protokol pelbagai

1. 20 ELEMEN PENTING PROTOKOL
1. Anugerah Darjah Kebesaran Persekutuan dan Negeri
2. Susunan Keutamaan Persekutuan dan Negeri
3. Panggilan hormat bagi orang-orang kenamaan Persekutuan dan
Negeri
4. Pengurusan senarai jemputan bagi pelbagai majlis
5. Pengendalian kad jemputan mengikut amalan protokol
6. Prinsip menyusun tempat duduk bagi pelbagai majlis
7. Prinsip menyusun tempat duduk bagi majlis jamuan
8. Bendera dan susunannya mengikut amalam protokol
9. Susunan majlis dalam dewan dan luar dewan mengikut amalan
protokol
10. Protokol dalam pengacaraan majlis formal

2. 11. Peranan penyambut tetamu dalam majlis formal
12. Fungsi pegawai protokol dan pegawai pengiring
13. Pemilihan menu
14. Penggunaan Lagu Kebangsaan mengikut amalan protokol
15. Penyusunan gambar orang kenamaan di dinding
16. Bahasa Istana dan kesopanan dengan Raja
17. Kesempurnaan pakaian dalam pelbagai situasi
18. Pemakaian Anugerah Darjah Kebesaran Persekutuan dan
Negeri
19. Protokol dalam urusan menandatangani surat perjanjian
20. Penulisan program dan atur cara pentadbiran mengikut
amalan protokol

3. TIGA BENDERA DI MAJLIS PERINGKAT
PERSEKUTUAN
Jika tiga bendera dikibarkan di majlis peringkat persekutuan
yang diadakan dalam negeri, maka susunan adalah seperti di
atas
Malaysia
Negeri Malaysia Organisasi

4. DUA BENDERA DI MAJLIS PERINGKAT
PERSEKUTUAN DIADAKAN DI NEGERI
Jika hanya dua bendera dikibarkan pada majlis peringkat
Persekutuan yang diadakan di negeri maka susunannya adalah
seperti di atas.
Malaysia
NegeriMalaysia

5. TIGA BENDERA DI MAJLIS PERINGKAT
NEGERI
Jika tiga bendera dikibarkan di majlis peringkat negeri, misalnya
bendera Malaysia, bendera Negeri dan bendera organisasi atau
lain-lainya, maka susunan adalah seperti di atas
Malaysia
Malaysia Negeri Organisasi

6. DUA BENDERA DI MAJLIS PERINGKAT
NEGERI DI NEGERI
Jika hanya dua bendera dikibarkan pada majlis peringkat negeri
di negeri yang berkenaan maka susunannya adalah seperti di
atas.
Malaysia
Negeri Malaysia

7. CARA MEMPAMER POTRET
PEMERINTAH & MENTERI
(NEGERI PERAK)
YAB PERDANA MENTERIYAB PERDANA MENTERI
YANG DI-PERTUANYANG DI-PERTUAN
AGONGAGONG
RAJA PERMAISURIRAJA PERMAISURI
AGONGAGONG
DYMMDYMM
PADUKA SERIPADUKA SERI
SULTAN PERAKSULTAN PERAK
DYMMDYMM
RAJA PERMAISURIRAJA PERMAISURI
PERAKPERAK
YAB MENTERI BESARYAB MENTERI BESAR
PERAKPERAK
(PANDANGAN MENGHADAP GAMBAR)(PANDANGAN MENGHADAP GAMBAR)

8. CARA MEMPAMER POTRET
PEMERINTAH & MENTERI
(PERSEKUTUAN)
YAB PERDANA MENTERIYAB PERDANA MENTERI
YANG DI-PERTUANYANG DI-PERTUAN
AGONGAGONG
RAJA PERMAISURIRAJA PERMAISURI
AGONGAGONG
DYMMDYMM
PADUKA SERIPADUKA SERI
SULTAN PERAKSULTAN PERAK
DYMMDYMM
RAJA PERMAISURIRAJA PERMAISURI
PERAKPERAK
YAB MENTERI BESARYAB MENTERI BESAR
PERAKPERAK
(PANDANGAN MENGHADAP GAMBAR)(PANDANGAN MENGHADAP GAMBAR)

