Macrotrends, innovatie en drijvende krachten in onze maatschappij vanuit een sociologisch perspectief.

1. TRENDANALYSE
over drijvende krachten en de
sociologie van macrotrends
theo ploeg
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 1
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

2. wie is theo?
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam -
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

3. HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 3
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

4. wat zijn trends?
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam -
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

5. oké, maar wat is een trend?
“Een gestage verandering ten opzichte van de bestaande
situatie in de tijd met een duidelijke richting.”
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 5
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

6. essentieel
• een trend lost een probleem op of bevredigt een
behoefte
• een trend is in het begin vrijwel onzichtbaar
• trends en hypes hebben dezelfde oorsprong
• achter trends gaan drijvende krachten schuil
(waarover later meer)
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 6
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

7. hype versus trend
invloed
trend
hype
tijd
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam -
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

8. voorbeelden dan maar?
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam -
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

9. HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 9
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

10. HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 10
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

11. HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 11
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

12. HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 12
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

13. HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 13
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

14. trends vs innovatie
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam -
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

15. HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam -
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

16. wat is innovatie?
“Innovatie of vernieuwing: het invoeren van nieuwe ideeën,
goederen, diensten of processen. Het proces van innovatie
draait om dingen op nieuwe (en mogelijke betere) manier
aan te pakken.” (Wikipedia)
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 16
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

17. goed, concretiseren dus...
• innovatie is relatief
• innovatie is, eh, mensenwerk
• innovatie staat niet gelijk aan techniek
• en nee, ook niet gelijk aan marketing
• innovatie moet een effect hebben, zichtbaar zijn
• trends en hypes zijn zichtbaar
• wie de drijvende krachten niet kent, kan niet
innoveren
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 17
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

18. hoe ziet dat er schematisch uit?
gevestigde orde
(de wereld zoals we die kennen)
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 18
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

19. De media-acceptatiecyclus
Een uitvinding, opkomend
gedachtegoed, een nieuw medium,
een trend of een hype.
Een
marginale
groep
Telefoon, idioom, internet, omarmt
lezen, stoom, mobieltje, de
De angst auto, galileo, elektriciteit, noviteit,
slijt en voedsel, rock ’n roll, maar de
een brede cassette, hippies massa
(vaak antennes, fotografie, verzet
ruimtevaart, sport, radio Fall
baatzucht zich uit
flatgebouwen, mode, out
ige) geneeskunde, dansen angst en
acceptati vinexwijken, darwinisme, onbegrip.
e volgt. enzzzzzzzzzzzzzzzzzzzz
Ruimte zzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzz
voor
8-track, idioom,
nieuwe
antroposofie,
controver minidisk, vrije
ses. De zaken die de weerstand uit de seks, betamax,
samenleving overleven, kristalliseren beeldtelefoon,
uit en er komen ‘nuttige’ toepassingen. Esperanto,
studiehuis
enzzzzzzzzzzzzzz
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - zzzzzzzzzz
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

20. innovatie moet landen
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 20
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

21. Everett Rogers (eigenlijk Gabriel Tarde): diffusie van innovatie
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 21
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

22. Joseph Schumpeter: creatieve destructie
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 22
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

23. Schumpeters dilemma:
kapitalist versus ondernemer
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 23
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

24. Marshall McLuhan
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 24
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

25. Goed, Marshall McLuhan dus (1911-1980)
• Canadees mediatheoreticus
• omstreden tijdens zijn leven
• meester in korte oneliners
• geloof dat technologie de mens en maatschappij
verandert
• taal heeft de mens geknecht
• rotsvast geloof in ‘electric circuitry’
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 25
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

26. HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam -
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

27. media volgens McLuhan
‘a medium is an extension of some
human faculty’
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 27
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

28. voorbeelden
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam -
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

29. HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam -
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

30. HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam -
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

31. McLuhan in één zin
‘Today, after more than a century of
electric technology, we have
extended our central nervous system
in a global embrace, abolishing both
space and time as far as our planet is
concerned’
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 31
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

32. vroeger: stamverbanden
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 32
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

33. drukpers: typografie
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 33
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

