SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  41
Тàíèëöóóëãà
С . Тэгшдүүрэн
МУБИС –ийг 2007 онд төгссөн бакалавр , заах аргач
 зэрэгтэй 11 дэх ажиллаж байна
Б.Бүжинлхам
УБИС –ийг 1998 онд төгссөн магистр , заах аргач
 зэрэгтэй 12 дах жилдээ ажиллаж байна
Íàñíû áàãàä ñóðñàí ýðäýì ºã뺺íèé
            íàðàí àäèë
 ×èí ñýòãýëýýñýý èíýýìñýãëýæ ºíººäðèéã óãòààðàé




                Íàìòàð áè÷èõ
Нэгж хичээлийн сэдэв :Намтар бичих
 Хамрах хүрээ : Шилжилтийн 8 дугаар анги
 Зорилго:
   Намтар гэж юу болохыг ухааран ойлгож ойлгох,
     намтар бичих үйлийн баримжааг эзэмшүүлэх
                     хөгжүүлэх
 Зорилт:
 К1: Эх дотроос намтрыг ялган таних , намтрын тухай
  ойлголт эзэмших
 К2: Намтар бичиж сурах аргыг эзэмших,
 К3: Алдартай хүмүүсийн намтрыг сонирхон судлах
 К4: Намтрыг дуурайн бичих үйлийн баримжааг эзэмши
  х хөгжүүлэх
Хүрэх үр дүн

 Алдартай хүмүүсийн намтартай танилцах
 Намтрын онцлогийг ойлгож мэдрэх
 Өөрийн намтрыг бичиж сурна
Нэгж хичээлийн цагийн
      төлөвлөлт:

                     1 цаг
                    намтар
                    уншиж
                    судлах

                     3-р цаг
                     Гурван
                   үеийн түүх
                     бичих

       2-р цаг
                                  4-р цаг
     Гүрбазарын
                                 Үнэлгээ
     намтар уран
                                шинжилгээ
      бүтээлтэй
                                 хийх цаг
         цаг
1-р цаг: Танèí мэдэх¿éí цаг
 Бидний хичээлд идэвхтэй оролцоорой
 Хамт олноо хүндэлж мэдлэг бүтээцгээе
 Оролдлого сайт оройд нь гэсэн урианд нэгдэцгээе
 Чин сэтгэлээсээ инээмсэглэе
“Ãàëèëåé àìæèëòàä õýðõýí õ¿ðñýíáý?”,”Öàðöààíû
õºë õýðõýí ò¿¿ñýí òóõàé” ýõèéã óíøààä ÿëãààã
ãàðãààðàé/ Өртөөчлөн унших арга/
1.Øèíæëýõ óõààíû ò¿¿õýíä àãóó èõ íýýëò õèéæ äàðàìò øàõàëòûã äàâàí ãàðñíààðàà
  àëäàðøñàí Ãàëèëåé øèíæëýõ óõààíû ¿íäýñ áîëñîí àæèãëàëòûí àðãûã íýýñýí. Òýðýýð
  õàìãèéí àãóó îäîí îðîí÷ ôèçèê÷ áàéëàà.
Ãàëèëåé/1564-1642/Èòàëèéí Ïèñàä äýýä çèíäààíû áîëîâ÷ àìüäðàëòàé òîî õºãæèì
  ñîíèðõäîã ýöãèéí õ¿¿ áîëîí ìýíäýëæýý.
1581 îíû ºã뺺 ñ¿ìä õ¿ì¿¿ñ ºâäºã ñºõðºí ìºðãºë õèéæ áàéõàä Ãàëèëåé òààçàíä ºë㺺òýé
  äýí ñàâëàõûã àæèãëàí èæèë õóãàöààíä óðàãø õºäºëæ äýíãèéí õóðä áîëîí ñàâëàõ
  çàé áàãàññààð áàéñíûã àíçààð÷ýý . 17íàñòàé áàéñàí òýðýýð àæèãëàëòààñàà ¿¿äýí
  òóðøèëò õèéâ. Îëñíû ¿ç¿¿ðò à÷àà ç¿¿æ ýíãèéí íýã ä¿¿æèí õèéãýýä îëñ èæèë
  óðòòàé áàéõàä à÷àà õîë áîãèíî áàéõàä îéðõîí ñàâëàäãèéã îëæ ìýäñýí áàéíà. 1609-
  1610 îíä ãóðàâ äàõèí ºñãºäºã îäîí îðíû äóðàí àâàé á¿òýýæ ñàðíû ãàäàðãóó ºº ñýâã¿é
  áèø áàðçãàð òºäèéã¿é Ẻðºíõèé ãýäãèéã áàòàëñàí
Øàøèí áà øèíæëýõ óõààíû õîîðîíä ìàðãààí ãàð÷ òýðýýð ñ¿ì õèéäòýé 12 æèë ìàðãàñíû
  ýöýñò ººðèéí ¿çëýýñýý á¿ðìºñºí òàòãàëçàæ ø¿¿õèéí ºìíº ººðèé㺺 õàìãààëæýý.
Ãàëèëåé 1637 îíä õàðààã¿é áîëñîí ÷ 1642îíû 1 ñàðûí 8 íàñ áàðàõ õ¿ðòëýý àæèëëàñààð
  áàéñàí þì.
Царцааны хөл түүсэн нь
 Öàðöààíû õºë ò¿¿ñýí òóõàé / äóóëü / /×.×èìèääîðæ /
    Áèë¿¿íèé öóóëäàñ øèã ñààðàë öàðöàà òàðõèí äîòîð ¿õæýý .
 Òýð óóë íü íàäàä ãýì õèéãýýã¿é þì. Öàðöàà íîãîîí ãýäýã îíãîöíîîñ
  áîëñîí þì.Ò¿¿íèéã îíãîö áîëãîí òîãëîñîí þì.
    Õî¸ð äàëàâ÷èéã íü öóóë÷èõëàà.Öàðð öàðð... ãýäýã áîë ñàðð
  ñàðð.. гýýä ìóóõàí íèñ÷ áàéíà. Ãýòýë íýã ìààíü áàðüæ àâàíãóóò
  ºðººñºí äàëàâ÷èéã íü òàñàë÷èõëàà. Öàðöàà äóíãóéëäàæ óíààä
  áàéâ. Äóíãóéëäààä áàéãàà òàëûíõ íü õºëèéã íü ò¿¿÷èõëýý.
  Õààøàà ÷ ¿ã¿é áîëîõ íü òýð. Äýìèé ë òîíãîëçîíî. Òýð óéëæ áàéãàà
  áèç . ªðºâä뺺.
     Õî¸ðûí õîîðîíä èíãýæ òàð÷èëãàñíààñ ã¿éöýý÷èõüå ãýëýý.
  ×óëóóãààð íèòãýð÷ îðõèâ. Òýð ºâñºí äóíä òàðõèí äîòîð ìèíü ¿õæýý.
  Òýðíèéõ áèç., áè ¿å ¿å ìàðòàãíàæ ìóíãèíàäàã áèëýý.
Íàìòàð ãýæ þó âý? гýñýí àñóóëòàíä
  õàðèóëàõûí òóëä õàìòàð÷ àæèëëààðàé
    /Багаар суралцах аргаар явуулна/
 Ñóðàõ áè÷èã Äàñãàë 81
                      Нàìòàð íü

 Áóñàä õ¿íýýñ ÿëãàðàõ îíöëîãòîé
 Õýçýý õààíà? Òºðñºí íü òîäîðõîé ¿íýí çºâ
 Àìüäðàëûí ãàðàà
 Àãóó èõ àìæèëò íýýëò
 ¿çýë áîäîë íüòîäîðõîé áàéíà ãýñýí ä¿ãíýëòýíä
 õ¿ðíý./ нээлт хийх арга /
Намтар гэж юу вэ?


