2. ΠΡΩΙΜΑ ΧΡΟΝΙΑ
Γεννήθηκε στην Κέρκυρα στις 10
Φεβρουαρίου του 1776 και ήταν το
έκτο παιδί του Αντωνίου
Καποδίστρια, δικηγόρου στο
επάγγελμα, και της Διαμαντίνας
Γονέμη , κόρη αριστοκρατικής
οικογένειας με καταγωγή από
την Κύπρο. Φοίτησε στο μοναστήρι
της Αγίας Ιουστίνης, όπου
έμαθε Λατινικά, Ιταλικά και Γαλλι
κά και στη συνέχεια
εγκαταστάθηκε στη Βενετία. Την
περίοδο 1795-1797 σπούδασε
Ιατρική στο πανεπιστήμιο της
Πάντοβα. Μετά το πέρας των
σπουδών του επέστρεψε αμέσως
στην Κέρκυρα όπου άσκησε το
ιατρικό επάγγελμα αφιλοκερδώς.
Στις 12 Απριλίου 1799 διορίστηκε
από τον ναύαρχο Καντίρ
διευθυντής του οθωμανικού
νοσοκομείου.

3. Ο Καποδίστριας και η Επανάσταση
Ο Καποδίστριας ανήκε, τουλάχιστον τυπικά και επισήμως, σ’ εκείνους που πίστευαν
ότι δεν είχε έρθει ακόμη η ώρα, δεν είχαν ωριμάσει δηλαδή οι συνθήκες, για την
απελευθέρωση των Ελλήνων. Η άρνησή του προς τον Γαλάτη ν’ αναλάβει την αρχή
της Φιλικής Εταιρίας
μπορεί ν’ αποδοθεί στο ότι το άτομο εκείνο δεν του ενέπνευσε καμιάν εμπιστοσύνη
και στο υπόμνημά του ο ίδιος χαρακτηρίζει το Γαλάτη "τυχοδιώκτη". Αλλά και προς
τον Ξάνθο η ίδια άρνηση και τα ίδια περίπου λόγια : ν’ αποτραπούν «διά παντός
τρόπου οι Έλληνες από των ολεθρίων τούτων βουλευμάτων». Προσπάθησε τέλος να
συγκρατήσει τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, λέγοντάς του την γνώμη του για τους
Εταιριστές : «ωθούν την Ελλάδα προς τον όλεθρον … ελεεινοί…αφαιρούντες νυν το
χρήμα των αφελών ψυχών …προφυλαχθήτε από τοιούτους άνδρας». Κι όταν ο
Υψηλάντης προχώρησε στην κήρυξη της Επανάστασης, ο Καποδίστριας τον
κατηγόρησε ότι με τις «ανόητες προκηρύξεις του» ενίσχυε τις κατηγορίες περί
ιακωβινισμού που εκτοξεύονταν από Μέτερνιχ και άλλους.

4. Κυβερνήτης της Ελλάδας
Αλέξανδρος
Μαυροκορδάτος
Δημήτριος Υψηλάντης
Την ιδέα να κληθεί ο Καποδίστριας ως
κυβερνήτης της Ελλάδος την είχε
διατυπώσει πρώτος ο Αλέξανδρος
Μαυροκορδάτος στην από 27-10-1821
επιστολή του προς τον Δημήτριο
Υψηλάντη. Ο Υψηλάντης επίσης
υπέγραψε πρόσκληση του Καποδίστρια
το 1822 και ο Πετρόμπεης το
1824. Τελικά, στις 30 Μαρτίου 1827, στην
Γ΄ εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας,
εκλέχθηκε ο Καποδίστριας κυβερνήτης
της Ελλάδας με θητεία επτά ετών.
Σύμφωνα με τις αποφάσεις της
συνέλευσης, ο κυβερνήτης θα
δεσμευόταν από το σύνταγμα της
Επιδαύρου, έτσι όπως θα αναθεωρείτο
από τη συνέλευση. Σημαντικό ρόλο στην
κλήση του Καποδίστρια στην Ελλάδα
διαδραμάτισε και ο Θεόδωρος
Κολοκοτρώνης , αρχηγός του Αγγλικού
κόμματος τότε, αν και αρχικά ήταν κατά

