2. 1. INLEIDING
Elke documentairemaker beseft dat, indien een uniek verhaal plots uit z’n eigen
komt aankloppen, het niet meer dan vanzelfsprekend is om het te aanhoren. In
november 2010 kreeg ik tijdens een gezellig onderonsje, het meeslepende en
emotionele verhaal te horen dat zich afspeelde voor, tijdens en na de opnames van
de film “De Balans”. Een film die in 1985 in productie ging… en echter nooit is
afgeraakt.
Elke documentairemaker beseft dat, indien zo een uniek verhaal daadwerkelijk
waargebeurd is, hij alles op alles zal zetten om deze vertelling aan een publiek te
tonen. Een kwartier later belde ik mijn collega Sanne This op om te vertellen dat ik
een project had gevonden om ons in vast te bijten. We waren reeds enige tijd
opzoek naar iets dat zowel ons als een publiek zou aanspreken.
Wij hopen dan ook dat dit dossier u op dezelfde manier zal bekoren als het verhaal
ons bekoorde destijds, maar laten we vooral ook eerlijk zijn. U krijgt dit dossier
omdat we bij het realiseren van het project nog hulp nodig hebben. Wij zijn reeds
begonnen met de opnames van deze documentaire. Wij maken dit project omdat
het ons nauw aan het hart ligt, dus we doen dit buiten de uren van onze
professionele activiteiten. Via sponsoring van het materiaal kost deze documentaire
bijna niets, maar bij de digitalisatie van 8mm rollen zoeken we nog hulp. Dit is echter
iets voor een later stadium. Sta ons eerst toe u te laten onderdompelen in dit
ongelofelijke verhaal.
Roland Javornik
Regisseur “De Formule van Lorentz”
3. 2. DE REGISSEURS
Reeds vanaf een jonge leeftijd bleek Roland Javornik (1982) bezeten te zijn door het
medium Film. In zijn jeugdjaren was dit te merken aan de talloze films die hij maakte
in de huiskamer met een VHS-videocamera. Later uitte zich dit in zijn studie aan de
Media & Design Academy te Genk. Het medium leek hem de meeste geschikte
manier om zijn stem te laten horen en om op te komen voor mensen die het nodig
hadden.
Sanne This (1986) zette haar eerste stappen van het film maken tijdens haar studies
film analysis and television production aan de Wylie E. Groves High school in Beverly
Hills, Michigan in 2004. Het was voor haar dan ook een logische stap om die
interesse verder te ontwikkelen aan de Media and Design Academy te Genk na haar
terugkeer naar België.
De kennismaking tussen Sanne This en Roland Javornik dateert dan ook vanaf het
eerste jaar aan de Media & Design academy te Genk waar ze beiden de richting
Video, Televisie, Film volgden. Deze 4 jaar durende academische Master studie
bleek de geschikte fundering te zijn voor hun vriendschap alsook hun kennis.
Tijdens deze studie kwam al snel aan het licht dat ze beiden een voorliefde hadden
voor het documentaire genre, omdat ze daarin het sociale engagement vonden dat
ze zo nodig zochten.
Sanne This en Roland Javornik studeerden beide Cum Laude af in 2009. Sanne’s
Masterproject Lichtpunt , een 19 minuten durende documentaire over de leefwereld
van de blinde Suzanna en haar invalide echtgenoot Omer, werd niet alleen door de
jury geprezen maar werd buiten enkele selecties in België ook in Nederland door de
VPRO uitgezonden en in Duitsland voor het Flachland festival geselecteerd. Haar
begeleidende thesis ging over empathie en identificatie bij non-fictie personages.
Rolands Masterproject For this is my blood, een 30 minuten durende documentaire
over de discriminerende regel dat homoseksuele mannen in België geen bloed
mogen doneren werd vervolgens zelfs genomineerd voor een Wanatoe award als
één van de beste eindwerken in Limburg. De documentaire werd buiten België ook
in New York, Zweden, Duitsland en Estland getoond en de uitzendrechten werden
aangekocht voor België, Nederland en Luxemburg. Zijn begeleidende thesis ging
over het gebruik van Joseph Campbell’s Hero’s Journey in documentaires.
