Fatsa Ticaret ve Sanayi Odası Genel Sekreteri Hamdi KARAMUSTAFA tarafından hazırlanan İş Sağlığı ve Güvenliği konulu sunum.

1. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
HAKKINDA
Hazırlayan
Hamdi KARAMUSTAFA
Fatsa T.S.O. Genel Sekreteri
Aralık 2012
FATSA

2. 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI
VE
GÜVENLİĞİ KANUNU
HAKKINDA
GENEL DEĞERLENDİRME

3. Bölüm 1
Kanuna Göre İşverenin Yükümlülükleri nelerdir?
6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU ile iş kazası ve
meslek haslıklarının önlenmesi için İşveren tarafından alınması
gerekli tedbirler açıklanmış ve İşverenin yükümlülükleri Kanun
metninde açık bir şekilde düzenlenmiştir.
İşverenin, iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık
personeli çalıştırmak ya da bunları ortak sağlık biriminde hizmet alımı
yolu ile temin etmek dışında, işyerinde risk değerlendirmesi yapmak
ve sonuçlarına göre ilgili tedbirleri alma yükümlülüğü getirilmiştir.
Mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli
sınıfta yer alan işlerde, işçilerin mesleki eğitim alması sağlanmalı ya
da mesleki eğitim alma­yan işçi çalıştırılmamalıdır.

4. Bölüm 2
Kanun Hangi Tarihte Yürürlüğe Girecektir?
Kamu kurumları ile 50'den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta
yer alan işyerleri için 01.07.2014 tarihinden itibaren,
50'den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri için 01.07.2013 tarihinden itibaren,
Diğer işyerleri için ise 01.01.2013 tarihinden itibaren Kanun
hükümleri yürürlüğe girecektir.
Bu nedenle Kanunun işyeriniz açısından hangi tarihte yürürlüğe
gireceğinin belirlenmesi için risk değerlendirmesinin bir an önce
yapılması ve çalışan sayısının tespiti büyük önem arz etmektedir.

5. Bölüm 3
Kanuna Göre İşyerinden Kastedilen Nedir?
Kanun, kapsamına kamu ve özel sektöre ait tüm
işyerleri alınmıştır.
Kanun'daki İşyeri tanımı;
"Mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve
olmayan unsurlar ile çalışanın birlikte örgütlendiği,
işverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik
yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında
örgütlenen işyerine bağlı yerler ile dinlenme, çocuk
emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım,
beden ve mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi diğer
eklentiler ve araçları da içeren organizasyonu" şeklinde
tanımlanmıştır.

6. Bölüm 3
Kanuna Göre İşyerinden Kastedilen Nedir?
Ayrıca aynı işverenin, aynı şehir sınırları
içerisinde bulunan işyerleri hakkında ayrıca bir
hüküm getirilmediğinden, her bir işyerinin ayrı
ayrı değerlendirilmesi gerektiği sonucuna
varılmıştır.
Ancak Kanun'un alt düzenlemeleri olarak
yönetmelik ve tebliğ henüz açıklanmadığından,
Bakanlığın farklı şekilde değerlendirme yapması
gündeme gelebilir.

7. Bölüm 4
Kanun'daki Risk Değerlendirmesinde İşverenin
Yükümlülüğü Nedir ? yükümlülüğü nedir?
Kanuna göre mevcut risk
değerlendirmesine ek olarak; iş sağlığı ve
güvenliği yönünden tehlikeli, az tehlikeli ve
çok tehlikeli olmak üzere işyerlerinin risk
değerlendirmesinin yapılması gerekmektedir.
Tehlike sınıfları, Bakanlıkça çıkarılacak
tebliğ ile tespit edilecektir.

8. Bölüm 5
Kanun'a Göre İş Kazası Konusunda İşçilerin Bilgilendirilmesi
Konusunda Nasıl Bir Düzenleme Yapılmıştır?
İşveren, işyerinde alınan tedbirler, acil durum
ekibi, yangın ekibi, sağlık personelinin kimlikleri
gibi konularda bilgilendirmeli; iş sağlığı ve
güvenliği konusunda, düzenli aralıklarla eğitimleri
vermelidir.
Ayrıca İşveren çalışan işyeri temsilcisinin, iş
sağlığı ve güvenliği konularında gerekli teklifleri
ve önerileri verebilmesi konusunda uygun ortamı
da sağlamakla mükelleftir.

