O pobo indoeuropeo. Primeiros habitantes de Italia. Diversidade lingüística. A familia indoeuropea. Ramas.

1. INDOEUROPEOS
Álvaro P. Vilariño
v.1.5 (out-2012)
1

2. ☝ Index
Introdución
O pobo indoeuropeo
Os primeiros habitantes de Italia
A diversidade lingüística
A lingua indoeuropea
Comparativa do léxico das linguas indoeuropeas
Ramas do tronco común indoeuropeo: Asia
Ramas do tronco común indoeuropeo: Europa
Linguas non indoeuropeas faladas en Europa
☞
2

3. ☝ Introdución
Arqueoloxía e lingüística no s.XIX:
Romanticismo e nacionalismos
Revolución científica
Colonialismo
Longas viaxes, investigacións civilizacións remotas
Nacemento da Lingüística comparada:
Coincidencias léxicas de linguas moi distantes entre si (sánscrito da
India, latín, grego, etc)
Hipótese sobre a orixe común da maioría das linguas de Europa e
moitas de Asia (dende Turquía ata a India)
O pobo Indoeuropeo: grupo étnico que colonizou toda esta zona.
☜ ☞
3

4. ☝ Románticos
Imperios
coloniais no
(Lord Byron; Londres, 1788- Gustavo Adolfo Bécquer (1836 - 1870)
século XIX
Missolonghi, Grecia, 1824) Fonte: http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Becquer.jpg
☜ ☞
4

5. ☝ O pobo indoeuropeo Resumen da proposta de expansión de pobos indoeuropeos, entre o
4000 aC y el 1000 aC, de acordo coa hipótese kurgánica.
Fonte: wikipedia
Ubicación xeográfica: grandes estepas do sur de Rusia.
Asentados entre o V e o III milenio a.C.
Rasgos básicos:
Pobo nómada e carácter tribal
Comunidades patriarcais e guerreiras
Gandeiros, coñecían e utilizaban o cabalo, procedente de Asia e descoñecido no Mediterráneo
Uso do bronce e o ferro
Culto a un deus principal relacionado co ceo, as tormentas e o trono
orixe común da maioría das linguas de Europa e moitas de Asia (dende Turquía ata a India)
Migracións indoeuropeas:
Pobo nómada, no transcurso dos séculos vai espallándose por amplas zonas de Europa e Asia
O paso do tempo e o contacto con outros pobos modifica os seus rasgos físicos, culturais e a
súa lingua orixinaria
A mítica raza “aria” e a súa utilización política na Alemaña de principios de século (sen validez
☜ científica) ☞
5

6. ☝
Teorías da orixe e
dispersión das linguas
indo-europeas
☜
6

7. ☝ Os primeiros habitantes de Italia
Italia, mestura de pobos e tribus de moi distinta procedencia
Costas moi accesibles, illas cercanas (Córcega, Cerdeña,
Sicilia), climatoloxía favorable
Meta de pobos inmigrantes
Rasgos básicos dos pobos mediterráneos (pre-indoeuropeos)
Sociedades matriarcais
Poboacións sedentarias e pacíficas
Agricultores, gandeiría a pequena escala, coñecen o arado
e o boi como animal de tiro
Venus de Willendorf. Wikipedia
Culto á Deusa Nai da Terra
Ligures, Pelasgos e Etruscos son algúns deles
Indoeuropeización de Italia
1.200 - 1.100 a.C. > penetración de pobos indoeuropeos
Estes pobos incorporan elementos culturais dos pobos cos que van entrando en contacto
Pobos indoeuropeos itálicos: Ilirios, Latinos, Oscos e Umbros
Pobos indoeuropeos non itálicos: Celtas e Gregos
☜ Mosaico de pobos e linguas > reflexo na Italia actual (moitos dialectos e rexións moi diferentes) ☞
7

