9. ¿Que significa VIH?
Virus
Axente infeccioso microscópico só capaz de se replicar como
hóspede no interior dunha célula.
Inmunodeficiencia
Ataca ás defensas do corpo deixándoo a merced de
enfermidades oportunistas.
Humana
So afecta a humáns.
O VIH é o responsable da SIDA
10. ¿Que significa SIDA?
Síndrome:
Conxunto de síntomas carácterísticos
dunha enfermidade.
Inmuno:
Afecta o sistema defensivo do corpo.
Deficiencia:
Debilitamento ou disminución do sistema
inmune.
Adquirida:
Non é hereditaria, contráese nun momento
concreto da vida.
12. ¿Grupos de risco ou conductas de risco ?
Agora sabemos cales son as conductas de risco que nos
expoñen á infección.
Non estamos indefensos ante o virus, podemos tomar
medidas preventivas diante da ameaza do VIH.
13. ¿Que é o sistema
inmunitario ?
O Sistema Inmunitario:
- defende ó organismo das
agresións.
- impide o desenvolvemento de
cánceres que, a partir de células
malignas, poden formarse no
organismo.
14. ¿como actúa?
O sistema inmunitario actúa en todo o organismo gracias
especialmente a un tipo de glóbulos brancos do sangue :
os linfocitos.
Existen 2 grandes familias de linfocitos :
Linfocitos T
linfocitos B.
15. Cando un xermen invade ó
organismo é “recoñecido” polos
linfocitos T4 que dan o sinal de
alerta e reclutan os T e B para a
loita.
Os linfocitos T atacan directamente ós invasores.
Os linfocitos B producen unhas sustancias chamadas
anticorpos que atacan ó microbio e o destrúen.
16. VIH VS SISTEMA INMUNE
Para reproducirse o VIH necesita :
O sistema reproductor do CD4.
Convertir o seu ARN en ADN.
20. Entrada do virus ó torrente
sanguineo
Conductas de
risco
Relacións sexuais sen
protección
Contacto directo co
sangue.
Materno-infantil
21. Adhesion do VIH ó linfocito
A parede do virus ábrese e deixa
espido o ARN vírico dentro da
célula CD4.
O virus entra no interior do lifocito
CD4 atravesando a súa mem-
brana.
22. O ARN vírico
transcríbese en ADN
ARN vírico
gracias a unha enzima
que posee chamada
transcriptasa inversa.
ADN
25. Replicación viral e esgotamento
do sistema inmune
Este proceso pode repetirse
miles de veces no día.
O sistema inmunitario responde
con intensidade, pero esto
provoca o seu esgotamento e
polo tanto a aparición das
infeccións e tumores que
conducen á instauración da Sida.
26. .
O VIH non orixina nengunha enfermidade,
senon que fai ao organismo vulnerable a en-
fermidades que, en condicións normais, non
afectarían gravemente á saúde dun individuo.
Son as chamadas enfermidades oportunistas.
27. ¿ Que é o reconto de CD4 ?
Defensas: número de linfocitos CD4 que contén un milímetro
cúbico de sangue (mm).
Considérase que a infección progresa a SIDA cando o reconto de células CD4 é
menor de 200 cel/mm e/ou apareza unha enfermidade oportunista.
28. ¿Que é a carga viral?
A carga viral é a cantidade de virus VIH que hai no
sangue.
Canto máis alta a carga viral máis probable que as
túas defensas disminúan.
É importante realizar esta proba antes de iniciar o
tratamento.
29. Carga Viral
Carga vírica alta:
Máis de 5000 copias por mililitro. Indica un maior risco de
progresión da enfermidade.
Carga vírica baixa:
Menos de 500 copias de ARN viral por mililitro.
Indica que o virus non se está reproducindo activamente e
que o risco de progresión da enfermidade é menor.
30. O avance da infección polo
VIH pode compararse cun
coche que vai contra un
muro.
A distancia ata a parede
son os Cd4, e a velocidade
do coche,
a Carga Viral.
32. ¿Que é a “carga viral indetectable”?
É o obxetivo do tratamento antirretroviral.
