Open Up Your ...; presentatie over de internationale wereld van Fab Lab; Pieter van der Hijden; Buda Libre, Kortrijk, Vlaanderen, 11 oktober 2012

1. Pieter van der Hijden (pvdh@sofos.nl)
Sofos Consultancy (www.sofos.nl)
1
OPEN UP YOUR ...PRESENTATIE OVER DE INTERNATIONALE WERELD VAN FAB LAB
BUDA LIBRE, KORTRIJK, VLAANDEREN, 11 OKTOBER 2012
2012 –Pieter van der Hijden (pvdh@sofos.nl) - This work is licensed under a Creative
CommonsAttribution- Noncommercial-Share Alike 3.0 Unported License.

2. AGENDA

3. AGENDA

4. INLEIDING
 Uw spreker
 Pieter van der Hijden
msc
 Sofos Consultancy
 Portfolio
 Fab Labs
 "How to manage a Fab Lab"
 International Fab Lab
Association
 Fab Lab Suriname
 Gaming/Simulation
 Cyberdam
 E-learning
 Moodle
 Ontwikkelingslanden
4

5. Ingrediënten voor de derde industriële revolutie
Nieuwe businessmodellen
Economische gevolgen
5
OPEN UP YOUR WINDOW
DE 3E INDUSTRIËLE REVOLUTIE

6. OPEN UP YOUR WINDOW
DE 3E INDUSTRIËLE REVOLUTIE
6The Economist, 21 April 2012

7. OPEN UP YOUR WINDOW
DE 3E INDUSTRIËLE REVOLUTIE
Nieuw business
model:
Crowd-sourcing
bijv. Quirky
7

8. OPEN UP YOUR WINDOW
DE 3E INDUSTRIËLE REVOLUTIE
Nieuw business model: Online manufacturing
community, bijv. Shapeways
 online community
 market place
 maken, kopen en verkopen
 3D printing met verschillende materialen
8

9. OPEN UP YOUR WINDOW
DE 3E INDUSTRIËLE REVOLUTIE
Boek: Business Model Generatie; Alex Osterwalder et al.
9

10. OPEN UP YOUR WINDOW
DE 3E INDUSTRIËLE REVOLUTIE
Boek:
Business
Model
Generatie;
Alex
Osterwalder
et al.
10

11. OPEN UP YOUR WINDOW
DE 3E INDUSTRIËLE REVOLUTIE
Sociaal-
economische
gevolgen:
 Sommige
productie komt
fysiek weer
dichter bij
ontwerp
11

12. "design zal niet exclusief blijven"
Creative Common licenties
Thingiverse
Instructables
Ponoko
12
OPEN UP YOUR MIND
OPEN DESIGN NOW

13. OPEN UP YOUR MIND
OPEN DESIGN NOW
"design zal niet
exclusief blijven"
13

14. OPEN UP YOUR MIND
OPEN DESIGN NOW
Creative Common licenties
14

15. OPEN UP YOUR MIND
OPEN DESIGN NOW
Thingiverse
15

16. OPEN UP YOUR MIND
OPEN DESIGN NOW
Instructables
16

17. OPEN UP YOUR MIND
OPEN DESIGN NOW
Ponoko
17

18. Fab Lab
Digitale fabricage
Inrichting
ABC rating
Machten van tien
18
OPEN UP YOUR LAB
FAB LAB

19. OPEN UP YOUR LAB
FAB LAB – DIGITALE FABRICAGE
 Hoe het begon
 Prof. Neil Gershenfeld
 Center for Bits and Atoms
 Massachusetts Institute of
Technology
 Cursus: How to make (almost)
anything
 Buitenactiviteit
 Opzetten van enkele
eenvoudige en goedkope Fab
Labs (50-100k USD)
 Autonome initiativen
 Nu 150 Fab Labs wereldwijd
 Alle continenten
 Movie Full printed,
http://youtu.be/NiOKDO
nJ3VE
19

20. OPEN UP YOUR LAB
FAB LAB - INRICHTING
 Computer controlled subtractive
machining
 Laser cutter
 CNC Large Scale Wood Router or
Soft Materials Mill
 Vinyl/Sign Cutter
 Precision Desktop Milling Machine
 Computer controlled additive
machining
 3D-printer
 Electronica
 Electronics workspace
 Communication
 Connection with Fab Lab Video
Conference Server aka "the
Polycom" or "mcu.cba.mit.edu"
20

21. OPEN UP YOUR LAB
FAB LAB - ABC RATING
 ABC - Toegankelijkheid
 ABC - Fab Charter
 ABC - Tools & processen
 ABC - Netwerk
21
Bart Bakker in zijn mini fab lab in
Utrecht

22. OPEN UP YOUR LAB
FAB LAB – POWERS OF TEN
 100 USD
 1000 USD
 10.000 USD
 100.000 USD
 1.000.000 USD
 Movie Powers of Ten
(1977),
http://bit.ly/QFQaQb
22
Fab Lab Kamakura (Japan)
ontwikkelde een prototype voor een
mobiel mini Fab Lab (20 kg, USD
2000)