             үйл явцыг   Тайлбар   Тайлбар-
 Намтар
бичлэг нь       дэс                ламжийн
             дараалан    -ласан
                                   төрөл юм
Угаа мэдэхгүй хүн ойд төөрсөн сармагчин лугаа адил


   Хүний амьдралын түүхийг бүхэл бүтнээр нь


          Эсвэл нэг хэсгийг үнэн зөв
            Оновчтой тодорхойлсон


              мэдээлэл, уран сайхны
            зохиомжийн нэг төрлийг
                  намтар гэнэ
Ýð¿¿ë ìýíäèéí öàã:
                           Þóãààð ÷ ñîëèøã¿é ¿íýò
                         áàÿëàã áîë òàíû ýð¿¿ë áèå
                                  /5ìèíèóò /
1. Òîëãîéí äàñãàë:
Òîëãîéã áàðóóíààñ ç¿¿í òèéø á¿òýí ààæóóõàí ýðã¿¿ëíý 3 óäàà õèéíý
   Ç¿¿íýýñ áàðóóí òèéø áóöààæ 3 óäàà õèéíý.
2. Õ¿ç¿¿íèé äàñãàë:
Òîëãîéã äýýðýýñ äîîø 5 óäàà õºäºëãºíº
3.Ãàðûí äàñãàë:
Õî¸ð ãàðûã õàãàñ íóãàëæ ñàðâóó õýñãèéã ãàäàãøàà 5 óäàà
   ýðã¿¿ëíý. äîòîãøîî 5 óäàà ýðã¿¿ëíý
4. Í¿äíèé äàñãàë :
Í¿äýý õàãàñ àíèàä áàðóóí òèéø 5 ýðã¿¿ëíý Áóöààä 5 óäàà ýðã¿¿ëíý.
5. Ç¿ðõíèé äàñãàë:
Áàðóóí ãàðàà ç¿ðõýí äýýðýý òàâèàä öîõèëòòîé 8 óäàà öîõèíî
1.Ãåòòè Ãðèí /äýëõèéí ñóóò áàÿíû íýã/
íàìòàðûã óíøààä Ãàëèëåéí íàìòàðòàé
õàðüöóóëàí ÿðèëöààðàé
. 2.Îí ñàðûí äàãóó ¿éë ÿâäëûã тоочин
ÿðèëöààðàé /Оюуны довтолгооны аргаар
явуулна/
   1581                  1847
   1609-1610             1865
   1637                  1867
   1642 оны 1 сар        1916
                         17
Бататгах үе шат:
      Намтар бол тухайн хүний түүх юм.
       Түүхийн хичээлтэй холбон тайлбарлах
 15-16 дугаар зууны Италийн нийгмийн байдлыг тайлбарлах

Итали орон нь сүм хийдийн тэргүүн нар нийгэмд тэргүүлэх байр суурийг
  эзэлдэг байсан учраас Галилейг түүний үзэл бодлыг эсэргүүцэж чөтгөр
  шуламтай нөхцсөн хүмүүсийг мунхруулсан гэж үзэж олон дарамт
  шахалтыг үзүүлдэг байсан

 19 ä¿ãýýð çóóíû Àìåðèê

 Гитти Грин бол 19 зуунд амьдарч байсан Америкийн хамгийн баян хүн
 19 зууны үед Америк орон аж үйлдвэрийн орон байсан
 Нийгмийн байдал ньбие хүний үйл ажиллагааг дэмжсэн овсгоотой бол
  амьдарч чадах нөхцөлөө өөрөө бүрдүүлдэг байсан нь Гитти Гринг
  хөрөнгийн биржид туршлагатай наймаачин болгосон юм
Гэрийн даалгавар
 Дасгал 82
 Дараах намтар зохиолыг дээрх намтартай
  харьцуулан бодож уншаарай
 Занабазарын намтраас:
 А. Үйл явдлын болж байгаа орон цагийг
  тодорхойлно уу? “Цастын орон” гэж ямар орон бэ?
 Б. Цогцолбор бүрийн гол санааг тайлбарлан гарчиг
  өгөөрэй
 В.Тооны нэр, цаг хугацааг заасан холбоо үгийг
  ялган бичиж утга үүргийг тайлбарлаарай
Намтар бол түүх юм
            Хувийн
            намтар



           Намтрын
  Гурван
  үеийн     төрөл     Намтар
                      зохиол
  намтар
            зүйл


            Намтрын
            товчоон
2 дугаар хичээл: Туурвиж бүтээхүйн цаг
Ш.Гүрбазар “Би монголтойгоо адилхан” дууг хамтдаа
сонсоцгооѐ

  Дууны утга санааг оновчтой тайлбарлана
  Дуунаас төрсөн сэтгэгдлээ 2-3 өгүүлбэрээр илэрхийлнэ.

  Ш. Гүрбазарын намтар уран бүтээлийг хамтарч бичицгээе
                                           /Ëåêöèéí àðãà/
                  Шагдарсүрэнгийн Гүрбазар
1955 онд Дорноговь аймгийн Их хэт суманд төржээ.
1977 онд Улсын багшийн Дээд сургууль төгссөн
1970 оноос уран бүтээлээ эхэлсэн.
1993 онд “Сэрүүн зүүд”, “Шөнийн сүүдэр” Жүжгийн зохиолоороо
  МЗЭ ийн шагнал,
2004 онд Алтан өд шагнал , 2005 онд Соѐлын гавьяат зүтгэлтэн
  цол авсан
Дугуй хээтэй наадам 1973, Домгийн өглөө 2002 он зэрэг түүвэр
  гаргасан
Ш. Гүрбазарын тайз дэлгэцийн бүтээлүүд :
 “Цэргийн ар гэр “1 978, “Хүний хань” жүжиг 1 983
 “Илтгэл” теле жүжиг” 1986, “Сэрүүн зүүд “жүжиг 1988
 “Элдэв зураг” 1989, “Хаврын сүүл” сар 1989
 “Зургийн багш буюу нарны шувууд” 1989
 “Надаар тоглосон хайр” 2005
 “Жаргах гэж дурладаггүй байна “
 “Чамайг алдмааргүй байна” 2005
     Ш. Гүрбазар нь дотоод сэтгэлийн өнгө аясыг илэрхийлэхдээ өвөрмөц
  зураглал ,монгол сэтгэлгээг гүн гүнзгий дүрсэлдэг зохиолч юм.Түүний
  шүлгүүд нь монгол хүний бодрол, эх үрийн элбэрэл хайрыг сэтгэлд
  гэгэлзтэл нялхруулдаг, торгон нарийн мэдрэмж нь өөрийн өнгө аясыг
  илтгэдэг юм
     Ш.Гүрбазарын хамгийн их уншигдсан нийтлэл бол “ Би монголоороо
  гоёдог “ , “Гунигийг март,” ,“Ханиасаа уучлал эрэхүй “юм.
Гүрбазарын шүлгэнд задлал хийх /Задлан
шинжлэх аргаар явуулна/
       Орчлонгийн дутуу
  Аавдаа би эрхэлдэг байсан
  Аавдаа би эрхлэхдээ
 Алтан гадасны од аргамжааг буулгаж
 Зээрийн шагайгаа холбоё гэж
 Аадрын сүүлчийн солонго барьж
 Шилбүүрийн үзүүртэй уяя гэж
 Үлгэр дуустал үүр цайлгахгүй гэж
  Өлөн шүүдрийг өдөр өнжөөе гэж
 Эрхэлдэг байсан элдэвлэдэг байсан
Ш.Гүрбазар Ээждээ зориулан 40 орчим
       дууны шүлэг бичсэн билээ
 Шүлгийн утга санааг 1-2 өгүүлбэрээр илэрхийлнэ
  үү?
 Аргамжааг ,шагай холбох, шилбүүр, өлөн шүүдэр
  гэсэн үгийн утгыг тайлбарлах
 Зохиолч шүлгээ яагаад “Орчлонгийн дутуу” гэж
  нэрлэсэн бэ?
 Шүлгээс төрсөн сэтгэгдлээ товчхон илэрхийлнэ
  үү?
 аргамжаа - урт суран уяа
 Шилбүүр -бог малыг тууж хөөхөд зориулагдсан суран уяа
 Өлөн шүүдэр- өглөө өвсний толгойд тогтсон дусал
 Шагай холбох - хоёр шагайг сураар холбож уях
Îþóí óõààí õºãæ¿¿ëýõ öàã:
       Ýýæèéí òóõàé äóóíû íýðèéã òààõ òýìöýýí
                      5-8ìèíóò
1.Ñ¿¿òýé ýíãýðèéã íü ÷è÷ðýýæ óéëàõàä ìèíü ñýð¿¿í ýýæ ìèíü
2. Íàìðûí õÿðóó óíàõàä òàíüäàà î÷èõ ãýæ ÿàðäàã ñàí
   Íàìõàí áóóðàë èæèèäýý ¿íñ¿¿ëæ ÿàðààä áóöäàãñàí
3. Ç¿¿í óóëûí ñîëîíãî íüáàðóóíòàà òàòñàí ÷èã ÿàõàâäýý
   Ç¿¿äëýýä ñýðýõýä ìèíèé ýýæèé äýðãýä ìèíü áàéâàë æàðãàëòàé
4. Ýýæèéí á¿¿âýéí äóó ýãøèã íàäàä õàéðëàñàí
   Ýíý ë ìèíèé á¿¿âýéí äóó ýýæèéí á¿¿âýéí äóó
5. ¯ñ íü áóóðàë ñàéõàí ýýæèéí ìèíü ñàíàà íü äàíäàà ñ¿¿ áàéäàã
6. Èæèéòýé õ¿íèé çóëàé áèò¿¿ðýõèéí ó÷èðã¿é
   Ýýëòýé áóóðàë õîðâîîä ñ¿¿ãýýð àìàëñàí áîëîõîîðîî
7. Ìèíèé ýýæ ñàéõàí ýýæ ìÿíäàñ 纺ëºí óÿõàí ýýæ
 8.Õàòóó ÷ ãýëýý õàä ÷óëóó àìüäðàëûã ìèíü ÿàæ ã¿éöýõýâ äýý
  Ýðõë¿¿ëëýý ÷ ãýñýí õîðâîî ýýæèéã ìèíü ÿàæ ã¿éöýõýâ äýý
/Òîäðóóëñàí ¿ãèéã óíøààä ºí㺺ð èëýðõèéëæ áè÷ýýðýé/
Гэрийн даалгаварт
                   бүтээлч тэмдэглээний арга