Cando a cantidade de virus en sangue sexa
inferior ao mínimo que pode detectar a proba
utilizada, diremos que a carga viral é
“indetectable”.(menos de 50 copias/ml)
34. ¿Existe vacina?
A única vacina que existe é a
prevención.
Por eso é importante coñecer
as vías de transmisión, así
como as precaucións que
podemos adoptar.
Enfermidade conductual.
35. ¿Como se transmite o VIH?
O VIH atópase en tódolos fluidos corporais:
Sangue, semen ou fluído vaxinal e leite materno. Risco
Suor, a saliva ou os ouriños. (Concentracións moi baixas)
Únicas vías de transmisión do VIH:
Transmisión sexual
Transmisión sanguínea
Transmisión nai a fillo
37. Transmisión sexual
Penetración vaxinal e anal sen protección, polo contacto
directo con fluidos sexuais ou o sangue.
Durante o sexo oral cando existe unha ferida na boca e
non se utiliza protección.
Sempre que se evite o
contacto directo con
fluidos xenitais e sangue,
estarase reducindo o risco
de transmisión.
38. Entrada do virus no corpo
HOME:
O VIH pode introducirse no corpo a través da uretra ( a abertura na
punta do pene ) ou a través de cortaduras pequenas ou feridas
abertas no pene.
MULLER:
Pode haber infección se hai desgarros na vaxina ou se producen
durante o acto sexual. Tamén é posible a absorción directa do VIH a
través das mucosas que revisten a vaxina.
O risco maior é para o individuo receptor.
39. Risco nas distintas prácticas sexuais
SEXO ANAL
SEXO ORAL
ENFERMEDADES DE TRANSMISIÓN
SEXUAL
40. Abstinencia.
Masturbación en solitario.
Abrazos, masaxes, besos profundos.
Masturbación con outra persoa sin contacto mutuo.
Besos húmidos.
Masturbación mutua con contacto únicamente externo
Masturbación mutua con contacto interno usando preservativo ou guantes
Penetración entre os muslos
Masturbación mutua con exaculación (no dentro da parella)
Uso individual de xoguetes sexuais (vibradores), ou con preservativo
Cunnilingus.
Felación sin preservativo pero sin introducir o pene dentro da boca
Felación con exaculación con preservativo
Felación sin preservativo introducindo na boca o pene e retirándoo antes de
exacular
Felación sin preservativo con exaculación en la boca
Penetración vaginal con un preservativo usado correctamente, y crema
espermicida eficaz contra el VIH y con marcha atrás antes del orgasmo.
41.
Penetración anal con un preservativo usado correctamente, con lubricante que
contenga espermicida y marcha atrás antes del orgasmo.
Penetración vaginal con exaculación interna, con preservativo usado correctamente y
con crema espermicida.
Penetración vaginal con exaculación interna, con preservativo usado correctamente,
pero sin crema espermicida.
Penetración anal con exaculación interna con preservativo usado correctamente y
con crema espermicida.
Introducción del brazo en la vagina (fisting).
Introducción del brazo en el ano (fisting anal).
Utilización de xoguetes sexuais entre máis de unha persoa sen preservativo e sen ter
sido esterilizados entre usuarios.
Penetración vaxinal empleando crema espermicida, pero sen preservativo y
retirándose antes da eyaculación.
Penetración vaxinal empleando sen crema espermicida e sen preservativo e
retirándose antes da eyaculación.
Penetración anal con preservativo e retirada antes de eyacular.
Penetración vaxinal con exaculación interna sen preservativo, pero con crema
espermicida
Penetración vaxinal con exaculación interna sen preservativo, nin ningunha outra
barreira contraceptiva
Penetración anal sin preservativo e con eyaculación interna.
42. ¿Qué podemos facer para evitar
riscos?
Existen 3 formas para evitar
ese risco:
- Abstinencia sexual.
- Práctica de relacións sexuais
alternativas á penetración.
- O uso de barreiras que impidan
o contacto con semen, sangue e
fluxo.
43. Garantía absoluta:
Abstinencia.
Masturbación.
Evitar relacións sexuais con penetración e/ou con
contacto bucoxenital directo.
Garantía elevada:
Monogamia.
Preservativo masculino ou feminino.