5. Άλλαξε όμως γνώμη στη συνέχεια και ήταν αυτός που υφήρπασε την έγκριση του Άγγλου
μοιράρχου Χάμιλτον που είχε και τη σύμφωνη γνώμη του Στράτφορντ Κάνινγκ. Παρά
ταύτα η εκλογή του θεωρήθηκε ως ήττα της Αγγλικής εξωτερικής πολιτικής και νίκη
της Ρωσίας. Και είναι γεγονός ότι μεταξύ Καποδίστρια και Αγγλίας υπήρχε αμοιβαία
δυσπιστία. Πριν δεχθεί την πρόταση που του έγινε, επισκέφθηκε
την Πετρούπολη προκειμένου να αποδεσμευθεί επισήμως από την υπηρεσία του Τσάρου.
Στη συνέχεια κατευθύνθηκε προς το Λονδίνο , όπου έφτασε σε ατυχή συγκυρία, δεδομένου
ότι την επομένη της άφιξής του κηδευόταν ο Τζωρτζ Κάνινγκ. Η υποδοχή που του έγινε
εκεί ήταν ψυχρή. Ύστερα από σύντομη παραμονή στο Παρίσι , όπου έγινε θερμά δεκτός,
αναχώρησε για την Ελλάδα. Στις 18 Ιανουαρίου 1828 έφτασε στο Ναύπλιο επί του αγγλικού
πολεμικού Warspite, όπου έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής και τέσσερις μέρες αργότερα
στην Αίγινα , πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους. Λίγο αργότερα αποφασίστηκε
το Ναύπλιο να ξαναγίνει πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους.

6. Εσωτερική πολιτική
Προβλήματα που είχε να αντιμετωπίσει:
πειρατεία
ανύπαρκτοι θεσμοί
εξαθλιωμένος
λαός
κακή οικονομική κατάσταση
διάλυση του
στρατού

7. Ενέργειες του κατά την ηγεσία του στο
νεοσύστατου ελληνικού κράτους
Η αναστολή του συντάγματος της Τροιζήνας και η διάλυση της βουλής
• δημιούργησε το «Πανελλήνιον»
•τη διακυβέρνηση ανέλαβε η κεντρική γραμματεία
Χώρισε τη χώρα σε διοικητικές περιφέρειες
Οργάνωση τακτικού στρατού
•Δημιουργήθηκε ο Λόχος των Ευελπίδων
•Οργανώθηκε τακτικό πολεμικό ναυτικό
 Δημιουργία δικαστηρίων θεσπίζοντας κώδικα πολιτικής δικονομίας

8. Να σημειωθεί ότι αρχικά
είχε δεσμευθεί για τη
διενέργεια εκλογών τον
Απρίλιο του 1828, στη
συνέχεια όμως προχώρησε
στην αναβολή αυτών λόγω
της χαώδους κατάστασης
που επικρατούσε στο
εσωτερικό. Όταν αυτές
διεξήχθησαν,
διατυπώθηκαν βάσιμες
κατηγορίες για νοθεία. Αν
και κυβερνήτης, ο
Καποδίστριας εξελέγη σε 36
περιφέρειες, γεγονός που
προκάλεσε την οργή των
συνεργατών του, ένας εκ
των οποίων, ο Σπυρίδων
Τρικούπης, παραιτήθηκε
για τον λόγο αυτό από
πληρεξούσιος και
αναχώρησε για την Ύδρα.
ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΤΡΙΚΟΥΠΗΣ

9. Μία από τις πρώτες του κινήσεις
ήταν η καταστολή της πειρατείας,
έργο το οποίο ανέλαβε με επιτυχία
ο Ανδρέας Μιαούλης. Παράλληλα,
προχώρησε στην αναδιοργάνωση
των ενόπλων δυνάμεων,
μετατρέποντας βαθμιαία τα άτακτα
στρατεύματα σε τακτικό στρατό, και
υπάγοντας τον στόλο στην
ουσιαστική δικαιοδοσία της
κυβέρνησης, δεδομένου ότι μέχρι
τότε τα πλοία ήταν ιδιοκτησία των
καραβοκυραίων. Με αυτόν τον
τρόπο προσπάθησε να προστατέψει
τα σύνορα και να μειώσει την
επιρροή των μέχρι τότε τοπαρχών
.Στην προσπάθεια αναδιοργάνωσης
του στρατού περιλαμβάνεται και η
ίδρυση της Στρατιωτικής Σχολής
Ευελπίδων. Ίδρυσε Εθνικό
Νομισματοκοπείο
και καθιέρωσε τον φοίνικαν ως
εθνικό νόμισμα, αντικαθιστώντας το
Τουρκικό γρόσι.

