1. Görüntü kalitesi ve kapsamı kaynağa
ve kayıtçıya bağlıdır.
Jeofizik Mühendisliği Bölümü
İstanbul Üniversitesi
Prof. Dr. Ali Osman Öncel
aliosman.oncel@gmail.com
Saha SismolojisiSaha Sismolojisi
http://www.istanbul.edu.tr/mb/fieldGeo/sismoloji.htmlhttp://www.istanbul.edu.tr/mb/fieldGeo/sismoloji.html
19. REMI, adı kırılma - mikrotremor
olarak bilinen jeofizik bir
yöntemdir. Remi yöntemiyle S
dalgası hızı bulunur. Kentsel
alanlarda kaynak kullanılmasına
gerek yoktur. 12 veya 24 kanallı
sismik ölçüm cihazı ile ölçüm
yapılır. 30 saniyelik gürültü
kayıtları alınır. Ölçümler tekrar
edilir. Yüzey dalgası faz geçişleri
izlenerek tabakaların Vs hızlarına
ulaşılır. Vs hızları, tabakaların
sağlamlığının bir göstergesidir
(Louie, 2001).
20. ReMi yöntemiyle, gürültülerden
yararlanarak, düşey jeofonlar
vasıtasıyla tabakaların kalınlıkları
ve bu tabakalara ait S dalgası
hızları bulunur. Başokur (2005),
kırılma yönteminde ve kuyu içi
sismik yöntemlerde S dalgası
hızının bulunmasında bir takım
sorunlardan bahsetmiştir. Düşük
hız tabakalarında veya
sinyal/gürültü oranının yeterli
olmadığı durumlarda
hesaplamalar zorlaşır. Ayrıca
kuyu içi yöntemlerde alınan
kayıtlar kuyu civarı ile sınırlıdır.
21. Kırılma yönteminde sığ
derinliklere(0-30 m) ait hız
bilgileri iyi bir ayrımlılıkta elde
edilir. ReMi yönteminde ise 100
metreye kadar hız değişimi
saptanabilir. Fakat 30 metreden
sonra iyi ayrımlılıklar elde
edemeyiz. Bulacağımız hız
değerleri tam doğru olamayabilir.
Kırılma ile ReMi yöntemi birbirini
tamamlayıcı özelliktedir. İkisinde
de aynı serim düzeni kullanılabilir
ve bu ikisi de aynı anda
kullanılarak sığ ve derin hız
bilgilerine ulaşılabilir (Louie,
2001).
24. İki temel düşünceye dayanıyor
Standart sismik kırılma cihazıyla
ortamda ki gürültüyü
“background” kaydetmeye
(mikrotremör). Ö rne kle m e
de rinli i aç lm uzunlu unun,ğ ı ı ğ
kullan lan je o fo nlar n fre kans n nı ı ı ı
ve ye ralt h z de i im in birı ı ğ ş
fo nksiyo nudur.
Yavaşlık-frekansı (p-f) kayıt
edilen frekansın bir
dönüşümüdür. Di e r sism ikğ
var lardan Rayle ig h dalg alar nış ı ı
AYIR, ve g ö rüne n h z a kar lkı şı ı
g e le n do ru faz h z n nğ ı ı ı
tan nm as na iz in ve r.ı ı A courtesy of Dr. Satish Pullammanappallil
27. ReMi 30 metreye kadar ortalama kayma h z nı ı ı V30 ölçerek Dünya’da
sert ve zay f zeminlerin s n flanmas nda kullan l r.ı ı ı ı ı ı
Shallow Shear
Velocity
29. Her bir kanal için tek bir jeofon
kullanılmalıdır. 12 veya daha çok
jeofonlu doğrusal serilim
kullanılmalıdır. Bu şekilde yapılan
bir serilim yüzey dalgalarını ve
yatay yöndeki enerji yayılımını
bastırır. Diğer bir yöntem ise
kırılma hattına dik bir yönde
serilimin gerçekleştirilmesidir. Bu,
hat boyunca yayılan dalgaların
seyahat zamanını artırır,
enerjilerini azaltır ve yüzey
dalgalarını belirginleştirir. (Louie,
2001)
30. Ortamsal veya oluşturulan yüzey dalga enerjisi
G ürültülü ye rle r ( e hir trafi iş ğ , havaalan ,ı in aatş , m ade ncilik)
Pro filbo yunca yürüm e ve ya araç sürm e , çe kiçle vurm a vb.
Veri analizi için - Laptop / PC with SeisOpt®
ReMi™
yazılımı
Ve ri to plam a ve analizi 2-3 alrı
Çok kanallı sismograf
12 veya 24 kanal
Her bir kanal için en az 4 saniye kayıt yapabilecek özellikte ve 1-2 ms
örnekleme aralığı
Düşey P-dalga jeofonları & inilecek derinliğe uygun uzun
kablolar
Rayleigh dalga dispersiyonunu ölç
A courtesy of Dr. Satish Pullammanappallil
31. Jeofonlar arası mesafe 8-20 metre
olmalıdır. Fakat bu mesafe uzun
olduğundan dolayı kentsel
bölgelerde sorun yaşanılabilir. Ofset
mesafesi profil uzunluğunun
%20’sinden fazla olmamalıdır. Bu,
yüksek frekansların kayıt edilmesini
güçleştirir (Louie, 2001).
