1. TEATRY
LALKOWE
W
AZJI

2. Wstęp
- Około 40 państw różnorodnych
pod względem politycznym i
społecznym, ale zbliżonych
kulturowo
- hinduizm, buddyzm, islam,
taonizm, szintoizm
- korzenie teatru w kulturze ludowej
- różnorodność form teatrów
lalkowych

3. Charakterystyczne formy teatru
lalkowego w wybranych krajach
azjatyckich

4. Chiny
- wszystkie klasyczne techniki lalkowe
- profesjonalizm lalkarzy
- nauka od 13 roku życia (średnie szkoły
zawodowe)
- specjalizacja w animacji jednego typu lalki
- setki zespołów lalkarskich

5. TEATR CIENI
- cesarz Wu-ti (140-87 p.n.e.)
- 121 r.p.n.e. – Szao Weng – wywołanie
ducha zmarłej żony cesarza
- terminologia – wejścia – „brama diabłów”
lub „brama dusz”
- rozkwit – dynastia Tang (618-907)

6. Figury cieniowe
- płaskie
- przezroczyste i barwne
- ok. 30 cm
- na drążku – prostopadłym do ekranu
- ok. 10 części połączonych w stawach

7. PRZYKŁADOWE LALKI

8. Lalki jawajki i marionetki
- rozpowszechniły się w okresie panowania
dynastii Tang
- głowy, ręce, nogi = drewno
- - korpus – drewno lub drut
- „stawy” – skóra
- ruchome palce
- Nicie przyczepione do krzyżaka (kształt
palety – ilość od 5 do 30)

9. jawajka

10. Pacynki z dynastii Ming
(1368-1644)
- 30-40 cm
- lalkarz w tunice
- domek ze sceną
- mistrzostwo Chińczyków: żonglerka,
zmiana kostiumów, pojedynki na miecze

11. Wodny teatr lalek
- sporna kwestia ojczyzny
- scena to staw
- 3 części
- Lalki drewniane – 30-40 cm
- Na podstawie, poruszane tyczkami
bambusowymi (2,5-3 m)

12. Indie
- Święte Wedy – ku czci bogów
- II w.p.n.e – teatr cieni (tholu bommalata)
- XVI w. manuskrypt z instrukcjami (figury
do teatru cieni) – Ramajana ranganathana
- Figury wycinane ze skóry
- Nieprzezroczyste, przezroczyste,
kolorowe
- głowa, ręce, nogi – najczęściej ruchome

13. Ciekawostki
- Jedną lalkę może animować kilku lalkarzy
- Trupa lalkarska – 6-10 osób
- Dialogi najczęściej improwizowane
- postacie: klauni, pijani rozpustnicy,
kobieciarze z grubymi, skandalicznie się
zachowującymi żonami
- Od zmroku do wschodu
- 120-180 cm figury
- Kobiety żółte

14. Marionetki kathaputli
- Wędrowni lalkarze zwołują publiczność przy
pomocy bębna
- Narrator za pomocą świszczących, modulowanych
dźwięków oddaje stany emocjonalne bohaterów
- Marionetki z mangowego drewna (30-60 cm)
- Nie mają nóg, ręce z materiału wypchanego
szmatkami
- Pacynki występują tylko w niektórych regionach Indii

15. Teatr kathaputli

16. Indonezja
- Cztery składniki teatru indonezyjskiego:
1) wayang – sztuka teatralna
2) gamelan – orkiestra
3) improwizacja
4) typ bohaterów

17. Typy wayang:
- wayang berber – opwieści z namalowanych
zwojów – legendy
- wayang kulit – płaskie skórzane lalki + teatr
cieni;
- mężczyźni oglądają teatr lalek, kobiety i
dzieci teatr cieni

19. Lalki
- Skóra bawołu ozdobiona na pergamin
- Wystające ramiona, wydłużone ręce,
stylizowane twarze, migdałowe oczy
- 40-50 cm – mitologiczne demony 85 cm
- Kolor twarzy – czarny = spokój; czerwony
= mściwość i okrucieństwo; żółty =
szlachetność

20. 5 typów bohaterów:
1) Szlachetnie urodzony przedstawiciel
wyższych sfer
2) Dumny arystokrata
3) Mężny wojownik
4) Krwiożerczy król
5) trefniś

21. Wayang kulit

22. Japonia
- Tradycyjny teatr lalek – bunraku
- Za wzór lalek japońskich uważa się laskę
mitegura, która służyła kapłanowi do
przywoływania bogów – ją zastąpiła lalka
- Rozwój, zmiany
- - teatr bunraku – teatr trójjedności:
- lalkarzy
- narratora
- muzyka

23. Bunraku

24. Zakończenie
- Ograniczenia religijne
- Islam zakazywał przedstawiania postaci
ludzkich w formie figur
- Tradycja ludowa
- wierzenia

25. Koniec
 
 

 