8. ☝ A diversidade lingüística
Criterio morfolóxico
Monosilábicas (palabras-raíces invariables, función determinada polo lugar na frase)
chinés, siamés, birmano, tibetano
Aglutinantes (unión externa dunhas raíces con outras):
árticas, americanas, caucásicas, malaiopolinésicas, uraloaltaicas, xaponés, coreano
Flexivas (raíz + morfemas)
indoeuropeas, semíticas e camíticas
Criterio xenealóxico (relación de parentesco entre linguas: semellanzas e orixe común)
Familia semítica (asirio, fenicio, hebreo, arameo, árabe)
Familia camítica (exipcio, libiobereber, etíope)
☜ Familia indoeuropea (varias linguas de Asia e a maioría das de Europa)
☞
8

9. ☝
Linguas do mundo.
Imaxe wikipedia
☜ ☞
9

10. ☝ Linguas de Europa
☜ Imaxe de Alba Sanjorge. Tomado de Fendetestas. ☞
10

11. ☝
☜ ☞
11

12. ☝
Ramas
indoeuropeas
da grande
árbore das
linguas
☜ ☞
12

13. ☝
☜ ☞
13

14. ☝ A lingua indoeuropea
Ramus Rask (Filólogo danés 1787-1832) Franz Bopp (filólogo alemán 1791-1867):
Fundadores da lingüística indoeuropea
Compararon léxico e gramática de linguas antigas de Europa e Asia e
demostraron que posúen elementos comúns
Isto demostraría que todas elas derivan dunha mesma lingua primitiva:
O indoeuropeo
Non conservamos ningunha testemuña escrita desta lingua
Labor do lingüísta > reconstrución hipotética (asterisco. Exemplo: *tu, *septm, *mater, etc.)
Poucas palabras indoeuropeas pasaron á maioría das linguas de Europa e Asia
Sistema de numeración, pronomes persoais, léxico da vida cotiá, parentesco, animais
domésticos, casa.
Reconstrución limitada: diferencias entre as linguas maiores que as semellanzas
Fragmentación da unidade lingüística indoeuropea:
Transcurso dos séculos e separación xeográfica
Ausencia de elementos de conservación (escritura)
Influenza das linguas dos pobos cos que entran en contacto
☜ 1.000 a.C.: auxe da expansión indoeuropea. Os diferentes pobos xa non se entenden entre si.
☞
14

15. ☝ Comparativa do léxico de linguas
indoeuropeas
Sistema de
numeración
☜ ☞
15

16. ☝
Ramas do tronco común indoeuropeo: Asia
Ramas Linguas Antigas Linguas modernas
(India) sánscrito, védico, prácrito indostaní
Indo-irania
persa moderno
(Irán) avéstico, persa antigo
(Irán, Afganistán)
Armenia armenio antigo armenio moderno
Tocaria tocario
Hitita hitita
☜ ☞
16

17. ☝ Ramas do tronco común indoeuropeo: Europa
Ramas Linguas Antigas Linguas modernas
Grega grego antigo grego moderno
osco, umbro
Itálica castelán, catalán, galego, portugués, provenzal,
latín
francés, sardo, italiano, rumano, retorromano
galo
Céltica británico galés, bretón
gaélico irlandés, escocés
gótico
xermánico nórdico sueco, noruego, islandés, danés
Xermánica xermánico occidental alemán, inglés, neerlandés (holandés, flamenco)
prusiano
letón letón moderno
Báltica
lituano lituano moderno
eslavo meridional búlgaro, servo-croata, esloveno
Eslava eslavo oriental ruso
eslavo occidental polaco, checo, eslovaco
☜ Albanesa albanés antigo albanés moderno
☞
17

18. ☝ Ramas indoeuropeas
Fonte: Proel (http://www.proel.org/)
☜ ☞
18

19. ☝ Ramas
indoeuropeas
(II)
☜ ☞
19

20. ☝ As linguas de Europa
☜ ☞
20

21. ☝ Linguas non indoeuropeas faladas en Europa
Finés Maxiar (Hungría) Estonio
☜ Turco Euskera
21