Muhtemelen Antarktika'ya giden ilk Türk bilim adamı olan Atok Karaali'nin oradaki yaşamı

1. ANTARKTİKA
GÜNCESİ
(1967-1968)
Atok Karaali
adına Artemis Karaali

2. Kasım 1967
 Robert Kolej Elektronik Muhendisliği Bölümü’nden 1966
yılında aldığı lisans derecesini takiben Atok Karaali,
A.B.D. de STANFORD Üniversitesi’nde M.S. çalışmasına
başlamış, ve bu süreçte, bu üniversitenin Elektronik
Mühendisliği Bölümü’nün “Radioscience” laboratuar-
larında da eşzamanlı olarak çalışma şansını yakalamıştır.
 Bu dönemde Bölümünün NSF (National Science
Foundation) tarafından desteklenen “VLF (very low
frequency) araştırmaları projesi” nin ekibine dahil
edilerek, üç arkadaşı ile birlikte bir yıl Antarktika’da
çalışmak üzere düzenlenen bir kontratla ve Amerikan
Donanması’nın aracılığı ile Yeni Zelanda üzerinden bu
kıtaya gönderilmiştir..

3. Proje hakkında bilgiler
 Dahil oldukları proje, ABDnin
USARP(United States Antarctic
Research Programı) kapsamında, US
Navy ve NSF (National Science
Foundation) tarafından desteklenen
ve geçmişi 1957 yılına dayanan
“Operation Deepfreeze” kod adlı
projenin devamı niteliğinde..
 “Operation Deepfreeze”, epey uzun
soluklu, çok disiplinli bir proje. Bu
disiplinler:
-Jeoloji -Meteoroloji
-Glasiyoloji -Klimatik Fizyoloji
-Biyoloji -Auroral studies*
-Geomanyetik araştırmalar

4. “Auroral studies”
Aurora:
Özellikle kutuplara yakın bölgelerde gözlenen, iyonosfer tabakasındaki
magnetosferik partiküllerin çarpışmasıyla azotun elektron alarak iyonize olması ve
sonra da excited state’den ground state’e geçmesiyle gözlenen foton
emisyonları
Auroral studies:
İyonosferik verileri analiz ederek radio komünikasyon ve surveyans amaçlı
kullanımı için teknoloji geliştirmek amaçlı çalışmalar”
*******************
Atok Karaali bu projedeki rolünü babasına yazmış olduğu bir mektupta şöyle
özetlemiş:
“Yapacağım iş, suni peyk üzerinden komünikasyon, yüksek atmosferde radio
dalgaları propogation; tetiklenen emisyonlar ve çok alçak frekans araştırmaları”
Ancak orada sadece veri kaydetmek zamanını tam dolduramadığından ayrıca
gözlem cihazlarını çalıştırmak için gerekli elektriği sağlayan, çıkardığı ısı ile
istasyonu ısıtan, aynı zamanda egzoz sıcaklığıyla erittiği buzlardan kullanma ve
içme suyu veren iki jeneratörü sırayla çalıştırmak ve cihazların bakımlarını
yapmak görevlerini de o üstlenmiş.

5. Bir arkadaşının blog’undan:
 ‘……. Atok Karaali was in charge of the
upper atmosphere study. This consisted
of instrumentation that would transmit a
wide spectrum of radio frequency
energy up into the polar atmosphere and
then immediately receive what bounced
back. Postulates could then be made as
to the reflective nature of the polar
ionosphere and stratosphere.
I believe that this study and ones like it
on the Antarctic continent very likely laid
the foundation for what later became
the discovery in the tear of the ozone
layer in the Antarctic atmosphere”.

6. Ön hazırlıklar
 Yola çıkmadan önce tüm adaylar Oakland Naval
Hospital’da iki gün tepeden tırnağa sağlık incele-
mesinden geçirilirler.
 Atok, oradayken çürümesi muhtemel olan dişleri
doldurulduktan ve yine orada sorun çıkarabilecek
bademcikleri alındıktan sonra, bu hastaneden
“buzdolabında bile yaşayabilir” mealinde bir rapor
alır.
 Bu tetkikler onun fazladan 2.6 litrelik akciğer
kapasitesi olduğunu da ortaya çıkarır ki bu bulgu
sonraki yıllarda (malesef) hiç rahatsız olmadan
hergün 2 paket sigara içebilmesine yol açmıştır.

7. Ekip
 Stanford’lu arkadaşlarının
yanısıra, araştırma ekibinde U.S.
Army Natic Laboratuarları’ndan
iki meteorolog, ve C&GS
ESSA’dan bir sismolog/jeolog da
bulunmaktadır.
 Bu altı kişi Antarktika’daki Plateau
Station’a doğru bir askeri uçakla
(kızaklı iniş takımları monte edilmiş
Hercules C-130) - bir sonraki
tarifeli seferin ancak bir yıl sonra
olacağı bilgisiyle - yola çıkarlar.

8. Plateau Station Ekibi

10. Antarktika’da yaşam
 Antarktika’da “toprak”, volkanik küllerden oluşmuş,
 Etrafta hiç bitki yok, havada hiç nem yok, kupkuru, çöl gibi,
ayağınızın altında tonlarca donmuş su var oysa.. Burunlar hep
kupkuru..
 Kar ve buzullardan başka etrafta sadece bir kaç hangar ve
silindirik yakıt tankları var..
 Güneş şubata kadar hiç batmıyor sonra nisana kadar normal gece
gündüz siklusu var, ama nisandan sonra bu sefer de hiç gündüz
olmuyor, hep gece.. Bu da hazirana kadar sürüyor..

