Dokumen tersebut membahas mengenai penilaian untuk pembelajaran, termasuk pentingnya penilaian, jenis-jenis penilaian, dan prinsip-prinsip penilaian yang baik seperti kesahihan, kebolehpercayaan, dan keberkesanan.

1. Penilaian Untuk Pembelajaran
UNTUK PEMBELAJARAN
Disediakan oleh:
Nurul Hidayah Othman
No.Matrik: JM 40238

2. Kandungan
q
q
q
q
Pentingnya penilaian
Penjenisan Penilaian
Penilaian untuk Pembelajaran
Pentingnya Kajian tentang
Penilaian

4. PENGGUNAAN
PEDAGOGI
q Penggunaan pelbagai strategi
q sesuai dengan peringkat
keupayaan dan kecerdasan
pelajar yang berbeza-beza
q Dapat meningkatkan pengetahuan
sedia ada murid

5. PENILAIAN
PEMBELAJARAN
q sesuai dapat memberikan maklum
balas yang jelas/sebenar dan
konstruktif bagi memperbaiki
pembelajaran dan pengajaran
q Selaras dengan kemahiran murid

6. PENILAIAN
Penilaian penting dalam proses
pembelajaran dan pengajaran
q Memberikan maklumat tentang
keberkesanan pembelajaran dan
pengajaran
q Murid dapat mengetahui tahap
keupayaannya dan merancang
kegiatan susulan

7. PENILAIAN
Apakah matlamat penilaian?
q Mencerminkan matlamat sukatan
q Berupaya menggunakan BM baku secara
berkesan dalam pelbagai konteks, tujuan dan
khalayak
q Mencerminkan keupayaan murid berfikir
secara kreatif dan kritis
q Berupaya memperoleh dan menyampaikan
maklumat, idea dan perasaan

8. PENILAIAN
Pentingnya penilaian kepada
murid
q Untuk memantau kebolehan dan keperluan
murid yang berterusan
q Untuk mempertingkat penguasaan
q Untuk memberikan maklum balas yang
kualitatif
q Untuk melakarkan kegiatan susulan

9. PENILAIAN
Objektif penilaian kepada murid
q
q
q
q
Mengetahui pencapaian objektif pembelajaran
Mengukur kemajuan peribadi
Mengenal pasti keupayaan
Merangsang pencapaian yang lebih tinggi

10. PENILAIAN
Objektif penilaian kepada guru
q Mengetahui pencapaian objektif pembelajaran
q Mengetahui keberkesanan pengajaran bagi
membuat penyesuaian
q Memantau kemajuan murid bagi tujuan laporan
dan tindakan susulan
q Menganjurkan program pemulihan,
pengukuhan dan pengayaan.

11. PRINSIP PENILAIAN
PENILAIAN YANG BAIK
q Kesahan
q Kebolehpercayaan
q Keobjektifan
q Kebolehtadbiran
q Keberkesanan
q Positif dan Konstruktif

12. PRINSIP PENILAIAN
PENILAIAN YANG BAIK
KESAHAN :
Merujuk kepada tujuan dan dapat mengukur itemitem yang dinilai dan bukan perkara lain. Item-item
dan tujuan penilaian ini pula sejajar dengan
Sukatan Pelajaran.

13. PRINSIP PENILAIAN
PENILAIAN YANG BAIK
KEBOLEHPERCAYAAN :
Merujuk kepada ketekalan dan mencerminkan
keupayaan sebenar murid serta tidak
mengandungi unsur-unsur diskriminasi; baik di
segi jantina, budaya, bangsa dsb.

14. PRINSIP PENILAIAN
PENILAIAN YANG BAIK
KEOBJEKTIFAN :
Merujuk kepada kumpulan sasaran yang sama
bagi sesuatu kertas ujian. Dan, pemarkahannya
tidak dipengaruhi oleh faktor-faktor lain seperti
jantina, kaum, paras, latar belakang sosioekonomi.

