Registers fan de Personele Ymposysje út 1578 útjûn troch P.L.G. van der Meer

155
Registers fan de Personele Ymposysje út 1578
útjûn troch P.L.G. van der Meer
Ynlieding
De boarne dy't hjir útjûn wurdt, befettet de
registers fan de saneamde personele ymposysje
(personele impositie). Dy ymposysje wie in
heffing út 1578 op it dragen fan siden en
flewielen lekken: in belesting op lúkse dus. Dat
betsjut dat it register benammen ynformaasje
jout oer de begoedige lju, oer de elite, en dat is
nammerste nijsgjirriger, om't krekt yn dy jierren
in kar dien wurde moast foar of tsjin it
kalvinisme, en foar of tsjin de kening fan Spanje.
Lykas bekend sleat Fryslân him úteinlik yn 1580
oan by de partij fan de Opstân. It sil dêrom grif
sa wêze dat gâns minsken dy't by dy omkear in
rol spilen, yn dizze boarne neamd wurde.
Oer de personele ymposysje yn Fryslân is
eins noch net folle bekend. Allinnich Woltjer en
Oldenhof hawwe der omtinken oan jûn, en in lyts
part - it register fan Dokkum - is útjûn troch
Obreen.1
Faber, dy't de ymposysjegegevens grif
wol brûke kind hie, neamt de belesting
frjemdernôch net.2
It hat dêrom doel en jou yn
dizze ynlieding wat mear klearrichheid oer de
eftergrûn fan de ymposysje. Wat hâlde dy
heffing no krekt yn en hoe siet it bygelyks mei
de útfiering yn Fryslân en yn 'e oare gewesten?
Fansels sil ek neigien wurde hokker ynformaasje
út dizze boarne helle wurde kin.
Generale middelen
Nei de offisjele breuk tusken de Steaten-
Generaal en Don Juan, de kening syn lânfâd, yn
desimber 1577, waard de driging fan in op 'e nij
oplôgjen fan 'e striid grutter. Dêrtroch krigen de
Steaten en de troch har oannommen nije lânfâd,
aartshartoch Matthias fan Eastenryk, in driuwend
ferlet fan jild om de militêre maatregels
finansierje te kinnen. Dy besochten dat op te
lossen mei help fan unifoarme heffings dy't foar
alle gewesten gelyk wiene, de saneamde
generale middelen. Hollân en Seelân hiene al
earder - yn juny 1575 - by harren 'Nadere Unie'
al sokke generale middelen ynsteld. Dat wie in
oeral jildend gearstal fan belestings dy't tsjinne
foar it bestriden fan 'e oarlochskosten. It bestie
ûnder oaren út heffings op libbensmiddels, sâlt,
turf, besiedde lân, koal, sjippe, siden en wollen
lekken, út waachjild en út in tweintichste pinning
op 'e ferkeap fan bisten. Neist dy generale
middelen bleaune de provinsjale aksynsen
bestean.3
De Steaten fan Fryslân akseptearren de
generale middelen frij maklik. Op 'e Lândei fan
maart 1578 giene se akkoart mei it ynfieren, nei't
der oars al in tal wizigings yn oanbrocht wiene.
As foarskot op 'e opbringst leine se sels al
fuortendaliks 5.000 gûne op it kleed.4
De
ûnderhannelings fan de Steaten-Generaal mei de
oare gewesten ferrûnen hiel wat stadiger. Dat
kaam min út, want hja hiene begjin maaie 1578
tige driuwend ferlet fan jild. De troepen dy't yn
Dútslân yn tsjinst nommen wiene, kamen der al
oan en moasten sa gau mooglik betelle wurden,
om oproer te foaren te kommen. Om dy reden
seach it regear fan Matthias him twongen op 3
maaie de generale middelen ôf te kundigjen,
hoewol't net alle gewesten harren tastimming jûn
hienen.5
Op 7 maaie 1578 stjoerde Matthias in missive
nei Fryslân om it jild foar de generale middelen
yn te barren, 'ten eynde ghy goet ende bloet, lijf
ende leven, wijf ende kinderen van de eeuwige
verderf sullen mogen redden'.6
Fan 'e kant fan 'e
Deputearren waarden doe beswieren utere, om't
der yn Fryslân jild nedich wie foar it wer
opmeitsjen fan 'e seediken.7
Dat de missive fan 7 maaie net in soad effekt
hân hat, docht wol bliken út in nij skriuwen fan 'e
Steaten-Generaal yn augustus fan dat jier. Dêryn
waard mei klam frege de generale middelen no
wier yn gong te setten, '... anders ende by
gebreecke van dien, soe vercleeren ende
protesteeren wy, onschuldich ende ongehouden
te syn voor Godt ende een yegelyck, van alle
inconvenienten, schaden ende bederffelyckheit,
die daer uyt sal moegen commen'.8
Mooglik
makke dat yndruk. Op 26 augustus skreaune de
Deputearren oan 'e Steaten-Generaal dat se sa
gau mooglik 18.500 gûne - dêr't al yn maaie en
july om frege wie - stjoere soene.9
Op 20 septimber 1578 lit de steedhâlder fan
Fryslân, Rennenberg, in ordonnânsje útgean om't
der yn ferskate plakken noch gjin begjin makke
is mei it ynbarren fan de generale middelen. As
oarsaken neamt hy '... slappicheyt van de
officieren, ende anderdeels (...) moetwillicheyt
van eenige ingesetenen'. Hy stiet der op oan,
faasje te meitsjen mei de ynfier fan dy
maatregels, om't 'gemeen nut ende welvaert' fan
it lân der fan ôfhingje.10
In wike letter stjoert
lânfâd Matthias wer in missive nei de Steaten fan
Fryslân. Diskear freget er 32.000 gûne om de
soldaten betelje te kinnen. Ut Fryslân komt dan it
antwurd dat der op 't stuit gjin jild beskikber is
yn ferbân mei de needsaaklike ferheging fan de
diken. Nettsjinsteande dat, wurdt letter dochs it
frege bedrach stjoerd.11
In selsstannich fûns binne de generale
middelen úteinlik nea wurden. De ûnderskate
provinsjale Steaten losten it sinteraasjeprobleem
fan de Steaten-Generaal op troch ynsidinteel
fersiken om jild te honorearjen. Yn 'e ferskate
ordonnânsjes en missives stie al oanjûn dat der
ek oare mooglikheden om jild yn te barren brûkt
wurde koene. Benammen doe't it ferlet fan jild

156
grutter waard, wiisden de Steaten-Generaal op
alternativen. Sa wurdt al yn har skriuwen fan 7
maaie 1578 praat fan '... eenighe andere goede
middel', en diele se 27 septimber fan dat jier mei
dat ek '... andere bequame middelen, die men sal
connen vinden', tapast wurde meie, as de sinten
mar binnenkomme.12
Yn maart 1579 kochten de
Fryske Steaten de generale middelen ôf, mei de
tasizzing dat se de earste moanne 10.000 gûne en
de folgjende moannen 7.000 gûne opbringe
soene, lykwols sûnder dat dêr politike betingsten
oan ferbûn wienen.13
Mei in belesting fan 3¼
stoer op 'e floreen soe yn Fryslân besocht wurde
it jild dêrfoar byinoar te krijen. Letter, yn maaie
fan dat jier, waard ek sein dat Fryslân de
generale middelen net hoegde te akseptearjen, as
mar neffens evenredichheid bydroegen waard
oan 'e kosten fan 'e oarloch.14
Utfiering fan 'e personele ymposysje yn Fryslân
De personele ymposysje makke dus diel út fan 'e
generale middelen. It ta stân kommen fan dy
ymposysje hat swier kealle. Op 11 jannewaris
1578 waard it plakkaat oer dy belesting op lúkse
troch de Steaten-Generaal yn Brussel opsteld. Op
20 april gong in brief fan de aartshartoch
Matthias nei de steedhâlder fan Fryslân,
Rennenberg, om it ynbarren fan de belesting op
siden lekkens en oare heffings yn gong te
setten.15
Yn syn missive fan 7 maaie freget
Matthias eksplisyt om it jild fan 'e personele
ymposysje sa gau mooglik byinoar te bringen.16
Echt fluch gie dat net want earst op 3 augustus is
it plakkaat op 'e personele ymposysje troch de
Deputearren publisearre.17
Earst dêrnei wurdt de provinsjale oerheid
warber by it útfieren fan 'e personele ymposysje.
Op 22 augustus stjoere de Deputearren in brief
nei de stêden en gritenijen, mei dêryn in
ynstruksje op 'e generale middelen en in oantrún
om it jild en de registers fan 'e personele
ymposysje yn te leverjen, '... vermits de tijt
gheen lange uuytstel verdraegen en can ofte de
landen sullen in schaede comen'.18
Dêrnei stjoert
de steedhâlder twa kear in ordonnânsje mei
itselde boadskip, op 20 septimber en 7
desimber.19
Ut alles docht wol bliken dat ek de
Deputearren it dreech hân hawwe mei de
útfiering fan 'e personele ymposysje yn Fryslân.
Yn it grutste part fan 'e gritenijen en stêden is de
ymposysje earst yn 'e twadde helte fan 1578 en
de earste helte fan 1579 útfierd. Yn Harns en
Idaarderadiel hat de útfiering sels pas yn 'e
twadde helte fan 1579 har beslach krigen.20
Ek yn Ljouwert ferrûn de útfiering net sa
maklik. Yn 'e rin fan 1578 waarden oan de
Ljouwerter oerheid in stikmannich ordonnânsjes
stjoerd, dy't hieltiten skerper fan toan waarden.
Yn dy fan 7 desimber 1578 wurdt sels drige mei
it stjoeren fan soldaten: '... dat men die soldaten,
die op grote costen alhier lange tyt gelegen
hebben ende noch liggen, aldaer sal seynden
omme hun betalinge, tot uwe ende den
onwilligen groote beswaernisse, te becoemen'.21
In soad effekt hat dat net hân. Op 30 septimber
1580 moast op 'e nij in ordonnânsje nei Ljouwert
stjoerd wurde, yn ferbân mei it ferswijen fan 'e
opbringst fan 'e personele ymposysje.22
De ymposysje yn oare gewesten
Oer de gong fan saken yn 'e oare gewesten is net
it measte bekend. Wol is dúdlik dat de personele
ymposysje net oeral ynfierd is. Sa konstatearret 't
Hart dat dy belesting yn Hollân net ta stân
kommen is: 'Never introduced in Holland, but
applied in Utrecht were taxes on wearing silk
clothes and golden and silver lace, as well as
wearing golden chains'.23
Op 30 augustus 1578 wiene de Steaten fan
Utert ree en gean akkoart mei de ynfiering fan 'e
generale middelen foar de doer fan trije
moannen. Der waard lykwols beswier makke
tsjin in tal ûnderdielen, yn it bysûnder tsjin de
personele ymposysje. De protesten kamen
benammen fan 'e kant fan 'e eallju en de
geastliken. De Steaten fan Utert hâlden dêre
rekken mei; se woene de útfiering fan 'e
personele ymposysje yn in oanpaste foarm ta
stân bringe. Sa soe de heechste oanslach 25 gûne
wêze en it earder betelle bedrach fan 6.000 gûne
soe meirekkene wurden by de opbringst fan dy
belesting. Boppedat dielden se mei dat it feitlike
ynbarren earst dan plakfine koe, as soks ek yn
oare gewesten, benammen yn Gelderlân, dien
wurde soe.24
De Steaten fan Gelderlân keppelen, op 10
juny 1578, ek betingsten oan it ynfieren fan 'e
generale middelen. Ien dêrfan wie dat it jild fan
'e personele ymposysje op in oare wize ynbard
wurde soe, nammentlik troch it heffen fan in
aksyns fan 5%.25
Op 27 septimber 1578 dielden
se de Steaten-Generaal op 'e nij mei dat der
beswieren tsjin guon ûnderdielen fan 'e generale
middelen wiene. Under beskate betingsten soene
se akkoart gean mei de belesting op it dragen fan
siden lekken, mar '... aingainde idt dragen van
golde ende silver parchementen verblieft die
lantscap bij het inholden der lijsten'.26
It antwurd
fan 'e Steaten-Generaal komt in moanne letter:
de Deputearren wurde oantrúnd om benammen
de stêden fan Gelre te oertsjûgjen om de generale
middelen út te fieren. Dat wie net allinnich om it
jild, mar ek om't guon provinsjes wegeren te
beteljen salang't Gelderlân noch neat betelle hie.
Ek wurdt dúdlik dat Nijmegen op 3 oktober
wegere hie de personele ymposysje út te fieren.
De Steaten-Generaal stiene der doe by de
Deputearren op oan om de personele ymposysje
dêr ek útfiere te litten.27
Yn 'e Súdlike Nederlannen wie it net oars. Yn
Flaanderen waarden ek beswieren utere en
waarden feroarings oan 'e wize fan taksaasje
útsteld. Henegouwen gie wol akkoart mei de
ynfiering fan de ymposysje, mar '... à condition
que tous les aultres provinces unies, si commes
Geldres, Frize, Overyssel, Utrect, Zélande et

157
aultres y soyent pareillement subiectez pour
conjoinctement enfaire la collecte; aultrement
non'.28
Om koart te kriemen: oer it generaal jout de
ynfiering fan 'e personele ymposysje oeral itselde
byld. Der wurde fuortendaliks beswieren utere,
benammen tsjin de ûngelikense tariven foar de
ferskate beroppen en funksjes. De provinsjes
stelle dêrop wizigings út, wylst de Steaten-
Generaal besykje de belesting dochs sûnder
feroaring útfiere te litten. Boppedat sjogge de
provinsjes ek noch nei elkoar: as ien provinsje
net meibetellet, dogge de oaren ek net mei. Faaks
is yn guon gefallen it jild foar de personele
ymposysje op in oare wize ynbard, mar oer it
generaal liket it derop dat de útfiering fan 'e
personele ymposysje mislearre is, krektlyk as dy
fan de generale middelen as gehiel.
Opset en útfiering sa't de Steaten-Generaal dy yn
'e holle hiene
De measte ynformaasje oer de strekking fan
dizze belesting is te finen yn it plakkaat op 'e
personele ymposysje, ôfprinte yn it Groot
Placaat- en Charterboek van Vriesland.29
(Hjir
ôfprinte as Taheakke 1).
Lykas út it opskrift fan it plakkaat al bliken
docht, giet it om in nije ferzje fan 'e personele
ymposysje. In ferzje dy't yn it plak kaam fan in
eardere belesting op siden lekken. De ymposysje
hat nei alle gedachten oarspronklik in aksyns op
lekken west, dy't yn 1574 ynsteld waard, mar al
rillegau ôfskaft waard. It hie net folle opbrocht
en wie boppedat ek skealik foar 'e hannel.30
Der
wie lykwols in grut ferlet fan jild foar 'e '...
conservatie ende beschermenisse van onse oude
catholycke roomsche religie ende de hoocheyt
van Conincklycke Mayesteyt; (...) om dese
Nederlanden te beschermen ende bewaren
teghens alle oppressie, overlast en, gewelt ende
invasie'.31
Om dy reden kamen de Steaten-
Generaal mei it útstel de personele ymposysje, as
ûnderdiel fan 'e generale middelen, yn te fieren.
Lykas sein, wie de personele ymposysje in
belesting op it dragen fan siden lekken. De
heffing wie bedoeld foar ien kear en soe op
elkenien fan tapassing wêze: '... op alle den
personen van wat qualiteyt die moghen sijn'.
Wa't de ymposysje betelle hie, mocht in jier lang
siden lekken drage. Dyjinge wie boppedat ek
frijsteld fan alle oare belestings of ymposten op
lekken. De frijstelling gau dan lykwols net foar
in ekstra belesting op it dragen fan gouden
keatlings of knopen, en likemin foar ien op it
dragen fan siden lekken mei gouden of sulveren
boarbân (passemint).32
Yn it plakkaat wurdt ek wiidweidich
beskreaun hoe't de útfiering fan 'e personele
ymposysje plakfine moast. Binnen acht dagen
nei de publikaasje fan it plakkaat moast de lokale
oerheid twa persoanen oanstelle om in kohier
gear te stallen fan alle persoanen yn in bepaalde
strjitte of wyk. Yn dy faze soene de persoanen
taksearre wurde moatte. Dêrfoar stie yn it
plakkaat in tal beroppen en funksjes neamd mei
de byhearrende belestingtariven. Sa soe in biskop
foar 100 cg oanslein wurde moatte en abten,
proasten of priors as oersten fan kleasters foar 50
cg. In pastoar soe 12 cg betelje moatte, mar in
doarpspastoar net mear as 6 cg. Eallju sûnder
titel of hearlikheid waard 12 cg yn rekken brocht,
grytmannen en dykgreven likefolle. Foar
persoanen út de beropsgroepen dy't net spesifyk
neamd waarden, soene de taksateurs de hichte
fan 'e oanslach fêststelle.
Boppedat soene de taksateurs de minsken ek
freegje moatte oft hja ree wienen de belesting
wier ek te beteljen. (As in persoan wegere de
belesting te beteljen, dan soe it him of har
ferbean wurde siden lekken te dragen.) Dêrnei
moasten de taksateurs de opstelde kohiers
ynleverje by de pleatslike oerheid, dy't dan twa
oare persoanen oanwiisde om de belesting yn te
barren en it jild dan binnen ien moanne ôf te
dragen.
As in belestingplichtige fierder as ien dei
reizgjen fan de ynbarder ôfwenne, wie de
earstneamde ferplichte it te beteljen bedrach sels
ôf te dragen. Die hy soks net, dan moast er in
boete betelje dy't seis kear it taksearre bedrach
wie. Allyksa wie yn 'e foarskriften opnommen
dat de belesting kontant betelle wurde moast en
dus net mei skulden of skuldferklearrings.
Oertrêders, dat wol sizze persoanen dy't wol foar
de oanslach yn 'e beneaming kamen mar net
betelle hienen, waarden straft mei in boete fan
tsien kear it oarspronklik taksearre bedrach.
De kosten fan de taksaasje en it ynbarren fan
'e personele ymposysje waarden trochberekkene
oan 'e belestingbeteller: hja berûnen ien
hûndertste pinning. Ientredde dêrfan wie foar de
taksateur en twatredde foar de ynbarder.33
Utgeande fan de ynstruksjes fan 'e Steaten-
Generaal by it plakkaat op de personele
ymposysje kinne fjouwer stadia yn 'e hiele
proseduere ûnderskieden wurde. De earste faze
wie dy fan it opstellen fan in taksaasjerapport
troch de doarpsskriuwers of de foar de taksaasje
ferantwurdlike persoanen. Dat ferslach waard
oan de grytman of boargemasters tastjoerd. De
twadde faze bestie út it ferstjoeren fan de
sammele taksaasjegegevens oan de provinsjale
oerheid.
Yn de tredde faze fûn it feitlike ynbarren fan
it jild plak. Dêrby waard gebrûk makke fan de
earder opstelde listen. Soks docht ûnder mear
bliken út it fersyk fan it stedsbestjoer fan
Boalsert oan de Deputearren en rekkenmasters,
om de listen werom te stjoeren, sadat úteinset
wurde koe mei de fierdere útfiering fan de
personele ymposysje.34
De ynbarders makken dêr
in ferslach (dat wol sizze in list mei de nammen
en ynbarde bedraggen) fan foar de lokale
oerheid. As lêste droech de lokale oerheid de
registers mei it jild oan it gewestlike bestjoer oer.