Garantía dudosa pero alentable:
Disminuir o número de parellas.
Evitar relacións con descoñecidos
Non realizar coito durante a menstruación.
Eliminar coito anal.
44. Outras
Recomendacións
Uso do codón masculino ou feminino.
Dental dam.
No sexo anal, utilizar un lubricante baseado en auga
para disminuir a posibilidade de romper o condón.
47. Utilización dos preservativos de forma sistemática
Situacións e causas de rotura dun preservativo
. Aplicación de lubricantes oleosos . Desenrolamento incorrecto do
. Daño provocado polas uñas ou outros preservativo
obxetos afilados . Conservación inadecuada
. Inadecuado espacio ou presencia de . Reutilización do preservativo
aire na punta do condón. . Caducidade do preservativo
. Existencia de piercings nos xenitales
50. PROFILAXIS POST-EXPOSICIÓN
(PPE)
Excepcionalmente e no caso de existir un risco elevado pode estar indicado
o tratamiento antirretroviral como medida profiláctica.
O tratamento debe iniciarse, idealmente, dentro das 6 primeiras horas e en
calquer caso antes de transcurridas 72 unha vez ocurrido o accidente.
O tratamento adminístrase durante 4 semanas.
Non garantiza que a persoa exposta non se infecte polo VIH.
Inclúe a toma diaria dunha serie de medicamentos con efectos secundarios
adversos.
52. Transmisión sanguínea
Transmítese ó compartir o equipo de
inxección no consumo de drogas,
o cepillo de dentes ou follas de
afeitar.
Así como instrumentos que sirven
para perforar a pel e que
previamente non foran
desinfectados ou esterilizados.
53. UDVP
O inicio da década de 1990 estimábase que 2/3 das novas
infeccións en España se deran en UDVP.
A partir de 1993-1994, dase un descenso progresivo da
transmisión do VIH en España (especialmente por esta vía).
Na actualidade produciuse un cambio no patrón de transmisión:
A vía parenteral foi sustituida pola sexual, tanto homosexual
como heterosexual, como vía predominante de infección.
Pero non podemos baixar a garda.
54. UDVP
O problema aparece cando se comparte o equipo de inxección entre varios
consumidores.
Hai dúas razóns que explican esta
práctica :
– cultura das drogas.
– urxencia por consumir.
Nesta poboación, a evolución do virus pode
ser especialmente agresiva.
55. UDVP
Non deben compartirse material de
inxección.
Unha vez usadas, é mellor entregalas
nalgún servizo de recollida e
intercambio onde se poden conseguir
outras gratuitamente.
Se non hai este servizo e non se dispón
de xeringas desbotables deberán
limparse con lexía (mata o VIH)
56. UDVP
O sangue infectado pode introducirse nas solucións de drogas polos
seguintes medios :
Usando as xeringas contaminadas con sangue para preparar ou
mezclar as drogas.
A reutilización do auga.
A reutilización de tapas de botella, de cucharas ou doutros envases
usados para disolver ou quentar as drogas no auga.
A reutilización dos pedazos pequenos de algodón ou filtros de
cigarrillo usados para filtrar as partículas que poderían bloquear a
agulla.
57. DESINFECCIÓN DO EQUIPO DE INXECCIÓN
1. Deben limparse con auga a xeringuilla e agulla para
eliminar restos de sangue.
2. Sumérxense nun recipiente en lexía diluida con auga ao
redor dun minuto. Esta dilución aspírase pola agulla con 3
succións enérxicas.
3. Para finalizar debe aclararse con auga da
mesma maneira, evitando que non queden
restos de lexía. Esta dilución perde as súas
propiedades ao cabo dun tempo, polo que
debe prepararse diariamente.
58. Impedir que o sangue doutra persoa poda entrar no torrente sanguíneo.
Garantía absoluta:
Evitar o consumo de drogas.
Cambiar a vía de administración da sustancia, en vez de
inxectala mellor fumala ou inhalala.
Non compartir a xeringa, auga ou o equipo de inxección,
e a ser posible, usalo novo cada vez.
Garantía elevada:
Desinfectar axeitadamente o equipo de inxección
antes de que outro usuario o utilice.
