1. SVTH: Nguyễn Thị Chi
Phạm Minh Thuận
Hồ Thị Huệ
Trần Thị Thúy Quyên
GVHH: Lê Tuấn
CAOLÃNH, 2012

2. 1. Hệ phần mềm xây dựng thư viện số Greenstone
1.1 Giới thiệu Greenstone
1.2 Ứng dụng của Greenstone
1.3 Tính năng của Greenstone
1.4 Ưu, khuyết điểm của Greestone
1.5 Cài đặt Greenstone
2. Kết luận
2

3. Greenstone Digital Library Software

4.  Phần mềm nguồn mở là những phần mềm được cung cấp dưới
cả dạng mã và nguồn, không chỉ là miễn phí về giá mua mà
chủ yếu là miễn phí về bản quyền: người dùng có quyền sửa
đổi, cải tiến, phát triển, nâng cấp theo một số nguyên tắc
chung qui định trong giấy phép phần mềm nguồn mở, chẳng
hạn General Public Licence - viết tắt là GPL mà không cần xin
phép ai, điều mà họ không được phép làm đối với các phần
mềm nguồn đóng (tức là phần mềm thương mại).
4

5.  Greenstone không phải là thư viện số
 Greenstone là phần mềm dùng để xây dựng, phát hành và
truy cập tới các bộ sưu tập số của thư viện số
 Greenstone cung cấp một phương pháp mới để tổ chức và
xuất bản thông tin trên mạng nội bộ, Internet hay
CD-ROM
5

6.  Greenstone là phần mềm mã nguồn mở, có thể được sử
dụng tự do và miễn phí.
 Tuân theo GNU General Public License
 Website: http://www.greenstone.org
6

7.  Quá trình phát triển
 Kết quả của Dự án Thư viện số New Zealand tại trường
Đại học Waikato, NZ
 Được triển khai và phân phối với sự hợp tác của hai tổ
chức UNESCO và Human Info NGO
 Mục đích
Hỗ trợ các tổ chức như trường đại học, viện nghiên cứu,
trung tâm thông tin, tổ chức chính phủ, phi chính phủ, phi
lợi nhuận tạo ra các loại thông tin có thể được truy cập
trực tuyến
7

8. Greenstone có giao diện đơn giản và
thân thiện với màu xanh lá cây đặc trưng;
ngôn ngữ giao tiếp mặc định là tiếng Anh.
có thể chuyển đổi giao diện của nó
sang ngôn ngữ bạn cần.Từ cửa sổ chính
của greenstone, bạn nhấn chuột trái vào
biểu tượng thuộc tính và sau đó lựa chọn
ngôn ngữ hiển thị, xong nhấn enter, lập tức
giao diện hiển thị ngôn ngữ bạn chọn.
8

9. 9

10. 10

11.  Tạo lập, tổ chức và quản lý bộ sưu tập số:
◦ Xây dựng kho tài liệu phục vụ nghiên cứu, học tập
◦ Đóng gói thông tin theo chuyên đề phục vụ dịch vụ cung
cấp thông tin chọn lọc (SDI)
◦ Lưu trữ và quản lý công văn, tài liệu nội bộ
◦ Xây dựng các bộ sưu tập của các bảo tàng, trung tâm lưu
trữ
11

12.  Được sử dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia trên thế giới:
Hoa Kỳ, Australia, New Zealand, Nga
 Sử dụng rộng rãi tại các trường đại học: University of
Chicago, Lehigh University, Đại học Quốc gia TP.HCM
 Được dịch ra hơn 40 ngôn ngữ: Anh, Nga, Pháp, Tây Ban
Nha, Trung Quốc, Ả rập … trong đó có tiếng Việt
12

13. • Association of Indian Labour • Philippine Research Education and
Historians, Delhi Government Information Network
• Auburn University, Alabama • Secretary of Human Rights of
Argentina
• California University at Riverside • Slavonski Brod Public Library,
• Chicago University Library Slovenia
• Detroit Public Library • State Library of Tasmania
• Gresham College, London • Stuttgart University of Applied
• Hawaiian Electronic Library Sciences
• Illinois Wesleyan University • Texas A&M University Center for
the Study of Digital Libraries
• Indian Institute of Management • University of Illinois
• Kyrgyz Republic National Library • University of North Carolina ibiblio
• LeHigh University, Pennsylvania project
• Mari El Republic, Russia • Vietnam National University
• National Centre for Science • Vimercate Public Library, Milan,
Information, Bangalore, India Italy
• Netherlands Institute for Scientific • Washington Research Library
Information Services Consortium
• New York Botanical Garden • Welsh Books Council
• Peking University Digital Library
13

