Lezing Provinciaal Bestuur Friesland Anton Musquetier

Tekst bij de slides van de lezing door Anton Musquetier over het Provinciaal Bestuurlijk Archief
Friesland, ofwel het Staten Archief van Friesland 1813- 1924 . (aangezien P.P. 3 is verwijderd moet u
vanaf P.P. 4 de nummering + 1 lezen)
Goeden middag
P.P. 1 Mijn naam is Anton Musquetier.
Ik houd deze lezing op verzoek van het bestuur van de NGV afd. Friesland en wel speciaal op verzoek
van Annie Renema-Bokkinga.
Ik wil U eerst even iets over mijn achtergrond vertellen en een klein stukje van mijn voorouders,
daarna ga ik over tot de orde van de dag en wel het Provinciale bestuurlijk archief van Friesland ook
wel de Staten van Friesland genoemd)
In 1958 op mijn 16e
ben ik naar de hotelschool gegaan en in 1962 ben ik daar afgestudeerd, na een
aantal jaren voor een “Werkgever” te hebben gezwoegd, dacht ik, wat zij kunnen kan ik beter en ben
samen met mijn echtgenote voor ons zelf een Hotel Restaurant in Boskoop begonnen en later op de
Veluwe en ben in december 1992 gestopt met werken.
GENEALOGIE:
Ja hoe ben ik aan deze verslaving gekomen??? mijn vrouw en ik waren in 1969 samen met mijn
ouders op Gran Canaria toen mijn vader ineens vertelde , dat zijn vader het er altijd over had dat
onze familie een familiewapen moest hebben, en mij de vraag stelde zou jij dat eens willen
onderzoeken, en na een dagje informeren (wat wil je ik was een groentje en er bestond geen Internet)
kwam ik in aanraking met het archief en met het boek Vorsterman van Ooyen waar een familiewapen
in stond en ja u raad het al, niet de originele,
P.P. 2 ( maar zoals u weet, wat in Vorsterman van Ooyen staat moet gecontroleerd worden want hij
deed het nog wel eens met zijn natte vingertje als hij er niet uitkwam, gelukkig vond ik een maand of
wat later in Leiden heel veel Notariele documenten met Rode en Zwarte lakzegels en heb mijn
familiewapen door een heraldicus laten schilderen , nu dat was het begin van alle ellende, en een
Archief verslaving die nog steeds voort duurt,
P.P. 3
Maar even terug komend op mijn eigen Genealogie;
mijn familie is een Waalse familie komende uit Frankrijk en rond 1608 Leiden binnen gekomen
afkomstig van het plaatsje Herstal bij Luik waar ze ca. 80 jaar gewoond hebben met veel
linnenindustrie, zij waren in de 17e
en begin 18e
eeuw in Leiden invloedrijke en vooral rijke Linnen en
Laken Fabrikeurs en kooplieden ,
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
P.P. 4 en 5
Ook veel Officieren bij de Marine in de 18e
en 19e
Eeuw o.a. mijn voorvader en Vice Admiraal Johan
Daniel Musquetier , het portret van hem en die van zijn vrouw zijn geschilderd door een onbekende
schilder, en zijn door de familie geschonken aan het Frans Hals Museum in Haarlem die deze
portretten graag wilde hebben
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
P.P. 6 Ik vond in de Nederlandse Leeuw een stukje waaruit bleek dat er een soort dagboek moest
bestaan van mijn voormoeder en wel Dorothea Vermeulen gehuwd met Arend Musquetier
aanvangende met 15 September 1669 ben ik getrout in de Hooglandse Kerk enz.
na jaren zoeken vond ik het dagboekje in de verzameling van Walrave Boissevain (aangetrouwd in
de familie) zijn nazaten hebben zijn zeer omvangrijk archief geschonken aan het archief te
Amsterdam en als je dan zo een stuk vasthoud, P.P. 7dat je voormoeder en vader ruim 320 jaar
daarvoor heeft geschreven en in handen gehad heeft gaat er wel wat door je heen
Mijn kwartierstaat loopt tot het jaar ca. 1250 en heeft 22 generaties uiteraard nog niet compleet.
Eustache de Hamal,