Garantía dudosa pero alentable:
Non compartir material con persoas de seroloxía
descoñecida.
59. TRANSFUSIÓNS DE SANGUE I
HEMODERIVADOS
Outra vía de transmisión sanguínea son as transfusións de
sangue i hemoderivados.
Por iso outro grupo afectado do que se falaba é o dos hemofílicos
xa que reciben maior número de transfusións de sangue.
Dende 1985 implantouse o control de anticorpos da sida en
tódalas donacións. Os métodos de cribado xeneralizáronse tamén
ás donacións de órganos, texidos e semen.
61. Maternidade e Paternidade
Hoxe en día, disminuiu
moito o risco de
transmisión vertical, no
caso de tomar certas
precaucións.
Alternativas á hora de
planificar un embarazo:
Muller seropositiva+Home seronegativo=Inseminación artificial.
Muller seronegativa+Home seropositivo=Lavado de semen.
62. Muller VIH positiva
Ser VIH positiva crea máis risco de sufrir complicacións, sobre todo nas
mulleres con casos máis avanzados.
É recomendable que todas as mulleres embarazadas fagan as probas do
VIH o antes posible.
Sen tratamento, o fillo ten un 25% de posibilidades de resultar infectado.
Actualmente, pódese reducir este risco a menos dun 1% co seguemento
adecuado.
Que implica este seguemento?
Vixiar a carga viral da nai.
Tomar os medicamentos apropiados.
O parto, baixo prescripción médica, será por cesárea.
Non amamantar. A alimentación do recén nacido con leite artificial.
63. DESPOIS DO PARTO...
Os anticorpos do virus da nai poden permanecer no corpo do
bebé ata 18 meses.
É crucial que os bebés infectados comecen o tratamento
antirretroviral xusto despois de nacer (seis semanas).
Algunhas mulleres infectadas con VIH tendrán que continuar
coa terapia antirretroviral despois do parto e outras podrán
deixalo en función do seu estado. Valoración médica.
64. ¿Que é a Reinfección?
Incorporar virus do VIH distinto ó que se atopaba no organismo.
Empeora a situación e a efectividade da medicación.
A prevención segue a ser fundamental, aínda que as 2 persoas
implicadas na transmisión teñan o virus.
Poden transmitirse entre sí as distintas cepas do virus,
fortalecéndoo ante posibles tratamentos.
66. 1. Infección inicial e O período ventana
2. Fase asintomática
3.Fase sintomática: SIDA
67. Infección inicial ou Primoinfección
Multiplicación moi rápida do virus.
Resposta inmunitaria.
Infección aguda polo VIH:
Algunhas persoas desenvolven unha serie de
síntomas que se parecen a un cadro gripal.
68. “O PERÍODO VENTANA”
É o tempo que demora unha persoa que se
infectou co VIH, en reaccionar contra o virus e
crear anticorpos anti-VIH. Ésto chámase
conversión serológica.
Para ser detectados mediante análise
transcurren entre 2 e 3 meses dende a
práctica de risco.
Durante o período ventana, as persoas
infectadas co VIH poden ter altos niveles do
virus, e polo tanto poden transmitilo.
69. Fase Asintomática
A persoa infectada non experimenta
ningún síntoma nin enfermidade.
Duelo entre o virus e as defensas.
Xa se detéctan os anticorpos frente ó
VIH.
Trátase dun período de tempo indeterminado, que pode durar dende uns
meses ata 20 anos.
¿Cómo se explica a variabilidade de duración desta fase ?
70. Factores
DEPENDENTES DO VIRUS DEPENDENTES DO SUXEITO
FÍSICOS PSICOLÓXICOS
AGRESIVIDADE DA CEPA RESISTENCIAS NATURAIS ESTILOS DE
AFRONTAMENTO
DOSIS INFECTANTE ALIMENTACIÓN NIVEL DE
COMPETENCIA
PERCIBIDA
NÚMERO DE CONSUMO DE DROGAS ANSIEDADE
REINFECCIÓNS
EXERCICIO FÍSICO ESTADO DE ÁNIMO
APOIO SOCIAL
71. Fase Sintomática
A persoa pasa de ser seropositiva ou portadora a ter a SIDA. (VIH VS SIDA)
Considérase que unha persoa ten SIDA sempre que apareza algunha
enfermidade oportunista ou que as defensas do paciente (CD4)
descendan por debaixo de 200 células/mm.
