Yansıtıcı düşünme, yansıtıcı günlükler

1. YANSITICI DÜŞÜNME, YANSITICI GÜNLÜKLER
S1 SUNUM 1
BTÖ 418 ÖĞRETMENLİK
UYGULAMASI
2014- 2015 Bahar
www.bto418blog.wordpress.com
Prof. Dr. BuketProf. Dr. Buket
AKKOYUNLUAKKOYUNLU
Arş Gör.Arş Gör.
Esra TELLİEsra TELLİ
Arş Gör.Arş Gör.
NihalNihal
MENZİMENZİ
ÇETİNÇETİN

2. Yansıtıcı DüşünmeYansıtıcı Düşünme
Yansıtıcı düşünme becerileri, bireyin düşünme
ve öğrenme süreçlerine ilişkin farkındalığına ek
olarak, bu süreçlerdeki zayıf ve güçlü yönleri
belirlemesi ve geliştirmek için planlama
yapmasını gerektiren bir tür kendini
değerlendirme becerisidir.
Bir bireyin kendi düşünme ve öğrenme
süreçlerinin farkında olması ve kontrolünü
sağlayabilmesi gerekmektedir.
Yansıtıcı düşünme bu becerilerin kazanımında
önemli rol oynamaktadır.
2

3. Mantıklı seçimler yapma ve bu seçimlerin
sorumluluğunu alma becerisi olarak tanımlanan
yansıtıcı düşünme birçok öğretmen eğitimi
programının anahtar kavramı olarak
görülmüştür. Yansıtıcı düşünme; hipotezler
oluşturma, hipotezler üzerinde çalışma ve test
etme, tümevarım yoluyla veri toplama ve
tümdengelimci yaklaşımla sonuçlara ulaşmayı
içeren bir üst düzey düşünme becerisidir (Bigge
ve Shermis, 1999).
3
Yansıtıcı DüşünmeYansıtıcı Düşünme

4. Dewey (1933) temelini oluşturduğu yansıtıcı düşünme
kavramını, herhangi bir bilgiyi ve onun amaçladığı
sonuçlara ulaşmayı destekleyen bir bilgi yapısını etkin,
sürekli ve dikkatli bir biçimde düşünme olarak tanımlar.
Taggart (2005) yansıtıcı düşünmeyi, eğitim sorunları
üzerinde mantıklı kararlar alma ve sonra bu kararların
sonuçlarını değerlendirme süreci olarak tanımlar.
4
Yansıtıcı DüşünmeYansıtıcı Düşünme

5. Ünver ( 2003), yansıtıcı düşünmeyi, bireyin öğretme
yada öğrenme yöntemi ve düzeyine ilişkin olumlu ve
olumsuz durumları ortaya çıkarmaya ve sorunları
çözmeye yönelik düşünme süreci olarak tanımlar.
Atay (2003)’a göre, herhangi bir deneyimin hatırlandığı,
üzerinde düşünüldüğü ve genellikle belli bir amaç göz
önüne alınarak değerlendirildiği süreçtir.
5
Yansıtıcı DüşünmeYansıtıcı Düşünme

6. Yansıtma kavramı birçok çalışmanın temelini oluşturmuş ve
öğretmen eğitiminde çok önemli bir konu olarak ele alınmıştır
(Copeland ve diğerleri, 1993; Yost ve diğerleri, 2000).
Collin ve Karsenti (2013), deneyimleri ifade etmeyi sağlayan
yansıtıcı uygulamaların öğretmen eğitiminde kazandırılması
gereken zorunlu becerilerden biri olduğunu belirtmiştir.
6
Yansıtıcı DüşünmeYansıtıcı Düşünme
Yansıtıcı düşünmenin yeni öğretmenlerin yetiştirilmesinde
önemli bir yere sahip olmasının nedeni, hizmet öncesinde
öğretmenlere “öğretmen gibi düşünmeyi” birçok yolla
öğretip, öğretmenlerin bunları yansıtmalarını sağlamasıdır
(Jay ve Johnson, 2002).