14.  Yêu cầu phần mềm
 Giao diện
 Hỗ trợ đa ngôn ngữ
 Quy mô bộ sưu tập
 Khả năng tương thích các chuẩn
 Khả năng tìm kiếm
 Hỗ trợ đa phương tiện
 Khả năng phát hành bộ sưu tập
 Tùy biến bộ sưu tập
14

15.  Hệ điều hành: WINDOWS, LINUX
 Máy chủ Apache Web Server, IIS
 Trình duyệt Internet Explorer, hay Netscape Navigator
15

16. Greenstone cung cấp khả năng truy cập rộng rãi vào các
bộ sưu tập thông qua một giao diện trình duyệt Web
chuẩn
Các bộ sưu
tập trong thư
viện số
16

17. Ngoài ra, Greenstone còn cung cấp giao diện thủ thư (GLI)
cho phép thu thập, chỉnh sửa và tạo bộ sưu tập số
17

18.  Greenstone hỗ trợ nhiều ngôn ngữ khác nhau:
◦ 4 ngôn ngữ chính: Anh, Pháp, Nga, Tây Ban Nha
◦ Các ngôn ngữ đã hoàn chỉnh: Trung, Việt, Ba Lan, Bồ Đào
Nha, Thái Lan, v.v…
◦ Một số ngôn ngữ đang được biên dịch
 Unicode được dùng để hỗ trợ chuyển đổi ngôn ngữ. Có thể
tạo chỉ mục cho các ngôn ngữ khác nhau
18

19. 19

20. 20

21. 21

22.  Các bộ sưu tập có thể chứa hàng nghìn đến hàng triệu tài
liệu
 Thời gian tạo bộ sưu tập tùy thuộc vào quy mô, kích thước
của bộ sưu tập, có thể kéo dài từ vài phút đến vài ngày
 Có thể nén bộ sưu tập để giảm kích thước tệp tin văn bản
và chỉ mục
22

23.  Sử dụng metadata: Tạo các điểm truy cập từ metadata.
Có thể gán metadata cho mỗi tài liệu hoặc một phần tài liệu
 Tương thích Z39.50 hỗ trợ việc truy cập máy chủ bên ngoài
 Người dùng bên ngoài cũng có thể truy cập vào Greenstone
thông qua giao thức Z39.50
23

24. 24

25.  Tìm kiếm toàn văn linh hoạt
 Có thể tìm theo các điểm truy cập (trường)
Ví dụ: tác giả, chủ đề, ngày tháng, v.v…
 Duyệt theo các danh mục tác giả, nhan đề tài liệu, đề mục,
ngày tháng
 Duyệt theo cấu trúc phân cấp
25

26.  Hỗ trợ nhiều định dạng tệp tin: doc, pdf, html, xml
 Hỗ trợ nhiều loại hình tài liệu khác nhau: văn bản, hình
ảnh, âm thanh, video
 Có khả năng tạo các bộ sưu tập theo loại hình xuất bản:
tạp chí điện tử, e-book
26

27.  Bộ sưu tập số có thể được phát hành trên mạng nội bộ,
Internet hoặc xuất ra đĩa CD-ROM tự khởi động cài đặt
 Quá trình phát hành bộ sưu tập đơn giản và thuận tiện
27

28.  Greenstone là phần mềm mã nguồn mở cho phép người
dùng có thể tự do chỉnh sửa chương trình cho phù hợp với
nhu cầu sử dụng của mình
 Có thể tùy biến giao diện, cấu hình các thuộc tính của bộ
sưu tập
28

29.  Truy cËp réng r·i. Bộ sưu tập được truy cËp qua mét
tr×nh duyÖt Web chuÈn.
 §a hÖ (cã thÓ sö dông trªn nhiÒu hÖ ®iÒu hµnh).
Bé sưu tập cã thÓ ch¹y trªn Windows, Unix/ Linux
vµ Mac OS-X.
 Hướng siêu d÷ liÖu. C¸c chØ sè lướt t×m được t¹o
nªn tõ c¸c siªu d÷ liÖu. C¸c siªu d÷ liÖu cã thÓ kÕt
hîp víi mçi tµi liÖu hoÆc mét phÇn cña tµi liÖu.
29

30.  §a ng«n ng÷. Unicode được dïng ®Ó hç trî viÖc
chuyÓn ®æi ng«n ng÷. ChØ môc riªng biÖt cã
thÓ t¹o ra cho nh÷ng ng«n ng÷ kh¸c nhau.
 Thang ®é (Scale) lín. Nh÷ng bé sưu tËp chøa
hµng triÖu tµi liÖu, nhiÒu Gigabytes cã thÓ được
t¹o ra. T×m kiÕm toµn v¨n nhanh chãng. Cã thÓ
nÐn ®Ó gi¶m kÝch thướt v¨n b¶n vµ c¸c chØ sè
được g¾n kÌm.
30