Enerji kaynağı olarak 50-100
metrelik açılımlar için çekiç
kullanabiliriz. Çekicin vurulacağı
metal levha olursa yüksek frekansta
kayıtlar alabiliriz. Daha fazla enerji
istiyorsak 3 metreden 130 kiloluk
ağırlık düşürebiliriz veya kuyu içi
32. Yüzey dalgası dispersiyonu derinlikle hızın
değişmesine ve periyoda bağlıdır. Dispersiyon
farklı sürelerde varışı farklı periyotlara sahip
şeklinde sismogramda görünürler.
From: http://www.kettering.edu/~drussell/Demos/waves/wavemotion.html
Dispersiyon nedir?
What is dispersion?
37. Jeofon sayısı 24 veya katları olmalıdır.
Jeofon aralığı 5 metre ve katları olmalıdır.
Jeofonların frekansları ise 4.5 Hz olmalıdır.
Kayıt süresi 30 sn ve üzerinde olmalıdır.
Örnekleme aralığı 2 ms olmalıdır.
Dispersiyon eğrisine bakılarak datalarımızın sayısı 9 ve katları
şeklinde olmalıdır. Eğer iyi bir dispersiyon eğrimiz varsa 9 data
alınabilir. Kötü bir dispersiyon eğrimiz varsa 18, 27 veya daha
fazla data alınabilir.
Eğer ortam kaya ise; ReMi ve MASW yöntemini kullanabiliriz.
(Yanık, 2006)
38. ReMi @ Phoenix Airport and ReMi inside a house (courtesy Mike Rucker, AMEC)
Ortamsal gürültüyü kayıt eden düşey P-dalga jeofonlarının
doğrusal dizilimi.
A courtesy from Dr. Satish Pullammanappallil
39. From: 2005 Presentation of Dr.J.Louie
Dü ük frekansl (1-20 Hz) jeofonlar kötü yerle tirilmesineş ı ş
ra men çal yor.ğ ışı
40. Saha çal malar h zl ve basit; en iyi sonuçlar ehirlerdeış ı ı ı ı ş
From: 2005 Presentation of Dr. J
Louie
41. Initial funding from SCEC, UNR, VUW,
Optim LLC
From: 2005 Presentation of Dr.J.Louie
Saha çal malar h zl ve basit; en iyi sonuçlar ehirlerde veriyorış ı ı ı ı ş .
42. Initial funding from SCEC, UNR, VUW, Optim LLC
Saha çalışmaları hızlı
ve basit; en iyi
sonuçları şehirlerde
veriyor.
From: 2005 Presentation of Dr.J.Louie
43.
44. Öğrenciler, REMİ için
gerekli olan yer hareketini
sağlamak için farklı
şekillerde enerji üretmeye
çalışıyorlar. Koşuyorlar,
yürüyorlar ve zıplıyorlar.
47. Çok slayt kullan.
Koyabildiğin kadar fazla bilgi paylaş.
Küçük punto kullan.
Yayın ve kitaplardan şekilleri olduğu gibi al, ve
sakın onları büyütme.
Dinleyenleri küçümsemeyi unutma, ve arada
nasıl yetersiz olduklarını hatırlat.
Değişik karakterler ve renkler kullan.
Konuşmanı önceden düzenleme.
Asla ve kesinlikle önceden kısa ve detaylı prova
yapma
Sunumlarını izleyenlere oku.
Projeksiyona yüzünü dön, konuşabildiğin kadar
hızlı konuş, özellikle önemli noktaları anlatırken.
Pointer odanın etrafında çevir, ve an azından
sunumda ki şekiller üzerinde hızlıca gezdir.
Verilen sürenin tamamını kullan, ve senden
sonraki takip eden konuşmacının zamanının en
azından yarısını almaya çalış.
Kaynak:
http://helios.hampshire.ed
u/~msbNS/ns121/truly_te
rrible_talk.html
Notes de l'éditeur
EAGE
Önceki Ders
US Department of Defense, Environmental Security Technology Certification Program performance report, 1999, Resolution Resources International: Seismic Surveys: http:// www.rri-seismic.com/Frame%20Pages/Tech%20Pages/Seismic/seismic.htm (October 1999).
Vertical seismic profiling (Figure 6.3) is used in order to more accurately identify rock layers when a well log is available to compare. This method involves sending hydrophones down a well and continuing the line outside of the well using geophones. Shot locations are based on the surface, and the hydrophones pick up the acoustic waves that reflect off of the nearby rock layers. This is particularly useful when the surface data is being processed, in order to correlate the two interpretations.
Map of the main seismic line with the locations of the hammer seismic lines north of the dike and at well 1.
9
Based on two fundamental ideas
Standard refraction equipment deployed similar to a shallow P-wave refraction survey to record ambient “background” noise (microtremor)
Depth of sampling is a function of the array length, natural frequency of the geophones used, and the subsurface velocities
Slowness-frequency (p-f) transformation of the recorded microtremor
Separate Rayleigh waves from other seismic arrivals and allow identifying true phase velocity against apparent velocities
ReMi has classified hard and soft sites around the world by measuring V30, average shear velocity to 30 m depth
Multi-channel seismograph
12 or 24 channels
capable of recording at least 4 seconds of data per channel at 1-2 ms sampling intervals
Vertical P-wave geophones & sufficiently long cable for desired depth of investigation
Dispersion is the apparent surface-wave velocity that depends on the period and reflects the velocity variation with depth. Dispersion appears on a seismogram as different periods arriving at different times
Linear array of vertical P-wave geophones recording ambient noise
Low-frequencies, 1-20 Hz, so bad geophone plants still work.
Fieldwork is quick and simple; best results in cities.
Fieldwork is quick and simple; best results in cities.
Here is what students are applying several actions as walking, running and jumping to generate adequate energy for a record of ground motion, which is required for REFRACTION MICROTREMOR (REMI).