Aínda nesta fase, cando gran parte das defensas foron destruidas, a
terapia con varios fármacos soe resultar efectiva frente ao virus.
72. Categorías Clínicas
Clasificación da infección por VIH e criterios de definición da SIDA para adultos e adolescentes
propostos polos CDC (Centers for Disease Control)
Linfocitos CD4 A B C
>500/mm A1 B1 C1
200-499/mm A2 B2 C2
<199/mm(sida) A3 B3 C3
Clasificación que propuxeron en 1986 os CDC dos Estados Unidos que foi rectificada en 1993.
Categoría A: pacientes asintomáticos
Categoría B: individuos que teñan ou tiveran síntomas de enfermidades relacionadas coa infección por VIH.
Categoría C: pacientes que padezan ou padeceran algunhas das vinte enfermidades catalogadas como definitorias da
SIDA.
Considérase que un paciente está afectado de SIDA cando se atopa nas categorías C1, C2, C3, A3 e B3.
73. 01. Candidiasis traqueal, bronquial o pulmonar 14. Linfoma inmunoblástico o equivalente
02. Candidiasis esofágica 15. Linfoma cerebral primario
03. Coccidioidomicosis generalizada 16. Infección por MAI o M kansasii diseminada o
extrapulmonar
04. Criptococosis extrapulmonar
17. Tuberculosis extrapulmonar o diseminada
05. Criptosporidiasis con diarrea de más de 1 mes
18. Infección por otras micobacterias, diseminada o
06. Infección por citomegalovirus de un órgano diferente al extrapulmonar
hígado, bazo o ganglios linfáticos
19. Neumonía por Pneunicystis carinii
07. Retinitis por citomegalovirus
20. Leucoencefalopatía multifocal progresiva
08. Encefalopatía por VIH
21. Sepsis recurrente por especies de Salmonella que no sean
09. Infección por el virus del herpes simple que cause úlcera S typhi
mucocutánea de más de 1 mes de evolución o bronquitis,
neumonitis o esofagitis. 22. Toxoplasmosis cerebral
10. Histoplasmosis diseminada 23. Wasting syndrome (síndrome de desgaste)
11. Isosporidiasis crónica 24. Carcinoma de cérvix invasivo
12. Sarcoma de Kaposi 25. Tuberculosis pulmonar
13. Linfoma de Burkitt o equivalente 26. Neumonía recurrente
74. ¿Como se detecta o virus?
A proba de detección da sida máis empregada é coñecida como ELISA
(Enzyme Liked Immuno Sorbent Assay).
Cando ésta proba resulta positiva, para confirmar o diagnóstico aplícase
unha proba confirmatoria como a técnica Western Blot ou RIPA, xa que
poden darse casos de “falsos positivos”.
O tempo de espera para coñecer os resultados soe ser duns días.
75. ¿Onde?
Para facerse o test pode solicitarse ao médico de cabecera
(enfermería).
As probas se realizan mediante análisis de sangue, pero cada
vez se extende máis o análisis de mostras de saliva.
Esta proba pode facerse de forma confidencial e gratuita en
centros de información e prevención sobre a sida, así como
en centros sanitarios dependentes da sanidade pública.
83. ¿CURACIÓN?
A día de hoxe non existe cura para a infección por VIH. Aínda
así, o uso continuado dos fármacos adecuados fan desta
enfermidade unha enfermidade crónica, compatible cunha longa
vida.
A meta dos tratamentos médicos é conseguer que o virus afecte o
menos posible ó organismo detendo o seu ciclo de replicación
para evitar que infecte a novas células e reducindo o seu
número ó máximo.
Ó reducir a reproducción do virus, non só se reduce a posibilidade
de progresar a enfermidade, senon que permite ó sistema
inmunolóxico reconstruir as defensas danadas.
Estes tratamentos son os chamados antirretrovirais.
84. TARGA
O uso de varios medicamentos simultáneamente é máis
efectivo que o uso dun so. Por iso, utilízanse
combinacións de 3 ou máis antirretrovirais.
