Podstawy prawne organizacji zajęć na obszarach chronionych

1. Podstawy prawne organizacji zajęć
na obszarach chronionych
Tomasz Pasierbek
Babiogórski Park Narodowy

2. Kilka uwag ogólnych…

3. Kilka uwag ogólnych…
Źródło: www.demotywatory.pl

4. Czym jest edukacja przyrodnicza?

5. Czym jest edukacja przyrodnicza?
Kto? – Wszyscy!!!
Kogo? – Wszystkich!!!
Kiedy? – Zawsze!!!
Gdzie? – Wszędzie!!!

6. Czym jest edukacja przyrodnicza?
Ja też jestem częścią
przyrody!!!

7. 4 FILARY EDUKACJI XXI w.
Jacques Delors
UCZENIE SIĘ
DLA
WIEDZY
PRACY
KOMPETENCJI
ZROZUMIENIA
INNYCH
WŁASNEGO
ROZWOJU

8. Przyroda w edukacji? Dlaczego?!
 Etapy poznawcze: rodzina, przedszkole, szkoła…
 Co pociąga dziecko? To, czego doświadczy
zmysłami!!!
 Kto pyta, nie błądzi
 Jak się nie przewrócisz…
 Tyle się dzieje wokół…

9. Główne cele
 pielęgnowanie chęci poznania
(ciekawość nie jest pierwszym krokiem do piekła!)
 uporządkowanie już zdobytej wiedzy
 nauka logicznego myślenia i kojarzenia faktów
 umiejętność wyciągania wniosków
 rozbudzenie świadomości ekologicznej
 budowanie warsztatu poznawczego
 nawyk i potrzeba obcowania z przyrodą

10. Główne cele
 umiejętność pracy w grupie
 rozwijanie zainteresowań
 kształtowania spostrzegawczości
 kreowanie postawy poszanowania i opieki
wobec przyrody
 rozbudzanie właściwych emocji
 łatwiejszy start do nauki przedmiotów przyrodniczych

11. Dlaczego metody praktyczne?
 najłatwiej pokazać
 najłatwiej zobaczyć
 najłatwiej zrozumieć
 najłatwiej zapamiętać

12. Wybrane akty prawne

13. Wybrane akty prawne
-
Ustawa o systemie oświaty (Dz.U. 1991 nr 95 poz. 425 )
-
Ustawy o ochronie przyrody (Dz.U. 2004 Nr 92 poz. 880)
-
Ustawa o usługach turystycznych (Dz.U. 1997 Nr 133 poz. 884)
-
Rozporządzenie Ministra Sportu i Turystyki z dnia 4 marca 2011
r. w sprawie przewodników turystycznych i pilotów wycieczek
(Dz. U. z dnia 18 marca 2011 r.)

14. Wybrane akty prawne
-
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w
sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne
przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki
(Dz.U.2001 nr 135 poz. 1516)
-
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w
sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i
niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U 2003 nr 6 poz. 69
ze zmn.)
-
Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób
przebywających na obszarach wodnych (Dz.U. 2011 nr 208
poz. 1240 z pózn. zm.)

15. Wybrane akty prawne
-
Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i
ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach
narciarskich (Dz.U. 2011 nr 208 poz. 1241 z poźn.zm )
-
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia
1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać
organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a
także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz. U. z 1997
r. Nr 12, poz. 67 i Nr 18, poz. 102 oraz z 2009 r. Nr 218, poz.
1696 z późn.zm. )

16. Wybrane akty prawne
-
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 22
grudnia 2011 r. w sprawie określenia stopni zagrożenia
lawinowego oraz odpowiadających im zaleceń dla ruchu osób
(Dz.U. 2011 nr 299 poz. 1777 )
-
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 29
grudnia 2011 r. w sprawie określenia wzorów znaków nakazu,
zakazu, informacyjnych oraz ostrzegawczych stosowanych do
oznakowania w górach i na zorganizowanych terenach
narciarskich (Dz. U. z roku 2011 nr 295, poz. 1751 )

