Unhas nocións sobre o funcionamento das redes e de internet para facer un uso responsable e eficiente das mesmas nos centros de ensino.

1. Entendendo
Internet.
Uso responsable
da rede.
IES Primeiro de Marzo. Baiona.
Formación do profesorado

2. Redes

3. Redes de ordenadores
➔ Unha rede informática é un conxunto de equipos
conectados por cables, sinais, ondas ou calquera outro
medio capaz de transportar información, de xeito que se
poden compartir datos e hardware.
➔ Unha Rede de Área Local (LAN) é unha rede informática
limitada dentro dunha área xeográfica.
➔ Internet é unha agrupación de redes
de ordenadores distribuídas por todo o mundo.

4. Servidores e clientes
➔ Un equipo actúa como servidor cando presta un servizo,
e actúa como cliente cando aproveita un servizo
ofrecido por outro equipo.
(Imaxe: Kalipedia)

5. Intranet (rede do centro)
Desde calquera ordenador do centro podemos acceder:
➔ Ao servidor Abalar que, entre outras cousas, ofrece
unha aplicación de recursos.
➔ Ao servidor propio “rochaserver” para o
intercambio de ficheiros.
➔ Para conectarnos a eles desde o centro non necesitamos
Internet, pois a comunicación é interna.
➔ Non podemos acceder a estes servidores desde fóra do
centro.

6. Internet (rede de redes)
En Internet non hai “nubes”, son máquinas conectadas.
➔ Cando accedemos a unha páxina de Internet mediante
un navegador, o que facemos é comunicarnos co
servidor web no que está almacenada.
➔ Os datos da páxina viaxarán en
paquetes desde o servidor
ata o equipo no que estamos
(cliente) e o navegador
interpretará o código para
amosalo en pantalla.

7. Enderezos IP
➔ Necesitamos identificar os equipos para dirixir os
paquetes de datos dun ordenador a outro. Para iso
asignamos a cada ordenador (host) un enderezo IP
➔ Enderezo IP do servidor Abalar: 69.56.133.250
En binario: 01000101.00111000.10000101.11111010
➔ Os tres primeiros números identifican a rede á que
pertence o ordenador (rede da Xunta de Galicia, no IES
Primeiro de Marzo)
➔ O último número identifica o equipo dentro desa rede.

8. IPs estáticas
➔ Os ordenadores do centro utilizan unha IP estática
ou fixa para conectarse á rede Siega.
➔ Se queredes conectarvos a Internet co
voso portátil debedes solicitar unha IP e
configurar o acceso manualmente.
➔ Interésanos coñecer as IPs dos servidores:
➔ IP do servidor “abalar”: 69.56.133.250
➔ IP do servidor “rochaserver”:69.56.133.45

9. IPs dinámicas
➔ Os equipos Abalar, dentro do alcance da wifi abalar,
utilizan IP dinámica (Pode variar)
➔ O servidor Abalar é servidor DHCP (Dynamic Host
Configuration Protocol) e asigna automaticamente aos
equipos abalar os parámetros de rede.
➔ Fóra das aulas abalar, se queredes conectar os equipos
abalar á rede Siega, falade antes coa coordinadora.

10. Enderezos MAC
➔ O enderezo MAC (Media Access Control) é un
identificador de 48 bits (6 bloques hexadecimais) que
corresponde de forma única a unha tarxeta de rede.
Exemplo: 00:02:3F:0C:44:E0
➔ Unha utilidade é engadir un control de hardware nun
conmutador ou nun punto de acceso wifi para permitir o
acceso á rede só a unhas MAC concretas.
➔ Á wifi Abalar só se poderán conectar os equipos
Abalar, identificados pola súa MAC.

11. Protocolo TCP/IP
TCP/IP é un protocolo de comunicación entre equipos
(Transmission Control Protocol / Internet Protocol)
➔ TCP: Decide como se envía a información,
dividíndoa en diferentes paquetes e
codificándoos para que o ordenador de destino
saiba como organizalos.
➔ IP: Dirixe os paquetes de información polas
distintas redes que forman Internet e identifica
os equipos, para o que emprega as direccións IP.

12. Dominios
➔ DNS: Traduce os nomes de dominio a enderezos IP
Exemplo: A páxina www.xunta.es (nome para as persoas)
en realidade para as máquinas é: 85.91.64.232 (IP para as
máquinas) ou 01010101.01011011.01000000.11101000
➔ O Servidor Abalar funciona como servidor DNS.
● Para acceder desde a rede Abalar utilizamos o nome.
http://servidorcentro/recursos
● Desde a rede Siega usamos a IP.
http://69.56.133.250/recursos
➔ Ao servidor Rochaserver accedemos a través do
explorador de aquivos, coma se fose un cartafol máis.

13. Router, módem e switch
➔ Os módems permiten a transmisión de datos a través
de liñas telefónicas analóxicas.
➔ Os encamiñadores ou routers deciden cal é a ruta
que van seguir os paquetes de datos, en función do
estado da rede e da localización dos ordenadores
que se comunican.
➔ Os conmutadores ou switchs utilízanse cando
se desexa conectar múltiples dispositivos e redes.

