1. Truyên ngăn : Bây giờ con mới hiểu
̣ ́
Khoanh tròn trong chiếc kén thiếu nữ của ngày cuối cùng cùng tôi nhìn theo mẹ.
mẹ còn trẻ quá.
Tóc mẹ chưa bạc sợi nào. Lưng mẹ thẳng và dáng đi nhanh nhẹn. Mẹ trân trọng
bưng lễ vật để lên bàn thờ bố. Mắt mẹ dịu dàng vô biên cương. Và một nét cười
bừng lên trong ánh mắt. -" Con gái chúng mình đi lấy chồng rồi đấy". Rồi đột
ngột nước mắt lại dâng đầy. Mẹ quay nhìn xuống ngực mình, rồi mẹ nhìn trải
khắp căn phòng. Ngày mai, khi tôi chui ra khỏi kén, tôi thành ngài sinh con đẻ
trứng, mẹ sẽ chỉ còn một mình với căn phòng trống vắng. Mẹ còn quá trẻ, nỗi cô
quạnh sẽ trùm lên mẹ trong quãng đời còn lại. Ai sẽ làm thay đổi được điều đó?
Sẽ chẳng thay đổi được số phận đâu. Chiến tranh qua đi và để lại muôn vàn
những goá phụ như mẹ tôi. Nhưng có lẽ một đứa con, một giọt máu yêu thương
để lại giứa hai điểm ngắm sẽ làm dịu bớt phần nào. và chính tôi, một con bé bảy
tuổi ngày ấy đã không mang lại cho mẹ cơ may cuối cùng.
Bố nhập ngũ tôi còn bé lắm. Nỗi nhớ bố chỉ cất thành tiếng khóc chứ chưa biết
nói thành lời. Người vợ trẻ nhớ chồng không san sẻ cùng ai cũng hoà thành
tiếng khóc.
Hai mẹ con sống trong một căn hộ tập thể. Ban ngày mẹ đi làm, tối về hai mẹ
con thủ thỉ nói chuyện về bố. Tôi lớn hơn một chút, mẹ thường mang anbum ra
chỉ cho tôi ảnh bố. Như vậy bố như chỉ vừa sang hàng xóm và sắp về đó thôi.
Sự thực thì hai mẹ con mang nỗi niềm nhớ thương bố khắc khoải.
Buổi trưa hôm ấy, bố về nhà đột ngột. Hai mẹ con đang ngồi ăn cơm. Mẹ sững
sờ buông rơi chiếc bát. Con trân trân nhìn bố một lúc. Thấy đúng bố rồi, oà reo
lên nhưng vẫn bẽn lẽn nấp vào vai mẹ. Bố bế bồng con lên, quay cuồng:
-Chao ôi lớn thế này rồi kia à? Mà bảy tuổi rồi phải không? Bố vẫn đếm mà.
Rồi bố ôm lấy mẹ. Bố hít mãi vào tóc mẹ, thì thầm "Hai giờ thôi em ạ". tàu đỗ
ngoài ga hai tiếng nữa. Mẹ rối rít cứ chạy xung quanh bố. Mẹ bế lấy con lại đưa
cho bố. Ngoài cửa có mấy người đi qua thì thào:
- Hình như chú Quân nhà cô Nga về thì phải?
Mẹ như sực tỉnh. Chạy ra đóng chặt cửa.
2. Tôi ngồi trong lòng bố sung sướng. Nỗi sung sướng của con muốn trào ra ngoài.
Con chạy ra bảo cho cái Hoa, thằng Tú biết rằng bố đã về. Tôi tụt xuống khỏi
lòng bố. Tôi chạy ra mở cửa. Mẹ không bằng lòng kéo tay tôi lên. Mẹ bế tôi ôm
chặt vào lòng ngồi xuống bên cạnh bố. Mẹ áp mặt vào lưng bố. Bố ôm mẹ vào
ngực. Mẹ thổn thức:
-Đừng khóc em ạ!
Tôi ngơ ngác nhìn mẹ. Sao mẹ phải khóc kia chứ. Vì sao lại đóng cửa thế kia.