7. 7
Geleneksel Öğrenme ile Yansıtıcı ÖğrenmeGeleneksel Öğrenme ile Yansıtıcı Öğrenme
Arasında Ne Gibi Farklar Var?Arasında Ne Gibi Farklar Var?
Geleneksel Yansıtıcı
Bilginin öğretmenden öğrenciye
aktarımı önemli
Öğrencinin yeterlik ve
yetersizlikleri önemli
Hedef; Öğrenme süreci boyunca
değişim oluşturulması
Hedef; Öğrencinin öğrenme
sorumluluğunu alması ve
gelişmesi
Öğrenci öğrenmede edilgen
konumda
Öğrenci öğrenmede etkin rol
oynar
Öğretmen bilgi verici rolünde Öğretmen öğrenmeyi
kolaylaştırıcı rolde

8. 8
Geleneksel Öğrenme ile Yansıtıcı ÖğrenmeGeleneksel Öğrenme ile Yansıtıcı Öğrenme
Arasında Ne Gibi Farklar Var? (2)Arasında Ne Gibi Farklar Var? (2)
Geleneksel Yansıtıcı
Öğrenme ortamını öğretmen
yönetir.
Öğretmen öğrenciler arasında
işbirlikçi kümeler oluşturur.
Öğretmen öğrencilerin hatalarını
düzelterek iletişim kurar.
İki yönlü, pozitif, tutarlı, şeffaf
bir iletişim var.
Başarı göstergesi sadece test
puanlarındaki pozitif değişim
Başarı göstergesi öğrencilerin
görüşlerini özgürce
açıklayabilme/savunma ve
kendi hedeflerini planlama
becerilerindeki gelişme
Öğretmenin öğrenciye verdiği
dönütler yanıtların doğru olup
olmadığını belirtir.
Dönütler öğrenciyi över,
yüreklendirir ve motive eder
nitelikte.

9. 9
Yansıtma Alanları Nelerdir?Yansıtma Alanları Nelerdir?
Yansıtıcı öğrenme ve uygulamanın üç basamağı vardır.
1. Bir olay ya da olaylar hakkında rahatsız edici
durumun fark edilmesi,
2. Duruma eleştirel bakma, eleştirme,
3. Aynı olayla karşılaşılsa ne tür değişiklikler yapılabilir
sorusuna cevap verme.

10. 10
Yansıtıcı Öğrenme – Yansıtıcı GünlüklerYansıtıcı Öğrenme – Yansıtıcı Günlükler
Yansıtıcı öğrenme ve uygulamanın üç basamağı vardır.
Birinci basamak, bir olay ya da olaylar hakkında hoşa gitmeyen,
rahatsız edici bir durumun fark edilmesiyle başlar.
İkinci basamak, durumun eleştirel bir analizini, yani harekete
ilişkin yansıtmayı kapsar.
Üçüncü basamak ise, durum üzerine yeni görüşlerin
geliştirilmesini, yani gelecekte aynı olayla karşılaşılması ihtimali
için uygulamada değişiklikler yapmayı içerir (Raw, Brigden ve
Gupta, 2005).
Yansıtma, deneyimlerin işe yarayan ve yaramayan boyutlarında
derinlemesine analiz fırsatı sunduğu için öğrenme açısından çok
kullanışlı bir araçtır (Uline, Wilson, Cordry, 2004).

11. 11
Yansıtma AlanlarıYansıtma Alanları
Nelerdir?Nelerdir?
Ne oldu? Tanım
Düşüncelerin, duyguların
neler?
Farkındalık
Bu olayların nedenleri
neler olabilir?
Analiz
İyi olan yönleri neler? Kötü
olan yönleri neler?
Değerlendirme
Hangi değişiklikler
yapılabilir?
Gelecekte yapılabilecekler
Nasıl planlanabilir? Yeniden keşfetme

12. 12
Yansıtma Alanları Nelerdir?Yansıtma Alanları Nelerdir?

13. 13
Yansıtıcı günlükler öğretmen
eğitiminde neden önemlidir?

14. 14
Yansıtıcı GünlüklerYansıtıcı Günlükler
Öğretmen eğitiminde yansıtıcı düşünme;
günlük tutma, videoya alma, portfolyo gibi
birçok etkinlikle kazandırılabilir. En yaygın
kullanılanlardan biri yansıtıcı günlüklerdir.
Günlükler, öğretmen adaylarının öğrenme
süreciyle ilgili sorular sorup, hipotezler
geliştirmesine (Lee, 2008), sınıf ortamında
karşılaştıkları problemler üzerine daha
derinsel düşünmesine (Ekiz, 2006) ve bir
öğretmen olarak kendini ifade etmesine
yardımcı olur.

15. 15
Yansıtıcı GünlüklerYansıtıcı Günlükler
Yansıtıcı günlükler öğretmen adaylarının
• neyi bilip bilmediklerini,
• ne düzeyde anladıklarını,
• zayıf ve güçlü yönlerinin neler
olduğunu, kendi öğrenmelerine ilişkin
ne tür bilgilere sahip olduklarını,
• kullandıkları stratejilerin neler
olduğunu, amaçlarının neler olduğu ve
• bunlara ne düzeyde ulaştıklarını,
herhangi bir konu ya da durum
hakkındaki duygu ve düşüncelerinin
neler olduğunu yazdıkları kayıt
defterleridir (Ersözlü ve Kazu, 2011).