10. Όσον αφορά στην εκπαίδευση κατασκεύασε
νέα σχολεία, εισήγαγε τη μέθοδο του
αλληλοδιδακτικού σχολείου, ίδρυσε
εκκλησιαστική σχολή στον Πόρο, καθώς και
το Ορφανοτροφείο Αίγινας σε μια
προσπάθεια να οργανώσει το σχεδόν
ανύπαρκτο εκπαιδευτικό σύστημα. Δεν
ίδρυσε όμως πανεπιστήμιο, καθώς
θεωρούσε ότι έπρεπε να υπάρξουν πρώτα
απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης. Στο
πρόβλημα της διανομής της εθνικής γης ο
Καποδίστριας δεν κατάφερε να βρει λύση κι
έτσι εκατομμύρια στρέμματα παρέμειναν
στους μεγαλοϊδιοκτήτες (κοτζαμπάσηδες
και Εκκλησία). Μερίμνησε επίσης για την
ανοικοδόμηση του Μεσολογγίου και
των Πατρών, όπου έστειλε τον Κερκυραίο
αρχιτέκτονα Σταμάτη Βούλγαρη. Σημαντική
ήταν και η συμβολή του στο εμπόριο με την
παραχώρηση δανείων στους νησιώτες για
την αγορά πλοίων και την κατασκευή
ναυπηγείων στον Πόρο και το Ναύπλιο. Τον
Οκτώβριο του 1829 ίδρυσε το πρώτο
αρχαιολογικό μουσείο στην Αίγινα.

11. Όσον αφορά στην ελληνική οικονομία, ο Καποδίστριας επέδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη γεωργία,
βασική πηγή πλούτου της Ελλάδας. Ίδρυσε τη Γεωργική Σχολή της Τίρυνθας και έγινε η πρώτη
απόπειρα για την καλλιέργεια πατάτας. Στον Καποδίστρια αποδίδεται ένας τρόπος για την εισαγωγή
της καλλιέργεια της πατάτας, ο οποίος αποδίδεται επίσης και στον Φρειδερίκο το Μεγάλο της
Πρωσσίας το 1774, κάτι που παραμένει περίφημο ανέκδοτο σήμερα: Παραγγέλλοντας ένα φορτίο
πατάτες, πρώτα διέταξε ότι πρέπει να προσφερθούν σε όποιον θα ενδιαφερόταν. Όμως οι πατάτες
αντιμετωπίστηκαν με αδιαφορία από τον πληθυσμό και ολόκληρο το σχέδιο φάνηκε να αποτυχαίνει.
Όμως ο Καποδίστριας, έχοντας γνώση των ελληνικών συνηθειών, διέταξε ολόκληρη η αποστολή των
πατατών να ξεφορτώνεται σε δημόσια επίδειξη στις αποβάθρες του Ναυπλίου, αλλά να φυλάσσονται
από φαινομενικά αυστηρές φρουρές. Σύντομα, κυκλοφόρησαν φήμες για τις πατάτες, ότι, αφού τόσο
καλά φρουρούνταν, έπρεπε να είναι μεγάλης σπουδαιότητας. Και αφού ήταν έτσι, κάποιοι δοκίμαζαν
να τις κλέψουν. Οι φρουρές είχαν διαταχθεί εκ των προτέρων να κάνουν με τρόπο τα στραβά μάτια και
να επιτρέπουν ουσιαστικά την κλοπή. Έτσι, αναφέρει η ιστορία - αστικός μύθος - σύντομα όλες οι
πατάτες του φορτίου είχαν κλαπεί και το σχέδιο του Καποδίστρια να τις εισαγάγει στην Ελλάδα είχε
πετύχει. Προσπαθώντας να ενισχύσει την ελληνική οικονομία ίδρυσε την «Εθνική Χρηματιστική
Τράπεζα», η οποία όμως απέτυχε, καθώς το δημόσιο εκμεταλλευόταν χωρίς όρους τα χρήματα των
καταθέσεων.

12. Αν και δημιούργησε ελληνικό και
γαλλικό τυπογραφείο στην Αίγινα,
πραγματοποίησε διώξεις εναντίον
του Τύπου. Χαρακτηριστικά
παραδείγματα είναι οι περιπτώσεις
των εφημερίδων
Ανεξάρτητος, Ηώς και Απόλλων,
που είτε έκλεισαν λόγω
αντικυβερνητικών θέσεων είτε οι
εκδότες του διώχθηκαν. Σφοδρή
κριτική υπήρξε και για την
τοποθέτηση των δύο αδερφών
του, Βιάρου και Αυγουστίνου στις
δύο κορυφαίες θέσεις, αυτές του
αρχιναυάρχου και αρχιστράτηγου
αντίστοιχα. Κατά γενική ομολογία
και οι δύο θεωρούντο ακατάλληλοι
για τις θέσεις αυτές, ενώ κάποιοι
ιστορικοί φτάνουν στο σημείο να
θεωρούν ότι έπαιξαν καθοριστικό
ρόλο στην πτώση του κυβερνήτη.

