3. FEMINIZM PIERWSZEJ FALI
Feminizm:
• ideologia,
• kierunek polityczny
• ruch społeczny związany z równouprawnieniem kobiet.
• Istnieje wiele nurtów feminizmu, odróżniających się
stanowiskami w takich kwestiach jak np. prawa kobiet i płeć
kulturowa.
Założenia:
• dążenie do emancypacji kobiet i równouprawnienia płci,
• zajmuje się problemem kobiecości oraz zwiększeniem
udziału kobiet w różnych obszarach życia.
• Sprzeciw wobec gorszego traktowania kobiet ze względu na
ich cechy, sposób myślenia czy przekonania.
• Zmiana życia kobiet i poprawienie jego jakości.
4. FEMINIZM PIERWSZEJ FALI
• Pierwsza fala rozpoczęła się na przełomie
XIX
i XX wieku i trwała do początku
lat 60.
• Znaczącą rolę odegrały wtedy angielskie
sufrażystki, które, za przykładem Mary
Wollstonecraft domagały się wyrównania
sytuacji kobiet i mężczyzn.
• Mary Wollstonecraft stałą w opozycji do
Manifa Olsztyn modelu wychowania przyjętego od Jeana
Rousseau, który faworyzował męski punkt
widzenia.
5. FEMINIZM PIERWSZEJ FALI
o Rdzeniem XIX wiecznej myśli feministycznej było dążenie do
wyrównania praw obywatelskich dla obu płci oraz ich jednakowego
uczestnictwa w sferze gospodarczo-ekonomicznej.
o Przełomowym osiągnięciem tego okresu było uchwalenie w 1848
„Deklaracji uczuć”, sformułowanej na wzór Deklaracji Niepodległości,
w której kobiety uzyskiwały prawo do publicznego wypowiadania się,
prawo do większej autonomii w małżeństwie oraz w kwestii praw
własności, rozwodów, etc.
o Konsekwencją tych wydarzeń było zakładanie stowarzyszeń
działających na rzecz zrównania praw obywatelskich mężczyzn i
kobiet, czego ukoronowaniem było przyjęcie w 1920 roku 19 poprawki
o równości płci do Konstytucji Stanów Zjednoczonych.
6. FEMINIZM PIERWSZEJ FALI
Pierwsza fala zwróciła uwagę na różne formy
prawnego
i obyczajowego dyskryminowania kobiet w
społeczeństwie. Na tym tle sformułowano tezę o
kobiecie, jako „innej”
w stosunku do mężczyzny co w efekcie prowadziło do
wyeliminowania kobiety z kultury. Tezy te były
kontynuowane w drugiej fali feminizmu, która
przypadła na lata 60, 70 i 80 XX w.
7. FEMINIZM DRUGIEJ FALI
• O drugiej fali feminizmu mówi się w odniesieniu do
ruchów
i teorii charakterystycznych dla lat 60. i 70. XX wieku.
• Objął przede wszystkim Stany Zjednoczone i niektóre
kraje Europy Zachodniej, głównymi poruszanymi
tematami były równouprawnienie na rynku pracy,
kwestie kobiecej seksualności, prawa do aborcji.
• Był konsekwencją rozczarowania dotychczasowymi
działaniami na rzecz równouprawnienia, skupionymi
głównie na formalnych gwarancjach prawnych. (Zmiany
prawne nie pociągnęły za sobą rzeczywistej równości
płci).
• Skupiał się głównie na kobiecie, na pogłębieniu jej
samoświadomości oraz uwypuklaniu form dyskryminacji.
8. FEMINIZM DRUGIEJ FALI
• Drugofalowy feminizm nie był zjawiskiem jednorodnym.
Dla przykładu w USA wyróżnić można jego odłam
liberalny
i radykalny.
związany z prawicą, należały do niego
starsze działaczki organizacji kobiecych, starających się
o zmianę sytuacji kobiet w ramach istniejącego systemu
społecznego.
• Formą aktywności tego nurtu było wywieranie nacisków
prawnych i społecznych na instytucje życia publicznego.
• Istotną pracą dla tego nurtu była wydana w 1963
„Mistyka kobiecości” Betty Friedan.
• W 1966 Friedan założyła National Organization for
Women, która stała się główną organizacją prawicowego
nurtu feminizmu.
9. FEMINIZM DRUGIEJ FALI
• W działały młodsze kobiety,
związane z ruchem na rzecz praw obywatelskich oraz z
nową lewicą.
• Radykalne feministki działały w mniejszych grupach,
często niesformalizowanych, a ich celem było
radykalne przekształcenie społeczeństwa.
