Bu sunumda Yetkinlik Olgunluk Modeli - Capability Maturity Model (CMM) konusu anlatılmaktadır.

1. Capability Maturity Model
Mehmet Nuri ÇANKAYA

2. Ġçerik
 Tarihçe
 Amaç
 AĢamalar
 Sayısal değerler
 Alt modeller
 Kaynakça
 BitiriĢ

3. Tarihçe (1/2)
 Kasım 1986
 Mitre Corporation desteğiyle
Carnegie Mellon Üniversitesi
Yazılım Mühendisliği Enstitüsü’nde
(CMU-SEI) baĢladı.
 1991 yılında
 Mark C. PAULK ve Charles V.
WEBER tarafından yayınlandı.

4. Tarihçe (2/2)
 YOM (CMM) yazılım süreç
iyileĢtirmede kullanılacak araç ve
olgunluk sorguları aracılığıyla
oluĢturulmuĢ bir model oldu.

5. Amaç
 Yazılım sektöründe yıllarca kalite ve
verimlilik konularında yapılan
çalıĢmalar gösterdi ki, ana sorun:
YAZILIM GELĠġTĠRĠLEN SÜREÇ
 Maliyeti:
 ZAMAN
 PARA
 DURAĞANLIK

6. Fikir
OLGUNLUK

7. Neden?
 Amatör  Olgun
 Ani Tepki  Zaman çizelgesi
 Anlık Kriz  Maliyet tablosu
Çözümü  Kalite hedefleri
 Ölçülemeyen  ÇalıĢan sistem
kalite
 Denetlenen
 ÇalıĢan personel üretim
 Kaos  MüĢteri
 Subjektif memnuniyeti
denetleme  Önlenebilen
 Yeniden çözüm problem

8. Sonuç: YOM (CMM)
 GeliĢtiricinin üretimini kontrol
edecek ve yükseltecek bir modelin
tanımlanması
 Bu modele göre akreditasyon
yapılması
 Hem müĢteri güveninin sağlanması,
hem de ürün kalitesi oluĢturulması

9. AĢamalar (1/7)
 Olgunluk düzeyi?
 ġirket verimliliğini ve kalitesini arttırmada
öncelikler
 Düzeyler
 Düzey 1:GiriĢ
 Düzey 2:Tekrarlanabilir
 Düzey 3:Tanımlı
 Düzey 4:Yönetilebilir
 Düzey 5:GeliĢtirilebilir

10. AĢamalar (2/7)
 Düzey 1: GiriĢ
 Düzenli yapı mevcut değildir
 BaĢarılı sonuçlar alınabilir
 Garantili değildir
 Mühendislik uygulamaları mevcut
değildir
 ġirket kahramanları vardır

11. AĢamalar (3/7)
 Düzey 2: Tekrarlanabilir
 Proje yürütme sistemi mevcuttur
 “Benzer proje” kavramı
 Planlama ve takip yapılmaktadır
 “Proje yöneticisi” kavramı

12. AĢamalar (4/7)
 Düzey 3: Tanımlı
 “Standart süreç tanımı” yapılmıĢtır
 Yazılım Mühendisliği ve yönetim
alanında tanımlamalar yapılmıĢtır
 Etkin yönetim tanımlamaları
oluĢturulur
 Süreç düzenlemelerinden sorumlu
ekip (SEPG)
 Ölçülebilir süreç

13. AĢamalar (5/7)
 Düzey 4: Yönetilebilir
 Ölçülebilir kalite kıstasları
 Düzenli olarak kalite ve üretkenlik
ölçümü
 Ölçümlemeye bağlı kontrollü üretim
 Tanımlı riskler ve süreç içinde
yorumlanması
 Öngörüler yapılabilir

14. AĢamalar (6/7)
 Düzey 5: GeliĢtirilebilir
 Varolan sürecin iyileĢtirilmesi
 Sürecin zayıf ve güçlü yanları sürekli
denenir
 Hata analizi
 Sürekli yeni teknoloji ve metod analizi

15. AĢamalar (7/7)
Düzey 5: Geliştirilebilir
Düzey 4: Yönetilebilir
Düzey 3: Tanımlı
Düzey 2: Tekrarlanabilir
Düzey1: Giriş

16. Sayısal Değerler (1/3)
Orjinal Çalışma
Yeniden Çalışma
Test ve Kalite Çalışması
Proje içindeki efor
yüzdesi
Düzey 1 Düzey 2 Düzey 3 Düzey 4
Kaynak: Raytheon Şirketi

17. Sayısal Değerler (2/3)
Kriter Düzey 1 → 2 Düzey 2 → 3 Düzey 3 → 4
Hata Azalması
Döngü Azalması
Masraf Azalması
Öngörü Uyumsuzluğu
Kaynak: Boeing Şirketi

18. Sayısal Değerler (3/3)
 Düzeylere göre yazılım Ģirketleri
(2001)
 Düzey 4
 22 ABD
 16 Hindistan
 1 Ġsrail
 1 Avustralya
 Düzey 5
 24 Hindistan
 18 ABD