geb. in 1250 te Belgie op Chateau Brailmont in de Ardennen [België],
ovl. (ongeveer 32 jaar oud) in 1282.
Kind
601864. Eustache de Hamal,
geb. in 1270 te Belgie op Chateau Brailmont in de Ardennen [België], zie 601864.
P.P. 8 We gaan nu over tot de orde van de dag;
Ik zal de meeste onderwerpen kort behandelen om een zo ruim mogelijk aantal dossiers te bespreken
want uiteindelijk heb ik maar 2 maal 45 minuten.
Het Provinciaal bestuurlijk Archief oftewel de Staten van Friesland.
Na het herstel van de onafhankelijkheid in 1813 behield de Griffie de Indeling van de onmiddelijke
voorganger ; Het Bureau van de Prefectuur
de periodes;
1813-1843,
1e
een divisie van Financien die ook per ingang van 1 januari 1821 de zaken betreffende de financiën
van het rijk en de provincie behartigden.
2e
----een divisie van administratie en plaatselijke belastingen en ten
3e
-----de divisie van Militaire zaken die ook per ingang van 1 januari 1821 de zaken betreffende:
Militie, Schutterijen, gevangeniswezen en bedelaars gestichten behandelden.
Verder nog de periode :
1844-1879
1879-1924
Ik zal u verder niet vermoeien met de uitgebreide geschiedenis van het Bestuurlijk archief dit kunt u
teruglezen bij Tresoar in Toegang 11 boek 1 vanaf blz. 1
P.P. 8
Het Provinciaal Bestuurlijk Archief oftewel het Statenarchief van Friesland.
In januari 2000 heb ik eens een boek aangevraagd uit dit archief, en vond na het lezen van een aantal
documenten het zo interessant dat ik besloten heb om tijdens het lezen van de documenten er een
eigentijdse index op te maken, mijn index wijkt iets af van zoals Tresoar het zou doen, omdat ik een
summiere inhoud vermeld, met het idee dat iemand achter de computer thuis wel enigszins moet
weten wat de inhoud van het document is.
Ondertussen heb ik ca. 155.000 familienamen gevonden en Tresoar heeft sinds April 2008 een link
naar mijn web-site gemaakt , Voorouders>> >> links>>bestuurlijk archief
Op de tafel liggen flyers met wat info, het adres van mijn website www.altijdstrijdvaardig.nl en mijn
mail adres die u mee kunt nemen.
Op mijn Web-site staan (om mij motiverende redenen geen bronnen)
U kunt de bronnen wel via mij verkrijgen als ik in Tresoar ben, meestal ben ik er op Dinsdag en ook
op vrijdag maar dat wisseld (tafel 31-32) zie anders mijn site ook voor kopieen van deze stukken als u
zelf niet in de gelegenheid bent.

P.P. 8
Wat zit er zoal in dit archief ?,
Je kunt beter zeggen wat zit er niet in. !!!!
Want gelukkig zijn de Friesche archivarissen zo “verstandig” geweest dit archief tot op vandaag niet te
schonen oftewel gedeeltelijk te vernietigen, diverse provincie’s hebben dat (denkelijk wegens
ruimtegebrek?) wel gedaan zodat er in het Fries bestuurlijk archief gegevens zitten die ook betrekking
hebben op andere provincie’s (gegevens die de andere provincie’s zelf niet meer bezitten)
Dat kan zijn: een enkele aantekening ,
het aanvragen van een vergunning,
veel handgeschreven brieven met handtekeningen en
volledige belastingdossiers/dwangbevelen,
dossiers van procesverbalen,
Dossiers met alle Gezinshoofden van een dorp,
veel documenten van door vissers aan land gebrachte lading van verongelukte schepen.
een aantal stukken over de aanleg van een haven op het eiland Vlieland in de provincie Noord Holland
in het jaar 1821
Domein rekeningen waarin vermeld wordt wat de strandvondsten waren en de waarde daarvan.
Bestek en voorwaarden voor vernieuwing en reparatie aan de Rijks Zeeweringen.
verklaringen van Geneesheren, als er weer eens een besmettelijke ziekte was geconstateerd,
Dossiers over gezonken schepen soms met hele inventarislijsten erbij.
Ook komen er veel Schippers, Bedelaars, Veldwachters, Soldaten, Schoolonderwijzers, Militairen,
Molenaars enz. in voor,
eigenlijk net zoals in deze tijd, als je wat met de provincie hebt staat je naam er vermeld.
Hiervoor op tafel liggen 3 mappen waarin de vanmiddag besproken documenten zitten zodat u deze
evt. in de pauze kunt bekijken.
P.P. 9
In de Jaren eind 18e
eeuw en begin 19e
eeuw hadden alle schepen een vergunning nodig om in
Friesland te mogen varen, er bestonden diverse kleuren Vergunningen zoals b.v. wit verder :
tot Varen en Slepen die hadden de kleur Blauw
- P.P. 10 en voor Sleepboten die hadden de kleur rosé ook wel Crème/Groen
- P.P.11voor een Motorboot die hadden de kleur Oranje
- heel veel van deze vergunningen zijn smerig, gevouwen enz. omdat de schippers deze weer
moesten inleveren.
P.P. 12

