1. STRATEGIA
ROZWOJU
GMINY ZEMBRZYCE
NA LATA 2009-2015
Gmina Zembrzyce
34-210 Zembrzyce 540
e-mail: gminazembrzyce@interia.pl
www.zembrzyce.pl

2. SPIS TREŚCI:
1. WSTĘP .................................................................................................................................. 4
2. HARMONOGRAM PRAC................................................................................................ 6
3. KONCEPCJA MERYTORYCZNA................................................................................. 7
4. SKŁAD KONWENTU STRATEGICZNEGO .......................................................... 10
5. METODYKA PROCESU PLANOWANIA ................................................................ 11
6. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY ZEMBRZYCE ................................. 14
7. LUDNOŚĆ I POWIERZCHNIA................................................................................... 22
8. GOSPODARKA I RYNEK PRACY ............................................................................. 28
9. BEZROBOCIE .................................................................................................................. 31
10. TURYSTYKA, KULTURA, SPORT............................................................................ 41
11. OŚWIATA, OCHRONA ZDROWIA ......................................................................... 46
12. ANALIZA SWOT ........................................................................................................... 49
13. STRATEGICZNY PROGRAM DZIAŁAŃ .............................................................. 63
14. OBSZAR STRATEGICZNY „INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO” ......... 66
15. OBSZAR STRATEGICZNY „GOSPODARKA I RYNEK PRACY” ................. 71
16. OBSZAR STRATEGICZNY „POLITYKA SPOŁECZNA, ZDROWIE,
EDUKACJA” ......................................................................................................................... 76
17. OBSZAR STRATEGICZNY „KULTURA, TURYSTYKA, SPORT” .................. 82
18. PROCEDURY WDRA ANIA, MONITOROWANIA I AKTUALIZACJI
STRATEGII............................................................................................................................ 87
SPIS RYSUNKÓW:
Rysunek 1 – Układ głównych dróg gminy Zembrzyce .................................................................................. 15
Rysunek 2 - Gmina Zembrzyce na mapie administracyjnej powiatu suskiego........................................... 16
Rysunek 3 – Podział administracyjny gminy Zembrzyce............................................................................... 16
SPIS WYKRESÓW:
Wykres 1 - Liczebność ludności miejscowości Zembrzyce w latach 2001 – 2008 .................................... 23
Wykres 2 - Liczebność ludności miejscowości Marcówka w latach 2002 – 2008...................................... 24
Wykres 3 – Liczba ludności miejscowości Śleszowice w latach 2001-2008................................................ 25
Wykres 4 – Liczba ludności miejscowości Tarnawa Dolna w latach 2002-2008 ....................................... 26
Wykres 5 - Liczebność ludności miejscowości Tarnawa Górna w latach 2002 – 2008 ............................ 27
Wykres 6 - Stopa bezrobocia w powiecie suskim w 2008 r. (z uwzględnieniem miesiąca XII 2007 r.) . 32
Wykres 7 - Procentowy udział bezrobotnych z poszczególnych gmin w całej populacji bezrobotnych w
powiecie suskim.................................................................................................................................................... 33
Wykres 8 - Szacunkowa stopa bezrobocia dla poszczególnych gmin powiatu suskiego w 2007 i 2008
roku......................................................................................................................................................................... 34
Wykres 9 - Struktura bezrobotnych w powiecie suskim według wieku w latach 2007 i 2008 ................. 35
2

3. SPIS TABEL:
Tabela 1 - Ogólna charakterystyka gminy......................................................................................................... 22
Tabela 2 - Struktura gminy.................................................................................................................................. 22
Tabela 3 - Struktura ludności gminy Zembrzyce i miejscowości Zembrzyce wg wieku - stan na koniec
31.12.2007 r. .......................................................................................................................................................... 23
Tabela 4 - Struktura ekonomiczna ludności w gminie Zembrzyce i w miejscowości Zembrzyce- stan na
koniec 31.12.2007 r. ............................................................................................................................................. 23
Tabela 5 - Struktura ludności gminy Zembrzyce i miejscowości Marcówka wg wieku - stan na koniec
31.12.2008 r. .......................................................................................................................................................... 24
Tabela 6 - Struktura ekonomiczna ludności w gminie Zembrzyce i w miejscowości Marcówka - stan na
koniec 31.12.2008 r. ............................................................................................................................................. 24
Tabela 7 - Struktura ludności gminy Zembrzyce i miejscowości Śleszowice wg wieku - stan na koniec
31.12.2007 r. .......................................................................................................................................................... 25
Tabela 8 - Struktura ekonomiczna ludności w gminie Zembrzyce i w miejscowości Śleszowice - stan na
koniec 31.12.2007 r. ............................................................................................................................................. 25
Tabela 9 - Struktura ludności gminy Zembrzyce i miejscowości Tarnawa Dolna wg wieku - stan na
koniec 31.12.2007 r. ............................................................................................................................................. 26
Tabela 10 - Struktura ekonomiczna ludności w gminie Zembrzyce i w miejscowości Tarnawa Dolna -
stan na koniec 31.12.2007 r................................................................................................................................ 26
Tabela 11 - Struktura ludności gminy Zembrzyce i miejscowości Tarnawa Górna wg wieku - stan na
koniec 31.12.2008 r. ............................................................................................................................................. 27
Tabela 12 - Struktura ekonomiczna ludności w gminie Zembrzyce i w miejscowości Tarnawa Górna-
stan na koniec 31.12.2008 r................................................................................................................................. 27
Tabela 13 - Struktura prowadzonej działalności gospodarczej w gminie Zembrzyce............................... 28
Tabela 14 - Struktura gospodarstw rolnych w poszczególnych miejscowościach gminy ......................... 28
Tabela 15 - Ilość bezrobotnych i stopa bezrobocia w poszczególnych miesiącach................................... 32
Tabela 16 - Ilość bezrobotnych z podziałem na gminy ................................................................................. 33
Tabela 17 - Szacunkowa stopa bezrobocia w poszczególnych gminach w latach 2007 i 2008................ 34
Tabela 18 - Struktura bezrobotnych według wieku w 2007 i 2008 roku..................................................... 35
Tabela 19 - Struktura bezrobotnych według wykształcenia w 2007 i 2008 roku w powiecie.................. 36
Tabela 20 - Struktura osób bezrobotnych w gminie Zembrzyce w roku 2009 .......................................... 36
Tabela 21 - Struktura bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy w 2007 i 2008 roku........... 37
Tabela 22 - Struktura bezrobotnych według sta u pracy w 2007 i 2008 r. ................................................. 38
Tabela 23 - Analiza statystyczna bezrobotnych z terenu działania Powiatowego Urzędu Pracy w Suchej
Beskidzkiej na dzień 31.12.2008 z podziałem na grupy będące w szczególnej sytuacji na rynku Pracy. 39
3

4. WSTĘP
29 listopada 2006 r. Rada Ministrów przyjęła Strategię Rozwoju Kraju na lata 2007-2015.
Jest to pierwszy tego rodzaju dokument przyjęty przez Radę Ministrów. Strategia Rozwoju
Kraju 2007-2015 jest podstawowym dokumentem strategicznym określającym cele
i priorytety polityki rozwoju w perspektywie najbli szych lat oraz warunki, które ten rozwój
powinny zapewnić. Strategia Rozwoju Kraju jest nadrzędnym wieloletnim dokumentem stra-
tegicznym rozwoju społeczno - gospodarczego kraju stanowiącym punkt odniesienia zarówno
dla innych strategii i programów rządowych, jak i strategii opracowywanych przez jednostki
samorząd terytorialnego.
Głównym celem strategii jest podniesienie poziomu i jakości ycia mieszkańców Polski: po-
szczególnych osób i rodzin. Zgodnie z zało eniami Strategii Rozwoju Kraju głównymi priory-
tetami strategicznymi są:
1. wzrost konkurencyjności i innowacyjności gospodarki;
2. poprawa stanu infrastruktury technicznej i społecznej;
3. wzrost zatrudnienia i podniesienie jego jakości;
4. budowa zintegrowanej wspólnoty społecznej i jej bezpieczeństwa;
5. rozwój obszarów wiejskich;
6. rozwój regionalny i podniesienie spójności terytorialnej.
Realizacja powy szych priorytetów będzie następować poprzez działania wdro eniowe
zmierzające do osiągnięcia i utrzymania szybkiego rozwoju gospodarczego oraz wysokiego
poziomu ycia społeczeństwa, ale z takim wykorzystaniem zasobów przyrodniczych, by mogły
z nich korzystać przyszłe pokolenia.
Strategia Rozwoju Gminy Zembrzyce jest nadrzędnym, wieloletnim dokumentem strategicznym
rozwoju społeczno-gospodarczego Gminy Zembrzyce. Określa ona cele rozwoju społeczno-
gospodarczego Gminy Zembrzyce oraz warunki i przedsięwzięcia, które powinny ten rozwój
zapewnić. Strategia wyznacza cele oraz identyfikuje obszary uznane za najwa niejsze z punktu
widzenia osiągnięcia tych celów. Stanowi ona równie odniesienie do Strategii Rozwoju Kraju
oraz Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego i Powiatu Suskiego.
Dokument ten został opracowany przy uwzględnieniu zasady zrównowa onego rozwoju,
a więc zachowania równowagi pomiędzy celami gospodarczymi, społecznymi i wymogami
środowiskowymi.
4

5. Narzędziem strategii są środki finansowe, głównie publiczne bud etowe. Dlatego
mo liwym jest stosowanie w realizacji zadań innych metod działania takich jak: przedsięwzię-
cia publiczne, współpraca międzygminna, pozyskiwanie środków pozabud etowych, głównie
unijnych i innych.
Wielopodmiotowość i wieloaspektowość strategii wymaga szerokiego udziału społeczeństwa
w trakcie jej formułowania. Proponowane rozwiązania muszą być realne, mierzalne, uzgod-
nione, specyficzne z punktu widzenia ochrony przyrody, wykonalne technicznie
i mo liwe do umiejscowienia w czasie i przestrzeni.
Władze Gminy Zembrzyce podejmą działania na rzecz uzyskania jak najszerszego poparcia
społecznego dla Strategii Rozwoju, między innymi poprzez przeprowadzenie konsultacji spo-
łecznych tego dokumentu i jego promocję. Władze Gminy Zembrzyce będą jednocześnie dą-
yły do zaanga owania w realizację Strategii partnerów społecznych, organizacji pozarządo-
wych oraz przedsiębiorstw.
Propozycje celów strategicznych oraz kluczowych dla rozwoju Gminy obszarów, przedstawili
kierownicy oraz dyrektorzy jednostek organizacyjnych Gminy oraz zaproszeni przedstawiciele
społeczności Gminy Zembrzyce.
Niniejszy dokument Strategii w zało eniu ma stanowić podstawę do planowania operacyjnego
w Gminie oraz do opracowania wieloletniego planu inwestycyjnego.
5

