นำเสนอผลงานวิจัยพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี หน่วย ผ้ามัดย้อมจากสีธรรมชาติ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ในเวที Obec Awards สพป.สุรินทร์ เขต 1

1. พนิดา ยิ่งกล้า ครูชานาญการพิเศษ
โรงเรียนบ้านแจรน (ปอเกีย-พลินอุทิศ 1)

2. 
ชื่องานวิจัย การพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น กลุ่มสาระการเรียนรู้
การงานอาชีพและเทคโนโลยี หน่วยผ้ามัดย้อมจากสีธรรมชาติ
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนบ้านแจรน (ปอเกีย-พลินอุทิศ 1)

3. ความเป็นมาและความสาคัญของปัญหา
วัตถุประสงค์การวิจัย
สมมติฐานการวิจัย
ขอบเขตของการวิจัย

4. - พ.ร.บ. การศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542
- ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วย
คณะกรรมการการบริหารหลักสูตร
และงานวิชาการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน
- หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน
พุทธศักราช 2551

5. สพฐ. กาหนดแนวทางการดาเนินงาน
จัดทาสาระการเรียนรู้เพิ่มเติม
ระดับชาติ ระดับเขตพื้นที่ ระดับชั้นเรียน
จัดการศึกษาให้สอดคล้องกับสภาพท้องถิ่น เพื่อให้ผู้เรียน
ได้เรียนรู้ชีวิตจริงของตนเองในท้องถิ่น ให้มีความรัก
ความผูกพัน และมีความภาคภูมิใจในท้องถิ่นของตนเอง
ระดับโรงเรียน

6. เหตุผลและความจาเป็นในการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น
กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี
หลักสูตร
ที่มีในสถานศึกษา
ไม่เป็นระบบ ไม่ตรง
กับความต้องการ
ครูผู้สอนขาดทักษะ
การจัดการเรียนรู้
ในสาระการเรียนรู้
เพิ่มเติม
นักเรียนขาดทักษะ
กระบวนการทางาน ขาด
ทักษะการทางานกลุ่ม
และเจตคติที่ดีต่องาน
พัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น

7. แนวคิดในการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น
เซย์เลอร์ อเล็กซานเดอร์และเลวิส. 1981 : 30
วิชัย วงษ์ใหญ่.2533:19
การพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี
หน่วย ผ้ามัดย้อมจากสีธรรมชาติ
ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาข้อมูลพื้นฐาน
ขั้นตอนที่ 2 ขั้นสร้างและพัฒนาหลักสูตร
ขั้นตอนที่ 3 การนาหลักสูตรไปใช้
ขั้นตอนที่ 4 การประเมินหลักสูตร
ฆนัท ธาตุทอง.2553:91-98

8. 1. เพื่อพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น กลุ่มสาระการเรียนรู้การงาน
อาชีพและเทคโนโลยี(งานประดิษฐ์)หน่วย ผ้ามัดย้อมจากสีธรรมชาติ
2. เพื่อหาคุณภาพของหลักสูตรท้องถิ่น หน่วย ผ้ามัดย้อมจากสี
ธรรมชาติ ดังนี้
2.1 เพื่อหาประสิทธิภาพของหลักสูตรท้องถิ่น โดยใช้แผนการจัดการ
เรียนรู้ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นตามเกณฑ์ 80/80
2.2 เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียนและหลังเรียน
โดยใช้หลักสูตรท้องถิ่น
2.3 เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียน ครู และผู้ปกครอง ที่มีต่อ
การเรียนการสอน โดยใช้หลักสูตรท้องถิ่น

9. องค์ประกอบของหลักสูตรท้องถิ่น 8 องค์ประกอบ
ที่มีคุณลักษณะที่ดี 4 ประการ

คุณภาพของหลักสูตรท้องถิ่นด้านการนาไปใช้
กลุ่มผู้ให้ข้อมูล
เนื้อหาที่ใช้ในการวิจัย
ระยะเวลาที่ใช้ในการวิจัย





10. หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
กรณีศึกษาหลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนบ้านแจรนฯ
หลักสูตรท้องถิ่น
การพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น
งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง
แนวคิด ทฤษฎี หลักการที่นามาใช้ในการพัฒนา
หลักสูตรท้องถิ่นใน 5 ประเด็นหลัก

11. ขั้นตอนที่  การศึกษาข้อมูลพื้นฐาน
ขั้นตอนการวิจัย
ขั้นตอนที่  การสร้างและพัฒนาหลักสูตร
ขั้นตอนที่  การประเมินหลักสูตร
ขั้นตอนที่ การทดลองใช้หลักสูตร
กระบวนการวิจัยและพัฒนา 4 ขั้นตอน

12. ศึกษาหลักการ แนวคิด ทฤษฎี จากเอกสารและงานวิจัย
ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น
ศึกษาข้อมูลพื้นฐานการจัดการเรียนการสอนโดยใช้หลักสูตร
ท้องถิ่น โดยการสอบถามความคิดเห็นนักเรียน
ขั้นตอนที่  การศึกษาข้อมูลพื้นฐาน
ศึกษาข้อมูลพื้นฐานโดยการสนทนากลุ่มผู้เกี่ยวข้องกับการจัด
เนื้อหาและการจัดกิจกรรม จานวน 12 คน ได้แก่ ภูมิปัญญาท้องถิ่น
คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครอง ครูและผู้บริหาร