158
Aard en opset fan de registers
De 'Registers van de Personele Impositie' wurde
bewarre yn it Ryksargyf fan Fryslân (RAF),
Argyf Steaten foar 1580, ynv. nrs. 715-742. It
materiaal is oardere neffens stêd of gritenij, en
sit yn apart-nûmere katernen, dy't net foliearre
binne.
It materiaal is spitigernôch net folslein. Der
ûntbrekke sifers fan trije stêden: Frjentsjer,
Hylpen en Ljouwert. Likemin binne de registers
bewarre bleaun fan de gritenijen Achtkarspelen,
Baarderadiel, Barradiel, Dantumadiel,
Eaststellingwerf, Einjewier, Frjentsjerteradiel,
Haskerlân, Hinnaarderadiel, Kollumerlân,
Lemsterlân, Skoatterlân en Wymbritseradiel. Fan
Weststellingwerf binne der, nêst it totaalsifer,
allinnich spesifisearre 'korreksje- of
neiheffingssifers' bewarre bleaun. Fan Opsterlân
binne der wol spesifike sifers, mar dy binne net
útsplist neffens doarp. Fierder hawwe wy fan
Achtkarspelen, Barradiel, Dantumadiel,
Einjewier en Kollumerlân allinnich totaalsifers ta
ús foldwaan.35
Meiinoar steane yn de boarne hast 7.000
nammen, mei dêrefter de bedraggen dy't foar de
personele ymposysje betelle wurden moasten. Yn
alle gritenijen binne de belestingbetellers oardere
neffens doarp of buorskip; yn 'e stêden binne hja
faak neffens stedswyk oardere. Yn guon gefallen
wurdt ek it berop of de funksje fan de
belestingbeteller neamd, benammen yn de
gruttere plakken, en dan giet it yn 'e measte
gefallen om ambachtslju.
De aard fan 'e registers is net maklik fêst te
stellen. Wat al rillegau dúdlik wurdt, is dat it
bewarre materiaal net unifoarm is. Ut de ferskate
fazes fan taksaasje en ynbarren binne stikken
oerlevere fan ferskillend karakter, dat wol sizze
net allinnich orizjinelen, mar ek ôfskriften en
kladferzjes.
Yn fierhinne de measte gefallen is it register
al neffens gritenij of stêd yn ien regelmjittige hân
delskreaun en ûndertekene, troch de grytman, de
boargemasters of de skriuwer. Foarbylden dêrfan
binne de registers fan Menameradiel,
Wûnseradiel, Snits, Utingeradiel, Sleat en
Opsterlân. It giet dêrby nei alle gedachten om de
orizjinele registers, dy't troch de gritenijen
stedsbestjoeren oan de provinsjale oerheid
oerdroegen binne.
Yn 'e measte gefallen binne de stikken
skreaun troch de gritenijskriuwers. Fan ien
gritenij, Utingeradiel, witte wy dat it register
troch de grytman skreaun is, yn dit gefal troch
Feicke Taetmans. Oan 'e ein fan it register fan
Menameradiel docht bliken dat de grytman it
eksimplaar oerdroegen hat, nei't de
gritenijskriuwer it earst kollasjonearre hie mei
syn eigen register, it gritenij-eksemplaar.
It register fan It Bilt is allyksa yn ien hân
skreaun, mar it is net ûndertekene en likemin
datearre. Nei alle gedachten giet it hjir om in
ôfskrift fan it orizjineel. By it register fan
Tytsjerksteradiel is dúdlik oan 'e hân en oan 'e
kleur fan 'e inket te sjen dat de bedraggen letter
ynfolle binne. Om't it stik net datearre en likemin
ûndertekene is, kinne wy der fan útgean dat it it
ferslach fan 'e ynbarders oan 'e grytman is. Ek it
register fan Raarderhim heart ta dy kategory. It
stik is yn ferskate hannen skreaun, nei alle
gedachten fan de lokale taksateurs of ynbarders.
Nêst de skriuwershân kin ek de oanhef boppe
de ferskate registers in oanwizing biede dêr't út
ôflaat wurde kin mei hokfoar ferzjes men te
krijen hat. Yn dy gefallen dêr't stiet 'tauxatie',
'beschrijvinge' of 'anbreng' giet it om stikken út
de earste faze. Yn oare gefallen wurdt praat fan it
'register van collectatie' (Himmelumer Aldefurd
en Noardwâlde) of it 'register van den ontfanck'
(Eastdongeradiel). Yn dy gefallen giet it nei alle
gedachten om de faze fan it ynbarren. Neffens it
opskrift fan guon registers hat yn dy gritenijen in
soarte fan neiheffing plakfûn. Soks hat it gefal
west yn Doanjewerstal ('capitatie met
verhoging'), Weststellingwerf ('correctie ofte
verhoginge') en Smellingerlân ('verhooging van
de registers').
Dat men oan 'e oare kant dochs wol
foarsichtich wêze moat mei de ynterpretaasje fan
sokke opskriften, docht bliken út it register fan
Raarderhim. Dêr wurde ferskate termen
trochinoar hantearre; de iene kear 'register ende
bescrijvinge', dan wer 'raminge ende tauxatien',
mar op in oar plak wurdt ek it opskrift 'ontfangh'
brûkt. Om't it register yn ferskate hannen skreaun
is en net ûndertekene, kin konkludearre wurde
dat it hjir om it ferslach fan de taksateurs of
ynbarders oan 'e lokale oerheid gie. Nei alle
gedachten hawwe hja de termen trochinoar brûkt.
In oare ferklearring soe wêze kinne dat materiaal
út ferskillende fazes yn ien register gearfoege is.
Fan Ferwerderadiel en Gaasterlân binne twa
ferzjes fan 'e personele ymposysje bewarre
bleaun. Yn it gefal fan Ferwerderadiel is de
earste ferzje (bewarre ûnder ynventarisnûmer
727) de kladferzje fan de definitive tekst, dy't
fêstlein is yn ynventarisnûmer 728. Ien en oar
docht bliken út it grut tal trochhellings en
korreksjes yn nûmer 727. Ek fine wy yn dy
kladferzje mear as ien hân, nei alle gedachten fan
de ûnderskate doarpsskriuwers. Boppedat binne
de nammen en bedraggen dy't yn de definitive
ferzje fan 728 foarkomme, yn grutte halen
deselde as dy't earder yn ferzje 727 neamd
wurde. Dêrom is yn dizze útjefte allinnich de
definitive ferzje werjûn. Foar safier't der
wichtige, oanfoljende ynformaasje yn 727 stie, is
dy yn noaten opnommen.
Yn it gefal fan Gaasterlân leit it wat oars. Dêr
bestiet in grutter ûnderskied tusken beide ferzjes.
It register mei ynventarisnûmer 742 is nei alle
gedachten de earste ferzje, lykas op folio 1r ek
oanjûn is ('den eerste'). Boppedat is it stik net
ûndertekene en net datearre. De twadde ferzje
(ynventarisnûmer 741) is yn 1579 opmakke troch
de grytman op advys fan de taksateurs fan elk

159
doarp. Dy ferzje befettet minder nammen, mar
dêrby stean wol hegere bedraggen as yn de earste
ferzje. Dêrnêst komt yn dy lêste ferzje de
kwalifikaasje 'ceteri pauperes' nochal ris foar.
Nei alle gedachten is de lettere ferzje op 'e nij
opmakke, nei't bliken dien hie dat de earmere lju
har bedraggen net opbringe koene. Om't it totale
kwotum by beide ferzjes gelyk is, soe
konkludearre wurde kinne dat it te beteljen
bedrach foar Gaasterlân al tasein wie nei de
taksaasje. It gefolch dêrfan wie dat de oare
belestingbetellers, dy't net it predikaat 'earm'
krigen, mear beteljen moasten.
Praktyske útfiering yn Fryslân
Ut de stikken is net altiten op te meitsjen troch
wa't de taksaasje útfierd is. Neffens de
foarskriften wie it de bedoeling dat de
grytmannen en boargemasters foar elk doarp en
elke stêd twa persoanen oanwiisden, dy't de
taksaasje útfiere soenen. Soks soe binnen acht
dagen nei de publikaasje dien wurde moatte.36
Yn
it register fan 'e gritenij fan Menameradiel stiet
dúdlik omskreaun hoe't de útfiering fan de
taksaasje dêr ferrûn is: yn de moanne augustus
fan 1578 gong de grytman nei alle doarpen fan
syn gritenij ta. Dêr waard mei de pleatslike
rjochter, de ûntfanger en ien of mear
pommeranten út it doarp de taksaasje útfierd. Ien
en oar is dien tusken 21 en 27 augustus. De
definitive ferzje fan it register is op 1 desimber
1578 datearre. Nei alle gedachten hie doe ek it
ynbarren fan it jild yn de gritenij syn beslach
krigen. Ut de stikken wurdt lykwols net dúdlik
hoe't it ynbarren yn 'e praktyk krekt ferrûn is.
Neffens de foarskriften soenen twa oare
persoanen fan kwizekwânsje - dus net de eardere
taksateurs - oanwiisd wurde moatte, dy't it jild
ynbarre soenen.37
Dêrnei soe it jild ynlevere
wurde moatte by de pleatslike oerheid, dy't it
fierder trochstjoere moast nei de provinsjale
rekkenmasters.
Yn ferliking mei oare gritenijen en stêden is
de hiele proseduere yn Menameradiel frij flot
ferrûn. Sjoen de datearring fan de registers fan
Dantumadiel, Harns en Idaarderadiel hat ien en
oar dêr folle mear tiid frege. Yn it gefal fan
Harns kin men jin ôffreegje oft dêr de personele
ymposysje wol útfierd is. By de oanhef fan it stik
stiet nammentlik notearre: 'in plaetse van den
schattinge opt dragen vant zijden ende vluweelen
laekens'.38
Dat soe der op wize dat yn dy stêd, yn
stee fan 'e personele ymposysje, in oare haadlike
belesting útfierd is. (Lykas earder sein, hat soks
op oare plakken ek it gefal west mei de generale
middelen).
Yn Ferwerderadiel is de taksaasje fan 'e
personele ymposysje útfierd troch de grytman,
mei help fan saneamde folmachten foar elk
doarp. Dy folmachten waarden sels ek oanslein.
Allinnich de doarpsrjochters hoegden net te
beteljen; hja hawwe letter sels jild krigen foar
harren stipe by it ynbarren fan de belesting.39
Yn
Smellingerlân hat de grytman ek mei help fan
folmachten wurke. Dêrby gong it net om 'e
taksaasje, mar om in korreksje en ferheging fan
'e personele ymposysje, de 'twadde fase' dus, en
om it eigentlike ynbarren fan it jild.40
Yn
Gaasterlân is it register opsteld troch de grytman,
nei advys fan 'e taksateurs fan alle doarpen. Dy
taksateurs hawwe it register fan harren doarp
ûndertekene en binne sels ek oanslein.41
Neffens
it ûnderskrift fan it register fan Snits is de
taksaasje dêre útfierd troch de leden fan it
stedsbestjoer, dy't sels ek oanslein waarden.42
Yn
Warkum hawwe de wethâlders en inkelde
deputearren har poarters taksearre.43
Oer it generaal hawwe de grytmannen,
boargemasters en oare lju dy't by de taksaasje en
it ynbarren belutsen wiene, ek meibetelle. Soks
wie it gefal yn 'e gritenijen fan Ljouwerteradiel,
Smellingerlân, Idaarderadiel, Raarderhim,
Himmelumer Aldefurd, Utingeradiel, Gaasterlân
en Opsterlân. Itselde jildt foar de stêden Snits,
Drylts, Starum en Sleat, wylst de boargemasters
fan Dokkum foar in part meibetellen. De
grytmannen fan Ferwerderadiel en
Eastdongeradiel hawwe net bydroegen, wylst de
ûntfangers yn Menameradiel net hoegden te
beteljen. Foar de oare gritenijen en stêden is it
net dúdlik oft de grytmannen en boargemasters
ek oanslein binne.
Ynbarde bedraggen
De hichte fan 'e ferskate oanslaggen rint nochal
útinoar. De heechste bedraggen kamen foar
rekken fan 'e kleasters: oer it generaal 50 cg,
lykas ek yn 'e foarskriften fêstlein wie. Sa
waarden de prelaten fan Foswert, fan Himmelum
en fan it kleaster yn Dokkum allegear foar 50 cg
oanslein.44
Yn oare gefallen waarden de kleasters
lykwols op legere bedraggen set, lykas 20 cg foar
de kleasters fan Eanjum, Burgum en Aldtsjerk.45
Allinne yn ien gefal, yn Wûnseradiel, waard der
in ferklearring jûn foar in nei ferhâlding lege
oanslach, fan 12½ cg: 'Wuegecloester wesende
een arm convent ende tandere tyden gans
verbrant'.46
Ut de boarne wurdt lykwols net
dúdlik wêrom't de prelaat fan Klaarkamp en it
kleaster fan Mariënacker net mear as 3 cg
hoegden te beteljen.47
Oanslaggen fan 12 cg komme yn ferhâlding
faak foar. Meiinoar binne 96 persoanen foar sa'n
bedrach oanslein. Foar in lyts part giet it dan om
grytmannen, mar it grutste part bestiet út eallju.
Yn guon gefallen wurdt soks ek eksplisyt oanjûn
mei de term 'heerschap'.48
Sekuliere geastliken waarden yn 'e regel
oanslein foar 6 cg, lykas yn 'e foarskriften ek
oanjûn stie. Lykas earder sein, kamen yn ferbân
mei de persoanlike earmoed fan guon
sielehoeders ek legere oanslaggen wol foar.
Oanslaggen fan 10 cg komme ek foar, mar it
meast frekwint binne de legere oanslaggen,
fariearjend fan 2 st oant 4 cg.
Neffens de ynstruksjes waarden fan in tal

