2. Beyin temelli öğrenme; anlamlı öğrenme için
beynin kurallarının kabul edilmesini ve
öğretimin zihindeki bu kurallarla
örgütlenmesini içerir.
Beynin işlevi öğrenmektir. Çünkü beynin
bitmez, tükenmez bir öğrenme kapasitesi
vardır.
BüşraTuncel21.04.2013 2
3. Beynimiz sinir hücreleriyle örülmüş bir ağ gibidir.Yeni
bilgilerin önceki bilgilerle birleştirilmesi, daha önce
edindiğimiz bilgilerin geri çağrılması bu ağ sayesinde
gerçekleşir. Beyindeki bu bağlantılar kullanıldıkça
kuvvetlenir, kullanılmadığında ölürler.Beynin gelişimi
bu bağlantıların oluşturulması (budak salma) ve
budanması sürecini kapsamaktadır.Zenginleştirilmiş
tecrübelerle beynin sürekli olarak uyarılması beynin
gelişiminde önemli yer tutmaktadır.Doğum
öncesinden itibaren yaşadığımız olumlu veya olumsuz
olaylar beynimizin gelişimini doğrudan etkilemektedir.
BüşraTuncel21.04.2013 3
4. Öğrencilerin, araştırabilen, deneyebilen,
tartışabilen, gözlem yapabilen bireyler olması
ise, öğretme-öğrenme sürecinde öğrenciyi
merkeze alan öğretim yaklaşımlarıyla
olanaklıdır. Bu öğretim yaklaşımlarından biri
de, etkili ve kalıcı öğrenmelerin en iyi hangi
koşullar altında gerçekleştiğini açıklamaya
çalışan beyin temelli öğrenmedir.
BüşraTuncel21.04.2013 4
5.
6. Beyin temelli öğrenme, beyin
araştırmalarından elde edilen bulguları, etkili
bir öğretme ve öğrenme çevresi düzenlemek
için rehber kabul eden bir öğrenme
yaklaşımıdır. "Ne öğretelim" sorusundan çok
"beyin en iyi nasıl öğrenir" sorusuna yanıt
veren beyin temelli öğrenme, öğrencilerin
gerek bireysel gerekse grup çalışmalarını
destekleyerek onlara güvenli ve zengin bir
öğrenme çevresi sağlamaktadır.
BüşraTuncel21.04.2013 6
7. Geleneksel öğretim yöntemleri beynin doğal
öğrenme sürecini göz ardı ettiği için öğrenciyi
bilgiyi ezberlemeye yöneltmektedir.Oysaki
beyin temelli öğrenme kuramında bireyler
tam öğrenme düzeyinde, anlamlı öğrenir ve
kendi bilgilerini yapılandırırlar.
BüşraTuncel21.04.2013 7
8. Beyin temelli öğrenme, öğretime gelişimsel ve
sosyo-kültürel açıdan bakan, insan beyninin
yapısı ve fonksiyonları üzerine temellendirilmiş
bütüncül bir yaklaşımdır Beyin temelli
öğrenmenin felsefesi, normal beyin süreçleri ile
ilgili tutarlı öğrenme imkanları sunmasıdır.
Öğrenme ve öğretmeyi etkili kılmak için Caine ve
Caine tarafından ileri sürülen beyin temelli
öğrenmenin on iki ilkesi kabul edilir.
BüşraTuncel21.04.2013 8
9.
10.
11. İnsan beyninde birçok işlem beraber
yürütebilir; duygu, düşünce, hayal gibi
farklı işlevler aynı zamanda işleme
konulur. Eğitimde beynin aynı anda çok
yönlü işleyişi kullanılmalıdır.
Öğretim stratejileri: Renkli poster,
resim, grafik vb. benzetimleri kullanma,
alan gezileri, rol yapma.
BüşraTuncel21.04.2013 11
12. Beyin, doğal kurallara göre işleyen fizyolojik bir
organdır. Öğrenme de nefes alıp verme gibi
doğaldır. Bu doğallık kolaylaştırılabilir,
zorlaştırılabilir. Beslenme, uyku ve sağlık gibi
durumlar öğrenme üzerinde son derece etkilidir.