 1. Өвөө болон аавынхаа тухай мэдэж дэвтэртээ
  тэмдэглэл хийх
 Он сар цаг хугацааг болсон үйл явдалтай нь
  тэмдэглэхээ мартуузай.
 2.ªºðò òààëàãäñàí ýðõýì õ¿íèé íàìòðûã òýìäýãëýæ
  èðýýðýé
 /ñóðàã÷èä äààëãàâðûã ñîíãîæ ã¿éöýòãýýðýé/

    Шүлэг
3 хичээл: Урлан бүтээхүйн цаг
 Б. Лхагвасүрэнгийн “Миний гурван үеийн түүх”-
  ийг уðàí óíøèõ /Ñîíãîæ óíøèõ/
 Содон сонин юу ажиглагдав.? / хамтран ярилцана/
 “Уран зохиолын хэлбэрээр бичигдсэн байна”
  гэдгийг гаргаж нотлох
 Сурагчид Б.Явуухулан Б.Лхагвасүрэн хоёрын
  намтрыг харьцуулан судлана. /“Т” хүснэгтийн арга/
      Бичлэгийн хэлбэр
      Найруулга
      Хувь хүний онцлог ялгааг гаргаж тэмдэглэл
  хөтөлнө.
Хувь хүн намтраа хэрхэнбичив
            Б.Лхагвасүрэн
                                                   Б.Явуухулан
Би гэдэг эхийнхээ хэвлийд арван сар
                                              Миний бие Завхан аймгийн
Уруугаа урган ургаж                         Жавхлант сумын нутаг Мандат гэдэг
Эх газар хүрүүтээ                           газар эцэг Áэгзийн гэрт төрсөн Арван
Дээшээ урган эргэсэн                        долоон настайдаа хуучин бичгийн
Эмээлийн бүүргэнд хүрүүтээ давхихын         судар үсэглэн уншдаг болсон. Миний
   өвчнөөр өвдсөн                           бие бага дунд сургуульд суралцаагүй
                                            1944 онд Улаанбаатар хотноо Санхүү
Эцгийн өврөөс гаруутаа хайрын өвчнөөр
                                            эдийн засгийн техниккумд элсэн 1949
   өвдсөн
                                            онд төгссөн 1959 онд Москвагийн
Эргэцүүлж ухаарах болмогцоо шүлгийн         Горькийн нэрэмжит утга зохиолын
   өвчнөөр өвдсөн                           дээд сургууль төгссөн . Залуучуудын
Энэ сайхан өвчнөө жаргал болтол             Үнэн сонин, Цог сэтгүүл,
   архагшуулсан                             Улаанбаатарын мэдээ сонины газар
                                            ажиллаж байв. 1949 онд анхны шүлгээ
                                            бичиж хэвлүүлсэн. 1967 онд шилдэг
                                            шүлгүүд бичсэн учир Төрийн шагнал
                                            хүртсэн
Çîõèîë á¿òýýëä çàäëàë õèéõ /òàéëáàðòàé
             äàñãàëûí àðãà/

 -Ýìýýëèéí á¿¿ðýã
 -Õàéðûí ºâ÷íººð ºâäñºí
 -Ýíý ñàéõàí ºâ÷íºº æàðãàë áîëòîë àðõàãøóóëñàí ãýñýí
  ¿ãèéí óòãûã òàéëáàðëàõ
 “Ìèíèé áèå Çàâõàí àéìãèéí Æàâõëàíò ñóìûí íóòàã Ìàíäàò
  ãýäýã ãàçàð òºðñºí.” ãýõ ºã¿¿ëáýðèéã ã¿ø¿¿äýýð
  çóðæ òîäîðõîéëîõ
 “Òåõíèêêóì” ãýñýí ¿ãèéí óòãûã òàéëáàðëàõ
 “Õýâë¿¿ëñýí” ãýñýí ¿ãèéã óòãàò õýñãýýð çàäàëæ
  òàéëáàðëàõ
Àëæààë òàéëàõ ìº÷ 5-7ìèíóò

1.Õàìãèéí õîë ¿ñýðäýã àìüòàí                     / í**** ***ñ/
2.Õîîë òýæýýëýý áàéíãà óãààæ öýâýðëýæ èääýã àìüòàí
                                                 /è***íõ /
3.Õ¿íèé õàìãèéí æèæèã ÿñ õààíà áàéäàã âý? /÷**/
4. Äýëõèéí õàìãèéí öººõºí õ¿í àìòàé óëñ /Â***ê*í/
5.Ìîíãîëûí àíõíû óðàí ñàéõíû äóóòàé êèíî
                                                 /Ö*** ò**æ/
6.Ñýëýíãý ìºðºí õààíà öóòãàäàã âý?        /Á***** í**ð/
7.”Àð” ãýñýí ¿ãèéí ýñðýã óòãàò ¿ã                / ***ð/
“Òýíãýð øèã áàé” ø¿ëãèéí çîõèîã÷         /Ä**ø*****ð/
Бататгал: Намтар бичихэд юуг анхаарах вэ?/ Асуудал дэвшүүлэн ярилцах/
Намтар бичих аргачлалыг өөрсдөө гаргана. Гаргасан аргачлалаа номны 83
хуудастай харьцуулаарай
                              Алдар цуутай
                               хүмүүсийн
                               жагсаалтыг
                             гаргаж сонголт
                                  хийх

            Найруулгын                       Тухайн хүнтэй
          болон зөв бичих                      холбоотой
           дүрмийн алдаа                         баримт
           байгаа эсэхийг                      цуглуулах
               хянах



                                         цулуулсан
                 Намтрыг бичих
                                         баримтаа
                     засаж
                                          ангилан
                  сайжруулах
                                         бүлэглэх
Гэрийн даалгаварт: Өөрийн 3 үеийн намтрыг бичиж
ирэх / Намтар бичихдээ үүнийг анхаараарай /



