კვლევა, რომელიც ჩატარდა თბილისის 10-ე საჯარო სკოლაში და მიზნად ისახავს რესურსების გამოყენების სიხშირისა და მიზნობრიობის დადგენას მათემატიკასა და საბუნებისმეტყველო საგნებში.
1. სწავლების მრავალფეროვნების და
სასწავლო რესურსების მნიშვნელობა
სიღრმისეული სწავლის მოტივაციისათვის
#10 საჯარო სკოლა
პროფესიული განვითარების ჯგუფი
ავტორი: ნინო ახალკაცი
2013-2014 სასწ.წელი
2. საკვლევი თემის განსაზღვრა
სკოლის პრაქტიკაზე დაკვირვებამ გვიჩვენა, რომ დიდი განსხვავებაა საშინაო
დავალების და საკლასო აქტივობების შეფასებასა და შემაჯამებელი წერების
/სასკოლო გამოცდების შეფასებებს შორის – ხდება ნიშნების ვარდნა.
განსაკუთრებით, ეს შესამჩნევია ტექნიკური საგნების შემთხვევაში.
სკოლის ბაზაზე მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების პროგრამის
ფარგლებში დაგეგმილ შეხვედრებზე მოხდა ამ საკითხის გარჩევა და გამოითქვა
ვარაუდები, თუ რა მიზეზები იწვევს ამ პრობლემას.
ერთ-ერთი ვარაუდი, რომელსაც მიემხრო ჯგუფის წევრთა უმრავლესობა
არის, სიღრმისეული ცოდნის არქონა, რაც გამოწვეულია იმით, რომ სწავლა არის
ნიშანზე ორიენტირებული.
ერთ-ერთი ვარაუდი, რომელიც შესაძლოა გახდეს პრობლემის მოგვარების გზა
არის სასწავლო რესურსების მრავალფეროვნება და მათი გამოყენება, სასწავლო
რესურსების მოსწავლეების ხელით შექმნა და მათი დაინტერესება საგნის მიმართ.
განისაზღვრა საკვლევი ჯგუფი : IX კლასების მოსწავეები და ტექნიკური
კათედრის საგნების (მათემატიკა, ქიმია, ფიზიკა, ბილოგია) მასწავლებლები.
3. კვლევის მიზანი
დადგინდეს, რამდენად იყენებს მასწავლებელი
სწავლების მრავალფეროვან მეთოდებს;
რამდენად ინტენსიურია სასწავლო რესურსების
გამოყენება და უწყობს თუ არა ხელს ეს
რესურსები სწავლის მიმართ მოტივაციის
გაზრდას;
დადგინდეს, რამდენად არის გამოყენებული
მოსწავლის მიერ შექმნილი სასწავლო რესურსი
და როგორ აისახება ის სწავლის ხარისხზე .
4. კვლევის მეთოდის შერჩევა და
მონაცემთა შეგროვება
შერჩეული იქნა :
მიმდინარე და შემაჯამებელ ნიშნებზე
დაკვირვება: მონაცემთა შეგროვება და მათი
ანალიზი;
მასწავლებლებთან ინტერვიურება და
ანკეტირება;
მოსწავლეთა ანკეტირებით გამოკითხვა.
5. კვლევისთვის მზადება
სკოლის ბაზაზე მასწავლებელთა პროფესიული
განვითარების ჯგუფის ფარგლებში კვლევის
მონიტორინგის ჯგუფის შექმნა და სკოლის
საზოგადოების ინფორმირება;
ტექნიკურ კათედრაზე კვლევის მიზნების გაცნობა
და კვლევის ამოცანების განსაზღვრა;
ფოკუს-ჯგუფებისთვის ინფორმაციის მიწოდება;
კვლევისთვის საჭირო ინფორმაციის ერთად
თავმოყრა.