Öğretim stratejileri: Çeşitli materyaller kullanma,
edebiyat, okuma, film, video ve gerçek yaşantılar,
sesli öğrenmeyi genişletme, şarkı söyleme, rol
yapma, dergi, örnekler, hareket, resim.
BüşraTuncel21.04.2013 12
13. Anlamı arama insan beyni için yaşamsal bir
yönelim ve temeldir. Beyin yeni uyarıcılara yanıt
vermek için kendiliğinden araştırırken bilinenlere
ihtiyaç duyar ve bunları otomatik olarak kaydeder.
Bu ikili süreç beyin uyarıldığında meydana gelir.
Derslerin heyecan verici ve anlamlı olması
gerekir.Öğrenme, aynı zamanda merakımızı,
yenilik ihtiyacımızı, keşfetme, tartışma
isteklerimizi tatmin edebilmelidir.
Öğretim Stratejileri: İlgi çekici, anlamlı ve zengin
seçenekler sunma.
BüşraTuncel21.04.2013 13
14. Örüntüleme, bilginin anlamlı bir biçimde organize ve
kategorize edilmesidir. Bireyin ön öğrenmeleri ile yeni
öğrenilenler arasında anlamlı bir örüntü oluşturulduğunda
öğrenmenin niteliği artar ve anlamlı öğrenme gerçekleşir.
Öğretim stratejileri:Yeni konuya başlamadan önce ön
bilgileri ortaya çıkarma; poster, harita vb. görsel
materyallerle konuya geniş bir açıyla bakılmasını sağlama;
materyalle ilgili tartışmayı teşvik ederek öğrencilerin
örüntü oluşturmalarını sağlama; modeller oluşturarak ve
grafikler kullanarak örüntü oluşturmayı sağlamadır.
BüşraTuncel21.04.2013 14
15. Örüntü yeni bilgiyi var olan bilgiyle ilişkilendirmeye
ve organize etmeye fırsat verir.Duygular ve biliş
birbirinden ayrılmaz. Duygular bellek için çok
önemlidir, bilginin depolanmasında ve geri
getirilmesinde kolaylık sağlar. Duygular süreklidir.
Öğretim stratejileri: Stresi azaltan etkinlikler(nefes
alma, mizah, oyunlar vb) ; uyumu artıran
etkinlikler(partner’le öğrenme,tartışmalar,diyalog
kurma ; pozitif duygulara yer verme(tebrik etme,
öğrenenin davranışını destekleme).
BüşraTuncel21.04.2013 15
16. Beynin sol ve sağ yarı-küreleri arasında önemli
farklar vardır. Sözcükler matematik,müzik ya da
resimle ilgilenen sağlıklı bireyin iki yarı-küresi
birbiriyle etkileşim içindedir. Sol beyin parça
bilgileri, sağ beyin bütün bilgileri organize eder.
Her iki beyin de yaklaşık her etkinlikte yer alır.
Öğretim stratejileri: Üniteye, derse vb.
bütüncül bakmayı sağlama.Öğrenmede
ardışıklığı sağlayıcı materyaller kullanma.
BüşraTuncel21.04.2013 16
17. Beyin temel olarak dikkat ettiği bilgiyi alır;
ama dikkatin dışında kalan bilgi ve işaretleri
de alır.
Öğretim Stratejileri: Grafik, diyagram,
posterler kullanma. İlgili bilgiyi görsel açıdan
dikkat çekici hale getirme. Çalışma sırasında
müzik kullanma.
BüşraTuncel21.04.2013 17
18. Öğrendiklerimiz, bilinçli olarak anladıklarımızdan
daha çoktur. Bu da bilinçdışı sürecin devamlı
işlediğini gösterir.Çevresel algılarla (bilinçdışı
olarak) öğrendiklerimizle de deneyimler kazanırız.
Öğrencilerin bilinçdışı süreçlerden en üst düzeyde
yararlanmalarını sağlayacak düzenlemeler
yapılabilir.
