Recommandé
Contenu connexe
En vedette
En vedette (20)
Earthquake and Tips.pptx
- 2. ؟ یە چی بومەلەرزە بومەلەرزە لەرینەوەیەك یان زنجیرە لەرینەوەیەكی كوتوپڕ و خێرای زەویە كە لە ماوەی كەمت ر لەخولەكێك لە زۆربە ی ج یهان بە شێوە ی جیاجیا ڕ و ،ودەدات لەئەنجامی خزین یان بەریەككەوتنی پلێتە تەكتۆنیەكانی چینی توێكڵی زەوی پەیدا ئەبێت . بەشوێنی روودانی بومەلەرزەكە ئەوترێ چەقە هەناوی بومەلەرزە ( Hypocenter ) یان ( Focus ) . وە بە ئاستی ڕوودانی بومەلەرزەكە لەسەر زەوی ئەوترێت چەقە ڕوو ( Epicenter ) . بە شوێنی شکاندنی پلەیتەکان ئەوترێت درز یان شەقبوونی زەوی ( Fault ) .
- 4. • بەشێوەیەکی گشتی دیاردەیەکی سروشتی ،کتوپڕە زۆر بە توندی و بێ ئاگادارکردنەوەی ،پێشوەخت بەهۆکاری شکانی توێکڵی زەوی ، داڕووخانی ت وێکڵی زەوی ، گ ڕ کان و کانە ئاگرینەکانەوە ڕوودەدات . • بەگوێرەی ڕاپۆرتی USGS ( United States of Geological Survey ) کاتێک بڕێکی زۆر لە نەوت دەردەهێنرێت پەستانێکی زۆر دەخرێتە سەر ئەو شلەی ە بۆ دەرهێنانی بڕێکی زیاتر لە نەوت لە ئەنجامی بێئاگایی و کەمتەرخەمی لە ک اتی ( injection ) ی شلەکان و ئەو پەستانە دەگۆڕێت کە لە کون و کەلێنەکان دا هەی ،ە بۆشایی زۆر لەناوکون و کەلێنەکانی ناو خاکەکە ( چینی توێکڵی زەوی ) در وست دەبێت و داڕمان ( collapse ) پەیدادەبێت و دەبێتە هۆی دروستبوونی ،بومەلەرزە ب ەم بومەلەرزەیەش دەوترێت ( Induced Earthquake ) واتە بومەلەرزەی مرۆیی چونکە مرۆڤ دەستی هەیە لە دروستبوونی . • زۆر جار بیستومانە کە لەوانەیە بومەلەرزەی بچوک دروست ببێت بەهۆی درو ست بوونی بۆشایی لە ناو کون و کەلێنەکانی توێکڵی زەویدا لەئەنجام ی نەمان ی ئاوی ژێر زەوی .
- 13. ڕوودانی هۆی دەبنە کە دەستکردەکان هۆکارە بومەلەرزە • بەربەستەکان سەدو ( Dams and Reservoirs ) • بەرز تەالری ( Skyscraper ) • زەوی ژێر ئاوی لە زۆر بڕێکی دەرهێنانی ( Ground water extraction ) بچوک بومەلەرزەی بەتایبەت بومەلەرزە دروستبونی هۆی ببێتە لەوانەیە . • زەوی گەرمی وزەی وێستگەکانی ( Geothermal power plants ) • بەهۆی دەردەهێنرێت نەوت لە زۆر بڕێکی کاتێک ( injection ) ەوە . • ئەتۆم چەکی کردنەوەی تاقی کە لە زەویدا قواڵی دەریاو ناخی ڕوودەدات .
