1. TEMA 4
ESTADO BURGUÉS E IMPERIALISMO
4º ESO

2. 1
ESTADO BURGUÉS E MOVEMENTOS SOCIAIS
Entre 1870 1914, a maioría dos países de América e Europa estaban
gobernados por réximes liberais conservadores nos que a burguesía exercía
o poder en beneficio dos seus intereses

3. CARACTERÍSTICAS DO ESTADO BURGUÉS
● Predominio de gobernos liberais conservadores –repúblicas en América ou monarquías
constitucionais en Europa.
● Existencia de parlamentos subordinados ao Xefe do Estado e con escasas
competencias.
● Aplicación restrinxida dos dereitos e liberdades
● O dereito de propiedade e de liberdade económica prima sobre todos
● A limitación do dereito o voto, reservado aos homes posuidores dun determinado nivel
de riqueza (sufraxio censatario).
● A corrupción so sistema electoral, mediante o fraude e a manipulación dos resultados
pola actuación dos caciques locais (caciquismo).
● Agrupación das forzas liberais en torno a dous partidos: conservador ou moderado e o
progresista ou radical.
● A exaltación patriótica, glorificación do Estado e da nación fronte aos demais
(Nacionalismo de Estado).

4. A pesar do predominio conservador, fóronse introducindo reformas,
normalmente durante os gobernos progresistas, que foron abrindo o
camiño cara a democracia: ampliación dos dereitos e liberdades
individuais, ampliación do dereito ao voto, consolidación do
parlamentarismo...

5. AS POTENCIAS BURGUESAS
● Gran Bretaña:
– Principal potencia industrial e colonial do
mundo. Victoria I
1837-1901
– Foi a primeira en consolidar as fórmulas
liberais e parlamentarias.
– A coroa foi cedendo funcións ao
Parlamento.
– Tivo unha gran estabilidade política
alternándose no poder o Partido
Conservador (tory) e o Liberal (wigh).
– Irlanda, sometida a Inglaterra, loitou pola
súa independencia durante décadas,
alcanzándoa en 1921.
● Francia.
– O Estado liberal e burgués consolídase a
partir de 1871 coa Terceira República,
tras o fin do Segundo Imperio.
– Numerosas reformas foron ampliando a
base do sistema democrático.
– Mantivo unha gran inimizade con
Alemaña pola perda de Alsacia e Lorena.

6. AS POTENCIA BURGUESAS
● Alemaña:
– Unificada baixo o Segundo Imperio en
1871, mantivo fórmulas políticas
conservadoras acompañadas dun gran
desenvolvemento económico.
– O chanceler Bismarck exerceu de árbitro
nas relacións internacionais europeas
tratando de manter illada a Francia
mediante alianzas con outros países
● Estados Unidos:
– Foi o primeiro Estado republicano e
liberal do mundo.
– A conquista do Oeste foi acompañada
dun forte desenvolvemento industrial.
– As Diferenzas sobre os poderes dos
estados e a escravitude orixinaron a
Guerra de secesión (1861-65) que
rematou coa derrota do Sur.
– Fortalecido o poder federal, continuaron a
súa expansión cara ao Pacífico e o
Caribe.

7. A CONSOLIDACIÓN DO MOVEMENTO OBREIRO
● A partir da década de 1880 consolídase o movemento obreiro,
que se mantivo dividido nas dúas grandes familias de anarquistas e
socialistas.
● A creación dos partidos socialistas para conquistar o poder por
parte dos traballadores e cambiar a sociedade. O modelo a imitar
foi o Partido Socialdemócrata alemán (1875). En España creouse na
clandestinidade o Partido Socialista Obreiro Español (PSOE) en 1879.
● A multiplicación de sindicatos. En España, os sindicatos
anarquistas agrupáronse nas Federacións locais e na Federación de
Traballadores da Rexión Española (1881) e despois na Confederación Pablo Iglesias
Nacional do Traballo (CNT) en 1910. Os socialistas agrupáronse na
Unión Xeral de Traballadores (UXT) en 1888.
● A Segunda Internacional. Creouse en París en 1889 e estivo
formada polos partidos e organizacións socialistas. Entre os
acordos máis importantes destacan: xornada de 8 horas de traballo,
a revolución como medio para transformar a sociedade,
establecemento dun día mundial da loita obreira, a defensa da paz e
o rexeitamento da explotación colonial.
● Celebración dos días internacionais obreiros: Primeiro de Maio e
Día da muller traballadora o 8 de marzo.

