SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  54
สมาส
นามศัพ ท์ ้    ้
ตั งแต่ ๒ ขึ น

ไป         
ท่ านย่ อเข้ าเป็ นบท
เดีย วกัน  ่   
ชื อสมาส
สมาสในบาลีภ าษาว่า โดยกิจ
มี     
๒ อย่ าง คื อ
สมาสที่ท ่า นลบวิภ ัต ติเ สีย
แล้ว  ยกว่ า
เรี

“ลุต ฺต สมา
โส  ”
มีอ ุท าหรณ์ว ่า 
11/07/13

1
สมาส
นามศัพ ท์ ้    ้
ตั งแต่ ๒ ขึ น

ไป         
ท่ านย่ อเข้ าเป็ นบท
เดีย วกัน  ่   
ชื อสมาส
สมาสที่ท า นยัง มิไ ด้ล บ
่
วิภ ัต ติ ยกว่ า
เรี

ลุต ฺต สมาโส 
”
มีอ ท าหรณ์ว ่า
ุ
11/07/13

“อ

2
สมาส
สมาสนั้น     ่
ว่ าโดยชื อ

มี    
๖ อย่ าง คื อ

กมฺม ธารโยทิค   ตปฺป ุร ิโ ส 
ุ
ทวนฺท ฺโ ว อพฺย ยีภ าโว   พหุ

พฺพ ิห ิ
11/07/13

3
สมาส

กัม มธารยสมาส

 นามศัพ ท์              
๒ บท มี วิ ภั ตติ และวจนะเป็ น
อย่า งเดีย วกัน     ่ 
บทหนึ งเป็ น
ประธาน        
คื อ เป็ นนามนามบทหนึง เป็น วิเ ส
่
สนะ                
คื อ เป็ นคุ ณนาม หรื อเป็ นคุ ณนาม
ทั้ง                
๒ บท มี บทอื่ นเป็ นประธาน ที่ ท่ าน
ย่อ เข้า เป็น บทเดีย วกัน  ่     
ชื อ กั มมธารย
สมาส     อย่า ง คือ 
ๆ นั้ น มี ๖


วิเ สสนปุพ ฺพ ปโทวิเ สสนุต ฺต รป
โท        
วิ เสสโนภยปโท
วิเ สสโนปมปโทสมฺภ าวนปุพ ฺพ ป
11/07/13

4
สมาส

กัม มธารยสมาส      
วิ เสสนบุ พ
พบท


 มีบ ท       ่  บท
วิ เสสนะ อยู ต้ น
ประธานอยู่ข ้า ง
หลัง    ้ 
อย่ างนี
มหนฺโ ต ปุร ิโ ส   มหาปุ

ริโ ส  บุร ุษ ใหญ่
ขตฺต ิย า กฺ า    ขตฺต ิ
11/07/13

5
สมาส

กัม มธารยสมาส  
วิ เส
สนุต ตรบท


 มีบ ทวิเ สสนะ   ่   
อยู หลั ง บท
ประธานอยูห น้า อย่า งนี้
่
 สตฺโ ต  วิเ สโสสตฺต วิ
เสโส  สัต ว์ว ิเ ศษ
 นโร วโรนรว
11/07/13

6
สมาส

กัม มธารยสมาส        
วิ เสสโนภยบท


 มีบททั้ง      
๒ เป็ นวิ เสสนะ มี บทอื่ น

เป็นประธาน 
อย่ างนี้

สีติฺจ  
สมฏฺ ิฺจ สี ต

สมฏฺ านที ทั้งเย็นทั้งเกลี้ยง

่
อนฺโธ  ปุ
จ วธิ โร จ อนฺ ธวธิ โร
ริโสบุรุษ ้งบอดทั้งหนวก
ทั
11/07/13

7
สมาส

กัม มธารยสมาส        
วิ เสสโนปมบท


 มีบ ทวิเ สสนะเป็น อุป มา       
จั ดเป็ น ๒ ตาม
วิเ สสนะอยูห น้า และหลัง
่
สมาสที่ม ีอ ุป มาอยูห น้า  เรีย ก  อุป มาปุพ ฺพ ป
่
โท อย่า งนี้
 สงฺข  อิว  ปณฺฑ ร   สงฺ ปณฺฑ ร
  ข 
ิีร  ้า    ขาวเพีย งดัง สัง ข์
นำ
นม
 กาโก อิว  สูโ ร     กากสู
โร  คนกล้า เพีย งดัง กา
 ทิพ ฺพ  อิว  จกฺข ุ   ทิพ ฺพ
11/07/13

8
สมาส

กัม มธารยสมาส        
วิ เสสโนปมบท


 มีบ ทวิเ สสนะเป็น อุป มา       
จั ดเป็ น ๒ ตาม
วิเ สสนะอยูห น้า และหลัง
่
สมาสที่ม ีอ ุป มาอยูห ลัง  เรีย ก  อุป มานุต ฺ
่
ตรปโท  า งนี้
อย่
 นโร    ว นร
สี โห อิ
สีโ ห  นระเพีย งดัง สีห ะ
 าณ   อิว าณ
จกฺ ขุ
จกฺข ุ ญาณเพีย งดัง จัก ษุ
 ปิฺ า    อิว ปฺ าปา
ปาสาโท
11/07/13

9
สมาส



กัม มธารยสมาส          
สั มภาวนบุ พพบท

 มีบ ทหน้า อัน ท่า นประกอบด้ว ย  อิ
ติ ศัพ ท์บทหลัง เป็น ประธานอย่า งนี้ 
           

 ขตฺต ิโ ย    อิต ิ มาโน   
อห
ติย มาโน  มานะว่า 
เรา
เป็น     
กษั ตริ ย์
 สตฺโ ต  อิ
ติ สฺ า       
สต
ความสำา คัญ ว่า สัต ว์
 สมโณ   ต ิ ปฏิ ฺ า    สมณ
อห อิ
11/07/13

10
สมาส

กัม มธารยสมาส    
อวธารณ
บุพ พบท


 มีบ ทหน้า อัน ท่า นประกอบ

ด้ว ย  เอว ศัพ ท์ เพื่อ จะห้า ม
    

เนื้อ ความอัน อื่น เสีย     
บทหลั ง
เป็น ประธานอย่า งนี้

ปิฺ า 
เอว ปโชโต    ปฺ าปโ
 
โต  ประทีป  น โพลงทั่ว คือ ปัญ ญา
อั    

11/07/13

11
สมาส

ทิค ุส มาส


 กัม มธารยสมาส       ่
มี สั งขยาอยู

ข้า งหน้า  ่   
ชื อทิ คุ
สมาส  ้      
ๆ นั น มี ๒ อย่ าง คื
อ สมาหาโร      
อสมาหาโร
 ทิค ุส มาส  ่     
ที ท่ านรวมนาม
ศัพ ท์  ้        
มี เนื อความเป็ นพหุ
วจนะ ทำา ให้เ ป็น เอก
วจนะ        ่อ สมาหารทิ
นปุ สกลิ งค์ชื
11/07/13

12
สมาส
ทิค ุส มาส
อสมาหาโร 
 เอโก      
ปุ คฺ คโล
เอก
ปุค ค โล  บุค คลผู้เ ดีย ว
ฺ
 จตสฺโ ส     
ทิ สา
จตุ
ทฺท ิส า  ทิศ    
๔ ท
11/07/13

13
สมาส
ตัป ปุร ิส สมาส

 นามศัพ ท์ม ี อ วิภ ัต ติ
เป็น ต้น   ่       
ในที สุ ด ท่ านย่ อเข้ า
ด้ว ยบทเบื้อ งปลาย  ่    
ชื อ ตั ปปุ ริ ส
สมาส  ้      
ๆ นี
มี ๖ อย่ าง คื อ

ทุต ิย าตปฺป ุร ิโ ส ตติย าตปฺป ุร ิโ ส จตุ
ตฺถ ีต ปฺป ุร ิโ ส
ปิฺจ มีต ปฺป ุร ิโ ส
ฉฏฺ ิีต ปฺป ุร ิโ ส
สตฺต มีต ปฺป ุร ิโ ส
11/07/13

14
สมาส
ทุต ิย าตัป ปุร ิส ะ
 สุข  ปตฺโ ต        ต
สุข ปฺป ตฺโ 

ริโ ส       ซึ้ง สุข
บุ รุ ษ
ถึ งแล้ ว
คาม คโต    คามค
โต     
ปุ ริ โส บุ รุ ษ
ไป
แล้ว สูบ ้า น
่
สพฺพ รตฺต ึ โสภโณ       ร
สพฺพ
โสภโณ   
จนฺ
โท     
พระจั นทร์
11/07/13

15
สมาส
ตติย าตัป ปุร ส ะ
ิ

อสฺเ สน ยุต ฺโ ต      อสฺส
รโถ
โถ         ว ยม้า
รถ เที ยมแล้ ว ด้
สลฺเ ลน วิท ฺโ ธ      ล วิท ฺโ ธ 
สลฺ   
ตุ    อัน ลูก ศรแทงแล้ว
สั ตว์
อสิน า กลโห   
อสิ
กลโห       เพราะดาบ
ความทะเลาะ
11/07/13

16
สมาส
จตุต ถีต ัป ปุร ิส ะ
กิิน สฺส ทุส ฺ
ส  
กิิ
นทุส ฺส  
ผ้ า
เพื่อ
กฐิน
อาคนฺต ุก สฺส  ภตฺต  
คนฺต ุก ภตฺต  
ภั ต เพื่อ ผู้ม า
คิล าน
11/07/13

17
สมาส
ปัญ จมีต ัป ปุร ิส ะ

โจรมฺห า ภย 
โจร
ภย 
ภั ย
แต่โ จร
มรณสฺม า ภย 
มร
ภย      แต่ค วามตาย
ความกลั ว
พนฺธ นา มุต ฺโ ต     พ
มุต ฺโ ต        
สตฺ โต สั ตว์
พ้ น
แล้ว 
11/07/13