15. PRINSIP PENILAIAN
PENILAIAN YANG BAIK
KEBOLEHTADBIRAN :
Merujuk kepada kelancaran pentadbiran sesuatu
ujian yang merangkumi faktor kos, masa, dan
tenaga.

16. PRINSIP PENILAIAN
PENILAIAN YANG BAIK
KEBERKESANAN :
Merujuk kepada kebolehan penilaian yang dapat
membezakan tahap pencapaian murid.

17. PRINSIP PENILAIAN
PENILAIAN YANG BAIK
KEPOSITIFAN DAN KEKONSTRUKTIFAN :
Penilaian harus dapat mengenal pasti secara
sistematik kekuatan, kelemahan, cara belajar,
keperluan, minat, sikap dan usaha murid.

18. JENIS PENILAIAN
q Penilaian Diagnostik
q Penilaian Formatif
q Penilaian Sumatif

19. JENIS PENILAIAN
Penialian Diagnostik
Selalunya dijalankan sebelum pengajaran
berlangsung atau awal persekolahan bagi
meninjau minat, gaya belajar, kecenderungan,
keupayaan dan pengetahuan sedia ada murid.
Penilaian boleh berlangsung secara lisan,
tulisan mahupun pemerhatian. Maklum balas
penilaian dapat membantu guru merancang
pengajaran.

20. JENIS PENILAIAN
Penilaian Formatif
Penilaian dijalankan secara berterusan, sebagai
sebahagian daripada proses pembelajaran dan
pengajaran.
Penilaian formatif menggabungjalinkan penilaian formal
dan informal bagi mendapatkan maklum balas dan
membuat tindakan susulan.
Untuk membantu dan membina kecekapan berbahasa,
MOE mencadangkan PENILAIAN UNTUK
PEMBELAJARAN (assessment for learning)

21. JENIS PENILAIAN
Penilaian Sumatif
Penilaian sumatif dikaitkan dengan penilaian
pada akhir semesta atau tahun. Penilaian
memberikan nilai yang dapat membezakan
pencapaian antara bagi tujuan-tujuan
pemilihan dan penempatan.

22. KESEIMBANGAN PENILAIAN
Penilaian sumatif dan formatif dapat
memberikan maklumat berbentuk data,
informasi, maklum balas yang menyeluruh
tentang perkembangan murid.
PENILAIAN SUMATIF
(PENILAIAN PEMBELAJARAN)
Maklum balas sekali.
Peruntukan waktu spesifik.
Tidak ada Penilaian Kendiri.
PENILAIAN FORMATIF
(PENILAIAN UTUKPEMBELAJARAN)
Maklum balas berterusan.
Peruntukan waktu fleksibel.
Ada Penilaian Kendiri.

23. KONSEP PENILAIAN
q Penilaian untuk Pembelajaran
(ASSESSMENT FOR LEARNING)
q Penilaian sebagai Pembelajaran
(ASSESSMENT AS LEARNING)
q Penilaian ialah pembelajaran
(ASSESSMENT IS LEARNING)

24. PENILAIAN UNTUK
PEMBELAJARAN
Penilaian untuk Pembelajaran memfokus jurang
antara pelajar dalam menentukan arah
pembelajarannya dengan matlamat tertentu. Ini boleh
dicapai melalui proses berkongsi kriteria dengan
pelajar, soalan yang efektif dan maklum balas yang
benar dan jelas.
Dengan kata lain, Penilaian untuk Pembelajaran
mendukung pembelajaran dan pengajaran.

25. PENILAIAN UNTUK
PEMBELAJARAN
Black dan William menyatakan bahawa semua
kegiatan yang dikendalikan guru atau/dan murid yang
dinilai dan menghasilkan maklum balas yang dapat
digunakan untuk mengubah kegiatan pembelajaran
dan pengajaran yang lebih berkesan, yang lebih
berpusatkan murid.