160
beroppen en funksjes de tariven yn 't foar
fêstlein. De hichte fan 'e oanslach foar de net
neamde beroppen en funksjes soe troch de
taksateurs bepaald wurde. Fan it grutste part fan
'e persoanen wurdt it berop net neamd, mar by de
ambachtslju is soks al it gefal. De tariven foar de
spesifike beroppen waarden lykwols net oeral
like heech. Yn Snits bygelyks betellen de measte
smidden 10 st, mar yn guon gefallen ek 1 cg of 5
st. De measte fiskers betellen 5 st, mar yn ien
gefal waard ek 10 st betelle. De oanslaggen fan 'e
kûpers rûnen fan 5 st oant 1 cg. En foar de
ûnderskate bakkers en wevers wiene de tariven
allikemin gelyk. In ferklearring dêrfoar kin wêze
dat de taksateurs ek nei de ekonomyske posysje
fan 'e oanbelangjende persoanen sjoen hawwe.
It heechste totaalbedrach dat yn ien gritenij
ynbard waard, is 1725 cg 8½ st yn Wûnseradiel,
wylst it leechste bedrach, fan 51 cg 18 st, ynbard
waard yn 'e stêd Sleat. It seit himsels dat it
ferskil yn hichte fan dy totaalbedraggen
ferklearre wurde kin út it ferskil yn ynwennertal.
It bedrach dat de ynwenners fan in gritenij of
stêd trochinoar betelle hawwe oan dizze
belesting ferskilt nochal: it heechste trochsneed
bedrach komt yn It Bilt foar (mear as 3 cg de
persoan), wylst it leechste fan likernôch 10 st yn
Warkum foarkomt. Dêr kin sûnder beswier út
konkludearre wurde dat de ynwenners fan
Warkum earmer wiene as dy fan It Bilt. Oer it
generaal waard trochinoar likernôch 1,5 cg oan
belesting betelle. Yn fiif gritenijen en stêden
waard trochinoar minder as 1 cg betelle, yn tsien
gritenijen en stêden tusken de 1 en 2 cg en yn
acht gritenijen en stêden waard trochinoar tusken
de 2 en 3 cg betelle.
Yn it RAF wurdt ek in stik bewarre dat in
oersjoch jout fan al it jild dat de stêden en
gritenijen foar de personele ymposysje ynbard
hawwe.49
(Dat stik is hjir opnommen as
Taheakke 2). Dy totaalsifers strike foar it grutste
part mei de totalen dy't yn de ferskate registers
neamd wurde.
Nei alle gedachten is it stik ein april 1580
opsteld, om't Johannes Willems Terwischa doe
as grytman fan Weststellingwerf yn funksje
wie.50
It docht bliken dat in part fan 'e gritenijen
en stêden op dat stuit it jild foar de personele
ymposysje noch net ynlevere hie. Dat jildt yn
alle gefallen foar de stêden Frjentsjer, Hylpen en
Ljouwert, en de gritenijen Ferwerderadiel,
Eastdongeradiel, Westdongeradiel,
Frjentsjerteradiel, Baarderadiel, Hinnaarderadiel,
Wymbritseradiel, Lemsterlân, Haskerlân,
Skoatterlân, Eaststellingwerf, It Bilt en
Kollumerlân. By beide earstneamde en
lêstneamde gritenijen binne bedraggen efter de
gritenijnamme ynfolle. Fan Ferwerderadiel,
Eastdongeradiel en It Bilt, binne ek de registers
bewarre bleaun. Allinnich fan Kollumerlân is
gjin spesifisearre oersjoch bewarre bleaun.
It soe hiel goed wêze kinne dat yn de
gritenijen en stêden, dêr't hielendal gjin materiaal
- dat wol sizze totalen en spesifisearre sifers - fan
bewarre bleaun is, de personele ymposysje ek
nea plakfûn hat. It kin ommers net allinnich tafal
wêze dat fan dy stêden en gritenijen dy't yn april
1580 noch net betelle hawwe, gjin registers
bewarre bleaun binne. Mei oare wurden, de
niisneamde registers binne der ienfâldichwei net,
omdat de personele ymposysje yn dy stêden en
gritenijen nea útfierd is. Dêr binne wol gjin
konkrete oanwizings foar, mar de swierrichheden
dy't mei it ynfieren fan 'e personele ymposysje
anneks wiene, jouwe dochs in yndikaasje. De
earder neamde drigeminten fan 'e kant fan 'e
steedhâlder oan de stêd Ljouwert wize dêr op,
lykas ek de opmerking fan de grytman fan
Opsterlân dat er net earder betellet as wannear't
oare gritenijen soks ek dogge: 'mydts datt anders
haere naestanleggende gretenyen ende naebuyren
van gelycken doen'.51
Nêst de niisneamde totaalsifers binne der
noch oare konkrete oanwizings dat it jild foar de
ymposysje yn de oare gritenijen en stêden al oan
de provinsjale oerheid oerdroegen wie. Yn guon
gefallen stiet yn 'e boarne eksplisyt oanjûn dat it
jild ynbard en oerdroegen is. Oare krekte
oanwizings binne te finen yn in tal bewarre
kwitânsjes fan de generale ûntfanger Pauwel
Jelles. Sa hat dy op 26 oktober 1580 fan 'e
grytman fan Opsterlân 45 cg foar de personele
ymposysje ynbard.52
It jild fan de gritenij
Ferwerderadiel hat Pauwel Jelles yn fjouwer kear
krigen en kwitearre: yn oktober en novimber
1578 en yn april 1580. Alles meiinoar hat er fan
Ferwerderadiel 655 cg 5 st ynbard, wylst de
offisjele oanslach foar dy gritenij op 748 cg
fêststeld wie. Oft de lêste 92 cg 3 st letter noch
oerdroegen is, kinne wy net gewaar wurde.53
Oan 'e hân fan 'e totaalsifers kin de totale
opbringst fan 'e personele ymposysje berekkene
wurde: alles meiinoar soe dan 13.733 cg 6 st
troch de gritenijen en stêden yn Fryslân opbrocht
wêze moatte. (Dêrby is útgongen fan de offisjele,
dat wol sizze net korrizjearre, totaalsifers, om't
dat de bedraggen binne dy't ek oerdroegen binne.
De konstatearre flaters by de optellings binne
bûten beskôging litten, om't dêr yndertiid ek gjin
rekken mei holden is).
Yn ferliking mei oare belestings hat de
personele ymposysje net folle jild oplevere. Fan
Eastdongeradiel binne nêst de sifers fan 'e
personele ymposysje ek de spesifisearre sifers
fan 'e belesting fan de achtste pinning op de hier
bewarre bleaun. De totaalopbringst fan 'e
personele ymposysje yn dy gritenij wie 711 cg 5
st, wylst de achtste pinning 1893 cg 1 st opbrocht
hat; dus mear as 2½ kear sa folle.54
Op himsels is
dat ûnderskied net hielendal ûnferklearber, om't
in belesting op lúkse oer it generaal minder
opbringt. Boppedat ferskilden de tariven foar
beide soarten belesting nochal.

161
Wearde fan de boarne
Behalve ynformaasje oer de útfiering fan de
personele ymposysje en de troch ferskate
persoanen betelle bedraggen, binne yn dizze
boarne op guon plakken nijsgjirrige gegevens te
finen oer de sosjale en ekonomyske sitewaasje
yn guon gritenijen yn 'e twadde helte fan 'e 16de
ieu.
Lykas hjirboppe dúdlik makke waard, hawwe
net alle ynwenners oan de belesting meibetelle.
Minder begoedige persoanen hoegden gjin
personele ymposysje te beteljen en binne dêrom
ek net opnommen yn 'e registers. Yn guon
gefallen binne dy persoanen al yn 'e registers
notearre, mar dan stiet efter de namme de
opmerking 'pauper' of 'nichil potest'. Soks is
bygelyks yn 'e stikken fan Tytsjerksteradiel it
gefal. Nei alle gedachten binne dy persoanen yn
'e earste faze wol as belestingplichtigen
taksearre, mar hat letter bliken dien dat se
dêrfoar dochs net yn 'e beneaming kamen. Yn
oare gefallen, lykas fan Gaasterlân, wurdt oanjûn
dat de rêst fan de ynwenners gjin belesting
betelje koe, mei de opmerking 'ceteri pauperes'.
Yn guon gritenijen wurdt soks justjes
dramatysker dúdlik makke, bygelyks yn
Himmelumer Aldefurd, dêr't sein wurdt: 'die
andere inwoenders van den voors. dorpe sijnnen
schaemele arbeijtsluijden'.55
Yn dy gritenij wie
de sitewaasje benammen yn it doarp Molkwar
tige slim; de taksateur dêre meldt dat '... in den
dorpe Molquerum geen schott schietende huisen
maer arme ingesetenen sijn, die huire broed mijt
vijschen ende swaeren arbeijt moeten vijnnen'.56
Noch fierder giet de skriuwer fan Smellingerlân,
as er it fiskaal ûnfermogen fan de ynwenners fan
syn gritenij oantsjutte wol: 'De reste van
dingesetenen sijnt aerme meijers ende koters die
naulick droeg broet tot hoer ende hoere cleine
kijnderen kunnen crigen ende oock dicwil groete
armuet liden dattet beter was dat men daer wat
brochte dan wat haelde'.57
Sels de sitewaasje fan 'e pastoars yn
Smellingerlân wie min. Yn De Pein wie de
pastoar 'een arm oolt priester' en yn Nyegea wie
de pastoar 'seer schaemel en oeck hebbende een
cleijn lien met feel kijnderen'. De pastoar fan
Noarderdrachten hie tolve bern en koe dêrom
mar 2 cg betelje.58
Ek yn oare gritenijen, lykas
Doanjewerstal, Utingeradiel en Wûnseradiel,
wurdt praat fan earme prysters.59
Yn 'e hegere sosjale lagen waard oars
likegoed klage oer de finansjele sitewaasje. Soks
wie it gefal yn Dokkum, dêr't de measte
boargemasters ambachtslju wiene, dy't '... meer
schaede als genuet hebben van hun officie'. Om
dy reden hiene de boargemasters net betelle
neffens de offisjeel fêststelde tariven; se leine
amper de helte fan 'e oanslach op it kleed.60
Yn
Bitgum waard it hearskip Johan Onophrius van
Schwartzenberg taksearre op 12 cg, mar hy koe
soks net betelje neffens de opmerking '... non
solvit, quia eget'.61
Yn twa gefallen hawwe minsken wegere it
oansleine bedrach te beteljen. Yn Boksum wie
Joachim Pietersz oanslein foar 6 cg, mar '... dan
zijnde beclachte doende, nyet meer betaelt als 3
cg'.62
Likemin woe Wopke Douues út Tersoal syn
taksearre bedrach betelje: '... Wopke Douues
getaxeert op thien cg hefft niet meer willen
betalen als drie cg. De welcke drie synt
gereeckend ende nyet meer'.63
(Yn hoefier't der
ek sanksjes tapast binne op sokke wegerders
wurdt út de boarne net dúdlik).
De reewilligens om mei te wurkjen by it
ynbarren fan 'e personele ymposysje wie net
altiten like grut. Sa hat de doarpsrjochter fan
Bitgum wegere om by de taksaasje te
assistearjen.64
Dêrnêst hawwe der ek problemen
west mei fraude en skelmerij. Yn novimber 1579
krige de steedhâlder in rekest fan 'e Deputearren
dêr't tastimming yn frege waard om soldaten te
brûken by it ynbarren, soks yn ferbân mei faak
foarkommende skelmerijen.65
Der waarden ek inkelde persoanen oanslein
dy't net yn it lân wiene. Soks wie it gefal yn
Hallum, dêr't Sijbrant Walta en Aesge
schoemaker net fûn wurde koene; de opmerking
'abest' jout dat oan.66
Yn Dronryp waard Wijtze
van Camminga oanslein foar 12 cg; dat bedrach
is letter trochskrast mei de opmerking 'absens'.
Ut itselde doarp wurdt ek Hero van Ockinga
oanslein foar 12 cg, mar yn dat gefal is it bedrach
trochhelle mei de opmerking 'solvit in
Franeker'.67
Yn hoefier oft it by Camminga te
krijen hat mei dy syn ballingskip is net hielendal
dúdlik.
Gebrûksmooglikheden
Nêst de yntrinsike wearde - der wie ommers oant
no ta noch net folle bekend oer de personele
ymposysje en de útfiering dêrfan - biedt de
foarlizzende boarne in soad mooglikheden foar
neier ûndersyk. Sa'n grutte list mei hast 7.000
nammen is fansels tige brûkber foar genealogen,
mar om't der ek haadrolspilers út 'e tiid fan 'e
Opstân yn neamd wurde, kin de list ek foar
histoarisy wichtich wêze.
De registers fan 'e personele ymposysje
foarmje mooglik ek in gaadlik helpmiddel by
prosopografysk ûndersyk. Mei help fan 'e dêryn
opnommen gegevens kin bygelyks in oersjoch
fan de fermogensferdieling yn de twadde helte
fan 'e 16de ieu fan in grut tal stêden en gritenijen
fan Fryslân jûn wurde. Dêre kinne fral histoarisy
dy't har útlizze op 'e sosjaal-ekonomyske
skiednis fan Fryslân yn 'e 16de ieu, har foardiel
mei dwaan. Sa liket it mooglik om dêr it
ûnderskied tusken stêd en plattelân skerper mei
oan te jaan. Mar ek foar de bestudearring fan 'e
lokale skiednis kin de boarne brûkber wêze. Fan
in stikmannich belestingbetellers yn 'e stêden is
bygelyks it berop oanjûn - benammen fan
ambachtslju -, wat it mooglik makket mear oer
de beropsstratifikaasje yn 'e stêden te witten te
kommen.

162
Tekstútjefte
Fanwege it karakter fan 'e boarne is ôfsjoen fan
fierder histoarysk kommentaar. By de útjefte fan
de ymposysje-registers is dernei stribbe om de
oarspronklike stavering sa trou mooglik wer te
jaan, konfoarm de Richtlijnen voor het uitgeven
van historische bescheiden yn de saneamde
'krityske' fariant.68
Wat de werjefte fan de y en ij
oanbelanget, is keazen foar it foarmkritearium.
Fierder is besletten ta it alhiel útskriuwen fan
de ôfkoartings, útsein by cg. (carolus gulden), st.
(stuver), voors. (voorscreven of voorseyd), z.
(zoon), dr. (dochter), wed. (weduwe), juff.
(juffrou), en erfn. (erfgenamen of erven).
Boppedat is yn dy gefallen dêr't 'Heer pastoor',
'Her pas-
toor' of 'Hr. pastoor' stie keazen foar
normalisaasje: yn alle gefallen is 'heer' skreaun.
De ferskate skriuwwizen foar pastoar (lykas
'pastor', 'pastoer' en 'pastoir') binne al
hanthavene. De Romeinske sifers dy't yn 'e
ferbinende tekst brûkt waarden, binne yn dy
foarm ek hanthavene, mar by optellings en
jildbedraggen efter de nammen binne de
Romeinske sifers ferfongen troch Arabyske.
Yn 'e ferbinende tekst binne út en troch
haadletters en punten en komma's oanbrocht foar
in better begryp fan 'e tekst. De folio's - útsein dy
fan it register fan Snits - wiene net nûmere. Ut
reden fan praktyske brûkberens wurdt yn dizze
útjefte wol in folionûmering oanholden.