18
สมาส
ฉัฏ ฐีต ัป ปุร ิส ะ

ริฺโ  ปุต ฺโ ต   ราชปุต

โต   
บุ ตร
แห่ง พระราชา
ธิฺ าน  ราสิ     รา
ธฺ
สิ  
กอง
แห่ง ข้า ว
เปลือ ก 
รุก ข สฺส  สาขา   รุก ฺข
ฺ

สาขา  
กิ่ ง
แห่ง ต้น ไม้
11/07/13

19
สมาส
สัต ตมีต ัป ปุร ิส ะ

รูเ ป สฺ า 

สิฺ า     า   ใน
ความสำ
คั ญ
รูป 
สส าเร ทุก ฺข     
ส
ข    ในสงสาร
ทุ กข์
วเน ปุป ฺผ  
ว
ปุป ฺผ     
ดอกไม้
ในป่า
11/07/13

20
สมาส

อุภ ยตัป ปุร ิส ะ     
กั มมธาร
ย         
มี น เป็ นบทหน้ า
มี        
น อยู่ หน้ า อย่ างนี้
น พฺร าหฺม โณ 
อพฺ
ราหฺม โณ      
อย ชโน ชน
นี้ มิใ ช่พ ราหมณ์
น วสโล อ วสโล   
อย ช
โน    ้ ใ ช่ค นถ่อ ย
ชนนี
มิ
น อสฺโ ส อน สฺโ ส    
อย สต
11/07/13

21
สมาส

ตัป ปุร ิส ะ        
กั บ กั มมธารยะ
 ตัป ปุร ิส สมาสนี้แ ปลกกัน

กับ         ้
กั มมธารยะ อย่ างนี
กัม มธารยะมีว ิภ ัต ติแ ละวจนะเสมอ
กัน           
บทหนึ่ งเป็ นประธาน บท
หนึ่ง เป็น วิเ สสนะหรือ เป็น วิเ สสนะ
ทัง    
้ ๒ บท
ส่ว นตัป ปุร ิส สมาสมีว ิภ ัต ติแ ละวจนะ
ไม่เ สมอกัน  ้      
ผู ศึ กษาพึ งสั งเกต
11/07/13

22
สมาส

ทวัน ทวสมาส

 นามนามตั้ง แต่     ้
๒ ศั พท์ ขึ น

ไป              
ท่ านย่ อเข้ าเป็ นบทเดี ยวกั น
ชือ          
่ ทวั นทวสมาส ๆ นี้
มี     
๒ อย่ าง คื อ
 สมาหาโร 
อสมาหาโร
11/07/13

23
สมาส

ทวัน ทวสมาส    
สมาหาโร

สมโถ จ วิป สฺส นา  จสมถวิป สฺ
สน  สมถะ ด้ว ย วิป ัส สนา  ด้ว ยชื่อ
สมถะและวิป ส สนา
ั
สงฺโ ข  จปณ
โว  จสงฺข ปณว  สัง ข์ ด้ว ย
บัณ เฑาะว์ ด้ว ยชื่อ สัง ข์แ ละ
บัณ เฑาะว์
ปตฺโ ต  จ จีว รฺ จปตฺต
จีว ร  บาตร ด้ว ย จีว ร  ด้ว ยชื่อ
บาตรและจีว ร
11/07/13

24
สมาส

การใช้ท วัน ทวสมาส

 สตฺถ า   
ปตฺ ต
จีว รำ        
คเหตฺ วา วิ หารำ
คโต

 ภิก ฺข ุ          
สมถวิ ปสฺ สนำ
อุ คฺ ค
เหตฺว า     
วนำ
คโต
11/07/13

25
สมาส

ทวัน ทวสมาส     
อสมาหาโร

จนฺท ิม า  จ สุร ิโ ย  จจนฺท ิม
สุร ิย า พระจัน ทร์ ด้ว ย พระอาทิต ย์
ด้ว ย ชื่อ พระจัน ทร์แ ละพระอาทิต ย์ท

สมโณ  พฺร าหฺม โณจสมณพฺ
จ

ราหฺม ณา สมณะ  ว ย พราหมณ์ด้ว ยชื่
ด้
อสมณะและพราหมณ์ 
ท
สารีป ต ฺโ ต  จ โมคฺค ลฺล าโน 
ุ
จสารี
ปุต ฺต โมคฺค ลฺล านาพระสารี
บุต ร  ด้ว ย พระโมคคัล ลานะ ด้ว ยชื่อ พระ
สารีบ ต รและพระโมคคัล ลานะ  
ุ
ท
11/07/13

26
สมาส



การใช้ท วัน ทวสมาส



ธีต โร   
ปณฺ ณปุ ปฺ ผ
ผลานิ
คเหตฺ วา

วิ
หารำ
คตา
สารีป ุต ฺต โมคฺค ลฺล านา 
วิ
หารำ
คตา
 สตฺถ า         
ปตฺ ตจี วรำ
คเหตฺ
วา     
วิ หารำ
คโต
 ภิก ฺข ุ          
สมถวิ ปสฺ สนำ
อุ คฺ ค
เหตฺว า     
วนำ
คโต
11/07/13

27
สมาส

ทวัน ทวสมาส        
กั บ วิ เสสโนภย
บท      
กั มมธารยะ
ทวัน ทวสมาสนี้แ ปลกกัน กับ   
วิ เสส
โนภยบทกัม มธารยะ    ้
อย่ างนี


11/07/13

วิเ สสโนภยบทเป็น บทวิ
เสสนะทัง 
้ ๒ บท
ทวัน ทวสมาสเป็น บท
ประธานทัง สิ้น
้

28
สมาส

อัพ ยยีภ าวสมาส
สมาสที่ม ีอ ุป สัค หรือ นิบ าตอยูข ้า ง
่
หน้า  ่      
ชื ออั พยยี ภาว
สมาสๆ      
มี ๒ อย่ าง คื อ


11/07/13

อุป สคฺค
ปุพ ฺพ โก 

นิป าต
ปุพ ฺพ โก

29
สมาส

อัพ ยยีภ าวสมาส     
อุ ปสคฺ ค
ปุพ ฺพ โก 

นครสฺส อุปนคร ที่ใกล้เคียง
สมี ป
แห่งเมือง ่
ชื อใกล้ เมื อง
ทรถสฺส นิทฺทรถความ
อภาโว
ไม่ม     
ี แห่ งความกระวนกระวายชื่ อความ
ไม่มความกระวนกระวาย
ี
วาต  
อนุ วตฺ ต
ตี  อนุวาตย ถ่ง
ติ
วตฺ ุ สิ

ใด     ่  
ย่ อมเป็ นไปตามซึ งลม เหตุ
11/07/13

30
สมาส

อัพ ยยีภ าวสมาส      
นิ ปาตปุ พฺ พ
โก 

วุฑฒาน     ยถา
ฺ
ปฏิ ปาฏิ
วุฑฒ ลำาดับ   
ฺ
แห่ งคนเจริ ญ
แล้ว      
ท ชื่ อว่ าตามคนเจริ ญแล้ ว
ชีวสฺส      ยาว
ยตฺ ตโก ปริ จฺ เฉโท
ชีวำกำหนด  ง
เพียงไร แห่
ชีวต ่   
ิ
ชื อเพี ยงไรแห่ งชี วิ ต
ปพฺพตสฺส  ติ
ติ โร
โรปพฺพตภายนอก   
แห่ งภู เขา
11/07/13

31
สมาส

พหุพ พิห ส มาส
ิ

 สมาสอย่า งหนึ่ง     ่  
มี บทอื นเป็ น

ประธาน  ่      
ชื อพหุ พพิ หิ ๆ
มี           
๖ อย่ าง ตามวิ ภั ตติ
คื อ
 ทุต ิย าพหุพ พิห ิ     
ตติ ยาพหุ
พพิห ิ จตุต ถีพ หุพ พิห ิ ปัญ จมี
พหุพ พิห ิ ฉัฏ ฐีพ หุพ พิห ิ สัต ตมีพ หุ
พพิห ิ
11/07/13

32
สมาส

ทุต ิย าพหุพ พิห ิส มาส


 ทุติยาพหุพพิหิ   ่    
เอาบทที เป็ นทุ ติ ยา

วิภัตติ         
ในวิ เคราะห์ เป็ นประธาน แห่ งบท
สมาส ้
อย่ างนี
อาคตา ยโสอาคตสมโณอารา
สมณา

โมสมณะ 
ท มาแล้ ว สู่ อาราม
ใด ้  ่ 
อาราม นั น ชื อว่ ามี สมณะมาแล้ ว
รุฬหา  ยโสรุฬฺหลโตรุกฺ
ฺ
ลตา

โขเครือวัลย์ ้   
ขึ นแล้ ว สู่ ต้ นไม้
ใด   ้  ่ 
ต้ นไม้ นั น ชื อว่ ามี เครื อวั ลย์
ขึนแล้ว
้
11/07/13

33
สมาส

ตติย าพหุพ พิห ิส มาส


 ตติย าพหุพ พิห ิ    ่     
เอาบทที เป็ นตติ ยา

วิภ ัต ติ           
ในวิ เคราะห์ เป็ นประธาน แห่ ง
บทสมาส    ้
อย่ างนี
ชิต านิ      เยน โส  ชิ
อิ นฺ ทฺ ริ ยานิ
ติน ฺท ฺร ิโ ยสมโณ อิน ทรีย ์ท
  อัน
สมณะใด          ้  ่
ชนะแล้ ว สมณะ นั น ชื อ
ว่า มีอ ิน ทรีย อ ัน ชนะแล้ว
์
กต    เยน โส   
ปุ ฺฺ

