1. Kingdom Plantae
or
Metaphyta
By Nichatcha Aryowong
ที่มาของภาพ: ต้นไม้ประหลาด http://www.civicesgroup.com/forum/topic18367

2. หลักเกณฑ์ที่ใช้ในการพิจารณาให้อยู่ในอาณาจักรพืช
1. สามารถสร้างอาหารเองได้ เพราะมีคลอโรฟิลล์
2. เคลื่อนที่ไม่ได้ แต่เคลื่อนไหวได้
3. มีการดารงชีวิตแบบผู้ผลิต เรียกว่า ออโตโทรป (autotrope)
4. สามารถเปลี่ยนพลังงานแสงเป็นพลังงานเคมีได้ เป็นสิ่งมีชีวิต
ที่สามารถสร้างอาหารได้โดยกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง

3. 5. เซลล์พืชมีผนังเซลล์ ( cell wall ) เป็นสารเซลลูโลสที่แข็งแรงห่อหุ้มอยู่
ภายนอกเยื่อหุ้มเซลล์
6. มีการตอบสนองต่อสิ่งเร้าช้า เพราะไม่มีระบบประสาท
7. เซลล์เป็นแบบ Eukaryotic cell ( มีเยื่อหุ้มนิวเคลียส ) และ มีการ
รวมกลุ่มของเซลล์เป็นเนื้อเยื่อเพื่อทาหน้าที่เฉพาะอย่าง
8. วัฏจักรชีวิตมีการสืบพันธุ์เเบบสลับ ( alternative of generation )
มีทั้งช่วงชีวิตที่เป็นระยะ สปอโรไฟต์ (2n ) เเละช่วงชีวิตที่เป็นระยะ
เเกมีโทไฟต์ ( n ) ที่สืบพันธุ์ได้ทั้งสองระยะ
9. มีการเจริญเติบโตของเอมบริโอ ( young sporophyte ) ภายในต้นแม่
ซึ่งเเตกต่างจากสาหร่าย ที่เอ็มบริโอจะเจริญเติบโตอย่างอิสระ

5. วิวัฒนาการของพืช วิวัฒนาการของพืช
พืชเกือบทุกชนิดอาศัยอยู่บนบก
และนักวิชาการเชื่อว่า
มีวิวัฒนาการมาจากสาหร่ายสีเขียวหลายเซลล์
เพราะมีวัฏจักรชีวิตที่มีการสืบพันธุ์
เเบบสลับ ( alternation of generation ) เหมือนกัน

6. วิวัฒนาการของพืช วิวัฒนาการของพืช
พืชมีการปรับตัวหลายอย่างเพื่อขึ้นมาอาศัยอยู่บนบก คือ
- มีคิวติเคิล ( สารคล้ายขี้ผึ้งที่เคลือบผิวใบเเละลาต้น )
เพื่อลดการสูญเสียน้า
- มีปากใบ ( stomata ) เพื่อเเลกเปลี่ยนก๊าซ
- มีเนื้อเยื่อลาเลียง เพื่อลาเลียงน้าเเละเเร่ธาตุไปสู่ยอด
- มีเซลล์สืบพันธุ์ถูกห่อหุ้มเอาไว้หลายชั้น พืชบางชนิดยังเก็บไซโกต
เอาไว้ใน อวัยวะสืบพันธุ์เพศเมียเพื่อให้ไซโกตเจริญเป็นเอ็มบริโอ
ก่อนจะหลุดร่วงไปงอกเป็นต้นใหม่