9. • A: Peringkat Negeri
• 1 DYMM Sultan Perak Darul Ridzuan
• 2 DYMM Raja Perempuan/Permaisuri
• 3 DYTM Raja Muda Perak Darul Ridzuan
• 4 DYTM Raja Puan Besar Perak / YTM Cik Puan Besar Perak
• 5 DYAM Raja DiHilir Perak Darul Ridzuan
• 6 DYAM Raja Puan Muda Perak / YAM Cik Puan Muda Perak
• 7 YMM Raja Perempuan / Raja Permaisuri / YTM Toh Puan Besar (Bonda Raja Pemerintah)
• 8 Balu-balu almarhum Sultan-Sultan Perak
• Kehormat
• (a)YAB Perdana Menteri Malaysia
• +(b)YAB Timbalan Perdana Menteri Malaysia
• 9 YAB Menteri Besar Perak Darul Ridzuan
• 10 YTM Raja Kecil Besar Perak
• 11 YTM Raja Kecil Sulung Perak
• 12 YTM Raja Kecil Tengah Perak
• 13 YTM Raja Kecil Bungsu Perak
• 14Waris-Waris Negeri:
• (a) Balu almarhum DYTM Raja Muda Perak
• (b) Balu almarhum DYAM Raja DiHilir Perak
• (c) Balu almarhum DYAM Raja Bendahara Perak
• (d) YAM Raja Puan Mahkota Perak
• (e) Diikuti oleh Waris-Waris Negeri yang lain
• 15 YA Hakim-Hakim dalam negeri Perak

10. • 16
• YB Tuan Yang DiPertua Dewan Perhimpunan
Undangan Negeri (Speaker)
• (a) Seri Paduka Sultan Azlan Shah Perak Yang Amat
Dimulia (SPSA)
• Kehormat
• (b) YB Menteri Persekutuan
• 17
• YB Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan (EXCO):
• i)YB Setiausaha Kerajaan Negeri
• Ii)YB Penasihat Undang-Undang Negeri
• Iii)YB Pegawai Kewangan Negeri
• Iv)Diikuti Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan (EXCO)
yang lain
• 18
• Y A Bhg Orang Besar Empat
• 19
• Y Bhg Orang Besar Lapan
• 20
• Ahli Dewan Negara Perak
• 21
• Datuk Bandar Ipoh
• 22
• Y A Bhg Ahli Darjah:
• i)Seri Paduka Cura Si Manja Kini (SPCM)
• Ii)Seri Paduka Mahkota Perak (SPMP)
• Iii)Seri Panglima Taming Sari (SPTS)
• 23
• YB Timbalan Menteri Persekutuan
• 24
• YB Setiausaha Parlimen
• 25
• YB Ahli Dewan Undangan Negeri
• 26
• YB Ahli Parlimen dalam negeri Perak
• 27
• YB Ahli Dewan Negara (Senator)

11. • 28
• Y Bhg Ahli Darjah:
• i)Dato’ Paduka Cura Si Manja Kini (DPCM)
• Ii)Dato’ Paduka Mahkota Perak (DPMP)
• Iii)Dato’ Pahlawan Taming Sari (DPTS)
• 29
• Yang DiPertua Majlis Agama Islam & Adat
Melayu
• 30
• Sahibus Samahah Mufti
• 31
• Sahibul Fadhilah Kadi Besar
• 32
• Ahli Majlis Mesyuarat Agama Islam
• 33
• Ahli Suruhanjaya Perkhidmatan Awam
• 34
• ++Ketua Jabatan Negeri/Persekutuan
dalam negeri Perak
• 35
• Ahli-Ahli:
• i)Paduka Cura Si Manja Kini (PCM)
• Ii)Paduka Mahkota Perak (PMP)
• Iii)Pahlawan Taming Sari (PTS)
• 36
• YDH Toh Muda Orang Besar Negeri
• 37
• YDH Orang Besar Enam Belas
• 38
• YDH Orang Besar Tiga Puluh Dua
• 39
• Al Fadhil Kadi
• 40
• Ahli Jaksa Pendamai (JP)
• 41
• Penghulu
• 42
• Ahli Pingat Negeri

12. • B: Peringkat Daerah
• Pegawai Daerah
• Orang Besar Jajahan
• Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan
• YA Bhg Orang Besar Empat (daerah)
• Y Bhg Orang Besar Lapan (daerah)
• Ahli Dewan Negara (daerah)
• Ahli Darjah:
• Seri Paduka Cura Si Manja Kini (SPCM)
• Seri Paduka Mahkota Perak (SPMP)
• Seri Panglima Taming Sari (SPTS)
• Ahli Dewan Undangan Negeri
• Ahli Parlimen