11. Antarktika’da yaşam
 8 x 25 m. boyutunda ve hangar
şeklindeki prefabrik bir yapıda
yaşıyorlar. Onlara dışarı çıktıklarında
derin nefes almamaları öğütlenmiş;
çünkü derin nefes almaları halinde
nefes borularının donma ihtimali var.
 Kendilerine misyon tamamlan-
dığında verilen sertifikada orada
bulundukları sürede yaşadıkları en
düşük sıcaklığın - 123°F (- 86°C)
olduğu bildirilmiş. Bulundukları
yükseklik de sertifikalarında 11800
feet (3596 m) olarak belirtiliyor.

14. Antarktika’da yaşam
 Dışarı çıkmak istendiğinde giyilmek üzere çok özel
giysileri var:
Orada aynı kişilerle bir tek hangar içerisinde altı ay gece altı ay
gündüz gerçeğini yaşamak elbette bu araştırıcılarda bazı
yaşamsal değişiklikleri beraberinde getirmiş.

15. Traş olma mecburiyeti ortadan kalkınca saç ve sakallar
bırakılmış..Ta ki dönünceye kadar bu sürüyor..

16. Yine arkadaşının blog’undan..
 “……We encountered our first real honest-
to-goodness wintered-over person. Tall,
dark, with a full beard and shoulder length
hair and granny glasses. He bore a striking
resemblance to what could be described
as a cross between John Lennon and
Gregory Rasputin. He was standing outside
the door of one of the buildings watching
all the excitement while philosophically
puffing on his cigarette. He was wearing
blue jeans, a Pendleton shirt ( the thick
kind), no gloves, no hat and house slippers.
Jesus, he wasn't even cold!. He cordially
introduced himself as Atok Karaali and
welcomed us to the station.
 Atok was working on his masters degree in
electrical engineering at Stanford
University. He had previously gotten his
bachelors at American University in
Istanbul. Rumors were that he was the
Turkish runner up bridge champion at
school and not too bad of a chess player
either. ‘

17. Özel bir takdir belgesi:
Başkan Lyndon B. Johnson’dan mektup

18. Anlamlı bir diğer teşekkür
Antarktika'da, Marie Byrd Land’deki Matikonis tepesi’nin 5 deniz mili (9 km)
doğusunda yer alan ve çoğunlukla karlarla kaplı Coulter Tepelikleri’nin
Doğu tarafındaki küçük kayalıklara, Antarktika Yer İsimleri Danışma Kurulu
(USACAN) tarafından, Plato İstasyonu’nda görevli iyonosfer fizikçisi
Atok Karaali’ye ithafen "Karaali Rocks (75°22'S ;137°55'W)" yani Karaali
Kayalıkları adı verilmiştir (1968).

19. 7 Mart 1943 tarihinde Adana'da doğdu. Annesi fizik
doçenti Selma Karaali, babası matematik öğretmeni
Naci Karaali'dir.1961 yılında Galatasaray Lisesi'nden
mezun olarak, Robert Kolej Yüksek Okulu, Mühendislik
Fakültesi, Elektrik Mühendisliği Bölümü'ne girdi ve 1966
yılında "Elektrik Mühendisi" ünvanıyla mezun oldu.
Yüksek lisans derecesini (M.S. in Electronics) A.B.D.de
Stanford Üniversitesinden 1969 yılında aldı.
ATOK KARAALİ
GS’61 RC’66
Aynı yıl Türkiye'ye dönerek askerlik görevini K.K.K. Mamak Muhabere Okulu'nda
yedek subay olarak tamamladı. 1 970 yılında kimya mühendisi Artemis Tuncer
(Prof. Dr. Artemis Karaali) ile hayatını birleştirdi. Dide ve Gizem adlı iki kızı ,
Kartal, Reyhan ve Altay adlı 3 torunu var. Askerlik görevinden sonra,TÜBİTAK
Marmara Bilimsel ve Endüstriyel Araştırma Enstitüsü (MBEAE)'de 1987 yılına
kadar çalıştı.Daha sonra bir süre Teletaş Telekomünikasyon A.Ş.'deki
çalışmalarının ardından tekrar TÜBİTAK-MAM’a dönerek bu kez de Ulusal
Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE)'de 2004 yılının sonuna kadar
görevini sürdürdü.
Antarktika'ya muhtemelen ayak basan
ilk Türk bilim insanı olan Atok Karaali,
12 Haziran 2005 tarihinde aramızdan
ayrıldı.

20. Atok Karaali'nin mesleki çalışmalarının bazıları:
TÜBİTAK MBEAE'deki Çalışmaları:
• PTT Genel Müdürlüğü için 30 Kanallı PCM Santralı çalışmaları
• Çeşitli Analog ve Dijital Sistem tasarımları,
• Askeri amaçlı kontrol ve ölçme sistemi tasarımları,
• Mikroişlemcilerin askeri ve sivil amaçlı sistemlerde kullanımı.
TELETAŞ'taki Çalışmaları:
• 34 Mbit/s ve 140 Mbit/s Fiber Optik Haberleşme Sistemi'nin tasarım ve
üretimi,
• Ericsson 565 Mbit/s Fiber Optik Haberleşme Sistemi'ne teknik destek.

21. Antarktika’da çalışacak tüm
Türk bilim insanlarına başarı
dileklerimizle, teşekkürler..