เพื่อกาหนดองค์ประกอบและกรอบเนื้อหาของหลักสูตรนาไปให้ผู้เชี่ยวชาญ
5 ท่าน ประเมินหลักสูตร แก้ไขปรับปรุงตามข้อเสนอแนะ

14.  คุณภาพเครื่องมือ : ผชช. 5 คน ตรวจสอบหาค่าดัชนี
ความสอดคล้อง ได้ค่า IOC ตั้งแต่ 0.80 -1.00
 การเก็บรวบรวมข้อมูล : ศึกษาเนื้อหาจากการบันทึกการศึกษา
 และแบบบันทึกการสนทนากลุ่ม
 วิเคราะห์ข้อมูล : นาข้อมูลมาอ่าน ประมวล สรุปสาระสาคัญ
วิเคราะห์ สรุปเลือกมาเป็นข้อมูลพื้นฐาน
ขั้นตอนที่  การศึกษาข้อมูลพื้นฐาน
การศึกษาหลักการ ทฤษฎี และงานวิจัย
การสนทนากลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิ
แบบบันทึกการศึกษา
แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม
สอบถามความคิดเห็นนักเรียน แบบสอบถามความคิดเห็น
วิเคราะห์ข้อมูลโดยหาค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

15. ยกร่างการประเมินผล
ยกร่างการนาหลักสูตรไปใช้
ยกร่างโครงสร้างวิชา
ยกร่างวัตถุประสงค์
ขั้นตอนที่  การสร้างและพัฒนาหลักสูตร
ยกร่างหลักสูตรท้องถิ่นให้มีองค์ประกอบหลัก 8 องค์ประกอบ
นาไปให้ผู้เชี่ยวชาญ
ประเมิน จานวน 5 ท่าน
ประเมินหลักสูตร
ปรับปรุงแก้ไข
ตามข้อเสนอแนะ

16. ขั้นตอนที่  การทดลองใช้หลักสูตรท้องถิ่น
ดาเนินการสอนโดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบโครงงาน 26 ช.ม.
ทดสอบหลังเรียนด้วยแบบทดสอบ 30 ข้อ
สอบถามความพึงพอใจนักเรียน ครูผู้สอนและผู้ปกครอง
ทดสอบก่อนเรียนด้วยแบบทดสอบ30 ข้อ
นาไปทดลองใช้ 2 ครั้ง กับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6
ครั้งที่ 1 ปีการศึกษา 2555 ครั้งที่ 2 ปีการศึกษา 2556
ปรับปรุงแก้ไข

17. ดาเนินการระหว่าง วันที่ 1 มิ.ย.2555 ถึงวันที่ 23 ส.ค. 2555
1. ดาเนินการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 13 แผน ใช้เวลา 26 ชั่วโมง
2. ทาการประเมินโดยใช้เครื่องมือประเมินผู้เรียน
3. ครูผู้วิจัยบันทึกกระบวนการใช้หลักสูตรท้องถิ่น
4. วัดความพึงพอใจของกลุ่มทดลองใช้หลักสูตร (ครู นักเรียน ผู้ปกครอง)
5. นาผลที่ได้จากการประเมินมาวิเคราะห์ หาคุณภาพหลักสูตร ปรับปรุง
หลักสูตรให้สมบูรณ์
การทดลองใช้ครั้งที่ 1 โรงเรียนบ้านแจรนฯ ปีการศึกษา 2555
ดาเนินการระหว่าง วันที่ 7 มิ.ย. 2556 ถึงวันที่ 30 ส.ค. 2556
การทดลองใช้ครั้งที่ 2 โรงเรียนบ้านแจรนฯ ปีการศึกษา 2556
ปรับปรุงหลักสูตร ก่อนนาไปทดลองใช้ครั้งที่ 2

18. การจัดกิจกรรม
การเรียนรู้
ในหลักสูตรท้องถิ่น
เน้นกระบวนการ
เรียนรู้แบบ
โครงงาน

19. กิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช้หลักสูตรท้องถิ่น
หน่วยผ้ามัดย้อมจากสีธรรมชาติ ประเมินการเรียนรู้ด้านความรู้ ทักษะและคุณลักษณะ