6. HARMONOGRAM PRAC
Prace nad Strategią Rozwoju Gminy Zembrzyce na lata 2009-2015 przebiegały zgodnie z przy-
jętym harmonogramem, który przedstawiono poni ej:
Działania Termin realizacji
Uchwała Rady Gminy Zembrzyce maj 2009
w sprawie przystąpienia do opracowania
Strategii Rozwoju Gminy Zembrzyce
Powołanie Grupy Roboczej zespołu ds. maj 2009
opracowania strategii
Sesje warsztatowe Grupy Roboczej w celu lipiec-wrzesień 2009
opracowania Strategii Rozwoju z udziałem przedstawicieli
radnych gminnych, organizacji pozarządowych, przedstawicieli
przedsiębiorców. Konsultacje wstępnej wersji Strategii
Rozwoju przez Grupę Roboczą
Opracowanie diagnozy społeczno-gospodarczej czerwiec 2009
Gminy, analiza sytuacji wewnętrznej i zewnętrznej gminy
(analiza SWOT) utworzenie obszarów strategicznych
i szczegółowego planu działań
Przekazanie ostatecznej wersji dokumentu październik 2009
do akceptacji przez Wójta Gminy
Uchwała Rady Gminy Zembrzyce w sprawie przyjęcia listopad 2009
Strategii Rozwoju Gminy Zembrzyce na lata 2009-2015
6

7. KONCEPCJA MERYTORYCZNA
Zakres prac związanych z opracowaniem „Strategii Rozwoju Gminy Zembrzyce
na lata 2009-2015”:
a) Powołanie Konwentu Strategicznego – grupy roboczej ds. opracowania Strategii Roz-
woju Gminy (liczącej 34 osoby), składającej się z trzech głównych środowisk lokalnych
(tzw. „trójkąt współpracy”):
- sektor publiczny: Radni Gminy, urzędnicy Gminy, Dyrektorzy/Kierownicy Jednostek
Organizacyjnych Gminy,
- przedsiębiorcy: reprezentanci pracodawców i organizacji gospodarczych z terenu Gminy,
- mieszkańcy: liderzy społeczni - sołtysi.
Metoda pracy: Konwent Strategiczny powołany przez Wójta Gminy Zembrzyce
b) Opracowanie Raportu o stanie społeczno-gospodarczym Gminy Zembrzyce – do-
kumentu analitycznego (diagnostycznego), opisującego stan istniejący Gminy
i tendencje społeczno-gospodarcze. Raport zostanie opracowany w oparciu o materiały
i dane uzyskane z Urzędu Gminy w Zembrzyce, Powiatowego Urzędu Pracy w Suchej Be-
skidzkiej, Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zembrzycach, Gminnego Centrum
Kultury i Czytelnictwa w Zembrzycach, Głównego Urzędu Statystycznego (Bank Danych
Regionalnych) oraz Urzędu Statystycznego w Krakowie.
Zakres tematyczny raportu obejmie takie obszary jak: ogólna charakterystyka gminy,
demografia, infrastruktura techniczna, przedsiębiorczość, rynek pracy, sfera społeczna
(oświata, pomoc społeczna, bezpieczeństwo, kultura), gospodarka finansowa, turystyka,
etc.
Metoda pracy: analiza ekspercka
c) Budowa planu operacyjnego Strategii Rozwoju Gminy Zembrzyce – dwie sesje
warsztatowe z członkami Konwentu Strategicznego:
I warsztat strategiczny:
- Przedstawienie metodologii opracowania strategii,
- Przedstawienie zało eń do strategii,
7

8. - Analiza stanu obecnego Gminy Zembrzyce – sprawozdania: z realizacji gminnych
inwestycji, polityki zdrowotnej i społecznej w gminie, ochrony środowiska w gmi-
nie, przedsiębiorczości i bezrobocia w gminie,
- Analiza działań podjętych przez Gminę Zembrzyce na rzecz pozyskiwania środ-
ków z Unii Europejskiej
II warsztat strategiczny:
- wypracowanie analizy mocnych i słabych stron oraz określenie szans i zagro eń
wynikających z obecnej sytuacji w jakiej gmina się znajduje,
- propozycje obszarów i celów strategicznych, a tak e celów taktycznych
i towarzyszących im konkretnych działań.
- Weryfikacja obszarów strategicznych głównych kierunków rozwoju Gminy
Zembrzyce,
Metoda pracy: warsztaty strategiczne prowadzone pod kierunkiem moderatorów
(praca w grupach roboczych)
Opracowanie dokumentu końcowego Strategii Rozwoju Gminy Zembrzyce na lata
2009-2015:
Struktura Strategii Rozwoju Gminy Zembrzyce:
1. Przebieg procesu planowania strategicznego,
2. Metodyka procesu planowania strategicznego,
3. Raport o stanie społeczno-gospodarczym Gminy Zembrzyce,
4. Analiza SWOT (silne i słabe strony Gminy Zembrzyce, zewnętrzne szanse
i zagro enia),
5. Strategiczny program działań w podziale na obszary strategiczne i związane
z nimi:
• cele strategiczne,
• cele operacyjne,
• zadania,
6. Zasady wdra ania i monitoringu realizacji Strategii.
Metodyka planowania strategicznego opierała się na eksperckim opracowaniu doku-
mentów diagnostycznych oraz partnerskiej budowie planu strategicznego (z udziałem
Konwentu Strategicznego).
8

9. Sposób prowadzenia warsztatów z Konwentem Strategicznym (praca indywidualna,
zespołowa i na forum plenarnym), pozwalała zachować mo liwość indywidualnych
propozycji uczestników, a zarazem sprawnie osiągać kompromis.
Strategia Rozwoju Gminy Zembrzyce na lata 2009-2015 powiązana jest z istniejącymi
dokumentami planistycznymi gminy, tj. w szczególności z Miejscowym Planem Zago-
spodarowania Przestrzennego oraz Lokalnymi Planami Rozwoju miejscowości wcho-
dzących w jej skład, a tak e z dokumentami wy szego szczebla – Strategią Rozwoju
Powiatu Suskiego, Strategią Rozwoju Województwa Małopolskiego oraz programami
operacyjnymi przygotowanymi pod kątem wdra ania funduszy strukturalnych Unii
Europejskiej (m.in. Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013,
krajowe programy operacyjne).
W wyniku kompleksowych prac w ramach planowania strategicznego w Gminie Zembrzyce
mo na będzie zrealizować zakładane cele:
• dynamiczny rozwój społeczno-gospodarczy Gminy Zembrzyce w warunkach Unii Euro-
pejskiej,
• aktywne występowanie instytucji z terenu gminy po unijne środki strukturalne,
• uruchomienie mechanizmów przyczyniających się do zrównowa onego rozwoju Gminy
Zembrzyce,
• zaktywizowanie społeczności lokalnej,
• nawiązanie nowej i wzmocnienie dotychczasowej współpracy pomiędzy środowiskami
lokalnymi funkcjonującymi w gminie,
• stymulowanie rozwoju społeczno-gospodarczego Gminy Zembrzyce, a co za tym idzie
wzrost jego konkurencyjności gospodarczej,
• promocję Gminy Zembrzyce w trakcie procesu wdra ania strategii rozwoju na lata 2009-
2015.
Opracowanie Strategii Rozwoju Gminy Zembrzyce na lata 2009-2015 jest wynikiem
aktywnego udziału szerokiej reprezentacji środowisk publicznych i społeczno-
gospodarczych Gminy Zembrzyce pod kierunkiem moderatorów. W wyniku takiej
pracy powstał dokument, który będzie mieć niezwykle u yteczny charakter
i odpowiadać na rzeczywiste potrzeby społeczności lokalnej, wprowadzając zmodyfi-
kowane mechanizmy, przyczyniające się do wzrostu jakości ycia mieszkańców i roz-
woju gospodarki lokalnej. Partnerstwo lokalne zbudowane w ramach takiego projektu,
będzie zrealizowaniem jednej z kluczowych zasad polityki zrównowa onego rozwoju.
9

10. SKŁAD KONWENTU STRATEGICZNEGO
L.p. Imię i nazwisko FUNKCJA
1. Józef Gąsiorek Wójt Gminy Zembrzyce
2. Kazimierz Czaicki Radny Gminy Zembrzyce
3. Józef Krzak Radny Gminy Zembrzyce
4. Marek Kadela Radny Gminy Zembrzyce
5. Janina Koziołek Radny Gminy Zembrzyce
6. Stanisława Łagosz-Mirocha Radny Gminy Zembrzyce
7. Adam Łasak Radny Gminy Zembrzyce
8. Antoni Niziński Radny Gminy Zembrzyce
9. Łukasz Palarski Radny Gminy Zembrzyce
10. Emilia Pilarczyk Radny Gminy Zembrzyce
11. Krystyna Stypuła Przewodnicząca Rady Gminy Zembrzyce
12. Piotr Talaga Radny Gminy Zembrzyce
13. Zofia Targosz Radny Gminy Zembrzyce
14. Jan Woźniak Radny Gminy Zembrzyce
15. Władysław Wrona Radny Gminy Zembrzyce
16. Tadeusz Zadora Radny Gminy Zembrzyce
17. Maria Kus Urząd Gminy Zembrzyce
18. Danuta Strączek Urząd Gminy Zembrzyce
19. Gra yna Fuja Sekretarz Gminy
20. Helena Porębska Sołtys
21. Halina Ziomek Sołtys
22. Barbara Kiepura Sołtys
23. Zdzisława Mikołajek Sołtys
24. Maria Kuś Sołtys
25. Renata Krzystoń Dyrektor Szkoły Podstawowej w Marcówce
26. Ewa Dębińska Dyrektor Zespołu Szkół w Tarnawie Dolnej
27. El bieta Fidelus Dyrektor Zespołu Szkół w Zembrzycach
28. Katarzyna Targosz Dyrektor Szkoły Podstawowej w Śleszowicach
Dyrektor Gminnego Centrum Kultury
29. Danuta Suwada
i Czytelnictwa w Zembrzycach
30. Barbara mudka Kierownik GOPS w Zembrzycach
31. Bogdan Sobaniak Przedsiębiorca
32. Zbigniew Wróbel Przedsiębiorca
33. Andrzej Hrycaj Przedsiębiorca
34. Edward Fidelus Przedsiębiorca
35. Zenon Fidelus Przedsiębiorca
36. Grzegorz Sala Przedsiębiorca
10