- 15. • دیاردەی بوومەلەرزە بەشێوەیەكی گشتی لەسەر ئاستی جیهاندا روودەدات بە جوڵ ەو لەرزاندنی ،جیاواز ئەگەر باسی ناوچەكەی خۆمان ،بكەین واتە سلێمانی و دەوروب ەری ، ئەم ناوچەیە كەوتووەتە نێوان چەند زنجیرە چیایەكەوەو ناوچەی وسلێمانی دەوروب ەری لە رووی فیزیۆگ را فییەوە دەكەوێتە پشتێنەی ناوچە شاخاوییە بەرزەكانەوە بەپێ ی پۆلێنكاری Buday and Jassim ، ئەم ناوچەیە بە چەندین پێكهاتەی جیۆلۆجی ،دەورەدراوە ئەویش زنجیرەی قۆقزی ئەزمەر لەبەشەكانی باكووری وخۆرهەاڵتی زنجیرەی قۆق زی پیرەمەگرون لە باكووری خۆر ئ اواو زنجیرەی قۆقزی سەگرمە لە باشووری خۆئاواو چەندین پێكهاتەی ورووچاڵ قۆقزی بچوك بچوك لە نێوان ئەم پێكهاتە سەرەكیان ە هەیە . • لە ڕووی ،تەكتۆنیەوە ئەم ناوچەیە دەكەوێتە پشتێنەی الوەكی بااڵمبۆ - تانجەر ۆ Balambo-Tanjero Subzone بەپێی دابەش بوونی تەكتۆنی جیۆساینكالین كە Buday and Jassim دەستنیشانیان كردووە لە ساڵی 1987 .
- 18. كوردستانی لە بومەلەرزە جۆرەكانی كردنی پۆلێن عیراق - دا 1 - بومەلەرزەی ( تەكتۆنی ) : لە ئەنجامی جوڵەی چینەكانی ژێرەوەی زەویدا لە نێو تاو ێ رەكان كە بەشێوەیەكی كتوپڕ شكان ر ووودەدات جوڵەو بومەلەرزە دروست ،دەكات ئەویش لە ئەنجامی جوڵەی پلێتەكانی زەمینەوە سەرهەڵدەدات . 2 - بومەلەرزەی بوركانی : لە ئەنجامی تەقینەوەی بوركانەوە دروست دەبێت دەرپەڕینی magma ی لێ دەكەوێتەوە كە زۆر جار هەندێك لە شارەزایان پێیان وایە كە ڕو ودانی بومەلەرزە هۆكارەكەی بۆ چاالكیە بوركانیەكان دەگێڕێتەوە . 3 - بومەلەرزەی دا ڕ وخان : ئەم جۆرەیان لە ناو وبۆشاییەكان چینەكانی ژێر زەوی دا دروست دەبێت لە پاش دروستبوونی ب ۆشای لەناو چینەكاندا karst یان ،ئەشكەوت پاشان پەستان لەسەر ئەم بۆشاییانە دروست دەبێت و دواتر داڕو خان روودەدات و جوڵە و بومەلەرزە دروست ،دەبێت لە ناوچەی كێڵگە ونەوتیەكان كان زا كانیشدا لە ئەنج امی دەرهێنانی پترۆڵێكی زۆرو كەمبوونەوەی پەستانی ناوەوە ئەم داروخانە وروودەدات جوڵەی زەمینی س وك دروست دەبێت وەك لە كەركوك لە سااڵنی رابردوودا روویداوە ، ( یەعقوب كاكل ) .
- 19. لە بومەلەرزە هۆكارەكانی لە هەندێ كوردستان - دا • ناوچەكانی وبەنداوەكان گۆماوەكان بە هۆكارێك بۆ چاالكی بومەلەرزە دادەنرێت بۆ ن مونە وەك لە ودوكان دەربەندیخاندا ئەم جوڵەیە دروست بووە و تۆماركراوە ئەویش لەپاش پەستانێكی زۆر بۆ سەر زەوی ئەو ناوچەیە لەالیەن ئەو بڕە ئاوە كۆبووەوە زۆرەی كەلە پشت بەستی بەنداوەكەدا كۆبووەتەوە ئەمە جگە لە هەموو ئەو م ە وادە نیشتەمەنیانە ی كەلە لەالیەن ڕو وبارەكانەوە دەگوێزرێنەوە بۆ ناو بەنداوەكە كە سەدان هەزار تەن دەبێت و لەگەڵ ئاوی كۆبوەوەدا پەستانێك دەخاتە سەر زەوی ناوچەی بەنداوەكە و ئەو ڕ ووب ەرەش بەرگەی ئەو پەستانە ناگرێت و داچوون و جوڵەی زەمینی دروست دەكات . • شوێنی جوگرافی كە پەیوەندی بە ( پلێت ) و چینەكانی ژێر زەویەوە هەیە وەك لە ناوچەی زنجیرە چیاكانی وزاگرۆس تۆرۆس - دا بەردەوام ئەم جواڵنە هەیە بەهۆی ناسەقامگیر ی چینەكانەوە .