20. ขั้นตอนที่  การประเมินหลักสูตรท้องถิ่น
การประเมินการใช้หลักสูตรท้องถิ่น
เพื่อตรวจสอบกิจกรรมต่างๆ ที่ดาเนินการ
ตามหลักสูตร ว่ามีปัญหาอุปสรรคอะไร
ปรับปรุงแก้ไขอย่างไร
การประเมินเอกสารหลักสูตร หลังการ
ทดลองใช้เพื่อดูความถูกต้อง ความสอดคล้อง
ของ องค์ประกอบในหลักสูตร โดยผู้เชี่ยวชาญ
เครื่องมือ : แบบประเมิน
เอกสารหลักสูตรท้องถิ่น
คุณภาพอยู่ในระดับมาก
เครื่องมือ : แบบประเมิน
การใช้หลักสูตรท้องถิ่น
คุณภาพอยู่ในระดับมาก
ประเมินโดยผู้เชี่ยวชาญ 5 ท่าน ในด้านความเหมาะสม ความถูกต้อง
ความสอดคล้องและความเป็นไปได้ ของหลักสูตรท้องถิ่น มีคุณภาพอยู่ในระดับมาก

21. ด้านองค์ประกอบหลักสูตร โดยการวิเคราะห์เนื้อหา
วิเคราะห์ประสิทธิภาพหลักสูตร ตามเกณฑ์ 80/80
โดยการหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
 วิเคราะห์เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
ระหว่างก่อนเรียนและหลังเรียน โดยการทดสอบค่าที
วิเคราะห์ความพึงพอใจของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง
โดยการหาค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

22. ด้านองค์ประกอบหลักสูตร มีองค์ประกอบครบ 8 องค์ประกอบ
หลักสูตรมีประสิทธิภาพ เท่ากับ 81.79/84.52
นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หลังเรียนสูงกว่า
ก่อนเรียน อย่างมีนัยสาคัญทางสถิติที่ระดับ .05
นักเรียน ครู ผู้ปกครอง มีความพึงพอใจต่อหลักสูตรท้องถิ่น
อยู่ในระดับมาก-มากที่สุด

23. สรุป อภิปรายผลและข้อเสนอแนะ
สอดคล้องกับแนวคิดของ ฆนัท ธาตุทอง (2553 : 42-45)
และบุญเลี้ยง ทุมทอง (2554 : 14-15)
สอดคล้องกับงานวิจัยของ นุพิศ อัคพิน (2553 : 148-152)
ศิริวรรณ คามตะศิลา (2551 : 174-180)
ด้านองค์ประกอบหลักสูตร มีองค์ประกอบครบ 8 องค์ประกอบ
1) คาชี้แจงในการใช้หลักสูตร 2) ความสาคัญ หลักการ จุดหมาย
3) วัตถุประสงค์ 4) มาตรฐาน ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้
5) โครงสร้างวิชา 6) การจัดการเรียนรู้ 7) สื่อและแหล่งการเรียนรู้
และ 8) การวัดและประเมินผล

24. หลักสูตรท้องถิ่นมีประสิทธิภาพ เท่ากับ 81.79/84.52
สอดคล้องกับแนวคิด
ของ ทิศนา แขมมณี (2551 : 167-174)
ประวัติ เอราวรรธ์ (2551 : 196)
สอดคล้องกับงานวิจัย
ของ อัญชลี ธรรมะวิธีกุล (2553 : 136)
กัญญา ปาฬหว้า (2550 : 154-158)
นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หลังเรียนสูงกว่า
ก่อนเรียน อย่างมีนัยสาคัญทางสถิติที่ระดับ .05

25. สอดคล้องกับแนวคิดของ ทิศนา แขมมณี (2551 : 167-174)
ประวัติ เอราวรรธ์ (2551 : 196)
สอดคล้องกับงานวิจัยของ นุพิศ อัคพิน (2553 : 154-158)
ศิริวรรณ คามตะศิลา และคณะ (2551 : 187)
นักเรียน ครู ผู้ปกครอง มีความพึงพอใจต่อหลักสูตรท้องถิ่น
อยู่ในระดับมาก-มากที่สุด

26. นักเรียน ครู และผู้ปกครอง มีความพึงพอใจ
ต่อการใช้หลักสูตรท้องถิ่น ผ้ามัดย้อมจากสีธรรมชาติ

27. ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการนาหลักสูตรไปใช้
1.1 ก่อนนาหลักสูตรไปใช้ ครูหรือผู้ใช้หลักสูตร
ควรศึกษารายละเอียดต่างๆ ของหลักสูตร
และเอกสารประกอบหลักสูตรให้เข้าใจ
1.2 ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน
ตามหลักสูตรอาจยืดหยุ่นเวลาให้เหมาะสม
กับกิจกรรมการเรียนการสอนในหลักสูตร

28. ข้อเสนอแนะในการทาวิจัยครั้งต่อไป
2.1 การพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น ควรทาวิจัยเพื่อใช้กับประชากร
ในวงกว้าง
2.2 ควรวิจัยเชิงประเมินเพื่อประเมินผลการใช้หลักสูตรระยะยาว
2.3 การมีส่วนร่วมในการวิจัยของผู้ที่เกี่ยวข้องกับผลที่ได้
กับการพัฒนาหลักสูตรสนองความต้องการของชุมชน


29. ผลงานนักเรียนจากการทดลองใช้หลักสูตรท้องถิ่น
ผ้ามัดย้อมจากสีธรรมชาติ เผยแพร่ต่อสาธารณชน

30. พนิดา ยิ่งกล้า
โรงเรียนบ้านแจรน (ปอเกีย-พลินอุทิศ 1)