26. PENILAIAN UNTUK
PEMBELAJARAN
PELAJAR DAPAT BELAJAR DENGAN BAIK, APABILA:
q
q
q
q
Mereka memahami dengan jelas apa-apa yang
dipelajarinya, dan apa-apa yang dimatlamatkan.
Mereka diberikan maklum balas mengenai
bermutu tidaknya kerja mereka
Mereka dinasihati mengenai cara-cara
peningkatan sesuatu pencapaian
Mereka terlibat sepenuhnya dalam memutuskan
arah pembelajarannya.

27. PENILAIAN UNTUK
PEMBELAJARAN
KATA KEKUNCI:
q
q
q
q
Penilaian melibatkan pelibatan yang tinggi,
berdasarkan soalan bermutu, pendengar yang
baik dan maklum balas yang reflektif.
Pelajar tahu akan apa-apa yang dipelajarinya dan
kejayaan yang bakal diraihnya.
Pelajar diberikan maklum balas yang bermutu
Pelajar terlibat bagi menentukan arah
pembelajarannya.

28. PENILAIAN SEBAGAI
PEMBELAJARAN
Penilaian sebagai pembelajaran mengenai belajar
bagaimana hendak belajar. Konsep ini menghubung kait
antara pembelajaran/pengajaran dengan kurikulum.
KATA KEKUNCI:
q
Pelajar /guru mengenal pasti dan membuat
refleksi mengenai pembelajarannya.
q
Pelajar / guru menetapkan matlamat
pembelajaran dan pengajarannya.
q
Pelajar / guru mengamalkan penilaian kendiri dan
penilaian bersama.

29. PENILAIAN IALAH
PEMBELAJARAN
Penilaian ialah pembelajaran mengenai pengumpulan
dan penganalisisan data. Konsep ini menghubung kait
antara penilaian dengan kurikulum.
KATA KEKUNCI:
q
Guru menggunakan data bagi memantau
kemajuan dan merancang pembaikan.
q
Guru menggunakan bukti-bukti daripada kegiatan
harian bagi memantau kemajuan murid.

30. PENILAIAN
KURIKULUM
PENILAIAN SEBAGAI PEMBELAJARAN
PENILAIAN
PEMBELAJARAN
DAN
PENGAJARAN

33. PERANCANGAN
PENILAIAN UNTUK PEMBELAJARAN
hendaklah dijadikan sebahagian daripada
rancangan pengajaran dan pembelajaran
q Perancang perlu menyediakan peluang kepada guru/pelajar
untuk berkembang berdasarkan data terkumpul dan teranalisis.
q Perancang perlu fleksibel dan peka akan strategi bagi
memastikan pelajar memahami matlamat mereka dan kriteria
yang digunakan untuk menilai mereka.
q Pelajar sedar akan maklum balas yang diterimanya
q Pelajar sedar akan keterlibatan mereka dalam penilaian
q Pelajar sedar akan bantuan yang diterimanya bagi
perkembangan selanjutnya.
1

34. PEMBELAJARAN
PENILAIAN UNTUK PEMBELAJARAN
hendaklah memfokus pembelajaran
q Proses pembelajaran perlu dititikberatkan oleh pelajar/
guru ketika merancang penilaian dan kegiatan susulan
setelah data dianalisis.
q Pelajar perlu sedar akan pembelajarannya: apa dan
bagaimana?
2

35. PENGAMALIAN
PENILAIAN UNTUK PEMBELAJARAN
hendaklah menjadikan kelas sebagai pusat
kegiatan pembelajaran
q Apa-apa sahaja yang dijalankan pelajar/guru di dalam kelas boleh
dianggap sebagai penilaian.
q Tugasan dan soalan-soalan ajuan boleh menunjukkan tahap
pengetahuan, pemahaman dan kemahiran pelajar.
q Apa-apa yang dinyatakan dan dilakukan pelajar dipantau dan diterjemah
dalam bentuk kegiatan susulan dan peningkatannya
q Proses penilaian adalah bahagian pentig dalam kegiatan harian dalam
kelas yang melibatkan guru dan/dengan pelajar melalui refleksi,
dialog dan membuat keputusan.
3