- 24. • بە شێوەیەکی گشتی بومەلەرزە لە شاری سلێمانی تایبەتمەندە لە پلەی نزم ەوە ب ۆ مامناوەند ( low to moderate magnitude ) ( ML <5.0 ) . بە شێوەیەکی باو بوومەلەرزە ی ( shallow-focus ) بومەلەرزەیەکە کە چەقە هەناوی بومەلەرزە کە ( focus ) نزیک بێت لە ڕووی زەوییەوە ( لە قوواڵیی کەمتر لە ٣۰ کم ) ە . لە ڕووی مێژووییەوە ئەم ناوچەیە تووشی شۆک بوو بەهۆی چەند بوومەلەرزەیەکی low magnitude) ) پلە نزمەوە ، پشت بە داتاکانی بەڕێوەبەرایەتی کەشناسی و بومەلەرزەزانی سلێمانی لە ساڵی ۲۰۱٧ - ۲۰۲۱ . • ڕۆژی شەممە 11 ی تەمموزی 2015 بوومەلەرزەیەک بە گوڕی 4.3 ml/mb ڕوویدا کە 11 کم لە چەمچەماڵەوە دوور ،بوو ناوەندی بوومەلەرزەکە بە نزیکەیی 56.2 کم لە ژێر ڕووی زەویەوە بووە . • دامەزراوەی جیۆلۆجی ویالیەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا ( (USGS ، ،ڕایگەیاندووە لە 12 ی تشرینی دووەمی 2017 کاتژمێر 21:18 بە کاتی ناوخۆیی لە باکووری ڕۆژهەاڵتی عێراق بوومەلەرزەیەک بە گوڕی ٧.٣ پلە بە پێوەرەکانی ڕێختەر ڕوویدا . ناوەندی ئەم بوومەلەرزەیە دەکەوێتە دووری ٣۲ کم لە شاری هەڵەبجە ، کە ۱۰ کەسی کوشت و زیاتر لە ۵۰۰ کەسی بریندار کرد . زیانێکی گەورەی بە بیناکان گەیاندو ،وە بەتایبەتی لە ناوچەکانی ،دەربەندیخان ،هەڵەبجە کەالر و خانەقین .
- 30. نەخشەی بومەلەرزەزانی عێراق و ناوچەکانی دەوروبەری ( بازنە ) بە پلەکانی بوومەلەرزە نیشان ،دەدات ( After Hosseini, et al., 2014 )
- 35. USGS نەخشەی بوومەلەرزەکەی ٦ شوباتی ی ۲۰۲٣ ،گرتەوە سوریای و تورکیا کە سوور ڕەنگی بە بوومەلەرزەکە دەدات نیشان . پرتەقاڵی ڕەنگی بە دواتر بوومەلەرزەکانی نیشاندەدات . بازنەیی نیشاندەری قەبارەی شۆکەکە توندی بۆ ئاماژەیە .
