การสถาปนา
•
0 j'aime•2,029 vues
ผลงานนักเรียน ชั้น ม.6/4 เรื่องการสถาปนากรุงสุโขทัย อยุธยาและธนบุรี
Recommandé
Contenu connexe
Tendances
Tendances (20)
En vedette
En vedette (20)
Similaire à การสถาปนา
Similaire à การสถาปนา (20)
Plus de Princess Chulabhorn's College, Chiang Rai Thailand
Plus de Princess Chulabhorn's College, Chiang Rai Thailand (20)
การสถาปนา
- 1. การสถาปนากรุงสุโขท ัย กรุงศรีอยุธยา และกรุงธนบุร ี
- 2. ิ สมาชกกลุม ่ 1.นางสาวธีรานุช ์ วงศษา เลขที่ 19 2.นางสาวเบญจวี แสนเงิน เลขที่ 20 3.นางสาวปาลิตา วงศมาน์ ่ เลขที่ 24 4.นางสาวภัทราภรณ์ โรจนสกุลพิสทธิ์ ุ เลขที่ 26 5.นางสาววิรัฐญา พรหมตัน เลขที่ 27 ิ ิ 6.นางสาวสรวรรณ นันทสุวรรณ เลขที่ 28 7.นางสาวรุจมาศ ิ สาปาน เลขที่ 33 ั้ ึ ชนมัธยมศกษาปี ท ี่ 6/4 เสนอ ครูสายพิน วงษารัตน์
- 3. การสถาปนากรุงสุโขท ัย อาณาจักรสุโขทัยเป็ นอาณาจักรของคนไทยทีได ้รับการสถาปนาขึนใน ่ ้ พ.ศ. 1792 ก่อนหน ้าทีจะมีการสถาปนาอาณาจักรสุโขทัยขึนมานัน สุโขทัย ่ ้ ้ ี่ ี ่ ิ เป็ นเมืองเก่าแก่ทมความเจริญรุงเรืองมาก่อน จากการตีความในศลาจารึกหลักที่ ื่ 2 (วัดศรีชม) พอจะสรุปความได ้ว่า เมืองสุโขทัยแต่เดิมมีผู ้นาคนไทยชอ พ่อ ุ ิ้ ขุนศรีนาวนาถุม เป็ นเจ ้าเมืองปกครองอยู่ เมือพระองค์สนพระชนม์ ขอมสบาด ่ โขลญลาพง ขุนนางขอมได ้นากาลังเข ้ายึดกรุงสุโขทัยไว ้ได ้
- 4. ่ ่ ื่ เมือพวกขอมเริมเสอมอานาจลง ในปี พ.ศ. 1780 ได ้มีผู ้นา 2 ท่าน คือ ึ่ พ่อขุนบางกลางหาว และพ่อขุนผาเมือง ซงเป็ นผู ้นาคนไทยได ้ร่วมมือกันรวบรวม กาลังเข ้าขับไล่ขอมออกจากดินแดนแถบนีและตังตนเป็ นอิสระ พร ้อมกับสถาปนา ้ ้ กรุงสุโขทัยเป็ นราชธานีของอาณาจักรไทย และได ้สถาปนาพ่อขุนบางกลางหาวขึน ้ เป็ นกษั ตริยปกครองกรุงสุโขทัยทรงพระนามว่า พ่อขุนศรีอนทราทิตย์นับเป็ นปฐม ์ ิ ์ ุ ์ กษั ตริยแห่งราชวงศสโขทัยหรือราชวงศพระร่วง นับตังแต่ พ.ศ. 1792 เป็ นต ้นมา ์ ้ พ่อขุนศรี อินทราทิตย์
- 5. ปั จจัยทีเอือต่อการสถาปนาอาณาจักรสุโขทัยเป็ นราชธานี มีดงนี้ ่ ้ ั 1. ปัจจ ัยภายใน ได ้แก่ การมีขวัญและ กาลังใจดีของประชาชนเนืองจากมีผู ้นาทีเข ้มแข็ง ่ ่ ิ ั และมีความสามารถ การมีนสยรักอิสระ ไม่ชอบ ให ้ผู ้ใดมากดขีขมเหง บังคับ และบ ้านเมืองมีความ ่ ่ อุดมสมบูรณ์ 2. ปัจจ ัยภายนอก ได ้แก่ การ ื่ เสอมอานาจของขอม หลังจากทีพระเจ ้า ่ ั ิ้ ชยวรมันที่ 7 สนพระชนม์ลง กษั ตริยองค์ ์ ต่อมาไม่สามารถรักษาอานาจของตนใน ดินแดนทียดครองมาได ้ ทาให ้หัวเมืองต่าง ๆ ่ ึ พากันตังตนเป็ นอิสระ ้