9. Bölüm 6
Bölüm 6
İşyeri Hekimi Çalıştırma Yükümlülüğünde Çalışan Sayısı ve Tehlike
Sınıfı Ölçütü Nasıl Düzenlenmiştir?
Çalıştırma Yükümlülüğünde Çalışan Sayısı ve Tehlike Sınıfı Ölçütü
4857 sayılı İş Kanununda, işyeri hekimi
Nasıl Düzenlenmiştir?
görevlendirilmesi için aranan devamlı olarak elli işçi
çalıştırma şartı, 6331 sayılı Kanun ile ortadan
kaldırılmıştır.
Buna göre her işverenin, çalışan sayısına
bakılmaksızın işyeri hekimi istihdam etme yükümlülüğü
getirilmiştir.
Bu yükümlülük, işyerinin tehlike sınıfı ile çalışan
sayısına göre, Bölüm 2'de açıklandığı gibi, Kanun'un
yürürlük tarihine göre belirlenecektir. (2013/2014-Ocak-
Temmuz)

10. Bölüm 7
İş Yeri Güvenliği Uzmanı Çalıştırma Yükümlülüğünde Çalışan Sayısı
ve Tehlike Sınıfı Ölçütü Nasıl Düzenlenmiştir?
4857 sayılı İş Kanunu, iş güvenliği uzmanı
görevlendirilmesi için aranan işin sanayiden
sayılan işlerden olması şartı Kanun ile ortadan
kaldırılmıştır.
Buna göre her işverenin iş güvenliği uzmanı
istihdam etme yükümlülüğü getirilmiştir.
Bu yükümlülük, işyerinin tehlike sınıfı ile
çalışan sayısına göre, Bölüm 2'de açıklandığı gibi,
Kanun'un yürürlük tarihine göre belirlenecektir.

11. Bölüm 8
Kanun’da Geçen «diğer sağlık personelinden /
İşyeri hemşerisinden» kastedilen nedir?
Yeni Kanunla birlikte işyeri hekimi ve
iş güvenliği uzmanı dışında, işyeri
hemşiresi ve "diğer sağlık personeli"
çalıştırma yükümlülüğü getirilmiştir.

12. Bölüm 9
«Diğer sağlık personeli/ işyeri hemşiresi" Çalıştırma
Yükümlülüğünde Çalışan Sayısı ve Tehlike Sınıfı Ölçütü Nasıl
Düzenlenmiştir?
Çalışan sayısına göre, tam süreli işyeri
hekimi görevlendirilmeyen iş yerlerinde diğer
sağlık personeli/işyeri hemşiresi çalıştırma
zorunluluğu bulunmaktadır.
Tam süreli işyeri hekimi bulundurmayan
işyerleri açısından, çalışan sayısı ya da tehlike
derecesine göre başka bir ölçütte getirilmemiştir.

13. Bölüm 10
İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve "diğer sağlık personeli/ eri
hemşiresi" Çalışma Süreleri Nasıl Düzenlenmiştir?
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanın
çalıştıkları süreler belirlenirken yapılan
işin tehlike sınıfı/derecesi esas
alınmaktadır.

14. Bölüm 11
İşyeri Hekimi, İş Yeri Güvenliği Uzmanı ve " diğer sağlık personeli/iş yeri
hemşiresi" Bordroda İstihdam Edilmesi Yerine, Hizmet Alımı suretiyle İfa
Edilmesi Mümkün müdür?
Kanuna göre işveren, çalışanları arasından iş
güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık
personeli görevlendirir.
Bunun için Bakanlık tarafından hali hazırda
yetkilendirilmiş iş güvenliği uzmanı işyeri hekimi
ve diğer sağlık personel istihdam edilmesi ya da
Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş eğitim
kurumlarından sertifika alacak/yetkilendirilecek iş
güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık
personeli çalıştırılması gerekecektir.