- 36. Marash - Nwrdax
- 37. Marash - Nwrdax
- 38. بومەلەرزە توندی و گوڕ نێوان لە چیە جیاوازی ؟ گوڕی بومەلەرزە ( Richter scale ) بریتیە لەو هێزەی پەیدا دەبێت لەو فشارە وزەیەی كە بەڕوودانی بومەلەرزە ،دەرئەچێ گوڕی بومەلەرزەكە لە چەقی بومەلەرزەكە دیاری د ەكات و بە پێوەری ڕێختەر ئەپێورێ کە پلەیەكی دیاریكراو و نەگۆڕە و زانای فیزیاوی ئەمریكی بە ( 1 - 9 ) دیاریكردووە . توندی بومەلەرزە ( Mercalli or Intensity ) بریتیە لە بڕی ئەو زیانە مرۆیی و ماددیانەی بەهۆی ڕوودانی بومەلەرزەوە ،ئەكەونەوە كە لەچەق ی بومەلەرزەكە زۆرترینە و تاكو دووركەوینەوە توندیەكەی كەم ئەكات و تاكو لە كۆتایی دا ئەبێ تە سفر . بۆیە توندیی بومەلەرزە پێوەرێكی زانستی دیاریكراوی نیە و ئەكەوێتە سەر هەڵسەنگاندن ی مرۆیی بۆ زیان و لێكەوتەكانی كارەساتەكە . زانای ئیتالی ( مێركاڵی ) توندیی بومەلەرزەی پۆلێن كر دووە بەسەر ۱۲ پلە و دواتریش هەندێ زانای تر چاكسازیان تیا كردووە .
- 39. بەراورد بومەلەرزە توندی و گوڕ نێوان لە
- 41. کاریگەریەکانی بومەلەرزە بیناکان ڕووخانی و قڕی قاتو و نەخۆشی برسێتی ئاگرکەوتنەوە تسونامی
- 42. هۆکاری چین؟ کوردستان هەرێمی بومەلەرزەکانی • گۆی زەوی لە چەند چینێک پێکهاتووە کە لەڕووی ،پێکهاتە ،چڕی پلەی ،گەرمی پەستان ... هتد لەیەکتر جیاوازن . هەتا بەرەو کرۆکی ( Core ) زەوی بچین پلەی گەرمی و پەستان زیاتر بەرز دەبێتەوە ئەوەش بەهۆی ئەوەیە کە کرۆکی زەوی لە بەردی گڕگرتوو و ئاگرین پێکهاتووە ، لەو چەند چینەی کە زەوی هەیەتی تەنها توێکڵی زەوی ( (Crust بەکەڵکی ژیان دێت . بەهۆی بوونی ئەو گەرما زۆرە لە کرۆکی ،زەوی تەووژمی زۆر بەهێز و زەبەالح لەژێر زەوی دروست دەبێ کە ئێم ە هەستی ،پێناکەین کاتێک ئەو تەووژمە لەشێوەی سوڕانەوە دەخولێتەوە بەهۆی جیاوازی پلە ی ،گەرمی جۆڵەی پلێتەکانی توێکڵی زەوی دروست دەکات . • ن و عەرەبی پلێتی سەر دەکەوێتە کوردستان ،پێکهاتووە پلێت لەچەندین زەوی توێکڵی زیکە لە سنوری ئێرانی پلێتی . لەجوڵ زەوی ژێر تەووژمەی ئەو بەهۆی پلێتانە ئەم زەوی مێژووی بەدرێژای بوون ەدا . سێ جوڵەکانیش جۆرن : 1 - جوڵەی پێکداکێشان ، 2 - جوڵەی لێکج ی ابوونەوە ، 3 - یەکداچوون بەتەنیشت جوڵەی .