163
Taheakke 1
(G.F. thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg, Groot placaat- en charterboek van Vriesland, diel III,
Ljouwert 1778, 1176-1179)
Placaat nopens een nieuwe Personele Impositie, ingesteld door de Generale Staaten, te Brussel vergadert
zijnde. Den 11 January 1578.
Aengesien dattet van nooden werdt te becommen
eenighe grote sommen van gelde, ende dat ten
opsiene van dien, het verleden jaer opghestelt
was seeckere grote impositie op die siede
lakenen, comende deselve ter slete, ende seer
weynich uutbrachte, boven dien den gemeenen
coopman seer lastich ende moeytelick vallende,
principalicken int collecteren van dien; ende dat
daer duere gheen andere imposicien en mochten
opgestelt wesen, sonder gantschelick te
dieverteren ende alieneren den handel ende
negociatie van dese Nederlanden; te meer, dattet
een saecke is van cleynder importancien,
dwelcke soude moghen by andere middelen
vervoert ende getransporteert worden. Soe ist
van nooden, dvoorschreven impositien
(mitsgaders alle andere die men op die sieden
laekenen soude mogen setten) te niete te doen
ende wederroepen, om by dien middel de
traficque te onderhouden in haer alde liberteyt:
Maer considererende, dat de uutwendicheyt in
dese Nederlanden, door die Spaenguaerden
geplant, soe excessyf, exorbitant ende soe
verwortelt is in den herten van den gemeenten in
dese Nederlanden, principalicken int boorden
ende draghen van kostelicke klederen, soe van
sieden laeckenen als anders; voorts dat men nu
voortaen qualicken kan verscheyden de maerte
tusschen de vrouwen, den joncheer ende joncfrou
tusschen den borger ende gemeene coopman,
excederende in alle hoverdie den eene den
anderen met groter overvloedicheyt. Om alle
tselve te remedieren, soo werdet van nooden,
eenen tamelicken taucx te stellen op alle den
personen, van wat qualiteyt die moghen syn,
dragende zyden lakenen; ende denselven taucx
ofte impositie betaelt hebbende, souden mogen
dragen siede lakenen voor den tyt van eenen jaer,
ende daer deur exempt zyn van alle andere
impositien op te zyde laeckenen, hier voren
gestelt. Men soude oick mogen geven een
tamelicke dach van paiment, maer denselven
dach verschenen zynde, ende bevyndende
yemant, van wat qualiteyt ofte conditie die sy,
die den voorschreven taux niet betaelt en soude
hebben naer zyn qualiteyt, dat men denselven
souden condemneren in tien dobbelen taucx ende
penen van sulcx, als hy te vooren gehouden was
te betalen: tSelve doende, sullen alle tsamen
betalen heurlien overdaet, ende tselve sal
causeren dat de manifacturen van deese
Nederlanden lancxom meer sal florieren: Men
derf oock gheen achterdincken hebben, dat de
traffique daer deur enichsins gekranckt sal
worden, want tselve te seer verwortelt is in den
herten van den menschen, ende en sullen om een
soe cleinen saecke haerlieden handen en cleeren
niet veranderen, noch dselve daeromme laeten te
draeghen.
De Generale Staten, ansiende den
tegenwoordigen noot, daer si hen ende alle dese
Nederlanden in vynden, midtsgaders de
conservatie ende beschermenisse van onse oude
catholycke roomsche religie ende de hoocheyt
van Conincklycke Mayesteyt; boven dien oock,
om dese Nederlanden te beschermen ende
bewaren teghens alle oppressie, overlasten,
gewelt ende invasie, hebben dese personele
impositie geaccordeert soe hier naer volcht, voor
dese reyse alleenlicken, ende sonder die saecken
te trecken in consequentie; midtsgaders oick
sonder prejuditie van eenige privilegien,
vryheden ende immuniteiten ter contrarie van
eenige personen, van wat qualiteyt die selve
souden moghen wesen.
Eerst de Geestelicheyt.
Die eertzbisschoppen, bisschoppen, heurlien
generale vicarisen, wesende van den advise
eenige sieden lakenen te dragen, als fluwelen,
sertyne, damaste, caffa ofte taffa, sullen betalen
voor heure persoons, ende heurlieder
domisticquen onderhouden, wesende binnen
heurluyder huyse, C. pont.
Alle abten ende abdissen, voor heur personen,
heure religieusen ende dienaers, vyftich pont.
Alle dekens, personatten, tresoriers ende
proosten van collegiale kercken, voor heur
personen ende heure domesticque dienaers,
XXV. pont.
Alle scholasters, canters in dignitete,
canonicken van collegiale kercken ende
canonissen, voor huer persoen ende heure
domisticque dienaers, XX. pont.
Voor alle edelmannen ende jonckers van die
personen, hier voren verclaert, X. pont.
Alle gebeneficieerde cappellanen van de
cathedrale ende collegiale kercken, sullen
betalen XIJ. pont.
Alle pastoren, wesende proprietarisen in de
steden grote bourgaden ende vryheden, sullen
betalen XIJ. pondt.

164
Alle andere pastoren, soe in steden als in
dorpen, prebendarisen, vicarisen, VI. pont.
Alle proosten, prieurs, prostdekens ende
commendeurs priorissen, XX. pont.
Alle rentmeesters generaels van de
heerlicheden van den voors. eertzbisschoppen,
bisschoppen, abdien, collegien, eccelesiasticque
ende capittelen, sullen betalen voor heur ofte
heurluyden huysfrouwen oft weduwen, ende
voor haer kynderen, XXIIIJ. pont.
Wereltlycke.
Alle hertogen, hertoginnen, princen ende
princessen, innegeboren van dese Nederlanden,
graven ende seneschallen, marquisen,
baenderheeren, ende alle heeren van diergelycke
afkomsten, die geen dusdanige tytel en voeren,
voor heure, heure huysfrouwen ende kynderen,
ofte haer weduwen, huer pagen ende dienaers,
die sy onderholden van cleederen tot huerlien
costen, sullen betalen hondert pont.
Alle Heeren van steden, grote vryheden,
casselerien ende burgraven, voor huer,
heurluyden huysfrou ende kynders, ofte huerlien
weduwen, pagen ofte dienaers, die sy
onderholden van cleederen t huerlien kosten,
sullen betalen XXXIJ. pont.
Alle heeren van dorpen, hebbende kercken,
voor huer, huerlien huysfrouwen ende kynderen,
ofte haere weduwen, soo tvoorscreven is, sullen
betalen XVI. pont.
Alle ridderen ende andere voorgenoemde,
hebbende eenige naem van heerlicheeden, voor
haer huysfrou ende kynderen, oft haerlieden
weduwen, sullen betalen als vooren, XVI. pont.
Alle edelmans, sonder tytle ofte heerlicheyt,
voor haerluyden huysfrou ende kynderen, ende
alle andere, contrefaictende den edelman,
wesende haerlien kinderen thaerlien laste, ende
haerlien domisticque, ongegeheylickte, oft haer
weduwen, sullen betalen XIJ. pont.
Alle prisidenten, canceliers, tresoriers ende
rentmeysters generaels van de Conincklycke
Mayesteyt, raetsluyden van den Rade van Staten,
Secreten ende Financien, den president van den
Hoghen Rade, de fiscalen, audienciers ende
greffen van denselven Raden, mitsgaders alle de
rentmeysters generale van beyden de Provincien,
die tsaemen vereenicht ende geünieerdt zyn, voor
haer wyf ende kynderen, oft haere weduwen,
wesende dvoors. kynderen domesticque, sullen
betalen XX. pont.
Alle raetsheren ende fiscalen, so wel van den
Hoogen Raet, als andere Provinciale Raden,
reeckenmeysters, griffiers van denselven Raden,
sullen betalen voor haere, haerlien huysfrou ende
kynderen, ofte weduwen, XIJ. pont.
Alle auditeurs van de reeckencamer van de
Conincklycke Mayesteyt, ende alle
deurwaerders, heure huysfrouw ende kynders, oft
heurlieden weduwen, sullen betalen XI. pont.
Alle secretarisen ende griffiers van de
principale ende capitale steeden, landen ende
casseleryen, balluage ende provoostien van alle
den Provincien van herwertsovere, voor haer,
haere huysfrou ende kynderen, oft haere
weduwen, sullen betalen XIJ. pont.
Alle griffiers ende secretarisen van gemeyne
steden, voor haer huysfrou ende kinderen, oft
haerluyden weduwen, sullen betalen VI. pont.
Ende alle secretarisen ende griffiers van de
jurisdictien, dorpen ende dyckgraven, ofte
haerluyden weduwen, sullen betalen IIJ. pont.
Alle raetsheren ende pensionarisen van de
steeden, ofte haer weduwe, sullen betalen als
voors. is XIJ. pont.
Alle advocaten, postulerende voor den hogen
ende alle andere Provinciale Raden, ofte
haerluyden weduwen, sullen betalen als voren
VIIJ. pont.
Alle procureurs, notarisen, medicyns,
chirurgyns, ofte haer weduwen, sullen betalen als
voren VI. pont.
Alle grietsluyden ende dyckgraven, XIJ.
pondt.
Alle bailliuwen, borgemeysteren, schouteten,
amptmannen, maeyers, provoesten van sConincx
wegen, ende principale officiers van zyne
Mayesteyt van de steden ende casselerien, ofte
haer weduwen, sullen betalen als voren XX.
pont.
Alle borgemeysteren van gemeene steden,
niet wesende perpetuele offitien, dan staende tot
jaerlicxe vernieuwinge, VI. pont.
Alle rentinieren, levende op haerlien
eygendom, noch bedienende eenige offitie, ofte
doende eenige handel van coopmanschap, ofte
haer weduwen, sullen betalen als voren X. pont.
Alle coopluyden, handelende int grosse, ofte
haerluyden weduwen, sullen betaelen XX. pont.
Alle coopluyden, vercopende by der elle ende
anders, ende haerluyden weduwen, sullen betalen
XIJ. pont.
Ende alle principale coopluyden, houdende
winckels van zieden laekenen, tapicerien, linnen
lakenen, specerien, meocerien, apoteeckerie,
Grossiers ende andere van diergelycken
traffique, oft haerlien weduwen, sullen betalen
XVI. pont.
Alle generale meysters, proosten ende
wardeinis van der munte, voor haerlien, haer
huysfrou ende kynderen, ofte haerlien weduwen,
sullen betalen XIJ. pont.
Alle muntslagers ende werckgesellen van
denselven munte, ofte haerlien weduwen, sullen
betalen VI. pont.
Alle klercken, dienaers, haer weduwen ofte
maerten sullen betalen als vooren IIJ. pont.
Alle landtsluyden, ofte haerluyden weduwen,
sullen betalen als voren XX. stuyvers.
Alle pachters die eenige pacht holden, oft die
principaelste van den dorpen, ofte haerlien
weduwen, sullen betalen IIJ. pont.
Alle andere personen, hier voren niet ghestelt,
soe officieren als andere, sullen getauxeert
worden by den magistraten ende officieren van

165
de plaetse, nae gelegentheyt ende advenant van
de andere, hier boven gespecificeert.
Ende angaende den golden ende silveren
parsemente, cantillen, trenten ende knopen, ende
alle andere soorten van parsementen, gouden
ende silveren laken, mits oick allerleye soorten
van silver, enckel ofte vergult, die dselve sullen
willen draegen, sullen getaucxeert worden op ten
voorgaenden voet van de zydene lakenen, boven
dien sy sullen betaelt hebben voor de zyden
lakenen.
Insgelycx sullen oock gehouden zyn te
betalen allen den ghenen die willen gouden
ketenen dragen, gouden knoopen, medallien van
goude, gesteente, peerlen, carcaniten, ende alle
andere soorten van goude, steente ende peerlen,
niet tegenstaende sulcx als sy betaelt sullen
hebben voor de sieden lakenen ende gouwen
persementen.
Welverstaende, dat hier inne niet begrepen en
zyn alle zyden passementen, ofte parsementen,
die men hiet parsement velours, van wat fatsoene
deselve souden mogen wesen.
Alle geestlicke ende wereltlicke, hebbende
tweederhande ofte driederhande qualiteyten,
sullen betalen naer de eerlickste qualiteyt van
offitie.
Ende om de collectie van denselven impositie
te faciliteren, de magistraten ende wetholders
van de steden, vryheden ende dorpen, sullen
daertoe committeren twee personen, meer ofte
min, in elcken wech ofte strate, nae haerlien
discretie ende die exigentie van der saken, om
acht dagen naer de publicatie van deesen alle
tselve te visiteren, een recueil ofte quoier te
maken van alle den personen van den
voorschreuen wech ofte strate, ende van
denseluen te weten, oft sy haerlien tax betalen
willen; deselve niet en betalende, het draegen
van siede lakenen, gouden ende silveren
parsementen, gouden ketten, knoppen,
tcarequanten, medallen van goude ende
gesteenten als voren, geheel te verbieden;
haerlien adverterende met eenen, dat sy haerlien
penningen gereet houden, om als men hem
verclaren sal haerlien taux, die sy sullen moeten
betaelen als voren, op te brengen; in welcken
gevalle sullen schuldich wesen acht dagen naer
dinsinuatie van dien, de voorschreven quoieren
te leveren in handen van de voorschreven
magistraten, omme deselve te geven in handen
van twee andere personagien, meer ofte min,
naer heurlien goede discretie, om dselve
penningen te collecteren, ende by een te brengen
naer het verschynen van denselven toecomenden
maent.
Welcke commisen, so voor heurlien rapporten
ende voor de quoieren, als voor den ontfang ende
collectie van deselve penningen, men toelaten
ende toeleggen sal den hondersten penninck van
denselven ontfange; te weten een derde voor de
salaris van de quoyeren, ende dander twee
derden voor den collecteur, dwelcke gehouden
sal zyn, een yegelicken quitancie te geven diese
versoecken sullen, ofte alsulcx teecken, als die
Staten daer toe ordineren.
Welverstaende, dat denselven collecteur ofte
rentmeyster niet gehouden en sal zyn te gaene
van den getaxeerden persoon, daer inne
geconsenteert hebbende meer dan een reyse,
maer sullen gehouden zyn tselve te brenghen ofte
seynden binnen huyse, voor tommecomen ofte
verschynen van den voorschreven acht dagen,
naer behoirlicke insinuatie, op verbeurte van
gelast te zyne met sesse dobbelen taux, van sulcx
als sy te vooren getauxeert waren.
Bovendien en sal niemandt geoorloft oft
toegelaten zyn, van wat auctoriteyt ofte qualiteyt
denselven sal wesen, eenige schulden in
betaelinge over te stellen, tzy schulden van
zynder Mayesteyt, van de Generale Staten, ofte
eenige andere particuliere Provincie, van wat
natuere dselve schulden souden mogen wesen,
maer een yegelick wert gehouden zyne taux ende
quota te betalen in gerede penningen, gemerckt
dat anders die welvaert van den gemeenen
Vaderlant teenemael daer by gefrustreert soude
wesen, dan sulcx, als men van een sulcken bede
souden zyn verwachtende, die eenen yegelicken
soe ter herten behoirt te nemen; ende om soo
groten deucht ende beneficie als die gemeyne
welvaert, men behoorde alle particuliere saken
aen een zyde te stellen, ende hem te offereren,
voor dese reyse seer gewillichlick ende
promptelick eenen yegelicken zyn uuterste
debvoir te doene: Ende dese voorschreven
penningen sullen geprivilegeert wesen als alle
andere Conincklycke Mayesteyts penningen,
procederende van zyne demeynen, ende voor
sulcx metter daet gheëxcuteert.
Ende in allen ghevalle, dat ter oorsaken als
voren eenich debat ofte swaricheyt quamen te
vallen, den Magistraten van den naestgesetenen
hooftsteden sullen daer af nemen ende hebben
den kennisse, soe haerlien toecoment in
diergelycke beden, ende sullen het selve op ten
staenden voet doen purgeren met voorgaende
namptissement, voor alsoo verre als de somme in
questie bedragen mach.
Gedaen binnen der stadt van Bruyssel desen XI.
January 1578. Ter presentie ende bywesen.
(onderteeckent)
Jan de Pennartsz.
(onder stondt geschreven)
De provincien ende steden sullen moghen
adviseren eenighe andere middelen, die
bequamer souden moghen zyn int collecteren van
denselven penninghen, in soo verre sy tselve

166
geraeden vynden, waer af sy den Generalen
Staten sullen moghen adverteren met alder
vlyticheyt.
(noch stondt ondergeschreven)
Ter ordonnantie van den Generaelen Staten
(ende geteeckent)
Cornelius Wellemans
(lager stonde)
Gepubliceert van den Raedthuyse der steede
Sneeck den 23 Aprilis, Anno 1578.
In kennisse van my
(was geteeckent)
Douuo Broersma
Naar een origineel gedrukt placaat uit de Secretarie
der Stad Sneek.
Taheakke 2
(Ryksargyf yn Fryslân, argyf Steaten foar 1580, ynv. nr. 743)
Lijst van Grietenijen en steden, die hun aandeel in de Capitale Impositie reeds hebben betaald of nog
moeten betalen.69
Den Erbaren Ersamen Achtbaren ende zeer discreten onsen Lieven besunderen Jelle Sybez deputeerde
der steden in Vrieslandt ende Burgemeester der stede Leuwarden vriendelicken gescreven.70
Sibren Camminga Lewarderdeel fuit 1177 cg 15 st
Mr. Goslick Heerma Wonserdeel fuit 1723 cg 10½ st
Feycke Taetmans Uttingerdeel fuit 301 cg
Johannes Petri Stellinckwerf westeind fuit 370 cg 10 st
Otto Heerma Rauwerderhem fuit 353 cg 18 st
Reyn Idtsz Geesterlant fuit 380 cg 1 st
Offenhuysen Barradeel 842 cg 10 st
is Hermannus opten 18en
aprilis gesonden 71
Wybe Groustins Menaldummadeel fuit 1010 cg 5 st
Syuck Emminga Dantummadeel fuit X 358 cg 12 st
Erasmus Douma Doenijewerstal fuit X 326 cg 9 st
Syurdt Tjebbes Anwert -- X 29 cg 18½ st
Douue Sijtsma Idaerderdeel fuit X 278 cg 6 st
Melle Joechems Smallingerlandt fuit X 94 cg 10 st
Loesaen Tietzercksterdeel fuit 442 cg 10 st 72
Pypenpoy Hemlummer Olfert fuit 402 cg
Lyuue Jelgersma Achtkerspelen fuit 437 cg
Optsterlant -- 248 cg solvit
Deser naescreven stonden noch in tbrengen
Aeleff Aelua Ferwerderdeel 748 cg
op morge met thof tspreecken 73
Syrxma Dongerdeel Oesterzijde fuit 704 cg 5 st