15. Bölüm 11
İşyeri Hekimi, İş Yeri Güvenliği Uzmanı ve " diğer sağlık personeli/iş
yeri hemşiresi" Bordroda İstihdam Edilmesi Yerine, Hizmet Alımı
suretiyle İfa Edilmesi Mümkün müdür?
Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip
personel bulunmaması halinde,
«Bu hizmetlerin tamamını veya bir kısmını ortak
sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak» yerine
getirebilir.
İşveren'in bu nitelikte personel istihdam etmesi ya
da dışarında hizmet alması, sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz.

16. Bölüm 12
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu Nasıl oluşmaktadır?
4857 sayılı İş Kanununun 80. maddesi ile
sanayiden sayılan, en az elli işçi çalıştıran ve altı
aydan fazla sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde İş
Sağlığı ve Güvenliği Kurulu kurulmasını
öngörmekteydi.
Kanunda ise sanayiden sayılan ibaresine yer
vermeyerek elli ve daha fazla çalı-şanın bulunduğu
ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı,
özel veya kamu sektöründe faaliyet gösteren her
işyerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu oluşturul-
ması zorunluluğu getirilmiştir.

17. Bölüm 13
10'dan Az İşçi Çalıştıran İş Yerleri İçin; İş Yeri Hekimi, İş Yeri Güvenliği
Uzmanı ve "diğer sağlık personeli/işyeri hemşiresi" Çalıştırma yada Bunların
Giderlerinin Karşılanması Konusunda Farklı Hükümler Var mıdır?
Kanuna göre on işçiden az işçinin
çalıştırıldığı işyerlerine, Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığınca destek
sağlanabileceğini belirtmektedir.
Bu konuda Kanunun alt
düzenlemeleri olarak çıkarılacak
yönetmelik ve tebliğ ile konunun
netleşmesi beklenmektedir.

19. Kanun'daki Yükümlülüklerin İhlalinin Yaptırımı Nedir?
Belirlenen nitelikte iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi
görevlendirmeyen işverene görevlendirmediği her bir kişi için
5.000 TL, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar,
Diğer sağlık personeli görevlendirmeyen işverene 2.500
TL, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar ile,
Diğer aykırılık için ise kanunda belirlenen miktarda idari para
cezası uygulayacağı düzenlenmiştir.

20. 30.06.2012 tarih ve 28339 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan İş
Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, bir kısım hükümleri dışında 6 ay sonra
yürürlüğe girmek üzere ilan edilmiştir.
İş sağlığı ve güvenliği konusunda işyeri hekimi, iş güvenliği
uzmanı ve ehil personelin görevlendirilmesi, Kanun kapsamında
işyerlerindeki uygulamaların kontrol edilmesi önem arz etmektedir.
Aksi durumda İş Sağlığı ve güvenliği konusunda Kanun ile
belirlenen aşağıda belirtilen konularda idari para cezasına muhatap
olmanız mümkün olduğu gibi, bu kurallara uyulmamasından dolayı
oluşacak iş kazası ve meslek hastalarından dolayı personele ve
SGK'ya karşı tazminat sorumluluğunuz da söz konusu olacaktır.

21. Kanuna göre;
1-) İşyerinde genel iş sağlığı ve güvenliği sağlamayan,
mesleki riskleri önlenmesi için koruyucu malzemeleri
temin etmeyen, eğitim vermeyen, bilgilendirme
yapmayan bu kapsamda belirtilen yükümlülükleri yerine
getirmeyen işverene her bir yükümlülük için ayrı
ayrı 2.000 TL,

22. Kanuna göre;
2-) Belirlenen nitelikte iş güvenliği uzmanı veya
işyeri hekimi görevlendirmeyen işverene
görevlendirmediği her bir kişi için 5.000Türk Lirası,
aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar, diğer
sağlık personeli görevlendirmeyen işverene 2.500 Türk
Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar ile
diğer yükümlülüklerini yerine getirmeyen işverene 1.500
Türk Lirası,