13. • Y Bhg Ahli Darjah:
• Dato’ Paduka Cura Si Manja Kini (DPCM) (daerah)
• Dato’ Paduka Mahkota Perak (DPMP) (daerah)
• Dato’ Pahlawan Taming Sari (DPTS) (daerah)
• Ketua Jabatan Negeri Perak
• YDH Toh Muda Orang Besar Negeri (daerah)
• YDH Orang Besar Enam Belas (daerah)
• YDH Orang Besar Tiga Puluh Dua (daerah)
• Penghulu
• Ketua Kampung

14. SUSUNAN KEUTAMAAN
NEGERI PERAK DARUL
RIDZUAN
PERINGKAT NEGERIPERINGKAT NEGERI
PERINGKATPERINGKAT
PERSEKUTUAN/PERSEKUTUAN/
NEGERI LAINNEGERI LAIN
3.3. Duli Yang Maha MuliaDuli Yang Maha Mulia
Paduka Seri SultanPaduka Seri Sultan
4.4. Duli Yang Maha MuliaDuli Yang Maha Mulia
Raja Perempuan/RajaRaja Perempuan/Raja
PermaisuriPermaisuri
1.1. Seri Paduka Baginda YangSeri Paduka Baginda Yang
di-Pertuan Agongdi-Pertuan Agong
2.2. Seri Paduka Baginda RajaSeri Paduka Baginda Raja
Permaisuri AgongPermaisuri Agong

15. 8. Duli Yang Teramat Mulia
Raja Muda
5. a) Duli Yang Maha
Mulia Sultan/Raja
Negeri lain serta
isteri
b) Duli Yang Maha Mulia
Pemangku Raja Negeri
lain serta isteri
6. Tuan Yang Terutama
Yang Dipertua-Yang
Dipertua Negeri serta
isteri
7. Bekas Raja Permaisuri
Agong

16. 9. Duli Yang TeramatMulia
Raja Puan Besar/Cik
Puan Besar
11. Duli Yang Amat Mulia
Raja Di Hilir
12. Duli Yang Amat Mulia
Raja Puan Muda/Cik Puan
Muda
13. a) Yang Maha Mulia Raja
Perempuan/Raja
Permaisuri (balu gahara
Almarhum Sultan)
10. Duli Yang Teramat Mulia
Raja Muda/Tengku
Mahkota Negeri lain serta
isteri

17. c) Yang Teramat Mulia Balu-
balu Almarhum Sultan
d) Ahli-ahli Darjah Kerabat
Sultan Azlan Shah
16. Yang Amat Berhormat
Menteri Besar* dan isteri
18. Yang Teramat Mulia Raja
Kecil Besar dan isteri
19. Yang Teramat Mulia Raja
14. Yang Amat Berhormat
Perdana Menteri
(Malaysia)*
15. Yang Amat Berhormat
Timbalan Perdana Menteri
(Malaysia)*
17. Ahli-ahli Darjah Utama
Seri Mahkota (D.M.N.)

18. 21. Yang Teramat Mulia Raja
Kecil Bongsu dan isteri
23. Waris-waris negeri
a) Yang Teramat Mulia
Balu Almarhum Raja
Muda
b) Yang Amat Mulia Balu
Almarhum Raja Di Hilir
c) Yang Amat Mulia Balu
Almarhum Raja
Bendahara
d) Yang Amat Mulia Raja
Puan Mahkota
22. Yang Teramat/Amat Mulia
Raja-Raja Bergelar Negeri
lain serta isteri

19. 25. Yang Amat Mulia Putera-
puteri Raja Pemerintah
26. Ahli-ahli Darjah
Kebesaran Seri Paduka
Sultan Azlan Shah
(S.P.S.A.)
27. Bekas-bekas Menteri
Besar
24. a) Ahli-ahli Darjah
Kebesaran Seri
b) Ahli-ahli Darjah
Kebesaran Seri Setia
Mahkota Malaysia (S.S.M.)
28. Yang Amat Arif Ketua
Hakim Negara
29. Yang Berhormat Yang
Dipertua Dewan Negara
(Malaysia)
30. Yang Berhormat Yang
Dipertua Dewan Rakyat

20. 31. Bekas-bekas Perdana
Menteri Malaysia
32. Bekas-bekas Timbalan
Perdana Menteri
33. Yang Berhormat Ahli-Ahli
Jemaah Menteri
(Malaysia)
34. Ketua Setiausaha Negara
35. Yang Amat Berhormat
Menteri-Menteri
Besar/Ketua-Ketua
Menteri Negeri lain
36. Peguam Negara
37. Panglima Angkatan
Tentera
38. Ketua Polis Negara