• Feministki radykalne odznaczały się agresją wobec
mężczyzn, a nazwy ich ugrupowań były dość
kontrowersyjne, np. Women International Terrorist
Conspiracy from Hell – WITCH, czy też Redstockings
UKRAINA: manifa (czerwone rajstopy).
organizacji FEMEN
• Feminizm „drugiej fali" angażował się w zmiany
społeczne, jak feminizacja świata, wzbogacanie
cywilizacji i kultury wartościami kobiecymi.
10. FEMINIZM DRUGIEJ FALI
• „Druga fala” spowodowała, że rządy niektórych krajów powołały do
życia odrębne placówki zajmujące się sprawami kobiet.
• Jednym z najważniejszych osiągnięć ruchu feministycznego w latach
70. XX wieku było utworzenie sieci grup samopomocy.
• Zaczęło dominować spojrzenie, w którym kobieta przestała być
określana jako swoisty dodatek do mężczyzny, postulowano
spojrzenie na kobietę pod kątem jej wartości, cech i wynikających
stąd możliwości rozwoju.
Strategia równych szans zapoczątkowana przez drugą falę, odbiła się
rykoszetem na sytuacji kobiet. Musiały one godzić role żon i matek z
życiem zawodowym, nie otrzymując wsparcia ze strony państwa.
Powinności zawodowe zaczęły im ciążyć. Skutkiem tego było
ukształtowanie się trzeciej fali, która była jeszcze bardziej radykalna i
postępowa.
11. POSTFEMINIZM - TRZECIA
FALA FEMINIZMU
Termin postfeminizmu:
• trzy rozumienia terminu według Amerykańskiej
badaczki Amandy L. Lotz:
① wchłonięcie przez kulturę głównego nurtu
postulatów feministycznych
② nieutożsamianie się kobiet z feminizmem oraz
potrzebą aktywizmu z powodu zrealizowania
jego postulatów
③ określenie czasów po feminizmie, inaczej -
feminizm trzeciej fali
• silny nurt krytyczny , widoczny zwłaszcza w
feminizmie socjopolitycznym
• nowa generacja feministek, jeszcze bardziej
radykalna i postępowa
12. POCZĄTKI FEMINIZMU
TRZECIEJ FALI
„Trzecia fala feminizmu„ pojawia się w
latach 90. XX wieku w Stanach
Zjednoczonych.
Feminizm „trzeciej fali" mniej wagi
przykłada do relacji mężczyzna - kobieta i
dyskryminacji kobiet, a więcej do
rozkładu władzy i siły.
Trzecia fala głosi wolność seksualną,
wierność małżeńską. Wartością jest
różnica w wizerunku kobiety. Kobieta
wzorująca się na kimś nie jest jeszcze
wyzwolona. Musi być sobą.
Celem jest walka z wszelkimi przyczynami
niesprawiedliwości nie tylko wobec
kobiet.
13. DĄŻENIA FEMINIZMU TRZECIEJ FALI
• Trzecia fala feminizmu głosi równouprawnienie
indywidualnych moralności.
• Zajmuje się krytyką wzorców płci: kobiece ciało i
charakter powinny być takie, jak chce dana kobieta.
• Kobiecość powinna pozostać niezdefiniowana jako
konstrukcja kulturowa. Z pojęciami kształtowanymi
przez tradycję i kulturę należy walczyć.
• Feminizm trzeciej fali stawia sobie za cel taką
edukację młodych kobiet, by były one wolne,
szczęśliwe, dumne ze
swojej kobiecości i nie bały się realizować własnych
celów.
14. PODSUMOWANIE FEMINIZMU
TRZECIEJ FALI
W radykalnej postaci, głosi postulat zbudowania kultury
„dziewczyńskiej", w której kobiety mają prawo i siłę traktować
świat tak, jak im się podoba (np. demonstrować swoją
seksualność bez obaw).
Teraz kiedy kobiety biorą udział w polityce, występują w
debatach telewizyjnych, mają równy dostęp do edukacji,
feministki nie muszą agresywnie walczyć, prowokować,
ponieważ to co chciały osiągnąć zostało przynajmniej
teoretycznie dokonane.
Kolejnym krokiem na drodze do zrównania praw kobiet i
mężczyzn jest zmiana światopoglądu ludzi, ich przyzwyczajeń,
błędnych wyobrażeń, obalenie fałszywych stereotypów, na co
potrzeba czasu.
16. BIBLIOGRAFIA
• S. Nowak „Postfeminizm, kultura popularna
i konserwatywna modernizacja”
• R. Tokarczyk „Współczesne doktryny polityczne”
• Vademecum maturzysty. Wiedza o społeczeństwie
• A. Kapelusz „Historia baby z wąsami czyli
feminizm wczoraj i dziś”