- 6. ระยะเริมต ้นของการสถาปนากรุงสุโขทัยเป็ นราชธานี โดยเฉพาะในสมัย ่ พ่อขุนศรีอนทราทิตย์ บ ้านเมืองยังไม่มั่นคงมากนัก คนไทยยังอยูกนอย่างกระจัด ิ ่ ั กระจาย บางเมืองยังคงมีอสระในการปกครองตนเอง ไม่มการรวมอานาจไว ้ ณ ิ ี ศูนย์กลางเมืองใดเมืองหนึงโดยตรง บางครังจึงมีการทาสงครามกันเพือแย่งชง ่ ้ ่ ิ ่ อานาจและขยายอาณาเขตของเมือง เชน ขุนสามชนเจ ้าเมืองฉอดได ้ยกทัพมาตี เมืองตาก ่ ิ้ เมือสนรัชสมัยของพ่อขุนศรีอนทราทิตย์ ิ พระราชโอรสองค์ใหญ่ คือ พ่อขุนบานเมือง ได ้ขึนครองราชย์ สมัยนีสโขทัยได ้ขยายอานาจ ้ ้ ุ ทางการเมืองด ้วยการทาสงครามกับหัวเมืองต่าง ๆ โดยมีพระอนุชา คือ พระรามคาแหง เป็ นกาลัง ึ่ สาคัญ ซงต่อมาพระองค์ได ้ขึนครองราชย์สบต่อ ้ ื จากพ่อขุนบานเมือง พ่อขุนรามคาแหงมหาราช
- 7. ในสมัยพ่อขุนรามคาแหง พระองค์ทรงเป็ นแม่ทัพไปปราบเมืองต่าง ๆ จน เป็ นทีเกรงขามของอาณาจักรอืน ๆ ดังนันเมือพระองค์ขนครองราชย์จงมีหลายเมืองที่ ่ ่ ้ ่ ึ้ ึ ยอมอ่อนน ้อมเข ้ารวมอยูกบอาณาจักรสุโขทัย โดยพ่อขุนรามคาแหงมหาราชมิได ้สง ่ ั ่ กองทัพไปรบ ทาให ้อาณาจักรสุโขทัยมีอาณาเขตแผ่ขยายออกไปกว ้างขวาง ดัง ิ ปรากฏในศลาจารึกหลักที่ 1 ดังนี้ ทิศเหนือ ครอบคลุมเมืองแพร่ น่าน พลัว จนถึงเมืองหลวงพระบาง ทิศใต ้ ครอบคลุมเมืองคณฑี (กาแพงเพชร) พระบาง (นครสวรรค์) ั แพรก(ชยนาท) สุพรรณบุร ี ราชบุร ี นครศรีธรรมราช จนถึง แหลมมลายู ทิศตะวันออก ครอบคลุมเมืองสระหลวงสองแคว (พิษณุโลก) ลุมบาจาย (หล่มเก่า) สระคา และข ้ามฝั่ งแม่น้ าโขงไปถึงเมืองเวียงจันทน์ และเวียงคา ทิศตะวันตก ครอบคลุมเมืองฉอด หงสาวดี จนถึงชายฝั่ งทะเลด ้านอ่าวเบงกอล
- 8. ้ ขณะเดียวกันพ่อขุนรามคาแหงมหาราชทรงใชหลักธรรมในการปกครอง เพือให ้ประชาชนได ้อยูเย็นเป็ นสุข ด ้วยเหตุนจงทาให ้เจ ้าเมืองต่าง ๆ เหล่านีสานึก ่ ่ ี้ ึ ้ ึ ั ในพระมหากรุณาธิคณ ทาให ้สุโขทัยปราศจากข ้าศกศตรูในทุกทิศ นับได ้ว่าใน ุ ่ สมัยพ่อขุนรามคาแหงมหาราช เป็ นชวงสมัยทีอาณาจักรสุโขทัยมีความ ่ เจริญรุงเรืองสูงสุด ่ ิ้ หลังจากสนรัชสมัยพ่อขุนรามคาแหงมหาราช มีกษั ตริยขนครองราชย์อก 2 ์ ึ้ ี พระองค์ คือ พญาเลอไทย และพญางั่วนาถม แต่อาณาจักรสุโขทัยก็เริมเสอม ่ ่ื อานาจลง บรรดาเมืองต่าง ๆ ทีอยูภายใต ้การปกครองของสุโขทัยได ้แยกตัวเป็ น ่ ่ อิสระและเมืองประเทศราชทีมกาลังเข ้มแข็งต่างพากันแยกตัวไม่ขนต่อกรุง ่ ี ึ้ ่ สุโขทัย เชน เมืองพงสาวดี เมืองนครศรีธรรมราช เป็ นต ้น นอกจากนีในตอน ้ ้ ่ ิ ปลายรัชสมัยพญางั่วนาถมยังเกิดจลาจลขึนอีก เนืองจากมีการแย่งชงราชสมบัตจน ิ ั พญาลิไทยเจ ้าเมืองศรีสชนาลัยต ้องยกกาลังมาปราบ ทาให ้บ ้านเมืองสงบลง
- 9. หลังทรงปราบจลาจลในกรุงสุโขทัยได ้สาเร็จ พญาลิไทยได ้ปราบดาภิเษก ขึนเป็ นกษั ตริยครองราชสมบัต ิ ทรงพระนามว่า พระมหาธรรมราชาที่ 1 พระองค์ทรง ้ ์ พยายามสร ้างอานาจทางการเมือง เพือพัฒนาบ ้านเมืองให ้เข ้มแข็งมาใหม่ อย่างไร ่ ก็ตามอาณาเขตของอาณาจักรสุโขทัยในรัชสมัยพระมหาธรรมราชาที่ 1 ก็ได ้ลดลง ่ ิ้ ไปมากกว่าครึงเมือเทียบกับสมัยพ่อขุนรามคาแหงมหาราช ต่อมาเมือสนรัชสมัยของ ่ ่ ื พระมหาธรรมราชาที่ 1 แล ้ว มีพระมหากษั ตริยขนครองราชย์สบต่อมาอีก 3 ์ ึ้ พระองค์ คือ พระมหาธรรมราชาที่ 2 พระมหาธรรมราชาที่ 3 (ไสลือไทย) และ ่ พระมหาธรรมราชาที่ 4 (บรมปาล) แต่ในชวงเวลาดังกล่าวอาณาจักรสุโขทัยเริม ่ ่ื เสอมอานาจ
- 10. กรุงสุโขทัย มีกษั ตริยปกครอง 9 พระองค์ ดังนี้ ์ 1. พ่อขุนศรีอนทราทิตย์ (พ่อขุนบางกลางหาว) ิ 2. พ่อขุนบานเมือง 3. พ่อขุนรามคาแหงมหาราช 4. พญาเลอไทย 5. พญางั่วนาถม 6. สมเด็จพระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย) 7. สมเด็จพระมหาธรรมราชาที่ 2 8. สมเด็จพระมหาธรรมราชาที่ 3 (ไสลือไทย) 9. สมเด็จพระมหาธรรมราชาที่ 4 (บรมปาล)
- 11. การสถาปนากรุงศรีอยุธยา ึ ในการศกษาประวัตศาสตร์ทาให ้ ิ เราทราบว่าบรรพบุรษของไทยเป็ น ุ ผู ้สถาปนาอาณาจักรสุโขทัยขึนใน ้ บริเวณลุมแม่น้ าเจ ้าพระยาตอนบน ่ ่ และในชวงเวลาทีอาณาจักรสุโขทัย ่ ื่ เริมเสอมอานาจลง อาณาจักรอยุธยา ่ ก็สถาปนาขึน และดารงอยูเป็ น ้ ่ ราชธานีตลอดระยะเวลา 417 ปี จนกระทั่งกรุงศรีอยุธยาเสยอิสรภาพี ให ้แก่พม่า ในปี พ.ศ. 2310 แล ้ว ิ สมเด็จพระเจ ้าตากสนมหาราชได ้กอบกู ้เอกราชของไทยคืนมา และสถาปนากรุง ี ึ้ ี ่ ิ้ ธนบุรขนเป็ นราชธานีแห่งใหม่ อาณาจักรธนบุรดารงอยูมาได ้ 15 ปี ก็สนสุดแผ่นดิน ิ สมเด็จพระเจ ้าตากสนมหาราช ต่อมาในปี พ.ศ. 2325 สมเด็จพระพุทธยอดฟ้ าจุฬา ์ โลกมหาราช ทรงสถาปนาพระราชวงศจักรีขนปกครองแผ่นดินและตังกรุง ึ้ ้ ิ ื รัตนโกสนทร์เป็ นราชธานีแห่งใหม่ของไทยสบต่อมาจนถึงปั จจุบนนี้ ั