Je kunt ook tegenkomen diverse tekeningen waarvan o.a. De Grens van Sneek en IJlst in het jaar
1845 met waterverf ingekleurd,
P.P. 13 met de bijbehorende tekst i.v.m. een geschil over een aantal Pondematen Land. Aan de
Noordkant van IJlst is de scheiding tussen de Gemeenten Heeg en Nijland, en IJlst de Hemdijk en de
Zijltjes sloot en al de landen ten zuiden van de Hemdijk enz. met ingetekend de houtmolen van IJlst,
de draaybrug te IJlst, het huis van Jan Gaukes Dijkstra, en het huis van W. H. Velthuis jaar 1815
P.P. 14
ANWB , d.d. (22-08-1919),
een aanvraag van een vergunning voor het plaatsen van een verkeersbord (Wegwijzer) aan de
Rijksweg Leeuwarden naar Groningen ten oosten van Zwartkruis aan het begin van de weg naar
Veenklooster ,
P.P. 15 met een tekening (Blauwdruk) van de situatie ter plaatse,
P.P. 16 en hier ziet u ook een voorbeeld bord P.P. 17 ( Model-Wegwijzer zoals er geplaatst gaat
worden met de plaatsnamen Lage Vuursche, Baarn, Amersfoort , Utrecht , Laren, Huizen paal
no. 2017
P.P. 18 en een brief dat de ANWB zig verbind aan de voorwaarden voor de vergunning, jaar 1919
P.P. 19
Kom tegen een complete correspondentie van de erfgenamen van Menno Baron van Coehoorn
Nederlands beroemste vestingbouwer. 1641 geboren op de Lusthoeve Lettinga State in de buurt van
Leeuwarden.
Door de intentie van zijne Koninklijke Hoogheid om de overblijfselen van de beroemde en onsterflijke
Menno van Coehoorn uit de kerk van Wijckel naar herwaarts in de Jacobijnenkerk te Leeuwarden te
doen verplaatsen, daarop volgt een P.P. 20 correspondentie van de onderhouds plichtige familieleden
die dachten nu van het kostbare onderhoud af te zijn.
14 November 1814 door de heer van Scheltinga uit Augustinusga .
Daar mij door door de missieve van den 7e
dezer de intentie van zijne Koninklijke Hoogheid bekend
gemaakt is nopens het overbrengen van de Graftombe van den Grooten Coehoorn tevens met de
stoffelijke overblijfselen van dien Grooten man, uit de kerk van Wijckel wegens bouwvalligheid van
gemelde kerk en tooren naar de Jacobijner of Hoofdkerk van Leeuwarden enz. enz. ingevalle de nog
bestaande bloedverwanten daarin verkiesen toe te stemmen en genoegen te nemen.
En mij daarbij tevens de eer aangedaan wordt om als een bloedverwant van den Beroemden held
aangemerkt te worden enz. enz. Soo hebbe ik de eer dat bij mij nog de mijnen voor wien ik
verantwoordelijk ben geene hoegename redenen bestaan en niets mij belemmerd om daar in
volkomen te Consenteren enz. enz.
De volgende brief van 11 November 1814 is van de familie van Vierssen te Leeuwarden, dat na
hierover met mijnen vrouws suster gesproken te hebben er bij onze staak geene redenen bestaan die
ons zouden belemmeren enz. enz.
Ook op 11 November 1814 een brief van de familie de Schepper te Leeuwarden en de fam. Wielinga
van Scheltinga te Leeuwarden die vermeld als bloedverwant zijn volledige toestemming geeft.
op 21 December 1814 een brief van de familie van Limburg Stirum die schrijft dat hij en zijn beide
zusters C.W.F.J. en A.A. van Limburg Stirum, gemeend hebben dit te moeten overlaten aan onze
oom de Heer C.B.J. Baron van Schwartz .
Ook op 21 December 1814 een brief van A. G. Campen te Franeker die schrijft o.a.
Ook voor mijne betrekking tot den Generaal van Coehoorn heb ik het vaderland beschuldigd aan dien
held geen gedenkteken te hebben opgericht, Menno van Coehoorn hadt gewis op Neerlands hulde
geene mindere aanspraak dan de Ruiter, beide grijs geworden in dienst van het vaderland , Het