13. Εξωτερική πολιτική
Ερχόμενος στην Ελλάδα, ο Καποδίστριας δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένος με το
πρωτόκολλο της 18ης Νοεμβρίου 1828 που έθεταν το Μοριά και τις Κυκλάδες υπό
την προσωρινή εγγύηση των συμμάχων. Με τον φόβο ότι οι Άγγλοι θα περιόριζαν
την Ελλάδα σε αυτά τα σύνορα, οργάνωσε τακτικό στρατό συνεχίζοντας τον πόλεμο
με την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Όσον αφορά στην επιλογή του ηγεμόνα, ο
Καποδίστριας πρότεινε τον Λεοπόλδο του Saxe-Coburg, ο οποίος όμως
παραιτήθηκε από τη διεκδίκηση του θρόνου λόγω διαφωνιών για τα σύνορα.
Αρκετοί ιστορικοί θεωρούν ότι ο Καποδίστριας επίτηδες απομάκρυνε τον Λεοπόλδο
από τον θρόνο, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι δεν αντιτάχθηκε στον ερχομό του.
Γεγονός όμως είναι ότι όσοι ζητούσαν να έλθει ο Λεοπόλδος αντιμετώπισαν έντονη
κυβερνητική δυσμένεια. Παράλληλα οι ελληνικές επιχειρήσεις στη Στερεά Ελλάδα
συνεχίζονταν, καθώς και η προέλαση των Ρώσων προς την Κωνσταντινούπολη.

14. Ανήσυχη από τις επιτυχίες της
Ελλάδας και της Ρωσίας η Μεγάλη
Βρετανία έσπευσε να συμφωνήσει στη
συνοριακή γραμμή Άρτας - Βόλου.
Μετά από διαπραγματεύσεις
υπογράφηκε το πρωτόκολλο του
Λονδίνου, με το οποίο αναγνωριζόταν
η ανεξαρτησία της Ελλάδας, η οποία
θα επεκτεινόταν νότια της
συνοριακής γραμμής που όριζαν οι
ποταμοί
Αχελώος και Σπερχειός. Κατά τη
διάρκεια της διακυβέρνησής του, ο
Καποδίστριας λόγω της ισχνής
οικονομικής κατάστασης του κράτους
επιχείρησε να συνάψει δάνειο με
τράπεζες του εξωτερικού, προσπάθεια
που δεν ευόδωσε λόγω των
αντιδράσεων της Μεγάλης Βρετανίας.
Παρόλα αυτά η Ρωσία και η Γαλλία
ανέλαβαν να ενισχύσουν οικονομικά
την Ελλάδα, ενώ ιδιαίτερη φροντίδα
επέδειξε ο Τσάρος αποστέλλοντας
3.750.000 γαλλικά φράγκα.

15. Αντιπολίτευση
Πέραν των πιεστικότατων οικονομικών, κοινωνικών και διπλωματικών προβλημάτων, ο
Καποδίστριας είχε να αντιμετωπίσει τρία σημαντικά εμπόδια στην πολιτική του για την
οικοδόμηση του νεοπαγούς ελλαδικού κράτους
Οι ισχυροί πρόκριτοι, οι πλοιοκτήτες και οι
Φαναριώτες ήταν δυσαρεστημένη
Η Αγγλία και η Γαλλία
υποκινούσαν
αντικαποδιστριακές ενέργειες
Φιλελεύθεροι διανοούμενοι καυτηρίαζαν
τον αυταρχισμό του και ζητούσαν
συνταγματικές ελευθερίες
ΠΡΟΚΡΙΤΟΣ
ΦΑΝΑΡΙΩΤΗΣ
ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ

16. Την 14η Ιουλίου 1831, οι Μιαούλης και Κριεζής με 200 Υδραίους στρατιώτες κατέλαβαν τον
ναύσταθμο στον Πόρο επειδή έμαθαν ότι ο στόλος ήταν έτοιμος να κινηθεί κατά της
Ύδρας. Αμέσως έσπευσαν οι αντιπρέσβεις των τριών μεγάλων δυνάμεων προκειμένου να
διαπραγματευθούν. Οι Άγγλοι και οι Γάλλοι αιφνιδιάζοντας τους εξεγερμένους τάχθηκαν υπέρ
της νόμιμης κυβέρνησης και απαίτησαν την παράδοση των επαναστατών. Έτσι, ο αγγλικός, ο
γαλλικός και ο ρωσικός στόλος είχαν αποκλείσει τα λιμάνια του Πόρου και της Ύδρας ώστε να
μην επιτραπεί η ένωση των στόλων των επαναστατών.