19. Alt Modeller
 Yapabilirlik Olgunluğu Modelleri
 Yazılım YOM (SW-CMM)
 Ġnsan Kaynakları YOM (P-CMM)
 Yazılım kazancı YOM (SA-CMM)
 Sistem Mühendisliği YOM (SE-CMM)
 BileĢik ürün geliĢtirme YOM (IPD-
CMM)

20. BitiriĢ
 Yazılım satılabilir bir “MAL”dır
 Yazılım satıcıları > Yazılım müĢterisi
 Yazılım Kalitesi ...
 Yazılımcı Kalitesi
 DoD ...
 Dünya çapında kabul edilebilirlik ...
 Yazılım ihracatı

21. Kalitenin Önemi
 Proje planının
gerisinde kalınca
kalite unutulur!!
 DüĢük kalite
yeniden yapılacak
demektir!
Kaliteden ödün vermemelisiniz...

22. Kalite Yönetimi AĢamaları
 Planlama Ör: ISO9000
 Teminat/Uygulama
 Kontrol

23. Yazılım Firmalarında Süreç
İyileştirme
Daha Kaliteli ISO 9001:2000
Müşterinin İsteği
Ürünler için Sertifikasyonu
Yazılım Modelleri
Süreç Tanımlama
İyileştirme

24. Yazılım Firmalarında Süreç
İyileştirme
Daha Kaliteli Ürünler ve Süreç Yaklaşımı
Bir ürünün kalitesi o ürünü geliştiren ve
iyileştiren süreç/süreçlerin kalitesine çok
yakından bağlıdır.

25. Yazılım Firmalarında Süreç
İyileştirme
ISO 9001:2000 Sertifikasyonu
Kalite Yönetimi Sistemini tanımlamak isteyen
yazılım firmalarının yapması gereken en
önemli işlerden biri de süreçlerini tanımlamak
ve iyileştirmektir.

26. Yazılım Firmalarında Süreç
İyileştirme
Müşteri İsteği Modeller
Büyük ve/veya kritik yazılım projelerinde, projenin
sahibi Müşteri (Savunma Sanayi)projeyi yapabilme
şartlarını tanımlar.
Bu şartlar ve ayrıca Projelerin sürekliliği ve bakımı
olduğu düşünüldüğünde projeyi geliştiren firmaların
uluslararası platformda tanımlı olan modelleri
(CMMI, SPICE, TickIT, Trillium) kullanması beklenir.

27. Süreç ve İyileştirme
Süreç Nedir?
• Süreç, girdileri çıktılara dönüştüren, birbiriyle ilişkili
etkinlikler kümesidir (IEEE/EIA 12207)
• Altsüreç, adım ve işlemlerden oluşur
• Tekrarlanabilir

28. Süreç ve İyileştirme
Süreç Tanımlama
• Yazılım firmalarında süreç tanımlama çok önemli bir
noktadır.
• Yazılım süreçleri konusunda Standart ve Modeller
bu konuda yol göstericidir.
• Süreçler tanımlandıktan sonra kurum içinde
zamanla olgunlaşırlar.

29. Süreç ve İyileştirme
Etkinlik Sonuç
Seviye 1: Yalnız etkinliği yap

30. Süreç ve İyileştirme
Planlama
Etkinlik Sonuç
Seviye 2: Etkinliği
yapmadan önce Giriş
düşün
yaptıktan sonra Değerlendirme İyileştirme
doğru yapıp
yapmadığını düşün

31. Süreç ve İyileştirme
Planlama
Giriş
Standartlar Etkinlik Sonuç
Giriş
Giriş
Değerlendirme İyileştirme
Seviye 3: Öğrendiklerinizi kullanın

32. Süreç ve İyileştirme
Planlama Öngörü
Standartlar Etkinlik Sonuç
Giriş
Değerlendirme İyileştirme
Seviye 4: İstediğiniz Sonuçları tahmin edin

33. Süreç ve İyileştirme
Planlama Öngörü
Standartlar Etkinlik Sonuç
Giriş
İyileştirme Değerlendirme İyileştirme
Seviye 5: Öğrenilen Dersleri Standartlarda kullan

34. ISO 9001:2000 ile
Süreç İyileştirme
• Hedef: Yazılım Firmasının ISO
9001:2000 alması
• Aşama 1. ...
• Aşama 2. Süreçleri Tanımlama
• Aşama 3. Tanımlanan Süreçleri
İyileştirme
• Aşama 4. ...........

35. ISO 9001:2000 ile
Süreç İyileştirme
• Süreçleri Tanımlama:
ISO 9001:2000’de her firmaya her organizasyona
uyabilecek genel süreçlerle ilgili istekleri
bulabilmekteyiz.
Ancak yazılım firmalarına yazılım süreçlerini
tanımlamak konusunda özel bir rehberliği ISO
9001:2000’de bulamamaktayız.
Bir yazılım firması yazılım geliştirmenin kendine
özgü doğası ve de yazılım geliştirmenin bir
mühendislik olduğu gerçeğinden yola çıkıldığında
süreçleri tanımlama aşamasında yazılım
mühendisliği standartlarını ve modellerini de
rehber olarak almak uygundur.

