SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  80
Military Medical University 
Häc viÖn Qu©n y 
Trung t©m phßng chèng nhiÔm ®éc 
KINH NGHIÖM PHßNG CHèNG ngé ®éc nÊm RõNG T¹I 
VIÖT NAM Vμ §Ò XUÊT M¤ H×NH phßng chèng ngé 
®éc NÊM §éc t¹i tØnh th¸I nguyªn 
PGS.TS Hoμng C«ng Minh
Military Medical University 
Thùc tr¹ng ngé ®éc thùc phÈm hiÖn nay 
 Gia t¨ng N§ ®éc tè TN (nÊm, vi nÊm, TV, §V) víi tû 
lÖ tö vong cao. 
 N§TP cÊp tÝnh do hãa chÊt cã xu híng gi¶m. 
 VÊn ®Ò bøc xóc cña Côc ATTP, Bé YT: 
- N§ nÊm ®éc víi nhiÒu ngêi TV ë mét sè tØnh. 
- N§ b¸nh ng« víi tû lÖ TV cao t¹i Hμ Giang 
- N§ rîu methanol cã nhiÒu ngêi TV ë nhiÒu tØnh 
- N§TPHL t¹i bÕp ¨n tËp thÓ KCN liªn tôc x¶y ra.
Military Medical University 
§Ò tμi vÒ nÊm ®éc ®· vμ ®ang NC 
 2007 – 2008: NC nÊm ®éc t¹i Hμ Giang 
 2009 – 2010: NC nÊm ®éc, thùc vËt ®éc t¹i Cao B»ng 
 2011 – 2012: NC nÊm ®éc t¹i B¾c K¹n 
 2013 – 2015: NC nÊm ®éc t¹i S¬n La 
 Môc tiªu: 
- X¸c ®Þnh mét sè ®Æc ®iÓm sinh häc, ®éc tÝnh c¸c 
loμi 
nÊm ®éc trªn ®Þa bμn tØnh. 
- §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ngé ®éc, XD c¸c gi¶i ph¸p can 
thiÖp nh»m lμm gi¶m sè ngêi bÞ N§ vμ tû lÖ tö vong.
 C¸c s¶n phÈm chÝnh cña §T: 
- B¸o c¸o ®Æc ®iÓm c¸c loμi nÊm ®éc cña tØnh 
- B¸o c¸o vÒ ®éc tÝnh vμ TD cña nÊm ®éc trªn §V. 
- B¸o c¸o vÒ thùc tr¹ng ngé ®éc nÊm 
- XD c¸c gi¶i ph¸p can thiÖp: 
Military Medical University 
+ B¨ng h×nh (phim) vÒ h×nh th¸i c¸c loμi nÊm ®éc trªn ®Þa 
bμn tØnh vμ c¸ch xö trÝ cÊp cøu. 
+ Tranh (Poster) 
+ Tê r¬i 
+ Tμi liÖu dïng cho tËp huÊn CBYT (ph¸c ®å CC-§T) 
+ Hép test ph¸t hiÖn nhanh amatoxin g©y chÕt ngêi.
Military Medical University 
Thùc tr¹ng Ngé ®éc nÊm 
TØnh Thêi gian TK Sè vô Sè m¾c Tö vong 
Hμ Giang 2004 - 2007 33 165 24 
Cao B»ng 2003 - 2009 29 81 17 
Bắc K¹n 2004 - 2011 28 94 14 
Sơn La 2003 - 2013 55 181 12 
Tæng sè 145 521 67
Military Medical University TØnh Thêi gian TK Sè vô Sè ngêi 
m¾c 
Tö vong 
Lμo Cai 2005 - 2011 13 36 8 
L¹ng S¬n 2001 - 2008 20 81 8 
Tæng số 52 192 23 
N§ nÊm t¹i Phó Thä, Yªn B¸i, Lai Ch©u, Bắc Giang, 
Tuyªn Quang, Hμ Néi,…
Military Medical University 
HIÖU QU¶ CAN THIÖP 
TØnh 
Tríc can thiÖp Sau can thiÖp 
Sè 
vô 
M¾c Tö 
vong 
Sè vô M¾c Tö 
vong 
Hμ Giang 
(4 n¨m) 
33 165 24 9 39 
(4,2 lÇn) 
3 
(8 lÇn) 
Cao B»ng 
(TB/n¨m) 
(2003-2009) 
(2011-2013) 
4,1 11,5 2,4 1,6 1,57 
(7,3 lÇn) 
0
Military Medical University KQ ®iÒu tra nÊm ®éc: 
 Hμ Giang: 9 loμi nÊm ®éc (2 loμi g©y N§) 
 Cao B»ng: 13 loμi nÊm ®éc (4 loμi g©y N§) 
 B¾c K¹n: 10 loμi nÊm ®éc (5 loμi g©y N§) 
 S¬n La: 10 loμi nÊm ®éc (5 loμi g©y N§)