21. 39. Ketua Pengarah
Perkhidmatan Awam
40. a) Tuan Yang Terutama
Pesuruhjaya-
Pesuruhjaya Tinggi
b) Tuan Yang Terutama
Duta-Duta Besar
c) Tuan Yang Terutama
Menteri-Menteri Mutlak
d) Tuan Yang Terutama
Pemangku-Pemangku
Pesuruhjaya Tinggi
e) Tuan Yang Terutama
Kuasa-Kuasa Usaha

22. 46. Yang Arif Hakim-Hakim
Mahkamah Tinggi
47. Yang Arif Pesuruhjaya-
Pesuruhjaya Kehakiman
48. Yang Berhormat Speaker
Dewan Undangan Negeri
41. Yang Amat Arif Presiden
Mahkamah Rayuan
42. Yang Amat Arif Hakim
Besar Malaya
43. Yang Amat Arif Hakim
Besar Borneo
44. Yang Arif Hakim-Hakim
Mahkamah Persekutuan
45. Yang Arif Hakim-Hakim
Mahkamah Rayuan

23. 49. Yang Berhormat Setiausaha
Kerajaan Negeri
50. Yang Berhormat Penasihat
Undang-Undang Negeri
51. Yang Berhormat Pegawai
Kewangan Negeri
52. Yang Berhormat Ahli-Ahli
Mesyuarat Kerajaan Negeri
(EXCO)
53. Sahibus Samahah Mufti
Kerajaan Negeri
54. Yang Amat Arif Ketua
Hakim Syarie
55. Yang Amat Mulia Putera-
puteri Almarhum/Bekas
Raja Pemerintah

24. 56. Orang Besar Empat :
a) Yang Amat Berbahagia
Orang Kaya Bendahara
Seri Maharaja*
b) Yang Amat Berbahagia
Orang Kaya Maharaja
DiRaja
c) Yang Amat Berbahagia
Orang Kaya
Temenggong Paduka
Raja
d) Yang Amat Berbahagia
Orang Kaya Menteri
Paduka Tuan

25. 57. Orang Besar Lapan :
a) Yang Berbahagia Orang
Kaya-Kaya Laksamana
Raja Mahkota
b) Yang Berbahagia Orang
Kaya-kaya Seri Adika
Raja Shahbandar Muda
c) Yang Berbahagia Orang
Kaya-Kaya Panglima
Kinta Seri Amar Bangsa
Diraja
d) Yang Berbahagia Orang
Kaya-Kaya Panglima
Bukit Gantang Seri Amar
Diraja
e) Yang Berbahagia Orang

26. 58. Yang Dihormati Ahli-ahli
Dewan Negara Perak
59. Ahli-Ahli Darjah Kebesaran :
a) Seri Paduka Cura Si
Manja Kini (S.P.C.M.)
b) Seri Paduka Mahkota
Perak (S.P.M.P.)
c) Seri Panglima Taming Sari
(S.P.T.S.)
60. a) Panglima Mangku
Negara
b) Panglima Setia Mahkota
Malaysia (P.S.M.)
61. Yang Berhormat
Timbalan-Timbalan

27. 66. Yang Berbahagia Datuk
Bandar Ipoh
67. Yang Arif Hakim-Hakim
Syarie
62. Yang Berhormat Timbalan
Yang Dipertua Dewan
Negara (Malaysia)
63. Yang Berhormat Timbalan
Yang Dipetua Dewan
Rakyat (Malaysia)
64. Yang Berhormat
Setiausaha-Setiausaha
Parlimen (Malaysia)
65. Bekas-Bekas Ketua
Setiausaha Negara

28. 72. Yang Berhormat Timbalan
Speaker Undangan Negeri
73. Yang Berhormat Ketua
Pembangkang Dewan
Undangan Negeri
68. a) Bekas Peguam Negara
b) Bekas Panglima
Angkatan Tentera
c) Bekas Ketua Polis
Negara
69. Ketua Audit Negara
70. Gabenor Bank Negara
71. Penyimpan Mohor Besar
Raja-Raja
74. Datuk Paduka Maharaja
Lela, Istana Negara

29. 77. Yang Berhormat Ahli-Ahli
Dewan Undangan Negeri
75. Profesor-Profesor Diraja
76. a) Yang Berhormat
Timbalan-Timbalan
Menteri Besar/Timbalan-
Timbalan Ketua Menteri
(Negeri lain)
b) Yang Berhormat
Speaker-Speaker
Dewan Undangan
Negeri (yang lain)
78. Yang Berhormat Ahli-Ahli
Dewan Negara (Senator)
79. Yang Berhormat Ahli-Ahli