- 12. ผู ้ก่อตังอาณาจักรอยุธยา ้ ก่อนทีพระเจ ้าอูทองจะเสด็จมาสร ้างกรุงศรีอยุธยาเมือ พศ. 1893 ไม่ ่ ่ ่ ั ี ื้ ์ ปรากฏหลักฐานแน่ชดว่าพระองค์มเชอสายมาจากราชวงศใด และมีถนกาเนิดอยูท ี่ ิ่ ่ ั ื ื้ เมืองใด แต่มข ้อสนนิษฐานว่า พระเจ ้าอูทองสบเชอสายมาจากทางเหนือ ตอนบน ี ่ ของแม่น้ าเจ ้าพระยา ก่อนทีจะอพยพมาสร ้างกรุงศรีอยุธยา ่ นอกจากนียังมีความคิดเห็นทีแตกต่าง ้ ่ ึ่ ออกไปว่า พระเจ ้าอูทองซงเป็ นฝ่ ายละโว ้ได ้อภิเษก ่ สมรสกับพระราชธิดาของกษั ตริยแห่งสุพรรณ ์ ภูม ิ เพือจุดมุงหมายทางการเมืองทีจะสร ้างความ ่ ่ ่ มั่นคงให ้กับอาณาจักร ต่อมาเมือเมืองอูทองเกิดโรคระบาด เกิดภัย ่ ่ ธรรมชาติ ผู ้คนล ้มตายเป็ นจานวนมาก พระเจ ้าอูทอง ่ จึงอพยพผู ้คนไปยังทาเลทีมน้ าอุดมสมบูรณ์ (เชอกัน ่ ี ื่ ว่าเป็ นบริเวณทีเป็ นวัดพุทไธสวรรย์ในปั จจุบน) ทรง ่ ั สร ้างเมืองใหม่ทบริเวณหนองโสนหรือบึง ี่ พระราม แล ้วสถาปนากรุงศรีอยุธยาเป็ นราชธานีในปี พ.ศ. 1893 ทรงพระราชทานนามพระนคร ว่า "กรุงเทพทวารวดี ศรีอยุธยา" พระเจ ้าอูทอง ่ เสด็จขึนครองราชย์เป็ นปฐมกษั ตริยต ้นราชวงศอู่ ้ ์ ์ พระเจ้าอู่ทอง ทอง ทรงพระนามว่า "สมเด็จพระรามาธิบดีท ี่ 1"
- 13. ทีตงของกรุงศรีอยุธยา ่ ั้ กรุงศรีอยุธยามีทตงทีเหมาะสม เนืองจากมีแม่น้ าสาคัญไหลผ่านถึง ี่ ั ้ ่ ่ 3 สาย ได ้แก่ แม่นาลพบุร ี ้ ไหลจากทางทิศเหนือ อ ้อมไปทางทิศตะวันตก แม่นาปาสก ้ ่ ั ไหลผ่านจากทิศตะวันออก แม่นาเจ้าพระยา ไหลจากทิศตะวันตกอ ้อม ้ ไปทางทิศใต ้ แม่น้ าทัง 3 สายนี้ ไหลมาบรรจบกัน ้ ล ้อมรอบราชธานี ทาให ้กรุงศรีอยุธยามีลกษณะ ั ่ ี ั เป็ นเกาะทีมสณฐานคล ้ายเรือสาเภา คนทัวไปจึงเรียกอยุธยาว่า "เกาะเมือง" ่ อยุธยามีทาเลทางภูมศาสตร์ทเหมาะสมกับการเป็ นราชธานี คือ ิ ี่ 1. เป็ นทีมความอุดมสมบูรณ์ เหมาะแก่การเพาะปลูก ่ ี 2. สะดวกแก่การคมนาคม 3. มีความเหมาะสมด ้านยุทธศาสตร์
- 14. รายพระนามพระมหากษั ตริยแห่งกรุงศรีอยุธยา ์ ตลอดระยะเวลา 417 ปี ทีกรุงศรีอยุธยาเป็ นราชธานีของไทย ได ้มี ่ พระมหากษั ตริยปกครองสบต่อกันมา 5 ราชวงศ ์ รวมทังสน 33 พระองค์ ์ ื ้ ิ้ ์ ู่ 1. พระราชวงศอทอง - สมเด็จพระรามาธิบดีท ี่ 1 (พระจ ้าอูทอง) ครองราชย์ พ.ศ. 1893 - 1912 ่ - สมเด็จพระราเมศวร ครองราชย์ พ.ศ. 1912 - 1913 และ พ.ศ. 1931 - 1938 - สมเด็จพระรามราชาธิราช ครองราชย์ พ.ศ. 1938 - 1952