กตปุ ฺโ ปุร ิโ ส บุญ อัน บุร ุษ
   
ใด  า           
ทำ
แล้ ว บุ รุ ษ นั้ น ชื่ อว่ า
11/07/13

34
สมาส

จตุต ถีพ หุพ พิห ิส มาส



จตุตถีพหุพพิหิ   ่    
เอาบทที เป็ นจตุ ตถี
วิภัตติ         
ในวิ เคราะห์ เป็ นประธาน แห่ งบท
สมาส ้
อย่ างนี
ทินฺโน ยสฺสโสทินฺนสุงฺ
สุ งฺ โก
โกราชาส่วย   นชาว
นาคเรหิ อั  
เมือง    
ท ถวายแล้ ว แด่ พระราชาใด พระ
ราชา ้    
นั น ชื่ อว่ ามี ส่ วยอั นชาว
เมือง 
ท ถวายแล้ ว
กต    สโสกตทณฺฑกมฺ
ทณฺ ฑกมฺ ม ยสฺ
โมสิสฺโสทัณฑกรรมนอาจารย์
อั  ทำ
11/07/13

35
สมาส

ปัญ จมีพ หุพ พิห ิส มาส



ปัญ จมีพ หุพ พิห ิ    ่      
เอาบทที เป็ นปั ญจมี
วิภ ัต ติ           
ในวิ เคราะห์ เป็ นประธาน แห่ ง
บทสมาส    ้
อย่ างนี
นิค ค ตา    ยสฺม า โส นิค ฺค ตช
ฺ
ชนา
โน คาโม ชน ท       ว    า
 ออกไปแล้  จากบ้
ใด    ้            
บ้ าน นั น ชื่ อว่ ามี ชนออกไปแล
ปติต านิ    ยสฺม า โส ปติ
ผลานิ
ตผโล  ก ฺโ ข ผล ท      ว จาก
รุ
 หล่น แล้ 
ต้น ไม้ใ ด     ้  ่    
ต้ นไม้ นั น ชื อว่ ามี ผล
หล่น แล้ว
11/07/13

36
สมาส

ฉัฏ ฐีพ หุพ พิห ิส มาส



ฉัฏ ฐีพ หุพ พิห ิ    ่     
เอาบทที เป็ นฉั ฏฐี
วิภ ัต ติ           
ในวิ เคราะห์ เป็ นประธาน แห่ ง
บทสมาส    ้
อย่ างนี
ขีณ า    ยสฺส  โส ขีณ าส
อาสวา
โว  ภิก ฺข ุ  อาสวะ ท     
 ของภิก ษุ
ใด  ้        ้    
สิ นแล้ ว ภิ กษุ นั น ชื่ อว่ า
มีอ าสวะสิน แล้ว
้
สนฺต     ยสฺส  โส สนฺต
จิ ตฺ ต
จิต ฺโ ต  ภิก ฺข ุ  จิต ของภิก ษุใ ด 
      ระงับ
แล้ว     ้  ่    
ภิ กษุ นั น ชื อว่ ามี จิ ต
11/07/13

37
สมาส

ฉัฏ ฐีอ ุป มาพหุพ พิห ิส มาส



ฉัฏฐีพหุพพิหิ   ่    
เอาบทที เป็ นฉั ฏฐี
วิภัตติ         
ในวิ เคราะห์ เป็ นประธาน แห่ งบท
สมาส ้
อย่ างนี
สุว
ณฺณสฺส     สโสสุว
วณฺ โณ อิ ว วณฺ โณยสฺ
ณฺณวณฺโณภควาวรรณของพระผู้มีพระภาค

ใด       
เพี ยงดั ง วรรณแห่ งทอง พระผู้ มี พระ
ภาค ้    
นั น ชื่ อว่ ามี วรรณเพี ยงดั งวรรณ
แห่งทอง
พฺรหฺมุ
11/07/13

38
สมาส

สัต ตมีพ หุพ พิห ิส มาส



สัตตมีพหุพพิหิ   ่    
เอาบทที เป็ นสั ตตมี
วิภัตติ         
ในวิ เคราะห์ เป็ นประธาน แห่ งบท
สมาส ้
อย่ างนี
สมฺปนฺนานิ สสฺสานิ ยสฺมึ โส  สมปนฺนสสฺโส
ชนปโท ข้าวกล้า ท. ในชนบทใด ถึงพร้อมแล้ว
ชนบท นั้น ชื่อว่ามีข้าว กล้าถึงพร้อมแล้ว
พหู   มึ โสพหุนทิโก
นทิ โย ยสฺ
ชนป
โทแม่น้ำท
 ในชนบท
 
ใด        ้า
มาก ชนบท นั้ น ชื่ อว่ ามี แม่ นำ
มา
11/07/13

39
สมาส



น             
บุ บพบท พหุ พพิ หิ สมาส

นตฺถิ   อสโมผู้
ตสฺ ส สโม
ติ
เสมอ      
ไม่ มี แก่ ท่ าน ตสฺ ส ภควโต แก่
พระผู้มีพระภาคนั้น  
เหตุ
นั้น   ่ ้
โส ท่ าน ชื อว่ ามี ผู
เสมอ   ้
หามิ ได้ หรื อไม่ มี ผู เสมอ
นตฺถิ       
ตสฺ ส ปฏิ ปุ คฺ คโล
ติ อปฺปฏิ
ปุคฺคโลบุคคลเปรียบมี แก่ท่าน  
ไม่    เหตุ


นั้น   ่    
ท่ าน ชื อว่ ามี บุ คคลเปรี ยบ
หามิได้     
หรื อไม่ มี บุ คคลเปรี ยบ
นตฺถิ     อ
ตสฺ ส ปุ ตฺ ตา
ติ
11/07/13

40
สมาส

การใช้           
น บุ บพบท พหุ พพิ หิ
สมาส



เอโก 
สุ ว

ณฺณ วณฺโ ณ 
เถโร

วิ
หารำ
อาคโต
เอโก 
อ
ปุต ฺต โก 
เสฏฺ ฐี

วิ

11/07/13

41


ภิน นาธิก รณพหุพ พิห ิส มาส

 ในวิเ คราะห์แ ห่ง สมาสใด    ้    
บททั งหลายมี
วิภ ัต ติต ่า งกัน         ้   
ท่ านเรี ยกสมาสนั นว่ า ภิ น
นาธิก รณพหุพ พิห ิ
เอกรตฺต อสฺสาติ เอกรตฺตวาโสความ
ึ วาโส
ิ
อยู           
่ ของเขา อสฺ ส ชนสฺ ส ของชนนั้ น สิ้ นคื น

เดียว   ้   ่ 
เหตุ นั น โส เขา ชื อว่ ามี ความอยู่
สินคืนเดียว
้
อุรสิ  ยสฺสโสอุรสิโลโม พฺ
โลมานิ
ราหฺมโณขนท ที่อก    
   ของพราหมณ์
ใด       
อตฺ ถิ มี อยู่
พราหมณ์ นั้ น ชื่ อว่ ามี
ขนที่อก
อสิ   ยสฺสโสอสิหตฺ
หตฺ เถ
โถโยโธดาบ      คน
มี
ในมือ ของทหาร
11/07/13
42
รบ   ้    
ใด ทหาร นั น ชื่ อว่ ามี ดาบในมื อ
สมาส



พหุพ พิห ิส มาส   ้     
มี เนื อความเป็ น
พหุว จนะ

กต เยหิเต กตกุ
กุ สล
สลาชนากุศล   ท
อันชน   ทำ
ใด
แล้ว    ้  
ชน ท นั น ชื่ อว่ ามี กุ ศลอั น
ทำาแล้ว
อาวุธา   เยสเต อาวุธหตฺ
หตฺ เถสุ
ถาโยธาอาวุธท

มี
ใน
11/07/13

43
สมาสท้อ ง



ธมฺโม
เอว จกฺ ก
ธมฺ ม
จกฺกจักรคือธรรมอว
กัม
ปวร 
ธมฺ มจกฺ ก
ปวรธมฺ ม
จกฺกธรรมจักรบวร
กัม
วิ
ปวตฺติต    
ปวรธมฺ มจกฺ กำ เยน โส
ปวตฺ
ติตปฺปวรธมฺมจกฺโก   
ภควา
ธรรมจักรบวร   ้    
อั นพระผู มี พระภาคใด ให้
เป็นไปแล้ว  ้    ้  ่
พระผู มี พระภาค นั น ชื อว่ า
มีธรรมจักรบวร     
อั นให้ เป็ นไปแล้ ว
11/07/13

44
สมาสท้อ ง



คนฺโธ  
จ มาลา จ
คนฺ ธมา
ลาของหอมวย ระเบียบ ด้วย ชื่อ าของ
ด้    ว่ 


หอมและระเบียบ อ 
ท
ทวั น
ตา      
อาทโย เยส ตานิ
คนฺ ธมาลาที
นิ  มันท
วตฺ ถู นิ
  ตาคนฺธมาลา 
   ของห
และระเบียบ  ้      
ท นั น เป็ นต้ น ของ
วัตถุ    ้  ่
ท ใด วั ตถุ ท นั น ชื อว่ ามี
ของหอมและระเบียบเป็นต้น
สมาสนี้เ รีย กว่า            
ฉั ฏฐี ตุ ลยาธิ กรณพหุ
11/07/13

45
สมาสท้อ ง



คนฺธมาลาทีนิ  
หตฺ เถ
สุ  คนฺธมาลาทิหตฺถา สฺ
เยส เต
มนุ 
สา
วัตถุ    
ท มี ของหอมและระเบี ยบ
เป็นต้น   
มี ในมื อ ท ของ
มนุษย์     ้  
ท ใด มนุ ษย์ ท นั น ชื่ อ
ว่ามีวัตถุมีของหอมและระเบียบเป็นต้นในมือ
11/07/13