Mở to ra cho các bác hàng xóm vào chơi chứ. Các bác ấy cười nói vui lắm. mẹ
sẽ hết khóc ngay. Con sẽ ngồi vào giữa lòng bố thế này, cho cái Hương hết hãnh
diện nhé. Nó làm như chỉ một mình bố nó về hôm nọ.
- Sao mẹ lại khóc. Con chạy ra ,ở cửa gọi các bác sang nhà chơi cho mẹ vui
nhé.
Xong tôi tụt ngay khỏi lòng mẹ chạy ra mở cửa. Mẹ chạy theo định nắm tay tôi
lại - Đừng con! Rồi như mẹ chợt nghĩ ra điều gì đó.
-À, mẹ cho con năm hào này. Con sang rủ cái Hoa ra đầu phố mua kem mà
ăn.
- Vâng ạ!
Tôi cầm tiền vung vẩy chạy. Cái kem trong phút chốc làm tôi quên mất bố. Tôi chạy ù sang rủ các
Hoa. Hai đứa vừa ra đến cổng gặp ngay bà bán kem rong, tôi mua cho nó một chiếc, tôi một chiếc.
Tôi đưa kem lên miệng rồi chợt nghĩ ra.
- Bố tớ về rồi đấy!
- Bố cậu về à? Sao không gọi cho tớ biết với.
- Vừa về xong. Sang nhà tớ đi
- Để tớ về bảo cho mẹ tớ biết đã
Thế rồi mồm nó hét toáng lên từ cổng
- Mẹ ơi, bố bạn Loan về rồi. Chú Quân đi bộ đội về rồi.
Tôi cũng chạy ào về nhà. Tôi muốn chạy vào lòng bố ngồi chễm chệ trước khi mọi người đến. Tôi
muốn mọi người biết rằng, tôi có bố đây này, bố tôi về đây này. Bao nhiêu lần tôi thèm cái cảnh cái
Hương ngồi giữa lòng bố nó.
Cánh cửa đóng kín sừng sững trước mắt tôi. tôi đẩy cửa, cửa chốt từ bên trong. Tôi đẩy cửa sổ,cửa sổ
cũng cài kín. Tôi căng mắt nhìn qua lỗ khoá. Trong nhà tối om tôi không sao nhìn thấy gì. Tôi đứng
im băn khoăn, hay là bố mẹ đi vắng. Tôi pnhìn chiếc khoá vẫn lủng lẳng một bên. Nếu bố mẹ đi đâu
3. sẽ phải khoá cửa chứ. Tôi áp tai vào cửa nghe ngóng. Tôi chợt nghe thấy tiếng mẹ nho nhỏ. Thế là tôi
biết bố mẹ vẫn ở trong nhà. một nỗi dỗi hờn con trẻ ập vào lòng tôi. Tôi bị bỏ rơi. Tôi đập vào cánh
cửa.
- Mẹ ơi, mở cửa cho con vào với.
Im lặng.
Tôi đập mạnh hơn
- Mẹ ơi, mở cửa cho con
Im lặng.
Tôi chợt gào lên và chợt nhớ ra có cả bố ở trong ấy nữa.
- Bố mẹ ơi, mở cửa cho con vào nhà với.
Cái Hoa đã đứng bên cạnh tôi lúc nào. Nó ngơ ngác nhìn tôi.
- Sao bố mẹ cậu lại đóng chặt cửa không cho cậu vào.
Loáng thoáng vài ba người hàng xóm đi qua trước cửa nhà xem có chuyện gì. Tôi uất ức trào nước
mắt. Tôi khóc ầm lên.
- Bố mẹ ơi cho con vào với.
Bố chạy xô ra trước. Bố ôm lấy tôi, úp mặt vào bụng tôi cù. Tôi đẩy bố ra. Mẹ vẫn đang vấn tóc cho
gọn, rồi chạy ra mở toang cửa. Mẹ nhìn thấy cái Hoa đang ngơ ngác nhìn mẹ và mấy người hàng xóm
nhìn mẹ cười. Mẹ cáu bất ngờ. Mẹ xông vào tôi phát lấy phát để, rồi oà khóc. Thế là hai mẹ con tôi
khóc. Bố bật cười gỡ mẹ ra:
- Bình tĩnh lại nào, con có lỗi gì đâu.