- 15. 2. สุพรรณภูม ิ - สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 (ขุนหลวงพ่องั่ว) ครองราชย์ พ.ศ. 1913 - 1931 - สมเด็จพระเจ ้าทองลัน (ทองจันทร์) ครองราชย์ พ.ศ. 1931 - 1931 - สมเด็จพระอินทราธิราช (เจ ้านครอินทร์) ครองราชย์ พ.ศ. 1952 - 1967 - สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 (เจ ้าสามพระยา) ครองราชย์ พ.ศ. 1967 - 1991 - สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ครองราชย์ พ.ศ. 1991 - 2031 - สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3 ครองราชย์ พ.ศ. 2031 - 2034 - สมเด็จพระรามาธิบดีท ี่ 2 ครองราชย์ พ.ศ. 2034 - 2072 - สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4 (หน่อพุทธางกูรหรือพระอาทิตยวงศ) ์ ครองราชย์ พ.ศ. 2072 - 2076 - สมเด็จพระรัษฎาธิราชราชกุมาร ครองราชย์ พ.ศ. 2076 - 2077 - สมเด็จพระไขยราชาธิราช ครองราชย์ พ.ศ. 2077 – 2089 - สมเด็จพระยอดฟ้ า (พระแก ้วฟ้ า) ครองราชย์ พ.ศ. 2089 - 2091 - สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ ครองราชย์ พ.ศ. 2091 - 2111 - สมเด็จพระมหินทราธิราช ครองราชย์ พ.ศ. 2111 - 2112
- 16. 3. สุโขทัย - สมเด็จพระมหาธรรมราชา ครองราชย์ พ.ศ. 2112 - 2133 - สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ครองราชย์ พ.ศ. 2133 - 2148 - สมเด็จพระเอกาทศรถ ครองราชย์ พ.ศ. 2148 - 2163 - สมเด็จพระศรีเสาวภาคย์ ครองราชย์ พ.ศ. 2163 - 2163 - สมเด็จพระเจ ้าทรงธรรม ครองราชย์ พ.ศ. 2163 - 2173 - สมเด็จพระเชษฐาธิราช ครองราชย์ พ.ศ. 2171 - 2173 - สมเด็จพระอาทิตยวงศ ์ ครองราชย์ พ.ศ. 2173 – 2173 4. ปราสาททอง - สมเด็จพระเจ ้าปราสาททอง ครองราชย์ พ.ศ. 2173 - 2198 - สมเด็จเจ ้าฟ้ าไชย ครองราชย์ พ.ศ. 2198 - 2199 - สมเด็จพระสุธรรมราชา ครองราชย์ พ.ศ. 2199 - 2199 - สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ครองราชย์ พ.ศ. 2199 - 2231
- 17. 5. บ ้านพลูหลวง - สมเด็จพระเพทราชา ครองราชย์ พ.ศ. 2231 - 2245 - สมเด็จพระสรรเพชญ์ท ี่ 8 (พระเจ ้าเสอ)ื ครองราชย์ พ.ศ. 2245 - 2252 - สมเด็จพระสรรเพชญ์ท ี่ 9 (พระเจ ้าท ้ายสระ) ครองราชย์ พ.ศ. 2252 - 2275 - สมเด็จพระเจ ้าอยูหวบรมโกศ ครองราชย์ ่ ั พ.ศ. 2275 - 2301 - สมเด็จพระเจ ้าอุทมพร (ขุนหลวงหาวัด) ุ ครองราชย์ พ.ศ. 2301 - 2301 - สมเด็จพระทีนั่งสุรยาศน์อมรินทร์ ่ ิ (พระเจ ้าเอกทัศ) ครองราชย์ พ.ศ. 2301 - 2310