17. Czy wolno nam uczyć poza szkołą?

18. Zacznijmy ab ovo…
Do zadań systemu oświaty należy m.in.
- upowszechnianie wśród dzieci i młodzieży wiedzy o zasadach
zrównoważonego rozwoju oraz kształtowanie postaw sprzyjających
jego wdrażaniu w skali lokalnej, krajowej i globalnej
- zapewnienie warunków do rozwoju zainteresowań i uzdolnień
uczniów przez organizowanie zajęć pozalekcyjnych i
pozaszkolnych oraz kształtowanie aktywności społecznej i
umiejętności spędzania czasu wolnego
- upowszechnianie wśród dzieci i młodzieży wiedzy o
bezpieczeństwie oraz kształtowanie właściwych postaw wobec
zagrożeń i sytuacji nadzwyczajnych
Art. 1 Ustawy o systemie oświaty (Dz.U. 1991 nr 95 poz. 425)

19. Czy wolno nam uczyć poza szkołą?
1. System oświaty wspierają organizacje pozarządowe, w tym
organizacje harcerskie, a także osoby prawne prowadzące
statutową działalność w zakresie oświaty i wychowania.
2. Organy administracji publicznej prowadzące szkoły i placówki
współdziałają z podmiotami, o których mowa w ust. 1, w
wykonywaniu zadań wymienionych w art. 1.
Art. 2a Ustawy o systemie oświaty (Dz.U. 1991 nr 95 poz. 425 )

20. Czy wolno nam uczyć poza szkołą?
1. Podstawowymi formami działalności dydaktycznowychowawczej szkoły są:
1) obowiązkowe zajęcia edukacyjne;
2) zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia
dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla
uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub
pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
3) w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe – praktyczna
nauka zawodu;
4) zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych;
5) zajęcia prowadzone w ramach kwalifikacyjnych kursów
zawodowych.
2. Szkoła może prowadzić również inne niż wymienione w ust. 1
zajęcia edukacyjne.
Art. 64 Ustawy o systemie oświaty (Dz.U. 1991 nr 95 poz. 425 )

21. A co z parkami narodowymi?

22. A co z parkami narodowymi?
Do zadań parków narodowych należy w szczególności:
1) prowadzenie działań ochronnych w ekosystemach parku
narodowego, zmierzających do realizacji celów, o których mowa w
art. 8 ust. 2;
2) udostępnianie obszaru parku narodowego na zasadach
określonych w planie ochrony, o którym mowa w art. 18, lub
zadaniach ochronnych, o których mowa w art. 22, i w
zarządzeniach dyrektora parku narodowego;
3) prowadzenie działań związanych z edukacją przyrodniczą.
Art. 8b Ustawy o ochronie przyrody (Dz.U. 2004 Nr 92 poz. 880)

23. A co z parkami narodowymi?
2. Do zadań Służby Parku Narodowego należy:
1) realizacja ustaleń planów ochrony i zadań ochronnych;
2) informowanie i promocja w zakresie ochrony przyrody, w tym
prowadzenie muzeum przyrodniczego, ośrodków informacji i
edukacji oraz publikowanie materiałów informacyjnych i
promocyjnych;
…
5) udostępnianie parku narodowego do celów naukowych,
edukacyjnych, rekreacyjnych, turystycznych i sportowych.
Art. 103 Ustawy o ochronie przyrody (Dz.U. 2004 Nr 92 poz. 880)

24. Nareszcie wakacje!!!

25. Nareszcie wakacje!!!
1. W czasie wolnym od zajęć szkolnych dla uczniów mogą być
organizowane kolonie, obozy i inne formy wypoczynku.
2. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określa, w
drodze rozporządzenia, warunki, jakie muszą spełniać
organizatorzy wypoczynku dzieci
Art. 92a Ustawy o systemie oświaty (Dz.U. 1991 nr 95 poz. 425 )

26. „W góry, w góry, miły bracie…”
- Kto może organizować wypoczynek dzieci i młodzieży?
- W jakiej formie wypoczynek ten może być realizowany?
- Co jest podstawowym obowiązkiem organizatora?
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 r. w