11. METODYKA PROCESU PLANOWANIA
Przyjęta metodyka procesu tworzenia „Strategii Rozwoju Gminy Zembrzyce na lata 2009 –
2015” oparta została na powszechnie stosowanej partnersko-eksperckiej zasadzie budowy
planów strategicznych, oddającej oczekiwania społeczności lokalnej oraz zewnętrznych insty-
tucji wspomagających rozwój.
Organizacja procesu
Wszystkie etapy planowania strategicznego są wa ne. Jednak e dwa z nich mają zasadnicze
znaczenie: organizacja procesu oraz tworzenie planów działań.
Idea planowania strategicznego promowana przez instytucje europejskie oparta jest
na szerokim partnerstwie lokalnym, wspieranym przez konsultantów zewnętrznych. Zatem tak
istotne stało się zaanga owanie do tego procesu lokalnych liderów społeczno-gospodarczych.
Grupę tę zaprosił do współpracy Wójt Gminy Zembrzyce – Pan Józef Gąsiorek.
W skład Konwentu Strategicznego weszli przedstawiciele władz samorządowych, urzędnicy
i radni, przedstawiciele szkół, instytucji polityki społecznej, ochrony zdrowia, reprezentanci
sfery biznesu, lokalnych organizacji pozarządowych oraz przedstawiciele instytucji u yteczno-
ści publicznej. Dzięki du ej liczebności Konwentu Strategicznego zapewniono pełną reprezen-
tację społeczności lokalnej, a praca warsztatowa przebiegała efektywnie.
Identyfikacja głównych kierunków rozwoju
Zakończenie prac diagnostycznych stało się zarazem punktem wyjścia do rozpoczęcia realiza-
cji Etapu II, czyli budowy Strategicznego Programu Działań. Ten element procesu planowania
strategicznego odbywał się w ścisłej współpracy z Konwentem Strategicznym
w trakcie spotkań warsztatowych. Uczestnicy Konwentu, dysponując swoją wiedzą na temat
potencjału gminy, uchwalonych w czerwcu br. Planów Odnowy Miejscowości oraz swoim
doświadczeniem zawodowym, przystąpili do identyfikowania głównych kierunków rozwoju.
11

12. Określanie kierunków rozwoju realizowano w zespołach roboczych. W wyniku
wspólnych prac członków Konwentu zidentyfikowano cztery główne kierunki rozwoju Gminy
Zembrzyce:
Infrastruktura i Środowisko
Gospodarka i Rynek Pracy
Polityka Społeczna, Zdrowie i Edukacja
Kultura, Turystyka i Sport
Analiza uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych – analiza strategiczna prze-
prowadzona metodą SWOT
Kolejnym wa nym elementem prac nad „Strategią Rozwoju Gminy Zembrzyce
na lata 2009 - 2015” była analiza zasobów wewnętrznych gminy oraz analiza otoczenia
zewnętrznego pod kątem szans i zagro eń dla jego dalszego rozwoju. W tym celu
na warsztatach strategicznych przeprowadzono analizę SWOT, która stała się podstawą
do sformułowania podstawowych problemów i zagadnień strategicznych dla Gminy
Zembrzyce. Jednocześnie przeprowadzono analizę, która ułatwiła identyfikację trendów
płynących z otoczenia zewnętrznego gminy rozumianych jako szanse, ale tak e zagro enia.
Uczestnicy warsztatów otrzymali materiały warsztatowe do weryfikacji i ewentualnego dodania
nowych pomysłów.
W ciągu intensywnych spotkań warsztatowych w zespołach zadaniowych powstały plany ope-
racyjne w pięciu zdefiniowanych głównych kierunkach rozwoju, wieńcząc tym samym prace
nad „Strategią Rozwoju Gminy Zembrzyce na lata 2009 - 2015”. Ostateczna wersja Strategii
jest dokumentem perspektywicznym i długofalowym (obejmującym lata 2009-2015),
a jednocześnie zawierającym priorytety i narzędzia realizacji, które na dzień dzisiejszy wydają
się stwarzać najwięcej mo liwości dynamicznego rozwoju Gminy Zembrzyce. Z biegiem cza-
su, w ciągłym procesie wdra ania, strategia będzie ulegać modyfikacjom i aktualizacjom tak,
aby jej realizacja odpowiadała potrzebom i aspiracjom lokalnej społeczności.
Warsztaty strategiczne prowadzono metodami interaktywnymi z u yciem technik, pozwalają-
cych uczestnikom indywidualnie identyfikować, a następnie analizować i proponować mo liwe
rozwiązania. Ten sposób pracy traktuje uczestników spotkań jako ekspertów posiadających
znaczące doświadczenie, a rolą konsultantów jest kontrola procesu budowy strategii rozwoju
oraz proponowanie narzędzi i podawanie przykładów rozwiązań sprawdzonych w innych sa-
morządach.
12

13. Uzasadnienie wyboru głównych kierunków rozwoju – analiza SWOT dla Gminy
Zembrzyce
Wybór głównych kierunków rozwoju nastąpił w wyniku analizy kilku narzędzi diagnostycz-
nych zastosowanych w procesie planowania. Wstępny wybór kierunków rozwoju nastąpił
na podstawie wniosków płynących z analiz statystycznych. Wybrane kierunki rozwoju zostały
zweryfikowane podczas kolejnej sesji strategicznej z przedstawicielami Konwentu Strategicz-
nego, a następnie potwierdzone w wyniku analizy SWOT i ostatecznie zatwierdzone przez
Konwent Strategiczny.
13

14. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA
GMINY ZEMBRZYCE
Gmina Zembrzyce to gmina wiejska poło ona w województwie małopolskim w północnej
części powiatu suskiego, rozciągnięta ze wschodu na zachód wzdłu dwóch dopływów Skawy
- Tarnawki i Paleczki. Sama Skawa stanowi główną oś gminy, wzdłu której biegnie droga
krajowa i linia kolejowa z Krakowa do Zakopanego.
W skład gminy wchodzą sołectwa: Tarnawa Górna, Śleszowice, Tarnawa Dolna Zembrzyce
i Marcówka. Od południowego zachodu gmina graniczy z wsią Krzeszów (w gminie
Stryszawa), od południa z miastami Sucha Beskidzka i Maków Podhalański, od wschodu z
gminą Budzów, od północy z sołectwami Stryszów, Dąbrówka (w gminie Stryszów) i Skawce,
Mucharz, Jaszczurowa (w gminie Mucharz), od północnego zachodu z sołectwem Ponikiew
(gmina Wadowice).
Gmina poło ona jest na obszarze dwóch regionów: część północno-zachodnia - Beskid Mały
(pasmo Laskowca), część centralna i wschodnia - Beskid Makowski inaczej Średni (w centrum
pasmo urawnicy, na wschodzie pasma Chełmu i Makowskiej Góry, rozdzielone doliną
Paleczki). Szeroka dolina Skawy rozdziela wzniesienia Beskidu Średniego. Jest to teren
młodych gór fałdowych charakteryzujący się występowaniem wzniesień gór średnich i niskich
z fragmentami powierzchni zrównań, z głównymi grzbietami o przebiegu równole nikowy
wyraźnie oddzielonych dolinami głównych cieków. Cały teren odwadniany jest przez rzekę
Skawę oraz jej dopływy. Zabudowa na obszarze gminy ukształtowała się wyraźnie w dolinach
rzek Skawy, Paleczki i Tarnawki, w nawiązaniu do układów komunikacyjnych. Poszczególne
sołectwa mają zró nicowaną wielkość i gęstość zaludnienia. Wieś Zembrzyce wyró nia się
zwartym systemem zabudowy o wyraźnym charakterze małomiasteczkowym w rejonie placu
centralnego (rynku). Na pozostałym obszarze zabudowa wsi kształtuje się następująco:
Marcówka ma charakter rozproszony, w pozostałych sołectwach występuje niewielki stopień
rozproszenia, zabudowa wiejska rozciąga się pasmowo wzdłu głównych dróg i częściowo
na stokach w postaci przysiółków.
14

15. Na całym obszarze, a szczególnie w centralnym obszarze Zembrzyc, występuje przemieszanie
zabudowy mieszkalnej z zagrodową i rzemieślniczą. Poza zabudową usługową skoncentrowa-
ną w centrum wsi Zembrzyce brak jest ukształtowanych wiejskich centrów usługowych.
Główny układ drogowy zapewnia gminie powiązania z sąsiednimi miastami (Sucha Beskidzka,
Wadowice) oraz z stolicą województwa małopolskiego Krakowem. Gminę przecina droga
krajowa nr 28 (DK28) – przebiegająca przez województwa: małopolskie oraz podkarpackie
nazywana trasą karpacką oraz droga wojewódzka nr 956 (DW956) łącząca miejscowość Bier-
towice, poło oną przy drodze krajowej DK52 z Zembrzycami przy drodze krajowej DK28.
Rysunek 1 – Układ głównych dróg gminy Zembrzyce
Źródło: www.wikipedia.org
W latach 1881-1884 wybudowano linię Kraków – Kalwaria – Sucha Beskidzka – Chabówka.
W wyniku realizacji linii kolejowej z przystankiem Zembrzyce, gmina zyskała znaczące połą-
czenie zewnętrzne co spowodowało, e rejon stał się obszarem działalności produkcyjno-
gospodarczej, początkowo opartej głównie o przetwórstwo drzewne. Wraz z realizacją sztucz-
nego jeziora Świnna Poręba i związaną z tym zmianą przebiegu głównych dróg i kolei, ukształ-
towany przez wieki krajobraz w dolinie Skawy zostanie przekształcony.
15