7. การจัดจาพวกพืชเป็น 9 ดิวิชัน
พืชที่ไม่มีเนื้อเยื่อลาเลียง ( non vascular plant )
มี 1 ดิวิชัน คือ
1. ไบรโอไฟตา ( Bryophyta )
พืชมีเนื้อเยื่อลาเลียง ( vascular plant )
มี 8 ดิวิชัน คือ
1. ไซโลไฟตา (Psilophyta)
2. ไลโคไฟตา (Lycophyta)
3. สฟีโนไฟตา (Sphenophyta)
4. เทอโรไฟตา (Pterophyta)
5. โคนิเฟอโรไฟตา (Coniferophyta)
6. ไซเเคโดไฟตา (Cycadophyta)
7. กิงโกไฟตา (Ginkgophyta)
8. เเอนโทไฟตา (Anthophyta)

8. พืชที่ไม่มีเนื้อเยื่อลาเลียง ( non vascular plant )
1. ดิวิชั่นไบรโอไฟตา ( Bryophyta )
เป็นพืชดิวิชั่นเดียวที่จัดว่าเป็น พืชไม่มีท่อลาเลียง ( Non – vascular plant )
ไม่มีราก ลาต้น ใบ ที่แท้จริงจะมีส่วนทาหน้าที่คล้ายราก ลาต้น ใบ
ราก เรียกว่า Rhizoid (ไรซอย) ยึดเกาะ, ดูดนาและแร่ธาตุ
ลาต้น เรียกว่า Caulidium (คัวลิเดียม)
ใบ เรียกว่า Phyllidium (ฟิลลิเดียม) สังเคราะห์แสง
เป็นพืชที่ชอบความชืนสูง ต้นเตียคล้ายสาหร่าย

9. พืชที่ไม่มีเนื้อเยื่อลาเลียง ( non vascular plant )
วงจรชีวิตเป็นแบบสลับมี 2 ช่วง คือ
แกมีโตไฟต์ คือช่วงชีวิตของพืชที่มีส่วนคล้ายราก ลาต้น ใบ มีอวัยวะสร้าง
เซลล์สืบพันธุ์เพศผู้ เรียกว่า Anterridium และมีอวัยวะสร้างเซลล์
สืบพันธุ์เพศเมีย เรียกว่า Archegomiun
สปอร์โรไฟต์ คือช่วงชีวิตที่เซลล์สืบพันธุ์เพศผู้ผสมกับเซลล์สืบพันธุ์เพศเมีย
เกิดการงอกเจิญเป็นต้นสปอร์โรไฟต์จะอยู่บนแกมีโตไฟต์ ปลายของ
สปอร์โรไฟต์มีอับสปอร์ทาหน้าที่สร้างสปอร์
ตัวอย่าง ได้แก่ มอส , ลิเวอร์เวิร์ต , ฮอร์นเวิร์ต

10. มอส
http://www.homedec.in.th/%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%AA/

11. 1. ดิวิชั่นไซโลไฟตา ( Psilophyta )
 เป็นพืชที่มีท่อล่ำเลียง แต่มีวิวัฒนำกำรต่่ำสุด , ไม่มีใบ
 ไม่มีรำกและใบที่แท้จริงแต่มีใบเกล็ดเล็ก ๆ ตำมข้อ
 มีล่ำต้นที่แท้จริงมีสีเขียวขนำดเล็กเป็นเหลี่ยมแตกกิ่งเป็นคู่
 มีวงชีวิต 2 ช่วงคือ
 แกมีโตไฟต์ มีล่ำต้นขนำดเล็กอยู่ใต้ดิน ไม่มีสีเขียว มีไรซอย มีอวัยวะ
สืบพันธุ์เพศผู้และเพศเมียเมื่อมีกำรผสมพันธุ์แล้วเจริญเป็นสปอร์โรไฟต์
แกมีโตไฟต์จะสลำยไป
 สปอร์โรไฟต์ มีล่ำต้นขนำดเล็กตั้งตรงเหนือพื้นดิน มีสีเขียว ไม่มีใบหรือ
ใบเป็นเกล็ดเล็ก ๆ มีอับสปอร์ที่บริเวณกิ่ง เรียกว่ำ สปอร์แรงเจียม
(Sporangium)
 ตัวอย่ำง หวำยทะนอย หรือ ไซโลตัม