                      Тухайн
       • Тоо           хүний
         баримт                  • Тухайн
                      онцгой
         үнэн байх   чанар зан   • Хүний
                                   түүхийг
                      аашийг       харуулахаар
                      сонгон       байх
                      бичих.
4-р цаг Үнэлгээ: Шинжлэн дүгнэхүйн цаг
 / Танин мэдэхүйн идэвхжүүлэх асуулт хариултын мөч/ 5 ìèíèóò/
                              Нэгдүгээр хэсэг
   1.Дэлхийн суут баяны нэг хэн бэ?
   А. Гетти Грин        Б.Галилей       В. Занабазар
   2. Хорин нэгэн Дарь эхийг бүтээсэн өндөр гэгээний нэрийг олно
                                    уу?.
   А. Далай лам         Б.Занабазар     В.Бакула Ренбүчи
   3. Гурван үеийн намтраа яруу найргийн хэлбэрээр бичсэн
    зохиолчийг олно уу?
   А. Б.Явуухулан       Б. Б.Лхагвасүрэн        В. Ш.Гүрбазар
   4.Явуухулангийн нэрийг ямар учраас эерүүлж нэрлэсэн вэ?
   А. Эрдэм номтой болгох гэж           Б.Өнөр баян болохыг бэлгэдэж
   В. Хүүхэд тогтохгүй айл байсан учраас
   5. Тэнгэрээс өөх унах тэр юу вэ?
   А. Цас орох Б.Мөндөр орох В.Бороо орох
Хоёрдугаар хэсэг
   Өөрийн намтрыг уран зохиолын болон албан
  бичгийн найруулгын хэлбэрээр сонгон бичээрэй
                   /26 ìèíóò/
            Нэгж хичээлийг үнэлэхдээ:
 1-р хэсэг 10 оноо / танин мэдэхүйн асуулт /
 2-р хэсэг 60 оноо / намтар бичих /
 Хичээлийн ирц , идэвх       10 оноо
 Бичгийн соёл                 10 оноо
 Гэрийн даалгавар             15 0ноо
         Бүгд 100 оноо / стандарт үнэлгээ /

               Ãóðàâäóãààð õýñýã / 7-8 ìèíóò/
Ãàðàà ºâäºã äýýðýý òàâèàä òîëãîé öýõ ñóóãààðàé. Àìüñãàëàà
   óðòààð àâààä ààæóóõàí ãàðãààðàé Í¿äýý àíèàä ýëäýâ ç¿éë
                  áîäîëã¿é äóóã ìýäýð÷ ñîíñîîðîé
Ñîíñîõäîî áè õàìãèéí àç æàðãàëòàé áàéíà, Áè ººðòºº õàéðòàé Ìèíèé
àìüäðàë ñàéõàí áàéíà , àç æàðãàëààðä¿¿ðýí áàéíà, ìèíèé åðòºíöºä
 õàéð, èíýýä áÿëõàæ õàëóóí äóëààí ñýòãýëýýð ãýð á¿ëèéã ìèíü
                 èâýýæ áàéíà ãýæ òºñººëºí áîäîîðîé




        Õè÷ýýëä èäýâõèòýé îðîëöîæ îþóíû èõ ìýäëýã á¿òýýñýí
       ýðõýì òàíû ñóðëàãàíä íü óðóóäàõ çàì á¿¿ áàéã àìüäðàëä
       íü àç æàðãàëûí ñ¿¿í öàöàë ºðãºå ñýòãýëä íü ãýãýýðëèéí
                         ýãøèãýí õàäàã ºðãºå
                    Àíõààðàë òàâüñàíä áàÿðëàëàà
íàìòàð õè÷ýýë

Contenu connexe

Tendances

Uguullegt zadlal hiih
Uguullegt zadlal hiihUguullegt zadlal hiih
Uguullegt zadlal hiihbolortuul
 
хэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнхэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнHorolsuren
 
Ehed zadlal xiix
Ehed zadlal xiixEhed zadlal xiix
Ehed zadlal xiixnyamtaivan
 
7 r angi boloroo yr cadvar
7 r angi boloroo yr cadvar7 r angi boloroo yr cadvar
7 r angi boloroo yr cadvarOyuka Oyuk
 
б. догмид саран дээр туссан сүүдэр туужид задлал хийх
б. догмид саран дээр туссан сүүдэр туужид задлал хийхб. догмид саран дээр туссан сүүдэр туужид задлал хийх
б. догмид саран дээр туссан сүүдэр туужид задлал хийхOyuhai1127
 
тайлбарламж
тайлбарламжтайлбарламж
тайлбарламжjorjoo34
 
Utga shiljuuleh ur 6
Utga shiljuuleh ur 6Utga shiljuuleh ur 6
Utga shiljuuleh ur 6oyunaadorj
 
хугжэм
хугжэмхугжэм
хугжэмdamdin2
 
ч.алтанцэцэг
ч.алтанцэцэгч.алтанцэцэг
ч.алтанцэцэгaltaa e
 
9. хүүрнэмж эх
9. хүүрнэмж эх9. хүүрнэмж эх
9. хүүрнэмж эхoogii553
 
ш 9 монгол хэл
ш 9  монгол хэлш 9  монгол хэл
ш 9 монгол хэлDoodoiigo
 
б.явуухулангийн вансэмбэрүү
б.явуухулангийн  вансэмбэрүүб.явуухулангийн  вансэмбэрүү
б.явуухулангийн вансэмбэрүүshand1_Bondok
 
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэгBaigalBaigalmaa
 
эхийн бүтэц 7ц
эхийн бүтэц 7цэхийн бүтэц 7ц
эхийн бүтэц 7цbolortuul
 
Тимур Гомбожапов. УГАЙ ШYЛЭГYYД
Тимур Гомбожапов. УГАЙ ШYЛЭГYYДТимур Гомбожапов. УГАЙ ШYЛЭГYYД
Тимур Гомбожапов. УГАЙ ШYЛЭГYYДAlexandr Asargaev
 

Tendances (19)

Uguullegt zadlal hiih
Uguullegt zadlal hiihUguullegt zadlal hiih
Uguullegt zadlal hiih
 
хэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнхэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүн
 
Mh201 01-02
Mh201 01-02Mh201 01-02
Mh201 01-02
 
Ehed zadlal xiix
Ehed zadlal xiixEhed zadlal xiix
Ehed zadlal xiix
 
7 r angi boloroo yr cadvar
7 r angi boloroo yr cadvar7 r angi boloroo yr cadvar
7 r angi boloroo yr cadvar
 
б. догмид саран дээр туссан сүүдэр туужид задлал хийх
б. догмид саран дээр туссан сүүдэр туужид задлал хийхб. догмид саран дээр туссан сүүдэр туужид задлал хийх
б. догмид саран дээр туссан сүүдэр туужид задлал хийх
 
тайлбарламж
тайлбарламжтайлбарламж
тайлбарламж
 
Utga shiljuuleh ur 6
Utga shiljuuleh ur 6Utga shiljuuleh ur 6
Utga shiljuuleh ur 6
 
хугжэм
хугжэмхугжэм
хугжэм
 
хэлний дүрслэх хэрэглүүр
хэлний дүрслэх хэрэглүүрхэлний дүрслэх хэрэглүүр
хэлний дүрслэх хэрэглүүр
 
Найданова В.А. Хабар ерээ
Найданова В.А. Хабар ерээНайданова В.А. Хабар ерээ
Найданова В.А. Хабар ерээ
 
ч.алтанцэцэг
ч.алтанцэцэгч.алтанцэцэг
ч.алтанцэцэг
 
9. хүүрнэмж эх
9. хүүрнэмж эх9. хүүрнэмж эх
9. хүүрнэмж эх
 
ш 9 монгол хэл
ш 9  монгол хэлш 9  монгол хэл
ш 9 монгол хэл
 
б.явуухулангийн вансэмбэрүү
б.явуухулангийн  вансэмбэрүүб.явуухулангийн  вансэмбэрүү
б.явуухулангийн вансэмбэрүү
 