46
การใช้ส มาสท้อ ง



ปวตฺตตปฺปวรธมฺมจกฺ
ิ
โก วิหารำ 
ภควา

อาคโต

ชนา         
คนฺ ธมาลาที นิ วตฺ ถู นิ คเหตฺ
วา      
วิ หารำ คนฺ ตฺ วา สตฺ ถารำ ปู
เชนฺติ
คนฺธมาลาทิหตฺถา 
มนุ สฺ สา วิ
หารำ        
คนฺ ตฺ วา สตฺ ถารำ ปู เชนฺ ติ
11/07/13

47
สมาส



สหบุพ พบท        
พหุ พพิ หิ สมาส

สหปุตฺเตนวตฺตตี
โย      
ติ
ส
โตปิตาชนใดอมเป็น  วย
ย่   ไป กับ ด้


บุตร   ้      ้  ่
เหตุ นั น โส ชโน ชนนั น ชื อ
ว่าเป็นไปกับด้วยบุตร  
คื อ บิ ดา
สหรฺาวตฺตตี
ยา     
ติ
กา  บริษัทย่อมเป็นไป กับ ด้วย
ปริ สา
ใด      
พระราชา   ้    
เหตุ นั น สา ปริ สา บริ ษั ท
นั้น       
ชื่ อว่ าเป็ นไปกั บด้ วยพระราชา
สหมจฺเฉเรน ตตี
ย วตฺ    สม
ติ
11/07/13

48
การใช้ส มาสท้อ ง



สปุตฺโตเสฏฺฐี วิหารำ 
อาคโต


สราชิกา       
ชนา คนฺ ธมาลาที นิ วตฺ ถู
นิ      
คเหตฺ วา วิ หารำ อาคตา
ตสฺมึ    
ขเณ ตสฺ ส ปุ ริ สสฺ ส สมจฺ
เฉร      
จิ ตฺ ต อุ ปฺ ปชฺ ชิ 


11/07/13

49
สมาส

คำา ถามชื่อ สมาสให้ผ ู้ศ ึก ษาตอบ

 ๑   นาคใหญ่
มหานาโค
๒     
ติ ทณฺ ฑ ไม้ ๓ อั น
๓  คโตไปแล้วสู่ป่า
อรฺฺ 

๔   และทาส
ทาสี ทาส ทาสี
๕  
ติ โรปาการ ภายนอกแห่ง
กำาแพง
๖      าดำา
กณฺ หเนตฺ โตมีต
11/07/13

50
สมาส

คำา ถามชื่อ สมาสให้ผ ู้ศ ึก ษาตอบ

 ๗  มีความรักตั้งอยู่
ฺิ เปโม
ต
๘   ่ใกล้เคียงแห่งป่า
อุ ปวน
ที
๙  
นรนาริ โย นระและนารี 
ท
๑๐   
สงฺ ฆทาน ทานเพื่อสงฆ์
๑๑     
ปฺฺ ิ นฺ ทฺ ริ ยา
จ
นิ อินทรีย์  
๕ ท
๑๒   รุษสูงสุด
ปุ ริ สุ ตฺ ตโม บุ
11/07/13

51
สมาส

คำา ถามชื่อ สมาสให้ผ ู้ศ ึก ษาตอบ

 ๑๓   าธน พย์คือปัญญา
ปฺฺ ทรั

๑๔  กุศลอันทำาแล้ว
กตกุ สโล มี
๑๕  นไม้ในป่า
วนรุ กฺ โข ต้
๑๖     นแล้วจากบาป
ปาปรหิ โต เว้
๑๗   สมฺ มต ว่าบุญ
ปุ ฺฺ สมมติ

๑๘    ศอันท่านให้แล้ว
ทิ นฺ นยโสมีย
11/07/13

52
สมาส

คำา ถามชื่อ สมาสให้ผ ู้ศ ึก ษาตอบ

 ๑๙    หน้าเพียงดังหน้า
มหิ ฬามุ โขมี
แห่งช้างพัง
๒๐         สถ์และ
คหฏฺ ปพฺ พชิ ตา ฤหั
ค
บรรพชิต
๒๑    ทธเจ้าเพียง
พุ ทฺ ธสี โหพระพุ
ดังสีหะ
๒๒     รเพื่อผู้ไป
คมิ กภตฺ ต ภัต
๒๓    
อนฺ โตเคห ภายในแห่งเรือน
11/07/13

53
11/07/13

54

Contenu connexe

En vedette

Classroom rules
Classroom rulesClassroom rules
Classroom rulesEric Cruz
 
Effective Usage of Social Media in Dark Skies Awareness
Effective Usage of Social Media in Dark Skies AwarenessEffective Usage of Social Media in Dark Skies Awareness
Effective Usage of Social Media in Dark Skies Awarenessdarkskyamee
 
Classroom rules
Classroom rulesClassroom rules
Classroom rulesEric Cruz
 
Algemene Rekenkamer: Transparantie in de 21ste eeuw
Algemene Rekenkamer: Transparantie in de 21ste eeuwAlgemene Rekenkamer: Transparantie in de 21ste eeuw
Algemene Rekenkamer: Transparantie in de 21ste eeuwArjan Fassed
 
Каталог на велочасти
Каталог на велочастиКаталог на велочасти
Каталог на велочастиIvaylo Dragov
 
Open data en hergebruik
Open data en hergebruikOpen data en hergebruik
Open data en hergebruikArjan Fassed
 
Guerrero- Group Generator
Guerrero- Group GeneratorGuerrero- Group Generator
Guerrero- Group GeneratorTLBaldwin1
 
Don orione nel mondo in italiano (1)
Don orione nel mondo in italiano (1)Don orione nel mondo in italiano (1)
Don orione nel mondo in italiano (1)adamoa4
 
Dulceeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee
DulceeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeDulceeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee
Dulceeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeejaviera1696
 
Dulceeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee
DulceeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeDulceeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee
Dulceeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeejaviera1696
 
แปลโดยพยัญชนะเรื่องพราหมณ์ชื่อว่าจูเฬกสาฎก ๘
แปลโดยพยัญชนะเรื่องพราหมณ์ชื่อว่าจูเฬกสาฎก ๘แปลโดยพยัญชนะเรื่องพราหมณ์ชื่อว่าจูเฬกสาฎก ๘
แปลโดยพยัญชนะเรื่องพราหมณ์ชื่อว่าจูเฬกสาฎก ๘วัดดอนทอง กาฬสินธุ์
 

En vedette (20)

Classroom rules
Classroom rulesClassroom rules
Classroom rules
 
Effective Usage of Social Media in Dark Skies Awareness
Effective Usage of Social Media in Dark Skies AwarenessEffective Usage of Social Media in Dark Skies Awareness
Effective Usage of Social Media in Dark Skies Awareness
 
Qusol
QusolQusol
Qusol
 
รายละเอียดวิชาพระไตรปิฎกศึกษา(2)
รายละเอียดวิชาพระไตรปิฎกศึกษา(2)รายละเอียดวิชาพระไตรปิฎกศึกษา(2)
รายละเอียดวิชาพระไตรปิฎกศึกษา(2)
 
Classroom rules
Classroom rulesClassroom rules
Classroom rules
 
RAM
RAMRAM
RAM
 
บทที่ ๕ สรุปใหม่
บทที่ ๕ สรุปใหม่บทที่ ๕ สรุปใหม่
บทที่ ๕ สรุปใหม่
 
Singhanias
SinghaniasSinghanias
Singhanias
 
All US Zip Codes
All US Zip CodesAll US Zip Codes
All US Zip Codes
 
mwoodcock_projectCpart2
mwoodcock_projectCpart2mwoodcock_projectCpart2
mwoodcock_projectCpart2
 
Algemene Rekenkamer: Transparantie in de 21ste eeuw
Algemene Rekenkamer: Transparantie in de 21ste eeuwAlgemene Rekenkamer: Transparantie in de 21ste eeuw
Algemene Rekenkamer: Transparantie in de 21ste eeuw
 
Каталог на велочасти
Каталог на велочастиКаталог на велочасти
Каталог на велочасти
 
Adjectives
AdjectivesAdjectives
Adjectives
 
Open data en hergebruik
Open data en hergebruikOpen data en hergebruik
Open data en hergebruik
 
Guerrero- Group Generator
Guerrero- Group GeneratorGuerrero- Group Generator
Guerrero- Group Generator
 
Don orione nel mondo in italiano (1)
Don orione nel mondo in italiano (1)Don orione nel mondo in italiano (1)
Don orione nel mondo in italiano (1)
 
iLook - Connecting Like Minds
iLook - Connecting Like MindsiLook - Connecting Like Minds
iLook - Connecting Like Minds
 
Dulceeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee
DulceeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeDulceeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee
Dulceeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee
 
Dulceeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee
DulceeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeDulceeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee
Dulceeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee
 
แปลโดยพยัญชนะเรื่องพราหมณ์ชื่อว่าจูเฬกสาฎก ๘
แปลโดยพยัญชนะเรื่องพราหมณ์ชื่อว่าจูเฬกสาฎก ๘แปลโดยพยัญชนะเรื่องพราหมณ์ชื่อว่าจูเฬกสาฎก ๘
แปลโดยพยัญชนะเรื่องพราหมณ์ชื่อว่าจูเฬกสาฎก ๘
 

Plus de วัดดอนทอง กาฬสินธุ์

กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๓ กสิณ ๑๐
กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๓    กสิณ ๑๐กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๓    กสิณ ๑๐
กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๓ กสิณ ๑๐วัดดอนทอง กาฬสินธุ์
 
เอกสารประกอบการสอน วิชา สัมมนาพระพุทธศาสนา1
เอกสารประกอบการสอน วิชา สัมมนาพระพุทธศาสนา1เอกสารประกอบการสอน วิชา สัมมนาพระพุทธศาสนา1
เอกสารประกอบการสอน วิชา สัมมนาพระพุทธศาสนา1วัดดอนทอง กาฬสินธุ์
 