gedenkteken is door zijn kinderen gesticht in de kerk van Wijckel nabij de zeer aanzienlijke
landgoederen door hunne vader aldaar bezeten, het naaste bloed van Coehoorn is met zijnen naam
uitgestorven en desselfs erfgenamen tot de plaats zijner begraving gene betrekking meer. Enz. enz.
Uit name van mijne uitlandige zwager de heer Frederik Willem Grave van Limburg Stierum als mede
van mijne behuwd zuster vrouwe Charlotta Johanna Gauthier geboren Gravinne van Limburg Stierum
ook uitlandig nemen wij de eervolle aanbieding van zijne majesteit aan.
25 December 1814 schrijft de heer van Scheltinga dat hij ook heeft bewilligd voor onse susters in
Creveld wonende ook al omdat het de begeerte van den grooten Coehoorn niet is geweest om in
Wijckel te worden begraven stelle ik mij er niet tegen dat alles wordt overgebracht, van mijne swager
Ide Swart heb ik gene bericht ontvangen enz.
Op 27 December 1814 een brief van de heer Schwart mede uit naam van A. D. van Limburg Stirum
die ook geen bezwaar hebben maar dat mijne moeder heeft de tombe aan haar broeder in eigendom
afgestaan op d.d. 15 Maart 1782 die het laat herstellen P.P. 21, maar dat mijn Oom zijn erven gelast
(incl. een Extract uit het testament) de Tombe voor altoos te Wijckel te onderhouden dus iedereen
dacht van het onderhoud af te zijn, maar dit ging niet door omdat het testament van Menno Baron van
Coehoorn bepaald dat al zijner erfgenamen tenzamen gehouden verplicht zullen zijn de Graf Tombe
en begraafplaatse van wijlen den Heer Generaal Baron van Coehoorn in de kerk te Wijckel in
Vriesland voor altoos in stand en behoorlijken reparatieen te houden, op straffe van hun aandeel in de
nalatenschap wat dan zal vervallen aan den Gereformeerden Armen van den dorpe Wijckel enz.
P.P. 22 op 16 November 2007 is de laatste restauratie van het Praalgraf voltooid.
Ook al deze brieven vind u in de blauwe mappen hiervoor op de tafel
P.P. 23
Ook vind je daar verzamelde krantenartikelen van de Leeuwarder Courant over de op 6 Maart 1883
vergane vissersvloot van Paesens en Moddergat, en van de Nederlandsche Staats-Courant van 25
Januari 1887 waarin veel aanvragen tot overlijden van de vissers door de echtgenoten en moeders
en de uitspraak dat er rechtsvermoeden bestaat van het overlijden, meestal om dat de echtgenoten
weer wilden hertrouwen.
P.P.. 24
In de map hiervoor op de tafel is een complete lijst met belastingplichtigen van het jaar 1820 van
inwoners van Friesland die meer dan
fl. 200 aan belasting moeten betalen(dus de rijke jongens) .
P.P. 25.
St. Anna Parochie, Kadaster ; St. Anna Parochie en St. Jacobi Parochie door de landmeters
gemaakte verdeling van de grenzen St. Anna Parochie en St. Jacobi Parochie gemeente de Bildt
P.P. 26 met een prachtige schets en tekening er bij ,
P.P. 27 er worden op de grens de eigenaren van het stuk grond vermeld tevens in de beschrijving de
belendingen en namen van de buren, als volgt; P.P. 28 de erven van Jan Arjens Lont, Reinder
Beerends Kuiken, Wilke Joh. Rooda, Marten Arjens Wassenaar, Klaas Arjens Wassenaar, de erven
van Jacob Scheltes Kuiken, Ysbrand Klazes de Groot, Wijltje Joh. Pars , Jan Durks Tanja zijn
weduwe, de erven van Piebe Piers Tanja, Gerrit Willems Wassenaar, Arjen Jans Osinga, Pieter Piers
Tanja ,
P.P. 29 de erven van Harmen Piers Tanja, dan een onduidelijke Meijersma ….?? , de erven van
Pieter Jans Pietersen, Klaas van der Steeg, Daam Hardenbroek de Douariere, Paulus Johannes
Mobius, Mobius, de weduwe Jan Gabes Mobius , de erven van Jetse Pieters, Klaas Boyes
Wassenaar, Aebe Atzes Wiegersma, de verklaring en schets is getekend door de landmeter A? van
Giezen enz. enz. jaar 1824

P.P. 30 en 31
Ook komen voor de bouwtekeningen met bestek van b.v de school in Oude Bildtzijl van 1 Maart 1814.
P.P. 32
Lijsten van personen die met een paspoort Nederland verlaten in de jaren 1914-1918, ze moesten in
de (1e wereldoorlog) opgeven waarheen ze wilden gaan en alleen daarvoor was dit paspoort geldig.
Er gingen er veel naar Duitsland , om te werken? Of zaken doen?, ook naar Amerika en sommige voor
alle landen.
P.P. 33
Een aanvraag van de weduwe J. Peeters uit Bergen op Zoom om met haar Stoom Carroussel dat op
haar schip de Lina getransporteerd wordt ,vanaf Lemmer op17 september 1912 te mogen varen naar
Scharsterbrug varen omdat zij naar de Kermis van Joure moet.
P.P. 34
Ook een aanvraag van J. v.d. Bosch van de Alfensche Kaashandel te Alfen aan de Rijn voor zijn
vriend de heer Oxenford uit Dusseldorf omdat deze onbekend is in de Friesche wateren enz.
P.P. 35
En als laatste (van deze) de aanvraag van Frans Hart Schouwburg te Beverwijk, Toneeldirecteur te
om met zijn schouwburgtent te mogen vervoeren op een Motorboot van Zwartsluis naar Stiens,
Berlicum en meerdere plaatsen vermeld in de aanvraag
P.P. 36
Ook komen er voor de plattegronden van dorpen zoals deze van Drogeham uit het jaar 1837, met
aangestreept het huis van Bosma , de Pastorie, en de weduwe F. v.d. Wal ook het huis van B. v.d.
Leesh, er staat vermeld dat het van de weduwe F. v.d. Wal naar B. v.d. Leesh 243 meter is en 50
meter van laatstgenoemde naar de Pastorie.
Waarvoor deze vermeldingen ??,
P.P.37Jan Jetzes van der Veen, Simon van der Wal en Sjoerd van der Woude verklaren dat op de
avond van 11 september met de veldwachter Vos aanwezig te zijn geweest ten sterfhuize van een
zekere van der Wal,en dat er een opstootje heeft plaatsgehad, tevens wordt vermeld Nicolai Gooitsen
hij woont 100 meter van de Ned. Herv. Kerk maar hij heeft niets gehoord van een opstootje, en
Meindersma hoofd der openbare school te Drogeham wonende aan de zijde van de pastorie hij heeft
ook niets gehoord, de navolgende personen ondertekenen deze brief met de mededeling dat alle
genoemde personen enz. Hoek A. Fabriekschef, Vries de J. Y. Brievengaarder, Postumus M. ,
Raadslid, Vries de G. Kerkvoogd, Wielenga L. Kerkvoogd, Hansma A. Kerkvoogd, Veenstra J. G.
Raadslid. Bosma Herbergier, Nicolai Metske, jaar 1915
P.P. 38
Een brief aan de Gouveneur van Friesland betreffende de voeding in de gevangenis ,Onderwerp:
Rumfordsche soep bereid uit beenderen voor de Papiniaansche pot van den heer van Marum enz.
enz. dat wij herhaalde malen de proef met de Papiniaansche pot genomen hebben waarvan u een
monster heeft ontvangen, de beenderen van het Vleesch waarvan op gewone wijze soep bereid was
dat 36 kg beenderen in voornoemde pot tweemaal gekookt kunnen opleveren 4 en een half zuiver
Rundvet en 144 liter gelei enz. dan zullen de kosten zijn 36 kg.Beenderen fl. 3.60 1 en een halve korf
turf fl. 0.70 hetwelk dus voor 10 porties zouden bedragen 7 en een halve cent met toevoeging van
Gort fl.0.20 en zout anderhalve cent enz. zodat voor 10 porties soep de kosten zijn 29 cent