36. ISO 9001:2000 ile
Süreç İyileştirme
Tanımlanan Süreçleri İyileştirme:
ISO’da süreç iyileştirme ile ilgili isterler
tanımlıdır. Ancak yazılım süreçlerin
iyileştirmesi ile ilgili tecrübelerle
oluşturulmuş modeller firmaların daha
başarılı ve tutarlı ilerlemelerini
sağlayacaktır.

37. ISO 9001:2000 ile
Süreç İyileştirme
Tanımlanan Süreçleri İyileştirme:
Bir organizasyon ürünlerinin kalitesini iyileştirmek için;
• Süreçlerinin mevcut durumunu değerlendirecek
ispatlanmış, tutarlı ve güvenilir bir metoda,
• Değerlendirme sonuçlarını tutarlı bir iyileştirme
programının bir parçası olarak kullanabilme yoluna
ihtiyacı vardır.

38. ISO 9001:2000 ile
Süreç İyileştirme
Tanımlanan Süreçleri İyileştirme:
Yazılım firmalarının süreç iyileştirme için
kullanabileceği modeller:
• CMMI
• ISO 15504 (SPICE)
• Trillıum ...

39. ISO 9001:2000 ile
Süreç İyileştirme
Süreç
tarafından yeteneğini ve
değişiklikleri incelenir risklerini
belirler
belirler
Süreç
Değerlendirme
öncülük öncülük
eder eder
Süreç Yetenek
İyileştirme motive eder Belirleme
Süreç Değerlendirme Ortamı

40. Süreç Değerlendirme Ortamı
Değerlendirme girdileri
•Sponsor
•Amacı
Süreç İyileştirme veya •Kapsamı Değerlendirme faaliyetleri
süreç yetenek belirleme •Kısıtlar •Planlama
•Model •Veri toplama
•Sorumluluklar •Veri sağlama
•Ek bilgiler •Not verme
•Raporlama
Süreç Değerlendirme
Uyumlu
Değerlendirme
Modeli
Değerlendirme Çıktısı Süreç iyileştirme veya
•Değerlendirme kaydı süreç yetenek belirleme

41. Süreç İyileştirme Rehberleri
Tarihsel Gelişmeler
• 1984 ABD DoD girişimi ve SEI kuruluşu
(Carnegie Mellon Univ. Software Engineering Institute)
• Watts Humphrey ve Yetenek Olgunluk Modeli
(Capability Maturity Model, CMM )
• ISO 9001, ISO 9000-3, TickIT modelleri
• Diğer modeller : Bootstrap (UK), Trillium (Kanada) vb.
• SPICE modeli (ISO 15504 taslak standardı) ve ESI

42. Süreç İyileştirme Rehberleri
CMM Nedir?
Yapabilirlik Olgunluk Modeli
Capability Maturity Model® Integration
 Yazılım süreç iyileştirmesi,
organizasyonun stratejik planları ve
iş hedefleri, yapısı, kullandığı
teknoloji ve sosyal kültürü ile
bağlantılıdır.

43. Süreç İyileştirme Rehberleri
Ortak Kullanılan CMMler
Yazılım CMM staged yazılım geliştirme
Sistem Müh. CMM continuous sistem
mühendisliği
Yazılım Edinme CMM staged yazılım edinme
Sistem Güvenlik Müh. CMM continuous güvenlik
mühendisliği
Personal Software Process staged bireysel yazılım
geliştirme
IPD-CMM hybrid tümleşik ürün
geliştirme
People CMM staged iş gücü

44. Süreç İyileştirme Rehberleri
 İkinci olgunluk seviyesine ulaşmak için
yönetim kendi süreçleri üzerine
odaklaşır ve bunlara uyarak liderlik
yapar.
 Üçüncü seviye, proje yönetimi süreci
üzerine, bütün yazılım süreci tanımları
entegre edilerek ve dokümante
edilerek, inşa edilir.
 Dördüncü seviyenin en önemli
sorumluluğu ve ortak noktası süreç
kontrolüdür.

45. Süreç İyileştirme Rehberleri
Modeller
CMMI’a Geçiş?
• Capability Maturity Model
for Software V2, draft C
(SW-CMM V2C)
• EIA Interim Standard 731,
System Engineering
Capability Model (SECM)
• Integrated Product
Development Capability
Maturity Model, draft
V0.98 (IPD-CMM)

46. Süreç ĠyileĢtirme
Rehberleri
SPICE;
Sürekli iyileştirme (içe dönük)
Yetenek belirleme (içe ve dışa dönük)
için geliştirilmiş bir yazılım süreç değerlendirme
modelidir.

47. Süreç İyileştirme Rehberleri
SPICE’ın Özellikleri:
•Ortak, modellerüstü, uluslararası kapsamlı bir
çerçeve olma
• Diğer modelleri destekleme, uyum sağlayabilme
• Her organizasyona, endüstriye, duruma uyabilme
• Büyük, küçük projelere, gruplara, firmalara
uygulanabilme
• İyileşmeyi, gelişmeyi ölçebilme

48. Önemli Bir Link
 http://sei.cmu.edu/cmmi