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
 
Altnaa222
Altnaa222Altnaa222
Altnaa222
 
эхийн бүтэц 7ц
эхийн бүтэц 7цэхийн бүтэц 7ц
эхийн бүтэц 7ц
 
Тимур Гомбожапов. УГАЙ ШYЛЭГYYД
Тимур Гомбожапов. УГАЙ ШYЛЭГYYДТимур Гомбожапов. УГАЙ ШYЛЭГYYД
Тимур Гомбожапов. УГАЙ ШYЛЭГYYД
 

Similaire à íàìòàð õè÷ýýë

оньсого таацгаая-давтлага
оньсого таацгаая-давтлагаоньсого таацгаая-давтлага
оньсого таацгаая-давтлагаMandahMonhzaya
 
íàìòàð õè÷ýýë02
íàìòàð õè÷ýýë02íàìòàð õè÷ýýë02
íàìòàð õè÷ýýë02tegshee_od
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэрDoodoiigo
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэрDoodoiigo
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэрDoodoiigo
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэрDoodoiigo
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэрDoodoiigo
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэрDoodoiigo
 
11 р анги монгол хэл
11 р анги монгол хэл11 р анги монгол хэл
11 р анги монгол хэлbadmaaa
 
7 анги шалгалтанд бэлдэх
7 анги шалгалтанд бэлдэх7 анги шалгалтанд бэлдэх
7 анги шалгалтанд бэлдэхxaky
 
найруулан бичих м.х г.эрдэнэтуяа
найруулан бичих м.х г.эрдэнэтуяанайруулан бичих м.х г.эрдэнэтуяа
найруулан бичих м.х г.эрдэнэтуяаadmin44
 
өгүүлбэрийн гол гишүүд
өгүүлбэрийн гол гишүүдөгүүлбэрийн гол гишүүд
өгүүлбэрийн гол гишүүдBaterdene Solongo
 
хичээл
хичээлхичээл
хичээлseegiii
 
хичээл 21
хичээл 21хичээл 21
хичээл 21nayna-1
 
би монголоороо гоёдог
би монголоороо гоёдогби монголоороо гоёдог
би монголоороо гоёдогBolopchimeg Bolopoo
 
7 анги шалгалтанд бэлдэх
7 анги шалгалтанд бэлдэх7 анги шалгалтанд бэлдэх
7 анги шалгалтанд бэлдэхhadaaaaa
 
7 анги шалгалтанд бэлдэх
7 анги шалгалтанд бэлдэх7 анги шалгалтанд бэлдэх
7 анги шалгалтанд бэлдэхhadaaaaa
 
б лхагвасүрэн1
б лхагвасүрэн1б лхагвасүрэн1
б лхагвасүрэн1Amarjargal_se
 

Similaire à íàìòàð õè÷ýýë (20)

оньсого таацгаая-давтлага
оньсого таацгаая-давтлагаоньсого таацгаая-давтлага
оньсого таацгаая-давтлага
 
íàìòàð õè÷ýýë02
íàìòàð õè÷ýýë02íàìòàð õè÷ýýë02
íàìòàð õè÷ýýë02
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэр
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэр
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэр
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэр
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэр
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэр
 
Word
WordWord
Word
 
Word
WordWord
Word
 
11 р анги монгол хэл
11 р анги монгол хэл11 р анги монгол хэл
11 р анги монгол хэл
 
7 анги шалгалтанд бэлдэх
7 анги шалгалтанд бэлдэх7 анги шалгалтанд бэлдэх
7 анги шалгалтанд бэлдэх
 
найруулан бичих м.х г.эрдэнэтуяа
найруулан бичих м.х г.эрдэнэтуяанайруулан бичих м.х г.эрдэнэтуяа
найруулан бичих м.х г.эрдэнэтуяа
 
өгүүлбэрийн гол гишүүд
өгүүлбэрийн гол гишүүдөгүүлбэрийн гол гишүүд
өгүүлбэрийн гол гишүүд
 
хичээл
хичээлхичээл
хичээл
 
хичээл 21
хичээл 21хичээл 21
хичээл 21
 
би монголоороо гоёдог
би монголоороо гоёдогби монголоороо гоёдог
би монголоороо гоёдог
 
7 анги шалгалтанд бэлдэх
7 анги шалгалтанд бэлдэх7 анги шалгалтанд бэлдэх
7 анги шалгалтанд бэлдэх
 
7 анги шалгалтанд бэлдэх
7 анги шалгалтанд бэлдэх7 анги шалгалтанд бэлдэх
7 анги шалгалтанд бэлдэх
 
б лхагвасүрэн1
б лхагвасүрэн1б лхагвасүрэн1
б лхагвасүрэн1
 

Plus de Sarantuya Tumurbaatar (11)

Telling the Time
Telling the TimeTelling the Time
Telling the Time
 
Preposition move
Preposition movePreposition move
Preposition move
 
Fruits
FruitsFruits
Fruits
 
Animals 2010
Animals 2010Animals 2010
Animals 2010
 
Animals 2010
Animals 2010Animals 2010
Animals 2010
 
Basics of-english-grammar
Basics of-english-grammarBasics of-english-grammar
Basics of-english-grammar
 
Basics of-english-grammar
Basics of-english-grammarBasics of-english-grammar
Basics of-english-grammar
 
Basics of-english-grammar
Basics of-english-grammarBasics of-english-grammar
Basics of-english-grammar
 
Basics of-english-grammar
Basics of-english-grammarBasics of-english-grammar
Basics of-english-grammar
 
Basics of-english-grammar
Basics of-english-grammarBasics of-english-grammar
Basics of-english-grammar
 
Basics of-english-grammar-1205533999606300-3
Basics of-english-grammar-1205533999606300-3Basics of-english-grammar-1205533999606300-3
Basics of-english-grammar-1205533999606300-3
 