เอกสารประกอบการสอน วิชา สัมมนาพระพุทธศาสนา1
เอกสารประกอบการสอน วิชา สัมมนาพระพุทธศาสนา1เอกสารประกอบการสอน วิชา สัมมนาพระพุทธศาสนา1
เอกสารประกอบการสอน วิชา สัมมนาพระพุทธศาสนา1วัดดอนทอง กาฬสินธุ์
 
แนวข้อสอบวิชาแปลบาลีเป็นไทย แปลไทยเป็นบาลี ๑ ครั้งที่ ๑
แนวข้อสอบวิชาแปลบาลีเป็นไทย แปลไทยเป็นบาลี ๑ ครั้งที่ ๑แนวข้อสอบวิชาแปลบาลีเป็นไทย แปลไทยเป็นบาลี ๑ ครั้งที่ ๑
แนวข้อสอบวิชาแปลบาลีเป็นไทย แปลไทยเป็นบาลี ๑ ครั้งที่ ๑วัดดอนทอง กาฬสินธุ์
 

Plus de วัดดอนทอง กาฬสินธุ์ (20)

กถาวัตถุ
กถาวัตถุกถาวัตถุ
กถาวัตถุ
 
กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๓ กสิณ ๑๐
กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๓    กสิณ ๑๐กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๓    กสิณ ๑๐
กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๓ กสิณ ๑๐
 
กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๒
กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๒กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๒
กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๒
 
กรรมฐาน (สื่อการสอน ๑) สัปดาห์ที่ ๑
กรรมฐาน (สื่อการสอน ๑) สัปดาห์ที่ ๑กรรมฐาน (สื่อการสอน ๑) สัปดาห์ที่ ๑
กรรมฐาน (สื่อการสอน ๑) สัปดาห์ที่ ๑
 
กรรมฐาน (เอกสาร ๑)
กรรมฐาน (เอกสาร ๑)กรรมฐาน (เอกสาร ๑)
กรรมฐาน (เอกสาร ๑)
 
เอกสารประกอบการสอน วิชา สัมมนาพระพุทธศาสนา1
เอกสารประกอบการสอน วิชา สัมมนาพระพุทธศาสนา1เอกสารประกอบการสอน วิชา สัมมนาพระพุทธศาสนา1
เอกสารประกอบการสอน วิชา สัมมนาพระพุทธศาสนา1
 
องค์ประกอบของการสัมมนา๒
องค์ประกอบของการสัมมนา๒องค์ประกอบของการสัมมนา๒
องค์ประกอบของการสัมมนา๒
 
รูปแบบการสัมมนา
รูปแบบการสัมมนารูปแบบการสัมมนา
รูปแบบการสัมมนา
 
เอกสารประกอบการสอน วิชา สัมมนาพระพุทธศาสนา1
เอกสารประกอบการสอน วิชา สัมมนาพระพุทธศาสนา1เอกสารประกอบการสอน วิชา สัมมนาพระพุทธศาสนา1
เอกสารประกอบการสอน วิชา สัมมนาพระพุทธศาสนา1
 
ธรรมภาคปฏิบัติ ๑ รหัส ๐๐๐ ๑๕๑
ธรรมภาคปฏิบัติ ๑ รหัส ๐๐๐ ๑๕๑ธรรมภาคปฏิบัติ ๑ รหัส ๐๐๐ ๑๕๑
ธรรมภาคปฏิบัติ ๑ รหัส ๐๐๐ ๑๕๑
 
ธรรมภาคปฏิบัติ ๓ Ppt
ธรรมภาคปฏิบัติ ๓ Pptธรรมภาคปฏิบัติ ๓ Ppt
ธรรมภาคปฏิบัติ ๓ Ppt
 
ธรรมภาคปฏิบัติ ๓
ธรรมภาคปฏิบัติ ๓ธรรมภาคปฏิบัติ ๓
ธรรมภาคปฏิบัติ ๓
 
ธรรมภาคปฏิบัติ ๕
ธรรมภาคปฏิบัติ ๕ธรรมภาคปฏิบัติ ๕
ธรรมภาคปฏิบัติ ๕
 
๐๐๐ ๒๕๔ ธรรมภาคปฏิบัติ ๔
๐๐๐ ๒๕๔ ธรรมภาคปฏิบัติ ๔๐๐๐ ๒๕๔ ธรรมภาคปฏิบัติ ๔
๐๐๐ ๒๕๔ ธรรมภาคปฏิบัติ ๔
 
รายละเอียดวิชาพระสงฆ์กับภาวะผู้นำ
รายละเอียดวิชาพระสงฆ์กับภาวะผู้นำรายละเอียดวิชาพระสงฆ์กับภาวะผู้นำ
รายละเอียดวิชาพระสงฆ์กับภาวะผู้นำ
 
มคอ ๓ วิชาธรรมภาคปฏิบัติ ๓
มคอ ๓ วิชาธรรมภาคปฏิบัติ ๓มคอ ๓ วิชาธรรมภาคปฏิบัติ ๓
มคอ ๓ วิชาธรรมภาคปฏิบัติ ๓
 
มคอ ๓ วิชาธรรมภาคปฏิบัติ ๕
มคอ ๓ วิชาธรรมภาคปฏิบัติ ๕มคอ ๓ วิชาธรรมภาคปฏิบัติ ๕
มคอ ๓ วิชาธรรมภาคปฏิบัติ ๕
 
รายละเอียดวิชาพระไตรปิฎกศึกษ1
รายละเอียดวิชาพระไตรปิฎกศึกษ1รายละเอียดวิชาพระไตรปิฎกศึกษ1
รายละเอียดวิชาพระไตรปิฎกศึกษ1
 
รายละเอียดวิชาพระไตรปิฎกศึกษา(1)
รายละเอียดวิชาพระไตรปิฎกศึกษา(1)รายละเอียดวิชาพระไตรปิฎกศึกษา(1)
รายละเอียดวิชาพระไตรปิฎกศึกษา(1)
 
แนวข้อสอบวิชาแปลบาลีเป็นไทย แปลไทยเป็นบาลี ๑ ครั้งที่ ๑
แนวข้อสอบวิชาแปลบาลีเป็นไทย แปลไทยเป็นบาลี ๑ ครั้งที่ ๑แนวข้อสอบวิชาแปลบาลีเป็นไทย แปลไทยเป็นบาลี ๑ ครั้งที่ ๑
แนวข้อสอบวิชาแปลบาลีเป็นไทย แปลไทยเป็นบาลี ๑ ครั้งที่ ๑
 

