2. La proposición condicional ( prótasis ) expresa la condición
que debe cumplirse para que se realice lo enunciado en la
proposición principal ( apódosis ).
Ej. "Si quieres la paz, prepara la guerra"
La conjunción condicional latina es SI ( la negativa SI
NON, NISI o NI ). El modo de las condicionales es el
indicativo o el subiuntivo, según expresen una condición
pura, posible o irreal.
3.
4. En el caso de cumplirse lo que se dice en la
condición (cuya realidad o irrealidad no se
determina), necesariamente se cumplirá lo que
dice la oración principal.
– PRÓTASIS Y APODOSIS EN
“SI VALES GAUDEO” SI ESTÁS BIEN ME ALEGRO
“SI CRAS VENERIS, LOQUEMUR” SI MAÑANA VIENES
HABLAREMOS
5. • Expresa una condición contraria a la realidad. Se
construyen con (normalmente en
imperfecto o pluscuamperfecto):
• DE ( DE SUBJ)
“SI VIVERET, VENIRET” Si viviera, vendría
• DE ( . SUBJ)
“SI VIXISSET, VENISSET” si hubiera vivido, habría
venido”
6. La condición aparece como posible. Se
construyen con (normalmente en
):
- Si velim, plura dicam. “Si quisiera, diría más”
- Si venias, te videam “si vinieras, te vería”
7. En todos los períodos hipotéticos
e da con
frecuencia.
8. Naturam si sequemur ducem, numquam aberrabimus
Acus sg conj 1 pl fut imp ind acus sg adv 1 pl fut imp ind
v pas dep
CD V C PRED CCT V
CONDICIONAL REAL
“SI seguimos a la naturaleza como guía, jamás nos equivocaremos
Tempora si fuerint nubila, solus eris
Nom pl n conj 3 pl fut nom pl nom sg 3 sg fut impf
perf ind ac ind
SUJ V ATRIBUTO ATRIB V
CONDICIONAL REAL
“Si las circunstancias son sombrías, estarás solo
9. Ferreus essem, si te non amarem
Nom sg 1 sg pto conj acus adv 1 sg pto impf subj
impf subj CD V
ATRIB v
CONDICIONAL IRREAL DE PRESENTE
“SERÍA DE HIERRO SI NO TE AMARA”
Gauderem, si id mihi accidisset
1 sg pto impf sub conj nom dat sg 3 sg pto plusc subj ac
Ac sg
V SUJ CI V
CONDICIONAL IRREAL DE PASADO
Me alegraría, si eso me hubiera sucedido a mí
10. Si quis deus me largiatur ut ex hac
aetate repuerascam valde recusem
11. [
Si quis deus me largiatur(ut ex hac
conj
Nom sg nom sg
SUJ
Acus sg 3 sg pres subj v. pas DEP TR
CD V conj
Prep abl sg
CCT
Prop sub completiva CD
PREDICADO
Prop. Sub. Adv. Condicional potencial
aetate repuerascam) valde recusem
Abl sg
cct
1 sg pres subj v ac itr
] Adv
CCM
1 sg pres subj v ac
V V
PREDICADO
12. ¡¡Recuerda el doble
acusativo!!
• Verbos como pedir, enseñar, ocultar…
presentan un doble CD
• En otros casos:
– Uno de ellos funciona como CD otro como C PRED
“Mesopotamiam fertilem Euphrates efficit”
- Uno de ellos funciona como CD otro como CC
“Caesar exercitum Romam misit”
13. LXXIII. Postero die duces adversariorum
perturbati, quod omnem rei frumentariae
fluminisque Hiberi spem dimiserant, de
reliquis rebus consultabant. Erat unum iter,
Ilerdam si reverti vellent; alterum, si
Tarraconem peterent. Haec consiliantibus eis
nuntiatur aquatores ab equitatu premi nostro.
14. 1. verbos
Postero die duces adversariorum perturbati,
PART PAS PAS NOM PL MASC
quod omnem rei frumentariae fluminisque
Hiberi spem dimiserant, de reliquis rebus
3 PL PTO PLUSC
SUBJ AC. TR
consultabant.
3 PL PTO IMP. IND AC ITR
15. 2. conjunciones, pronombres…
Postero die duces adversariorum perturbati,
omnem rei frumentariae fluminis
Hiberi spem dimiserant, de reliquis rebus
consultabant.
16. 3 PRINCIPAL Y SUBORDINADAS
Postero die duces adversariorum perturbati,
PART PAS PAS NOM PL MASC
[ omnem rei frumentariae fluminis
]
Hiberi spem dimiserant , de reliquis rebus
3 PL PTO PLUSC
SUBJ AC. TR
consultabant.
3 PL PTO IMP. IND AC ITR
17. 4. CLASIFICACIÓN SUBORDINADAS
Postero die adversariorum ,
PART PAS PAS NOM PL MASC
[ omnem rei frumentariae fluminis
]
Hiberi spem dimiserant , de reliquis rebus
3 PL PTO PLUSC
SUBJ AC. TR
consultabant.
