Recommandé
Contenu connexe
Tendances
Tendances (19)
En vedette
Is private agricultural extension in Mongolia feasible?
- 1. Хоэнхаймын их сургууль, Фермерийн эрдэм нийгэмлэг Баастын Эрдэнэболор Фермерийн аж ахуйн хувийн экстэншин хөгжих чадах уу? Хөдөөгийн хөгжил форумд зориулан бэлтгэв
- 2. Илтгэлийн бүтэц 1. Оршил 2. Экстэншиний концепци 3. Экстэншиний үйлчилгээ 4. Экстэншин нэвтрүүлэх
- 3. Экстэншиний концепци Тодорхойлолт • Хүний зөв шийдвэр гаргах чадварыг нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн оюуны дэмжлэг • Нөөц мэдлэгийг эдийн засгийн эргэлтэнд оруулж баялаг бүтээх систем • Харилцагчийнхаа хүсэл зорилгыг биелүүлэхийн төлөө ажилладаг бизнесийн үйлчилгээ
- 4. Экстэншиний концепци Түгээмэл асуултууд ба хариултууд: • Экстэншин зөвлөгөө өгөх үйлчилгээ юу? • Үгүй. Зөвлөгөө өгөх үйлчилгээ бол экстэншиний хэрэгжих аргуудын нэг нь. • Экстэншин Монголд 1996 онд анх нэвтэрсэн үү? • Үгүй. 1850-иад оноос үүсч, 1959 оноос хойш тасралтгүй хийгдэж ирсэн. Хөгжлийн оргил үе нь 1980-аад он. • Экстэншинийг ямар мэргэжлийн хүн хийдэг вэ? • Зөвхөн төрөл бүрийн мэргэжлийн хүмүүсээс бүрдсэн баг л экстэншин хийх боломжтой.
- 5. Экстэншиний концепци Экстэншин халамжийн үйлчилгээ юу эсвэл бизнесийн үйлчилгээ юу? а. Халамжийн үйлчилгээ: – хөдөөгийн ядуурлыг бууруулах зорилготой – хөгжиж буй орнууд дахь экстэншиний үйлчилгээний үндсэн буюу цорын ганц хэлбэр – засгийн газрын мэдэлд байдаг – хөгжлийн хамтын ажиллагаанаас санхүүждэг. Одоогоор хамгийн том санхүүжүүлэгчид нь ДБ, ОУВС болон АХБ. – ажиллагсад нь цалин багатай – 1950-иад оноос одоог хүртэл хөгжиж чадаагүй.
- 6. Экстэншиний концепци Экстэншин халамжийн үйлчилгээ юу эсвэл бизнесийн үйлчилгээ юу? б. Бизнесийн үйлчилгээ (Commercial extension service): – бизнесээ өргөжүүлж, ашиг орлогоо нэмэгдүүлэх сонирхолтой, санхүүгийн боломжтой фермерүүдэд үйлчилдэг. – эрдэм шинжилгээний байгууллага түшиглэх боловч бие даасан хувийн хэвшлийн байгууллагын хэлбэрээр аж үйлдвэржсэн орнуудад тархсан – “хэрэглэгч хаан” гэсэн зах зээлийн зарчмыг баримталдаг – хийснээрээ цалинждаг – Аж үйлдвэржсэн орнууд экстэншинийг 100% хувийн хэвшилд шилжүүлэхийг зорьж байна.