P.P. 39 verder de klacht dat de ketel levensgevaarlijk is deze plotsklaps openspringt en de hete gelei
over de vloer enz.Tevens een brief dat er bezuinigd moet worden op de gevangenen en dat de
gevangenen maar meer moeten gaan werken en de voeding per dag mag kosten 25 tot 26 cent
P.P. 40,
Een verzoek van G. Pars te Franeker aan de gedeputeerde staten om maatregelen te nemen dat
schipper Zwart met zijn stoomboot van Groningen op Franeker genaamd de Koopmanswelvaren VI
lang 26.14 meter, breed 4.60 meter tot op korten afstand van
P.P. 41 adressants pakhuis gelegen aan de Froonacker te Franeker kan lossen,
wijl de verre afstand om de goederen te vletten zeer tijdrovend en kostbaar is daar genoemde
schipper vooral in de Herfst geregeld elke week 500 tot 1000 hectoliter granen en zaden voor hem
aanvoert.
P.P. 42 het geheel is een mooie getekende ingekleurde waterkaart van Franeker.
P.P. 43
Een Brief aan de Gouveneur van Friesland ondertekend door 75 inwoners van de Vlekke Makkum die
vinden dat de Schout Freerk Ymes Tichelaar die zig zelf heeft voorgedragen als Luitenant Colonel
van deese en verder Compagnien en dat de ondergetekenden niet kunnen berusten in het voorstel
van een man tot chef omdat zij geen vertrouwen in deze man hebben omdat hij in Presentie van een
aantal personen hij op 21 April 1814 in de Herberg de Zwaan vertelde dat er nog nooit zulke goede
wetten waren geweest als die door Buonaparte waren gemaakt en dat onze Nieuwe Konstietutie te
belabberd was om die te leesen en Nutig was die te verbranden enz. en dat wij gelukkiger zouden zijn
onder de Fransche regering en dat ondergetekende vinden dat betreffende Freerk Ymes Tichelaar
zich onwaardig gemaakt heeft om in zodanige Post als Luitenant Colonel van de landstorm enz.
verder een aantal getuigenverklaringen van een aantal burgers afgenomen door de Officier van de
rechtbank .
P.P. 44,
1898, Buitenkant van een Dienstregeling naar Schiermonnikoog,
P.P. 45 Ook een routekaartje wat bij de Dienstregeling naar Nordseebad Schiermonnikoog zit, en de
P.P. 46 dienstregeling van het schip de “Lachs” naar Nordseebad Embden en van Borkum naar
P.P. 47 Nordseebad Schiermonnikoog………
hieruit kunnen we opmaken dat ca. 1898 aan de zuidzijde van Schiermonnikoog een nieuwe
aanlegsteiger is gemaakt.
P.P. 48
Ook komen er regelmatig voor; lijsten van Hoofden der gezinnen zoals deze van Balk in 1817 die
belasting moesten betalen,
P.P. 49 Een Contributive Repartitie van den dorpe Balk, wegens ene achterstallige schuld van 2692
guldens hierin worden alle gezinshoofden van Balk vermeld met hun beroep en het te betalen bedrag
in die tijd was het regel dat als de steden en dorpen geld tekort kwamen dan verzocht men de
Gouveneur van Vriesland om een persoonlijke omslag naar draagkracht op de bevolking te mogen
maken die altijd werdt toegestaan , daardoor de mooie lange lijsten met alle gezinshoofden van
dorpen en steden, ook daaraan kun je mooi zien wie er rijk of arm was omdat de te betalen bedragen
in een kolom achter de namen vermeld worden