- 45. مێژووی تەکتۆنیک • پلەیتی عەرەبی دەکەوێتە ڕۆژهەاڵتی ناوەڕاستی ئاسیا واڵتانی ،کوەیت ،بەحرەین قەتەر ، میرنشینە یەکگرتووەکانی ،عەرەب عومان ، ،یەمەن ،سعودیە ،سوریا ئوردن و عێراق ( کۆنێرت و هاوەڵەک انی ، ۲۰۰۱ ) . پلەیتی عەرەبیی نزیکەی ۲۵ ملیۆن ساڵ لەمەوبەر لە ئەفریقا جیابووەوە ، لە ئەنجامدا دەری ای تێثیس لە باکووری ڕۆژهەاڵت داخرا ( جۆنسن و ستێرن ۲۰۱۰ ) . جیابوونەوەی ( درزی ) ئەفریقا و عەرەبستان دەریای سوورو و هەروەها کەنداوی عەدەنیان کردەوە کە سنووری پلەیتەکە بوو لە ال ی باشووری ڕۆژئاوا و باشوور . • دەریای سوور ڕێژەی باڵوبوونەوەی نزیکەی ۱۰ ملم لە ساڵێکدا هەیە و کەنداوی عەدەن بە شێوەیەکی باڵوبوونەوە بەرەو ڕۆژئاوا دەکرێتەوە بە ڕێژەی نزیکەی ٣ ملم لە ساڵێکدا ( Vita- Finzi,2001 ) . کاتێک دەریای سوور بەردەوام بوو لە ،کردنەوە پەیتی عەرەبی لە کۆتاییدا ل ەگەڵ یوراسیا ( پلەیتی ئێرانی ) پێکدادانی کرد و ئەم ناوچەیە بە چیاکانی زاگرۆس دیاریکر اوە . ئەم زنجیرە چیایە ڕێژەیەکی کورتکراوەی هەیە لە ٩ ± ٣ ملم لە ساڵێکدا لە SE و ۵ ± ٣ ملم / ساڵ لە NW (Hesami, et al., 2006) . • گۆڕینی دەریای مردوو سنووری پلەیتی عەرەبییە لە ڕۆژئاوا و نزیکەی ۱۰٧ کم جواڵوە الی چەپەوە لە ناوەڕاستی ،مایۆسین کە خزاوە (slip) بۆ نزیکەی ٦ - ۱۰ ملم لە چرکەیەکدا لەسەر درزەکە ( Vita- Finzi ، ۲۰۰۱ ) . لە ،کۆتاییدا پلەیتەکە سنووردار کراوە لە ڕۆژهەاڵت لەالیەن ناوچەی شکاوی owen ) جۆنسن و ،ستێرن ۲۰۱۰ ) .
- 49. ڕوودانی پێش بومەلەرزە پێویستە بکەیت؟ چی ( Before ) 1 - ماڵ ناو مەترسیەکانی دیاریکردنی و گەڕان : • جێگیرکردنی ڕەفە بە دیواردا زۆر بە باشی . • دانانی کەلوپەلە قورسەکان و شوشە و فەخفوری و ئەو کەل و پەالنەی بە ئاسانی د ەشکێن لە بەشەکانی خوارەوەی ڕەفەکەدا . • هەڵواسینی وێنە و لەوحەی وێنە و ئاوێنە دور لە شوێنی نوستن و قەنەفەی دانیش تن و هەموو ئەو شوێنانەی خەڵک تێیدا دادەنیشێت . • بەستنەوەی سورەیای بەرز و گڵۆپ و پانکە زۆر بە باشی بە سەقف و دیواردا . • چاککردنی وایەری کارەبا و لێچوونی سۆندەی ،غاز چونکە مەترسی ئاگرکەوتنەو ەیان لێدەکرێت . • جێگیرکردنی بۆیلەری ئاو بە دیوارو زەویەوە زۆر بە باشی . • چاککردنی درزی قوڵ و گەورە لە سەقف و بناغەی خانوودا . • ئەنبارکردنی دەرمانی لەناوبردنی مارو ،مێروو ئەو کەرەستانەی زوو گڕدەگرن لە شوێنێکی سەالمەتدا و لە یەکێک لە دۆاڵبەکانی بەشی خوارەوەی ڕەفەدا .