167
Eernst Aelua Dongerdeel Westerzijde fuit
Oeffenhuysen Fraenyckeradeel --
Seerp Galema Baerderadeel fuit
Poppe Burmania Hennaerderadeel fuit
Sydts Botnia Wymbritzeradeel fuit
Pier Anskis 74
Lemstervyffghae fuit
Sybe Piers Haskervyffghae fuit
Jacob Tziebbes Schoeterlant fuit
Johannes Willems
ter Wischa Stellinghwerf oesteijnde
fuit den lesten februarij 75
Allert Syrcxma tBilt 514 cg
Sicke Clant Colmerlant fuit 574 cg 76
Fraenycker rest register vande capitale impositie
Collummerlant doegh niet
ende hebben tDorp van Oldtwoldt vergeten ---
Stellingh Oestende doegh niet
Steden capitale impositie
Doccum 243 cg 15 st
Woercum 252 cg 15 st
Staeveren 263 cg 9 st
Ilst 81 cg
Harlinge 305 cg 10 st
Boelswert 642 cg 10 st
Sneeck 575 cg 8 st
Sloeten 51 cg 19 st
Leuwerden st
Fraenycker ----
Hindeloepen ---- 77
Vóór februari 1580 (zie Hemelumer Oldeferd, Smallingerland, Dantumadeel),
ná 3 maart 1579 (zie Gaasterland) 78

168
Noaten
1. J.J. Woltjer, Friesland in hervormingstijd, Leien 19 62, 275 ; H. Oldenhof, 'Fry slân en de religyfred e' yn: W.
Bergsm a e.a., Frysk, From en Frij. In oantal aspekten fan leauwe en polityk yn Fryslân (Ljouwert 1988)
55-93, benam men 7 1-72; H .T. Obre en, Dokkum. Inventaris der archieven, Dokkum 1959, 166-168.
2. J.A. Fabe r, Drie eeuwen Friesland. Economische en sociale ontwikkelingen van 1500 tot 1800, 2 dln.
(Ljouwert 1973).
3. Sickeng a, F.N., Bijdrage tot de geschiedenis der belastingen in Nederland (Leien 1864) 102.
4. Woltjer, Friesland, 275.
5. Japikse, N . en H.H .P. Rijperm an (eds.), Resolutiën der Staten Generaal, 1576-1609, II (De Haach 1917)
317.
6. P. Winse mius, Chronique ofte historische geschiedenisse van Vrieslant (Frjentsjer 1622) 617.
7. Ryksargyf yn Fryslân (RAF), Argyf Steaten foar 1580, ynv. nrs. 225 en 226.
8. Schwartzenbe rg en Hohenlan sberg, G .F. thoe, Groot placaat- en charterboek van Vriesland (Ljouwert
1768-1793) 5 dln., (tenei te sitearjen as Charterboek) III (1778), 1207.
9. Woltjer, Friesland, 276. (Sjo ch foar d e gefolge n fan dy tasizzing W oltjer s. 277- 280.)
10. Charterboek III, 1211-1212.
11. Winsem ius, Chronique, 620.
12. Ibidem, 617 en 620.
13. Woltjer, Friesland, 304.
14. Charterboek IV, 12-13 en 26.
15. RAF, Steaten foar 1580, ynv.nr. 479.
16. Winsem ius, Chronique, 617.
18. Ibidem, ynv.nr. 232.
19. Charterboek III, 1211 en 1226-1227.
20. It register fan Harns is datearre op 16 oktober 1579 en dat fan Idaarderadiel op 12 d esimber fan dat jier.
22. Charterboek IV, 210.
23. M. 't Hart, In quest for funds. Warfare and stateformation in the Netherlands, 1620-1650 (Leien 1989)
91.
24. Japikse, Resolutiën, 368-370.
25. Ibidem, 334.
26. Ibidem, 379.
27. Ibidem, 385.
28. Ibidem, 298-299 (H enegouwen) en 306-307 (Flaanderen).
30. Charterboek III, 1176 . Sjoch ek : Sickeng a, Bijdrage, 86-87 en J.H.F.K . van Sw inderen, Den oorsprong en
de geschiedenis van de belasting op de floreenen in Friesland (Ljouwert 1861) 52.
31. Charterboek III, 1177.
32. Ibidem, 1176-1178.
33. Ibidem, 1177-1178.
35. Dy totaalsifers steane yn RAF, Steaten foar 1580, ynv.nr. 743 en wurde letter neier besprutsen.
36. Charterboek III, 1178.
37. Ibidem, 1178.
38. RAF, Steaten foar 1580, ynv.nr. 740 , fol. 1r.
39. Ibidem, ynv.nr. 728, fol. 13v en passim.
40. Ibidem, ynv.nr. 724, fol. 1r.
41. Ibidem, ynv.nr. 741, fol. 2r en passim.
42. Ibidem, ynv.nr. 733, fol. 6v.
44. Ibidem, ynv.nrs. 720, fol. 1r; 728, fol. 1r en 734, fol. 3v.
45. Ibidem, ynv.nrs. 722, fol. 7v; 725, fol. 2r en 726, fol. 1v.
47. Ibidem, ynv.nrs. 738, fol. 8r en 729, fol. 4v.
48. Ibidem, ynv.nrs. 722, fol. 4r; 735, fol. 7v en 721, fol. 5v, 8v, 9v.
50. A.J. And reae, Nalezing op de nieuwe naamlijst van grietmannen van Jhr. Mr. H. Baerdt van Sminia
(Ljouwert 1893) 124.
53. Ibidem, ynv.nr. 728, los stik.
55. Ibidem, ynv.nr. 720, fol. 2r en 4r.
58. Ibidem, ynv.nr. 724, fol. 1v, 2r en 3r.

169
59. Ibidem, ynv.nrs. 717, fol. 1r, 1v; 718, fol. 1v en 721, fol. 17v.
66. Ibidem, ynv.nr. 727, fol. 17v en 20v.
68. Richtlijnen voor het uitgeven van historische bescheiden, alhiel ferbettere 6de pr. (Utert/De Haach 198 8).
69. Titel fan it stik neffens de yn ventaris. It stik bestiet út ien folio dat yn trijen teard is.
70. Op 'e efterk ant.
71. Stiet boppe 'Barradeel' skreaun.
72. Ek yn 'e loftermarzje: 442 c g 10 st.
73. Boppe 'Ferwerderdeel' skreaun.
74. Trochhelle: Sy brand Ben ckis.
75. Boppe 'Stellinghwerf oesteijnde' skreaun.
76. Boppesteande stiet op 'e foarkant fan it stik, oan 'e lofter kant. De namm en fan 'e gritenijen binne yn in oare
hân delskreaun as de rest. Nei alle gedachten binne de nammen fan 'e grietmannen en de bedraggen letter
tafoege.
77. Boppesteande stiet oan 'e foarkant, yn 'e midden.
78. Op 'e foarkant rjochts; lettere hân, mei poatlead.

173
Ljouwerteradiel
Ynv. nr. 738
(fol. 1r)
Register vanden hooftpenningen ofte Personale impositie van Leuwarderadeell
Dorpe Wirdum
1. de pastoor 6 cg
2. heer Jettze 4 cg
3. Walle Pieters 1½ cg
4. Haeye Jansen 1½ cg
5. Lyuwe Freercks 2 cg
6. heer Dirck 3 cg
7. Eeue Euwes 10 st
8. Ryuerdt Eepes 10 st
9. Jarich Pieters 10 st
Alsemsterabueren
10. Harmen Sassen 10 st
11. Byueck Foppedr. 3 cg
12. Hendrick Hendrickx 20 st
13. Botte Andriesz 20 st
14. Baucke Pouls 20 st
15. Doeyttze Hettes 20 st
16. Thrijn Pieters wed. 2 cg
De Noordemsterbueren
17. Sicke Tzalinghs 6 cg
18. Ryoedts Saeckes 4 cg
19. Wybrandt Douwes 3 cg
42 cg
(fol. 1v)
20. Johannes Heeres 20 st
21. Rienck Poopes 20 st
22. Taedde Seerpz 20 st
23. Jorrydt Harmens 20 st
24. Jancke Pietters 20 st
25. Sybrandt Pieters 20 st
Tzaerderabueren
26. Lolcke Hettes 6 cg
27. Poppeke Aettes 3 cg
28. Aeytte Claesz 20 st
29. Tziets Gaettzes 10 st
30. Wattze Jarich 10 st
31. Haeyttze Aedes 10 st
32. Olffert Tzebbes 10 st
Wytgaerderbueren
33. Sybout Aesue 6 cg
34. Thiete Andries 1½ cg
35. Sicke Hanckes 1½ cg
36. Marten Falkinga 3 cg
37. Buecke Aettes 6 cg
38. Jan Folckerts 2 cg
38 cg
(fol. 2r)
39. Ruerdt schonnmacker 20 st
40. Gerbren Hoeyttzes wed. 6 cg
41. Laes Doeckes 3 cg
42. Syuerdt Harmens 3 cg
43. Merck Hanckes 3 cg
44. Aebbe Theyes 3 cg
45. Thrijn Claes 1½ cg
Marwirderabueren
46. Rema Gaellema 12 cg
47. Frouck Cammingha 12 cg
48. Homma Feyttsmae 12 cg
49. Heero Heeris 3 cg
50. Syouck Pietters 2 cg
51. Imcke Theyes 3 cg
52. Hans Wybrants 3 cg
53. Lysbet Folckerts 1½ cg
54. Hans Marttens 1½ cg
55. Syttze Lyuwes 1½ cg
56. Gerrydt Lyuwes 1½ cg
57. Wobbe Ottes 2 cg
58. Bauck Wybrants erfn. 3 cg
78 cg 10 st
(fol. 2v)
59. Gherridt Pybes 6 cg
60. Oercke Onnes 10 st
61. Dirck Willems 10 st
Hemsterabueren
62. Tziets Fettzes 1½ cg
63. Outger Gerbrans 1½ cg
64. Jan Broers 1½ cg
65. Wybe Janckes 2 cg
66. Eete Taeckes 1½ cg
67. Jassper Rimerts 1
20 st
68. Jan Jansen 20 st
69. Douwo Taeckes 1½ cg
70. Anna Pietters 1½ cg
71. Onna Aedes 3 cg
72. Pietter Douwes 2 cg
73. Aebbe Taeckes 2 cg
74. Sicke Syuerdtz 1½ cg
Barahuisterabueren
75. Jancke Claes 3 cg
76. Martten Martten 3 cg
77. Paulus Symen 3 cg
37 cg 10 st
(fol. 3r)
78. Doede Symens 3 cg
79. Jan Pieters 3 cg
80. Jacob Foppes 3 cg
81. Pietter Dirckx 3 cg
82. Hette Wybbes 6 cg

174
Weywiskerabueren
83. Tzebcke Yges 6 cg
84. Thommas Syuerdts 3 cg
85. Renttze Tzercks 1½ cg
86. Gerrydt Pieters 1½ cg
87. Aeytte Oedtsz 10 st
88. Wobbel Claes Meynerts wed. 20 st
89. Thrijn Gerryts wed. 3 cg
90. Piecke Jansz 3 cg
91. Doedde Eewerts 3 cg
92. Wighle Walles 2 cg
93. Gherrydt Seerpz 2 cg
94. Jurryen Jaeckles 1½ cg
95. Jan Reynners 3 cg
96. Johannes Walles 2 cg
51 cg
(fol. 3v)
Woorpsterbueren
97. Aelcke Freerckx 3 cg
98. Pybbe Aeddes 6 cg
99. Hette Claes 20 st
100. Broer Pietters 20 st
101. Jacob Gerrydts 3 cg
102. Eepe Sippes 1½ cg
103. Freerck Dirckx 3 cg
104. Johannes Auckes 1½ cg
105. Formmer Claes 1½ cg
21 cg 10 st
(fol. 4r)
Register van doorp Swichum
106. Pieter Theetlum 10 cg
107. de pastoor 6 cg
108. Wyttze Eekes 3 cg
109. Harmen Hansen 1½ cg
110. Syppe Eepes 1½ cg
111. Syuerdt Eeues 1½ cg
112. Haye Gerbens 3 cg
113. Claes Jacobs 3 cg
114. Douuo Pieters 3 cg
115. Jelcke Neynye 3 cg
116. Jelcke Elus 10 st
117. Feddrick Jansen 30 st
37 cg 10 st 2
(fol. 4v)
Register van Goutum
119. de vicarye 6 cg
120. de prebende 6 cg
121. Menne Ymmingha 12 cg
122. Hessel Ymmingha 12 cg
123. Rienck Tzaerdt 6 cg
124. Jeldduv Hettes 4 cg
125. Wilcko Taeckes 6 cg
126. Douwo Abbes 3 cg
127. Gerbben Geerts 3 cg
128. Neelcke Jan Claes wed. 3 cg
129. Beern Symesz 3 cg
130. Folckert Hilles 3 cg
131. Johannes Hoyttzes rechter,
ergo nychel
132. Boete Folckerts 3 cg
133. Jancke Symens 20 st
134. Pier Bockes 1½ cg
135. Aette Hoeyttzes 3 cg
136. Douwe Hoeyttzes 3 cg
84 cg 10 st
(fol. 5r)
137. Aetthe Synes 20 st
138. Thijs Jansen 3 cg
139. Jaeckle Hoeyttes 3 cg
140. Melys Freerckx 10 st
141. Rixt Sipke wed. 20 st
142. Reynner Olferts 3 cg
143. Sybren Pietters 3 cg
144. Claes Sensz 2 cg
145. Albert Claesz 2 cg
146. Anna Olferts 1½ cg
147. Hel Jelles wed. 10 st
148. Sicke Sickes 10 st
149. Jets Hendrickx wed. 1½ cg
150. Aette Gerrolts wed. 2 cg
24 cg 10 st
(fol. 5v)
Register van Huysum, Dorpe Huysum
152. heer Cornelis 2 cg
153. Willem Arndts 6 cg
154. Eepe Heeres 2 cg
155. Claes Jacobs 2 cg
156. Douwo Laes 1½ cg
157. Anna Meynerts wed. 2 cg
158. Melys Jansen 2 cg
159. Lyuwo Egberts 1½ cg
160. Sybrant Camminga 12 cg
161. Sicke Pietters 1½ cg
162. Aene Pietters 3 cg
163. Symen Symens 3 cg
164. Baucke Gieckes 1½ cg
165. Baucke Janckes 1½ cg
166. Seerp Jansen 2 cg
167. Folckert Gerryts 3 cg
168. Goffe van Douwoma 12 cg
169. Jouck Dicxstera 12 cg
170. Wybbe Jansen 2 cg
78 cg 10 st
(fol. 6r)
171. Dirck Martens 3 cg
172. Claes Lyommes 3 cg
173. Freerck toe Rysens 20 st
174. Heert Martens 3 cg
175. Melys Meynerts 20 st
176. Broer Jansen 30 st
177. Doecke Aesma 6 cg
178. Hette Jacobs 20 st
179. Claes Symens 1½ cg
180. Hessel Feytsma 12 cg 3
181. Hercke Broers 20 st