12. ชื่อไทย : หวายทะนอย
ชื่อสามัญ : หวายทะนอย
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Psilotum nudum
พบกระจายพันธุ์ทั่วไป จัดเป็นเฟินดิน และอิงอาศัย ขึ้นตามพื้นดินที่มีการทับถมของ
อินทรีย์วัตถุ อาจพบตามคาคบไม้ หรือชายผ้าสีดา ลักษณะต้น และใบคล้ายประทัดจีน แตก
แขนงไปเรื่อย ๆ อาจยาวถึง 80 ซ.ม. อัปสปอร์เป็นทรงกลมสีหลือง ปลูกเลี้ยงค่อนข้างยาก การ
ปลูกอาจใช้ดินที่มีอินทรีย์วัตถุมาก ๆ ,เศษไม้ผุ หรือกระเช้าสีดาสับก็ได้

13. 2. ดิวิชั่นไลโคไฟตา ( Lycophyta )
 มีรำก ใบ ล่ำต้นที่แท้จริง
 ใบมีขนำดเล็ก เรียงซ้อนกันเรียกว่ำ Porophill ท่ำหน้ำที่ห่อหุ้มรองรับ
สปอร์ส่วนปลำยยอดจะมีลักษณะเป็นเกล็ดเล็กๆ เรียงซ้อนกันเรียกว่ำ
Strobilus
 ท่ำหน้ำที่สร้ำงสปอร์
 เมกะสปอร์แรงเจียม ( เพศเมีย )
 ไมโครสปอร์แรงเจียม (เพศผู้ )
 ตัวอย่ำง พวก Lycopodium ได้แก่ ช้องนำงคลี่ สำมร้อยยอด
 พวก Selaginella ได้แก่ ต้นตีนตุ๊กแก ,พ่อค้ำตีเมีย ,หญ้ำร้องไห้ ,เฟือยนก

14. 3. ดิวิชั่นสฟีโนไฟตา ( Sphenophyta )
 มีรำก ล่ำต้น ใบที่แท้จริง
 ล่ำต้นขนำดเล็ก มีสีเขียว ต่อกันเป็นข้อและปล้องชัดเจน
 ใบไม่มีสีเขียวแต่มีลักษณะคล้ำยเกล็ดแตกออกรอบๆข้อ
 ปลำยล่ำต้นที่เจริญเต็มที่ จะมีกลุ่มที่ท่ำหน้ำที่สร้ำงสปอร์เรียกว่ำ
Strobilus
 รำกเจริญจำกข้อของล่ำต้นใต้ดิน
 ช่วงชีวิตที่เด่นคือ สปอร์โรไฟต์
 ตัวอย่ำง ( Equiselum ) หญ้ำถอดปล้อง , สนหำงม้ำ , หญ้ำหูหนวก ,
หญ้ำเหงือก

15. Equisetum debile Rixb. ex Vauch
ชื่อสามัญ : Horsetail
ชื่ออื่น : หญ้าถอดปล้อง หญ้าเงือก หญ้าหางม้า หญ้าหูหนวก
(เหนือ) หญ้าสองปล้อง เครือเซาะปอยวา แยปอ (กระเหรี่ยง-
แม่ฮ่องสอน)

16. 4. ดิวิชั่นเทอโรไฟตา ( Pterophyta )
 มีรำก ล่ำต้น ใบที่แท้จริง
 ใบมีขนำดใหญ่เป็นใบเดี่ยวหรือใบประกอบ ใบอ่อนจะ
ม้วนจำกปลำยใบมำยังโคนเป็นวง
 ระยะสปอร์โรไฟต์ จะมีกลุ่มอับสปอร์อยู่ใต้ท้องใบเรียกว่ำ
Sorus
 ระยะแกมีโตไฟต์ จะมีลักษณะเป็นแผ่นสีเขียวบำงๆ คล้ำย
รูปหัวใจเรียกว่ำ Prothallus
 ตัวอย่ำง พวกเฟิร์น ผักกูด ย่ำนลิเภำ ผักแว่น ชำยผ้ำสีดำ

17. เฟินชายผ้าสีดา

18. ผักแว่น (water clover) : Marsilea crenata Presl.