36. PROFESIONAL
PENILAIAN UNTUK PEMBELAJARAN
hendaklah dapat menunjukkan keprofesionalan guru
q Guru memerlukan pengetahuan dan kemahiran profesional untuk
merancang penilaian, pemantauan pembelajaran, menganalisis buktibukti pembelajaran, pemberian maklum balas, dan penggalakan
penilaian kendiri.
q Guru hendaklah didukung bagi membangunkan kemahiran asas ini
dan selanjutnya kemahiran-kemahiran lain.
4

37. PEKA
PENILAIAN UNTUK PEMBELAJARAN
hendaklah menunjukkan kepekaan dan
kekonstruktifan kerana kesan penilaian melibatkan
emosi.
q Guru hendaklah sedar akan kesan komentar, markah, dan gred ke
atas keyakinan, dan kesungguhan pelajar.
q Maklum balas hendaklah berfokuskan kerja pelajar.
5

38. PERANGSANGAN
PENILAIAN UNTUK PEMBELAJARAN
hendaklah dapat menggalakkan pemahaman
matlamat, dan kriteria penilaian.
q Penilaian yang menggalakkan pembelajaran dapat menimbulkan
motivasi yang menekankan peningkatan daripada kegagalan.
q Perbandingan dengan seseorang yang lebh berjaya tidak mungkin
dapat menimbulkan rangsangan, malah boleh menghilangkan minat
dalam bidang yang tidak diraihnya.
q Motivasi hendaklah dikekalkan dan ditingkatkan dengan kaedah
penilaian yang memberikan perhatian kepada autonomi pelajar,
menyediakan beberapa pilihan, maklum balas yang konstruktif, dan
membentuk peluang ke arah pembelajaran kendiri.
6

39. PEMAHAMAN
PENILAIAN UNTUK PEMBELAJARAN
hendaklah menggalakkan pelajar agar memahami
matlamat dan kriteria penilaian
q Pembelajaran yang berkesan akan tercapai sekiranya pelajar dapat
memahami apa-apa yang hendak dicapainya.
q Pemahaman dan komitmen akan muncul sekiranya pelajar turut
terlibat dalam menetapkan matlamat dan kriteria penilaiannya.
q Kriteria penilaian hendaklah mudah dan didahami pelajar, dengan
contohan-contohan yang dapat menimbulkan penilaian setara (rakan
sebaya) dan kendiri.
7

40. PENILAIAN UNTUK PEMBELAJARAN
hendaklah menilai secara konstruktif agar
peningkatan terus wujud
q Pelajar memerlukan maklumat dan panduan bagi pembelajaran
selanjutnya.
q Guru hendaklah mengenal pasti kekuatan pelajar dan memandu
mereka untuk mencapai peningkatannya, menyediakan luang dan
ruang yang dapat memperbaik kerja, dan pencapaian mereka.
8

41. PENGEMBANGAN
PENILAIAN UNTUK PEMBELAJARAN
hendaklah mengembangkan kapasiti atau
keupayaan pelajar kepada penilaian kendiri
q Pelajar yang berdikari mempunyai kebolehan untuk memperoleh
kemahiran baharu, pengetahuan baharu, dan pemahaman baharu.
q Pelajar hendaklah mempunyai kebolehan untuk merefleksi kendiri,
dan menyedari langkah pembelajaran selanjutnya.
q Guru hendaklah melengkapkan pelajar dengan usaha-usaha
meningkatkan kemahiran penilaian kendiri.
9