34. verandering door de drukpers
• van oraal naar visueel/tekstueel
• van direct naar indirect
• van collectivisme naar individualisme
• van geheel naar fragment
• van generalisme naar specialisme
• van intuïtie naar rationaliteit (rechtlijnigheid)
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 34
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

35. introductie van tijd en plaats
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 35
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

36. en van vervreemding (alienation)
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 36
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

37. elektronische media veranderen dat
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam -
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

38. elektronische media draaien proces ‘terug’
• van visueel/tekstueel naar oraal
• van indirect naar direct
• van individualisme naar collectivisme
• van fragment naar geheel
• van specialisme naar generalisme
• van rationaliteit naar intuïtie
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 38
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

39. Global Village: de wereld wordt een dorp
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 39
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

40. de wereld een dorp
‘Today, after more than a century of
electric technology, we have
extended our central nervous system
in a global embrace, abolishing both
space and time as far as our planet is
concerned’
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 40
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

41. die wereld is er (nog) niet gekomen
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 41
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

42. had McLuhan kunnen weten, want hij schreef
‘mensen hebben de neiging te leven
in het tijdperk dat reeds geweest is.’
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 42
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

43. maar we leven wél in een overgangstijd
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 43
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

44. Charles Leadbeater: weg met de piramide!
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 44
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

45. Leedbeater heeft makkelijk praten
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 45
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

46. drijvende krachten
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 46
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

47. Trendpiramide
producten/diensten: kun je zien
micro
gedrag van mensen:
kun je observeren
meso
achtergrond van
gedrag/product/
dienst: macro
kun je niet zien
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 47
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

48. Trendpiramide
blogs
facebook
last.fm
informatie delen
zelf creëren
zelf-‘branden’
drijvende krachten identificeer je door
macrotrends te achterhalen (DESTEP)
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 48
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

49. DESTEP
• Demografisch
• Economisch
• Sociaalcultureel
• Technologisch
• Ecologisch
• Politiekjuridisch
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 49
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

50. op zoek dus naar die drijvende krachten
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 50
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

51. belangrijkste gebeurtenis van de laatste tien jaar?
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 51
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

52. HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 52
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

53. 9/11 als breuk, vóór 9/11
• verdwijning socialisme (einde van de geschiedenis)
• vergaande deregulering en privatisering
• globalisering van westers gedachtegoed
• stijgende welvaart
• stijgende commercialisering media
• opkomst nieuwe economie
• kortom: het kon niet op
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 53
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

54. en na 9/11?
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 54
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

55. drijvende kracht: onzekerheid (angst)
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 55
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

56. drijvende kracht: spanning privaat/publiek
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 56
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

57. drijvende kracht: continue communicatie
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 57
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

58. drijvende kracht: verjonging
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 58
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

59. drijvende kracht: vergrijzing/krimp
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 59
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

60. drijvende kracht: waarden en normen
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 60
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

61. drijvende kracht: lokalisering
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 61
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

62. drijvende kracht: amateurschap als houding
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 62
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

63. drijvende kracht: authenticiteit
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 63
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

64. trendpiramide
Marqt
analoog
koffiemalen
suicidemachine
behoefte aan ‘echtheid’
hang naar kwaliteit (ambacht)
mensen willen ‘iets’ bekends
authenticiteit
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 64
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

65. tijdperk van tegenstellingen
• globalisering versus lokalisering
• angst versus stoerdoenerij
• verjonging versus veroudering
• authenticiteit versus valse werkelijkheid
• digitaal versus analoog
• amateur versus professional
• privaat versus publiek
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 65
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

66. tegenstellingen botsen
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 66
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

67. ons oude discours is nog steeds leidend
• hiërarchie is normaal
• objectiviteit is belangrijk
• hoe groter hoe beter en betrouwbaarder
• intuïtief zijn doe je maar in je eigen vrije tijd
• economische principe van specialisatie is te gek
• als het op papier staat dan is het waar
• verlies het grote geheel niet uit het oog
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 67
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

68. oude bedrijfsmodellen ook
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 68
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

69. HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 69
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

70. HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 70
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

71. HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 71
Trendanalyse
donderdag 24 november 11

72. veel succes!
HvA - Technische Bedrijfskunde - Spark of Amsterdam - 72
Trendanalyse
donderdag 24 november 11