ทดสอบไวยากรณ์ สมาส Power point 50

  • 1. สมาส นามศัพ ท์ ้    ้ ตั งแต่ ๒ ขึ น ไป          ท่ านย่ อเข้ าเป็ นบท เดีย วกัน  ่    ชื อสมาส สมาสในบาลีภ าษาว่า โดยกิจ มี      ๒ อย่ าง คื อ สมาสที่ท ่า นลบวิภ ัต ติเ สีย แล้ว  ยกว่ า เรี  “ลุต ฺต สมา โส  ” มีอ ุท าหรณ์ว ่า  11/07/13 1
  • 2. สมาส นามศัพ ท์ ้    ้ ตั งแต่ ๒ ขึ น ไป          ท่ านย่ อเข้ าเป็ นบท เดีย วกัน  ่    ชื อสมาส สมาสที่ท า นยัง มิไ ด้ล บ ่ วิภ ัต ติ ยกว่ า เรี  ลุต ฺต สมาโส  ” มีอ ท าหรณ์ว ่า ุ 11/07/13 “อ 2
  • 3. สมาส สมาสนั้น     ่ ว่ าโดยชื อ มี     ๖ อย่ าง คื อ กมฺม ธารโยทิค   ตปฺป ุร ิโ ส  ุ ทวนฺท ฺโ ว อพฺย ยีภ าโว   พหุ  พฺพ ิห ิ 11/07/13 3
  • 4. สมาส กัม มธารยสมาส   นามศัพ ท์               ๒ บท มี วิ ภั ตติ และวจนะเป็ น อย่า งเดีย วกัน     ่  บทหนึ งเป็ น ประธาน         คื อ เป็ นนามนามบทหนึง เป็น วิเ ส ่ สนะ                 คื อ เป็ นคุ ณนาม หรื อเป็ นคุ ณนาม ทั้ง                 ๒ บท มี บทอื่ นเป็ นประธาน ที่ ท่ าน ย่อ เข้า เป็น บทเดีย วกัน  ่      ชื อ กั มมธารย สมาส     อย่า ง คือ  ๆ นั้ น มี ๖  วิเ สสนปุพ ฺพ ปโทวิเ สสนุต ฺต รป โท         วิ เสสโนภยปโท วิเ สสโนปมปโทสมฺภ าวนปุพ ฺพ ป 11/07/13 4
  • 5. สมาส กัม มธารยสมาส       วิ เสสนบุ พ พบท   มีบ ท       ่  บท วิ เสสนะ อยู ต้ น ประธานอยู่ข ้า ง หลัง    ้  อย่ างนี มหนฺโ ต ปุร ิโ ส   มหาปุ  ริโ ส  บุร ุษ ใหญ่ ขตฺต ิย า กฺ า    ขตฺต ิ 11/07/13 5
  • 6. สมาส กัม มธารยสมาส   วิ เส สนุต ตรบท   มีบ ทวิเ สสนะ   ่    อยู หลั ง บท ประธานอยูห น้า อย่า งนี้ ่  สตฺโ ต  วิเ สโสสตฺต วิ เสโส  สัต ว์ว ิเ ศษ  นโร วโรนรว 11/07/13 6
  • 7. สมาส กัม มธารยสมาส         วิ เสสโนภยบท   มีบททั้ง       ๒ เป็ นวิ เสสนะ มี บทอื่ น เป็นประธาน  อย่ างนี้ สีติฺจ   สมฏฺ ิฺจ สี ต  สมฏฺ านที ทั้งเย็นทั้งเกลี้ยง  ่ อนฺโธ  ปุ จ วธิ โร จ อนฺ ธวธิ โร ริโสบุรุษ ้งบอดทั้งหนวก ทั 11/07/13 7
  • 8. สมาส กัม มธารยสมาส         วิ เสสโนปมบท   มีบ ทวิเ สสนะเป็น อุป มา        จั ดเป็ น ๒ ตาม วิเ สสนะอยูห น้า และหลัง ่ สมาสที่ม ีอ ุป มาอยูห น้า  เรีย ก  อุป มาปุพ ฺพ ป ่ โท อย่า งนี้  สงฺข  อิว  ปณฺฑ ร   สงฺ ปณฺฑ ร   ข  ิีร  ้า    ขาวเพีย งดัง สัง ข์ นำ นม  กาโก อิว  สูโ ร     กากสู โร  คนกล้า เพีย งดัง กา  ทิพ ฺพ  อิว  จกฺข ุ   ทิพ ฺพ 11/07/13 8
  • 9. สมาส กัม มธารยสมาส         วิ เสสโนปมบท   มีบ ทวิเ สสนะเป็น อุป มา        จั ดเป็ น ๒ ตาม วิเ สสนะอยูห น้า และหลัง ่ สมาสที่ม ีอ ุป มาอยูห ลัง  เรีย ก  อุป มานุต ฺ ่ ตรปโท  า งนี้ อย่  นโร    ว นร สี โห อิ สีโ ห  นระเพีย งดัง สีห ะ  าณ   อิว าณ จกฺ ขุ จกฺข ุ ญาณเพีย งดัง จัก ษุ  ปิฺ า    อิว ปฺ าปา ปาสาโท 11/07/13 9
  • 10. สมาส  กัม มธารยสมาส           สั มภาวนบุ พพบท  มีบ ทหน้า อัน ท่า นประกอบด้ว ย  อิ ติ ศัพ ท์บทหลัง เป็น ประธานอย่า งนี้               ขตฺต ิโ ย    อิต ิ มาโน    อห ติย มาโน  มานะว่า  เรา เป็น      กษั ตริ ย์  สตฺโ ต  อิ ติ สฺ า        สต ความสำา คัญ ว่า สัต ว์  สมโณ   ต ิ ปฏิ ฺ า    สมณ อห อิ 11/07/13 10
  • 11. สมาส กัม มธารยสมาส     อวธารณ บุพ พบท   มีบ ทหน้า อัน ท่า นประกอบ ด้ว ย  เอว ศัพ ท์ เพื่อ จะห้า ม       เนื้อ ความอัน อื่น เสีย      บทหลั ง เป็น ประธานอย่า งนี้ ปิฺ า  เอว ปโชโต    ปฺ าปโ   โต  ประทีป  น โพลงทั่ว คือ ปัญ ญา อั      11/07/13 11
  • 12. สมาส ทิค ุส มาส   กัม มธารยสมาส       ่ มี สั งขยาอยู ข้า งหน้า  ่    ชื อทิ คุ สมาส  ้       ๆ นั น มี ๒ อย่ าง คื อ สมาหาโร       อสมาหาโร  ทิค ุส มาส  ่      ที ท่ านรวมนาม ศัพ ท์  ้         มี เนื อความเป็ นพหุ วจนะ ทำา ให้เ ป็น เอก วจนะ        ่อ สมาหารทิ นปุ สกลิ งค์ชื 11/07/13 12
  • 13. สมาส ทิค ุส มาส อสมาหาโร   เอโก       ปุ คฺ คโล เอก ปุค ค โล  บุค คลผู้เ ดีย ว ฺ  จตสฺโ ส      ทิ สา จตุ ทฺท ิส า  ทิศ     ๔ ท 11/07/13 13
  • 14. สมาส ตัป ปุร ิส สมาส  นามศัพ ท์ม ี อ วิภ ัต ติ เป็น ต้น   ่        ในที สุ ด ท่ านย่ อเข้ า ด้ว ยบทเบื้อ งปลาย  ่     ชื อ ตั ปปุ ริ ส สมาส  ้       ๆ นี มี ๖ อย่ าง คื อ  ทุต ิย าตปฺป ุร ิโ ส ตติย าตปฺป ุร ิโ ส จตุ ตฺถ ีต ปฺป ุร ิโ ส ปิฺจ มีต ปฺป ุร ิโ ส ฉฏฺ ิีต ปฺป ุร ิโ ส สตฺต มีต ปฺป ุร ิโ ส 11/07/13 14
  • 15. สมาส ทุต ิย าตัป ปุร ิส ะ  สุข  ปตฺโ ต        ต สุข ปฺป ตฺโ  ริโ ส       ซึ้ง สุข บุ รุ ษ ถึ งแล้ ว คาม คโต    คามค โต      ปุ ริ โส บุ รุ ษ ไป แล้ว สูบ ้า น ่ สพฺพ รตฺต ึ โสภโณ       ร สพฺพ โสภโณ    จนฺ โท      พระจั นทร์ 11/07/13 15
  • 16. สมาส ตติย าตัป ปุร ส ะ ิ อสฺเ สน ยุต ฺโ ต      อสฺส รโถ โถ         ว ยม้า รถ เที ยมแล้ ว ด้ สลฺเ ลน วิท ฺโ ธ      ล วิท ฺโ ธ  สลฺ    ตุ    อัน ลูก ศรแทงแล้ว สั ตว์ อสิน า กลโห    อสิ กลโห       เพราะดาบ ความทะเลาะ 11/07/13 16
  • 17. สมาส จตุต ถีต ัป ปุร ิส ะ กิิน สฺส ทุส ฺ ส   กิิ นทุส ฺส   ผ้ า เพื่อ กฐิน อาคนฺต ุก สฺส  ภตฺต   คนฺต ุก ภตฺต   ภั ต เพื่อ ผู้ม า คิล าน 11/07/13 17
  • 18. สมาส ปัญ จมีต ัป ปุร ิส ะ โจรมฺห า ภย  โจร ภย  ภั ย แต่โ จร มรณสฺม า ภย  มร ภย      แต่ค วามตาย ความกลั ว พนฺธ นา มุต ฺโ ต     พ มุต ฺโ ต         สตฺ โต สั ตว์ พ้ น แล้ว  11/07/13 18
  • 19. สมาส ฉัฏ ฐีต ัป ปุร ิส ะ ริฺโ  ปุต ฺโ ต   ราชปุต  โต    บุ ตร แห่ง พระราชา ธิฺ าน  ราสิ     รา ธฺ สิ   กอง แห่ง ข้า ว เปลือ ก  รุก ข สฺส  สาขา   รุก ฺข ฺ  สาขา   กิ่ ง แห่ง ต้น ไม้ 11/07/13 19
  • 20. สมาส สัต ตมีต ัป ปุร ิส ะ รูเ ป สฺ า   สิฺ า     า   ใน ความสำ คั ญ รูป  สส าเร ทุก ฺข      ส ข    ในสงสาร ทุ กข์ วเน ปุป ฺผ   ว ปุป ฺผ      ดอกไม้ ในป่า 11/07/13 20