16. 16
Yansıtıcı GünlüklerYansıtıcı Günlükler
Yansıtıcı günlük tutma öğretmen
adaylarına yalnızca akademik çalışmalar
ya da öğretim elemanlarının ders notları
üzerine değil, kendileri için anlamlı olan
kişisel deneyimleri üzerine de
yansımalarda bulunmak için olanak sağlar.

17. 17
Yansıtıcı GünlüklerYansıtıcı Günlükler
Yansıtıcı günlük tutma, öğretmen
adaylarının kendi deneyimlerini
geliştirmede önemli bir araç olarak
görülmektedir. Özellikle, sınıf içerisinde
meydana gelen her türlü öğrenme –
öğretme yaşantılarının üzerine
yansıtmalarda bulunmak yerine “önemli
olaylar” ya da “örnek olaylar” üzerine
odaklanır.

18. 18
Yansıtıcı GünlüklerYansıtıcı Günlükler
Sayısal teknolojilerin, uzaktan eğitimin ve
çevrim içi ortamların yayılımını
hızlandırmasıyla birlikte birçok öğrencinin
yansıtıcı düşünmelerini kaydetmek için
elektronik ortamı tercih ettikleri
görülmektedir.

19. 19
Yansıtıcı GünlüklerYansıtıcı Günlükler
Bu teknolojilerden birisi de ağ
günlükleridir (blog). Oldukça kolay bir
kullanıma sahip olan ağ günlükleri
eğitim alanında kısa sürede dikkat
çekmiş, birçok yönden sağladığı
esneklik, teknik bilgi gerektirmemesi ve
içeriğin bireyselleştirilebilmesi gibi
özellikleri ile çeşitli eğitim
kademelerindeki öğrenciler için uygun
araçlar olarak görülmüştür (Usluel ve
Mazman, 2009).

20. 20
Yansıtıcı GünlükYansıtıcı Günlük
Nasıl Yazılır?Nasıl Yazılır? Yansıtıcı günlük, herhangi bir günlükten
farklı olarak, verilen bir olayla ilgili
duygu, düşünce ve deneyimlerinizi
paylaştığınız günlüklerdir.
Yansıtıcı günlük,
Sizinle, öğretim elemanı arasında
iletişim kurmanın bir yoludur.
Sizinle öğretim elemanının
beklentilerinin çakışmasını ve
Eleştirel düşünme becerilerinizin
gelişmesini sağlar.

21. 21
Yansıtıcı GünlükYansıtıcı Günlük
Nasıl Yazılır?Nasıl Yazılır?
Size verilen konuya ya da duruma ilişkin
düşüncelerinizi ve deneyimlerinizi paylaşın.
•Ne öğrendim?
•Uygulama işe yaradı mı?
•Neden işe yaradı?
•Neden işe yaramadı?
•Başka ne yapılabilir?
sorularına cevap vermeye çalışın. Günlük
sizin düşüncelerinizi yansıtacaktır.
Unutmayınız ve olabildiğince orijinal ve
yapıcı olmaya çalışınız.
Günlüğünüzü yazarken, cevaplarınızın size
verilen durum ya da soru ile ilgili olmasına
dikkat ediniz.
Yazım kurallarına dikkat ediniz.

22. 22
Yansıtıcı GünlükYansıtıcı Günlük
Nasıl Değerlendirilir?Nasıl Değerlendirilir?
Yansıtıcı günlükte yazdıklarınızın
doğru ya da yanlış cevabı yoktur.
Bunlar sizin düşünce ve görüşlerinizi
yansıtmaktadır. Ancak, yazım ve
imla kurallarına dikkat etmeniz
gerekmektedir. Günlüklerinizden
beklenenler aşağıdaki tabloda
belirtilmiştir.

