Análise de catálogos de xoguetes dende unha perspectiva de xénero (campaña 2012-2013). Realizada por alumnado de ESO do CPI Trazo (A Coruña)

1. OS XOGUETES
Análise dos catálogos de xoguetes dende
unha perspectiva de xénero
ESO
Trazo, decembro 2012

2. ESTEREOTIPOS: ETIQUETAS
SOCIAIS
Non ten nada que ver co noso sexo, coa bioloxía, con ser
home ou muller, coa reproducción.
Son aquelas actitudes e comportamentos que, nunha determinada
sociedade e cultura, espéranse de alguén en relación ao seu sexo,
espérase unha determinada actuación.
A Metáfora do percheiro
Imaxinemos un percheiro. O percheiro como obxecto sería o noso corpo físico, de home
ou muller (o sexo), mentres que todo aquilo que colgamos del reflectiría o que a
sociedade pon enriba para construir o xénero. O que é masculino ou feminino: os trazos,
comportamentos que constrúen simbólicamente como é unha muller ou un home.
(Linda Nicholson, 2003)

4. CRITERIOS DE ANÁLISE
1.- Imaxe: a) Modelos utilizados en función de a
quen vai dirixido.
b) Acción que realizan nas fotos nenas e
nenos.
c) Forma de interacción e participación
entre el@s.
2.- Texto: a) linguaxe sexista (uso do masculino
como xenérico) .
b) vocabulario entregado en cada caso.
c) mensaxes que trasmiten.
3.- Habilidades e destrezas que desenvolven
segundo o sexo.
4.- Profesións representadas.
5.- Cores, tanto das páxinas dos catálogos como dos
xoguetes.
6.- Roles e valores que promoven.

5. IMAXE
Fotos de nenos en actitudes máis
variadas.
As nenas están menos representadas.
Clara desigualdade

7. VOCABULARIO
Usan moitos diminutivos Conduce á violencia e a
Cursi acción
Melindreiro
Lanza, dispara, explosión,
barriguita, pequeñito, acción, atrevidos, emoción,
calentito, gordito, saltitos, risco, sé valente, loita.
sustito, besitos, carita.

8. MENSAXES ESCRITAS
Ensinan ás nenas a ser mamás
Ensinan agresividade
amas de casa competitividade
coidadoras
“Mira si tiene fiebre”. “Si lo curas, ¿parará de llorar?”
“Quítale el hipo con un sustito”. “Cuida a tu
bebé”.
“Mímala”. “Dale la merienda”. “Mueve la cabeza
cuando lo acaricias”.
“Vence a tus enemigos”, “Desafío para los más
“Nenuco niña que viene con su hermanito, que es débiles”. “Dispara proyectiles”.
pequeño y tiene cuerpo suave y blandito. Viene
con su libro de familia”. “Ahora ya no tendrás vergüenza para ganar”.
“Consigue la victoria”.
“Si le aprietas la pierna, da besitos”. “Mamá gatita
está embarazada”. “Desafío para os máis atrevidos”. “Vuela con
precisión”. “Pilota en cualquier terreno”. “Controla la
“Balbucea y si le acaricias, se duerme”. “La cunita se movilidad de este superhéroe interactivo”.
coloca al lado del borde de tu cama”. “Espectaculares giros”.
“Para que vayas siempre a la moda”
“Romantic superwedding”

11. DESTREZAS E HABILIDADES
Manuais, imaxinación e creatividade Desenvolven a intelixencia, a
(tricotosa, xoias, maniquies…) investigación.
Aspecto físico : moda e beleza A motricidade e audacia.
Coidado dos demais Destreza, o poder, competitividade e
Non requiren moita destreza. forza.
Non requiren coñecementos técnicos Explorar e conquistar o mundo.
nin control de máquinas ou toma de Precisión.
decisións.