P.P. 50
Ook nog een dienstregeling van 1918,
Dienstregeling N.V. Stoomboot-Maatschappij Schiermonnikoog, van Groningen naar Schiermonnikoog
en tussenliggende plaatsen Garnwerd, Rode Haan, Zoutkamp, Oostmahorn v.v.met de Salonboot de
“Pionier”
P.P. 51met een volledig restaurant aan boord van de Restaurateur C. B. Reinhart van Cafe Royal te
Groningen, Brood en Boter kaart mede te nemen,
(de 1e
wereldoorlog was nog niet afgelopen)
P.P. 52,
Waterschap Henshuizen een verzoek om een duiker te mogen plaatsen
P.P.53 met een situatie schets
P.P. 54 en een blauwdruk erbij.
P.P. 55
Register van verleende toestemmingen aan nog dienende Land en Zee Miliciens tot uitoefening van
de Buitenlandsche zeevaart of visscherij in deze documenten die regelmatig terugkomen staan de
namen vermeld van zij die wilden varen i.p.v. de dienstplicht te vervullen.
P.P. 56
Ook komt er in voor ;
Bestek en Voorwaarden van de Marine voor het aanbesteden van de levering tot levensmiddelen voor
de Magazijnen van Levensmiddelen der Marine te Amsterdam en Delfshaven zoals o.a.
Groene/Grauwe/Witte Erwten, Gort totaal 930 zakken, Friesche Grasboter 8.500 Nederlandsche
ponden , Stolksche Kaas7.000 Nederlandsche ponden , Edammer Kaas 5.400 Nederlandsche
ponden, Jenever 672 Ankers, Bier-Azijn 198 Ankers.
P.P. 57
1879 Stoombootmy Drachten-Sneek, het schip waarmee de maatschappij denkelijk vaarde tevens
P.P. 58 reglement en tarief eigenaren zijn; B. J. Spaanstra en B. Kooistra
P.P. 59
Sollicitatie procedure van Veldwachters op deze oproep kwamen meestal reactie’s uit heel Nederland
in dit voorbeeld is het Ferwerderadeel waar ze een Veldwachter zoeken en de gelukkige was Sipke
Wouda 30 jaar geboren Metslawier, op dat moment Agent van Politie 2de
Klasse te Enschede gehuwd
en één kind en in het bezit van het diploma der Algemene Nederlandschen Politiebond, in deze
sollicitatieprocedure zit een brief van ene Pieter Bakker oud 30 jaar wonende Bentrotstraat 13 te
Enschede die reeds vaker heeft gesolliciteerd in Friesland maar steeds teleurgesteld wordt enz.

P.P. 60
Een aanvraag om te mogen bouwen met tekeningen (Blauwdruk) enz. ik geef 2 voorbeelden, De
Nederlandsche Tramwegmaatschappij te Utrecht vraagt vergunning om te mogen plaatsen een
wachthuisje aan de Lijn Leeuwarden Franeker op den zuijdelijken berm van den Ryksweg van
Leeuwarden naar Harlingen naast den zijweg naar Menaldum daar bij gevoegd een Blauwdruk met
de situatie en S. Hamelink Directeur der Nederlandsche Tramweg Mij. te Utrecht, er wordt een
vergunning verleend door het Ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid voor het aanleggen
van Electrische geleiding tussen de stations Harlingen, Arum, Witmarssum, Bolsward en Sneek en
Tussen Joure Heerenveen, Langezwaag, Gorredijk, Beetsterzwaag en Drachten jaar 1883 (zie boek
op tafel
P.P. 61
En de zomerdienstregeling van 1882, Stoombootdienst Makkum-Bolsward-Sneek eigenaar M.
Bonting………….
Ook hier kunnen we uit halen behalvedat Bonting eigenaar en schipper van een stoombootdienst was
en dat T. Draaisma in Makkum, Drukker van beroep is en een Snelpersdrukkerij bezit
Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
P.P.62,
Omslag van het dienstregelboekje Stoombootdienst Amsterdam-Marken in 1901 P.P.63 en een
kaartje met de vaarroute en de P.P. 64 Dienstregeling in het Engels, Frans, Duits en Nederlands
1901.
P.P.65 Militaire afdeling Jaar 1814
Dit is een afdeling met soms zeer dikke en zwakke boeken met ontzettend veel leuke maar soms ook
treurige informatie.
b.v.
Jolle Jacobs Wassenaar gewoond hebbende te Harlingen en thans wonende bij het 3e
Bataillon
Infanterie Landmilitie gestationeerd te Kampen schrijft in een door hem ondertekend brief aan de
heeren commissarissen van het departement Vriesland met als inhoud;
Hoewel hij Jolle Jacobs Wassenaar niet alleen voor liefde van zijn vaderland maar ten einde zijn
moeder gesepareerde huisvrouw van Wassenaar wonend te Harlingen in hare armoedige
omstandigheden enige ondersteuning te bezorgen is hij als remplacant voor een sekere Jacob Klazes
Tolsma (ook alsTolsman geschreven) woonachtig te Witmarsum in s’lands dienst is getreden.voor 200
guldens en dat zijne moeder wekelijks 2 gulden zal bekomen,
maar aangezien deze Jacob Klazes Tolsma is komen te verdrinken (de sukkel had beter in militaire
dienst kunnen gaan) en nu zijn vader Klaas Sjoerds Stalsman (ja zijn vader wordt 3 maal in dit
document Stalsman i.p.v. Tolsma genoemd) mede deelt niets te doen wil hebben met deze
overeenkomst, enz. enz. maar uiteindelijk blijkt dat hij hier niet onder uit komt omdat hij aan dit
contract zijne medewerking heeft gegeven en alleen hier onder uit kan als hij afstand doet van de
formele erfenis van zijn zoon.
Ook komen er hele lange lijsten soms wel met 700 personen in voor van opgeroepen soldaten.
Opsporingen van soldaten (deserteurs) die wel een nummer hebben getrokken maar die ineens uit
hun dorp verdwenen waren zonder bekende verblijfplaats in Jaar 1814
Ook veel lijsten met Deserteurs