Sanne This richtte na haar studie haar eigen productiehuis Picture This Productions
op. Ze regisseerde onder andere de videoclip Flirting van de Deense band Laybann
alsook enkele films voor de Millenniumdoelstellingen, wachten helpt niet campagne.
Verder is ze oa. freelancer voor het regisseren en monteren van programma’s op
Vijftv en TVL. Op dit moment werkt ze fulltime aan een documentaire voor DR, de
Deense nationale zender.
Roland Javornik werd na zijn studie gevraagd om de documentaire Two Prides, two
worlds… One Europe? te regisseren. Deze documentaire handelt over de
voorbereidingen van enkele jongeren tijdens de organisatie van de Baltische Gay
4. Pride in het homofobe Estland. Deze documentaire werd geselecteerd als
openingsfilm van het Ad Hoc: Inconvenient Filmfestival te Litouwen en werd
ondertussen ook in België en Estland vertoond. Op dit moment is Roland actief als
freelancer voor zijn eigen productiehuis JAVORNIK waar hij onder andere bezig is
aan de regie van een audiovisueel toneelstuk alsook diverse commerciële projecten.
5. 3. DE FORMULE VAN LORENTZ
PITCH:
Na 26 jaar willen de overlevenden van een nooit afgewerkte film het project eindelijk
los te laten. Maar loslaten betekent voor iedereen blijkbaar iets anders.
SYNOPSIS:
Tussen 1984 en 1985 besloten 3 vrienden (Bernard, Marc en Paul) om al hun geld
(meer dan 300.000 Belgische frank), vrije tijd en gezondheid te steken in het maken
van de film “De Balans” naar het boek “De formule van Lorentz” van Dirk De Witte.
Deze film zou op humoristische wijze Nihilisme bespreekbaar moeten maken.
Nihilisme is een filosofische gedachte over het grote niets, geen loyaliteit, geen doel
en zonder enige impuls behalve die impulsen die tot vernietiging leiden. In de film en
het boek komt God nog een laatste keer de aarde bezoeken om te kijken of de
mensheid het waard is om verder te blijven bestaan.
Het draaien van de film heeft op iedereen een diepe indruk nagelaten en weegt
zwaarder door dan initieel gedacht. Marc Pelsmaekers, de cameraman, lijkt het
allemaal persoonlijk op te vatten. Tijdens het draaien verandert hij voor de ogen van
zijn vrienden.
Als de opnames erop zitten, ging iedereen zijn eigen weg en rekende erop dat Marc
de montage tot een goed einde zou brengen. Wat niemand echter kon voorspellen
was dat Marc zou afdwalen in een psychose en zou worden opgenomen in een
psychiatrie. Het lijkt erop dat het leven een imitatie van de kunst is geworden. Als
Marc, in 1995, tijdens één van zijn vrije momenten toch naar huis mag gaan, slaat
het noodlot toe. Marc valt in slaap met een brandende sigaret en sterft een vreselijke
dood.
Talloze rollen Super 8 filmmateriaal liggen, ongemonteerd, op zijn kamer
opgestapeld tijdens de brand. Als bij wonder blijven ze onbeschadigd. De rouwende
familie van Marc blijft echter voet bij stuk houden en weigert het filmmateriaal uit
handen te geven. De kamer wordt ingericht als een schrijn ter ere van hun zoon
waardoor niemand ooit ook maar één frame zal zien.