30. 81. Ahli-Ahli Darjah
Kebesaran :
a) Dato’ Paduka Cura Si
Manja Kini (D.P.C.M.)
b) Dato’ Paduka Mahkota
Perak (D.P.M.P..)
c) Dato’ Pahlawan Taming
Sari (D.P.T.S.)
80. Yang Berhormat Ahli-ahli
Dewan Undangan Negeri
(yang lain)
82. a) Panglima Setia Diraja
(P.S.D.)
b) Panglima Jasa Negara
(P.J.N.)
83. Panglima Tentera Darat

31. 91. a) Pengarah Majlis Agama
Islam dan Adat Melayu
b) Pengerusi Suruhanjaya
Perkhidmatan Awam
84. Panglima Tentera Laut
85. Panglima Tentera Udara
86. Timbalan Ketua Polis
Negara
87. Ketua-Ketua Setiausaha
Kementerian
88. Ketua-Ketua Pengarah
Jabatan Persekutuan
89. Naib-Naib Canselor
Universiti
90. Konsul-Konsul Negara
Luar

32. c) Dato’ Pengelola Bijaya
Diraja
d) Timbalan-Timbalan
Setiausaha Kerajaan
Negeri
e) Ketua Polis Negeri
f) Panglima 2 Briged
92. Bekas-Bekas Setiausaha
Kerajaan Negeri
93. Yang Arif Hakim-Hakim
Mahkamah Seksyen
94. Ahli-Ahli Majlis Mesyuarat
Agama Islam
95. Ahli-Ahli Suruhanjaya

33. 96. Setiausaha Politik kepada
Menteri Besar
97. a) Setiausaha Politik
kepada Perdana Menteri
b) Setiausaha Politik kepada
Timbalan Perdana
Menteri
c) Setiausaha-Setiausaha
Politik kepada Menteri-
Menteri
d) Setiausaha-Setiausaha
Politik kepada Timbalan-
Timbalan Menteri

34. 98. Ketua-Ketua Jabatan Kerajaan :
a) Pengarah-Pengarah
(Negeri dan Persekutuan) di
peringkat Negeri (mengikut
gred gaji masing-masing)
b) Pegawai-Pegawai Daerah
(mengikut gred gaji
masing-masing)
c) Pengurus-Pengurus Besar
Perbadanan-Perbadanan
Negeri (mengikut
kekananan masing-masing)
d) Yang Dipertua-Yang
Dipertua Majlis
Perbandaran (mengikut
kekananan masing-masing)

35. 99. Ketua Protokol dan Istiadat
Negeri
100.Orang Besar Perak
a) Yang Dihormati Toh-Toh
Muda Orang Besar
Ampat
b) Yang Dihormati Toh-Toh
Muda Orang Besar de-
Lapan
c) Yang Dihormati Orang
Besar Enam Belas
d) Yang Dihormati Orang
Besar Tiga Puluh Dua
101. Setiausaha Majlis
Bandaraya Ipoh
102.Yang Arif Majistret-

36. 103. Ahli-Ahli Darjah :
a) Paduka Cura Si Manja
Kini (P.C.M.)
b) Paduka Mahkota Perak
(P.M.P.)
c) Perwira Taming Sari
(P.T.S.)
105.a) Timbalan-Timbalan
Ketua Jabatan Negeri
(mengikut gred gaji
masing-masing)
b) Timbalan-Timbalan
Ketua Jabatan
Persekutuan (mengikut
104. a) Johan Mangku Negara
(J.M.N.)
b) Johan Setia Mahkota
(J.S.M.)
c) Johan Setia Diraja
(J.S.D.)

37. 106. a) Penolong-Penolong
Ketua Jabatan Negeri
(mengikut gred gaji
masing-masing)
b) Penolong-Penolong
Ketua Jabatan
Persekutuan
(mengikut gred gaji
masing-masing)
107. Ahli-Ahli Darjah :
a) Cura Si Manja Kini
(A.C.M.)
b) Mahkota Perak
(A.M.P.)

38. c) Hulubalang Taming Sari
(H.T.S.)
d) Mangku Negara (A.M.N.)
e) Kesatria Taming Sari
(K.T.S.)
f) Taming Sari (A.T.S.)
108.Jaksa-Jaksa Pendamai
(J.P.)
109.Penghulu-Penghulu
110.Ahli-Ahli Pingat Negeri :
a) Pingat Keberanian Handal
(P.K.H.)
b) Pingat Pekerti Terpilih

39. c) Pingat Kebaktian Jasa
(P.J.K.)
d) Pingat Lama
Perkhidmatan (P.L.P.)
111. Naib-Naib Kadi
112. a) Ketua-Ketua Kampung
b) Ketua-ketua Kaum