19. ผักกูด Diplazium esculentum (Retz.)Swartz
http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=plaipanpim&month=04-2012&date=23&group=1&gblog=313

20. 5. ดิวิชั่นโคนิเฟอโรไฟตา (Coniferophyta )
 มีรำก ล่ำต้น ใบที่แท้จริง
 ใบมีขนำดเล็กเป็นใบเดี่ยว มีลักษณะเป็นรูปเข็ม
 ล่ำต้นสูงใหญ่ แตกกิ่งก้ำนสำขำ มีเนื้อไม้มำก
 เป็นพวกแรกที่อำศัยลมในกำรผสมพันธุ์
 บริเวณปลำยกิ่งจะมี Cone หรือ Strobilus เป็นแผ่นแข็งสีน้่ำตำล
เรียงซ้อนกันแน่น ( เพศเมีย )
 มีเมล็ดใช้ส่ำหรับสืบพันธุ์ เมล็ดไม่มีรังไข่ห่อหุ้มจะติดอยู่กับ
ส่วน Strobilus
 ช่วงชีวิตที่เด่นคือ สปอร์โรไฟต์ ( อำศัยเพศ )
 ตัวอย่ำง สนสองใบ , สนสำมใบ

21. ชื่อวิทยาศาสตร์ Pinus merkusii Jungh. & de Vriese
http://www.pngplants.org/PNGtrees/TreeDe
scriptions/Pinus_merkusii_Jungh_&_de_Vri
ese.html

22. ชื่อวิทยาศาสตร์ Pinus kesiya Royle ex Gordon.
ไม้ต้น ขนาดเล็กถึงขนาดใหญ่ สูง 10 - 30
เมตร ไม่ผลัดใบ ลาต้นเปลาตรง เรือนยอดเป็น
พุ่มกลม
เปลือก สีน้าตาล อมชมพูอ่อน แตกสะเก็ด
ขนาดใหญ่ มักมียางสีเหลืองซึมออกมาตาม
รอยแตก
ใบ ใบเดี่ยวออกติดเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 3 ใบ
รูปเข็ม ยาว 10 - 25 เซนติเมตร
ดอก แยกเพศ อยู่บนต้นเดียวกัน
ผล ออกรวมกันเป็นกลุ่ม รูปไข่ สีน้าตาล
กว้าง ประมาณ 5 เซนติเมตร ยาว 8
เซนติเมตร เมล็ดขนาดเล็กมีปีก

23. 6. ดิวิชั่นไซแคโดไฟตา ( Cycadophyta )
 มีรำก ล่ำต้น ใบที่แท้จริง
 ล่ำต้นเตี้ย มีขนำดใหญ่
 ใบเป็นใบประกอบ มีขนำดใหญ่คล้ำยใบมะพร้ำวแต่เป็นกระจุกที่ส่วน
ยอด
 มีเมล็ดใช้ในกำรสืบพันธุ์มี Cone เมล็ดไม่มีผนังรังไข่ห่อหุ้มเหมือนพืช
พวกสน
 งอกได้ทันทีไม่ต้องฟักตัว
 ตัวอย่ำง ต้นปรง

24. ชื่อวิทยาศาสตร์: Cycas revoluta Thunb.
ชื่อวงศ์: CONVOLVULACEAE
ชื่อท้องถิ่น: ปรงจีน สาคูปาล์ม
http://www.biogang.net/biodiversity_view.php?menu=biodiversity&uid=19
183&id=126917