- 50. 2 - ماڵدا دەرەوەی و ناوەوە لە سەالمەت شوێنی دیاریکردنی : • ژێر کەل و پەلی بەهێز و قایمی ناو ماڵ لەوانە مێزێکی بەهێز . • بەرامبەر دیوارێکی ناوەوە . • دوور لە شوێنێک کە مەترسی شوشە شکاندنی لێدەکرێت ( ،پەنجەرە ئاوێنە ) یان دوور لە ش وێنێک کە مەترسی داڕمانی کەل و پەلێکی قورس و قەبارە گەورەی لێدەکرێت . • لە دەریشەوە خۆت بەدووربگرە لە ،بینا ،درەخت وایەری تەلەفۆن و ،کارەبا ئۆڤەرپاس یان مەصعەد . 3 - خۆت و خێزانەکەت پڕزانیاری بکە دەربارەی بومەلەرزە . • پەیوەندی بکە بە بەڕێوەبەرایەتی تایبەت بەو دیاردەیە بۆ وەرگرتنی زانیاری زیاتر د ەربارەی بومەلەرزە . • منداڵەکەت فێربکە چۆن پەیوەندی بکات بە پۆلیسی فریاکەوتن یان بنکەی ئاگرکوژ ێنەوە . • هەموو ئەندامانی خێزانەکەت فێربکە چۆن و کەی غاز و کارەبا بکوژێننەوەو ئاو بگرنەوە . 4 - دابینکردنی پێداویستیەکانی ڕوبەڕوبونەوەی کارەسات . • الیتی دەستی و ڕادیۆ و پاتری زیادە . • پێداویستی فریاگوزاری ،سەرەتایی دەرمان و چارەسەری سەرەتایی و پێویست . • ئاو و خواردنی ،پێویست بڕێک پارە . • پێاڵوی بەهێز و قایم . • دەروازەیەک بە کارەبا کارنەکات .
- 51. 5 - پەلە بە پەیوەندیکردنی پالنێکی بە برەودان . • پێویستە برەو بدەیت بە پالنێکی هەنوکەیی بۆ کۆکردنەوەی ئەندامانی ،خێزانەکەت ب ەتایبەت لە ڕۆژدا کە ئەندامانی خێزان لە سەر کار یان قوتابخانەن . • داوا لە کەسێکی ناسیاو بکە لە دەرەوەی ئەو شارەی کە بومەلەرزەکە تێیدا ،ڕوویداوە پەیوە ندی بکات بە گشت ئەندامانی خێزانەکەوە . 6 - هاریکاری کۆمەڵەکەت بکە تا باش ئامادەبن . • لە ڕۆژنامەی ،ناوخۆدا ستونێک تەرخان بکە بۆ باڵوکردنەوەی زانیاری پێویست دەربارەی بومەلەرزە . • هەفتەیەک تەرخان بکە بۆ چارەسەرکردنی مەترسیەکانی ناو ماڵ . • هاریکاری خزمەتگوزاریەکانی تایبەت بە دیاردەکە بکە بۆ دابینکردنی ڕاپۆرتی تایب ەت بۆ ئەو کەسانەی سست والوازن تا بزانن چیبکەن لە کاتی بومەلەرزەدا . • ئامۆژگاری خەڵک بکە تا ڕاهێنانی خۆپاراستن لە مەترسیەکانی بومەلەرزە بکەن . • چاوپێکەوتن بکە لەگەڵ کۆمپانیاکانی غاز و کارەبا و ،ئاو سەبارەت کوژاندنەوە و گرتن ەوەی ئەو پێداویستیانە لەو کاتەدا . • کاری پێکەوەیی لەگەڵ کۆمەڵەکەتدا بۆ بەکارهێنانی ئەو شتانەی دەیزانیت ،دەربارەی ک ۆدی ،بیناکان تازەکردنەوەی ،بەرنامەکان مامەڵەکردن لەگەڵ ،مەترسییەکاندا لەگەڵ پالنە بە پەلەکانی خ ێزان و ئەو گەڕەکەی تێیدا دەژی بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ بارودۆخەکەدا .