íàìòàð õè÷ýýë

  • 1. Тàíèëöóóëãà С . Тэгшдүүрэн МУБИС –ийг 2007 онд төгссөн бакалавр , заах аргач зэрэгтэй 11 дэх ажиллаж байна Б.Бүжинлхам УБИС –ийг 1998 онд төгссөн магистр , заах аргач зэрэгтэй 12 дах жилдээ ажиллаж байна
  • 2.
  • 3. Íàñíû áàãàä ñóðñàí ýðäýì ºã뺺íèé íàðàí àäèë  ×èí ñýòãýëýýñýý èíýýìñýãëýæ ºíººäðèéã óãòààðàé Íàìòàð áè÷èõ
  • 4. Нэгж хичээлийн сэдэв :Намтар бичих  Хамрах хүрээ : Шилжилтийн 8 дугаар анги  Зорилго:  Намтар гэж юу болохыг ухааран ойлгож ойлгох, намтар бичих үйлийн баримжааг эзэмшүүлэх хөгжүүлэх  Зорилт:  К1: Эх дотроос намтрыг ялган таних , намтрын тухай ойлголт эзэмших  К2: Намтар бичиж сурах аргыг эзэмших,  К3: Алдартай хүмүүсийн намтрыг сонирхон судлах  К4: Намтрыг дуурайн бичих үйлийн баримжааг эзэмши х хөгжүүлэх
  • 5. Хүрэх үр дүн  Алдартай хүмүүсийн намтартай танилцах  Намтрын онцлогийг ойлгож мэдрэх  Өөрийн намтрыг бичиж сурна
  • 6. Нэгж хичээлийн цагийн төлөвлөлт: 1 цаг намтар уншиж судлах 3-р цаг Гурван үеийн түүх бичих 2-р цаг 4-р цаг Гүрбазарын Үнэлгээ намтар уран шинжилгээ бүтээлтэй хийх цаг цаг
  • 7. 1-р цаг: Танèí мэдэх¿éí цаг  Бидний хичээлд идэвхтэй оролцоорой  Хамт олноо хүндэлж мэдлэг бүтээцгээе  Оролдлого сайт оройд нь гэсэн урианд нэгдэцгээе  Чин сэтгэлээсээ инээмсэглэе
  • 8. “Ãàëèëåé àìæèëòàä õýðõýí õ¿ðñýíáý?”,”Öàðöààíû õºë õýðõýí ò¿¿ñýí òóõàé” ýõèéã óíøààä ÿëãààã ãàðãààðàé/ Өртөөчлөн унших арга/ 1.Øèíæëýõ óõààíû ò¿¿õýíä àãóó èõ íýýëò õèéæ äàðàìò øàõàëòûã äàâàí ãàðñíààðàà àëäàðøñàí Ãàëèëåé øèíæëýõ óõààíû ¿íäýñ áîëñîí àæèãëàëòûí àðãûã íýýñýí. Òýðýýð õàìãèéí àãóó îäîí îðîí÷ ôèçèê÷ áàéëàà. Ãàëèëåé/1564-1642/Èòàëèéí Ïèñàä äýýä çèíäààíû áîëîâ÷ àìüäðàëòàé òîî õºãæèì ñîíèðõäîã ýöãèéí õ¿¿ áîëîí ìýíäýëæýý. 1581 îíû ºã뺺 ñ¿ìä õ¿ì¿¿ñ ºâäºã ñºõðºí ìºðãºë õèéæ áàéõàä Ãàëèëåé òààçàíä ºë㺺òýé äýí ñàâëàõûã àæèãëàí èæèë õóãàöààíä óðàãø õºäºëæ äýíãèéí õóðä áîëîí ñàâëàõ çàé áàãàññààð áàéñíûã àíçààð÷ýý . 17íàñòàé áàéñàí òýðýýð àæèãëàëòààñàà ¿¿äýí òóðøèëò õèéâ. Îëñíû ¿ç¿¿ðò à÷àà ç¿¿æ ýíãèéí íýã ä¿¿æèí õèéãýýä îëñ èæèë óðòòàé áàéõàä à÷àà õîë áîãèíî áàéõàä îéðõîí ñàâëàäãèéã îëæ ìýäñýí áàéíà. 1609- 1610 îíä ãóðàâ äàõèí ºñãºäºã îäîí îðíû äóðàí àâàé á¿òýýæ ñàðíû ãàäàðãóó ºº ñýâã¿é áèø áàðçãàð òºäèéã¿é Ẻðºíõèé ãýäãèéã áàòàëñàí Øàøèí áà øèíæëýõ óõààíû õîîðîíä ìàðãààí ãàð÷ òýðýýð ñ¿ì õèéäòýé 12 æèë ìàðãàñíû ýöýñò ººðèéí ¿çëýýñýý á¿ðìºñºí òàòãàëçàæ ø¿¿õèéí ºìíº ººðèé㺺 õàìãààëæýý. Ãàëèëåé 1637 îíä õàðààã¿é áîëñîí ÷ 1642îíû 1 ñàðûí 8 íàñ áàðàõ õ¿ðòëýý àæèëëàñààð áàéñàí þì.
  • 9. Царцааны хөл түүсэн нь  Öàðöààíû õºë ò¿¿ñýí òóõàé / äóóëü / /×.×èìèääîðæ /  Áèë¿¿íèé öóóëäàñ øèã ñààðàë öàðöàà òàðõèí äîòîð ¿õæýý .  Òýð óóë íü íàäàä ãýì õèéãýýã¿é þì. Öàðöàà íîãîîí ãýäýã îíãîöíîîñ áîëñîí þì.Ò¿¿íèéã îíãîö áîëãîí òîãëîñîí þì.  Õî¸ð äàëàâ÷èéã íü öóóë÷èõëàà.Öàðð öàðð... ãýäýã áîë ñàðð ñàðð.. гýýä ìóóõàí íèñ÷ áàéíà. Ãýòýë íýã ìààíü áàðüæ àâàíãóóò ºðººñºí äàëàâ÷èéã íü òàñàë÷èõëàà. Öàðöàà äóíãóéëäàæ óíààä áàéâ. Äóíãóéëäààä áàéãàà òàëûíõ íü õºëèéã íü ò¿¿÷èõëýý. Õààøàà ÷ ¿ã¿é áîëîõ íü òýð. Äýìèé ë òîíãîëçîíî. Òýð óéëæ áàéãàà áèç . ªðºâä뺺.  Õî¸ðûí õîîðîíä èíãýæ òàð÷èëãàñíààñ ã¿éöýý÷èõüå ãýëýý. ×óëóóãààð íèòãýð÷ îðõèâ. Òýð ºâñºí äóíä òàðõèí äîòîð ìèíü ¿õæýý. Òýðíèéõ áèç., áè ¿å ¿å ìàðòàãíàæ ìóíãèíàäàã áèëýý.
  • 10. Íàìòàð ãýæ þó âý? гýñýí àñóóëòàíä õàðèóëàõûí òóëä õàìòàð÷ àæèëëààðàé /Багаар суралцах аргаар явуулна/  Ñóðàõ áè÷èã Äàñãàë 81 Нàìòàð íü  Áóñàä õ¿íýýñ ÿëãàðàõ îíöëîãòîé  Õýçýý õààíà? Òºðñºí íü òîäîðõîé ¿íýí çºâ  Àìüäðàëûí ãàðàà  Àãóó èõ àìæèëò íýýëò  ¿çýë áîäîë íüòîäîðõîé áàéíà ãýñýí ä¿ãíýëòýíä õ¿ðíý./ нээлт хийх арга /
  • 11. Намтар гэж юу вэ? үйл явцыг Тайлбар Тайлбар- Намтар бичлэг нь дэс ламжийн дараалан -ласан төрөл юм
  • 12. Угаа мэдэхгүй хүн ойд төөрсөн сармагчин лугаа адил Хүний амьдралын түүхийг бүхэл бүтнээр нь Эсвэл нэг хэсгийг үнэн зөв Оновчтой тодорхойлсон мэдээлэл, уран сайхны зохиомжийн нэг төрлийг намтар гэнэ
  • 13. Ýð¿¿ë ìýíäèéí öàã: Þóãààð ÷ ñîëèøã¿é ¿íýò áàÿëàã áîë òàíû ýð¿¿ë áèå /5ìèíèóò / 1. Òîëãîéí äàñãàë: Òîëãîéã áàðóóíààñ ç¿¿í òèéø á¿òýí ààæóóõàí ýðã¿¿ëíý 3 óäàà õèéíý Ç¿¿íýýñ áàðóóí òèéø áóöààæ 3 óäàà õèéíý. 2. Õ¿ç¿¿íèé äàñãàë: Òîëãîéã äýýðýýñ äîîø 5 óäàà õºäºëãºíº 3.Ãàðûí äàñãàë: Õî¸ð ãàðûã õàãàñ íóãàëæ ñàðâóó õýñãèéã ãàäàãøàà 5 óäàà ýðã¿¿ëíý. äîòîãøîî 5 óäàà ýðã¿¿ëíý 4. Í¿äíèé äàñãàë : Í¿äýý õàãàñ àíèàä áàðóóí òèéø 5 ýðã¿¿ëíý Áóöààä 5 óäàà ýðã¿¿ëíý. 5. Ç¿ðõíèé äàñãàë: Áàðóóí ãàðàà ç¿ðõýí äýýðýý òàâèàä öîõèëòòîé 8 óäàà öîõèíî
  • 14. 1.Ãåòòè Ãðèí /äýëõèéí ñóóò áàÿíû íýã/ íàìòàðûã óíøààä Ãàëèëåéí íàìòàðòàé õàðüöóóëàí ÿðèëöààðàé . 2.Îí ñàðûí äàãóó ¿éë ÿâäëûã тоочин ÿðèëöààðàé /Оюуны довтолгооны аргаар явуулна/ 1581 1847 1609-1610 1865 1637 1867 1642 оны 1 сар 1916 17