27. Krajoznawstwo i turystyka

28. Krajoznawstwo i turystyka
1. 1. Przedszkola, szkoły i placówki, zwane dalej
„szkołami”, mogą organizować dla wychowanków
i uczniów, zwanych dalej „uczniami”, różnorodne formy
krajoznawstwa i turystyki.
2. W organizowaniu form działalności, o której mowa
w ust. 1, szkoły mogą współdziałać ze stowarzyszeniami
i innymi podmiotami, których przedmiotem działalności jest
krajoznawstwo i turystyka
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 8 listopada 2001 r.
w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne
przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki.

29. Krajoznawstwo i turystyka
§ 3. Krajoznawstwo i turystyka mogą być organizowana
w ramach zajęć lekcyjnych, pozalekcyjnych oraz
pozaszkolnych.
§ 4. Organizowanie krajoznawstwa i turystyki odbywa
się w następujących formach:
1) wycieczki przedmiotowe,
2) wycieczki krajoznawczo-turystyczne,
3) imprezy krajoznawczo-turystyczne,
4) imprezy turystyki kwalifikowanej i obozy wędrowne,
5) imprezy wyjazdowe — związane z realizacjà programu
nauczania, takie jak: zielone szkoły, szkoły zimowe,
szkoły ekologiczne
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 8 listopada 2001 r.
w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne
przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki.

30. Krajoznawstwo i turystyka
Karta wycieczki (imprezy) – zawiera m.in. cel i założenia
programowe wycieczki
Zajęcia realizowane w parkach narodowych wpisują się w nową
podstawę programową
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 8 listopada 2001 r.
w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne
przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki.

31. Piękna, choć groźna…

32. Ażeby żyło się bezpieczniej…
1. Przy organizacji zajęć, imprez i wycieczek poza terenem szkoły
lub placówki liczbę opiekunów oraz sposób zorganizowania opieki
ustala się uwzględniając wiek, stopień rozwoju psychofizycznego,
stan zdrowia i ewentualną niepełnosprawność osób powierzonych
opiece szkoły lub placówki, a także specyfikę zajęć, imprez i
wycieczek oraz warunki, w jakich będą się one odbywać.
2. Kryteria, o których mowa w ust. 1 uwzględnia się również przy
ustalaniu programu zajęć, imprez i wycieczek
Par. 32 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 31 grudnia 2002 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych
szkołach i placówkach.

33. Ażeby żyło się bezpieczniej…
1. Opiekun wycieczki sprawdza stan liczbowy jej uczestników
przed wyruszeniem z każdego miejsca pobytu, w czasie
zwiedzania, przejazdu oraz po przybyciu do punktu docelowego.
2. Niedopuszczalne jest realizowanie wycieczek podczas burzy,
śnieżycy i gołoledzi.
Par. 33 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 31 grudnia 2002 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych
szkołach i placówkach.

34. Ażeby żyło się bezpieczniej…
Zapewnienie warunków bezpieczeństwa osób przebywających w
górach należy do ministra właściwego do spraw wewnętrznych,
organów jednostek samorządu terytorialnego, na terenie których
wykonywane jest ratownictwo górskie, dyrekcji parków narodowych
i krajobrazowych położonych na obszarze gór, a także do osób
fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych
nieposiadających osobowości prawnej prowadzących w górach
zorganizowaną działalność w zakresie sportu, rekreacji lub
turystyki.
Art. 1 ust. 1 Ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r.
o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach
i na zorganizowanych terenach narciarskich.

35. Ażeby żyło się bezpieczniej…
Zapewnienie warunków bezpieczeństwa w górach polega w
szczególności na:
1) oznakowaniu terenów, obiektów i urządzeń służących do
uprawiania sportu, rekreacji lub turystyki;
2) ustaleniu zasad korzystania z danego terenu, obiektu lub
urządzenia;
3) zapewnieniu podmiotom uprawnionym do wykonywania
ratownictwa górskiego warunków do organizowania pomocy oraz
ratowania osób, które uległy wypadkowi lub są narażone na
niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia;
4) ogłaszaniu komunikatu lawinowego
Art. 1 ust. 2 Ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r.
o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach
i na zorganizowanych terenach narciarskich.