16. Większość powierzchni gminy stanowi tzw. obszar „otwarty” upraw polowych, lasów i dróg
z zabudową rolniczą skupioną w mniejszych lub większych przysiółkach, na zachód od doliny
Skawy objęty ochroną prawną w granicach obszaru chronionego Parku Krajobrazowego
Beskidu Małego wraz z otuliną.
Granice administracyjne jednostki przebiegają na przewa ającej długości wzdłu granic natu-
ralnych (grzbiety wzniesień i doliny cieków wodnych).
Rysunek 2 - Gmina Zembrzyce na mapie administracyjnej powiatu suskiego
Źródło: www.wikipedia.org
Rysunek 3 – Podział administracyjny gminy Zembrzyce
1. Zembrzyce (siedziba gminy)
2. Marcówka
3. Śleszowice
4. Tarnawa Dolna
5. Tarnawa Górna
Źródło: www.wikipedia.org
16

17. MIEJSCOWOŚĆ ZEMBRZYCE
Wieś Zembrzyce jest najstarszą wsią obecnego powiatu suskiego. Najstarszy dokument
potwierdzający jej istnienie pod nazwą Zubrzic pochodzi z 1333. Prawdopodobnie powstała
ona nawet wcześniej - być mo e w drugiej połowie XIII wieku. Obszar ten stanowił
w średniowieczu pogranicze Śląska i Małopolski. Same Zembrzyce nale ały wówczas
do księstwa oświęcimskiego. To właśnie ksią ęta oświęcimscy zało yli wieś oraz wystawili
na pobliskiej górze obronny zamek, strzegący przeprawę przez Skawę. Po zamku pozostały
nieliczne ślady, a góra do dzisiaj nosi nazwę Zamczysko.
Zembrzyce przez wieki stanowiły własność prywatną rodów szlacheckich. Jej właściciele
przjęli od ówczesnej nazwy wsi swoje nazwisko - Zubrzycy. W XVI wieku ustaliła się
ostateczna nazwa wsi - Zembrzyce. Dzięki zabiegom właścicieli w 1533 w Zembrzycach
erygowana została parafia. Od XVI wieku wielokrotnie zmieniali się właściciele wsi.
Na początku XX wieku Zembrzyce stały się znaczącym ośrodkiem garbarstwa.
Ostatnie lata to okres bardzo dynamicznego rozwoju Zembrzyc. Sprzyja temu budowa
Zbiornika Wodnego Świnna Poręba po części znajdującego się na obszarze Zembrzyc.
Zembrzyce są najliczniejszą wsią Gminy, a liczba mieszkańców wynosi 2.232. Do sołectwa
Zembrzyce przynale ą równie przysiółki: Bace, Koźle Zembrzyckie, Ruski – Grygle, Zarąbki
Skawieckie, Zarąbki – Pilchówka i Dąbie.
Miejscowość Zembrzyce, pod względem geograficznym, poło ona jest na północ od Suchej
Beskidzkiej w szerokiej kotlinie, niedaleko ujścia Potoku Paleczka do rzeki Skawy, w Beskidzie
Makowskim. Natomiast pod względem administracyjnym miejscowość poło ona jest
w zachodniej części województwa małopolskiego w powiecie suskim, z przynale nością
do Gminy Zembrzyce. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie nale ała
do województwa bielskiego.
MIEJSCOWOŚĆ MARCÓWKA
Początki Marcówki sięgają końca XIV wieku. W roku 1493 wymieniana jest wśród dóbr Sta-
nisława Słupskiego, w tym czasie właściciela Suchej, Stryszawy, Tarnawy i Stryszowa.
W pierwszych latach istnienia wieś nale ała do parafii p.w. św. Wawrzyńca w Kleczy,
a od 1529 r. do parafii p.w. św. Mikołaja w Stryszowie / od 1767 r. kościół stryszowski nosi
wezwanie św. Jana Kantego/. Właścicielem większej części wsi był Piotr Strzała, a druga
do dziedziców po jego bracie Grzegorzu Strzale. Przed rokiem 1608 Marcówka weszła
17

18. w skład tzw. „państwa suskiego”. W roku 1674 jako właścicieli wsi wymienia się Ruseckich
herbu Zadora. W roku 1709 wieś kupiła Anna Konstancja Wielopolska, którą przekazała sy-
nowi, a który odsprzedał Zembrzyce wraz z Marcówką Franciszkowi Michałowi Dembiń-
skiemu. Wdowa po nim przekazała wieś synowi Józefowi, który został duchownym. Był m. in.
Proboszczem w Stryszowie i to on rozpoczął w 1772 r. budowę kościoła
w Marcówce. Następnie wieś została wydzier awiona niejakiemu uławskiemu. W XIX w.
wieś znalazła się w rękach rodziny Znamięckich. Po 1850 r. właścicielem był Franciszek Zna-
mięcki, po jego śmierci spadkobierczynią dóbr w Zembrzycach i Marcówce została Teofila
Znamięcka /zmarła w 1903 r./.
Od 1867 r. do 1924 Marcówka wchodziła w skład powiatu ywieckiego; od 1924 r. do 1932 –
do powiatu makowskiego, od 1932 do 1956 ponownie do powiatu ywieckiego, a od 1956 r.
do powiatu suskiego. W latach 80 XIX wieku wieś liczyła 414 mieszkańców.
Ludność tutejszą zaliczamy do górali zwanych Babiogórcami. Mieszkańcy zajmowali
się rolnictwem i wyrobami z drzewa. Marcówka jest wsią górską z zabudową rozmieszczoną
w terenie o urozmaiconej konfiguracji, poprzecinanym licznymi wąwozami i parowami.
Większe skupiska lasów porastają wy sze partie stoków górskich w północnej i wschodniej
części wsi. Są to lasy mieszane z przewagą drzewostanu iglastego. Osią hydrograficzną obszaru
jest potok Palczyca, prawobrze ny dopływ Paleczki, prawobrze nego dopływu Skawy.
Palczyca płynie przez środkową część Marcówki, sięgając poprzez liczne swoje dopływy do
większości przysiółków. Cieki wodne mają charakter górskich potoków.
Zagrody wiejskie tworzą szereg przysiółków zró nicowanej wielkości. Dominuje współczesna,
bezstylowa zabudowa mieszkalna i gospodarcza. Wieś Marcówka nale y do sołectwa o tej
samej nazwie i składa się z przysiółków: Dąbrowy, Sosnówka, Janikówka, Kowalówka,
Jasioty, Jochymy, Lipowe, Wróblówka
Wieś poło ona jest na wysokości 320-460 m n.p.m., na południowych zboczach ramienia
górskiego odchodzącego od wierzchołka Chełmu, a zakończonego Lipową Góra
(536 m n.p.m.). Od północnego – zachodu otaczają ją stoki Starowidza (536 m n.p.m.),
od wschodniej – zachodnie zbocza góry Lasek (491 m n.p.m.) i Mysiej Górki (581 m n.p.m.)
Pomiędzy tym ostatnimi wzniesieniami, na wysokości około 460 m n.p.m., znajduje się Mysia
Przełęcz, wa ne przejście komunikacyjne z Marcówki do Budzowa.
18

19. MIEJSCOWOŚĆ ŚLESZOWICE
Wieś istniała ju prawdopodobnie w drugiej połowie XIV wieku, kiedy to w dokumentach
pojawia się niejaki Jan Szaszko ze Sleszowic. Inne późniejsze dokumenty wymieniają wieś
Slechowycze. Śleszowice stanowiły wówczas wieś królewską podległą zamkowi w Barwałdzie.
W połowie XV w. wieś nale ała do parafii w Wadowicach, później do parafii w Mucharzu.
Dopiero od drugiej połowy XX wieku wraz z sąsiednimi wsiami weszła w skład powiatu
suskiego.
W latach 1772-1918 Śleszowice były wioską w Galicji austriackiej w obwodzie wadowickim,
a po 1867 r., po podziale obwodów na powiaty, nale ały do powiatu wadowickiego. W latach
90-tych XIX w. wieś liczyła 133 domy i 879 mieszkańców (349 mę czyzn i 480 kobiet),
posiadała tartak i 5 karczm. Śleszowice Górne stanowiły własność Gabrysiewiczów (których
grobowiec znajduje się na cmentarzu w Mucharzu), Śleszowice Dolne były zaś własnością
Mehlów. Na przełomie XIX i XX w. nastąpiła emigracja części mieszkańców wsi do Ameryki.
W 1939 r. Śleszowice zostały włączone do powiatu bielskiego w Rzeszy (granica
z Generalnym Gubernatorstwem biegła wzdłu pobliskiej rzeki Skawy). W latach II wojny
światowej Niemcy dokonali deportacji mieszkańców wsi do obozów pracy przymusowej
w Rzeszy, a na ich miejsce sprowadzono osadników niemieckich.
Od zakończenia wojny w roku 1945 r. do roku 1975 r. Śleszowice znajdowały
się w województwie krakowskim. W latach 1975-1998 miejscowość poło ona była
w województwie bielskim. W 1981 r. w Śleszowicach rozpoczęto budowę kościoła,
który konsekrowano w 1996 r. tworząc niezale ną od Mucharza parafię.
Śleszowice poło one są w Beskidzie Małym, na wysokości około 390-450 m n.p.m.,
przy szosie Tarnawa Dolna - Kuków. Miejscowość rozdziela dwie inne wioski le ące w tej
samej dolinie: Tarnawę Dolną od Tarnawy Górnej i mimo, e jest wciśnięta między beskidzkie
wzgórza, dotrzeć do niej mo na z kilku kierunków: z Mucharza od drogi krajowej
(nr 98, ok. 5 km) prowadzi lokalna droga przez Rówieniec i Przełęcz Śleszowicką,
z Suchej Beskidzkiej przez Zembrzyce i Tarnawę Dolną (ok. 10 km) oraz równie
z Suchej Beskidzkiej przez Kuków (droga nr 946), Krzeszów i Tarnawę Górną (ok. 10 km).
Przez miejscowość przepływa Tarnawka (lewy dopływ Skawy).
19