31.  Tương thÝch Z39.50. Giao thøc Z39.50 hç trî viÖc
truy cËp m¸y chñ bªn ngoµi còng như giíi thiÖu bé
sưu tËp Greenstone cho người sö dông bªn ngoµi.
 - T×m kiÕm linh ho¹t. Người dïng cã thÓ t×m toµn
v¨n tµi liÖu víi nh÷ng chØ sè liªn kÕt thÝch hîp.
 - lướt t×m linh ho¹t. Ngoµi kh¶ n¨ng t×m kiÕm theo
c¸c thuéc tÝnh ®· đÞnh, người dïng cã thÓ lướt
t×m theo quy ®Þnh cña viÖc thiÕt kÕ như: danh
môc t¸c gi¶, chñ ®Ò, tõ kho¸, n¨m xuÊt b¶n cña tµi
liÖu,...
31

32.  Tải chương trình Greenstone
 Truy cập vào địa chỉ:
http://www.greenstone.org
 Nháy chuột vào mục “download”
32

33. Chän Save ®Ó l­u tÖp tin trªn m¸y tÝnh
33

34. Xác định thư mục lưu tệp tin và chọn lệnh Save để bắt
đầu quá trình tải tệp tin cài đặt Greenstone
34

35.  Yêu cầu về hệ thống
 Máy tính Pentium IV
 RAM tối thiểu là 128 MB
 Hệ điều hành: Windows XP
 Phần mềm Microsoft Word
 Phần mềm Acrobat Reader
 Bộ phông tiếng Việt: Unikey hoặc Vietkey
 Phần mềm JAVA
35

36. Greenstone chạy trên nền Java platform, có thể tải về từ
địa chỉ: http://www.microsoft.com
Cần thiết cài đặt Java trước khi cài đặt Greenstone
36

37. Cài đặt phần mềm JAVA
• Nhắp chuột vào biểu tượng của chương trình:
J2re-1_4_2_07-windows-i586-p. exe
• Khi chương trình thông báo InstallShield Wizard với
Licence Agreement thì chọn YES
• Chương trình cho phép lựa chọn Setup Type: lựa chọn
TYPICAL
• Kích chuột vào NEXT để chương trình tiếp tục cài đặt
• Chương trình sẽ tự động chạy và kết thúc
37

38. Chọn ngôn ngữ hiển thị:
English – French – Russian – Spanish
38

39. Chọn Next
39

40. Chọn thư mục cài đặt, sau đó nháy Next
Chọn Next
40

41. Chọn cách cài đặt
Chọn cách cài đặt, sau đó chọn Next
41

42.  Local Library: Chạy trên máy tính cá nhân hoặc mạng nội bộ
 Source Code: Chỉ tiến hành cài mã nguồn
 Custom: Cho phép tùy chọn các bước cài đặt
42

43. 43

44. 44

45. 45

46. 46

47. Khi hộp thoại xuất hiện, nháy chuột
vào nút “Enter Library”
47

48. 48

49. 49

50.  Cài đặt giao diện tiếng Việt: mục đích để khi khởi động
chương trình có giao diện bằng tiếng Việt
 Mở tệp tin main.cfg trong thư mục c:program
filesgreenstoneetc bằng chương trình Notepad hoặc
Wordpad
 Sửa lại dòng lệnh
cgiarg shortname = l argdefault = en
thành dòng
cgiarg shortname = l argdefault = vi
50

51. 51

52.  Thư viện số thật sự đưa chúng ta vào kỷ
nguyên mới của nghề thư viện. Greenstone
là một trong những công cụ của thư viện số,
tất nhiên nó không là tất cả, nhưng với ưu
thế là một phầm mềm chi phí thấp, dễ sử
dụng, dễ chuyển đổi, dễ chỉnh sửa, đa ngôn
ngữ, có khả năng phát triển trên tòan cầu với
sự hỗ trợ phát triển và phân phối của các tổ
chức nổi tiếng như UNESCO và Humam Info
NGO.
52

53.  Mặt khác, sử dụng phần mềm được chuẩn hóa
cao như Greenstone sẽ giúp chúng ta nhanh
chóng làm quen với các chuẩn mực thư viện
quốc tế, từ đó nâng cao khả năng liên thông và
hội nhập với các thư viện trong nước và trên
tòan cầu.
 Những điều đó cho thấy sử dụng Greenstone
rất là thuận lợi khi tất cả chúng ta đều mới bắt
đầu làm quen với thư viện số.
53

54. KẾT THÚC!
TRÂN TRỌNG CÁM ƠN!
54