- 7. Экстэншиний үйлчилгээ Боломжит хэлбэрүүд 1. Фермерийн сургалт явуулах 2. Зөвлөгөө өгөх 3. Төсөл бичих, гүйцэтгэх 4. Тайлан баланс хийх 5. Судалгаа, Шинжилгээ хийх 6. Чанарын ба эдийн засгийн үнэлгээ хийх, баримтжуулах, баталгаажуулах 7. Зохион байгуулах 8. Зуучлах, Төлөөлөх 9. Мэргэжлийн консальтинг 10. Хөгжлийн хамтын ажиллагаанд оролцох
- 8. Экстэншиний үйлчилгээ 1. Фермерийн сургалт 1. Түргэвчилсэн сургалт (ихэвчлэн газар тариалан) – 1-7 хоног – түрээсийн байранд буюу аль нэг фермерийн аж ахуйд түшиглэн явуулна 2. Дунд хугацааны сургалт • 7 хоног-1 сар 3. Шаталсан сургалт – сургалт тус бүр 7-14 хоногоор – сургалтын төв байгуулах – сертификат олгох 4. Зайны сургалт Үнэлгээ Цар хүрээ 1 2 3 4 5 Санхүүжилт 1 2 3 4 5
- 9. Экстэншиний үйлчилгээ 2. Зөвлөгөө (Мэдээллээр хангах) 1. Фермерийн аж ахуй байгуулах хүсэлтэй хүмүүст 2. Фермерүүдэд – технологи, менежментээ сайжруулах – хүнсний үйлдвэрлэл эрхлэх – төсөл бичих, гэрээ хэлцэл хийх 3. Хүнсний үйлдвэрүүдэд – технологи ба эдийн засаг – маркетинг 4. Фермерүүд ба хүнс үйлдвэрлэгчдэд зориулсан бизнес мэдээллийн сонин буюу сэтгүүл гаргах Үнэлгээ Цар хүрээ 1 2 3 4 5 Санхүүжилт 1 2 3 4 5
- 10. Экстэншиний үйлчилгээ 3. Судалгаа, шинжилгээ 1. Шинэлэг технологи нэвтрүүлэх судалгааны төсөл (бууц ашиглах, малын байрны шинэ загвар турших, сорт сорилт г.м.) • фермерүүд, бизнесийн ба ЭШ байгууллагуудтай хамтарч болно 2. Орон нутагт ФАА ба хүнсний үйлдвэр байгуулах, хөгжүүлэх шинжилгээ 3. Хүнсний бүтээгдэхүүний зах зээлийн судалгаа 4. Гадаадаас түүхий эд буюу үйлдвэрлэлийн хэрэгсэл импортлох судалгаа 5. (Гадаадад хүнсний бүтээгдэхүүн экспортлох судалгаа) Үнэлгээ Цар хүрээ 1 2 3 4 5 Санхүүжилт 1 2 3 4 5
- 11. Экстэншиний үйлчилгээ 4. Зуучлах, төлөөлөх 1. Банк санхүүгийн байгууллагууд ба фермерүүд 2. Үйлдвэрлэлийн хэрэгсэл импортлогчид ба фермерүүд 3. Хүнсний үйлдвэрүүд ба фермерүүд 4. Газар тариалангийн компаниуд ба фермерүүд • тэжээлийн ургамал нийлүүлэх гэрээ хийх гэх мэт 5. Төрийн байгууллагууд ба фермерүүд • эхлээд бүтцээ үүсгэх хэрэгтэй! Үнэлгээ Цар хүрээ 1 2 3 4 5 Санхүүжилт 1 2 3 4 5
- 12. Экстэншиний үйлчилгээ 5. Зохион байгуулах 1. Фермерүүдийг хоршооллын ба бусад зохион байгуулалтад оруулах • ХХААЯ-наас урамшуулал олговол зохистой • Фермерүүд зохион байгуулалтад орох нь экстэншиний хөгжлийн баталгаа 2. Семинар, симпозиум, яриа, форум, зөвлөгөөн, үзүүлэн сургалт, үзэсгэлэн, үзэсгэлэн худалдаа, аялал, уралдаан, сонгон шалгаруулалт зохион байгуулах Үнэлгээ Цар хүрээ 1 2 3 4 5 Санхүүжилт 1 2 3 4 5
- 13. Экстэншиний үйлчилгээ 6. Төсөл бичих, гүйцэтгэх 1. Фермерийн аж ахуй байгуулах төсөл бичих, гүйцэтгэх 2. Хүнсний үйлдвэрийн төсөл бичих, гүйцэтгэх 3. Фермерийн аж ахуйд шинэлэг техник, технологи нэвтрүүлэх, хөрөнгө оруулалт хийх төсөл боловсруулах, гүйцэтгэх 4. Хүнсний үйлдвэрүүдэд технологи, менежмент, маркетингийн шинэлэг концепци боловсруулах, төсөл болгон хэрэгжүүлэх 5. Орон нутгийн засаг захиргааны болон бизнесийн байгууллагуудад фермерийн аж ахуйн төсөл бичиж өгөх Үнэлгээ Цар хүрээ 1 2 3 4 5 Санхүүжилт 1 2 3 4 5