20. MIEJSCOWOŚĆ TARNAWA DOLNA
Miejscowość Tarnawa Dolna poło ona jest pod względem geograficznym na północ
od Suchej Beskidzkiej, na zboczach Góry Prorokowej i Tarnawskiej Góry, które rozdziela
potok Tarnawka – dopływ rzeki Skawy, a tak e na małym odcinku nad rzeką Skawą,
w Beskidzie Makowskim. Graniczy: od wschodu z Zembrzycami, od południa z Suchą
Beskidzką, od zachodu ze Śleszowicami, od północy z Mucharzem.
Natomiast pod względem administracyjnym miejscowość poło ona jest w zachodniej części
województwa małopolskiego w powiecie suskim, z przynale nością do Gminy Zembrzyce.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie nale ała do województwa bielskiego.
W latach 1772-1918 Tarnawa Dolna była wioską w Galicji austriackiej w obwodzie
wadowickim. W 1867 r., po podziale obwodów na powiaty, Tarnawa Dolna została
przyłączona do powiatu ywieckiego, a od 1891 r. nale ała do powiatu wadowickiego. W 1880
r. wieś liczyła 281 domów i 1862 mieszkańców. W 1890 r. 292 domy i 2104 mieszkańców:
1007 mę czyzn i 1097 kobiet. Tarnawa stanowiła ówcześnie własność hr. Branickiego. Wieś
miała dwie karczmy, folwark oraz murowany kościół wystawiony w 1880 r. na miejscu
wcześniejszej kaplicy drewnianej. Kaplicę tę wybudował w 1845 r. Jan Wielopolski. Osadzono
w niej wikarego, który podlegał proboszczowi w Mucharzu. We wsi istniała tak e szkoła.
Na przełomie XIX i XX w. nastąpiła emigracja części mieszkańców wsi do Ameryki. W 1939
r. Tarnawa Dolna została włączona do powiatu bielskiego w Rzeszy (granica z Generalnym
Gubernatorstwem biegła wzdłu pobliskiej rzeki Skawy). Nazwę wsi okupanci zmienili
na Nieder Tarnau. W lipcu 1943 r. Niemcy dokonali deportacji mieszkańców wsi do obozów
pracy przymusowej w Rzeszy, a na ich miejsce sprowadzono osadników niemieckich.
Od zakończenia wojny w 1945 r. do 1975 r. Tarnawa Dolna znajdowała się w województwie
krakowskim. W latach 1975-1998 miejscowość poło ona była w województwie bielskim.
Ludność tutejszą zaliczamy do górali Babiogórskich. Mieszkańcy zajmowali się rolnictwem
i wyrobami z drzewa. Od 1945 r. wydobywano kamień dla budownictwa pod Grapą Bielową
a od 1960 r. na Basiówce. Aktualnie kamieniołomy są nieczynne.
Ostatnie lata to okres bardzo dynamicznego rozwoju Tarnawy Dolnej. Mieszkańcy pracując
zawodowo w kopalniach na Śląsku, czy za granicą – zarobione pieniądze w znacznej części
20

21. przeznaczyli na rozbudowę domów i ich unowocześnienie. Powstały równie prywatne zakła-
dy, dobrze prosperujące. Rozwojowi sprzyja równie budowa Zbiornika Wodnego Świnna
Poręba po części znajdującego się na obszarze Tarnawy Dolnej. Tarnawa Dolna pod
względem powierzchni jest największą wsią Gminy Zembrzyce, a pod względem liczby
mieszkańców na drugim miejscu za Zembrzycami.
MIEJSCOWOŚĆ TARNAWA GÓRNA
Tarnawa Górna jest Górską wsią dolinną. Osią hydrograficzną obszaru jest potok Tarnawka,
dopływ Skawy. Równolegle do jego cieku poprowadzony został główny ciąg komunikacji wsi,
droga Śleszowice i Tarnawy Dolnej, a tak e częściowo południowa granica miejscowości
z Krzeszowem. Opadające do doliny stoki górskie zajęte są przez tereny rolnicze lub lasy.
Obszar miejscowości mo na podzielić na dwie części: wschodnią – pomiędzy przysiółkiem
„Jany” i przysiółkiem „Podpagórek” (na jej terenie poło ona jest zabudowa, rozciągają
się rozłogi pól uprawnych) i zachodnią – pomiędzy przysiółkiem „Podpagórek”
i Harańczykową Górą, prawie całkowicie zalesiona. Wschodnia część wsi jest terenem dolin-
nym, a część zachodnia obszarem górzystym obejmującym strome zbocza Harańczykowej
Góry.
Teren wsi jest w jednym procencie powierzchni pokryty lasami. Wy ej poło one partie
w części wschodniej pokryte są rzadkim lasem, zachodnie to du y obszar zwartego lasu
górskiego z dominacją świerka.
Tarnawa jest wsią skupioną o układzie pasmowym, z zabudową luźno rozmieszczoną
w dolinie wzdłu głównej drogi lub nieco powy ej na stokach. Przewa ają współczesne,
bezstylowe obiekty mieszkalne.
Tarnawa Górna poło ona jest w Beskidzie Małym, na wysokości około 390-450 m n.p.m.,
przy szosie Tarnawa Dolna – Kuków, oraz w kierunku zachodnim dochodzi do góry
Leskowiec.Do miejscowości dotrzeć mo na z kilku kierunków: z Mucharza od drogi krajowej
(nr 98, ok. 5 km) prowadzi lokalna droga przez Rówieniec i Przełęcz Śleszowicką, z Suchej
Beskidzkiej przez Zembrzyce i Tarnawę Dolną, Śleszowice oraz równie z Suchej Beskidzkiej
przez Kuków (droga nr 946), Krzeszów.
Przez miejscowość przepływa Tarnawka (lewy dopływ Skawy).
21

22. LUDNOŚĆ I POWIERZCHNIA
Gmina Zembrzyce zajmuje powierzchnię 39,9 km2 o kształcie wydłu onym: długości na linii
wschód - zachód ok. 15km i szerokości 1-7 km. Gmina poło ona w północnej części powiatu
suskiego (granica z powiatem wadowickim), w województwie małopolskim. Oddalona jest
od siedziby województwa - Krakowa o ok. 50 km (w kierunku północno-wschodnim),
od siedziby powiatu - Sucha Beskidzka o 5 - 15 km (w kierunku południowym).
Tabela 1 - Ogólna charakterystyka gminy
ogółem w skali w skali
Charakterystyka
jednostka wielkość powiatu województwa
- powierzchnia km2 39,9 5,8 0,3
- liczba mieszkańców tys. osób 5,6 6,8 0,17
- gęstość zaludnienia os/km2 140 117 212
- stopień lesistości % z pow. ogółem 39,6 46,3 28,8
- u ytki rolne % z pow. ogółem 48,0 43,2 58,2
- podmioty gospodarcze jedn. REGON/1000M 53,4 58,0 65,4
ludność w wieku produkcyjnym % ogółu mieszk. 55,8 55,8 58,6
Tabela 2 - Struktura gminy
ludność powierzchnia gęstość zaludnienia
Sołectwo
l. ludności % og. km2 % og. os/km2
Ogółem, w tym: 5.617 100,0 39,90 100,0 140
Zembrzyce 2.232 42,1 11,57 29,0 204
Tarnawa Dolna 1.482 26,4 12,45 31,2 119
Śleszowice 842 14,1 6,19 15,5 128
Tarnawa Górna 365 5,7 5,38 13,5 59
Marcówka 696 11,7 4,31 10,8 153
Gminę Zembrzyce zamieszkuje 5.617 mieszkańców (stan na 31.12.2008 r.).
MIEJSCOWOŚĆ ZEMBRZYCE
Struktura ekonomiczna ludności w Zembrzyce jest zbli ona do struktury ekonomicznej ludno-
ści zamieszkującej pozostały teren Gminy. W miejscowości występuje nieco mniejszy procen-
towy udział osób w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym. Wy szy natomiast jest udział
ludności w wieku poprodukcyjnym. Spowodowane jest to wyjazdem z Zembrzyc młodych
ludzi, którzy znaleźli pracę w większych aglomeracjach i szansę na karierę zawodową, lub
zaczęli studia.
22

23. Liczba ludności miejscowości w latach 2001 – 2007 wykazuje wyraźne zmiany (raz tendencja
spadkowa a raz rosnąca).
Wykres 1 - Liczebność ludności miejscowości Zembrzyce w latach 2001 – 2008
2 300
Liczba mieszkańców
2 245 2 230 2 221 2 231 2 225 2232
2 205 2 211
2 200
2 100
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Lata
Miejscowość Zembrzyce zamieszkuje 2.232 mieszkańców (stan na 31.12.2008 r.). Przekrój
statystyczny struktury ludności na terenie gminy Zembrzyce oraz w miejscowości Zembrzyce
przedstawiają poni sze tabele.
Tabela 3 - Struktura ludności gminy Zembrzyce i miejscowości Zembrzyce wg wieku - stan na
koniec 31.12.2007 r.
Przedziały wieku w latach Gmina Zembrzyce Miejscowość Zembrzyce
do 19 1.586 542
20 – 30 749 372
31- 40 804 298
41-50 772 287
51-60 712 316
powy ej 60 995 415
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
Tabela 4 - Struktura ekonomiczna ludności w gminie Zembrzyce i w miejscowości Zembrzyce- stan na
koniec 31.12.2007 r.
Gmina Zembrzyce Miejscowość Zembrzyce
Grupy funkcjonalne ogółem % ogółu ogółem % ogółu
populacji populacji
wiek przedprodukcyjny 1.586 28,23 540 24,19
wiek produkcyjny 3.037 54,05 1.279 57,31
wiek poprodukcyjny 995 17,72 413 18,50
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
23

24. MIEJSCOWOŚĆ MARCÓWKA
W miejscowości tej występuje nieco mniejszy procentowy udział osób w wieku
przedprodukcyjnym i produkcyjnym. Wy szy natomiast jest udział ludności w wieku
poprodukcyjnym. Spowodowane jest to migracją do większych aglomeracjach związanych z
poszukiwaniem pracy lub kontynuacją nauki. Liczba ludności miejscowości w latach 2002 –
2008 wykazuje ogólnie tendencją rosnącą.
Wykres 2 - Liczebność ludności miejscowości Marcówka w latach 2002 – 2008
700
696
Liczba mieszkańców
676 690
690 685
683 683 681
680
670
660
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Lata
Miejscowość Marcówka zamieszkuje 660 mieszkańców (stan na 31.12.2008 r.). Przekrój
statystyczny struktury ludności na terenie gminy Zembrzyce oraz w miejscowości Marcówka
przedstawiają poni sze tabele.
Tabela 5 - Struktura ludności gminy Zembrzyce i miejscowości Marcówka wg wieku - stan na
koniec 31.12.2008 r.
Przedziały wieku w latach Gmina Zembrzyce Miejscowość Marcówka
do 19 1445 191
20 – 30 954 131
31- 40 783 99
41-50 757 91
51-60 694 68
powy ej 60 984 116
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
Tabela 6 - Struktura ekonomiczna ludności w gminie Zembrzyce i w miejscowości Marcówka - stan na
koniec 31.12.2008 r.
Gmina Zembrzyce Miejscowość Marcówka
Grupy funkcjonalne ogółem % ogółu ogółem % ogółu
populacji populacji
wiek przedprodukcyjny 1237 22,02 166 23,85
wiek produkcyjny 3396 60,46 414 59,48
wiek poprodukcyjny 984 17,52 116 16,67
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
24