25. ใบ โคนเพศผู้ และโคนเพศเมีย

26. 7. ดิวิชั่นกิงโกไฟตา ( Gingophyta )
ปัจจุบันมีเพียงชนิดเดียวคือ
Ginkgo biloba หรือแปะก๊วย เป็นพืชที่ขึ้นอยู่ในเขตอบอุ่น
เช่น ในประเทศจีน สปอโรไฟต์มี
ลักษณะ
เป็นไม้ยืนต้นขนำดสูงใหญ่ แตกกิ่งก้ำนสำขำเป็นจ่ำนวน
มำก ใบมีรูปร่ำงคล้ำยพัด สปอโรไฟต์
ที่เจริญเติบโตเต็มที่จะสร้ำงโคนเพศผู้และโคนเพศเมีย แยก
ต้นกัน

27. ความรู้รอบตัว
สำรที่สกัดได้จำกใบแปะก๊วยมีหลำยชนิดที่มี
ฤทธิ์ต้ำนอนุมูลอิสระ (Free radical)ในบริเวณ
ตำ ป้องกันกำร เกิดโรคเบำหวำนขึ้นตำได้ เพิ่ม
กำรไหลเวียนของโลหิตไปสู่สมอง ปลำยมือ
ปลำยเท้ำ ซึ่งเป็นสำเหตุหนึ่งที่ท่ำให้เกิดกำรอุด
ตันของเส้นเลือดที่ไปเลี้ยงสมอง เพรำะเมื่อ
สมองขำดเลือดไปหล่อเลี้ยง ย่อมเสื่อม
สมรรถภำพและฝ่อไปในที่สุด ส่งผลต่อกำร
ท่ำงำนและประสิทธิภำพของสมอง ท่ำให้เกิด
กำรหลงลืมในผู้สูงอำยุ หรือโรคควำมจ่ำเสื่อม
ที่เรียกว่ำ อัลไซเมอร์ (Alzheimer disease)
http://www.oknation.net/blog/print.php?id=322602

28. 8. ดิวิชั่นแอนโทไฟตา ( Anthophyta )
มีวิวัฒนาการสูงที่สุดในพวกพืชมีท่อลาเลียง
มีราก ลาต้น ใบที่แท้จริง
มีระบบลาเลียงเจริญดี มีท่อลาเลียงนา ( Xylem)
และท่อลาเลียงอาหาร (Phloem)
มีดอกเป็นอวัยวะสืบพันธุ์ เมล็ดมีรังไข่ห่อหุ้ม
การปฏิสนธิ เป็นแบบซ้อน Double Fertilization
การปฏิสนธิ 2 ครัง

29. พืชมีดอก แยกได้ออกเป็น พืชใบเลี้ยงคู่และพืชใบเลี้ยงเดี่ยว
พืชใบเลี้ยงคู่
1. มีใบเลี้ยง 2 ใบ
2. เส้นใบเป็นแบบร่ำงแห
3. ใบเลี้ยงชูเหนือพื้นดิน
4. ระบบรำกแก้ว
5. ระบบท่อล่ำเลียงเป็นวงรอบข้อ
6. กลีบเลี้ยง กลีบดอกเกสรตัวผู้ 4-5
7. รำกจะมีท่อล่ำเลียงน้่ำและท่อ
ล่ำเลียงอำหำร 4 แฉก
8. มี Cambium และมีกำรเจริญ
ทำงด้ำนข้ำง
พืชใบเลี้ยงเดี่ยว
1. มีใบเลี้ยง 1 ใบ
2. เส้นใบเรียงแบบขนำน
3. ใบเลี้ยงไม่ชูเหนือพื้นดิน
4. ระบบรำกฝอย
5. ระบบท่อล่ำเลียงกระจัดกระจำย
6. กลีบเลี้ยง กลีบดอกเกสรตัวผู้ 3
7. รำกจะมีท่อล่ำเลียงน้่ำและท่อล่ำเลียง
อำหำรมำกกว่ำ 4 แฉก
8. ไม่มี Cambium และไม่มีกำรเจริญ
ทำงด้ำนข้ำง

30. The End