42. PENGHARGAAN
PENILAIAN UNTUK PEMBELAJARAN
hendaklah mengenal pasti pencapaian semua pelajar
q Penilaian Untuk Pembelajaran hendaklah digunakan untuk
meningkatkan peluang-peluang pembelajaran.
q Ini membolehkan pelajar mencapai kejayaan dan penghargaan.
10

43. PERANCANGAN PENILAIAN
Sebelum menjalankan penilaian untuk pembelajaran
(formatif), perancangan perlu dibuat.
q
q
q
q
RANCANGAN
PENTADBIRAN
PENTAFSIRAN
PENGAJARAN
HURAIAN SUKATAN PELAJARAN
BAHASA MELAYU 2008
DARJAH 1 HINGGA 4

44. PERANCANGAN PENILAIAN
q
q
q
q
q
q
q
q
Apakah matlamat umum / khusus yang ingin dicapai.
Bagaimanakah matlamat tersebut di terangkan kepada
murid?
Kemahiran/pengetahuan apa yang hendak diukur?
Di peringkat proses pembelajaran yang manakah harus
dijalankan penilaian?
Apakah jenis dan ciri-ciri tugasan yang akan
dijalankan?
Bagaimanakah penilaian akan dijalankan?
Bagaiamanakah hasil penilaian diterangkan kepada
murid?
Kegiatan susulan apakah yang boleh dijalankan?

45. PERANCANGAN PENILAIAN
PENTADBIRAN
q Adakah murid faham akan matlamat tugasan
yang diberikan?
q Adakah murid faham akan tahap pencapaian
yang harus dicapai?
q Di manakah penilaian tersebut akan
dijalankan?
q Berapa lamakah masa yang akan diambil?

46. PERANCANGAN PENILAIAN
PENTAFSIRAN
q Adakah bukti/dapatan penilaian menunjukkan
keberkesanan pembelajaran dan pengajaran?
q Bagaimanakah maklum balas dapat diberikan
kepada murid? Lisan atau Tulisan?

47. PERANCANGAN PENILAIAN
PENGAJARAN
q Strategi apakah yang boleh digunakan untuk
mempertingkatkan pembelajaran murid?
q Kegiatan susulan apakah yang perlu
dirancang?
q Bagaimanakah murid dapat dipandu untuk
mencapai matlamat yang baharu.

48. KAJIAN PENILAIAN
Kajian Penilaian Formatif
— Black & Wiliam s (1998) mengatakan bahawa Penilaian
Formatif boleh meningkatkan pembelajaran
— Penilaian Formatif boleh meningkatkan Penilaian
Sumatif
— Penilaian Formatif yang baik bergantung kepada
— Amalan muhasabah dan maklum balas
— Kepiawaian penilaian dan krriterianya
— Penilaian kendiri pelajar
Kelvin Tan, 2009

49. PENILAIAN & PEMBELAJARAN
— Apakah kesan penilaian untuk pembelajaran?
— meningkatkan pembelajaran (keputusan)
— Keseronokan pembelajaran
— Apakah kesan penilaian kepada pembelajaran?
— Melemahkan pembelajaran (lantaran pelaksanaan/
pengurusan yang kurang baik)
— Membosankan pembelajaran (masih relevan?)
— Mengubah pembelajaran (penilaian mengambil alih
pembelajaran)
Kelvin Tan, 2009

50. KAJIAN PENILAIAN
Penilaian dapat membentuk
pembelajaran dan corak pendidikan
masa depan
Boud (2000, 2007)
Sustainable assessment can be defined as
assessment that meets the needs of the present
and prepares students to meet their own future
learning needs.

51. KAJIAN PENILAIAN
Kajian penilaian
q dapat membantu peningkatan keupayaan
dalam pembelajaran.
q dapat mengubah suai kandungan dan
konteks pembelajaran
q dapat merancang keperluan masa depan

52. CONTOH PENILAIAN

53. CONTOH PENILAIAN

54. PENILAIAN UNTUK
PEMBELAJARAN
10 P’