1. ENERGIA

2. 1. NOLAKO ENERGIA-
MOTA DITUGU ETA
NONDIK ATERATZEN
DITUGU?

3. GURE EGUNEROKO
BIZITZAN ZERTAN
GASTATZEN DUGU
ENERGIA?

4. GURE ETXEETAN:

5. ETA KALEAN:
KOTXEA

6. MOTORRA

7. AUTOBUSA

8. ZEIN ENERGIA MOTA
ERABILTZEN DUGU?

9. ENERGIA MOTAK
Mekanikoa hiru zatitan bana daiteke…
Potenziala Lurrak bero itxuran gordetzen duen energia da.
Gizakiak antzinatik erabiltzen du. Hori lortzeko, ura zorupean
jartzen da, barnealdeko berotasuna oso handia den tokietan.
Ur hori berotzean, ur-lurrun bihurtu, eta ur-lurruna
elektrizitatea sortzeko erabiliko da.
Zinetikoa Lurrak bero itxuran gordetzen duen energia da.
Gizakiak antzinatik erabiltzen du. Hori lortzeko, ura zorupean
jartzen da, barnealdeko berotasuna oso handia den tokietan.
Ur hori berotzean, ur-lurrun bihurtu, eta ur-lurruna
elektrizitatea sortzeko erabiliko da.

10. Hidraulikoa Ibaietako ura da energia honen sortzailea. Ura
urtegi batean bilduko da, eta gero, altuera handi batetik
erortzen utziko da turbina baten gainera, eta turbina horrek,
jiratzean, elektrizitatea sortuko du. Zentral hidraulikoak
jartzeko lekurik aproposenak presetako ur-jauziak dira
Itsas-energia Energia lortzeko balio duten hiru itsas
fenomeno daude: olatuak, mareak eta sakontasunaren
araberako tenperatura-aldaketak eta horiek aprobetxatzen
dira elektrizitatea lortzeko… Itsas-zentralak soilik mareak
asko mugitzen diren tokietan daude.
Geotermikoa Lurrak bero itxuran gordetzen duen energia da.
Gizakiak antzinatik erabiltzen du. Hori lortzeko, ura zorupean
jartzen da, barnealdeko berotasuna oso handia den tokietan.
Ur hori berotzean, ur-lurrun bihurtu, eta ur-lurruna
elektrizitatea sortzeko erabiliko da.

11. Kimikoa naturako konposatu guztiek dutena da, barneko
loturen energiaren kausaz. Bai materia bizigabean eta bai
materia bizidunean gertatzen diren erreakzio kimikoetan
agertzen da, hau da, naturako substantzia guztiek duten
energia mota hau atomoak biltzeko indarraren ondorioz.
Erradiazio-energia erradiazio elektromagnetikoak duena da,
adibide argiena argiak duena, beraz, eguzki-energia da
garrantzitsuena, izan ere azpimarratzekoa da, Lurrean dugun
energia gehiena Eguzkitik datorrela.

12. NOLA ERABILTZEN DUGU
GURE ENERGIA?
EMPRESAKGARRAIOAK
ETXEAN
AGRIKULTUR
A

13. HERRI GARATUETAKO
ENERGIA KONTSUMOA
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Serie 3
Serie 2
Serie 1

14. HERRI EZ-GARATUETAN
ENERGIA KONTSUMOA
0
2
4
6
8
10
12
Serie 3
Serie 2
Serie 1

15. Herri ez-garatuetan energia gutxiago
gastatzenda beraz beraiek gutxiago
erabiltzen dute energia
Herri garatuetan energia askoz gehiago
gastatzen da beraz beraiek energia
askoz gehiago erabiltzen dute

16. NOLA LORTZEN DUGU
ENERGIA?
ENERGIA BERRIZTAGARRIAK ETA EZ
BERRIZTAGARRIAK

17. ENERGIA
BERRIZTAGARRIAK
BERRIZTAGARRIAK:
Berriztagarriak[Ingurumenaren degradazioa, garapen-bidean dauden herrialdeen eta
herrialde garatuen arteko desoreka energetikoa, eta baliabide erregaien ahitzea, energia
berriztagarrien garapena bultzatu duten faktoreak dira.
Energia berriztagarriek komunean dituzte hainbat ezaugarri:
Energia tradizionalek ingurumenari egiten diotena baino kalte txikiagoa edo batere kalterik
ez dute eragiten.
Inbertsio handiak eskatzen dituzte normalean.
Agortezinak edo oso ugariak dira.
Baliabide naturalen aprobetxamendua suposatzen dute.
Erabili ahala inoiz agortuko ez diren energiak dira.Ingurumenarekin errespetutsuak dira eta
inguruan eskuratu daitezke.

18. ENERGIA BERRIZTAGARRIA
Eguzki energia Honako hau, eguzkitik Lurrera erradiazio
elektromagnetiko itxuran iristen den energia mota da. Eguzkia
iturri agortezina da, eta energia termikoa edo elektrizitatea
sortzeko erabiltzen dugu.
Biomasa Prozesu naturalek eraturiko konposatu organikoetatik
lortzen da. Esate baterako, hondakinen hartziduraren ondorioz
sortutako biogasa edo azukreen eraldaketa bidez lortutako
alkohola energia-iturri biomasikoak dira. Naturatik zeharka edo
zuzenean ateratzen den energia-erregaia da biomasa.
Eolikoa Haizeak eragiten edo sortzen duen energia da.
Gizakiak erabili zuen lehenengoetarikoa izan zen errotak eta
abar mugitzeko, eta gaur egun ere erabiltzen da errota
industrialei, bonbei…energia eman edo eta mugiarazteko.

19. URA

20. HAIZE ERROTAK

21. EGUZKI PLAKAK

22. ENERGIA EZ-
BERRIZTAGARRIA
Erabili ahala agortzen diren energia-iturrietako energiak dira.
Ikatza errekuntzatik sortutakoa. Substantzia erregai gaseosoen
nahastea da: metanoa, etanoa, propanoa, butano
nitrogenoa, karbono dioxidoa, hidrogeno sulfuroa, helioa eta
argona.
Gas naturala errekuntzatik sortutakoa. Ikatza erregai fosila
da, Aro primarioaren aldi Karboniferoan metatutako landare
hondarrek jasandako eraldaketen azken emaitza. Lau ikatz-
mota daude: antrazita, harrikatz, lignito eta zohikatza.
Petroleoa errekuntzatik sortutakoa. Petrolioa erregai fosila
da, kolore ilunekoa eta likidoa. Bere osagaiak hidrokarburo-
nahasketa bat sufrea, oxigenoa eta nitrogenoa dira, neurri
aldakorretan.

23. ZENTRAL NUKLEARRA

24. PETROLEOA

25. IKATZA

26. GAS NATURALA