8. OS DEREITOS POLÍTICOS DAS MULLERES
● A pesares das Constitucións e das declaracións liberais, as mulleres foron
excluídas do exercicio dos dereitos políticos.
● Ao longo do século XIX, o debate sobre os dereitos da muller foise intensificando.
● A partir de 1860, xurdiu en EE UU, Gran Bretaña e Francia o movemento
sufraxista, que loitaba por lograr o recoñecemento do sufraxio feminino.
● Nova Celandia foi o primeiro país en recoñecelo en 1893. En España foi aprobado
en 1931 na Constitución da II República.

9. 2
SEGUNDA REVOLUCIÓN INDUSTRIAL
E
TRANSFORMACIÓNS DEMOGRÁFICAS
A partir das décadas de 1860-70 producíronse importantes innovacións técnicas,
industriais e empresariais que permiten diferenciar unha segunda revolución industrial.
Paralelamente, a poboación aumentou e trasladouse a vivir ás cidades ou emigrou a
América.

10. A SEGUNDA REVOLUCIÓN INDUSTRIAL
● Estendeuse por Europa, América e tamén Xapón.
● Características:
● Novas fontes de enerxía: petróleo e a electricidade.
● Novos sectores industriais:
– o siderometalúrxico con novos metais e aliaxes como o aluminio e aceiro.
– a industria química que produce novos produtos (colorantes, explosivos, plásticos...)
– a industria eléctrica que fabricou gran cantidade de motores, turbinas e aparatos electrodomésticos.
– os transportes: invención do motor de explosión, orixe do automóbil e do avión e a electricidade
(tranvía, metro...).
● Nova organización do traballo, buscando producir máis no menor tempo posible. Destaca o taylorismo
(coa redución dos movementos inútiles dos obreiros nas fábricas) e o fordismo (fabricación en serie en
cadeas de montaxe).
● Novas formas de organización empresarial, orixinadas pola necesidade de conseguir grandes recursos
financeiros, de dominar os mercados, e o desexo de obter os máximos beneficios.
– Sociedades anónimas: cada socio achega capitais mediante a compra de accións da empresa na
Bolsa.
– Cartel: acordo entre empresas dun mesmo sector polo que se reparten zonas de mercado e fixan os
prezos.
– Trust: fusión de varias empresas que dan lugar a unha nova gran empresa que busca controlar un
sector de produción.
– Holding (grupo de empresas controladas por unha sociedade que posúe a maioría das súas accións).

12. A REVOLUCIÓN DEMOGRÁFICA
● Cambio do réxime demográfico. No século XIX produciuse
un forte descenso da mortalidade, especialmente da infantil,
como consecuencia de: incremento da produción de
alimentos, dos progresos na medicina, mellora das condicións
hixiénicas. Como seguiu manténdose unha elevada
natalidade, o resultado foi un forte crecemento da
poboación.
● Éxodo rural e crecemento das cidades. O aumento da
poboación, a introdución de maquinaria agrícola, que libera
man de obra no campo, o aumento do traballo nas fábricas, e Fleming
a mellora dos transportes, ocasionaron un transvase masivo
de xente dos campos ás cidades (éxodo rural). As cidades
experimentan un constante crecemento e unha
transformación urbana: ensanches, metro, tranvías,....
● Emigración transoceánica. O aumento da poboación tamén
propiciou unha forte corrente migratoria desde Europa cara
ao exterior. Calcúlase que entre 1812 e 1924 saíron 55 millóns
de emigrantes europeos que se dirixiron fundamentalmente
a América. Entre as causas destacan: desequilibrio entre Tranvía eléctrico
poboación e recursos; abaratamento dos transportes; grandes
posibilidades dos novos países americanos.

13. REVOLUCIÓN DEMOGRÁFICA

14. 3
EXPANSIÓN COLONIAL E IMPERIALISMO
Desde 1830, pero de modo máis intenso a partir de 1870, as principais potencias
europeas, máis EE UU e Xapón, desenvolveron unha activa política de expansión e
dominación política, económica e militar fóra das súas fronteiras (imperialismo),
conquistando e ocupando moitos territorios en África, Asia e o Pacífico e transformando
eses territorios en colonias de explotación e de poboamento (colonialismo).