6. კვლევის ამოცანები
კათედრაზე სამუშაო ჯგუფების ფორმირება ;
კათედრაზე “შვიდკაცას” მიერ შემუშავებული
გაკვეთილის გეგმისა და შეფასების კრიტერიუმების
გაცნობა;
პირველ შემაჯამებელ წერამდე მიღებული მიმდინარე
შეფასებების და პირველი წერების შედარებითი
ანალიზი;
მოსწავლეთა ანკეტირება;
მასწავლებელთა ინტერვიურება;
მონაცემების დამუშავება;
რეკომენდაციების შემუშვება;
განმეორებითი კვლევა მას შემდეგ, რაც რეკომენდაციები
იქნება გათვალისწინებული და შედეგების შედარებითი
ანალიზი.
7. კათედრაზე სამუშაო ჯგუფების
ფორმირება
განისაზღვრა ოთხი ძირითადი საგანი:
მათემატიკა, ქიმია, ფიზიკა, ბიოლოგია;
კონკრეტული საგნობრივი ჯგუფიდან შეირჩა
პასუხისმგებელი პადაგოგი;
განისაზღვრა ვადები და ამოცანები.
11. მონაცემთა ანალიზი
სამიზნე ჯგუფი - IX კლასის 52 მოსწავლე
რომელ საგანს ანიჭებთ უპირატესობას?
60
50
40
ბიოლოგია
ქიმია
ფიზიკა
მათემატიკა
30
20
10
0
I პრიორ
II პრიორ
III პრიორ
IV პრიორ
12. რა სიხშირით იყენებს მასწავლებელი
სასწავლო რესურსებს?
ბიოლოგია
ქიმია
სისტემატიურად
ხშირად
იშვიათად
არ იყენებს
ფიზიკა
მათემატიკა
0
20
40
60
13. როგორ შეაფასებთ თქვენ ცოდნას
დასახელებულ საგნებში?
ბიოლოგია
22
ქიმია
25
9
ფიზიკა
25
10
მათემატიკა
18
28
7
0
5
14
22
10
20
სუსტი
საშუალო
ძლიერი
23
30
40
50
60
14. შედეგები
გამოვლინდა:
საგნები მოსწავლეთა პრიორიტეტების მიხედვით Iმათემატიკა, II-ქიმია , III-ფიზიკა IV-ბიოლოგია.
ის საგნები, სადაც უფრო მეტად იყენებენ
სწავლების მრავალფეროვან მეთოდებს/
რესურსებს: მათემატიკა და ქიმია
მოსწავლეთა უმრავლესობა ორიენტირებულია
ნიშნის მიღებაზე და არა ცოდნის სიღრმისეულ
გააზრებაზე;
თითქმის არ არის გამოყენებული მოსწავლის მიერ
მომზადებული რესურსი.
15. რეკომენდაციები
საგნის მასწავლებელმა ხშირად მისცეს ისეთი
დავალებები, რომლებიც მოსწავლის
გამოცდილებაზე დაფუძნებულ სწავლებას
შეუწყობს ხელს;
გაკვეთიზე გამოყენებული რესურსი მოარგოს
მოსწავლეთა საჭიროებებს მათი მოტივაციის
გაზრდის მიზნით;
“შვიდკაცას” ფარგლებში დაიგეგმოს საჩვენებელი
აქტივობების კვირეული სხადასხვა მეთოდის
მიზნობრივი გამოყენების კუთხით;
მასწავლებლებს მიეცათ რეკომენდაცია გაიარონ
მასწავლებეთა სახლის შესაბამისი ტრენინგები;
16. გაკვეთილები
კათედრაზე - საგნობრივ ჯგუფებში ერთობლივად დაიგეგმა
გაკვეთილები სკოლის ბაზაზე არსებული ყველა რესურსის
გამოყენებით. განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა ფიზიკისა
და ბიოლოგიის გაკვეთილებს, ვინაიდან კვლევამ აჩვენა, რომ
ამ საგნებში ნაკლებად არის გამოყენებული საგანმანათლებლო
რესურსები მათი არსებობის მიუხედავად;
განხორციელდა მასწავლებლების მხირდან საკუთარი
პრაქტიკის ღირსება–ნაკოლვანებების განსაზღვრა –
თვითშეფასება და მათ მიერ შერჩეული კოლეგის “კრიტიკული
მეგობრის” სტატუსით დასწრება;
მეორე სემესტრიდან განხორციელდება მონიტორინგი
ჩატარებულ გაკვეთილებზე. რესურსების გამოყენების
სიხშირისა და მათი მიზნობრიობის დადგენის კუთხით.