Military Medical University 
Ph©n lo¹i nÊm ®éc theo ®éc tè 
1. Amatoxin: A. phalloides, A. verna, A. virosa,.... 
2. Gyromitrin: G. esculenta, G. infula,... 
3. Orellanin: Cortinarius orellanus 
4. Muscarin: NÊm thuéc chi Clitocybe,Inocybe 
5. Ibotenic acid vμ Muscimol: A.muscaria,A. pantherina 
6. Coprin: Coprinus atramentarius, C. disseminatus 
7. Psilocybin vμ Psilocin: Psilocybe, Panaeolus, 
Conocybe vμ Gymnopilus 
8. C¸c chÊt g©y rèi lo¹n tiªu hãa: Chi Agaricus, 
Amanita, Boletus, Chlorophyllum molybdites....
Military Medical University 
NÊm ®éc 
cã chøa amatoxin
Military Medical University 
NÊm ®éc cã amatoxin: 
 NÊm ®éc t¸n tr¾ng (Amanita verna) 
 NÊm ®éc tr¾ng h×nh nãn (Amanita virosa) 
 NÊm ®éc xanh ®en (Amanita phalloides) 
 NÊm ®éc mò vμng chanh v¶y dÇy (Amanita 
citrina) 
 C¸c loμi thuéc chi Galerina, lepiota
Military Medical University 
NÊm ®éc t¸n tr¾ng (Amanita verna) 
NÊm ®éc tr¾ng h×nh nãn (Amanita virosa) 
ThÇn chÕt 
Thiªn thÇn hñy diÖt 
Nμng tiªn giÕt ngêi 
trong rõng
Military Medical University 
NÊm ®éc tr¾ng h×nh nãn (Amanita virosa) t¹i B¾c K¹n 
nÊm non bÞ chÎ ®«i
Military Medical University 
NÊm ®éc tr¾ng h×nh nãn (Amanita virosa) 
t¹i Cao B»ng
Military Medical University 
NÊm ®éc tr¾ng h×nh nãn khi nhá KOH cho mμu vμng 
MÉu nÊm B¾c K¹n
Military Medical University
Military Medical University 
NÊm ®éc xanh ®en (A. phalloides) ë níc ngoμi
Military Medical University 
BN §ång Yªn - B¾c Quang - HG
Military Medical University
Military Medical University
Military Medical University
Military Medical University 
MÌ V¨n Chung, ChiÒng Khoi, Yªn Ch©u, SL
Military Medical University 
Lý Minh Khôi Lý Thị Thơm Lý Thị Thùy 
Vũ Thị Hồi Triệu Nho Phú 
BN Liên Minh, Võ Nhai, Thái Nguyên
Military Medical University 
Đặng Hữu Thuận Triệu Thị Hoa Triệu Phúc An 
Triệu Văn Thọ Đặng Phúc Quý 
BN Phú Thượng, Võ Nhai, Thái Nguyên
Military Medical University 
NÊm ¨n ®îc mμu tr¾ng dÔ nhÇm víi 
nÊm ®éc t¸n tr¾ng t¹i Hμ Giang
Military Medical University 
NÊm ¨n ®îc mμu tr¾ng dÔ nhÇm víi nÊm ®éc t¸n 
tr¾ng hoÆc nÊm ®éc tr¾ng h×nh nãn t¹i Cao B»ng
Military Medical University 
NÊm ¨n ®îc mμu tr¾ng dÔ nhÇm víi nÊm ®éc 
tr¾ng h×nh nãn t¹i B¾c K¹n
Military Medical University 
Sù kh¸c biÖt gi÷a nÊm cã mμu tr¾ng ¨n ®îc 
vμ nÊm ®éc
Military Medical University
Military Medical University
Military Medical University
Military Medical University
Military Medical University
Military Medical University 
- BS Bastien (Ph¸p): §· cøu sèng 15 BN. 
- 1974: tù ¨n 65 g nÊm (2 LD100); 1981: ¨n 70 g. 
Ph¶i ®iÒu trÞ sím tríc khi gan bÞ ho¹i tö.