Para referirnos ós tratamentos con estas combinacións de
fármacos decimos TARGA ( tratamento antirretroviral
de gran actividade) ou TARGE (tratamento
antirretroviral de gran eficacia) i en inglés HAART
(terapia combinada de alta potencia)
85. ¿Cal é o momento de iniciar o
tratamento ?
- Cando aparece a primeira sintomatoloxía relacionada co
VIH.
- Cando os CD4 baixan dos 500 se valora, en función da
carga viral e a sintomatoloxía individual.
É importante unha boa comunicación co teu médico:
Sincera, aberta e participativa.
É necesario asistir a controles periódicos e asumir un compromiso e unha
constancia á hora de tomar a medicación.
É preferible non iniciar o tratamento que “picotealo”.
86. ¿COMO SABEMOS SE OS
FÁRMACOS ESTÁN SENDO
EFECTIVOS?
Indicadores que expresan o progreso da
infección, e, polo tanto, informan do éxito que
está tendo o tratamento:
- Carga viral
- Reconto de células CD4
88. ¿Que son as Resistencias?
Desenvolver resistencias á medicación quere dicir que os fármacos que
se toman para frear a reproducción do virus xa non fan efecto e a
carga viral sube.
As resistencias poden desenvolverse :
Ó tomar incorrectamente a medicación.
Ó descuidar repetidamente a toma da medicación
Por mala absorción, ou problemas que dificultan o paso ó
sangue dos medicamentos.
91. Fármacos
No noso país dispoñemos dos seguintes fármacos (Xaneiro 2011)
-1 inhibidor da fusión= impide a entrada na célula:
-1 bloqueante do correceptor CCR5=Bloquea ós receptores que
permiten a entrada á célula.
- 6 inhibidores da transcriptasa inversa análogos de nucleósidos
- 3 inhibidores da TI non análogos de nucleósidos
-1 inhibidor da TI análogo dos nucleótidos
ti=impiden la transcripcion del ARNvírico en ADN
- 6 inhibidores da proteasa=impiden a formación de novos virus
- 1 inhibidor da integrasa=impide que o ADN viral se integre co ADN
dos CD4, para replicarse.
---------------------------------
19 fármacos
92. Inhibidores da transcriptasa inversa
Actúan na 1ª fase do ciclo viral.
- A súa acción consiste en impedir que o ARN do retrovirus se transforme en ADN primario, evitando
a súa reproducción no interior do núcleo da célula.
Analogos de No análogos Análogos de
nucleósidos de nucleótidos
nucleósidos
Zidovudina AZT Nevirapina Tecnofovir
Didanosina ddl Efavirenz
Estavudina d4T Etravirina
Lamivudina 3TC
Abacavir
Emtricitabina
FTC
93. Inhibidores da proteasa
Actúan na 2ª fase do ciclo, impedindo a acción da proteasa, enzima que é
imprescindible para a formación das proteínas necesarias para as novas
unidades do virus que crearía a célula infectada.
Impiden, polo tanto, que finalice a formación de cada copia de virus,
destruíndoos antes de que saia ó exterior.
Inhibidores da proteasa
Darunavir
Lopinavir
Saquinavir
Fosanprenavir
Atazanavir
Tipranavir
94. INHIBIDORES DA FUSIÓN, DA
INTEGRASA E BLOQUEANTES DO
CORRECEPTOR CCR5
Inhibidores Inhibidores Bloqueante
da fusión da do
integrasa correceptor
ccr5
Enfuvirtida Raltegravir Maraviroc
100. COMO NON SE TRANSMITE
* Por bicos.
* A través de animais domésticos.
* Por darlle a man a alguén.
* Por manter prácticas sexuais seguras.
* Ao utilizar teléfonos públicos.
* Por visitar a un enfermo.
* No cine.
* Nas piscinas públicas.
* Ó beber en fontes públicas.
* No ximnasio.
* Nos WC públicos.
* Por tocar pomos e pestillos das portas.
* Pola convivencia con alguén
infectado. * Por picaduras de insectos.
* Por traballar con compañeiros * Por compartir vasos ou cubertos.
seropositivos.
* Por recibir amigos na casa.