23. 23
Beklentilerin
Üzerinde
(4)
Beklentileri
Karşılıyor
(3)
Geliştirilmeye
İhtiyacı var
(2)
Beklentileri
Karşılamıyor
(1)
Blog
üzerinden
verilen
temaları
dikkate aldı
ve verilen
zaman içinde
tamamladı
Anlaşılır, açık
ifade etti
Yaratıcı
düşünceler
içeriyor
Ders
kapsamında
verilen durum
ya da
sorulara
verilen
cevapları
içeriyor
Düşünce ve
deneyimlerini
yansıtıyor

24. 24
ÖrneklerÖrnekler
Bugün 5/B sınıfının dersine girdim. Bir önceki gün
anlatacağım konuları öğrenmek için gittiğimde ilk şoku
yaşadım. Öğretmen bana: «Anlatmak istersen vereyim,
ama bence gerek yok, hatta gelmesen de benim için
problem olmaz» dedi. Ben de en az 3 saat ders anlatmam
gerektiğini söyledim (Ö5.7, 08.04.2009).
Okula geldim. Ders zili çaldı, sınıfın önünde öğretmenimizi
bekledim. Daha sonra sınıfa gelip gelmeyeceğini öğrenmek
için öğretmenimizin yanına gittim. Öğretmenimiz ilk dersi
bana bıraktığını, derse gelmeyeceğini söyledi (Ö6.3,
17.04.2009).

25. 25
Bugün Fen ve Teknoloji dersi işlerken fark ettim ki aslında yetersiz bilgiye sahibim.
Tamam kitaptaki bütün konuları ben zaten biliyordum. Ama bir sorun var, bazı
konuları öğrenciye daha değişik daha basit sunamıyorum. Bazı konuları
ezberlemeleri dışında başka yöntemler kullanamıyorum. (Ö10.7, 15.05.2009)
Uygulama öğretmenim çözdürdüğüm problemlerin sınıf seviyesinden çok yüksek
olduğunu, ancak bu problemleri 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin çözebileceklerini söyledi.
Fark etmeden seviyeyi yükseltmiştim ve kendimi o an çok kötü hissettim. (Ö3.5,
15.05.2009)
Sınıf öğretmeni sınıfı bir türlü kontrol edemiyordu. Bence bunun nedeni öğrencilere
tutarsız davranmasıydı. Çünkü kimine çok ciddi, resmi, kimine de çok samimi
davranıyordu. Yaptıkları yaramazlıklara bazen gülüyor, bazen de kızıyordu. Bugün
öğrendiğim en önemli şey, öğretmenin davranışlarında tutarlı olması gerektiği.
Kararlı görünmek, öğrencilere bir şeyler öğretmek için önemli bir başlangıç bence.
(Ö19.3, 10.04.2009)
ÖrneklerÖrnekler

26. 26
??
? Biz bu dersimizde ne yapacağız?Biz bu dersimizde ne yapacağız?
?

27. 27www.bto418blog.wordpress.com

28. 28www.bto418blog.wordpress.com

29. 29www.bto418blog.wordpress.com

30. KAYNAKLAR
• Atay, D. Y. (2003). Öğretmen eğitiminin değişen yüzü. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Bigge, M. L. ve Shermis, S. S. (1999). Learning theories for teachers. New York: Longman Inc.
• Collin, K. ve Karsenti, T., (2013). The Role of Online interaction as support for reflective practice in preservice
teachers. Formation Profession, 64.
• Copeland, W. D., Birmingham, C., De La Cruz, E. ve Lewin, B. (1993). The reflective practitioner in teaching: toward
a research agenda. Teaching & Teacher Education, 19(4) 347-359.
• Dewey, J. (1933). How we think. Boston: Heath.
• Ekiz, D. (2006). Kendini ve Başkalarını İzleme: Sınıf Öğretmeni Adaylarının Yansıtıcı Günlükleri. İlköğretim Online, 5
(1), 45-57, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr adresinden 17 Mart 2010 tarihinde indirilmiştir.
• Jay, J. K. ve Johnson, K. L. (2002). Capturing complexity: A typology of reflective practice for teacher
education. Teaching on Teacher Education, 18, 73-85.
• Lee, I. (2008). Fostering preservice reflection through response journals, Teacher Education
• Quarterly, 35 (1), 117-139.
• Raw, J., Brigden, D. & Gupta, R. (2005). Reflective diaries in medical practice, Reflective Practice, 6 (1), 165-169.
• Uline, C., Wilson, J. D., Cordry, S. (2004). Reflective Journals: A Valuable Tool For Teacher
• Preparation, Education, 124 (3), 456-460.
• Usluel, Y.K. ve Mazman, S.G. (2009). Adoption process of web 2.0 tools in distance education, (p. 818-823).
Procedia - Social and Behavioral Sciences, 1(1).
• Ünver, G. (2003). Yansıtıcı düşünme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Yost, D. S., Senter, S. M. ve Baily, A. F. (2000). An examination of the construct of critical reflection: implications for
teacher education programming in the 21st century. Journal of Teacher Education, 51(1).
16/02/15 30

31. 31
Teşekkürler …Teşekkürler …