Een beperkte introductie over octrooien, bedoeld voor de informatiebemiddelaars van een hogeschoolbibliotheek. Focus is op waarom octrooien interessant zijn voor het hoger onderwijs en het octrooi als informatiebron voor de bibliotheek.

1. Octrooien als informatiebron: impact op de bibliotheek? Raymond Snijders 01-03-2011 Vakgenotenoverleg Mediacentrum

2. Waarom octrooien? Intellectuele eigendom: het recht om je eigen intellectuele prestatie te exploiteren Twee soorten van intellectuele eigendom: Auteursrecht (beschermt rechten van de maker op zijn of haar werk) Industrieel eigendomsrecht (beschermt uitvindingen, merken, modellen, handelsnamen, chips en plantenrassen)

3. Auteursrecht vs IE recht Auteursrecht versus industrieel eigendomsrecht een auteursrecht ontstaat ‘automatisch’ door het creëren van een werk; een industrieel eigendomsrecht moet aangevraagd worden en wordt vervolgens wel of niet verleend.

4. Octrooirecht Het octrooirecht beschermt uitvindingen: technische oplossingen voor een technisch probleem. Een uitvinding kan zijn: een product, in de terminologie van het octrooirecht een ‘voortbrengsel’, of; een proces, in de terminologie van het octrooirecht een werkwijze om tot een product te komen.

5. Octrooirecht Een uitvinding is octrooieerbaar als deze voldoet aan vereisten van: nieuwheid; inventiviteit; industriële toepasbaarheid. De eerste eis betekent dat het product of proces niet tot de huidige ‘stand der techniek’ behoort. De tweede eis betekent dat het product of proces een verrassende, niet voor de hand liggende oplossing is.

6. Octrooirecht De derde eis betekent dat theorieën, wiskundige methoden, dienstverlening, etcetera niet geoctrooieerd kunnen worden. Het recht op een octrooi wordt voor maximaal 20 jaar verleend.

7. Openbaarmaking Auteursrecht en het industriele eigendomsrecht hebben veel overeenkomsten maar verschillende toepassingen. Voor beide geldt dat openbare bekendmaking een voorwaarde is om het auteursrecht/IE recht te verwerven In Nederland zorgt het Octrooicentrum Nederland (Agentschap NL) voor publicatie van Nederlandse octrooien

8. Vrij toegankelijke octrooibronnen Octrooien moeten dus openbaar gemaakt worden en zijn dus per definitie vrij toegankelijk. Zo valt na te gaan of een octrooiaanvraag: is gepubliceerd; wel of niet is verleend; nog wel of niet meer geldig is; alleen in Nederland, (delen van) Europa en/of daarbuiten is aangevraagd of verleend.

9. Octrooien als bron van informatie Voor productontwikkelaars, marketeers en innovatieve ondernemers betekent het gebruik van octrooi-informatie: een stimulerende bron van inspiratie; voorkomen dat ‘het wiel opnieuw wordt uitgevonden’. Bij het ontwikkelen van een nieuw product is octrooi-onderzoek altijd noodzakelijk. Zo wordt duidelijk of het nieuwe product: mogelijk inbreuk maakt op een bestaand octrooi; zelf in aanmerking komt voor een octrooi.

10. Verschillende octrooiprocedures Procedures verschillen inhoudelijk en qua complexiteit maar vallen uiteen in 3 soorten die bepaald worden voor de regio waarin ze geldig zijn: Nederlands (Rijksoctrooiwet) Europees (Europees Octrooiverdrag - geldigheid verschilt per land) Internationaal (Patent Cooperation Treaty)

11. Complexe octrooidocumenten Een octrooi(aanvraag) bestaat uit: een voorblad met gestandaardiseerde identificatiegegevens; de beschrijving van de stand der techniek; de beschrijving van de uitvinding; de conclusies; daarin staat beschreven wat beschermd moet worden; zonodig illustraties. Internationale Patent Classificatie, INID: Internationally agreed Numbers for the Identification of Data (vergelijk MARC21), Kind codes (status) .. VEEL metadata!

12. Waar kun je zoeken? Nederland http://register.octrooicentrum.nl/register/zoekformulier

13. Waar kun je zoeken? Europees http://nl.espacenet.com/advancedSearch?locale=nl_NL

14. Zoeken in esp@cenet

15. Waar kun je zoeken? Internat. http://www.wipo.int/patentscope/search/en/search.jsf http://patft.uspto.gov/

16. Waar kun je zoeken? Google http://www.google.com/patents

17. Bedankt voor de aandacht. Nog vragen? Raymond Snijders rgj.snijders@windesheim.nl rsnijders@gmail.com rsnijders.info/vakblog twitter.com/rsnijders