  • 15.
  • 16. Бататгах үе шат: Намтар бол тухайн хүний түүх юм.  Түүхийн хичээлтэй холбон тайлбарлах  15-16 дугаар зууны Италийн нийгмийн байдлыг тайлбарлах Итали орон нь сүм хийдийн тэргүүн нар нийгэмд тэргүүлэх байр суурийг эзэлдэг байсан учраас Галилейг түүний үзэл бодлыг эсэргүүцэж чөтгөр шуламтай нөхцсөн хүмүүсийг мунхруулсан гэж үзэж олон дарамт шахалтыг үзүүлдэг байсан  19 ä¿ãýýð çóóíû Àìåðèê  Гитти Грин бол 19 зуунд амьдарч байсан Америкийн хамгийн баян хүн  19 зууны үед Америк орон аж үйлдвэрийн орон байсан  Нийгмийн байдал ньбие хүний үйл ажиллагааг дэмжсэн овсгоотой бол амьдарч чадах нөхцөлөө өөрөө бүрдүүлдэг байсан нь Гитти Гринг хөрөнгийн биржид туршлагатай наймаачин болгосон юм
  • 17.
  • 18.
  • 19. Гэрийн даалгавар  Дасгал 82  Дараах намтар зохиолыг дээрх намтартай харьцуулан бодож уншаарай  Занабазарын намтраас:  А. Үйл явдлын болж байгаа орон цагийг тодорхойлно уу? “Цастын орон” гэж ямар орон бэ?  Б. Цогцолбор бүрийн гол санааг тайлбарлан гарчиг өгөөрэй  В.Тооны нэр, цаг хугацааг заасан холбоо үгийг ялган бичиж утга үүргийг тайлбарлаарай
  • 20. Намтар бол түүх юм Хувийн намтар Намтрын Гурван үеийн төрөл Намтар зохиол намтар зүйл Намтрын товчоон
  • 21. 2 дугаар хичээл: Туурвиж бүтээхүйн цаг Ш.Гүрбазар “Би монголтойгоо адилхан” дууг хамтдаа сонсоцгооѐ Дууны утга санааг оновчтой тайлбарлана Дуунаас төрсөн сэтгэгдлээ 2-3 өгүүлбэрээр илэрхийлнэ. Ш. Гүрбазарын намтар уран бүтээлийг хамтарч бичицгээе /Ëåêöèéí àðãà/ Шагдарсүрэнгийн Гүрбазар 1955 онд Дорноговь аймгийн Их хэт суманд төржээ. 1977 онд Улсын багшийн Дээд сургууль төгссөн 1970 оноос уран бүтээлээ эхэлсэн. 1993 онд “Сэрүүн зүүд”, “Шөнийн сүүдэр” Жүжгийн зохиолоороо МЗЭ ийн шагнал, 2004 онд Алтан өд шагнал , 2005 онд Соѐлын гавьяат зүтгэлтэн цол авсан Дугуй хээтэй наадам 1973, Домгийн өглөө 2002 он зэрэг түүвэр гаргасан
  • 22.
  • 23.
  • 24. Ш. Гүрбазарын тайз дэлгэцийн бүтээлүүд :  “Цэргийн ар гэр “1 978, “Хүний хань” жүжиг 1 983  “Илтгэл” теле жүжиг” 1986, “Сэрүүн зүүд “жүжиг 1988  “Элдэв зураг” 1989, “Хаврын сүүл” сар 1989  “Зургийн багш буюу нарны шувууд” 1989  “Надаар тоглосон хайр” 2005  “Жаргах гэж дурладаггүй байна “  “Чамайг алдмааргүй байна” 2005  Ш. Гүрбазар нь дотоод сэтгэлийн өнгө аясыг илэрхийлэхдээ өвөрмөц зураглал ,монгол сэтгэлгээг гүн гүнзгий дүрсэлдэг зохиолч юм.Түүний шүлгүүд нь монгол хүний бодрол, эх үрийн элбэрэл хайрыг сэтгэлд гэгэлзтэл нялхруулдаг, торгон нарийн мэдрэмж нь өөрийн өнгө аясыг илтгэдэг юм  Ш.Гүрбазарын хамгийн их уншигдсан нийтлэл бол “ Би монголоороо гоёдог “ , “Гунигийг март,” ,“Ханиасаа уучлал эрэхүй “юм.
  • 25. Гүрбазарын шүлгэнд задлал хийх /Задлан шинжлэх аргаар явуулна/ Орчлонгийн дутуу Аавдаа би эрхэлдэг байсан Аавдаа би эрхлэхдээ Алтан гадасны од аргамжааг буулгаж Зээрийн шагайгаа холбоё гэж Аадрын сүүлчийн солонго барьж Шилбүүрийн үзүүртэй уяя гэж Үлгэр дуустал үүр цайлгахгүй гэж Өлөн шүүдрийг өдөр өнжөөе гэж Эрхэлдэг байсан элдэвлэдэг байсан
  • 26. Ш.Гүрбазар Ээждээ зориулан 40 орчим дууны шүлэг бичсэн билээ  Шүлгийн утга санааг 1-2 өгүүлбэрээр илэрхийлнэ үү?  Аргамжааг ,шагай холбох, шилбүүр, өлөн шүүдэр гэсэн үгийн утгыг тайлбарлах  Зохиолч шүлгээ яагаад “Орчлонгийн дутуу” гэж нэрлэсэн бэ?  Шүлгээс төрсөн сэтгэгдлээ товчхон илэрхийлнэ үү?  аргамжаа - урт суран уяа  Шилбүүр -бог малыг тууж хөөхөд зориулагдсан суран уяа  Өлөн шүүдэр- өглөө өвсний толгойд тогтсон дусал  Шагай холбох - хоёр шагайг сураар холбож уях
  • 27.
  • 28. Îþóí óõààí õºãæ¿¿ëýõ öàã: Ýýæèéí òóõàé äóóíû íýðèéã òààõ òýìöýýí 5-8ìèíóò 1.Ñ¿¿òýé ýíãýðèéã íü ÷è÷ðýýæ óéëàõàä ìèíü ñýð¿¿í ýýæ ìèíü 2. Íàìðûí õÿðóó óíàõàä òàíüäàà î÷èõ ãýæ ÿàðäàã ñàí Íàìõàí áóóðàë èæèèäýý ¿íñ¿¿ëæ ÿàðààä áóöäàãñàí 3. Ç¿¿í óóëûí ñîëîíãî íüáàðóóíòàà òàòñàí ÷èã ÿàõàâäýý Ç¿¿äëýýä ñýðýõýä ìèíèé ýýæèé äýðãýä ìèíü áàéâàë æàðãàëòàé 4. Ýýæèéí á¿¿âýéí äóó ýãøèã íàäàä õàéðëàñàí Ýíý ë ìèíèé á¿¿âýéí äóó ýýæèéí á¿¿âýéí äóó 5. ¯ñ íü áóóðàë ñàéõàí ýýæèéí ìèíü ñàíàà íü äàíäàà ñ¿¿ áàéäàã 6. Èæèéòýé õ¿íèé çóëàé áèò¿¿ðýõèéí ó÷èðã¿é Ýýëòýé áóóðàë õîðâîîä ñ¿¿ãýýð àìàëñàí áîëîõîîðîî 7. Ìèíèé ýýæ ñàéõàí ýýæ ìÿíäàñ 纺ëºí óÿõàí ýýæ 8.Õàòóó ÷ ãýëýý õàä ÷óëóó àìüäðàëûã ìèíü ÿàæ ã¿éöýõýâ äýý Ýðõë¿¿ëëýý ÷ ãýñýí õîðâîî ýýæèéã ìèíü ÿàæ ã¿éöýõýâ äýý /Òîäðóóëñàí ¿ãèéã óíøààä ºí㺺ð èëýðõèéëæ áè÷ýýðýé/
  • 29. Гэрийн даалгаварт бүтээлч тэмдэглээний арга  1. Өвөө болон аавынхаа тухай мэдэж дэвтэртээ тэмдэглэл хийх  Он сар цаг хугацааг болсон үйл явдалтай нь тэмдэглэхээ мартуузай.  2.ªºðò òààëàãäñàí ýðõýì õ¿íèé íàìòðûã òýìäýãëýæ èðýýðýé  /ñóðàã÷èä äààëãàâðûã ñîíãîæ ã¿éöýòãýýðýé/ Шүлэг
