1. ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

4. พอประมาณ มีเหตุผล มีภูมิคุ้มกันในตัว เงื่อนไขความรู้ รอบรู้ รอบคอบ ระมัดระวัง เงื่อนไขคุณธรรม ซื่อสัตย์สุจริต อดทน เพียร มีสติ ปัญญา หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ทางสายกลาง  พอเพียง เศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม วัฒนธรรม ก้าวหน้า สมดุล มั่นคง และยั่งยืน พร้อมรับการเปลี่ยนแปลง

5. “เศรษฐกิจพอเพียงเป็นเสมือนรากฐานของชีวิตรากฐานความมั่นคงของแผ่นดินเปรียบเสมือนเสาเข็มที่ตอกรองรับบ้านเรือนตัวอาคารไว้นั่นเองสิ่งก่อสร้างจะมั่นคงได้ก็อยู่ที่เสาเข็มแต่คนส่วนมากมองไม่เห็นเสาเข็มและลืมเสาเข็มเสียด้วยซ้ำไป” พระราชดำรัสพระบาทสมเด็จพระเจ้า

6. หลักของความมีภูมิคุ้มกัน 2 ประการ ภูมิปัญญา: มีความรู้ รอบครอบ และระมัดระวัง ภูมิธรรม: ซื่อสัตย์ สุจริต ขยันอดทนและแบ่งปัน

7. พอเพียง คือ ไม่เบียดเบียน ความพอเพียงนี้ อาจจะมีของหรูหราก็ได้แต่ว่าต้องไม่เบียดเบียนคนอื่นต้องให้พอประมาณตามอัตภาพ พูดจาก็พอเพียงทำอะไรก็พอเพียง ปฏิบัติตนก็พอเพียง พระราชดำรัส (๔ ธ.ค. ๒๕๔๑)

8. โลภน้อย คือ พอเพียง คนเราถ้าพอในความต้องการ ก็มีความโลภน้อย เมื่อมีความโลภน้อย ก็เบียดเบียนคนอื่นน้อย. ถ้าทุกประเทศมีความคิด-อันนี้ไม่ใช่เศรษฐกิจ- มีความคิดว่าทำอะไรต้องพอเพียง หมายความว่า พอประมาณ ไม่สุดโต่ง ไม่โลภอย่างมาก คนเราก็อยู่เป็นสุข. พระราชดำรัส (๔ ธ.ค. ๒๕๔๑)

9. กรอบแนวคิด เป็นปรัชญาที่ชี้แนะแนวทางการดำรงอยู่ และปฏิบัติตนในทางที่ควรจะเป็น โดยมีพื้นฐานมาจากวิถีชีวิตดั้งเดิมของสังคมไทย สามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้ตลอดเวลา และเป็นการมองโลกเชิงระบบที่มีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา มุ่งเน้นการรอดพ้นจากภัย และวิกฤตเพื่อความมั่นคง และความยั่งยืนของการพัฒนา

10. ตัวอย่างการประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียง ในระดับบุคคลและครอบครัว

11. เป้าหมายของการพัฒนา การพัฒนาคนให้ พึ่งตนเองได้ระดับหนึ่ง มีศักยภาพ / มีทางเลือก สุขภาพ ความรู้ ทักษะ อาชีพ เสรีภาพ อยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคม ได้อย่างสันติสุข ไม่เบียดเบียน ไม่เอารัดเอาเปรียบ แบ่งปันเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ มีจิตเมตตา จิตสาธารณะ อยู่ร่วมกับธรรมชาติ & สิ่งแวดล้อม ได้อย่างยั่งยืน ไม่ทำลาย เห็นคุณค่า อนุรักษ์ พออยู่พอกิน -> อยู่ดีมีสุข