25. MIEJSCOWOŚĆ ŚLESZOWICE
Struktura ekonomiczna ludności w Śleszowicach jest zbli ona do struktury ekonomicznej
ludności zamieszkującej pozostały teren Gminy. W miejscowości występuje nieco mniejszy
procentowy udział osób w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym. Wy szy natomiast jest
udział ludności w wieku poprodukcyjnym. Spowodowane jest to wyjazdem z sołectwa
młodych ludzi, w celach zarobkowych lub edukacyjnych.
Liczba ludności miejscowości w latach 2001 – 2007 wykazuje wyraźne zmiany (raz z tendencją
spadkową raz rosnącą).
Wykres 3 – Liczba ludności miejscowości Śleszowice w latach 2001-2008
Liczba mieszkańców
850 842
835
840 825
830 820 819 816 818 819
820
810
800
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Lata
Miejscowość Śleszowice zamieszkuje 842 mieszkańców (stan na 31.12.2008r.). Przekrój
statystyczny struktury ludności na terenie gminy Zembrzyce oraz w miejscowości Śleszowice
przedstawiają poni sze tabele.
Tabela 7 - Struktura ludności gminy Zembrzyce i miejscowości Śleszowice wg wieku - stan na koniec
31.12.2007 r.
Przedziały wieku w latach Gmina Zembrzyce Miejscowość Śleszowice
do 19 1.586 228
20 – 30 749 149
31- 40 804 116
41-50 772 103
51-60 712 103
powy ej 60 995 143
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
Tabela 8 - Struktura ekonomiczna ludności w gminie Zembrzyce i w miejscowości Śleszowice - stan na
koniec 31.12.2007 r.
Grupy funkcjonalne Gmina Zembrzyce Miejscowość Śleszowice
ogółem % ogółu ogółem % ogółu
populacji populacji
wiek przedprodukcyjny 1.586 28,23 225 26,95
wiek produkcyjny 3.037 54,05 469 56,17
wiek poprodukcyjny 995 17,72 141 16,88
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
25

26. MIEJSCOWOŚĆ TARNAWA DOLNA
Struktura ekonomiczna ludności w Tarnawie Dolnej jest zbli ona do struktury ekonomicznej
ludności zamieszkującej pozostały teren Gminy. W miejscowości występuje nieco mniejszy
procentowy udział osób w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym. Wy szy natomiast jest
udział ludności w wieku poprodukcyjnym. Spowodowane jest to wyjazdem z Zembrzyc
młodych ludzi, którzy znaleźli pracę w innych miejscowościach lub podjęli dalszą naukę.
Liczba ludności miejscowości w latach 2001 – 2007 wykazuje wyraźne zmiany raz z tendencją
spadkowa raz rosnącą.
Wykres 4 – Liczba ludności miejscowości Tarnawa Dolna w latach 2002-2008
Liczba mieszkańców
1 510 1 504
1 500 1 498 1 504
1 496 1 497 1 498 1482
1 490
1 480
1 470
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Lata
Miejscowość Tarnawa Dolna zamieszkuje 1.482 mieszkańców (stan na 31.12.2008 r.).Przekrój
statystyczny struktury ludności na terenie gminy Zembrzyce oraz w miejscowości Tarnawa
Dolna przedstawiają poni sze tabele.
Tabela 9 - Struktura ludności gminy Zembrzyce i miejscowości Tarnawa Dolna wg wieku - stan na
koniec 31.12.2007 r.
Przedziały wieku w Gmina Zembrzyce Miejscowość Tarnawa
latach Dolna
do 18 1.297 324
20 – 60 3.575 915
powy ej 60 952 243
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
Tabela 10 - Struktura ekonomiczna ludności w gminie Zembrzyce i w miejscowości Tarnawa Dolna -
stan na koniec 31.12.2007 r.
Gmina Zembrzyce Miejscowość Tarnawa
Grupy funkcjonalne Dolna
ogółem % ogółu ogółem % ogółu
populacji populacji
wiek przedprodukcyjny 1.297 23,74 324 21,80
wiek produkcyjny 3.575 65,43 917 61,70
wiek poprodukcyjny 952 17,42 245 16.50
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
26

27. MIEJSCOWOŚĆ TARNAWA GÓRNA
Struktura ekonomiczna ludności w Tarnawie Górnej jest zbli ona do struktury ekonomicznej
ludności zamieszkującej pozostały teren Gminy. W miejscowości występuje nieco mniejszy
procentowy udział osób w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym. Wy szy natomiast jest
udział ludności w wieku poprodukcyjnym. Spowodowane jest to podobnie jak w pozostałych
sołectwach gminy wyjazdem związanym ze znalezieniem pracy i kontynuacją edukacji.
Liczba ludności miejscowości w latach 2002 – 2008 wykazuje wyraźne zmiany (raz z tendencją
spadkową a raz rosnącą).
Wykres 5 - Liczebność ludności miejscowości Tarnawa Górna w latach 2002 – 2008
375 373
Liczba mieszkańców
372
370
361 365 364 365
365 363
360
355
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Lata
Sołectwo Tarnawa Górna zamieszkuje 365 mieszkańców (stan na 31.12.2008 r.). Przekrój
statystyczny struktury ludności na terenie Gminy Zembrzyce oraz w miejscowości Tarnawie
Górnej przedstawiają poni sze tabele.
Tabela 11 - Struktura ludności gminy Zembrzyce i miejscowości Tarnawa Górna wg wieku - stan na
koniec 31.12.2008 r.
Przedziały wieku w latach Gmina Zembrzyce Miejscowość Tarnawa
Górna
do 19 1445 109
20 – 30 954 45
31- 40 783 55
41-50 757 60
51-60 694 36
powy ej 60 984 60
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
Tabela 12 - Struktura ekonomiczna ludności w gminie Zembrzyce i w miejscowości Tarnawa Górna-
stan na koniec 31.12.2008 r.
Grupy funkcjonalne Gmina Zembrzyce Miejscowość
Tarnawa Górna
ogółem % ogółu ogółem % ogółu
populacji populacji
wiek przedprodukcyjny 1237 22,02 92 25,21
wiek produkcyjny 3396 60,46 213 58,36
wiek poprodukcyjny 984 17,52 60 16,43
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
27

28. GOSPODARKA I RYNEK PRACY
Gmina nie zalicza się do terenów silnie uprzemysłowionych, jednak na jej terenie funkcjonuje
szereg zakładów wytwarzających odpady (zakłady garbarskie, zakłady szewskie, stolarskie
i kaletnicze), w tym posiadające zezwolenie na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych.
Garbowanie skór oraz inna działalność rzemieślnicza posiada długą tradycję gdy ju w XIX
wieku Zembrzyce były znaczącym i cenionym ośrodkiem garbarstwa wyprawiającym skóry
do produkcji obuwia.
Tabela 13 - Struktura prowadzonej działalności gospodarczej w gminie Zembrzyce
WYSZCZEGÓLNIENIE Zembrzyce Marcówka Śleszowice Tarnawa Tarnawa
Dolna Górna
Placówki handlowe i gastronomiczne 30 10 16 8 8
Produkcja wyrobów przemysłowych 32 14 19 8 8
Produkcja wyrobów spo ywczych 3 - 0 - -
Budownictwo 15 11 8 4 4
Usługi transportowe 10 - 2 1 1
Zakłady produkcyjno - usługowe 15 12 16 8 8
OGÓŁEM: 105 47 61 29 29
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
Tabela 14 - Struktura gospodarstw rolnych w poszczególnych miejscowościach gminy
WYSZCZEGÓLNIENIE Tarnawa Tarnawa
Zembrzyce Marcówka Śleszowice
Dolna Górna
Liczba gospodarstw 156 124 151 266 71
Powierzchnia gospodarstw (w ha) 382,93 348,58 502,50 784 236,85
ogółem, w tym:
1-2 ha 94 37 48 91 16
2-5 ha 59 72 79 144 40
5-7 ha 2 13 19 23 10
7-10 ha - 2 5 8 4
10-15 ha - - - - 1
15 i więcej ha 1 - - - -
Średnia wielkość gospodarstwa 2,45 2,81 3,33 2,45 3,34
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
MIEJSCOWOŚĆ ZEMBRZYCE
Na terenie miejscowości Zembrzyce brak jest większych zakładów przemysłowych. Obok
rozdrobnionego rolnictwa, funkcjonują liczne zakłady rzemieślnicze i firmy usługowe, wśród
których dominuje garbarstwo i obróbka skór na sucho, a tak e prowadzone jest stolarstwo,
szewstwo.
28