18. კვლევის შედეგად გამოკვეთილი პრობლემის
გადაჭრის მიზნით განხორციელებული სასწავლო
პროექტი:
“სასწავლო რესურსების ელექტრონული კატალოგი”
მიზნები
ტექნიკური და საბუნებისმეტყველო დისციპლინების
(მათემატიკა, ქიმია, ფიზიკა, ბიოლოგია) საგნობრივი
სპეციფიკის, სტანდარტების შედეგებისა და ინდიკატორების
დახმარებით ანალიზის, სინთეზისა და შეფასების უნარების
განვითარება;
ცოდნის ტრანსფერი - საგნებს შორის კავშირების დანახვა;
მოსწავლეთა ინტერესთა სფეროს გაფართოება, მოტივაციის
ამაღლება ამ საგნების მიმართ;
თანამშრომლობის, ურთიერთსწავლების უნარ-ჩვევების
განვითარება, როგორც მოსწავლეებში ისე მასწავლებლებში;
სასწავლო რესურსების შექმნა.
19. მოსალოდნელი შედეგები
მოსწავლეებისთვის:
გაიზრდება ტექნიკური საგნების მიმართ ინტერესი და
სიღრმისეულად შესწავლის მოტივაცია;
მოხდება ცოდნის ტრანსფერი, განუვითარდებათ საგნებს შორის
კავშირების დანახვის უნარი;
შეიქმნება საგანმანათლებლო რესურსი, გამოიყენებენ, როგორც ჩვენი
სკოლის, ასევე სხვა სკოლის მოსწავლეები.
მასწავლებლებისთვის:
მოხდება მოსწავლეთა შესაძლებლობების განსაზღვრა, მათი შეფასება;
პასიური მოსწავლეების გააქტიურება, მათ მიმართ მოლოდნის
ამაღლება ;
ცოდნის გადაცემის დინამიკაზე დაკვირვება;
საკუთარი პრაქტიკის ღირსება-ნაკლოვანებების დანახვა თვითშეფასება.
მშობლების ჩართვა სასწავლო პროცესში.
20. პროექტის მიმდინარეობა
მოსწავლეებმა
გაარჩიეს, დაგეგმეს
და ჩაატარეს
ტრენინგი “Camtasia
Studio”-ს
გამოყენებაზე, თანატ
ოლებისთვის.
ეს პროგრამა ხელს
შეუწყობს
ელექტრონული
რესურსების შექმნას
და მათ დამუშავებას.
21. პროექტის მიმდინარეობა
შექმნილია ელექტრონული
რესურსების და ვიდეო
გაკვეთილების
ბანკი, რომელიც შეივსება
მთელი წლის
განმავლობაში;
წინასწარ შეთანხმებული
კრიტერიუმებით ხდება
მათი შეფასება და
აიტვირთვა საიტზე:
http://mathless.do.am/
22. ამ ეტაპზე პროექტი შუალედურ
პროცესშია. პირველადი შედეგების
მონიტორინგი დაგეგმილია დეკემბრის
პირველ კვირაში.
ჩატარდება: საიტის პრეზენტაცია მშობლებისა და
მოწვეული სტუმრების წინაშე ;
საუკეთესო სასწავლო რესურსის შემქმნელი
მოსწავლეები დაჯილდოვდებიან სიგელებით.