Mẹ ôm mặt khóc nức nở. Tôi bỗng sợ hãi. Tôi không khóc nữa. Tôi ngước mắt nhìn bố. Mắt bố sạm
đen, sắt lại như đang dồn nén một điều gì đó. Bố bỗng nhìn xa, vút ra khỏi cửa. Tôi khẽ kéo áo bố. Bố
như bừng tỉnh. Bố cúi xuống cười với tôi.
- Con ngoan của bố, con có nhớ bố không?
- Con yêu bố.
Mẹ vẫn khóc. Bố quàng tay ôm mẹ vào ngực. Bố ôm gọn cả hai mẹ và tôi:
- Đừng khóc nữa nào. Em yêu của anh. Sắp đến giờ anh phải đi rồi. Đừng làm cho con sợ.
- Em mong anh từng ngày. Em muốn có thêm một thằng cu…bom đạn nhỡ có mệnh hệ nào. Con bé
này lớn sẽ đi lấy chồng…Còn có một mình em…
4. Bố cười rất tươi, bố thì thầm vào tai mẹ:
- Anh sẽ quay về khi em còn rất trẻ. Sẽ không lâu nữa đâu.
- Vâng lần trước anh cũng bảo em thế. Vậy mà đã năm năm rồi. Năm năm nữa em sẽ ba hai.
Bố lại cười:
- “Gái ba mươi tuổi đang xoan”
- Anh - mẹ dụi đầu vào ngực bố cười.
- Nào chúng ta cùng vui lên chứ.
Bố vòng tay kéo đầu con, đầu mẹ vào bố, ba cái đầu đập nhẹ vào nhau. Cả nhà phá lên cười. Như chờ
có tiếng cười ấy hàng xóm bắt đầu kéo nhau vào. Họ đã ngấp nghé cả ở ngoài. Phút chốc cả nhà đầy
ắp tiếng cười nói vui vẻ. Mỗi người góp một câu. Mắt mẹ long lanh vui sướng.
Hai tiếng đồng hồ trôi như một giấc mơ. Mẹ thảng thốt không biết xếp thứ gì vào ba lô cho bố. Bố bế
tôi và hàng xóm đưa tiễn, cả một đoàn người dài. Mẹ con tôi đi với bố ra tận bến tàu. Bố cứ liếc nhìn
mẹ như định nói điều gì, mẹ lại đưa mắt nhìn tôi, nên bố chỉ cười. Lúc bố lên tàu mẹ lại oà khóc. Tôi
an ủi mẹ:
- Mẹ khóc làm gì, bố không chết đâu.
- Em nghe thấy không? Anh không chết được đâu. Lời nói con trẻ như lời tiên tri em ạ. Chờ anh nhé.
Rồi bố giơ ngón tay cái sát mặt mẹ:
- Một thằng con trai!
Chiến tranh không có ngoại lệ. Bố đã ra đi vĩnh viễn. Thế là đã ba lần năm năm bố không về nhà và
đấy cũng chính là thời gian để cho tôi đã lớn khôn.
Sẽ trọn mười lần, hai mươi lần năm năm nữa, bố mãi mãi không bao giờ trở về để lại mẹ suốt đời với
một niềm khao khát thiếu phụ dở dang.
Cả làng Hoạch không một ai biết rằng đêm ấy thằng Hùng, con trai bà Hai Vách đã trở về.
Lúc ấy gà vừa gáy canh tư.
Bà Hai Vách nhận ra tiếng bước chân thằng Hùng khi nó vừa tới chân đồi. Những bước chân bây
giờ mạnh mẽ khiến đất đồi rung chuyển lên từng đợt nhưng vẫn láu ta láu táu như xưa, hệt như lúc nó
mới tập đi chập chững trong tay bà.