29. Według danych Urzędu Gminy liczba gospodarstw rolnych w Zembrzyce wynosi 156
(wg odprowadzanego podatku rolnego). Z wywiadu przeprowadzonego na terenie miejscowo-
ści wynika, e faktycznie jest ich ok. 20%, a liczbę du ych gospodarstw rolnych mo na okre-
ślić na kilka. Większość ogólnej ilości gospodarstw rolnych stanowią mało powierzchniowe
gospodarstwa, których właściciele utrzymują się przede wszystkim z pracy w sektorze
pozarolniczym.
MIEJSCOWOŚĆ MARCÓWKA
Na terenie miejscowości Marcówka brak jest większych zakładów przemysłowych. Obok
rozdrobnionego rolnictwa, funkcjonują liczne zakłady rzemieślnicze i firmy usługowe, wśród
których dominuje wyrób mebli, produkcja odzie y i produkcja obuwia.
W Marcówce, które traci swój pierwotny rolniczy charakter, istnieje niewiele indywidualnych
gospodarstwach rolnych. Większość gruntów rolnych występujących na tym terenie stanowią
gleby o przeciętnej kulturze, na których uprawia się głównie zbo a (jęczmień i pszenicę)
oraz ziemniaki. Hodowla trzody chlewnej na większą skalę nie jest prowadzona.
MIEJSCOWOŚĆ ŚLESZOWICE
W miejscowości Śleszowice zarejestrowanych jest 61 firm i zakładów usługowych, z których
większość działa w bran y stolarskiej. W miejscowości zlokalizowane są cztery sklepy
spo ywczo-przemysłowe oraz dwa gospodarstwa agroturystyczne. Na terenie miejscowości
Śleszowice brak jest większych zakładów przemysłowych. Obok rozdrobnionego rolnictwa,
funkcjonują liczne zakłady rzemieślnicze i firmy usługowe.
Powierzchnia miejscowości Śleszowice wynosi 572,12 ha. Na obszarze miejscowości
przewa ają gleby o przeciętnej kulturze (nie występują grunty klasy I, a II są znikome,
natomiast grunty klasy III i IV stanową 80% ogólnej powierzchni gruntów ornych).
MIEJSCOWOŚĆ TARNAWA DOLNA
Na terenie miejscowości Tarnawa Dolna brak jest większych zakładów przemysłowych.
Obok rozdrobnionego rolnictwa, funkcjonują liczne zakłady rzemieślnicze i firmy usługowe,
wśród których dominuje stolarstwo.
29

30. W Tarnawie Dolnej, istnieje niewiele indywidualnych gospodarstwach rolnych, prowadzących
produkcję rolną. Większość gruntów rolnych występujących na terenie wsi Tarnawa Dolna
stanowią gleby o przeciętnej kulturze, na których uprawia się niewiele zbó , ziemniaki
oraz rośliny pastewne. adna hodowla zwierząt na większą skalę nie jest prowadzona, jedynie
na samozaopatrzenie. Spotkać mo na w gospodarstwach pojedyncze sztuki bydła, rzadziej
trzodę , zaniechano utrzymywania owiec. Niektóre gospodarstwa utrzymują kozy a około 50
% drób, zwłaszcza kurzy.
Według danych Urzędu Gminy liczba gospodarstw rolnych w Tarnawie Dolnej wynosi 266
(wg odprowadzanego podatku rolnego). Z wywiadu przeprowadzonego na terenie
miejscowości wynika, e faktycznie gospodarstwa u ytkuje około 30 % rolników. Nie ma
zainteresowania powiększaniem gospodarstw lub podejmowaniem produkcji bądź specjalizacji
gospodarstw. Większość ogólnej ilości gospodarstw rolnych stanowią mało powierzchniowe
gospodarstwa, których właściciele utrzymują się przede wszystkim z pracy w sektorze poza
rolniczym, z rent i emerytur, a uprawiają jedynie warzywa, owoce, ziemniaki dla własnych
potrzeb. Radykalnie zmniejszyła się liczba zwierząt gospodarskich.
MIEJSCOWOŚĆ TARNAWA GÓRNA
Na terenie miejscowości Tarnawa Górna brak jest większych zakładów przemysłowych. Obok
rozdrobnionego rolnictwa, funkcjonują liczne zakłady rzemieślnicze i firmy usługowe, wśród
których dominuje wyrób mebli, produkcja odzie y i produkcja obuwia, a tak e ró ne usługi.
W Tarnawie Górnej, istnieje niewiele indywidualnych gospodarstwach rolnych. Większość
gruntów rolnych występujących na terenie Zembrzyce stanowią gleby o przeciętnej kulturze,
na których uprawia się głównie zbo a ( jęczmień i pszenicę) oraz ziemniaki. Hodowla trzody
chlewnej na większą skalę nie jest prowadzona.
Według danych Urzędu Gminy liczba gospodarstw rolnych w Tarnawie Górnej wynosi 71
(wg odprowadzanego podatku rolnego). Z wywiadu przeprowadzonego na terenie
miejscowości wynika, e faktycznie gospodarstwa u ytkuje około 25 % rolników. Nie ma
zainteresowania powiększaniem gospodarstw lub podejmowaniem produkcji bądź specjalizacji
gospodarstw. Większość ogólnej ilości gospodarstw rolnych stanowią mało powierzchniowe
gospodarstwa, których właściciele utrzymują się przede wszystkim z pracy w sektorze poza
rolniczym, z rent i emerytur, a uprawiają jedynie warzywa, owoce, ziemniaki dla własnych
potrzeb. Radykalnie zmniejszyła się liczba zwierząt gospodarskich.
30

31. BEZROBOCIE
Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej nie prowadzi statystyk bezrobocia
dla poszczególnych miejscowości na terenie Gminy Zembrzyce.
Na koniec 2007 roku w rejestrach Powiatowego Urzędu Pracy w Suchej Beskidzkiej z terenu
powiatu suskiego znalazło się 2.446 osób bezrobotnych, a wskaźnik bezrobocia wynosił 7,9
% przy średniej wojewódzkiej 8,8% i krajowej 11,4%. Poziom bezrobocia nale ał
do najni szych w województwie.
W ciągu całego 2008 roku zarejestrowało się w tutejszym Urzędzie 3.766 bezrobotnych, w tym
1.186 (31,5%) osób po raz pierwszy.
W tym samym okresie wyłączono z ewidencji 4.023 osoby, w tym z powodu:
- podjęcia pracy 1.450 (36,0%)
- niepotwierdzenia gotowości
podjęcia pracy 1.073 (26,7%)
- dobrowolnej rezygnacji 680 (16,9%)
Z powy szego wynika, e w 2008 roku ilość bezrobotnych zmniejszyła się o 257 osób
tj. o 10,5% w stosunku do grudnia 2007 roku.
Na koniec 2008 roku ilość bezrobotnych zarejestrowanych w tutejszym PUP wynosiła 2.189
osób, w tym:
- kobiet 1.321 (60,3%)
- z prawem do zasiłku 550 (25,1%)
- ze wsi 1.534 (70,1%)
Spośród zarejestrowanych bezrobotnych, będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy,
dla których mo na stosować wszystkie instrumenty (aktywne formy), zalicza się osoby:
- do 25 roku ycia 617 osób (28,2%),
- długotrwale bezrobotni 727 osób (33,2%),
- powy ej 50 roku ycia 393 osób (18,0%),
- bez kwalifikacji zawodowych 521 osób (23,8%),
- samotnie wychowujących co najmniej
jedno dziecko do 18 roku ycia 101 osób (4,6%),
- niepełnosprawni 144 osoby (6,6%).
31

32. Stopa bezrobocia liczona jako iloraz bezrobotnych do czynnych zawodowo na koniec 2008
roku wyniosła 7,1% i była ni sza o 0,5% od średniej wojewódzkiej (7,6%) i o 2,4% od średniej
krajowej (9,5%).
Dla zobrazowania jak przedstawiała się sytuacja w poszczególnych miesiącach omawianego
roku, zaprezentowano poni sze zestawienie i wykres:
Tabela 15 - Ilość bezrobotnych i stopa bezrobocia w poszczególnych miesiącach
Miesiące Ilość bezrobotnych Stopa bezrobocia
31.12.2007 2.446 7,9
31.01.2008 2.592 8,3
29.02.2008 2.620 8,4
31.03.2008 2.431 7,8
30.04.2008 2.114 6,9
31.05.2008 1.904 6,2
30.06.2008 1.664 5,5
31.07.2008 1.679 5,5
31.08.2008 1.706 5,6
30.09.2008 1.744 5,7
31.10.2008 1.874 6,1
30.11.2008 2.018 6,6
31.12.2008 2.189 7,1
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej
Wykres 6 - Stopa bezrobocia w powiecie suskim w 2008 r. (z uwzględnieniem miesiąca XII 2007 r.)
9
8
7
6
% 5
7,9 8,3 8,4
4 7,8
6,9
3 6,2
5,5 5,5 5,6
2 5,7 6,1 6,6 7,1
1
0
XII I II III IV V VI VII VIII
IX X XI XII
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej
32

33. Tabela 16 - Ilość bezrobotnych z podziałem na gminy
Gmina Ilość W tym Udział Udział
bezrobot kobiet kobiet % bezrobotny
nych ch w całej
populacji %
Budzów 204 127 62,3 9,3
Bystra - Sidzina 132 89 67,4 6,0
Jordanów gmina 179 106 59,2 8,2
miejska
Jordanów gmina 227 140 61,7 10,4
wiejska
Maków Podhalański 422 263 62,3 19,3
Stryszawa 315 172 54,6 14,4
Sucha Beskidzka 314 175 55,7 14,3
Zawoja 252 156 61,9 11,5
Zembrzyce 144 93 64,6 6,6
RAZEM 2.189 1.321 60,3 100,0
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej
Wykres 7 - Procentowy udział bezrobotnych z poszczególnych gmin w całej populacji bezrobotnych w
powiecie suskim
Zembrzyce; 6,6 Budzów; 9,3
Bystra - Sidzina; 6
Zawoja; 11,5
Jordanów gm.
Miejska; 8,2
Sucha Beskidzka;
14,3 Jordanów gm.
Wiejska; 10,4
Stryszawa; 14,4
Maków
Podhalański; 19,3
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej
Wykazane poni ej dane dotyczące poziomu bezrobocia w poszczególnych gminach w latach
2007 i 2008 nale y traktować jako szacunkowe, poniewa Urząd Statystyczny takich danych
nie podaje.
33