- 14. Экстэншиний үйлчилгээ 7. Үнэлгээ 1. Фермерийн аж ахуйн эдийн засгийн үнэлгээ хийж, баримтжуулах 2. Малын үүлдэр, сортын цэвэршлийн үнэлгээ хийх, баримтжуулах 3. Тариалангийн ба хадлангийн газрын үнэлгээ хийх, баримтжуулах 4. Техник, технологийн үнэлгээ хийх 5. Бүтээгдэхүүний чанарын үнэлгээ хийж, баталгаажуулах – чанарын баталгаатай бүтээгдэхүүн – хүний биед хоргүй бүтээгдэхүүн – экологийн цэвэр бүтээгдэхүүн гэх мэт Үнэлгээ Цар хүрээ 1 2 3 4 5 Санхүүжилт 1 2 3 4 5
- 15. Экстэншиний үйлчилгээ 8. Тайлан баланс гаргах 1. Фермерийн аж ахуй ба хүнсний үйлдвэрийн санхүүгийн тайлан хийх 2. Бүс нутаг бүрд ФАА-н үр ашгийн тооцоог жил бүр тогтмол хийж, мэдээлэх Үнэлгээ Цар хүрээ 1 2 3 4 5 Санхүүжилт 1 2 3 4 5
- 16. Экстэншиний үйлчилгээ 9. Мэргэжлийн консальтинг 1. Хөдөөгийн засаг захиргаа ба бизнесийн байгууллагуудад сургалт – Фермерийн аж ахуй – ХАА-н технологи, менежмент – Удирдлагын менежмент, – Харилцааны арга зүй – Илтгэх, сургалт, семинар хөтлөх арга зүй – Орон нутгийн хөгжлийн төлөвлөгөө боловсруулах, төсөл бичих – PR 2. ХХААЯ болон бусад мэргэжлийн байгууллагуудад ажиллагсдад мэргэжил дээшлүүлэх сургалт, зөвлөгөө 3. Фермерийн аж ахуйн холбогдолтой хууль, дүрэм боловсруулахад оролцох буюу зөвлөх Үнэлгээ Цар хүрээ 1 2 3 4 5 Санхүүжилт 1 2 3 4 5
- 17. Экстэншиний үйлчилгээ 10. Хөгжлийн хамтын ажиллагаа 1. Экстэншиний ажлуудыг хамтран буюу гэрээгээр гүйцэтгэх 2. Монголын хөдөө аж ахуйн холбогдолтой мэдээллээр хангах 3. Фермерүүдтэй харилцахад нь зуучлах 4. Хүний нөөцийн туслалцаа үзүүлэх 5. Төслийн хөндлөнгийн үнэлгээ хийх Үнэлгээ Цар хүрээ 1 2 3 4 5 Санхүүжилт 1 2 3 4 5
- 18. Экстэншин нэвтрүүлэх Бэрхшээлүүд 1. Мэдлэгийг мөнгөөр үнэлэх сэтгэлгээ хангалттай төлөвшөөгүй 2. Экстэншиний бизнесийг төлөвшүүлэхэд цаг хугацаа, санхүүгийн хуримтлал шаардлагатай (имиж бүрдүүлэх, шаардлагатай лицензүүдээ авах г.м.) Гарц Шатлалтайгаар нэвтрүүлье!
- 19. Экстэншин нэвтрүүлэх Шатлалтайгаар нэвтрүүлэх санал 1. Фермерүүдтэй байнгын харьцаатай байдаг, үр ашигтай бизнестэй экстэншиний үйлчилгээг холбож хөгжүүлэх 2. Яваандаа экстэншиний үйлчилгээг салгаж, бие даасан байгууллага болгох
- 20. Экстэншин нэвтрүүлэх Ямар бизнесийг түшиглэх вэ? 1. Боловсруулах салбар (сүүний үйлдвэр, мах комбинат, гурилын үйлдвэр гэх мэт.) 2. Үйлдвэрлэлийн хэрэгсэл нийлүүлэгч (техник импортлогч буюу үйлдвэрлэгч, цэвэр үүлдрийн малын үржлийн станц, таримал ургамлын үрийн аж ахуй гэх мэт)
- 21. Экстэншин нэвтрүүлэх Ямар бизнестэй холбох вэ? 1. Одоо байгаа компаниудад түшиглэх 2. Шинээр компани байгуулах, энэ тохиолдолд • зах зээлд эрэлттэй бүтээгдэхүүн нийлүүлэх, • өрсөлдөөн багатай, • үр ашигтай, • өргөжүүлэх буюу чиглэлээ өөрчлөх боломжтой, • хөнгөлөлттэй зээлээр санхүүжих, • ХХААЯ болон ХААИС, эрдэм шинжилгээний хүрээлэнгүүдтэй тодорхой нөхцлүүдээр хамтран ажиллах бололцоотой, • хамгийн гол нь экстэншиний үйлчилгээтэй нягт холбогдож чадах зэрэг шаардлагуудыг хангавал зохино.