Veel fouten werden er in die roerige jaren ook gemaakt door de ambtenaren zoals
het geval van Wiebe Eises Halbertsma ook wel genaamd Wiebe Aitzes Halbertsma die opgespoord
moest worden, er staat o.a. vermeld , welke heeft getrokken nummer 255 voor de Landmilitie in het
Canton Ouderberkoop, maar dat hij geruime tijd onder de gemeente Rhoden heeft gewoond en de
schout van de gemeente Oosterwolde na onderzoek zijn fout erkent omdat zijn ouders hier wel wonen
maar Wiebe Eises reeds sinds 8 jaren als Dienstknecht heeft verkeerd in het canton van de Wester
Eems en in de jaren 1781 is geboren enz. Jaar 1814
Ook komen er stukken in voor van de belegering en verovering van Delfzijl door
Beekkerk Haye Luitenant Colonel en Commandant van het Legioen Nationale Garde van Vriesland
deelt in een door hem getekend document gedateerd 23 Mei 1814 mede dat op de 19e
des s’ avonds
éénhonderd en één salvo’s uit het geschut op de Wallen van Delfzijl zijn gevallen waarvan tengevolge
de witte vlag werd gehesen en de gewezen Napoleons Tricolore VERWIJDERD enz. en dat heden
morgen de 23e
ten 7 uren de Fransche bezetting uit Delfzijl vertrekkende naar Veendam en
vervolgens door het Drentse Landschap via Gelderland naar Antwerpen zullen afmarcheren , en wij op
22 mei 1814 ten 12.00 uur met onze troepen van het beleg de vesting Delfzijl in bezit genomen en
door de Waterpoort van de Fortresse Delfzijl zijn ingemarcheerd een compagnie Nationale Gardes
van het 9e
Bataillon van Ligne van Holland, de voorhoede bestond uit Scherpschutters, Artillerie en
Cavallerie hierop volgden de andere troepen ca. 4000 man een 50tig tal zijn daar gebleven en de
andere troepen vertrekkendaar weer en ik hoop op de 28e
dezer maand met mijn manschappen
Leeuwarden binnen te Marcheren.
en wat dacht u van deze: er is een brief van Fokjen Dijkstra dat Wyger Swerms haar zoon op het punt
stond om vrijgesteld te worden toen er zig ene alhier als bekend staand brutaal jong met de naam
Thamerus Cantier Visscher schreeuwde en kenbaar maakte aan de Militieraad dat Wyger Swerms
helemaal niet zo onmisbaar was en dat de militieraad uiteindelijk besliste dat Wyger Swerms niet werd
vrijgesteld enz.
daarop een request van Fokjen Dijkstra door haar ondertekend en daarbij de volgende verklaring van;
Wij ( Oets Heerts Bakker en Karst Douwes Hollander beide bakkersknegt en Jacob Seldenthuis
Horlogiemaker ) allen vallende onder de Landmilitie verklaren en zetten hun handtekening onder dit
document dat Wyger Swerms Zilversmidsknegt en inwonende bij zijn moeder Fokjen Dijkstra weduwe
van Jan Swerms en dat zij beroep kashoudster van Goud en Zilverwerken en Naaister enz. enz. maar
dat hij tevens enigst zoon is en voor zijn moeder volstrekts onmisbaar enz.
bij zo een brief zit meestal een getekende verklaring van de Burgemeester dat hij ook echt de enigste
zoon is. Hij heeft uiteindelijk vrijstelling gekregen Jaar 1814
ook verklaringen (steunbetuigingen) kom je veel tegen zoals:
Jacobus Baldus van beroep Metzelaar oud 62 jaar wonende in de Pijlsteeg Leeuwarden en Evert
Heurman, Wever 50 jaar wonende in de Wolvesteeg te Leeuwarden verklaren in een
handgeschreven door allen ondertekende brief te kennen Joseph Demmeré oud 17 jaar Schoenmaker
zoon van Johannes Demmeré, Schoenmaker en Maria Broek van den enz. enz. dat genoemde
Joseph Demmeré volkomen blind is aan zijn linkeroog veroorzaakt door enz. enz. de Wijkmeesters
in wijk no. 10 Letter D. verklaren dat enz. Jaar 1814 .
Nog eentje: Coene Wybrens Ongersma te Surhuisterveen enig zoon van Wybren Coenes Ongersma
(een gering dagwerker en zwaar gebroken, oud 69 jaar, en Baukje Ruurds oud 55 jaar hebbende
getrokken nr. 272 in de Landmilitie de welke verzoekt op grond van bijgaand bewijs vrijstelling na
onderzoek is gebleken dat Coene Wybrens Ongersma wiens ouders, familie of vrienden zich acht
malen bij mij hebben vervoegd met allerlei soorten van getuigschriften waaruit blijkt dat hij voor het
bestaan van zijn ouders onontbeerlijk is het bijgaande bewijs is getekend door de getuigen lid van de
raden Gemeente Surhuisterveen en wel P. W.Zuidema, W. N. Bouma, O. O. Postma, J.
Y Terpstra (zijn naste burman), G. L Veenstra., Jan Baukes (Aldenbureger ) en H. H Piersma. enz.
Jaar 1814