- 18. การสถาปนากรุงธนบุรเปนราชธานี ี ็ เมือพระยาตากกู ้เอกราชได ้สาเร็จได ้โปรดให ้ขุดพระบรมศพพระเจ ้าเอก ่ ทัศขึนมาถวายพระเพลิงอย่างสมพระเกียรติ ประชาชนต่างก็ยอมรับพระเจ ้าตาก ้ เป็ นพระเจ ้าแผ่นดิน จึงได ้ทรงปราบดาภิเษกขึนเป็ นพระมหากษั ตริย ์ ใน พ.ศ. ้ ้ ์ 2311 และยังได ้ทรงเกือกูลพระราชวงศของกรุงศรีอยุธยาหลายพระองค์ทประชวร ี่ อยู่ ิ หลังจากกอบกู ้เอกราชได ้แล ้ว สมเด็จพระเจ ้าตากสนมหาราชทรงมี ่ พระราชดาริวา กรุงศรีอยุธยามีสภาพทรุดโทรมมาก ไม่สามารถซอมแซมฟื้ นฟูให ้ ่ กลับคืนสภาพเดิมได ้ ปราสาทราชมณเฑียร วัดวาอารามพังย่อยยับ จึงทรง ิ ึ่ ตัดสนพระทัยสร ้างราชธานีใหม่ขนทีเมืองธนบุร ี ซงมีขอบเขตของราชธานี ึ้ ่ ครอบคลุมสองฝั่ งน้ า โดยมีแม่น้ าเจ ้าพระยาตัดผ่านกลางเมือง
- 19. สาเหตุทย ้ายเมืองหลวงจากกรุงศรีอยุธยามาอยูทกรุงธนบุร ี ี่ ่ ี่ ี ั 1 กรุงศรีอยุธยาชารุดเสยหายมาก ไม่สามารถบูรณปฏิสงขรณ์ให ้มี สภาพเหมือนเดิมได ้ 2 กาลังพลของพระองค์มน ้อย ไม่สามารถรักษากรุงศรีอยุธยาทีเป็ น ี ่ เมืองใหญ่ได ้ ึ 3 ข ้าศกรู ้ทิศทางทีจะมาตีกรุงศรีอยุธยาดีแล ้ว ่ 4 กรุงศรีอยุธยาตังอยูไกลจากปากแม่น้ ามากเกินไป ไม่สะดวกต่อการ ้ ่ ติดต่อค ้าขายกับต่างชาติทมจานวนเพิมขึนเรือย ๆ ี่ ี ่ ้ ่
- 20. สาเหตุททรงเลือกกรุงธนบุรเป็ นเมืองหลวง ี่ ี 1 กรุงธนบุรเป็ นเมืองเล็ก เหมาะต่อการป้ องกันรักษา ี 2 กรุงธนบุรตงอยูใกล ้ปากแม่น้ า ทาให ้สะดวกต่อการติดต่อค ้าขายกับ ี ั้ ่ ต่างชาติ และการควบคุมการลาเลียงเสบียงอาหาร ่ ึ 3 กรุงธนบุรตงอยูใกล ้ทะเล หากข ้าศกมีแต่ทัพบกไม่มทัพเรือก็ยากทีจะ ี ั้ ี ่ ชนะได ้ และหากตังรับไม่ไหวก็สามารถยกพลทางเรือไปตังรับทีจันทบุรได ้ ้ ้ ่ ี 4 กรุงธนบุรเป็ นแหล่งรวมขวัญและกาลังใจของคนได ้ดี เพราะตังอยูไม่ ี ้ ่ ไกลจากกรุงศรีอยุธยา
- 21. บรรณานุกรม กรุงสุโขทัย (เอกสารออนไลน์) เข ้าถึงได ้จาก http://www.trueplookpanya.com/true/knowledge_detail.php?mul_conten t_id=1620 กรุงศรีอยุธยา (เอกสารออนไลน์) เข ้าถึงได ้จาก http://www.trueplookpanya.com/true/knowledge_detail.php?mul_content _id=1752 กรุงธนบุร ี (เอกสารออนไลน์) เข ้าถึงได ้จาก http://www.trueplookpanya.com/true/knowledge_detail.php?mul_content _id=1898