17. Ο ελλιμενισμένος εθνικός στόλος στον
Πόρο ήταν υπό την αρχηγία πλέον του
Μιαούλη ενώ μια μικρή μοίρα ήταν υπό
την αρχηγία του Κανάρη, που δεν
δεχόταν να υπακούσει στους
επαναστάτες. Και ενώ ο Άγγλος και ο
Γάλλος ναύαρχος κωλυσιεργώντας,
έπλευσαν προς το Ναύπλιο για να
συσκεφθούν με τους αντιπρέσβεις, ο
Ρώσος ναύαρχος Ρίκορντ ανέλαβε να
εφαρμόσει, μόνος αυτός, τις οδηγίες
του Καποδίστρια. Απέκλεισε τους
αντάρτες, ήρθε σε προστριβές μαζί
τους, τίναξε στον αέρα τη «Νήσο των
Σπετσών», αιχμαλώτισε ένα ακόμη
πλοίο και τελικά εξώθησε τον Μιαούλη
στο «Μεγαλουργόν έγκλημα». Το πρωί
της 1ης Αυγούστου 1831 ο Μιαούλης,
όπως είχε προειδοποιήσει τον Ρίκορντ,
ανατίναξε δύο από τα πιο σύγχρονα
τότε πλοία του ελληνικού ναυτικού,
την φρεγάτα «Ελλάς» και την κορβέτα
«Ύδρα».

18. Δολοφονία
Aπό το 1830 είχε ξεσπάσει ανταρσία στη Μάνη υπό την ηγεσία του Τζανή
Μαυρομιχάλη, αδελφού του Πετρόμπεη. Ο τελευταίος ετέθη σε περιορισμό στο
Ναύπλιο, ζήτησε να πάει στη Μάνη για να την ησυχάσει, το αίτημά του δεν έγινε δεκτό,
αποπειράθηκε να διαφύγει με αγγλικό πλοίο, συνελήφθη και φυλακίστηκε. Βαρέως
φέροντες τη μεταχείριση αυτή του αρχηγού της οικογενείας τους και μέσα στο
τεταμένο και από τα γεγονότα του Πόρου κλίμα,
οι Κωνσταντίνος και Γεώργιος Μαυρομιχάλης, αδερφός και γιος του Πετρόμπεη
αντίστοιχα εφάρμοσαν το μανιάτικο έθιμο της βεντέτας. Το πρωί της 27ης
Σεπτεμβρίου 1831 με το Ιουλιανό ημερολόγιο (δηλαδή στις 9 Οκτωβρίου 1831) έξω από
την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος πυροβόλησαν και μαχαίρωσαν θανάσιμα τον
κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, καθώς πήγαινε να παρακολουθήσει την κυριακάτικη
θεία λειτουργία. Τον Καποδίστρια συνόδευε ο Κρητικός μονόχειρας σωματοφύλακάς
του, Γεώργιος Κοκκώνης, ο οποίος πυροβόλησε τον Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη. Τον
τελευταίο τον αποτελείωσε ο όχλος, το δε πτώμα του πετάχτηκε στο λιμάνι.
Ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης κατέφυγε στη γαλλική πρεσβεία, από όπου και
παραδόθηκε στις αρχές για να δικαστεί ύστερα από την επιμονή του πλήθους που είχε
συγκεντρωθεί και απειλούσε να κάψει την πρεσβεία. Τελικώς καταδικάστηκε σε
θάνατο και τουφεκίστηκε λίγες μέρες αργότερα. Ο τραγικός θάνατος του Καποδίστρια
βύθισε σε θλίψη τον γεωργικό πληθυσμό, ενώ αντίθετα στην Ύδρα δέχτηκαν την
είδηση με πανηγυρισμούς.

20. Στην παρουσίαση συμμετείχαν οι
μαθήτριες :
 Ειρήνη
Σόνια
Γ2/Σχολικό έτος 2013-14
5ο Γυμνάσιο Ξάνθης