P.P.66
31 Juli 1813 , Uitgaven van aller aard die nog betaald moeten worden door het voormalige District
Rauwerderhem ….
op deze lijsten staan weer vele namen van personen die nog geld tegoed hebben van Rauwerderhem
uit de Franse Tijd.
P.P.67
Ook kom ik regelmatig lakzegels tegen zowel van personen als van gemeenten zoals deze
voorbeelden van Schoterland en P.P. 69 Gaasterland
P.P.69
Ook de bouwtekeningen (voorgevel) P.P. 70 met bestek van de school in Gorredijk van het jaar 1822
zitten in dit archief
P.P.71
Veel documenten over vergane schepen op b.v. Ameland met vermelding van de Scheepsnaam en de
Kapitein zoals de schepen “de Goede Hoop ” met Noorda als schipper , ook de eigenaar van de
goederen zoals Barend Visser en Zoon te Harlingen en Willem Blaupot te Groningen en de Heeren
Armstrong & Co. Te New Castel in Engeland en soms hele lijsten met vermelding van de lading. Ook
het Russisch Brikschip de “Helena” met als Kapitein G. F. Dithmar
P.P.72
Wat dacht u van Uitvoerbiljetten van allerlei artikelen zoals Steenkoolgruis, Binnenlands gedistilleerd,
Wijn , Likeur enz. met de vermelding van hoeveelheden , naam en woonplaats van de verzender en
van de ontvanger zoals b.v. R. F. Loyenga te Leeuwarden verzend (verkoopt) aan G.K. de Jong ook
te Leeuwarden 20 Mud Steenkoolgruis en S. Greydanus te Leeuwarden verzend (verkoopt) aan G.
Traa te Ritsumazijl 40 kan gedisteleerd , in de map op de tafel een voorbeeld van Menaldumadeel.
P.P.73
Een lijst van 1825 waarop de namen van Medicine Doktoren, Apothekers enz. die benoemd worden
tot President en Secretaris bij de Geneeskundige Commissie (vermeld alle provincie’s van Nederland,
Oost en West Vlaanderen, Hengouwen, Luik, Antwerpen, Luxemburg enz.
P.P.74
Opgave van Ambtenaren en Geempolijeerden werkzaam bij de gevangenissen in Friesland in 1824
met vermelding van namen, zijn kwaliteiten de gevangenis waar hij werkt het jaarlijkse tractement, hu
hij gefungeerd heeft en een kolom aanmerkingen
P.P.75
Overleden Officieren, Onderofficieren en Manschappen in de overzeesche bezittingen Maart 1841
regelmatig verschijnen deze lijsten in het archief van de provincie
P.P.76

Het verzoek aan de Staatsraad Gouveneur van Friesland of de genoemde personen die toestemming
hebben gekregen van het 7e
reg. Infanterie of deze huwelijken werkelijk zijn voltrokken enz.jaar 1841
P.P.77
Een lijst van de Royel Western Yacht Plymouth Augustus 1841 met alle leden en de namen van hun
schepen met thuishavens enz. door de minister van Financien gestuurd naar e Gouverneur van
Friesland
P.P.78
Nominatieve Staat van Nederlandse en Buitenlandse Militairen die in het Nederlandse leger dienden
en veroordeeld zijn en zijn weggezonden en vervallen verklaard van den Militaire stand, ook een
aantal doodvonnissen werden uitgesproken in deze lijsten wordt vermeld uiteraard hun namen, in welk
korps ze dienden, de Graden,
P.P. 79 hun Lengte , de vorm van het, aangezicht, voorhoofd, neus, mond, kin, kleur van de ogen,
kleur van het haar en wenkbrouwen, merkbare tekenen zoals b.v. pokdalig gezicht of op den linkerarm
een soldaat en 1840 geprikt (getatoueerd) en de laatste kolom welke straf ze hebben gekregen , dus
als je een voorouder van je in deze lijsten vind dan kun je een vergelijking met je zelf maken.
P.P.80 The Griendtsveen Moss Litter Co. Limited Londen en Rotterdam
Directeur F. van de Griendt en E. van de Griend
Gewoon een bedank brief van 14-04-1903 voor een verleende vergunning, als voorbeeld
P.P.81 Gewoon een bericht van ontvangst met postzegel van Joh. Visscher te Steenwijk den 6e
februari 1904 als voorbeeld
P.P.82, 83 en 84
Een brief (gedateerd Volendam 26-06-1911) met briefhoofd met het verzoek van de heer A.L.
Rumbold of hij zijn Yacht Lily Maild II in Friesland mag varen via Lemmer met vermelding van de
maten van het schip en het soort moter en brandstof.

Lezing Provinciaal Bestuur Friesland Anton Musquetier

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Plus de Historische Vereniging Noordoost Friesland

Plus de Historische Vereniging Noordoost Friesland (20)

Lezing Provinciaal Bestuur Friesland Anton Musquetier