15. O REPARTO DO MUNDO
● No século XIX, enormes extensións de territorios de África, Asia e o Pacífico foron
conquistados e ocupados por un número reducido de países, destacando o Gran
Bretaña e Francia.
● O progresivo avance da colonización orixinou un crecente choque de intereses en
África. Para evitar os enfrontamentos, en 1885 os países interesados na
colonización reuníronse na Conferencia de Berlín, convocada por Bismarck. Nela
acordouse:
– Unicamente a posesión da costa daba dereito a colonizar o interior.
– Só se tiña dereito sobre un territorio se ocupaba de forma efectiva.
– A navegación dos ríos Congo e Níxer sería libre.
– O territorio do Congo sería posesión persoal do rei Leopoldo II de Bélxica, coa
obriga de manter a liberdade de comercio na zona.
● Estes criterio determinaron unha desenfreada carreira por ocupar territorios antes
que os demais.

16. REPARTO DE ÁFRICA

17. MAPA: REPARTO DE ÁFRICA, ASIA E O PACÍFICO

18. CAUSAS DA EXPANSIÓN COLONIAL
● Económicas, relacionadas coa expansión da
revolución industrial e do capitalismo. A
necesidade de territorios que subministrasen
materias primas, alimentos e mercados
exclusivos onde vender os produtos elaborados
polas súas fábricas; e lugares onde investir os
capitais acumulados polos seus bancos.
● Políticas, relacionadas co prestixio da nación.
Cantas máis colonias tiña, máis poderosos se
consideraba un país.
● Demográficas e sociais, para que puidesen
asentar nas colonias a poboación que vivían
con dificultades na metrópole.
● Ideolóxicas, relacionadas coa crenza na
superioridade da raza branca e no seu deber
de “levar a civilización” ao resto dos pobos do
mundo.

19. CONSECUENCIAS DA COLONIZACIÓN
● Positivas para os intereses industriais e comerciais das
potencias colonizadoras.
● Negativas para as sociedades dominadas:
– guerras de conquista, masacres.
– desprezo cultural e étnico por parte dos países
colonizadores
– alteración das fronteiras tribais e culturais.
– materias primas e man de obra explotada
brutalmente.
– desenvolvemento económico en beneficio exclusivo
da metrópole.
● Tamén é certo que os colonizadores levaron os avances
técnicos e médicos e as novas correntes ideolóxicas
occidentais (liberalismo, socialismo).

20. 4
O RÉXIME
DA
RESTAURACIÓN BORBÓNICA
EN
ESPAÑA

21. CONCEPTO
A Restauración borbónica foi réxime político existente en España entre 1875
e 1923 vixente no reinado de:
● Alfonso XII (1875-85)
● Rexencia de María Cristina de Habsburgo (1885-1902)
● Período constitucional de Alfonso XIII (1902-23)
(reinou ata 1931 con España convertida en Ditadura por Primo de Rivera)

22. O REINADO DE ALFONSO XII
Tras o pronunciamento do xeneral Martínez Campos que puxo fin
a I República, foi restaurada a monarquía con Afonso XII de
Borbón (fillo de Isabel II). O seu reinado caracterizouse por:
● A pacificación do reino, derrotando aos carlistas e aos rebeldes de
Cuba.
● Abolición dos privilexios forais vascos, en 1876, polo seu apoio ao
carlismo, substituídos polas leis comúns e polos concertos
económicos na recadación de impostos.
● O asentamento das novas bases políticas baixo a dirección de
Antonio Cánovas del Castillo como presidente do goberno, e a
aprobación da Constitución conservadora de 1876, que establecía
unha monarquía constitucional conservadora, con amplos poderes
do rei (soberanía compartida, nomeamento dos ministros, xefatura do
exército, relixión católica como a oficial do Estado).
● O sistema implicaba a necesidade de manipular as eleccións. O rei
nomeaba o seu goberno e este convocaba deseguido eleccións a Cánovas del Castillo
Cortes, eleccións que debía gañar para ter maioría na Cámara; para
facelo recorría ao fraude electoral e ao caciquismo.
● A imposición da lei municipal de 1877 que implantaba o centralismo
administrativo e a designación dos alcaldes polo goberno.