  • 30. 3 хичээл: Урлан бүтээхүйн цаг  Б. Лхагвасүрэнгийн “Миний гурван үеийн түүх”- ийг уðàí óíøèõ /Ñîíãîæ óíøèõ/  Содон сонин юу ажиглагдав.? / хамтран ярилцана/  “Уран зохиолын хэлбэрээр бичигдсэн байна” гэдгийг гаргаж нотлох  Сурагчид Б.Явуухулан Б.Лхагвасүрэн хоёрын намтрыг харьцуулан судлана. /“Т” хүснэгтийн арга/  Бичлэгийн хэлбэр  Найруулга  Хувь хүний онцлог ялгааг гаргаж тэмдэглэл хөтөлнө.
  • 31. Хувь хүн намтраа хэрхэнбичив  Б.Лхагвасүрэн  Б.Явуухулан Би гэдэг эхийнхээ хэвлийд арван сар  Миний бие Завхан аймгийн Уруугаа урган ургаж Жавхлант сумын нутаг Мандат гэдэг Эх газар хүрүүтээ газар эцэг Áэгзийн гэрт төрсөн Арван Дээшээ урган эргэсэн долоон настайдаа хуучин бичгийн Эмээлийн бүүргэнд хүрүүтээ давхихын судар үсэглэн уншдаг болсон. Миний өвчнөөр өвдсөн бие бага дунд сургуульд суралцаагүй 1944 онд Улаанбаатар хотноо Санхүү Эцгийн өврөөс гаруутаа хайрын өвчнөөр эдийн засгийн техниккумд элсэн 1949 өвдсөн онд төгссөн 1959 онд Москвагийн Эргэцүүлж ухаарах болмогцоо шүлгийн Горькийн нэрэмжит утга зохиолын өвчнөөр өвдсөн дээд сургууль төгссөн . Залуучуудын Энэ сайхан өвчнөө жаргал болтол Үнэн сонин, Цог сэтгүүл, архагшуулсан Улаанбаатарын мэдээ сонины газар ажиллаж байв. 1949 онд анхны шүлгээ бичиж хэвлүүлсэн. 1967 онд шилдэг шүлгүүд бичсэн учир Төрийн шагнал хүртсэн
  • 32.
  • 33. Çîõèîë á¿òýýëä çàäëàë õèéõ /òàéëáàðòàé äàñãàëûí àðãà/  -Ýìýýëèéí á¿¿ðýã  -Õàéðûí ºâ÷íººð ºâäñºí  -Ýíý ñàéõàí ºâ÷íºº æàðãàë áîëòîë àðõàãøóóëñàí ãýñýí ¿ãèéí óòãûã òàéëáàðëàõ  “Ìèíèé áèå Çàâõàí àéìãèéí Æàâõëàíò ñóìûí íóòàã Ìàíäàò ãýäýã ãàçàð òºðñºí.” ãýõ ºã¿¿ëáýðèéã ã¿ø¿¿äýýð çóðæ òîäîðõîéëîõ  “Òåõíèêêóì” ãýñýí ¿ãèéí óòãûã òàéëáàðëàõ  “Õýâë¿¿ëñýí” ãýñýí ¿ãèéã óòãàò õýñãýýð çàäàëæ òàéëáàðëàõ
  • 34.
  • 35. Àëæààë òàéëàõ ìº÷ 5-7ìèíóò 1.Õàìãèéí õîë ¿ñýðäýã àìüòàí / í**** ***ñ/ 2.Õîîë òýæýýëýý áàéíãà óãààæ öýâýðëýæ èääýã àìüòàí /è***íõ / 3.Õ¿íèé õàìãèéí æèæèã ÿñ õààíà áàéäàã âý? /÷**/ 4. Äýëõèéí õàìãèéí öººõºí õ¿í àìòàé óëñ /Â***ê*í/ 5.Ìîíãîëûí àíõíû óðàí ñàéõíû äóóòàé êèíî /Ö*** ò**æ/ 6.Ñýëýíãý ìºðºí õààíà öóòãàäàã âý? /Á***** í**ð/ 7.”Àð” ãýñýí ¿ãèéí ýñðýã óòãàò ¿ã / ***ð/ “Òýíãýð øèã áàé” ø¿ëãèéí çîõèîã÷ /Ä**ø*****ð/
  • 36. Бататгал: Намтар бичихэд юуг анхаарах вэ?/ Асуудал дэвшүүлэн ярилцах/ Намтар бичих аргачлалыг өөрсдөө гаргана. Гаргасан аргачлалаа номны 83 хуудастай харьцуулаарай Алдар цуутай хүмүүсийн жагсаалтыг гаргаж сонголт хийх Найруулгын Тухайн хүнтэй болон зөв бичих холбоотой дүрмийн алдаа баримт байгаа эсэхийг цуглуулах хянах цулуулсан Намтрыг бичих баримтаа засаж ангилан сайжруулах бүлэглэх
  • 37. Гэрийн даалгаварт: Өөрийн 3 үеийн намтрыг бичиж ирэх / Намтар бичихдээ үүнийг анхаараарай / Тухайн • Тоо хүний баримт • Тухайн онцгой үнэн байх чанар зан • Хүний түүхийг аашийг харуулахаар сонгон байх бичих.
  • 38. 4-р цаг Үнэлгээ: Шинжлэн дүгнэхүйн цаг  / Танин мэдэхүйн идэвхжүүлэх асуулт хариултын мөч/ 5 ìèíèóò/ Нэгдүгээр хэсэг  1.Дэлхийн суут баяны нэг хэн бэ?  А. Гетти Грин Б.Галилей В. Занабазар  2. Хорин нэгэн Дарь эхийг бүтээсэн өндөр гэгээний нэрийг олно уу?.  А. Далай лам Б.Занабазар В.Бакула Ренбүчи  3. Гурван үеийн намтраа яруу найргийн хэлбэрээр бичсэн зохиолчийг олно уу?  А. Б.Явуухулан Б. Б.Лхагвасүрэн В. Ш.Гүрбазар  4.Явуухулангийн нэрийг ямар учраас эерүүлж нэрлэсэн вэ?  А. Эрдэм номтой болгох гэж Б.Өнөр баян болохыг бэлгэдэж  В. Хүүхэд тогтохгүй айл байсан учраас  5. Тэнгэрээс өөх унах тэр юу вэ?  А. Цас орох Б.Мөндөр орох В.Бороо орох
  • 39. Хоёрдугаар хэсэг Өөрийн намтрыг уран зохиолын болон албан бичгийн найруулгын хэлбэрээр сонгон бичээрэй /26 ìèíóò/ Нэгж хичээлийг үнэлэхдээ:  1-р хэсэг 10 оноо / танин мэдэхүйн асуулт /  2-р хэсэг 60 оноо / намтар бичих /  Хичээлийн ирц , идэвх 10 оноо  Бичгийн соёл 10 оноо  Гэрийн даалгавар 15 0ноо  Бүгд 100 оноо / стандарт үнэлгээ / Ãóðàâäóãààð õýñýã / 7-8 ìèíóò/
  • 40. Ãàðàà ºâäºã äýýðýý òàâèàä òîëãîé öýõ ñóóãààðàé. Àìüñãàëàà óðòààð àâààä ààæóóõàí ãàðãààðàé Í¿äýý àíèàä ýëäýâ ç¿éë áîäîëã¿é äóóã ìýäýð÷ ñîíñîîðîé Ñîíñîõäîî áè õàìãèéí àç æàðãàëòàé áàéíà, Áè ººðòºº õàéðòàé Ìèíèé àìüäðàë ñàéõàí áàéíà , àç æàðãàëààðä¿¿ðýí áàéíà, ìèíèé åðòºíöºä õàéð, èíýýä áÿëõàæ õàëóóí äóëààí ñýòãýëýýð ãýð á¿ëèéã ìèíü èâýýæ áàéíà ãýæ òºñººëºí áîäîîðîé Õè÷ýýëä èäýâõèòýé îðîëöîæ îþóíû èõ ìýäëýã á¿òýýñýí ýðõýì òàíû ñóðëàãàíä íü óðóóäàõ çàì á¿¿ áàéã àìüäðàëä íü àç æàðãàëûí ñ¿¿í öàöàë ºðãºå ñýòãýëä íü ãýãýýðëèéí ýãøèãýí õàäàã ºðãºå Àíõààðàë òàâüñàíä áàÿðëàëàà