3 PL PTO IMP. IND AC ITR
18. RECUERDA QUE EL QUOD
: BUSCAR ANTECEDENTE
:
: NECESITA LA ORACIÓN UN SUJETO O CD
19. 4. CLASIFICACIÓN SUBORDINADAS
Postero die adversariorum ,
PART PAS PAS NOM PL MASC
PART CONCERTADO
[ omnem rei frumentariae fluminis
CN
]
Hiberi spem dimiserant , de reliquis rebus
3 PL PTO PLUSC
SUBJ AC. TR
consultabant.
3 PL PTO IMP. IND AC ITR
20. 5. ANÁLISIS DEL RESTO DE ELEMENTOS
Postero die NOM PL
adversariorum ,
ABL SG ABL SG GEN PL PART PAS PAS NOM PL MASC
CN PART CONCERTADO
CCT
CN
PRED SUJ
[ omnem rei frumentariae fluminis
ACUS SG GEN SG GEN SG
CN CONJ
GEN SG
CONJ CN
CD CD
PRED
PROP SUB ADV CAUSAL
PRED
GEN SG 3 PL PTO PLUSC
]
Hiberi spem dimiserant , de reliquis rebus consultabant.
3 PL PTO IMP. IND AC IT
ACUS SG SUBJ AC. TR ABL PL ABL PL
CN PREP
CD
PRED
PROP SUB ADV CAUSAL C. RÉGIMEN V
PRED
21. Erat unum iter, Ilerdam si reverti vellent;
3 PL PTO IMP SUBJ
alterum, si Tarraconem peterent.
3 PL PTO IMP SUBJ
22. 2 CONJUNCIONES, PRONOMBRES…
Erat unum iter, Ilerdam reverti vellent;
3 SG PTO
3 PL PTO IMP SUBJ
IMPF IND
AC
alterum, Tarraconem peterent.
3 PL PTO IMP SUBJ
23. 3 PPAL, SUBORDINADAS…
[
Erat unum iter, Ilerdam reverti vellent];
3 PL PTO IMP SUBJ
3 SG PTO
IMPF IND
AC
alterum,[ Tarraconem peterent.]
3 PL PTO IMP SUBJ
24. 4 CLASIFICACIÓN DE SUBORDINADAS…
Condicional con valor final
[
Erat unum iter, Ilerdam reverti vellent];
Inf pres pas 3 PL PTO IMP SUBJ
3 SG PTO
dep
IMPF IND
AC
Condicional con valor final
alterum,[ Tarraconem peterent.]
3 PL PTO IMP SUBJ
25. Condicionales con valor
concesivo, causal, final o temporal
• Estas caracterizaciones son en mayor o menor medida
válidas para los periodos condicionales prototípicos,
como (1), pero no para aquellos casos enque la
condicional es una oración completiva (2) o en que la
verdad de la principal no depende de la oración
introducida por la conjunción condicional,como ocurre
en (3) y (4) (Bodelot 2000, Núñez 1998, Montolío 1999,
etc.):
• (1) Si llueve, no saldré.(2) No sé si lloverá esta tarde.(3)
Si los del tiempo no se equivocan, lloverá esta tarde.(4)
Si llueve, hay un paraguas en la entrada.
26. 5 analisis del resto de elementos
Erat unum iter, Ilerdam [ Acus sg
reverti vellent];
Inf pres pas 3 PL PTO IMP SUBJ
3 SG PTO Nom sg Nom sg dep
IMPF IND ccl conj CD V
AC pred pred
atrib
Condicional con valor final
pred suj pred
alterum,[ Tarraconem peterent.]
3 PL PTO IMP SUBJ
ACUS SG
NOM SG
CONJ CCL V
PRED
ATRIB Condicional con valor final
PRED
27. ,o
apreciación, como miror , facio, gratum est
non miror si sine metu fuit “ no me extraña que sucediera sin sospecharlo”
VERBOS COMO uideo (VEO), quaero (PREGUNTO) animaduerto
(NOTAR) , contexto en el que sustituye a ne , num , an(ne) y nonne.
Ibo, uisam si domo est “Iré a mirar si está en casa”
28. – non possum disposite istum accusare, (si cupiam)
indicativo subjuntivo
(“no puedo acusar a ése normal mente, aunque quisiera”)
- (Si quis collegam appellasset), ab eo, ad quem uenerat, ita
discedebat…
(“cuando alguien llamaba a otro colega, se separaba de tal manera …)
- epistulam Caesaris misi, (si minus legisses )
(“he enviado la carta de César, por si no la hubieses leído”)
- omnibus deinceps diebus Caesar exercitum in aciem aequum in
locum produxit, (si Pompeius proelio decertare uellet)
(“todos los días que siguieron César hizo salir al ejército en línea de
batalla a un lugar llano, por si Pompeyo quería combatir”, Caes.civ
3,55,1)
29. Describen las circunstancias en que se desenvuelve la
situación.
• las condicionales que por el contexto adquieren
un y
cuyo cumplimiento no afecta a la realización de
la apódosis: no concordancia modo-temporal
entre el verbo de la prótasis y el de la apódosis
30. Haec consiliantibus eis nuntiatur aquatores ab equitatu premi nostro
Nom pl
Part pres ac Dat 3 sg pres ind prep Abl Inf pres Abl
Acus pl
n ¿Dat/ abl pl? pl Pas. Nuntio (1) sg pas sg
Consilio (1)tr Premo(3)
Part. C ag v C ag
concertado suj pred
prop sub adj CN
CI v O inf no concertado CD. Sub completiva
suj pred