12. การประยุกต์ใช้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยพื้นฐานก็คือ การพึ่งตนเอง เป็นหลักการทำอะไรอย่างเป็นขั้นเป็นตอน รอบคอบ ระมัดระวัง พิจารณาถึงความพอดี พอเหมาะ พอควร ความสมเหตุสมผล และการพร้อมรับความเปลี่ยนแปลงในด้านต่างๆ การสร้างสามัคคีให้เกิดขึ้น บนพื้นฐานของความสมดุลในแต่ละสัดส่วน แต่ละระดับ ครอบคลุมทั้งทางด้านเศรษฐกิจ สังคม เทคโนโลยี ทรัพยากร ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รวมถึงจิตใจ และวัฒนธรรม

13. คุณลักษณะเศรษฐกิจพอเพียงสามารถนำมาประยุกต์ใช้กับการปฏิบัติตนได้ในทุกระดับ โดยเน้นการปฏิบัติบนทางสายกลาง และการพัฒนาอย่างเป็นขั้นตอน

14. ความพอประมาณหมายถึง ความพอดีที่ไม่น้อยเกินไป และไม่มากเกินไปโดยไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่นเช่น การผลิตและการบริโภคที่อยู่ในระดับพอประมาณ

15. ความมีเหตุผลหมายถึง การตัดสินใจเกี่ยวกับระดับของความพอเพียงนั้น จะต้องเป็นไปอย่างมีเหตุผล โดยพิจารณาจากเหตุปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนคำนึงถึงผลที่คาดว่าจะเกิดขึ้นจากการกระทำนั้นๆ อย่างรอบคอบ

16. การมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว หมายถึง การเตรียมตัวให้พร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงด้านต่างๆที่จะเกิดขึ้น โดยคำนึงถึง ความเป็นไปได้ของสถานการณ์ต่างๆ ที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในอนาคตทั้งใกล้และไกล

17. การประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียงในด้านต่างๆ ด้านเศรษฐกิจ ลดรายจ่าย/เพิ่มรายได้/ใช้ชีวิตอย่างพอควร/คิดและวางแผนอย่างรอบคอบ/มีภูมิคุ้มกันไม่เสี่ยงเกินไป/การเผื่อทางเลือกสำรอง ด้านจิตใจ มีจิตใจเข้มแข็ง พึ่งตนเองได้ /มีจิตสำนึกที่ดี /เอื้ออาทรประนีประนอม /นึกถึงผลประโยชน์ส่วนรวมเป็นหลัก ด้านสังคม ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน /รู้รักสามัคคี /สร้างความเข้มแข็งให้ครอบครัวและชุมชน ด้านทรัพยากร ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รู้จักใช้และจัดการอย่างฉลาดและรอบคอบ /เลือกใช้ ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างคุ้มค่าและเกิดประโยชน์สูงสุด / ฟื้นฟูทรัพยากรเพื่อให้เกิดความยั่งยืนสูงสุด ด้านเทคโนโลยี รู้จักใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสม สอดคล้องกับความต้องการและสภาพแวดล้อม (ภูมิสังคม) /พัฒนาเทคโนโลยีจากภูมิปัญญาชาวบ้านเองก่อน /ก่อให้เกิดประโยชน์กับคนหมู่มาก

18. ทำเองใช้เอง การทำการขยายน้ำหมักEM หมักทิ้งไว้ 5 – 7 วัน จึงนำไปได้

19. ตัวอย่างแนวทางการวิเคราะห์ความพอเพียงโดยใช้ หลักสัปปุริสธรรม ๗ รู้เหตุ รู้ผล รู้ตน รู้ประมาณ รู้กาล รู้บุคคล รู้ชุมชน ความมีเหตุมีผล ความพอประมาณ มีภูมิคุ้มกันที่ดี

20. เงื่อนไขการตัดสินใจและการดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ ให้อยู่ในระดับพอเพียงนั้น ต้องอาศัยทั้งความรู้ และคุณธรรมเป็นพื้นฐาน นำมาประกอบเป็นอาหาร กลางวัน ช่วยกันปลูกร่วมกันกิน