14. ESPECIFICACIÓNS TÉCNICAS E
ACCESORIOS
Máis simples e domésticos Máis especificacións técnicas,
máis funcións.
“Brilla en la oscuridad”. “Chupete
mágico. Cuchara mágica”. “Tiene As veces son máis caros que a
muchas cosas y una ropa preciosa”. versión para rapazas.
“Con toquillas, patucos…”. “Armario
con perchero”. “Sensores de tacto.
Cuando lo acaricias, relincha”.
“Mastica la zanahoria”.
“Quedará genial en tu habitación”
“Con sensor de altitud”. “Ultramoderno”,
“aerodinámico” Batería de 6V.

15. A mensaxe subliminal é que o neno é responsable de manexar e controlar
a tecnoloxía e ten máis habilidade para facelo.

16. PROFESIONES REPRESENTADAS
PROFESIÓNS FEMININAS PROFESIÓNS MASCULINAS
• Pouca variedade • Moita máis variedade.
• Escasa cualificación e mal • Cualificación diversa.
pagados: limpadora, perruqueira, • Ámbito público
pasadora, caixeira de supermercado,
cociñeiras.
• Uso de maquinaria: pilotos,
condutores de ambulancia, camioneiros,
• Ámbito privado: Ama de casa condutores de helicópteros de salvamento,
aparcacoches.
• Responden ao estereotipo
feminino de dedicación aos • Traballo físico: construtor, albanel,
mecánico, carpinteiro.
demais: enfermeira, profesora, cantante.
• Coidado físico e a roupa: estética,
modista, deseñadora.
• Traballos intelectuais: científicos,
enxeñeiros, detective, astrónomo, biólogo,
químicos, detective. Xoguetes electrónicos.

19. AS CORES DOS XOGUETES
Páxinas azúis nos catálogos
Catálogos: Páxinas rosas Xoguetes: Máis cores para
Xoguetes: rosas ou violetas na elixir (azul, bermello, negro,
súa gran maioría amarelo, verde, marrón).
Marcas so para nenas Marcas so para nenos.

21. ROLES E VALORES QUE
PROMOVEN
• Tenrura. • Violencia
• Afectividade • Agresividade
• Sensibilidade • Competitividade
• Creatividade (abalorios, crear • Preocupación pola forza física,
xoias, diseñar tarxetas) dan importancia á musculatura.
• O matrimonio. • Valentía e superar desafíos.
• Mostran moita preocupación
polo aspecto físico (xogos de
maquillaxe, moda)
Os nenos aprender a arriscarse e a
desenvolver a súa intelixencia.

22. Perpetúan a idea de que os rapaces son heroes
que viven nun mundo de acción no que se
estimula a loita e a rivalidade como medio
para gañar e ter éxito.

23. ROLES DE XÉNERO
Función secundaria Dirixen o xogo
Dependen dos nenos, divírtense Protagonistas: xogan
mirando como xoga el. Activos: conducen os vehículos,
Pasivas: van de acompañante arriscan, exploran…
Rol activo en tarefas domésticas.
Expertas en cociña e beleza

24. MODELOS DE MULLER E HOME
Mulleres irreais: Home valente, agresivo, competitivo
Bruxas misteriosas, máxicas que fan Non amosa emocións, forte.
feitizos; fadas, princesas con traxes
brillantes e purpurina, sirena.
Novias románticas vestidas de blanco.
Profesora, médica, enfermeira, ama de
casa

26. Nestes xogos non hai que ganar a
ninguén. Non compiten nin pelexan.
Xoguetes destinados á acción. Presentan
Pintan, cantan ou cociñan xuntas.
aos nenos en situacións competitivas.
Nas fotos, a nena é a caixeira. O
neno é o cliente que vai comprar.

31. BIBLIOGRAFÍA
Catálogos de xoguetes campaña 2012-2013 de:
El Corte Inglés
Juguetos
Tiko Doco
Don Dino
Alcampo
Toy Planet
Hipercor
“Publicidad, estereotipos y roles de juego desde una perspectiva de género”
de Laura Gil Gómez y Estíbali Pérez Asperilla
XIII Foro Galego de Educación en Igualdade: Orientación, Titoría e
Construción dunha identidade libre de estereotipos
“Estratexias para a promoción da igualdade no ámbito educativo” . Angel
José Sebastián Junquera. PLATEGA