  • 21. สมาส อุภ ยตัป ปุร ิส ะ      กั มมธาร ย          มี น เป็ นบทหน้ า มี         น อยู่ หน้ า อย่ างนี้ น พฺร าหฺม โณ  อพฺ ราหฺม โณ       อย ชโน ชน นี้ มิใ ช่พ ราหมณ์ น วสโล อ วสโล    อย ช โน    ้ ใ ช่ค นถ่อ ย ชนนี มิ น อสฺโ ส อน สฺโ ส     อย สต 11/07/13 21
  • 22. สมาส ตัป ปุร ิส ะ         กั บ กั มมธารยะ  ตัป ปุร ิส สมาสนี้แ ปลกกัน กับ         ้ กั มมธารยะ อย่ างนี กัม มธารยะมีว ิภ ัต ติแ ละวจนะเสมอ กัน            บทหนึ่ งเป็ นประธาน บท หนึ่ง เป็น วิเ สสนะหรือ เป็น วิเ สสนะ ทัง     ้ ๒ บท ส่ว นตัป ปุร ิส สมาสมีว ิภ ัต ติแ ละวจนะ ไม่เ สมอกัน  ้       ผู ศึ กษาพึ งสั งเกต 11/07/13 22
  • 23. สมาส ทวัน ทวสมาส   นามนามตั้ง แต่     ้ ๒ ศั พท์ ขึ น ไป               ท่ านย่ อเข้ าเป็ นบทเดี ยวกั น ชือ           ่ ทวั นทวสมาส ๆ นี้ มี      ๒ อย่ าง คื อ  สมาหาโร  อสมาหาโร 11/07/13 23
  • 24. สมาส ทวัน ทวสมาส     สมาหาโร สมโถ จ วิป สฺส นา  จสมถวิป สฺ สน  สมถะ ด้ว ย วิป ัส สนา  ด้ว ยชื่อ สมถะและวิป ส สนา ั สงฺโ ข  จปณ โว  จสงฺข ปณว  สัง ข์ ด้ว ย บัณ เฑาะว์ ด้ว ยชื่อ สัง ข์แ ละ บัณ เฑาะว์ ปตฺโ ต  จ จีว รฺ จปตฺต จีว ร  บาตร ด้ว ย จีว ร  ด้ว ยชื่อ บาตรและจีว ร 11/07/13 24
  • 25. สมาส การใช้ท วัน ทวสมาส   สตฺถ า    ปตฺ ต จีว รำ         คเหตฺ วา วิ หารำ คโต   ภิก ฺข ุ           สมถวิ ปสฺ สนำ อุ คฺ ค เหตฺว า      วนำ คโต 11/07/13 25
  • 26. สมาส ทวัน ทวสมาส      อสมาหาโร จนฺท ิม า  จ สุร ิโ ย  จจนฺท ิม สุร ิย า พระจัน ทร์ ด้ว ย พระอาทิต ย์ ด้ว ย ชื่อ พระจัน ทร์แ ละพระอาทิต ย์ท  สมโณ  พฺร าหฺม โณจสมณพฺ จ  ราหฺม ณา สมณะ  ว ย พราหมณ์ด้ว ยชื่ ด้ อสมณะและพราหมณ์  ท สารีป ต ฺโ ต  จ โมคฺค ลฺล าโน  ุ จสารี ปุต ฺต โมคฺค ลฺล านาพระสารี บุต ร  ด้ว ย พระโมคคัล ลานะ ด้ว ยชื่อ พระ สารีบ ต รและพระโมคคัล ลานะ   ุ ท 11/07/13 26
  • 27. สมาส  การใช้ท วัน ทวสมาส  ธีต โร    ปณฺ ณปุ ปฺ ผ ผลานิ คเหตฺ วา  วิ หารำ คตา สารีป ุต ฺต โมคฺค ลฺล านา  วิ หารำ คตา  สตฺถ า          ปตฺ ตจี วรำ คเหตฺ วา      วิ หารำ คโต  ภิก ฺข ุ           สมถวิ ปสฺ สนำ อุ คฺ ค เหตฺว า      วนำ คโต 11/07/13 27
  • 28. สมาส ทวัน ทวสมาส         กั บ วิ เสสโนภย บท       กั มมธารยะ ทวัน ทวสมาสนี้แ ปลกกัน กับ    วิ เสส โนภยบทกัม มธารยะ    ้ อย่ างนี  11/07/13 วิเ สสโนภยบทเป็น บทวิ เสสนะทัง  ้ ๒ บท ทวัน ทวสมาสเป็น บท ประธานทัง สิ้น ้ 28
  • 29. สมาส อัพ ยยีภ าวสมาส สมาสที่ม ีอ ุป สัค หรือ นิบ าตอยูข ้า ง ่ หน้า  ่       ชื ออั พยยี ภาว สมาสๆ       มี ๒ อย่ าง คื อ  11/07/13 อุป สคฺค ปุพ ฺพ โก   นิป าต ปุพ ฺพ โก 29
  • 30. สมาส อัพ ยยีภ าวสมาส      อุ ปสคฺ ค ปุพ ฺพ โก  นครสฺส อุปนคร ที่ใกล้เคียง สมี ป แห่งเมือง ่ ชื อใกล้ เมื อง ทรถสฺส นิทฺทรถความ อภาโว ไม่ม      ี แห่ งความกระวนกระวายชื่ อความ ไม่มความกระวนกระวาย ี วาต   อนุ วตฺ ต ตี  อนุวาตย ถ่ง ติ วตฺ ุ สิ  ใด     ่   ย่ อมเป็ นไปตามซึ งลม เหตุ 11/07/13 30
  • 31. สมาส อัพ ยยีภ าวสมาส       นิ ปาตปุ พฺ พ โก  วุฑฒาน     ยถา ฺ ปฏิ ปาฏิ วุฑฒ ลำาดับ    ฺ แห่ งคนเจริ ญ แล้ว       ท ชื่ อว่ าตามคนเจริ ญแล้ ว ชีวสฺส      ยาว ยตฺ ตโก ปริ จฺ เฉโท ชีวำกำหนด  ง เพียงไร แห่ ชีวต ่    ิ ชื อเพี ยงไรแห่ งชี วิ ต ปพฺพตสฺส  ติ ติ โร โรปพฺพตภายนอก    แห่ งภู เขา 11/07/13 31
  • 32. สมาส พหุพ พิห ส มาส ิ  สมาสอย่า งหนึ่ง     ่   มี บทอื นเป็ น ประธาน  ่       ชื อพหุ พพิ หิ ๆ มี            ๖ อย่ าง ตามวิ ภั ตติ คื อ  ทุต ิย าพหุพ พิห ิ      ตติ ยาพหุ พพิห ิ จตุต ถีพ หุพ พิห ิ ปัญ จมี พหุพ พิห ิ ฉัฏ ฐีพ หุพ พิห ิ สัต ตมีพ หุ พพิห ิ 11/07/13 32
  • 33. สมาส ทุต ิย าพหุพ พิห ิส มาส   ทุติยาพหุพพิหิ   ่     เอาบทที เป็ นทุ ติ ยา วิภัตติ          ในวิ เคราะห์ เป็ นประธาน แห่ งบท สมาส ้ อย่ างนี อาคตา ยโสอาคตสมโณอารา สมณา  โมสมณะ  ท มาแล้ ว สู่ อาราม ใด ้  ่  อาราม นั น ชื อว่ ามี สมณะมาแล้ ว รุฬหา  ยโสรุฬฺหลโตรุกฺ ฺ ลตา  โขเครือวัลย์ ้    ขึ นแล้ ว สู่ ต้ นไม้ ใด   ้  ่  ต้ นไม้ นั น ชื อว่ ามี เครื อวั ลย์ ขึนแล้ว ้ 11/07/13 33
  • 34. สมาส ตติย าพหุพ พิห ิส มาส   ตติย าพหุพ พิห ิ    ่      เอาบทที เป็ นตติ ยา วิภ ัต ติ            ในวิ เคราะห์ เป็ นประธาน แห่ ง บทสมาส    ้ อย่ างนี ชิต านิ      เยน โส  ชิ อิ นฺ ทฺ ริ ยานิ ติน ฺท ฺร ิโ ยสมโณ อิน ทรีย ์ท   อัน สมณะใด          ้  ่ ชนะแล้ ว สมณะ นั น ชื อ ว่า มีอ ิน ทรีย อ ัน ชนะแล้ว ์ กต    เยน โส    ปุ ฺฺ  กตปุ ฺโ ปุร ิโ ส บุญ อัน บุร ุษ     ใด  า            ทำ แล้ ว บุ รุ ษ นั้ น ชื่ อว่ า 11/07/13 34
  • 35. สมาส จตุต ถีพ หุพ พิห ิส มาส  จตุตถีพหุพพิหิ   ่     เอาบทที เป็ นจตุ ตถี วิภัตติ          ในวิ เคราะห์ เป็ นประธาน แห่ งบท สมาส ้ อย่ างนี ทินฺโน ยสฺสโสทินฺนสุงฺ สุ งฺ โก โกราชาส่วย   นชาว นาคเรหิ อั   เมือง     ท ถวายแล้ ว แด่ พระราชาใด พระ ราชา ้     นั น ชื่ อว่ ามี ส่ วยอั นชาว เมือง  ท ถวายแล้ ว กต    สโสกตทณฺฑกมฺ ทณฺ ฑกมฺ ม ยสฺ โมสิสฺโสทัณฑกรรมนอาจารย์ อั  ทำ 11/07/13 35
  • 36. สมาส ปัญ จมีพ หุพ พิห ิส มาส  ปัญ จมีพ หุพ พิห ิ    ่       เอาบทที เป็ นปั ญจมี วิภ ัต ติ            ในวิ เคราะห์ เป็ นประธาน แห่ ง บทสมาส    ้ อย่ างนี นิค ค ตา    ยสฺม า โส นิค ฺค ตช ฺ ชนา โน คาโม ชน ท       ว    า  ออกไปแล้  จากบ้ ใด    ้             บ้ าน นั น ชื่ อว่ ามี ชนออกไปแล ปติต านิ    ยสฺม า โส ปติ ผลานิ ตผโล  ก ฺโ ข ผล ท      ว จาก รุ  หล่น แล้  ต้น ไม้ใ ด     ้  ่     ต้ นไม้ นั น ชื อว่ ามี ผล หล่น แล้ว 11/07/13 36
  • 37. สมาส ฉัฏ ฐีพ หุพ พิห ิส มาส  ฉัฏ ฐีพ หุพ พิห ิ    ่      เอาบทที เป็ นฉั ฏฐี วิภ ัต ติ            ในวิ เคราะห์ เป็ นประธาน แห่ ง บทสมาส    ้ อย่ างนี ขีณ า    ยสฺส  โส ขีณ าส อาสวา โว  ภิก ฺข ุ  อาสวะ ท       ของภิก ษุ ใด  ้        ้     สิ นแล้ ว ภิ กษุ นั น ชื่ อว่ า มีอ าสวะสิน แล้ว ้ สนฺต     ยสฺส  โส สนฺต จิ ตฺ ต จิต ฺโ ต  ภิก ฺข ุ  จิต ของภิก ษุใ ด        ระงับ แล้ว     ้  ่     ภิ กษุ นั น ชื อว่ ามี จิ ต 11/07/13 37