21. เงื่อนไขความรู้ ประกอบด้วย ความรอบรู้เกี่ยวกับวิชาการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรอบด้านความรอบคอบ ที่จะนำความรู้เหล่านั้นมาพิจารณาให้เชื่อมโยงกัน เพื่อประกอบการวางแผน และความระมัดระวังในขั้นปฏิบัติ

22. เงื่อนไขคุณธรรม ที่จะต้องเสริมสร้างประกอบด้วยมีความตระหนักในคุณธรรม มีความซื่อสัตย์สุจริต และมีความอดทน มีความเพียรใช้สติปัญญาในการดำเนินชีวิต

23. แนวทางปฏิบัติ/ผลที่คาดว่าจะได้รับ จากการนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ คือ การพัฒนาที่สมดุลและยั่งยืนพร้อมรับต่อการเปลี่ยนแปลง ในทุกด้าน ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม ความรู้และเทคโนโลยี

24. การนำมาประยุกต์ใช้ ช่วยสร้างอาชีพใหม่ที่ปลอดภัยและสร้างงานให้เกิดขึ้นภายในหมู่บ้าน ลดการว่างงานหลังจากฤดูการเก็บเกี่ยว

25. การนำมาประยุกต์ใช้ นำพืชสมุนไพรมาหมักกับ พด.7 เพื่อทำสารขับไล่แมลง เป็นการป้องกันตนเองและรักษาสุขภาพของผู้บริโภคและลดการใช้ยาฆ่าแมลง

26. คุณลักษณะของกิจกรรมตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง ความพอประมาณ พอเหมาะกับ สภาพ/อัตภาพของตน(ปัจจัยภายใน) พอควรกับภูมิสังคม/ (ปัจจัยภายนอก) (สมดุล) มีภูมิคุ้มกันที่ดี คำนึงถึงการเปลี่ยนแปลงในด้านต่างๆ รู้เท่าทันและเตรียมความพร้อม (วางแผน/รอบคอบ/เรียนรู้/พัฒนาตน/จิตสาธารณะ/รักษ์สิ่งแวดล้อม) (ไม่ประมาท) ความมีเหตุมีผล รู้สาเหตุ –ทำไม รู้ปัจจัยที่เกี่ยวข้อง วิชาการ/กฎหมาย/ความเชื่อ/ประเพณี รู้ผลกระทบที่จะเกิดขึ้นในด้านต่างๆ (รอบรู้/สติ ปัญญา) สามารถพึ่งตนเองได้ และเป็นที่พึ่งของผู้อื่นได้ในที่สุด

27. การเกษตรแบบปลอดสารพิษ นำพืชสมุนไพรมาสับ นำลงหมักในถังที่เตรียมไว้ประมาณ 20 วัน

28. การนำมาประยุกต์ใช้ ประหยัดค่าใช้จ่ายในการประกอบอาหาร เนื่องจากเราสามารถปลูกพืชผักสวนครัวมาบริโภคเอง ทำให้สุขภาพแข็งแรง

29. การนำมาประยุกต์ใช้ ปรับสภาพดินให้พร้อมต่อการปลูกพืชผักให้ปราศจากสารพิษที่ติดมาจากสารเคมี ลดความเป็นกรด ด่างของดิน

30. การนำมาประยุกต์ใช้ ประโยชน์ของปุ๋ยหมักทำให้ดินร่วนซุยและทำให้เกิดสิ่งมีชีวิตใต้ดินที่เป็นประโยชน์ต่อดินและต้นพืช

31. การนำมาประยุกต์ใช้ การนำมูลไก่มาทำปุ๋ยหมักเพื่อลดการใช้ปุ๋ยเคมีและลดค่าใช้จ่ายในครอบครัว ช่วยรักษาสภาพสิ่งแวดล้อม

32. โครงการเลี้ยงไก่เนื้อเพื่ออาหารกลางวัน เลี้ยงลูกไก่ ลูกไก่อายุประมาณ 4 – 5 สัปดาห์

33. โครงการเลี้ยงไก่เนื้อ นำไก่ที่มีตัวโตได้ที่มาชำแหละ เป็นการได้รับอาหารเนื้อสดเสมอ