Öğretim Stratejileri: Öğrenenlerin bilinçli olarak
öğrenmeleri ve tekrar etmelerine yardım için, biliş
ötesi etkinlikleri kullanma.
BüşraTuncel21.04.2013 18
19. Uzamsal (3 Boyutlu) Bellek Sistemi
Ezberleyerek Öğrenme Sistemi
21.04.2013 BüşraTuncel 19
20. Uzamsal bellek sistemi günlük deneyimlerle, ezberleyerek
öğrenme sistemi ise olgu ve becerilerle ilgilenir. Olgu ve
beceriler beyin tarafından farklı bir şekilde organize edilir ve
daha fazla uygulama ve tekrara gereksinim duyulur.
Öğretim Stratejileri: Öğrenme-öğretim ortamında bazen
ezberleyerek öğrenme önemli ve kullanışlıdır.Alt sınıflarda
çarpım tablosu ve yabancı kelimeler, yetişkinlerde ve üst
sınıflarda özet kavramlar ve farklı konulara ilişkin ilkelerin
ezberlenmesi. Fakat ezberlemeye dayalı öğretim
öğrenmenin transferinde kolaylık sağlamaz ve anlamlı
öğrenmenin gelişimine engel olur.
21.04.2013 BüşraTuncel 20
21. Hebb’e göre ise 3 tür bellek
vardır:
Duyusal Bellek
Kısa Süreli Bellek
Uzun Süreli Bellek
BüşraTuncel21.04.2013 21
22. Bireyin gördüğü, işittiği, duyduğu tattığı ya da
hissettiği şeyler duyusal kayıtın içeriğini
oluşturmaktadır. Bu hafızanın kayıt hızı bir
milyon/saniye olarak belirtilmektedir. Oldukça
büyük bir kapasiteye sahip olan duyusal kayıt ne
yazık ki bu kaydı saniyeler sonra kaybeder.
Görsel bilgi 1 saniyeden az, dokunma ile ilgili
bilgi 2-3 saniye, işitsel bilgi 4 saniye sonra
kaybedilmektedir. Ancak yeterli dikkatin
harcanması durumunda duyusal kayıttaki
bilgilerin kısa süreli belleğe aktarılması mümkün
olabilmektedir.
BüşraTuncel21.04.2013 22
23. Düşünmenin çoğunun ve bilgi işlemenin
gerçekleştiği kısa süreli bellek, belleğimizin en
fazla iş gören bölümü olarak kabul
edilmektedir. Bu bellekte tutulan bilginin
miktarı ve bilginin tutulma süresi yaşa göre
değişmektedir. Kısa süreli belleğe gelen bilgi
için üç alternatif bulunmaktadır.Ya bilgi
unutulur, ya tekrar edilerek kısa süreli hafızada
tutulur ya da tekrarlama ile daha önceki
bilgilerle birleştirilerek uzun süreli belleğe
transfer edilir.
BüşraTuncel21.04.2013 23
24. Uzun süreli bellek; sekonder bellek
ve tersiyer bellek olarak iki safhadan
oluşmaktadır.
BüşraTuncel21.04.2013 24
25. Bilgilerin yıllarca saklanabildiği sekonder
bellekteki herhangi bir bilginin hatırlanması
güçtür. Bir bilginin bu belleğe aktarılması için 30
dakika ile 3 saat arasında bir zaman dilimi
gerekmektedir. Kısa süreli bellekteki bilgilerin
sekonder belleğe aktarılması için bilgilerin
kodlanması gerekmektedir. Benzerlik ya da
zıtlıkların sınıflandırıldığı bu bellekte detaylar geri
planda, genellemeler ise ön plandadır. Bu
bilgilerin uzun süreli belleğe aktarılması, bilgilerin
tekrar edilmesi ile gerçekleşmektedir.