2009. De 2 resterende vrienden zijn ondertussen opgegroeid tot 40-ers, elk met hun
eigen leven. Na 16 jaar moet de familie van Marc het filmmateriaal noodgedwongen
vrijgeven, maar in hoeverre zijn ze klaar om het echt los te laten? Het ruwe materiaal
komt na talloze pogingen eindelijk terecht bij de twee resterende filmmakers. Maar
zijn de ze bereid om het vervloekte project nog een kans te geven? Hoe verweven
zat Marc in het project en hebben ze het daarom nooit losgelaten? Een zoektocht
naar de waarheid die verscholen zit in een nooit geopende doos met Super 8 films.
6. 4. S C E N A R I O
Akte 1 :
- Nihilistische setting (1985) : er wordt nagedacht over maatschappelijk
relevante onderwerpen door de alternatieve jongeren. Er heerst een
ontnuchtering na de flower power periode door de opkomst van harde
realiteit. De wereld is plots niet meer zo rooskleurig. Studenten denken na
over de toekomst.
- Paul, Marc en Bernard: We pikken deze 3 voormalige (filosofie) studenten
eruit. Korte kennismaking met deze 3 idealisten.
- We wilden een film maken: Ze wilden een film maken om mensen terug te
doen nadenken over de wereld. Eenvoudig, niet decadent.
- Geld + inzet van 100 mensen: Mobiliseren van meer dan 100 vrijwilligers,
kranten gehaald, interviews gedaan, al hun geld en vrije tijd erin gestoken…
- De film is nooit afgeraakt: Door omstandigheden is deze film nooit
afgemaakt. Maar hoe weten we nog niet. We weten alleen dat dit project tot
op heden niemand heeft los gelaten. Dat ontdekken we door het vinden van
rekwisiten, scenario’s en foto’s die de vrijwilligers allen bewaard hebben.
Akte 2:
LEIDRAAD: HET HOOFDVERHAAL (LAAG 1)
- Verhaal van Dirk De Witte: De film is gebaseerd op het boek de Formule van
Lorentz. De film zelf heet Balans en gaat over Nihilisme.
- Bernard en Marc hebben ervaring: Marc heeft een camera vanaf 12 jaar en
heeft zich bewezen in Herentals met zijn vorige films. Uiteenlopende thema’s
van Docu’s tot films maar het waren films met een donkere realiteit.
- Making of : Verzameling van Crewleden (Hilde: Scriptgirl, Brigitte:
productie, Guy: Geluid, Marina: Rekwisieten) Vertelling van hoe de film tot
stand is gekomen, luchtige anekdotes, de acteurs, de setting.
- IETS MIS MET MARC : Tijdens het opnemen van de restaurant scene
merken verschillende crewleden dat er plots iets vreemds met Marc is.
- Film is nooit afgeraakt: De Super 8 rollen worden wel ontwikkeld maar een
afgewerkte versie komt er nooit.
- Niemand heeft de beelden ooit gezien: Marc isoleert zich om de film af te
werken maar takelt mentaal af.
SUB PLOT (LAAG 2)
- Donkere realiteit: Marc heeft een donker kantje.
- IETS MIS MET MARC:
7. - Bijna zwart: Uit zijn eerdere films kan een paralel getrokken worden naar de
symptomen die hij nu vertoond. Er waren blijkbaar al langl tekens aan de
wand. Analyse van zijn eerste film(s).
- Marc in de psychiatrie: Binnen en buiten, geen diagnose, manisch
depressief. Claudine: Ex vriendin na de film, leren kennen in de psychiatrie
kan hier over praten.
- Marc sterft: mysterieuze dood, er zijn enkel geruchten. Sterft in zijn zetel en
wordt levend verbrand.
SUB PLOT (LAAG 3)
- Relatie ouders: een moederskindje, zijn broer is lieveling van zijn vader,
vader vaak afwezig en agressief.
- Mishandeling: Verbaal en/of fysiek
Akte 3:
- Hoe is Marc nu echt gestorven?
- Huis verkocht: Huis waar Marc stierf moet leeg, alles moet weg. Wonden
worden weer geopend.
- Pellicule ligt op tafel: De befaamde restaurantscene ligt na 15 jaren nog
altijd op de montage tafel!