23. A REXENCIA DE MARIA CRISTINA DE HABSBURGO
En 1885 morreu Afonso XII a causa da tuberculose; a súa viúva estaba embarazada. Os líderes dos
partidos maioritarios – Cánovas e Sagasta- decidiron agardar ao nacemento para proclamar o
herdeiro. En 1886 naceu Afonso XIII e ata a súa maioría de idade exerceu a rexencia a súa nai.
Deste período destaca:
● A consolidación da alternancia no poder e de mutuo acordo (Pacto do Pardo) entre as
forzas monárquicas representadas nos dous grandes partidos: o Partido Conservador liderado
por Cánovas del Castillo, e o Partido Liberal, progresista, por Sagasta.
● As reformas liberais de Sagasta, coa ampliación de dereitos e liberdades: lei de asociación
(1887) que permite a legalización das organizacións obreiras, lei do xurado (1888), Código
Civil (1889), e lei do sufraxio universal masculino para os maiores de 25 anos (1890).
● O incremento da Industrialización, na que destacan Cataluña (téxtil e agroalimentaria);
Asturias (siderúrxica); País Vasco (Siderurxia, fabricación de explosivos, maquinaria e
construción naval).
● O desenvolvemento das organizacións obreiras tanto das socialistas (PSOE UXT fundada
en 1888) como das anarquistas (federacións locais). Tamén se producen moitos atentados
anarquistas, entre les o asasinato de Cánovas en 1897.
● O desastre de 1898 coa perda de Cuba, Puerto Rico e Filipinas, consecuencia da derrota
na guerra contra EE UU. O resto das posesións españolas no Pacífico – as illas Marianas e
Carolinas- serían vendidas a Alemaña en 1899. desaparecía así o imperio colonial español.
O desastre orixinou unha forte corrente intelectual de crítica ao sistema e aos males do país
(rexeneracionismo), destacando o aragonés Xaquín Costa .
● O inicio dos movementos rexionalistas e nacionalistas periféricos que en Cataluña, País
Vasco e Galicia reivindican o recoñecemento das súas peculiaridades lingüísticas e políticas.

24. O REINADO CONSTITUCIONAL DE ALFONSO XIII
Desde a súa maioría de idade en 1902 e ata 1923 reinou Alfonso XIII de
acordo cos principios da Constitución de 1876. No balance do seu reinado
constitucional apréciase un progresivo deterioro do funcionamento do sistema
canovista. En 1923 un golpe de Estado dirixido polo xeneral Primo de Rivera,
consentido polo rei, estableceu a ditadura.
Durante o reinado destacaron estes aspectos:
● A crise no sistema da Restauración (sistema canovista).
● O aumento da conflitividade social e política.
● O desastre da guerra de Marrocos.

25. 1.- A crise no sistema da Restauración
● As excesivas intervencións do monarca nos asuntos políticos e
militares e o incremento do papel do exército na vida pública.
● A progresiva división e disputas internas nos partidos
dinásticos que se alternaban no poder. Os novos líderes, entre
os que destacaron o conservador Antonio Maura e o liberal Xosé
Canalejas, non foron capaces de aglutinar as súas respectivas
forzas. A partir de 1917, os gobernos foron moi débiles.
● A crecente contestación política ás bases do sistema das
Maura
forzas opositoras (socialistas, republicanos, comunistas),
tolerando a opinión pública cada vez peor o fraude electoral e o
caciquismo. En 1909 formouse a Conxunción republicano-
socialista, alianza que permitiu que en 1910 saíse elixido o
primeiro deputado socialista, Pablo Iglesias, o fundador do PSOE
e da UXT.
● O incremento das reivindicacións dos nacionalismos
periféricos encabezados polo PNV (fundado en 1895) e a Liga
Rexionalista de Cataluña (fundada en 1901).
Canalejas

26. 2.- O aumento da conflitiviade social e política
● O aumento da conflitividade social, provocada pola
crecente industrialización e a pobreza de obreiros e
xornaleiros. As organizacións de traballadores,
socialistas (UXT) e anarquistas (CNT) incrementaron
considerablemente o número de afiliados e
protagonizaron numerosas folgas que foron duramente
reprimidas. En 1921 engádese a creación do Partido
Comunista de España. Ademais, seguíronse producidos
graves atentados anarquistas (asasinatos dos xefes de
goberno: Canalejas (1912) e Dato (1921).
● O desenvolvemento de graves crises políticas e
sociais, como a Semana Tráxica de Barcelona en 1909,
provocada polo decontento popular que provocou o envío
de tropas a Marrocos e a crise xeral de 1917, orixinada
pola protesta da oposición política (catalanistas,
republicanos e socialistas) que pretendía cambios no
sistema e a folga revolucionaria convocada pola UXT e
o PSOE co obxectivo de derrocar o réxime vixente que foi
duramente esmagada.