175
Register van Hempens, Doorpe Hempens
184. Pietter Saepes 6 cg
185. Otte Ottes 3 cg
186. Jan Martens 2 cg
187. Cornelis Jacobs 1½ cg
188. Eelert Janckes 1½ cg
189. Fedde Jansen 1½ cg
190. Dirck Pieters 1½ cg
191. Wibbren Ymmes 15 st
192. Andries Jauckes 10 st
57 cg 5 st
(fol. 6v)
Theerns, Doorpe Theerns
194. Jan Johansen 3 cg
195. Bocke Piers 3 cg
196. Jan Pierz 20 st
197. Thomas Jansen 2½ cg
198. Frans Poulus 1½ cg
Register van Leckum, Dorpe Leckum
200. dvicarius 4 cg
201. Jan Bartels 3 cg
202. Claes Meyles 20 st
203. Aeff Piers 20 st
204. Foecke Hettes 3 cg
205. Pieter Gosses 1½ cg
206. Sydts Borsys 3 cg
207. Leena Pieters 3 cg
208. Claes Reyners 1½ cg
209. Claes Symens 3 cg
45 cg
(fol. 7r)
210. Albert Symens 3 cg
211. Douwo Tzalles 3 cg
212. Jan Jansen 2 cg
213. Jettze Douwes 1½ cg
214. Seerp Sierck 20 st
215. Pietter Goslix 2 cg
216. Jacob Gerbens 20 st
217. Frans Claes 2 cg
218. Jan Pietters 2 cg
219. Jacob Jansen 2 cg
220. Pieter Martens 3 cg
221. Hercke Claesz 3 cg
222. Widts Claesdr 2 cg
Register van Medum, Doorpe Medem
224. Frans Douwes 3 cg
225. Symen Dircks 1½ cg
226. Eelck Rienckx wed. 3 cg
227. Claes Jansen 3 cg
42 cg
(fol. 7v)
228. Feye Piers 3 cg
229. Andries Willems 3 cg
230. Syouck Crijns wed. 2 cg
231. Reymer Jansen 2 cg
232. Outger Gerloffs 2 cg
233. Thrijn Ryeuerdts wed. 2 cg
234. Anna Jan Andries wed. 20 st
235. Syttze Feddes 2 cg
Register van dorpe Jelsum
237. de vicaryus 3 cg
238. Broer Hessels 3 cg
239. Jan Jansen 1½ cg
240. Jettze Hommes 3 cg
241. dweduwe van Schierhues 3 cg
242. Gerryt Gosslix 3 cg
39 cg 10 st
(fol. 8r)
243. de prelaet van Clarcamp 3 cg
244. Oedts Sytsz 1½ cg
245. Wyts Gabbes 10 st
246. Symen Claes 20 st
247. Benthe Reyners 10 st
248. Pieter Jacobs 3 cg
249. Dirck Syttzes 10 st
250. Homma Syttzes 10 st
Opperbueren
251. Kempo van Doenye 12 cg
252. Harmen Reyners 2 cg
253. Douwo Aeddes 10 st
254. Low Hessel 1½ cg
255. Dirck Claes 3 cg
256. Gerbben Goslix 2 cg
257. Dirck Hommes 3 cg
258. Jan Oedts 3 cg
259. Ryeurdt Olferts 1½ cg
260. Eelcke Reyners 10 st
261. Jucke Douwes 20 st
40 cg 10 st
(fol. 8v)
Fensterbueren
262. Jan Jacobs 3 cg
263. Frans Dirck 3 cg
264. Dirck Dircks 3 cg
266. Willem Oedts 1½ cg
267. Gerrolt Frans 3 cg
268. Tibbe Eeelckes 2 cg
269. Douwe Freercks 10 st
270. Gerryt Marttens 20 st
Register van doorpe Cornyum
272. heer Boenifaes 6 cg
273. Geertsen Jeroonmus wed. 3 cg
274. Jan van Martena 12 cg
275. Feycke Jansen 3 cg
276. Claes Ysbrants 1½ cg

176
51 cg 10 st
(fol. 9r)
277. Pieter Femmes 3 cg
278. Dirck Jansen 3 cg
279. Seerp Wobbes 3 cg
280. Femme Alberts 3 cg
281. Jorryt Jansen 1½ cg
282. Steeven Jansen 3 cg
283. Gerbben Jaickes 3 cg
284. Oenttze Ontzes 3 cg
285. Feycke Symens 2 cg
286. Claes Pietters 3 cg
287. Folckert Symenz 1½ cg
288. Gerryt Sydts wed. 2 cg
289. Thaecke Wybrants 3 cg
290. Sipke Oedts 3 cg
292. Dirck Jacobs 3 cg
293. Douwo Feyckes 10 st
43 cg 10 st
(fol. 9v)
Register van Britsum
295. dvicarius 6 cg
296. Wilcko Holdingha 12 cg
297. Hercke Pieters 20 st
298. Jarich Sipkes 20 st
299. Abba Wybes 3 cg
300. Imck Gerridts wed. 10 st
301. Lyuwo Willems 10 st
302. Haringh Hanckes 3 cg
303. Jan Jacobs 3 cg
304. Pietter Piers 3 cg
305. Symen Jansen 3 cg
306. Pier Sipkes 3 cg
307. Reyners Reyners 3 cg
308. Pietter Scheltes 20 st
309. Heercke Claes 1½ cg
310. Geert Dirckx wed. 3 cg
311. Jurryen Willems 3 cg
312. Pietter Pietters 20 st
313. Pietters Bauckes 20 st
58 cg 10 st
(fol. 10r)
Register van Stiens, Dorpe Stiens
314. Sas Pietters 2 cg
315. Wobbe Lamberts 20 st
316. Tzalingh Sipkes 1½ cg
317. Corneles Saeckes 20 st
318. Outger Martens 3 cg
319. Harmen Dirckz 3 cg
320. Jan Jansen 1½ cg
321. Foecke Buwes 1½ cg
322. Taecke Jansen 2 cg
323. Gaucke Scheltes 1½ cg
324. Anna Wilckes wed. 3 cg
325. Claes Pietters 2 cg
326. Syuerdt Jacobs 1½ cg
327. Anna Dirckx 20 st
328. Jacob Pieters 3 cg
329. Cornelis Dirckx 2 cg
330. Claes Pieters 20 st
331. Rip Juckes wed. nichel 4
332. Pieter Gosses wed. 3 cg
34 cg 10 st
(fol. 10v)
333. Pietter Pieters 3 cg
334. Aenne Jouckes 2½ cg
335. Eeltze Jacobs 20 st
336. Gerryt Pieters 20 st
337. Taecke Foppes 3 cg
338. Hancke Broers 3 cg
339. Syttze Jeltes 3 cg
Dixter Espel
340. Botte Broers 2 cg
341. Sybe Foppes 2½ cg
342. Pieter Hemmes 2 cg
343. Heyn Jacobs 1½ cg
344. Dirck Nannes 1½ cg
345. Tamme Andries 3 cg
346. Jacob Claes 1½ cg
347. Jan Saeckes 3 cg
348. Tzaert Rwuerts 3 cg
349. Claes Gerridts 10 st
350. Jan Pietters 10 st
351. Rinttze Gerbes 20 st
352. Rienck Dirckz 3 cg
41 cg 10 st
(fol. 11r)
353. Wpke Agges 20 st
354. Gaele Wygers 3 cg
355. Hessel Gerbes 2½ cg
356. Douwo Gerbes 1½ cg
357. Heyn Wybes 20 st
358. Jacob Jansen 3 cg
Nijdammer Espel
359. Frans Unnya 6 cg
360. Johannes Jeppes 1½ cg
361. Jancke Gerloffs 2 cg
362. Dirck Pieters 2 cg
363. Albert Jettzes 3 cg
364. Menna Wopkes 3 cg
365. Pieter Claes 3 cg
366. Tetman Frans 2 cg
367. Syuert Piekes 2 cg
368. Ruerdt Frans 3 cg
369. Gerridt Tabes 3 cg
370. Feycke Alberts 1½ cg
44 cg
(fol. 11v)
371. heer Eesse Dirckx 4 cg
372. heer Marten 6 cg
373. Homma Syuerdts 1½ cg
374. Wyttze Sippes nichel 5
375. Romcke Boelema 1½ cg
376. Ydt Thijs wed. 3 cg

177
377. Lyuwo Pieters wed. 20 st
378. Willem Harmen 20 st
379. Jancke Sipkes 3 cg
380. Pietter Wopkes 1½ cg
381. Jacob Auckes 3 cg
382. Reyner Ewerts 1½ cg
383. Tzalcke Nannes 2 cg
384. Cornelis Martens 3 cg
385. Hancke Doeckes 20 st
386. Gerbben Thijsz 1½ cg
387. Pieter Jacobs 1½ cg
36 cg
(fol. 12r)
388. Wyttze Wytzes 1½ cg
389. Johannes Claes 3 cg
390. Andries Lyuwes 1½ cg
Buerstera Espel
391. Bocka Doonye pastoor 6 cg
392. Mgr. Jeppe 1½ cg
393. Lyuwo Alles 3 cg
394. Pieter Ryuerdts 3 cg
395. Meynert Ysbrants 3 cg
396. Egbert Rennye 3 cg
397. Ryuerdt Joosts 3 cg
398. Hendrick schonmacker 10 st
399. Jan backer 10 st
29 cg 10 st
(fol. 12v)
Register van Finckum
401. Pieter Jansen 1½ cg
402. Marij Hollanders wed. 1½ cg
403. Thaecke Syts 2 cg
404. Jan Jansen 2 cg
405. Willem Poelstera 3 cg
406. Reynert Meynerts 3 cg
407. Claes Beerns 1½ cg
408. Sydtse Wopkes 2 cg
409. Jan Meynckes 1½ cg
410. Syuerdt Mennes 2 cg
411. Syuerdt Harmens 1½ cg
412. Douwo Eebes 1½ cg
29 cg
(fol. 13r)
413. Jemme Syouckes 2 cg
414. Jacob Pieters 20 st
415. Pieter Jansen 1½ cg
416. Rienck Gabbes 1½ cg
417. Pieter Jansen 3 cg 6
418. Marten Pieters 3 cg
419. Louw Claes 10 st
420. Symen Sydts 20 st
421. Frouck Jansen 20 st
422. Ryuerdt Kempes 20 st
423. Broer Pybes 10 st
424. Claes Sierdts 3 cg
19 cg
(fol. 13v)
425. Gelis Cornelis 2½ cg
426. Doeye Jorryts 2 cg
427. Jan Dircks 10 st
428. Claes Jacobs 20 st
429. Anna Hollingha 12 cg
430. Wiger Taeckes ende Marij
zijn moeder tsamen 4 cg
431. Kensck Wilcke Mennes 3 cg
432. Tzaert Poelstera 3 cg
433. Thomas Pieters 1½ cg
434. Aryaen Joost 2 cg
Register van dorpe Hijum
436. Bennert Roerda 12 cg
437. Thonys Ballingh 3 cg
438. Pieter Meynerts 3 cg
439. Botte Pybes 3 cg
56 cg 10 st
(fol. 14r)
440. Lyomme Pybes 3 cg
441. Thaecke Dirckx 2 cg
442. Pybe Harmens 20 st

178
443. Nanne Eernst 10 st
444. Johannes Jeltes 10 st
445. Johannes Syuerdts 10 st
446. Gerryt Phlipsen 3 cg
447. Eecke Sybbes 2 cg
448. Marij Dirckx wed. 3 cg
449. Syuerdt Sybes 1½ cg
17 cg
Geregistreert uuytten zelven prensepale Registers ende was hier meede bevonden geaccordeert. Bij mij
ondergeschrevene Sybrant van Camminga, Conincklyke Mayesteyts Grietman van Leuwerderadeel,
actum den laesten Jannuarij 1579.
Sibrandus Camminga
(fol. 14v)
Personele Impositie Leewarderadeel
257
Register der Personele impositie van Leeuwarderadeel den laasten Jan.rii
1579 7
Ulta
. Januari 8
Somma 1177 cg 15 st 9
Noaten
1. Troc hhelle: 'Ob bes'.
2. Trochhelle: 36 cg.
3. Yn rjochtermarzje: 'debit'.
4. Trochhelle: 10 st.
5. Trochhelle: 10 st.
6. Der binne yn Feinsum trije persoanen dy't Pieter Jansen hjitte (fol. 12v en 13r).
7. Lettere hân.
8. Oare hân.
9. Bedrach is feroare fan 117 8 yn 11 77 cg; korrekt be drach is 11 78 cg 5 st.

179
Ferwerderadiel
Ynv. nr. 728 1
(fol. 1r)
Beschrijvinge ende taxatie van parsonale Impositie gedaen bijden gryetman, Frans Minye, Tyepke
Saeckez, Bartelt Minye, Romke Scheltme, Cornelis schoemaker, Johannes brouuer ende Bonifaes
Hiddesz brouuer, ende Pieter Roeleffsz.
Ferwerdt
450. heren Paulus Costerius,
prelaet van Foswert 50 cg
451. Wpke van Bourmannya 12 cg
452. heer Lourens pastoer 6 cg
453. heer Harmen Claesen 2 cg
454. Jan Jansen Sipma 3 cg
455. Pyer Montesen ter Stadt 2½ cg
456. Ballingh Fockez 1½ cg
457. Fed Douue Allertsma Kepma 1½ cg
458. Tyepke Saeckez ter Stadt 3 cg
459. Cornelis Isbrantz 2½ cg
460. Sippe Eelinge 1½ cg
461. Eelert Gerbranda 1½ cg
Lateris 87 cg 2
(fol. 1v)
462. Harmen Louwz 1½ cg 3
463. Jelle Taetsme 1 cg
464. Ritske Syerdtz 1½ cg
465. Pieter Gerritz denije 2½ cg
466. Aete Tyebbez 2½ cg
467. Syoucke Byentsez 1 cg
468. Wyttye Wyttyez 1 cg
469. Tyepke Sminye 1½ cg
470. Wybrant Feytsma 3 cg
471. Bartelt Smingie 4
2 cg
472. Reyner Pieterz 1½ cg
473. Claes Pieterz 2 cg
474. Isbrant toe Cahooll 3 cg
475. Gielt Sipkez 2 cg 10 st 5
476. Sybe Sybez 2½ cg
477. Romcke Scheltma 3 cg
478. Roeleff Tyallinghz 15 st
479. Gerrit Cornelisz 2 cg
480. Oette Fettyez 1½ cg
481. Tyallingh Tyerdtz 2 cg
482. Oene Anez 2 cg
Lateris 40 cg 5 st
(fol. 2r)
483. Harmen Pietersen Ruymvelt nihil 6
484. Pieter Jobz 2 cg
485. Douue Pieterz 15 st
486. Johannes Tyallinghz 25 st
487. Hette Hayez 1½ cg
488. Ryurdt Idtskez 10 st
489. Gabbe oppe Wijm 1½ cg
490. Taecke oppe Wijm 1½ cg
491. Wopke Edez 10 st
492. Nanne Outgersz 10 st
493. Wopke Wygerz 5 st
494. Wyerdt oppe Hescampen 1 cg
495. Jan Arentz bij tdrayhout 1 cg
496. Bote opde Hescampen 2 cg
497. Jelt Johannes tOesterbentum 15 st
498. Bronger Tyerdtz 1½ cg
499. Sybe Tyommez 1 cg
500. Dirckgen Wopke wed.7
2 cg
501. Kempe Tyerdts tOesterbentum 1½ cg
502. Jeppe Kempez tOesterbentum 15 st
503. Dirck IJez tOesterbentum 15 st
Lateris 22 cg 10 st
(fol. 2v)
504. Fedde Helbade 3 cg
505. Andryes Ongha 3 cg
506. Ane Eeuertsen 2 cg
507. Douue Eeuertsen 1 cg
508. Bauck Gauckedr 2 cg
509. Saluis Goytyenz 3 cg
510. Jan Jacobz Sijma 2½ cg
511. Wybrant Taeckez 3 cg
512. Pieter Dyrckz Westerterp 1 cg
513. Menne te Westerterp 1½ cg
514. Claes te Munckhuys 2 cg
515. Doecke te Munckhuys 2 cg
516. Jettye Wybrantz 10 st
517. Hendrick Bilman 1 cg
518. Gerrit Rippertz 15 st
519. Roelant van Achelen 9
12 cg
520. den secretarys 2 cg
521. Jochum Claesen 15 st
522. Frans Mertenz 10 st
Lateris 43 cg 10 st
(fol. 3r)
523. Baerent Luttyenz 5 st 10
524. Dirck Jansz cuyper 10 st
525. Jacob Lyommez 5 st
526. Tyepke schroor 5 st
527. Frans Sminye 3 cg
528. Cornelis schoemaker 15 st
529. Harmen smidt 25 st
530. Jucke Tyallinghz 15 st
531. Joannes brouuer 25 st
532. Jan Dirckz huys 10 st
533. Hans Edez 15 st
534. Jan Sentz 10 st
535. Cornelis schroor 15 st
536. Jan Aerntz 15 st
537. Lyuue ploechmaker 5 st
538. Baucke Jelgerz brouuer 7 st
539. Ryurdt Andryesz 7 st
540. Ryenck Andryesz 10 st
541. Schelte smidt 10 st