34. การปลูกผักในโรงเรือน เป็นการฝึกอาชีพเบื้องต้น คัดแยกผลผลิตที่ได้ส่งจำหน่าย

35. โครงการเลี้ยงไก่ไข่ การเลี้ยงไก่ไข่ เพื่อนำไข่มาประกอบอาหาร

36. ตัวอย่างการใช้จ่ายอย่างพอเพียง พอประมาณ : รายจ่ายสมดุลกับรายรับ มีเหตุมีผล : ใช้จ่ายอย่างมีเหตุผล /มีความจำเป็น /ไม่ใช้สิ่งของเกินฐานะ /ใช้ของอย่างคุ้มค่าประหยัด มีภูมิคุ้มกัน : มีเงินออม /แบ่งปันผู้อื่น /ทำบุญ ความรู้คู่คุณธรรม : ประกอบอาชีพที่สุจริต ด้วยความขยันหมั่นเพียร ใช้สติปัญญาในการตัดสินใจและดำเนินการต่างๆ เพื่อให้เท่าทันต่อการเปลี่ยนแปลง

37. สรุปข้อสังเกตเกี่ยวกับการประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียง การประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เกิดได้หลายด้าน และหลายรูปแบบ ไม่มีสูตรสำเร็จ แต่ละคนจะต้องพิจารณาปรับใช้ ตามความเหมาะสม ให้สอดคล้องกับเงื่อนไข และสภาวะที่ตนเผชิญอยู่ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง จะช่วยให้เรา “ฉุกคิด” ว่ามีทางเลือกอีกทางหนึ่ง ที่จะช่วยให้เกิดความยั่งยืน มั่นคง และสมดุลในระยะยาว

38. ตัวอย่างกิจกรรมเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา (ด้านเศรษฐกิจ)

39. ตัวอย่างกิจกรรมเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา (ด้านเศรษฐกิจ)

40. ตัวอย่างกิจกรรมเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา (ด้านเศรษฐกิจ)

41. ตัวอย่างกิจกรรมเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา (ด้านเศรษฐกิจ)

42. ตัวอย่างกิจกรรมเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา (ด้านสังคม)

43. ตัวอย่างกิจกรรมเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา (ด้านสิ่งแวดล้อม)

44. ตัวอย่างกิจกรรมเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา(ด้านวัฒนธรรม)

45. ตัวอย่างกิจกรรมเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา (ด้านวัฒนธรรม)

46. การเขียนแผนแบบบูรณาการ ยึดสาระสังคมเป็นหลัก เพราะสังคมจะมีหัวข้อ และเนื้อหา ชัดเจนให้สอดแทรกความคิด/คุณค่า คุณลักษณะที่พึงประสงค์ลงไปได้ ยุทธศาสตร์การสอนของครู สอดแทรกความรับผิดชอบ ความคิดอิสระ ริเริ่มสร้างสรรค์ลงไป เน้นให้เด็กแสดงความคิดเห็น วิเคราะห์ปัญหาต่างๆที่อยู่รอบตัว โดยมีครูค่อยชักจูงให้คิดแบบ โยนิโสมนสิการ และมีกัลยาณมิตร คอยท้วงติง แนะนำ ด้วยความจริงใจ เพื่อความอยู่ร่วมกันอย่างเกิดประโยชน์และเป็นสุข ยึดหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการเรียนรู้

47. สรุปเศรษฐกิจพอเพียงคืออะไร เป็นวิถีการดำเนินชีวิต ที่ใช้คุณธรรมนำความรู้ เป็นการพัฒนาตัวเอง ครอบครัว องค์กร ชุมชน สังคม ประเทศชาติ ให้ก้าวหน้าไปพร้อมกับความสมดุล มั่นคง ยั่งยืน เป็นหลักปฏิบัติเพื่อให้อยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข ระหว่างคนกับคนในสังคม และคนกับธรรมชาติ

48. พออยู่ พอกิน พอใช้ นิเวช แสงคำ สวัสดีครับ