27. 3.- O desastre da guerra de Marrocos
● A partir de 1904, España conseguiu o
recoñecemento internacional para ocupar o
norte de Marrocos.
● As dificultades da conquista foron moi
elevadas. Empregáronse fortes continxentes
militares que sufriron diversas derrotas.
● A crise máis grave aconteceu en 1921, cando
as cabilas rifeñas ao mando de Abd el-Krim
derrotaron as tropas españolas dirixidas polo
xeneral Silvestre en Annual
(Desastre de Annual). A opinión pública e os
grupos da oposición esixiron
responsabilidades.
● En 1923, ante as crecentes críticas contra a
monarquía e o exército, o xeneral Primo de
Rivera deu un golpe de Estado que contou co
aprobación do rei, poñendo así fin ao réxime da
Restauración.

28. 5
A GALICIA DOS CACIQUES

29. GALICIA, TERRA DE CACIQUES
Causas que favoreceron o poder dos caciques:
● O atraso socioeconómico galego: o predominio do rural, a dispersión do
poboamento, o escaso desenvolvemento económico, a debilidade do
Estado en Galicia, favoreceron o caciquismo baseado no intercambio de
votos por favores políticos e económicos.
● Unhas poucas e poderosas familias (Montero Ríos, Gasset, Bugallal,
González Besada) asociadas aos partidos gobernantes (conservadores e
liberais) exercían e controlaban o poder político e os cargos.
Montero Ríos

30. A LENTA TRANSFORMACIÓN ECONÓMICA
● A agricultura seguiu sendo a principal fonte de riqueza e na
que traballaba a maioría da poboación. Pero o campo galego
presentaba graves problemas como o sistema foral e o
minifundismo que o incapacitaban para lograr un
desenvolvemento capitalista e comercial.
● Ante a pobreza, moitos campesiños, dende 1860, comezan a
emigrar a América dende os portos de Vigo e Coruña. Algúns
volverán enriquecidos: os indianos.
● A comezos do século XX xurdiu un movemento – o
agrarismo -, que reclamaba eliminación dos contratos forais
e permitir a conversión dos foreiros en propietarios. A chegada
de capitais da emigración permitiu a moitas familias facerse coa
propiedade onde traballaban como foreiros e introducir
melloras. Basilio Álvarez
Líder do agrarismo
● A industrialización foi moi lenta e afectou especialmente ás
actividades relacionadas coa pesca. Xurdimento das
primeiras conserveiras (Curbera, Massó, Alfageme... ). Tamén
tivo importancia a construción naval e a produción
hidroeléctrica.

31. A DEBILIDADE DAS FORZAS OPOSITORAS
● O caciquismo, o atraso económico e a escasa industrialización fixeron que
as forzas opositoras ao sistema da Restauración fosen moi minoritarias:
– O movemento obreiro só tivo importancia nas cidades da Coruña
(anarquistas) e Vigo e Ferrol (socialistas).
– Os republicanos, vinculados coas clases medias urbanas estaban
divididos (federais, progresistas...). tiñan importancia nalgúns núcleos
como Pontevedra e A Coruña.
– A partir de 1880 xurdiu o movemento rexionalista, que reivindicaba a
lingua e a especificidade de Galicia, e que foi evolucionando cara ao
nacionalismo.

32. 6
REXIONALISMO
E
NACIONALISMOS PERIFÉRICOS
EN ESPAÑA
Na segunda metade do século XIX xurdiron en Cataluña, País Vasco e
Galicia movementos culturais e políticos que reividicaron para os seus
territorios unha especificidade diferenciada baseada na lingua e na
historia, ademais da creación dun autogoberno

33. O CATALANISMO
● É o movemento cultural e político
de defensa dos intereses e
particularidades de Cataluña.
Presenta unha ampla variedade
ideolóxica e organizativa:
– O rexionalismo catalán:
reivindicaba a recuperación
da lingua (Renaixença) e o
autogoberno. No 1892
redactaron un proxecto de Prat de la Riba
estatuto de autonomía: Cambó
Bases de Manresa
– O nacionalismo catalán
reivindicaba a Cataluña como
nación soberana e
diferenciada da Española.
Destacaron persoaxes como
Prat de la Riva, Cambó ou
Francisco Macià
Macià