14. Datos

15. O tamaño importa
➔ Un bit é a unidade mínima de información empregada
nun dispositivo dixital. Pode tomar dous valores: 0 ou 1
➔ Nos ordenadores a información está en formato dixital
e pódese transmitir dun equipo a outro mediante:
● Cable de cobre: transporta impulsos eléctricos
● Fibra óptica: transporta patróns de luz
● Ondas: transmisións de radio
➔ Tamaño dos arquivos:
1 B (byte) = 8 b (bits) 1 MB (megabyte) = 1024 kB (kilobytes)
1 kB (kilobyte) = 1024 B (bytes) 1 GB (gigabyte) = 1024 MB (megabytes)

16. Ancho de banda
➔ O ancho de banda é a cantidade de datos que se pode
enviar a través dunha conexión de rede nun tempo dado.
➔ O ancho de banda indícase xeralmente en kilobits por
segundo (kbps) ou megabits por segundo (Mbps).
➔ A conexión que temos é asimétrica, é dicir, o ancho de
banda reservado para a recepción de datos (baixada) é
diferente ao empregado para a emisión (subida).
(Imaxe: Velocímetro R)

17. Sobes ou baixas?
➔ Baixada 6122 kbps: Os datos van desde
outro ordenador (servidor web) ao noso.
Por exemplo: Cando vemos unha web, un
vídeo de youtube ou descargamos o correo.
➔ Subida 506 kbps: Os datos van desde o noso
ordenador a outro noutra localización.
Por exemplo, cando introducimos as faltas no
xade, subimos un vídeo a youtube ou
enviamos un correo electrónico.

18. Canto tardamos?
➔ Baixada 6122 kbps
● Se unha persoa quere descargar un ficheiro de 10MB
1024 kB 8 kb 1s
tardaría 13,38 s 10MB · · ·
1MB 1 kB 6122 kb
=13,38 s
● 25 persoas descargando un arquivo de 10MB suman un
total de 250MB e tardarían 334,5s = 5,5min (desespera)
➔ Subida 506 kbps
● Para subir o mesmo arquivo de 10MB tardaríamos 161,9s
1024 kB 8 kb 1s
= 2,7 min 10MB · · ·
1MB 1 kB 506 kb
=161,89 s
● 25 persoas subindo 10MB tardarían 67min!! (imposible)

19. Tardamos aínda máis
➔ Agora facede o cálculo para 40 ou 50 persoas.
➔ En realidade os tempos aínda son maiores porque hai
que ter en conta que, ademais dos datos que se
transmiten, tódolos paquetes levan información propia do
protocolo (encabezamentos, destinatarios, datas, códigos
de corrección de erros, etc.)
➔ No caso das wifis, o ancho de banda redúcese canto maior
sexa a concorrencia e tamén polas interferencias.
➔ Usade os servidores: Na rede local con fíos o ancho de
banda é de 100Mbps

20. Uso responsable

21. Uso responsable da rede
➔ Utilizar formatos e tamaños axeitados nos ficheiros.
Baixar a resolución das imaxes, inserir imaxes en
documentos no canto de copiar a pegar, comprimir,
exportar presentacións a pdf, etc. Fixádevos no tamaño!!
➔ Elixir o dispositivo a utilizar.
Por exemplo, se queremos que o
alumnado vexa un vídeo,
proxectalo no canón ou
encerado, e non que cada quen
o vexa no seu equipo.

22. Uso responsable da rede
➔ Evitar a concorrencia. Secuenciar o
tráfico de datos en Internet.
Por exemplo, se o alumnado está a traballar
nun blogue, que vaia publicando o traballo
durante a clase, e non agardar ao final e que
todos publiquen ao mesmo tempo.
➔ Traballar en local, utilizando os servidores do centro.
Por exemplo, para entregar ou recoller documentos pesados
facelo a través do servidor, e non de Internet.

23. Uso responsable da rede
➔ Evitar o consumo de ancho de
banda innecesario.
Non usar a rede do centro para o
intercambio de ficheiros persoais,
descarga de películas, xogar en
rede, etc.
➔ Os xogos en rede e os programas
de intercambio P2P consumen
moitísimo ancho de banda.

24. Uso responsable da rede
➔ Subir os arquivos pesados desde casa.
Subir un vídeo a youtube desde o centro pode levarnos uns
15 min e colapsa a rede. Desde casa non tardamos nada.
➔ Realizar as actualizacións dos
equipos fóra do horario
lectivo. Para actualizar o sistema
operativo cómpre descargar
varios MB por equipo. Aproveitar
o mediodía ou a tarde para
realizar actualizacións.

25. Colapso!
En ocasións atopamos a rede colapsada
➔ Que sucede? Imaxinádevos o
acceso a internet coma dúas portas:
unha de entrada (ancha) e outra de
saída (estreita). Podemos saír un a
un, ata unha velocidade máxima.
Pero se intentamos saír todos á vez
a rede vai quedar bloqueada.
➔ Que debemos facer? Retirarnos (parar as subidas ou
descargas), analizar o tráfico que estamos a xerar e tomar
decisións para un uso responsable e eficiente da rede.

26. Créditos das imaxes:
➔ LAN: redesterrestresyalgomas
➔ Servidor-Cliente: Kalipedia
➔ Pedras: shajar18
➔ Modem-router: howtogeek
➔ Tráfico: 'Autopista del sur'
➔ Xogos tuenti: byjose
➔ Colapso: romain-laurent
Presentación: Licenza Creative commons BY-NC-SA
➔ http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/2.5/es/deed.gl
María Loureiro 2011
Grazas