Bà nhào dậy, vặn to ngọn đèn dầu hoả rồi lập cập ra mở cửa
Đã bao đêm bà chờ đợi giây phút này, mặc dù bốn năm trước bà nhận giấy báo tử của nó. Bấy giờ
cả xóm kéo sang chia buồn, an ủi. Với bản tính nhút nhát, bà không nói gì, chỉ cám ơn mọi người,
5. nhưng sau đó dứt khoát không nhận tiền tử tuất. Làm sao thằng Hùng của bà chết được cơ chứ. Nó
còn trẻ lắm, khoẻ lắm, ai cũng khen là hiếu thảo. Nó sẽ trở về cho mà xem. bà biết nhất định nó sẽ trở
về.
Nó sẽ trở về để sớm bật dậy, vươn vai như như một con gà trống choai chưa đủ lông cánh, xách hai
thùng nước chạy một mạch từ dưỡi chân đồi lên. Nó cày giỏi, đường cày thẳng băng mà ngọt. Buổi
chiều nó vác búa đi đánh gốc bạch đàn làm củi và không bao giờ quên kiếm đoạn rễ chay cho mẹ nhai
trầu.
Chẳng hiểu tại sao bà lại tin rằng thằng Hùng sẽ trở về vào ban đêm. Vì thế ban đêm bà rất ít ngủ.
Bà thắp ngọn đèn dầu, để sẵn trên bàn thờ, dưới tấm ảnh chồng. ở đấy bao giờ cũng có một cặp bánh
chưng. Thằng Hùng thích ăn đồ nếp. Hồi còn ở nhà có lần ngày tết nó nhai nhoay nhoáy, trông mà
phát thèm. Bà còn dành sẵn vại gạo nếp trong nhà. Lo là lo thằng bé về bất thần, chứ còn bà thì cần gì,
vài lát sắn mèo trừ bữa là xong. Dầu, gạo nếp, đỗ xanh ngốn hết phần lớn số tiền bán hoa quả trong
vườn.
Bốn năm nay, bà Hai Vách không nhớ đã bao lần gói bánh chưng để thay cho cặp bánh cũ đã mốc
meo trên bàn thờ.
Bốn năm nay, ngọn đèn dầu chong chong thức đợi.
Nhà bà Hai Vách nằm trên đỉnh dốc Mù Chang. Dân trong vùng đã quen đêm đêm từ dưới chân dốc
nhìn lên thấy ngôi sao nhỏ nhấp nháy cô đơn nhưng ấm áp. Người ta xót xa mà nói: “Tội nghiệp bà
già. Anh ấy làm sao còn trở về được nữa!”.
- Anh ấy làm sao còn trở về được nữa! – Chiều tối hôm đó dân làng lại nói với nhau như thế. Họ
không thể ngờ được rằng niềm tin của bà mẹ già đã đúng.
Thằng Hùng hiện ra trước cửa. Thằng Hùng đây, thằng tí nhau của bà đây. Nó mặc bộ quân phục
màu cỏ úa, ba lô trên vai, chiếc mũ có ngôi sao lấp lánh, cao lớn quá, chững chạc quá, đúng như bà
tưởng tượng.
Hai mẹ con ôm chặt lấy nhau mà khóc thoả thuê.
“Nó đã đói ngấu rồi còn gì!”. Bà Hai Vách bóc bánh rồi ngồi ngắm con ăn. Tổ cha nó, cái miệng nhai
nhoay nhoáy, trông mà phát thèm!
Lúc bấy giờ trời đã gần sáng, dân làng Hoạch đang ngon giấc. Đêm hôm đó cũng như mãi mãi sau
này không ai biết thằng Hùng đã trở về.
Hai mẹ con bà Hai Vách không bao giờ còn xa nhau nữa, ngôi nhà nhỏ cũng thôi thấp nháy đêm đêm
trên đỉnh dốc Mù Chang
Hôm sau dân làng đưa bà đi bằng chiếc xe tang.
Lễ mai táng vừa xong thì trời đổ mưa. Dân làng ngạc nhiên: Điều đó chứng tỏ họ vừa tiễn biệt một
con người hạnh phúc.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kế toán trưởng | Kê khai thuế | Học kế toán