23. Business-modellen
Life-cycle
23
OPEN UP YOUR BUSINESS
FAB LAB ACTIVITEITEN

24. OPEN UP YOUR BUSINESS
FAB LAB ACTIVITEITEN
Business modellen
24
Zeven business modellen en een aantal voorbeeld activiteiten van Fab Labs die
merendeels nog in hun set-up stage verkeerden (gepeild tijdens workshop op Fab8 in
Wellington, New Zealand, 2012)

25. OPEN UP YOUR BUSINESS
FAB LAB ACTIVITEITEN
Life cycle van een Fab Lab (3 stages)
 Setting-up: Veel fab labs hebben initiële funding voor max. drie jaren.
 Running: Weinig fab labs zijn 100% self supporting; werken volgens
één business model is te beperkt; je ziet meestal een mix van
meerdere business modellen
 Fostering new businesses: wordt veel over gesproken, maar vooral
incidenteel toegepast; bijv. Utrecht: Ultimaker, Lima:
innovatievouchers voor starters (te besteden bij Fab Lab)
25
Setting-up Running
Fostering
new
businesses

26. Overzicht
Wereldkaart
Benelux
26
OPEN UP YOUR WORLD
FAB ECOSYSTEM

27. OPEN UP YOUR WORLD
FAB ECOSYSTEM
27

28. OPEN UP YOUR WORLD
FAB ECOSYSTEM
 Wereldkaart
28
0
20
40
60
80
100
120
140
160
not rated
other ratings
aaaa rating
Boven: actuele wereldkaart door Peter
Uithoven; Links: aantal operationele Fab
Labs door Lindi Mophuti; Bron: lijst van
Fab Labs op
http://wiki.fablab.is/wiki/Portal:Labs

29. OPEN UP YOUR WORLD
FAB ECOSYSTEM
 Benelux
29

30. OPEN UP YOUR WORLD
FAB ECOSYSTEM
30

31. 31
OPEN UP YOUR WORLD
FAB ECOSYSTEM
Up: mobile Fab Lab South Africa;
Right: Mini Fab Lab Suriname
The Fab Ecosystem opens up your
mind to people all over the world with
their challenges and solutions.

32. Vergelijking met andere concepten
Advies aan Buda Lab
32
UITLEIDING

33. UITLEIDING
VERGELIJKING MET ANDERE CONCEPTEN
Fab Lab TechShop Maker
Space
Hacker
Space
Rechtsvorm Gevariëerd, vaak
stichting
Onderneming tbd tbd
Aantal 150 5
Regionale
spreiding
Hele wereld USA
Toegang Wekelijks open uren Betaald usd
99 per maand
Investering 100 k USD 1-2 m USD
Business-
modellen
Mix van 7
verschillende
Access bieden
Standaards Losjes Strak
Sharing Belangrijk Niet belangrijk
Hoofddoel Social Commercial 33

34. 34
UITLEIDING
ADVIES AAN BUDA LAB
 Leer de community kennen
 Naburige Fab Labs
 Stichting Fab Lab Benelux
 Fab Academy
 Fab9, Kamakura, Japan, 2013
 International Fab Lab
Association
 Leer van vergelijkbare Fab
Labs
 Lima: MKB
 Barcelona: samenwerking
stadsbestuur
 Meerdere businessmodellen
combineren

35. REFERENTIES
 Business model generation; a handbook for visionaries, game changers, and challengers;
Alexander Osterwalder et al.; John Wiley & Sons, Inc., Hoboken NJ, USA, 2010.
 CBA - The Center for Bits and Atoms; web site; http://cba.mit.edu/
 Design Thinking for Educators; Design Team Riverdale Country School and IDEO; 2011.
 Fab Central; website; http://fab.cba.mit.edu/
 Fab Lab Locations; FabWiki; website; http://wiki.fablab.is/wiki/Portal:Labs
 Fab Life Cycle; Workshop; 2012; www.fablabinternational.org; page Resources.
 Fab; the coming revolution on your desktop; from personal computers to personal fabrication;
Neil Gershenfeld; Basic Books, New York, USA, 2005.
 FabLab Business Models; presentation to the first Artilect FabLab Conférence; Peter Troxler;
Toulouse, 20-23 October 2011.
 FabYearBook 2011; another year of growth; Ton Zijlstra (ed.); 2011.
 International Fab Lab Association; web site; http://www.fablabinternational.org
 Open design now; why design cannot remain exclusive; Bas van Abel et al.; Bis Publishers,
Amsterdam, The Netherlands, 2010; www.opendesognnow.org.
 Special report: Manufacturing and Innovation; The Economist; print edition 21 April 2012.
35

36. Ga door naar Start:
International Fab Lab
Association
www.fablabinternational.org
36

37. BEDANKT VOOR UW AANDACHT
Pieter van der Hijden
Sofos Consultancy (www.sofos.nl), The Netherlands – pvdh@sofos.nl
37