180
542. Romke Janz 7 st
543. Bonefaes brouuer 20 st
Lateris 14 cg 16 st
(fol. 3v)
Benthum
Gerrit Lolckemaz, Lyuwe Jacopz sijn volmacht
geweest.
544. heer Ryencke pastoor 6 cg
545. Ighe van Heslinga 12 cg
546. Gerrit Wytyez 3 cg
547. Jeppe Sippez 3 cg
548. Gaele te Vensterhuys 3 cg
549. Gabbe Jansen 10 st
550. Haye Taeckez 1½ cg
551. Syurdt Syurdtz 15 st
552. Jelts Kempe Siptis wed. 1½ cg
553. Lubbert Hommez 1 cg
554. Rippert Albertz 7 st
555. Lyuwe Jacobz 10 st
556. Rochus Pietersz 1½ cg
557. Claes Pieterz 10 st11
558. Jacob Andryesz 7 st
559. Take Rochusz 10 st
560. Otto 12
Broerz 7 st 13
Lateris 36 cg 6 st 14
(fol. 4r)
Ghenum
De pastoer is volmacht geweest.
561. den pastoer 3 cg
562. Wybrant Roorda 12 cg 15
563. Ane Wygerz 3 cg
564. Wybrant Aelua 16
12 cg 17
565. Syurdt Geertz 1 cg
566. Pieter Pyeterz 10 st
567. Tyerck Willemz 1½ cg
568. Tyaerdt Outgersz 10 st
569. Anne Henis, Jeldert haer soon,
tsamen 10 st
Blije
Deytye van Wynia, Pyter Tanya, Gerleff Oenema
ende Dirck Alema sijn volmacht geweest. 18
570. Claes toe Saerd 3 cg
571. Syds Tyaerdz 1½ cg
572. Barber ta dijck 1½ cg
573. Gerleff Romkes 3 cg
574. Jan toe Grons 3 cg
Lateris 46 cg
(fol. 4v)
575. Jan Janz de jonge 2 cg
576. Jacob Jacobz 5 st
577. Claes Dirckz 10 st
578. Hepke Hepkez 10 st
579. Sybren Rebodes 1½ cg
580. Jacob Camper 1½ cg
Dijckster buyren
581. Marten Atez 1½ cg
582. Nanne Mertenz 1 cg
583. Fopke Dirckz 10 st
584. Jelte Obbez 1 cg
585. Willem Pieterz 1 cg
586. Gerrit Nannez 1½ cg
Tzetse buyren
587. Deytye Wynye 12 cg
588. Pyer Tanye 3 cg
589. Romke Romkez 1½ cg
590. Aucke Syttyez 1½ cg
591. Benedictus Lubbertz 15 st 19
592. Wyger Romkez 15 st
Lateris 32 cg 5 st
(fol. 5r)
593. Gerrit Syoelinge 2 cg
594. Jacob Claesen 2 cg
595. Vrou Sterckenburchs 12 cg
596. Andries Lyowrensen 1½ cg 20
Vaerderbuyren
597. Barent Veryelsme 3 cg
598. Dirck Alma 3 cg
599. Jan Jansen 15 st
600. Pyeter Egbertz 2 cg
601. Gerben Gerroltsen 2 cg
602. Freerck Jacobz 2 cg
603. Andries Jacobz 3 cg
604. Taeke Bennertz 3 cg
605. Wattye Jansen 1½ cg
606. Joannes Albertsen 10 st
607. Joannes Pieterz 5 st 21
608. Ritske Jansz 5 st
Die Kerck buyren
609. dye pastoor 3 cg
Lateris 41 cg 15 st
(fol. 5v) 22
610. Lyuue Rommertz 1 cg
611. Buue Buuez 10 st
612. Douue Doedez 3 cg
613. Geert Meynsme 3 cg 23
614. Wyttye Jacobz 10 st
615. Ritske Fookez 10 st24
616. Phlippus Jansz 5 st
617. Roeleff schoemaecker 10 st
618. Oentze Jeppez 10 st
619. Jan weever 5 st
620. Popke Syurdtz 5 st
621. Dirck Lyowrenz 10 st
622. Eeltze Tyepkez 5 st
623. Haucke Douuez 5 st 25
624. Jacob Poulusz 10 st
625. Jucke Kempez 5 st
Lateris 12 cg
(fol. 6r)

181
626. Syrck Mennez 5 st
627. Pieter schroor 5 st 26
628. Pieter wever 3 st 27
629. Sytse Sipkez 28
1½ cg 29
630. Schelte Thijsz 2½ st
631. Pieter Jacobz 5 st 30
632. Jelle Syttyez 5 st 31
633. Jan Pieterz 10 st 32
Jeslum
Frans Hendrickz, Reyn Jacobsen ende Tyesse
Botesen sijn volmacht geweest.
634. den pastoor 6 cg
635. Heercke Jansen 2 cg
636. Frans Hendrickz 2½ cg
637. Tyesse Bootes 2 cg 5 st.
638. Sije Buuez 1½ cg 5 st.
639. Douue Issesz 1 cg 5 st.
640. Reyn Jacobz 1½ cg
641. Epe Jellez 2½ cg
642. Douue Tyerdtz 1½ cg
Lateris 24 cg 10½ st
(fol. 6v)
643. Ritske Ritskez 33
644. dye patroon 1 cg 34
645. Trijn Toenis 10 st
Wanswert
Wyttye van Feytsma met die andere gemene
meenten sijn volmacht geweest.
646. den pastoer 6 cg
647. Boote Pietersen 2 cg
648. Harmen Claesz 1 cg 35
649. Pieter Claesen 36
1½ cg
650. Dyeu Claes wed. 2 cg
651. Tyepke Binnez 2½ cg
652. Homme Jansz 3 cg
653. Sybe Janz 1 cg
654. Olphert Pietersen 1½ cg
655. Jets Fransens wed. 2½ cg
656. Pieter Wiggersz 15 st 37
657. Jan Claesz 1½ cg
658. Harmen Sybez 10 st
Lateris 26 cg 5 st
(fol. 7r)
659. Bocke Tyallez 15 st
660. Sicke Pieterz 1½ cg
661. Joucke Olphertz 3 cg
662. Claes Pieterz 3 cg
663. Johan Dirckz 1 cg 38
664. Heyn Wiggerz 7 st
665. Pieter Aesgis 1 cg
666. Jacob Dirckz 3 cg
667. Wyttye Feytsma 12 cg 39
668. Hilbrant Dyrckz 2½ cg
669. Olphert Hankes 1½ cg 40
Marrum
Tyerdt Eysgama, Frans Claesz, Syoucke
Pietersen, Syoucke Jettsez sijn volmacht
geweest.
670. heer Broor pastoor 4 cg 41
671. Wyger Jeppez 2 cg
672. Tyerdt Symonsen 3 cg
Lateris 38 cg 12 st
(fol. 7v)
673. Frans Claesz 2 cg
674. Sybe Foppez 15 st
675. Sicke Hilbrantz 5 st
676. Syoucke Pieterz 2 cg
677. Jacob Nannez 10 st
678. Eeltze Symonz 25 st
679. Hans Pieterz 5 st
680. Harmen Jacobz 1 cg
681. Jochum Fopkez 15 st
682. Trijn toe Ponghe 2 cg 5 st 42
683. Dirck Dirckz 1 cg
684. Pieter Dryesz 3 cg
685. Jacob Harmenz 1 cg 5 st
686. Oentye Pouuelsz 1 cg 43
687. Brecht Pieters wed. 10 st
688. Syoucke Jettyez 1½ cg 44
Lateris 19 cg 5 st
(fol. 8r) 45
689. Marten Jansz 10 st
690. Foecke Buuez 1 cg
691. Idts Eelckez 1 cg 5 st
692. Albert Ryoerdtz 5 st
693. Pieter Barnardusz 2 cg
694. Barnardus Pieterz 1½ cg
695. Jan Dirckz 1 cg
696. Gaytye Freerckz 3 cg
697. Douue Lyeuue 2 cg
698. Baucke Sybrantz 25 st
699. Aeltye Joannesz 15 st
700. Sipke Andryesz 1 cg
701. Aucke Sipkez 10 st
702. Mr. Lambert Vlyermael 1½ cg
Nijkerck
Hette Syttyez ende Euert Gerritz sijn volmacht
gewest.
703. dye pastoor 3 cg
704. Euert Gerritz 2 cg
Lateris 22 cg 10 st
(fol. 8v)
705. Gerrit Syurtz 10 st
706. Tyepke Harmenz 15 st
707. Hette Syttyez 3 cg
708. Wopke Kempez 1½ cg
709. Buue Romckez 1 cg
710. Douue Jettsez 1 cg
711. Jan Kempez 5 st
712. Tyerdt Godsvryent 10 st

182
713. Claes Louz 1½ cg 46
714. Dirck Jansen 3 cg
715. Lyuue Syurdtz 1½ cg
716. Claes Harmenz 35 st
717. Hette Lourensz 35 st
718. Sybren Dirckz 1 cg
719. Jan Haytyez 1 cg
720. Reyntse Olphertz 10 st
721. Syurdt Dirckz 10 st
722. Tyebbe Bottez 1 cg
723. Wilke toe Schroersma 3 cg
Lateris 25 cg
(fol. 9r)
724. Symen Pieters wed. 15 st
725. Meynert Sybrantsen 1 cg
Reysum
Offke Heerkis is volmacht geweest.
726. den pastoor 6 cg
727. Claes Bodes 3 cg
728. Tomas Ritskez 3 cg
730. Broer Olphert 15 st
731. Ede Jansz 10 st
732. Dirck Jacobz 1 cg
733. Offke Heerkis 1½ cg 47
734. Syurdt Mennoltz 2½ cg
735. Douue Rengers 15 st 48
Lichaerdt
736. den pastoor 6 cg 49
737. Douue Femmez 3 cg
Lateris 32 cg 15 st
(fol. 9v)
738. Douue Ebez 3 cg
739. Jacob Jacobz 1½ cg
740. Tyerdt Gerritz 1½ cg
741. Aucke Foppez 2 cg
742. Oentse Rommertz 2½ cg
743. Romke Geertz 1 cg
744. Bote Montez 10 st 50
Hallum
Tziaerdema Espel
745. Minne van Scheltema 12 cg
746. Juff. Syt van Eminga weduwe van
Sytsma 12 cg 51
747. heer Gerloff prebendarius 4 cg
748. Neel Wybes wed. 1 cg
749. Ryenck Hettesz 5 st
750. Wopke Roeleffz 15 st
Lateris 42 cg
(fol. 10r)
751. Lou Harmenz 1 cg
752. Jan Boyez 1 cg
753. Foppe Goslycxz 10 st
754. Goytyen Martenz 3 st 52
755. Jan Isbrantz 10 st
756. Gosse Jansz 10 st
757. Douue Euertz 3 st
758. Attze Roeleffz cuyper 10 st
759. Myent cuyper 10 st
760. Sybe Oenez 1 cg
761. Goytyen Jorrytz 3 cg
762. Jan Melysz dolde 2 cg
763. Jacob Louz 1 cg 53
764. Eelcke Arentz 5 st
765. Hilbrant Emez 5 st
Ondersma buyeren
766. Binnert Foppez 3 cg
767. Heercke Pietersen 1 cg
Lateris 16 cg 5 st
(fol. 10v)
768. Andries Claesz 2½ cg
769. Jan Jouz 3 cg
770. Aeltze Sybez 5 st
771. Auck Janckes 10 st
772. Hibbe Wilckez 2 cg
773. Jarich Eyntez 1½ cg
774. Jan Meynertz 1½ cg
775. Tyerck Symonz 1 cg 54
776. Aleff Hayez 1 cg
777. Epo van Douma 12 cg
778. Baucke Tyerckz 3 cg
779. Michiel Pieterz 5 st
780. Jantsen Pyeters 1 cg
781. Jacob Wybez 1 cg 55
782. Douue toe Cobert 1 cg
783. Pieter toe Cobert 1 cg
784. Jan Pieterz 15 st
785. tconuent Gernauuert 20 cg
Lateris 53 cg 5 st
(fol. 11r)
Hoeckhuystera buyeren
786. Johan Wybrantz 3 cg
787. Tyetse Jellez 1½ cg
788. Cornelis Hiddez 1½ cg
789. Haye Gerleffz 3 st
790. Tyete Isbrantsen 3 cg
791. Ritske Tziesma 2½ cg
792. Jacob Iansz 1 cg
793. Jan Dirckz 5 st
794. Jarich Deddis 1½ cg 57
Claesma horne
795. Haye Edez 3 cg
796. Haye Jansz 1 cg
797. Sydts Martenz 1½ cg
798. Anne Sipkez 5 st
799. Sipke op tichelwerk 10 st 58
800. Wyttye Hommez 1½ cg
801. Dirck Foeckez 10 st
802. Jou Sipkez 1½ cg
Lateris 24 cg 3 st

183
(fol. 11v)
803. Willem Arysz 1 cg
804. Hottze Hottzez 3 cg
805. Cornelis bij de Dijck 10 st
806. Jan Wiltschut 1 cg
dye Leysters
807. Jacob Cornelisz 2½ cg
808. Jacob Janz 1½ cg 59
809. Sybren Tzerckz 5 st
810. Ede Pieterz 5 st
Jousma buyeren
811. Claes Jansz 1½ cg
812. Thamme Heerkez 1 cg
813. Tryn Hillema 3 cg
814. Neell Marckla 2½ cg
Lateris 18 cg
(fol. 12r)
815. Aeltye Wyttyez 1½ cg
816. Feycke Bangha 1 cg
817. Ryurdt Jurgensen 1 cg
Buerster buyeren
818. Reyner Douues 2½ cg
819. Albert Ryoerdtz nihil 60
820. Bote Binnertz 1½ cg 61
821. Aeltze Symonz 7 st
822. Claes Jansz 1 cg
823. Tyets Jayma 3 cg
824. Freerck Isbrantz 5 st
825. Dirck Gerritz 2 cg
826. Quirijn Feytsma 3 cg
827. Jan Melysz de jonge 1 cg
828. Suyrdt Pieterz 1½ cg
Lateris 19 cg 12 st
(fol. 12v)
De Eesitsters
829. Marten Byentse 10 st
830. Claes Pietersz 2½ cg
831. Pieter Martensen 1 cg
832. Andryes Douuesen 15 st
833. Frans Janz 2 cg
834. Andryes Pybez 15 st
835. Tyepke Brunsma 1 cg
836. Cornelis toe Wyrtzma 1½ cg
837. Wigle Folkertz 15 st
838. Syurdt Eelckez 1 cg
839. Tyete Gotzenz 2½ cg
840. Anne toe Jongema 1 cg
841. Wble Symons wed. 15 st
842. Botte Andryesz 1 cg
843. Jan Andryesz 1 cg
844. Nanck Alberts wed. 1½ cg
845. Pyeter Tymanz 15 st
846. Focke Fockesen 7 st
Lateris 20 cg 12 st
(fol. 13r)
De Kerckbuyeren 62
847. Ryoerdt Janckez 3 st
848. Jan Taytzez 5 st
849. Tyerdt smidt 5 st
850. Reyntse Syttyez 15 st
851. Jan Geertz 10 st
852. Haye Wybez 10 st
853. Isbrant Fokez 7 st 63
854. Gerrit Sybrantz 64
10 st 65
855. Jacob Wopkis 5 st
856. Dyurre Pouuelsz 5 st
857. Thoenis Tyallinghz 5 st 66
858. Arent Arentz 5 st 67
859. Ritsert Tzeerdt 5 st 68
Lateris 4 cg 10 st 69
Somma Sommarum
Welverstaende dat van voorgaende zomma moet affgetogen worden
(fol. 13v)
negenthien carolis guldens ende thien stuivers als den dorprechteren van hunne moijte ende sorch betaelt
ofte innegeholden, in kennisse van mijn handt 70
Aleph van Aleua
Greetman. 71
(fol. 14v)
279
1579 72