23. Kanuna göre;
3-) İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının görevlerini
yerine getirmesini kısıtlayan ve gerektiğinden iş sağlığı
ve güvenlik birimi kurmayan işverene her bir ihlal için
ayrı ayrı 1.500 TL,
4-) İş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi
yapmayan veya yaptırmayan işverene 3.000 TL,
aykırılığın devam ettiği her ay için 4.500 TL,
5-) Acil durum planları, yangınla mücadele, ilkyardım,
acil/yakın tehlike halinde işyerinin tahliyesine aykırı
hareket eden işverene, uyulmayan her bir yükümlülük
için 1.000 TL, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı
miktar(1.000 TL),

24. Kanuna göre;
6-) İş kazasının kaydının tutulması ve bildiriminin
yapılmaması konusunda yükümlülükleri yerine getirmeyen
işverene her bir yükümlülük için ayrı 1.500 TL, diğer
yükümlülüklerini yerine getirmeyen işverene 2.000 TL,
7-) İşçilerin sağlık gözetimini yapmayan, işe girişte, iş
değişikliğinde, iş kazası sonucu yeniden işe başlamada
bakanlıkça belirlenen aralıklarda; sağlık muayenelerini
yaptırmayan işverene, sağlık gözetimine tabi tutulmayan
veya sağlık raporu alınmayan her çalışan için 1.000 TL,

25. Kanuna göre;
8-) Çalışanları iş sağlığı ve güvenliği konusunda bilgilendirmeyen
İşverene, bilgilendirilmeyen her bir çalışan için 1.000 TL,
9-) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini yerine
getirmeyen işverene her çalışan için 1.000 TL,
10-) İş sağlığı ve güvenliği hakkında çalışanların görüşlerinin
alınması ve katılımlarının sağlanması yükümlülükleri yerine
getirmeyen işverene, her bir aykırılık için ayrı ayrı 1.000 TL,
11-) İş sağlığı ve güvenliği hakkında çalışan temsilcisi
görevlendirilmesi yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverene
1.000 TL,

26. Kanuna göre;
12-) 50 ve daha fazla işçi çalıştırılan ve 6 aydan uzun sürekli
işlerin görüldüğü işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği kurulu
kurulması yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverene her bir
aykırılık için ayrı ayrı 2.000 TL,
13-) Birden fazla işyerlerinin bulunduğu iş merkezlerinde,
yükümlülüklerini yerine getirmeyen yönetimlere 5.000 TL,
14-) İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda ölçüm, inceleme
ve araştırma yapılmasına, numune alınmasına veya eğitim
kurumları ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin kontrol ve
denetiminin yapılmasına engel olan işverene 5.000 TL,

27. Kanuna göre;
15-) Yükümlülüklere göre işyerinin bir bölümünde veya
tamamında verilen durdurma kararına uymayarak durdurulan işi
yönetmelikte belirtilen şartları yerine getirmeden devam ettiren
işverene fiil başka bir suç oluştursa dahi 10.000 TL, bu sürede
işçilerin ücretini ödemeyen işverene ihlale uğrayan her bir
çalışan için 1.000 TL, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı
miktar
16-) Büyük kaza önleme politika belgesi hazırlamayan işverene
,50.000 TL, güvenlik raporunu hazırlayıp Bakanlığın
değerlendirmesine sunmadan işyerini faaliyete geçiren,
işletilmesine Bakanlıkça izin verilmeyen işyerini açan veya
durdurulan işyerinde faaliyete devam eden işverene 80.000 TL,

28. Kanuna göre;
17-) Bu kanuna dayalı olarak çıkarılacak yönetmeliklerde
belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene,
uyulmayan her hüküm için tespit edildiği tarihten itibaren
aylık olarak bin Türk Lirası,
İdari para cezası uygulanacaktır.

29. İDARİ PARA CEZALARI VE
İTİRAZ
Kanunda belirtilen idari para cezaları gerekçesi
belirtilmek suretiyle Çalışma ve İş Kurumu il müdürünce
verilir. Verilen idari para cezaları tebliğinden itibaren otuz gün
içinde ödenir.
İdari para cezaları tüzel kişiliği bulunmayan kamu kurum
ve kuruluşları adına da düzenlenebilir.
İdari para cezalarına itirazlar Sulh Ceza Mahkemesine
yapılacaktır.