36. Ażeby żyło się bezpieczniej…
Osoby przebywające w górach obowiązane są do zachowania
należytej staranności w celu ochrony życia i zdrowia własnego oraz
innych osób, a w szczególności:
1) zapoznania się z zasadami korzystania z danego terenu, obiektu
lub urządzenia i ich przestrzegania;
2) stosowania się do znaków nakazu i zakazu umieszczanych
przez podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 1;
3) zapoznania się oraz dostosowania swoich planów aktywności do
umiejętności, aktualnych warunków atmosferycznych, prognozy
pogody, komunikatu lawinowego dla danego obszaru i
zastosowania się do zaleceń i ograniczeń wynikających z
ogłoszonego stopnia zagrożenia lawinowego oraz z panujących
i przewidywanych warunków atmosferycznych;
Art. 1 ust. 2 Ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r.
o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach
i na zorganizowanych terenach narciarskich.

37. Ażeby żyło się bezpieczniej…
-
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 22 grudnia 201
-
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 29 grudnia 201

39. A co z przewodnikiem górskim?
Źródło: www.tokfm.pl

40. A co z przewodnikiem górskim?
Organizatorzy turystyki są obowiązani zapewnić klientom
uczestniczącym w imprezach turystycznych opiekę osób
posiadających kwalifikacje odpowiednie do rodzaju imprezy. Jeżeli
umowa nie stanowi inaczej, za odpowiednie kwalifikacje
uważa się, w zależności od rodzaju imprezy, uprawnienia
przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek.
Art. 30 USTAWY
z dnia 29 sierpnia 1997 r.
o usługach turystycznych

41. A co z przewodnikiem górskim?
Organizator turystyki powierzający na podstawie
art. 30 ust. 1 ustawy wykonanie usługi przewodnikowi
turystycznemu jest obowiązany w obsłudze
grupy turystów do zapewnienia udziału:
…
2) przewodnika górskiego — na obszarach górskich
określonych w § 13, jeżeli program imprezy przewiduje
wycieczki piesze poza obszarem zabudowy
miejscowości;
Par. 17 Rozporządzenia Ministra Sportu i Turystyki z dnia 4 marca
2011 r. w sprawie przewodników turystycznych i pilotów
wycieczek .

42. A co z przewodnikiem górskim?
Organizator turystyki powierzający na podstawie
art. 30 ust. 1 ustawy wykonanie usługi przewodnikowi
turystycznemu jest obowiązany w obsłudze
grupy turystów do zapewnienia udziału:
…
3) przewodnika miejskiego w przypadku, o którym
mowa w § 16, lub przewodnika terenowego — w parkach
narodowych, krajobrazowych i rezerwatach udostępnianych do
ruchu turystycznego, jeżeli program imprezy obejmuje zwiedzanie
tych miejsc, w muzeach i obiektach zabytkowych, w których nie
oprowadza uprawniony pracownik etatowy, a także na obszarach,
na których obowiązujące przepisy porządkowe prawa miejscowego
nakładają taki obowiązek.
Par. 17 Rozporządzenia Ministra Sportu i Turystyki z dnia 4 marca
2011 r. w sprawie przewodników turystycznych i pilotów
wycieczek .

43. A co z parkami narodowymi?
Dyrektor parku narodowego realizuje ustalenia planu ochrony, o
którym mowa w art. 18, lub zadań ochronnych, o których mowa w
art. 22, oraz wydaje zarządzenia dotyczące funkcjonowania parku
narodowego, w tym określające sposoby udostępniania obszarów
parku narodowego.
Art. 8e ust 1 Ustawy o ochronie przyrody
(Dz.U. 2004 Nr 92 poz. 880)

44. Dziękuję za uwagę
Fotografie: archiwum autora
archiwum BgPN
Internet