34. Tabela 17 - Szacunkowa stopa bezrobocia w poszczególnych gminach w latach 2007 i 2008
Gmina Rok 2007 Rok 2008 Ró nica
Szacunkowa stopa Szacunkowa stopa +/-
bezrobocia % bezrobocia % w%
Budzów 7,9 6,8 - 1,1
Bystra - Sidzina 5,4 5,4 0,0
Jordanów gmina miejska 6,1 8,4 + 2,3
Jordanów gmina wiejska 5,9 5,9 0,0
Maków Podhalański 8,2 7,1 - 1,1
Stryszawa 8,9 7,5 - 1,4
Sucha Beskidzka 9,6 8,0 - 1,6
Zawoja 8,9 8,3 - 0,6
Zembrzyce 9,0 7,1 - 2,9
Powiat 7,9 7,1 - 0,8
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej
Wykres 8 - Szacunkowa stopa bezrobocia dla poszczególnych gmin powiatu suskiego w 2007 i 2008
roku.
10
9
8
7
6
Stopa %
5
4
3
2
1
0
Rok 2008
Budzów
Jordanów gm.
Podhalański
Sucha Beskidzka
Zembrzyce
Maków
Miejska
Rok 2008 Rok 2007
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej
Z analizy przedstawionych danych mo na wyciągnąć następujące wnioski:
1. Najwięcej bezrobotnych zamieszkuje gminy: Maków Podhalański, Sucha
Beskidzka, Stryszawa – 48,0% o 3,3 % mniej ni w 2007 r, a najmniej gminy: Jordanów
gmina miejska, Bystra Sidzina, Zembrzyce – 20,8% o 2,4% więcej ni w 2007 r.
34

35. 2. Najwy szy poziom bezrobocia występuje w gminach: Jordanów gm. Miejska, Zawoja,
Sucha Beskidzka, Stryszawa natomiast najni szy w gminach Bystra-Sidzina, Jordanów
gmina wiejska i Budzów.
3. W ciągu całego 2008 roku sześć gmin odnotowało spadek bezrobocia, jedynie
w Jordanowie - gmina miejska nastąpił wzrost. W dwóch gminach: Bystra-Sidzina
i Jordanów - gmina wiejska, stopa bezrobocia pozostała bez zmian. Najwięcej
procentowo ubyło bezrobotnych w gminach Zembrzyce, Sucha Beskidzka i Stryszawa
a najmniej w Jordanowie gmina miejska (wzrost), Bystra – Sidzina i Jordanów gmina
wiejska (bez zmian).
4. W 2008 roku wszystkie gminy odnotowały poziom bezrobocia ni szy
ni średnia krajowa (9,5%), 6 gmin poni ej średniej wojewódzkiej (7,6%) oraz 3 gminy
poni ej średniej powiatowej (7,1%).
Tabela 18 - Struktura bezrobotnych według wieku w 2007 i 2008 roku
Przedziały Ilość osób Udział % Ilość osób Udział % Ró nica
wiekowe bezrobot- 2007 bezrobot- 2008 +/-
nych nych w%
w 2007 w 2008
Do 24 lat 619 25,3 617 28,2 + 2,9
25 – 34 601 24,6 567 25,9 + 1,3
35 – 44 495 20,2 394 18,0 - 2,2
45 – 54 555 22,7 447 20,4 - 2,3
55 – 59 153 6,3 145 6,6 + 0,3
60 - 64 23 0,9 19 0,9 0,0
RAZEM 2.446 100,0 2.189 100,0 0,0
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej
Wykres 9 - Struktura bezrobotnych w powiecie suskim według wieku w latach 2007 i 2008
30
20
%
10 Rok 2008
Rok 2007
0
Do 24 lat 25 - 34 35 - 44 45 - 54 55 - 59 60 - 64
Rok 2007 Rok 2008 Wiek
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej
35

36. Z analizy powy szej struktury bezrobotnych wynikają wnioski:
1. Najliczniejszą grupę bezrobotnych stanowią osoby w przedziale wiekowym do 24 lat.
Udział tej grupy procentowo zwiększył się w porównaniu do 2007 roku o 2,9%.
Drugą najliczniejszą grupę stanowią osoby w wieku od 25 – 34 lat, która stanowi
25,9%. Wy ej wymienione grupy ogółem stanowią a 54,1%.
Tabela 19 - Struktura bezrobotnych według wykształcenia w 2007 i 2008 roku w powiecie
Wykształcenie Ilość osób Udział Ilość osób Udział Ró nica
bezrobot- % bezrobot- % +/-
nych 2007 nych 2008 w%
w 2007 w 2008
Wy sze 138 5,6 184 8,4 + 2,8
Policealne i średnie 577 23,6 535 24,5 + 0,9
zawodowe
Średnie ogólno- 238 9,7 235 10,7 + 1,0
kształcące
Zasadnicze zawo- 795 32,6 673 30,7 - 1,9
dowe
Gimnazjalne i po- 698 28,5 562 25,7 - 2,8
ni ej
RAZEM 2.446 100,0 2.189 100,0 0,0
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej
Tabela 20 - Struktura osób bezrobotnych w gminie Zembrzyce w roku 2009
M/K* Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec
Ogółem 173/93 186/96 197/95 183/90 178/88 175/93 172/96
w tym: poprzednio pracujący 130/66 147/72 155/70 149/67 141/63 136/66 131/64
zwol. z przyczyn dot. zakł. pr. 0 0/0 0/0 0/0 0/0 0/0 1/1
dotychczas nie prac. 43/27 39/24 42/25 34/23 37/25 39/27 41/31
do 25 lat 45/31 43/29 49/29 46/27 47/26 43/26 44/30
długotrwale bezrobotni 61/37 63/38 68/41 67/41 67/43 61/43 62/43
kobiety nie pracujące po uro- 17 15 14 13 15 15 15
dzeniu dziecka
powy ej 50 lat 30/6 31/6 30/6 29/7 28/7 28/8 30/10
bez kwalifikacji 41/19 46/20 51/18 51/18 45/19 40/20 37/20
bez doświadczenia zawodowego 48/30 45/28 48/30 44/30 48/32 49/33 48/36
bez wykształcenia średniego 86/35 102/39 106/37 109/35 9033 93/37 93/39
samotnie wychowujący dziecko 8/6 8/5 8/5 6/5 5/4 5/4 5/4
po odbyciu kary pozbawienia 1/0 3/0 3/0 3/0 1/0 1/0 1/0
wolności
niepełnosprawni 15/7 15/6 16/6 17/6 17/6 15/6 13/5
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej
Analiza bezrobotnych według wykształcenia pozwala określić następujące wnioski:
1. Ilość bezrobotnych zmniejszyła się w ka dej grupie poziomu wykształcenia oprócz
osób z wykształceniem wy szym, gdzie ilość ta zwiększyła się o 46 osób w stosunku
do 2007 roku.
36

37. 2. Zmniejszenie ilości bezrobotnych w największym stopniu nastąpiło w grupie bezro-
botnych:
- z wykształceniem gimnazjalnym i poni ej,
- z wykształceniem zasadniczym zawodowym.
Największą grupę bezrobotnych stanowią nadal osoby z wykształceniem zasadniczym zawo-
dowym oraz gimnazjalnym i poni ej bo a 56,4% wszystkich bezrobotnych.
Tabela 21 - Struktura bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy w 2007 i 2008 roku
Okres pozosta- Ilość osób Udział Ilość osób Udział Ró nica
wania bez pracy bezrobot- % bezrobot- % +/-
nych 2007 nych 2008 w%
w 2007 w 2008
Do 1 miesiąca 230 9,5 324 14,8 + 5,3
1–3 465 19,0 622 28,4 + 9,4
3–6 451 18,4 510 23,3 + 4,9
6 – 12 316 12,9 262 12,0 - 0,9
12 - 24 309 12,6 181 8,3 - 4,3
Powy ej 24 675 27,6 290 13,2 - 14,4
miesięcy
RAZEM 2.446 100,0 2.189 100,0 0,0
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej
Analizując strukturę bezrobotnych w zale ności od czasu pozostawania bez pracy od ostatniej
rejestracji, mo na wyciągnąć następujące wnioski:
1. W roku 2008 nastąpiło dalsze powa ne zmniejszenie ilości osób długotrwale bezro-
botnych o 47,9% przy 10,5% zmniejszeniu ogólnej liczby osób bezrobotnych.
2. Zmniejszył się równie udział długotrwale bezrobotnych w całej populacji osób
bezrobotnych z 40,2% do 21,5% tj. o 18,7%.
3. Długotrwałe bezrobocie najbardziej dotyka:
- kobiety,
- osoby powy ej 50 roku ycia,
- z wykształceniem zasadniczym zawodowym i ni szym.
37

38. Tabela 22 - Struktura bezrobotnych według sta u pracy w 2007 i 2008 r.
Sta pracy w Ilość osób Udział Ilość osób Udział Ró nica
latach bezrobot- % bezrobot- % +/-
nych 2007 nych 2008 w%
w 2007 w 2008
Bez sta u 586 24,0 511 23,3 - 0,7
Do 1 roku 462 18,9 371 16,9 - 2,0
1–5 456 18,6 442 20,2 + 1,6
5 – 10 271 11,1 252 11,5 + 0,4
10 – 20 358 14,6 310 14,2 - 0,4
20 - 30 230 9,4 198 9,1 - 0,3
30 lat i więcej 83 3,4 105 4,8 + 1,4
RAZEM 2.446 100,0 2.189 100,0 0,00
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej
Analiza struktury bezrobotnych według czasu jaki przepracowali do chwili zarejestrowania się
w Urzędzie Pracy, nie wykazuje znaczących ró nic w stosunku do poprzedniego roku.
Zauwa yć jednak mo na zmniejszenie się udziału bezrobotnych mających sta pracy
w grupach do 1 roku, 10 – 20 lat, 20 – 30 lat. Wzrasta natomiast ilość osób, tak ilościowo,
jak i procentowo w grupie bezrobotnych ze sta em od 1 – 10 lat i powy ej 30 lat.
Odnosząc się w całości do stanu i struktury bezrobotnych w powiecie suskim za rok 2008,
nale y zauwa yć, e rok ten był kolejnym rokiem spadku ilości bezrobotnych, jak i poziomu
bezrobocia. Powiat suski nadal utrzymuje się wśród powiatów o najni szym poziomie bezro-
bocia, tak w kraju jak i w naszym województwie. Dynamika zmniejszenia ilości bezrobotnych
była większa ni w 2007 roku.
Spadek ilości bezrobotnych wynika głównie z:
− wzrostu gospodarczego,
− wpływu europejskiego rynku pracy,
− podejmowania działalności gospodarczej przez bezrobotnych,
− szkoleń aktywizacyjnych bezrobotnych,
− aktywizacji bezrobotnych w ramach instrumentów rynku pracy finansowanych
z Funduszu Pracy, a tak e Europejskiego Funduszu Społecznego tj. prace społecznie
– u yteczne, prace interwencyjne, sta e, refundacja pracodawcy kosztów ZUS i roboty
publiczne.
38