  • 38. สมาส ฉัฏ ฐีอ ุป มาพหุพ พิห ิส มาส  ฉัฏฐีพหุพพิหิ   ่     เอาบทที เป็ นฉั ฏฐี วิภัตติ          ในวิ เคราะห์ เป็ นประธาน แห่ งบท สมาส ้ อย่ างนี สุว ณฺณสฺส     สโสสุว วณฺ โณ อิ ว วณฺ โณยสฺ ณฺณวณฺโณภควาวรรณของพระผู้มีพระภาค  ใด        เพี ยงดั ง วรรณแห่ งทอง พระผู้ มี พระ ภาค ้     นั น ชื่ อว่ ามี วรรณเพี ยงดั งวรรณ แห่งทอง พฺรหฺมุ 11/07/13 38
  • 39. สมาส สัต ตมีพ หุพ พิห ิส มาส  สัตตมีพหุพพิหิ   ่     เอาบทที เป็ นสั ตตมี วิภัตติ          ในวิ เคราะห์ เป็ นประธาน แห่ งบท สมาส ้ อย่ างนี สมฺปนฺนานิ สสฺสานิ ยสฺมึ โส  สมปนฺนสสฺโส ชนปโท ข้าวกล้า ท. ในชนบทใด ถึงพร้อมแล้ว ชนบท นั้น ชื่อว่ามีข้าว กล้าถึงพร้อมแล้ว พหู   มึ โสพหุนทิโก นทิ โย ยสฺ ชนป โทแม่น้ำท  ในชนบท   ใด        ้า มาก ชนบท นั้ น ชื่ อว่ ามี แม่ นำ มา 11/07/13 39
  • 40. สมาส  น              บุ บพบท พหุ พพิ หิ สมาส นตฺถิ   อสโมผู้ ตสฺ ส สโม ติ เสมอ       ไม่ มี แก่ ท่ าน ตสฺ ส ภควโต แก่ พระผู้มีพระภาคนั้น   เหตุ นั้น   ่ ้ โส ท่ าน ชื อว่ ามี ผู เสมอ   ้ หามิ ได้ หรื อไม่ มี ผู เสมอ นตฺถิ        ตสฺ ส ปฏิ ปุ คฺ คโล ติ อปฺปฏิ ปุคฺคโลบุคคลเปรียบมี แก่ท่าน   ไม่    เหตุ   นั้น   ่     ท่ าน ชื อว่ ามี บุ คคลเปรี ยบ หามิได้      หรื อไม่ มี บุ คคลเปรี ยบ นตฺถิ     อ ตสฺ ส ปุ ตฺ ตา ติ 11/07/13 40
  • 41. สมาส การใช้            น บุ บพบท พหุ พพิ หิ สมาส  เอโก  สุ ว ณฺณ วณฺโ ณ  เถโร  วิ หารำ อาคโต เอโก  อ ปุต ฺต โก  เสฏฺ ฐี  วิ 11/07/13 41
  • 42.  ภิน นาธิก รณพหุพ พิห ิส มาส  ในวิเ คราะห์แ ห่ง สมาสใด    ้     บททั งหลายมี วิภ ัต ติต ่า งกัน         ้    ท่ านเรี ยกสมาสนั นว่ า ภิ น นาธิก รณพหุพ พิห ิ เอกรตฺต อสฺสาติ เอกรตฺตวาโสความ ึ วาโส ิ อยู            ่ ของเขา อสฺ ส ชนสฺ ส ของชนนั้ น สิ้ นคื น  เดียว   ้   ่  เหตุ นั น โส เขา ชื อว่ ามี ความอยู่ สินคืนเดียว ้ อุรสิ  ยสฺสโสอุรสิโลโม พฺ โลมานิ ราหฺมโณขนท ที่อก        ของพราหมณ์ ใด        อตฺ ถิ มี อยู่ พราหมณ์ นั้ น ชื่ อว่ ามี ขนที่อก อสิ   ยสฺสโสอสิหตฺ หตฺ เถ โถโยโธดาบ      คน มี ในมือ ของทหาร 11/07/13 42 รบ   ้     ใด ทหาร นั น ชื่ อว่ ามี ดาบในมื อ
  • 43. สมาส  พหุพ พิห ิส มาส   ้      มี เนื อความเป็ น พหุว จนะ กต เยหิเต กตกุ กุ สล สลาชนากุศล   ท อันชน   ทำ ใด แล้ว    ้   ชน ท นั น ชื่ อว่ ามี กุ ศลอั น ทำาแล้ว อาวุธา   เยสเต อาวุธหตฺ หตฺ เถสุ ถาโยธาอาวุธท  มี ใน 11/07/13 43
  • 44. สมาสท้อ ง  ธมฺโม เอว จกฺ ก ธมฺ ม จกฺกจักรคือธรรมอว กัม ปวร  ธมฺ มจกฺ ก ปวรธมฺ ม จกฺกธรรมจักรบวร กัม วิ ปวตฺติต     ปวรธมฺ มจกฺ กำ เยน โส ปวตฺ ติตปฺปวรธมฺมจกฺโก    ภควา ธรรมจักรบวร   ้     อั นพระผู มี พระภาคใด ให้ เป็นไปแล้ว  ้    ้  ่ พระผู มี พระภาค นั น ชื อว่ า มีธรรมจักรบวร      อั นให้ เป็ นไปแล้ ว 11/07/13 44
  • 45. สมาสท้อ ง  คนฺโธ   จ มาลา จ คนฺ ธมา ลาของหอมวย ระเบียบ ด้วย ชื่อ าของ ด้    ว่    หอมและระเบียบ อ  ท ทวั น ตา       อาทโย เยส ตานิ คนฺ ธมาลาที นิ  มันท วตฺ ถู นิ   ตาคนฺธมาลา     ของห และระเบียบ  ้       ท นั น เป็ นต้ น ของ วัตถุ    ้  ่ ท ใด วั ตถุ ท นั น ชื อว่ ามี ของหอมและระเบียบเป็นต้น สมาสนี้เ รีย กว่า             ฉั ฏฐี ตุ ลยาธิ กรณพหุ 11/07/13 45
  • 46. สมาสท้อ ง  คนฺธมาลาทีนิ   หตฺ เถ สุ  คนฺธมาลาทิหตฺถา สฺ เยส เต มนุ  สา วัตถุ     ท มี ของหอมและระเบี ยบ เป็นต้น    มี ในมื อ ท ของ มนุษย์     ้   ท ใด มนุ ษย์ ท นั น ชื่ อ ว่ามีวัตถุมีของหอมและระเบียบเป็นต้นในมือ 11/07/13 46
  • 47. การใช้ส มาสท้อ ง  ปวตฺตตปฺปวรธมฺมจกฺ ิ โก วิหารำ  ภควา  อาคโต  ชนา          คนฺ ธมาลาที นิ วตฺ ถู นิ คเหตฺ วา       วิ หารำ คนฺ ตฺ วา สตฺ ถารำ ปู เชนฺติ คนฺธมาลาทิหตฺถา  มนุ สฺ สา วิ หารำ         คนฺ ตฺ วา สตฺ ถารำ ปู เชนฺ ติ 11/07/13 47
  • 48. สมาส  สหบุพ พบท         พหุ พพิ หิ สมาส สหปุตฺเตนวตฺตตี โย       ติ ส โตปิตาชนใดอมเป็น  วย ย่   ไป กับ ด้   บุตร   ้      ้  ่ เหตุ นั น โส ชโน ชนนั น ชื อ ว่าเป็นไปกับด้วยบุตร   คื อ บิ ดา สหรฺาวตฺตตี ยา      ติ กา  บริษัทย่อมเป็นไป กับ ด้วย ปริ สา ใด       พระราชา   ้     เหตุ นั น สา ปริ สา บริ ษั ท นั้น        ชื่ อว่ าเป็ นไปกั บด้ วยพระราชา สหมจฺเฉเรน ตตี ย วตฺ    สม ติ 11/07/13 48
  • 49. การใช้ส มาสท้อ ง  สปุตฺโตเสฏฺฐี วิหารำ  อาคโต  สราชิกา        ชนา คนฺ ธมาลาที นิ วตฺ ถู นิ       คเหตฺ วา วิ หารำ อาคตา ตสฺมึ     ขเณ ตสฺ ส ปุ ริ สสฺ ส สมจฺ เฉร       จิ ตฺ ต อุ ปฺ ปชฺ ชิ   11/07/13 49
  • 50. สมาส คำา ถามชื่อ สมาสให้ผ ู้ศ ึก ษาตอบ  ๑   นาคใหญ่ มหานาโค ๒      ติ ทณฺ ฑ ไม้ ๓ อั น ๓  คโตไปแล้วสู่ป่า อรฺฺ   ๔   และทาส ทาสี ทาส ทาสี ๕   ติ โรปาการ ภายนอกแห่ง กำาแพง ๖      าดำา กณฺ หเนตฺ โตมีต 11/07/13 50
  • 51. สมาส คำา ถามชื่อ สมาสให้ผ ู้ศ ึก ษาตอบ  ๗  มีความรักตั้งอยู่ ฺิ เปโม ต ๘   ่ใกล้เคียงแห่งป่า อุ ปวน ที ๙   นรนาริ โย นระและนารี  ท ๑๐    สงฺ ฆทาน ทานเพื่อสงฆ์ ๑๑      ปฺฺ ิ นฺ ทฺ ริ ยา จ นิ อินทรีย์   ๕ ท ๑๒   รุษสูงสุด ปุ ริ สุ ตฺ ตโม บุ 11/07/13 51
  • 52. สมาส คำา ถามชื่อ สมาสให้ผ ู้ศ ึก ษาตอบ  ๑๓   าธน พย์คือปัญญา ปฺฺ ทรั  ๑๔  กุศลอันทำาแล้ว กตกุ สโล มี ๑๕  นไม้ในป่า วนรุ กฺ โข ต้ ๑๖     นแล้วจากบาป ปาปรหิ โต เว้ ๑๗   สมฺ มต ว่าบุญ ปุ ฺฺ สมมติ  ๑๘    ศอันท่านให้แล้ว ทิ นฺ นยโสมีย 11/07/13 52
  • 53. สมาส คำา ถามชื่อ สมาสให้ผ ู้ศ ึก ษาตอบ  ๑๙    หน้าเพียงดังหน้า มหิ ฬามุ โขมี แห่งช้างพัง ๒๐         สถ์และ คหฏฺ ปพฺ พชิ ตา ฤหั ค บรรพชิต ๒๑    ทธเจ้าเพียง พุ ทฺ ธสี โหพระพุ ดังสีหะ ๒๒     รเพื่อผู้ไป คมิ กภตฺ ต ภัต ๒๓     อนฺ โตเคห ภายในแห่งเรือน 11/07/13 53