34. O NACIONALISMO VASCO
O seu desenvolvemento inicial está vinculado á persoa e obra de Sabino Arana. Ante a
perda dos privilexios forais e a crecente chegada de inmigrantes para traballar na
industria (os maketos), Arana defendeu a independencia de Euskadi e o
restablecemento do dereito e costumes vascos. Arana tamén foi o fundador do Partido
Nacionalista Vasco (1895).
"La fisonomía del bizkaino es inteligente y noble; la del español,
inexpresiva y adusta.
El bizkaino es de andar apuesto y varonil; el español, o no sabe
andar (ejemplo, los quintos) o si es apuesto es tipo femenil (ejemplo,
el torero).
El bizkaino es nervudo y ágil; el español es flojo y torpe.
El bizkaino es inteligente y hábil para toda clase de trabajos; el
español es corto de inteligencia y carece de maña para los trabajos
más sencillos. Preguntádselo a cualquier contratista de obras y
sabréis que un bizcaino hace en igual tiempo tanto como tres
maketos juntos.
El bizkaino es laborioso (ved labradas sus montañas hasta la
cumbre); el español, perezoso y vago (contemplad sus inmensas
llanuras desprovistas en absoluto de vegetación). Sabino Arana
(...)
Oídle hablar a un bizkaino y escuchareis la más eufónica, moral y
culta de las lenguas; oidle a un español y si solo le oís rebuznar
podéis estar satisfechos, pues el asno no profiere voces indecentes
ni blasfemias.”
Sabino Arana, "¿Qué somos?"

35. O GALEGUISMO
● É o movemento que reivindica a defensa do galego e o recoñecemento
dos intereses de Galicia e do seu autogoberno.
● Os alicerces do galeguismo remóntanse a á década de 1840, cando
aparecen as primeiras reivindicacións políticas e culturais como o
provincialismo de Antolín Faraldo, o fracaso do pronunciamento de
Miguel Solís (1846) e o Rexurdimento, movemento de recuperación da
lingua e historias propias onde destacaron intelectuais como Rosalía de
Castro, Eduardo Pondal, Curros Enríquez, Manuel
Murguía...contribuíron a prestixiar a lingua e vincularon o pasado de Vilar Ponte
Galicia co celtismo.
● A partir da década de 1880, as teorías de Murguía e Alfredo Brañas
sentaron as bases do rexionalismo galego, defendendo a
descentralización, a autonomía de Galicia e a defensa do galego. Tamén
se fundaron as primeiras organizacións galeguistas: Liga Galega,
Real Academia Galega...
● A partir de 1916, coa fundación das Irmandades da Fala na Coruña e
os escritos de Antón Vilar Ponte e Vicente Risco, desenvolveuse o
nacionalismo galego, afirmando que Galicia é unha nación
diferenciada pola súa lingua (o galego), a súa xeografía e o seu espírito
(a alma galega). Na difusión do ideario destacou a revista Nós (1920), Vicente Risco
así como o Seminario de Estudios Galegos (1923); en torno a eles,
numerosos intelectuais conformaron a xeración Nós, que traballaron
sobre todos os aspectos que configuraban a realidade galega.

36. 7
IMPRESIONISMO E POSTIMPRESIONISMO

37. IMPRESIONISMO
● Xurdiu en París na década de 1860-70.
● A pintura é a arte que mellor o representa.
● O protagonismo dos cadros impresionistas é a cor, mediante machas e
xogos de luces e sombras.
● Predominan as cores claras e a pincelada pequena.
● Gustaban de pintar ao aire libre.
● Os artistas queren captar a impresión que os obxectos provocan na nosa
retina cando a luz incide sobre eles.
● Destacaron os seguintes pintores: Monet, Pisarro, Renoir e Degas (Francia.
En España: Sorolla.

38. MONET
Impresión, sol nacente
Catedral de Rouen
PISARRO
RENOIR
Tellados vermellos Le moulin de la Galette

39. DEGAS
Clase de Baile O ensaio
SOROLLA
Nenos na praia Paseo pola praia

40. POSTIMPRESIONISMO
CEZANNE (1839-1906)
● Precursor do cubismo.
● Nos cadros busca representar formas xeométricas da natureza.
● Pinta perspectivas en primeiro plano.
Os xogadores de cartas O golfo de Marsella

41. POSTIMPRESIONISMO
GAUGUIN (1848-1903)
● Precursor do surrealismo e do primitivismo.
● Nos seus lenzos plasma a imaxinación e as sensacións da mente do artista.
● Gusto polos temas exóticos.
● Emprego de cores vivas.
Mulleres tahitianas
Cristo amarelo

42. POSTIMPRESIONISMO
VAN GOGH (1853-1890)
● A súa pintura é un reflexo da súa vida/enfermidade.
● Pinceladas moi grosas.
● Forte movemento.
● Cores fortes e planos.
● Inicia a estética do expresionismo e do fauvismo
Noite estrelada
A habitación de Vicent en Arlés Os xirasoles

43. FIN