- De reunie: De film zal nooit afgewerkt worden maar toch zal iedereen
samenkomen als eerbetoon om enkele scenes/of de hele film te zien. Op
deze manier kan iedereen eindelijk dit hoofdstuk afsluiten.
- Vraag aan ieder personage. Hoe denk of wil jij dat deze film eindigt.
8. 5. A A N P A K
De film zal volledig gedraaid worden met een HD Panasonic AG-AF101 waar we
door het gebruik van filmlenzen het geheel een dramatische en filmische look geven.
Vloeiende travelbewegingen brengen de kijker op een subtiele manier dieper in het
verhaal/de zoektocht.
Over het algemeen zal de film een rustige en kalme flow hebben die door enkele
veelzeggende stiltes ondersteund zal worden. Dit is dan ook geen documentaire die
energiek of snel gemonteerd moet worden. De hoofdpersonages stralen een rust uit
en blijken geboren vertellers te zijn die de kijkers moeiteloos zullen meeslepen. Het
verhaal wordt aan mekaar geregen door de quotes van mensen die het dichts
betrokken waren bij het maken van de film. Deze beelden zullen afgelost worden
door het originele beeldmateriaal uit “De Balans” alsook foto’s en krantenartikels uit
deze periode.
Iedere verteller zal één stukje van de puzzel met zich meedragen. Deze flarden
zullen op het einde tot een perfect geheel samenvloeien – met de antwoorden op de
vragen die in het begin van de vertelling opgeroepen worden. De film zal een
mysterieuze zoektocht worden naar de antwoorden die de personages en de kijker
zullen zoeken. De documentaire bestaat uit meerdere lagen waardoor de kijker zelf
parallellen kan trekken tussen het verloop van de film en Marcs tragische
ondergang.
Tijdens onze research vonden we bovendien materiaal dat de overleden Marc had
geschreven. Hij bleek zijn gedachten letterlijk neer te schrijven. Dit materiaal zal
vervolgens dienen als voice over. Op die manier is Marc geen afwezig personage, en
kunnen we hem beter begrijpen.
“De Formule van Lorentz” zal geen film worden die een piepjong publiek zal
aanspreken. Dat is niet onze bedoeling. De film zal een breed volwassen publiek
aanspreken, daar de film op meerdere niveaus het intellect van de kijker wil
aanspreken. Uit onze ervaringen op filmfestivals is dit dan ook gefundenes fressen
voor het festivalpubliek dat altijd opzoek is naar een warm menselijk verhaal.
Dit klinkt allemaal nogal filosofisch en zwaar, maar bekijk onze teaser en ontdek dat
dit een visueel interessant verhaal is vol mystiek dat door iedere volwassene kan
gevolgd worden.
9. 6. S P O N S O R I N G & S U B S I D I E S
Om deze film na 26 jaar eindelijk af te werken is er natuurlijk een budget nodig.
Zoals reeds aangegeven tijdens de inleiding zijn we daarom op zoek naar hulp. De
gehele kost voor dit project werd geschat op ruim 3.500 Euro.
Van dit bedrag is reeds 800 Euro voldaan door subsidies en sponsoring van onder
andere de stad Bree alsook productiehuizen Cinéarte en Medialife. Gesprekken met
Te Gek! vzw. zijn lopende. We zijn op dit moment nog opzoek naar het resterende
bedrag van 2700 Euro (incl. BTW). Dit bedrag zal grotendeels gaan naar het labo van
Color by Dejonghe voor de digitalisatie van het analoge beeldmateriaal.
10. 7. P I C T U R E T H I S P R O D U C T I O N S
De financiën van het project verlopen via
Picture This productions
Sanne This
Roterstraat 30
3960 BREE (België)
0032(0)474/56.63.68
sannethis@gmail.com
BTW: be 0822.499.028
Rekeningnummer: 735-0253184-02
IBAN: BE32 7350 2531 8402
BIC: KREDBEBB