- 52. بکەیت چی پێویستە ڕوویدا بومەلەرزە کە ؟ ( During ) بەو پێیەی هەرێمی کوردستان لەسەر هێڵی بومەلەرزە ،نییە هەر بۆیە ئەگەری ڕوودان ی بومەلەرزەی بەهێز ،کەمە بەاڵم لە کاتی ڕودانی هەر بومەلەرزەیەکدا پێویستە کە ڕێ نماییەکان ڕەچاو بکەیت . 1 - بەهیچ جۆرێک لە نێو دەرگادا ،مەمێنەرەوە چونکە زۆرکەس لەو شوێنەدا دەوەستێت و وادەزانێت ،سەالمەتە لەکاتێکدا مەترسیدارترین ،ناوچەیە گەر لە نهۆمی یەکەم بووی ت بچۆرە دەرەوە . 2 - تا دەتوانیت لە دیوارەکانی نزیک دەرەوە ،نزیکتربە گەر باڵەخانەکە ڕووخا ئاس انتر دەدۆزرێیتەوە . 3 - دڵنیابە الی شتێکەوە نیت کە ،دەکەوێت وەک پانکە و سورەییا و ک ە نتۆر و هەر شتێکی دیکە . 4 - گەر نەتوانی بچیتە ،دەرەوە بچۆرە ژێر شتێکەوە لە ،ماڵەکەتدا با سەر و جەستەت پارێزراو بێت و بە دەستت سەرت بگرە . 5 - کاتێک بومەلەرزەیەکی خێرا ڕوودەدات ۱۰ بۆ ۲۰ چرکەت هەیە تا بچیتە ،دەرەوە گەر لە نهۆمی یەکەم نەبوویت مەچۆرە دەرەوە و لە ژورەکەی خۆت جێگای خۆت بەهێز بکە .
- 56. ئەركی چیە؟ بومەلەرزەدا بەرامبەر لە حكومەت • ئەركی حكومەتی هەرێم لەبارەی كارەساتە سروشتیەكانەوە ئەوەیە كە حكومەت پالنی هەبێت بۆ بەرەنگاربوونەوەی هەر جۆرە كارەساتێك كە لە ئایندەدا ڕ ووبەڕووی دەبێ تەوە لەوانە بومەلەرزە ئەمەش بەوە دەبێت كەلە ماستەرپالنی شارو ناوچەی نیشتەجێبون ەكاندا پەیڕەوی بكات بەجۆرێك كەلە ئەندازەی دروستكردنی وباڵەخانەكان یەكەنیشتەجێ بوونەكان بە ووردی جێبەجێی بكات و بە بومەلەرزەیەكی پلە ( 4 بۆ 5 ) رێختەری زیانێكی زۆری لێ نەكەوێتەوە . • دیزاینکردن وبیناکردنی پڕۆفیشناڵ بۆ قوتابخانە و فەرمانگەکان و بیناکان بە باشترین ،شێوە پێویستە لەسەر باشترین ڕێساو کۆد و ئەندازەی بومەلەرزە دروستکرابن . • هەندێک بینا دروست کراون پێش ئەوەی ڕێسای بومەلەرزە بکەوێتە بواری کارک ردن بە تایبەت ئەو بینایانەی پێش حەفتاکان دروستکراون لەوانەیە پێکهاتەی الوازی ان ،هەبێت پێویستە الیەنی پەیوەندیدار ئاگاداربێت . • بە دانانی تیمی فریاكەوتن بۆ ئەو كارەساتە سروشتیانە لەوانەش ،بومەلەرزە كە پ ێویستە حكومەت كاری تەوای بۆ وبكات لە پالنی ئایندەی خۆیدا جێی بۆ ،بكاتەوە چونكە ه ەر روداوێكی لەو جۆرە پێویست وایە حیسابی بۆ بكرێت كەلە كاتی رودانی كارەسات ەكەدا توشی وشپرزەیی سەر گەردانی نەبین .
- 59. سەرچاوە (1 پەرتوکی " سروشتیەکان کارەساتە فەرهەنگی /" ن : حەداد خالید . (2 عوسمان ئەرکان / یاریدەدەی لەزانکۆی جیۆلۆجی سۆران . (3 USGS ( United States of Geological Survey ) (4 https://andazyar.blogspot.com/2015/12/blog-post_15.html (5 https://eschooltoday.com/learn/types-of-earthquakes (6 https://geography.name/what-problems-are-associated-with- groundwater-pumping/ (7 ،غالب و عەلەقابی ( ۲۰۱٦ .) عێراق باکووری بومەلەرزەزانی مەترسی هەڵسەنگاندنی . گۆڤاری سلێمانی زانکۆی - بەشی - A - کارپێکراوەکان و پاک زانستە ) ژ ، . جیۆکوردستان ،تایبەت ژمارەی ی II ، 319 - 330 . (8 https://earthquaketrack.com/p/iraq/assulaymaniyah/recent