184
Personele Impositie van Ferwertradel
Ano 1579 73
Somma 748 cg
Soma 744 cg 2½ st 74
Noaten
1. Fan it register fan Ferwerderadiel is ek in kladferzje bewarre bleaun, ûnder ynventarisnûmer 727. Foarsafier
dêr oanfoljende, wichtige ynformaasje yn stiet wurdt dat hjir mei noaten oanjûn.
2. Trochhelle: 19 cg 10 st.
3. 2½ cg feroare yn 1½ cg.
4. 727, fol. 2r ûnd er de nam me 'B artelt P ieterz Smingie'.
5. Yn oare hân; letter tafoege.
6. Namme en oantsjutting 'nihil' trochhelle.
7. 727, fol. 3 r ûnder d e namm e 'Dirckgen Wo pke Ge lts wed.'
8. 727, fol. 3v troc hhelle: 'Sierp Haeringz co ster 5 st'.
9. 727, fol. 4r ûnd er de nam me 'R oelan t van Achelen C amm inga'.
10. 727, fol. 4r 'Jan Claeszoons h uys nic h'; troch helle: 5 st.
11. 727, fol. 5v 'Haert Fo lckertz' en 'Jelle Tyerckz'; beiden mei o antsju tting 'n il'.
12. Troc hhelle: 'Bro es'.
13. 727, fol. 5v 'Pieter Allerts' en 'An na Pieter A llerts w ed.', beiden mei o antsju tting 'n il'.
14. 727, fol. 5v troc hhelle: 'Taling S ipkis 3 cg (non habitat ibi)' en 'de n patroon 1 cg'.
15. 727, fol. 6r bedrach fan 9 cg.
16. 727, fol. 6r trochhelle: 'Fed de Doeck ez'.
17. 727, fol. 6r bedrach fan 9 cg.
18. Trochhelle: 'Gerrit L olckam a ende L yuue Jacobsz sijn v olmach t geweest.'
19. 727, fol. 6 v 'Jet Rom kes - nil.'
20. 727, fol. 7r 'Harmen Harm enz - nil' en troch helle: 'Tzee rdt Kemp ez - nil'.
21. 727, fol. 7v 'Pieter slac hter - nil'.
22. Boppeoan trochhelle: 'Het vicarius leen heeft den clerck getaxeert op 3 cg.' Op 727, fol. 7v is dizze
meidieling net trochhelle: en stiet dêrby: 'Dan daer sij foel costen gedaen ende daerom holden wij dye foer
den costen.'
23. 727, fol. 7v troc hhelle: 'Die weduue o p Renickx goet - nil' en 'Pieter Jac obz - nil'.
24. 727, fol. 7v troc hhelle: 'Eg bert N anne z - 5 st' e n 'Bastiaen glaesmak er - nil'.
25. 727, fol. 8r trochhelle: 'Rochus Pieter z'.
26. 727, fol. 8r 'Jan O ttys - abest'.
27. 727, fol. 8r trochhelle: 'Baucke wever'.
28. 727, fol. 8 r ûnder d e namm e 'Sytse Jan S ipkez sch roers'; trochh elle: 10 st.
29. 727, fol. 8r trochhelle: 'Pieter wever'.
30. 727, fol. 8r trochhelle: 'Folckert Syurdtz' en 'Pieter kistema ker'.
31. 727, fol. 8r trochhelle: 'Ge rrolt W opkez' en op fo l. 8v trochh elle: 'Saelyg e IJtse Huy s - nil'.
32. 727, fol. 8v troc hhelle: 'Sipcke schroer - nil'.
33. Trochhelle.
34. Namme en bedrach trochhelle.
35. 727, fol. 9r trochhelle: 'Tie pke G oslinga 12 cg'.
36. Troc hhelle: 'anderhalff'.
37. 727, fol. 9r: 'Joucke S ickez - nil' en 'Gerb ren B ernz - nil'.
38. 727, fol. 9 v 'Anna Pieters - nil' (troch helle: 7 st) en 'L yeuue E pis - nil'
39. 727, fol. 10r 'Jan Herc kez - nil'.
40. 727, fol. 10r trochhe lle: 'Jets Frans wed .' en 'H ilbran t Dirckz'.
41. 727, fol. 10r: 'Tzerck Haetzez - nil' en 'Hans Philippusz - nil'.
42. 727, fol. 10v: 'Dirck Folckertz - nil'; 'Hottze Jansen - nil' en 'Sipke Wybez - nil' (trochhelle: 5 st).
43. 727, fol. 10v tro chhe lle: 'Rin cke S ittyez noe to Hallum 5 st'.
44. 727, fol. 11r 'Te de Ebbez - nil'.
45. Tusken fol. 7 en fol. 8 sit as los stik in oersjoch fan it jild dat 'generaal ontvanger Pauels Jellez' ûntfongen
hat fan de grytman fan Ferwerderadiel Aleph van Alua foar de Personele Ymposysje: op 17 okt. 1578 263
cg 1 st; op 25 okt. 1578 130 cg; op 14 nov. 1578 182 cg 4 st en op 30 apr. 1580 80 cg. It totale oerdroegen
bedrach komt d êrmei op 655 cg 5 st.
46. 727, fol. 11v tro chhe lle: 'Albert W lckez - nil'; 'A uck w ed. van Jacob D ouuesen - nil' en 'Jan Symo nz - nil'.
47. 727, fol. 12v 'Claes T hijsz - nil'.
48. 727, fol. 12v tro chhe lle: 'den patroon 1 cg'.
49. 727, fol. 12v tro chhe lle: 'Bo te Montez'.
50. 727, fol. 13r trochhe lle: 'Juc ke Sijez 10 st' en 'die patroens land t 1 cg'.
51. 727, fol. 17r trochhe lle: 'den pastoer 6 cg'.
52. 727, fol. 17r 'Bientze Tzaling - n il'.
53. 727, fol. 17v 'Sybrant Walta - abest' en 'Thijs wever - n il'.
54. 727, fol. 18r trochhe lle: 'Ep e van Dou ma' en 'Sytze Homm ez 12 cg'.
55. 727, fol. 18r trochhe lle: 'Th iete A ndrie sz'.

185
56. Trochhellle 34 cg.
57. 727, fol. 18v 'Jan Muints - nil'.
58. 727, fol. 18v tro chhe lle: 'Paulus tichlaer'.
59. Trochhelle: 'Gerrit Selckez opter'. Op 727, fol. 19r wurde neamd: 'Gerryt Selckez opter Bilt'; 'Gerryt
Phlippusz toe Finkum'; 'Pieter Gossez toe Finkum'; 'Jacob Jacobz toe Finkum'; 'Eelcke Sybez toe Finkum'
(allegear mei de oantsjutting 'nihil hic') en 'Pieter Meinertz toe Hijum' (mei oantsjutting 'nihil').
60. Namme trochhelle.
61. 727, fol. 19v 'Claes T ziebb ez - nil'.
62. 727, fol. 20v trochhelle: 'Dpastoers huys - nil'; letter tafoege: 'Minne van Sceltema 12 cg'. (Dizze persoan
wurdt ek neamd op 728, fol. 9v.).
63. 727, fol. 20v tro chhe lle: 'Ae sge sc hoem aker - abest'.
64. 727, fol. 20v tro chhe lle: 'Mr. Gerryt'.
65. 727, fol. 20v tro chhe lle: 'Go sse sch roers huys - ante ' en 'M ient cuipers huis - ante'.
66. 727, fol. 20v tro chhe lle: 'Attze cu ipers huis - ante'.
67. 727, fol. 21r trochhe lle: 'Go ytzen Martenz - ante'.
68. 727, fol. 21r 'Jarich Taitzez - nil'; 'Tziepke Symonz - nil'; 'Roeleff backers huys' (trochhelle); 'Freerck
wevers hu is 5 st'; 'W essel S aepez - nil'; 'Jan Pieterz - nil'.
69. Op 727 , fol. 21r meidieling: 'Ald us gedaen ter pre sentie van Hee rcke Pieterz, Hay e Eedez end e Jan Melysz
dolde als v olmach ten vand e Hallem .'
70. Oare hân.
71. Op 727 , fol. 21r stiet noch in me idieling oer de doa rpsrjochters:
'Den rechters heb ic haren personele impositie niet aff genomen overmyds die grote moite disse hebben
gedaen. Daerum most dese suma soe foel kleiner wesen. Foer haer m oite gestuert 3 cg en ider.
Piter - 3 cg
Haye - 3 cg
Dowe Dudis - 3 cg
Offke Herkis - 3 cg
Epo Rinckz - 3 cg
Jabbe Jan - 1½ cg
Dirck Iep ema - 3 cg.'
72. Lettere hân.
73. Oare, lettere hân.
74. Op 727, fol. 22r en 22v wurde de totaalsifers per doarp en buorskip jûn. Op 727, fol. 23r stiet as totaalsifer
(Somma sommarum) 748 cg.

186
Eastdongeradiel
Ynv. nr. 735
(fol. 1r)
Register Doedo van Syrcxsma Conincklyke Mayesteyts Grietman van Dongerdeel Oesterzijde der
Paesens, vanden ontfanck vanden VIIIste
penninck ende die personelen Impositien.
(fol. 2r)
Register van Doedo van Syrcxsma, Conincklyke Mayesteyts Grietman van Dongeradeel Oesterzyde van
Paesens, vanden ontfanck die hy gehadt heeft vanden voors. Grietenye uuyt saecke vanden
hooftimpositie nu onlancx geaccordeert. Tsampt oock den achsten pennynck mede inden lande van
Vrieslandt geconsenteert. Welcke register ende reeckeninge gevoert is in carolus guldens tot twintich
stuivers tstuck.
Het dorp Engwierum
Inden eersten heeft het voors. dorp opgebrocht
tot het hooftgelt nae luyt den attestatie ende
rectificatie daer van zijnde die somma van 25 cg
Item heeft tzelve dorp noch opgebrocht ende
betaelt vanden achsten pennynck nae luyt den
attestatie daer van zijnde die somma van
tweenveertich dalers, facit 63 cg
Het dorp Paesens
Het voors. dorp heeft tot betaelinghe vant
hooftgelt opgeschooten ende betaelt nae luyt den
attestatie daer van zijnde die somma 21 cg
Ende van gelycken voorden achsten pennynck
nae luyt die selve attestatie vyff ende dartichste
halve dalers, facit 51 cg 15 st
(fol. 2v)
Het dorp Morra
Tvoors. dorp heeft tot betaelinghe vant hooftgelt
opgebrocht naevolgende die attestatie daer van
zijnde die somma van 66 cg
Item noch tot betaelinghe vanden achsten
pennynck nae luyt die attestatie daer van zijnde
die somma van 52 dalers, facit 78 cg
Het dorp Anyum
Inden eersten vanden achsten pennynck
ontfangen van den voors. dorpe nae luyt den
attestatie daer van zijnde die somma van 300 cg
Item noch vant hooftgelt vanden voors. dorpe
ontfangen zoe hier naer volcht
860. die pastoor 6 cg
861. heer Jetse 6 cg
862. Sybren Jacobz 10 cg
863. Jan Thijsz 3 cg
864. Popcke Eyez 3 cg
865. Sytse Hommez 3 cg
866. die wedue van Saepe Taeckez 3 cg
867. Sippe Douwez 1 cg
(fol. 3r)
868. Wilcke Synez 3 cg
869. Douwe Kempez met
Pieter Arentsz tsamen 3 cg
870. Simen Pietersz 1 cg
871. Jeppe Douwez 1 cg
872. Syuert Bottes 1 cg
873. Pieter Eelckez 1 cg
874. Dirck Jochumsz 1 cg
875. Brant Bolta 3 cg
876. Reyner Bolta 1 cg
877. Griet Jochums 1 cg
878. Menne Gabbez 1 cg
879. Abbe Mennez 1 cg
880. Reyner Gerbez 1 cg
881. Alyt Martens wed. 1 cg
882. Oene Jansz 3 cg
(fol. 3v)
883. Wilcke buyten Dyck 1 cg
884. Cornelis Jousmaz 1 cg
885. Harmen Meynertsz 15 st
886. Jancke scroer 1 cg
887. Bruyn Jacobz 15 st
888. Jelcke Dilisz 15 st
889. Dirck Symenz 1 cg
890. Marten scroer 1 cg
891. Taecke Waelez 1 cg
892. Jan Lutma 3 cg
893. Pieter backer 1 cg
894. Baltus schoemaecker 1 cg
895. Sippe Minnema 3 cg
896. Willem Wobbema 3 cg
897. Bocke Janz 3 cg
(fol. 4r)
898. Syuert Bottes 1
1 cg
899. Abbe Donie 3 cg
900. Jan Pouwelsz 3 cg
901. Sipcke Juckez 1 cg
902. Botte Geertsz 1 cg
903. Tzialinck opde Ryp 1 cg
904. Tie Janz 3 cg
905. Bentze Sibada 1 cg
906. Anna Rickelsma 1 cg
907. Heute Herema 1 cg
908. Saecke Pietersz 1 cg
909. Eeuwe int Foegellant 1 cg
910. Roeleff Foeckema 1 cg
911. Doede Willemsz 1 cg
912. Jan Jansz 1 cg
913. Lieuwe Aetez 1 cg
914. Broer Douwez 3 cg
(fol. 4v)
915. Douwe Nittingha 3 cg

187
916. Bocke Eelckez 1 cg
917. Worp Philipsz 1 cg
918. Wybrant Eelckez 1 cg
919. Tyaert Witsma 1 cg
920. Kempe Witsez 1 cg
921. Rinck Ripta 3 cg
Somma totalis vant dorp Anyum
bedraecht 116 cg 5 st
Het dorp Nykerk
Item het voors. dorp heeft opgebrocht tot
betaelinge vanden achsten pennynck nae luyt die
attestatie daer van zijnde die somme van
tnegentich dalers, maeckende die somme van
135 cg
Naemen vande personen
923. Douwe Gerkez 3 cg
924. Frans te Burchhuysen 1 cg
(fol. 5r)
925. Symen Roelefsz 1 cg
926. Pieter Pietersz 1 cg
927. Eepe Egbertsz 3 cg
928. Foecke Tyercxz 3 cg
929. Jettzie Jansz 3 cg
930. Claes Jacobsz 3 cg
931. Jan Pietersz 3 cg
932. Wytse Heyntsma 3 cg
933. Johannes Gossez 3 cg
934. Jeppe Wytsez 3 cg
935. Marten Syuertsz 1 cg
936. Syuert Dircxz 1 cg
937. Tyaert Tiebbez 1 cg
938. Benedictus Egbertsz 1 cg
939. Pouwels Douwez 3 cg
940. Rintse Yez 3 cg
(fol. 5v)
941. Schelte Claesz 1 cg
942. Melcke Douwez 1 cg
943. Jenne Harckez 1 cg
944. Sydts ende Feycke 1 cg
945. Obbe Bauckez 1 cg
946. Jelle Gerckez 1 cg
947. Minne op Paesene Wall 1 cg
948. Douwe Lyeuwez 3 cg
949. Willem Tyercxz 3 cg
950. Sytse Montez 1 cg
951. Steffen Zytsz 1 cg
952. Jan Egbertsz 1 cg
953. Sybren Louwsz 1 cg
954. Eelcke Jansz 1 cg
955. Willem Wybez 1 cg
956. Dirck Claesz 3 cg
Somma totalis 68 cg
(fol. 6r)
Het dorp Lyoessens
Tvoors. dorp heeft opgebrocht tot betaelinge
vanden achsten pennynck die somma van nae
luyt dattestatie 72 dalers, facit 108 cg
Naemen vanden hooftpenningen
958. Wytse Jousma 3 cg
959. Sipcke Jelckez 1 cg
960. Dirck Claesz 1 cg
961. Haio Wopckez 3 cg
962. Minne Haiez 3 cg
963. Melcke Yepema 3 cg
964. Saepe Rietsma 3 cg
965. Jelmer Tiepckez 1 cg
966. Menne Rypckez 1 cg
967. Symen Dirckz 3 cg
968. Pieter Gerrytz 1 cg
969. Gaelman Formerz 3 cg
(fol. 6v)
970. Outger Janz 1 cg
971. Claes Reytema 1 cg
972. Minne Jennema 3 cg
973. Reyer Dixstra 3 cg
974. Gerryt Nyhiemstra 3 cg
975. Lolcke Gerroltsma 3 cg
976. Jaco Jacobsz 1 cg
977. Tyerck Jaclez 1 cg
978. Merck Smingiez 3 cg
Somma 51 cg
Het dorp Nyawier
Inden eersten heeft tvoors. dorp opgebrocht
voorden achsten pennynck naevolgende het
register die somma van negenenvyftich dalers
een oort maeckende in carolus guldens die
somme van 88 cg 17 st
Naemen vant hooftgelt
980. Botte Hendricxz 3 cg
(fol. 7r)
981. Mr. Beernt 1 cg
982. Engle Ritskez 1 cg
983. Ritske Claesz 1 cg
984. Syttie Roeleffsz 1 cg
985. Sicke Martensz 3 cg
986. Tzalinck Tyercxz 3 cg
987. Jacob Harmensz 1 cg
988. Dirck Emez 1 cg
989. Douwe Broersz 1 cg
Somma 22 cg
Het dorp Ee
Tvoors. dorp heeft opgebrocht tot betaelinge
vanden VIIsten
pennynck nae luyt het register daer
van zijnde die somme van 284 dalers 10,5 st,
maeckende in carolus guldens die somme van
426 cg 10 st 5 p
Naemen van hooftpenningen
(fol. 7v)

Registers fan de Personele Ymposysje út 1578 útjûn troch P.L.G. van der Meer

Registers fan de Personele Ymposysje út 1578 útjûn troch P.L.G. van der Meer

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Plus de Historische Vereniging Noordoost Friesland

Plus de Historische Vereniging Noordoost Friesland (20)

Registers fan de Personele Ymposysje út 1578 útjûn troch P.L.G. van der Meer