BüşraTuncel21.04.2013 25
26. Bilgi hem görsel hem de sözel olarak depolanabilir.
Limitsiz kapasiteye sahiptir, depolanan bilgiler arasında
güçlü bağlantı ağı oluştururur ve uzun bir sürece
sahiptir.Bilgilerin tersiyer belleğe aktarılması güç olmakla
birlikte, bu bellekte depolanan bilgiler bir ömür boyu
hatırlanabilir. Bir bilginin uzun süreli belleğe
yerleştirilebilmesi için sık sık tekrar edilmesi
gerekmektedir. Uzun süreli bellekte sözcükler genellikle
işitildikleri sesleriyle birlikte değil, taşıdıkları anlamları ile
saklanmaktadır. Bunun dışında uzun süreli bellekte ses,
koku ve görüntülerin saklanması da mümkündür.
BüşraTuncel21.04.2013 26
27. Öğretim Stratejileri: Öğrenme ortamında
bazen ezberleyerek öğrenme önemli ve
kullanışlıdır.Alt sınıflarda çarpım tablosu, hece
tablosu ve yabancı kelimeler, yetişkinlerde ve
üst sınıflarda özet kavramlar ve farklı konulara
ilişkin ilkelerin ezberlenmesi. Fakat
ezberlemeye dayalı öğretim öğrenmenin
transferinde kolaylık sağlamaz ve anlamlı
öğrenmenin gelişimine engel olur.
BüşraTuncel21.04.2013 27
28.
29. Beyin bilgiyi bağlamda ya da içerikte yer almasına
dayalı olarak sınıflandırır ve depolar. Başarı tüm
duyuların kullanımına ve öğrenenin karmaşık ve
etkileşimli yaşantılar geçirmesine bağlıdır. Bu
nedenle öğretmenler gerçek yaşam etkinliklerini
kullanma ihtiyacı duyarlar.
Öğretim Stratejileri: Sınıf içi demonstrasyonlar,
drama, projeler, kır gezileri, yaşantılarla ilgili görsel
tasvirler, hikayeler ve farklı konularda etkileşimde
bulunma.
BüşraTuncel21.04.2013 29
30. Beyin hayatta kalma tepkisinin bir parçası olarak
çevrede yeni olanlar için kararlı bir şekilde uyanıktır.
Beyindeki reticular oluşumu çevrede yeni olana karşı
bizi uyarır. Kimi eğitimciler bundan “dikkat girişi” olarak
söz etmektedirler. Bir durum rutin olduğunda reticular
oluşum daha az etkin olur.Yeni bir etkinlikte bu uyarılır
ve daha dikkatli olunur.Yüksek teşvikle ve düşük stresle
beyin çeşitli durumlarda sinirsel işlem ağlarını işlevsel
hale getirir. Bu nedenle üst düzey düşünme becerileri
olan analiz, sentez, uygulama ve değerlendirme
kullanılır. Bunun sonucu olarak da yaratıcılık gelişir.
BüşraTuncel21.04.2013 30
31. Öğretim Stratejileri: Öğrencilerin öğrenme
ortamında rahatlamaya ve dikkatini
odaklamaya ihtiyacı vardır.Öğretmenler rutin
durumlarda sürpriz yaşantılar sağlamalıdırlar.
Aynı zamanda ön öğrenmeleri ile yeni konular
arasında bağlantı kurmalarını istemelidirler.
BüşraTuncel21.04.2013 31
32. Temel duygular ve duyuları kapsayan aynı
sisteme sahip olmamıza rağmen bu sistem
her beyinde farklı bütünleştirilmiştir.
Öğrenme beynin yapısına göre değişir. Her
bireyin beyni kendine özgüdür ve yaşantısı
birbirinden farklıdır. Bu nedenle
öğrenmeler arası kurulan ilişkiler bireyden
bireye farklılık gösterir.
BüşraTuncel21.04.2013 32
33. Öğretim Stratejisi: Öğrenme çok yönlü
olmalı ve öğrencilerin bireysel ilgilerini
çekecek çoklu öğretme stratejileri
kullanılmalıdır. Beyin araştırmaları eğitim
programları ve öğretimin bireysel öğrenme
ihtiyaçlarına cevap verdiğinde daha etkili
olacağını ileri sürmektedir. Beyin temelli
öğrenmede, öğrenenin öğrenme
yaşantılarına etkin katılımı sağlanmalıdır.
BüşraTuncel21.04.2013 33