Military Medical University 
Häc viÖn Qu©n y 
Trung t©m phßng chèng nhiÔm ®éc 
NÊm ®éc 
cã chøa muscarin
Military Medical University 
 NÊm ®éc cã chøa muscarin: 
- NÊm ®éc mò khÝa n©u x¸m (Inocybe rimosa 
hoặc Inocybe fastigiata) 
- NÊm ®éc mò khÝa n©u ®á (Inocybe 
patouilardi)
Military Medical University 
NÊm ®éc mò khÝa n©u x¸m (Inocybe fastigiata 
hoÆc Inocybe rimosa)
Military Medical University 
NÊm ®éc mò khÝa n©u ®á (Inocybe patouilardi)
Military Medical University 
G§ chÞ NguyÔn ThÞ HoÌ - CB
Military Medical University 
§inh Ngäc ChuyÓn vμ Hoμng ThÞ Nô - BK
Military Medical University 
Häc viÖn Qu©n y 
Trung t©m phßng chèng nhiÔm ®éc 
NÊm ®éc cã chøa ®éc tè 
g©y rèi lo¹n tiªu ho¸
Military Medical University  C¸c loμi nÊm g©y rèi lo¹n tiªu ho¸: 
- NÊm « t¸n tr¾ng phiÕn xanh (Chlorophyllum molybdites) 
- NÊm xèp thèi (Russula foetens) 
- NÊm ma (Omphalotus nidiformis) 
- NÊm xèp g©y n«n (Russula emetica) 
- NÊm trøng vμng vá cøng (Scleroderma citrinum) 
- NÊm phiÕn ®en ch©n vμng (Agaricus 
xanthodermus) 
- NÊm vμng lu huúnh (Hypholoma fasciculare) 
- NÊm phiÕn ®en v¶y n©u (Agaricus placomyces)
Military Medical University 
NÊm « t¸n tr¾ng phiÕn xanh 
(Chlorophyllum molybdites) 
 G©y ra nhiÒu vô N§ nhÊt ë HG, CB, BK, SL 
 §Æc ®iÓm h×nh th¸i: 
- Mò: (tªn nÊm) 
- Cuèng:
Military Medical University
Military Medical University
Military Medical University
Military Medical University
Military Medical University 
MÉu nÊm §iÖn Biªn (7 N§)
Military Medical University 
Ph©n biÖt víi nÊm « t¸n tr¾ng phiÕn tr¾ng 
(nÊm parasol)
Military Medical University 
Hoμng V¨n TÊt, B¾c Quang, HG-14 N«ng V¨n S¬n, H¹ Lang, HG-5 
L©m V¨n Cõ, B¹ch Th«ng, BK-3 Lß ThÞ Tiªn, Mêng La, SL-6
Military Medical University 
NÊm ma (Omphalotus nidiformis) 
§éc tè lμ Iludin – chÊt ph¸t quang
Military Medical University 
Lß ThÞ Viªng, Lß ThÞ í, Mêng La, SL-15 
(10 kg 2 nhμ) 
§Æng ThÞ Hêng, Nμ R×, BK-2
Military Medical University 
NÊm xèp thèi (Russula foetens)
Military Medical University
Military Medical University 
Bμn V¨n Sinh, Bμn V¨n Th«ng, 
Ng©n S¬n, BK-6 
Vi V¨n Hïng, CÇm ThÞ Viªn 
Mai S¬n, SL-5
Military Medical University 
NÊm xèp g©y n«n (Russula emetica)
Military Medical University 
Lß V¨n Doan, Lß thÞ Ný, ThuËn Ch©u, 
SL
Military Medical University 
NÊm ®éc 
cã chøa psilocybin vμ psilocin 
(G©y rèi lo¹n t©m thÇn)
Military Medical University 
 C¸c loμi nÊm cã chøa Psilocybin vμ Psilocin: 
- NÊm phiÕn ®èm xanh (Panaeolus cyanescens) 
- NÊm vμng Cuba (Psilocybe cubensis) 
- NÊm phiÕn ®èm bím (Panaeolus papilionaceus) 
- NÊm phiÕn ®èm chu«ng (Panaeolus 
campanulatus 
hoÆc Panaeolus sphinctrinus) 
- NÊm phiÕn ®èm v©n líi (Panaeolus retirugis) 
- NÊm phiÕn hång mò x¸m (Pluteus salicinus)
Military Medical University 
NÊm phiÕn ®èm bím (Panaeolus papilionaceus)
Military Medical University 
NÊm phiÕn ®èm chu«ng (Panaeolus campanulatus 
hoÆc Panaeolus sphinctrinus)
Military Medical University 
NÊm phiÕn ®èm v©n líi (Panaeolus retirugis)
Military Medical University 
NÊm phiÕn ®èm xanh (Panaeolus cyanescens)
Military Medical University 
NguyÔn Thi Gan, 75 t NguyÔn V¨n Bun, 50 t NguyÔn ThÞ MÕn, 50 t 
ThuËn Thμnh - B¾c Ninh
Military Medical University 
NÊm vμng Cu Ba mäc t¹i 
Phó Xuyªn-Hμ Néi g©y N§ cho 6 ngêi
Military Medical University 
B¹ch ThÞ Kim Ng©n vμ TrÇn ThÞ Minh Nh©m 
Phó Xuyªn-Hμ Néi N§ nÊm vμng Cu Ba
Military Medical University 
NÊm ®éc 
cã chøa coprin
Military Medical University 
 C¸c loμi nÊm cã chøa coprin: 
- NÊm mùc (Coprinus atramentarius) 
- NÊm mùc nhá mäc côm (Coprinus disseminatus)
Military Medical University
Military Medical University 
NÊm mùc nhá mäc côm (Coprinus disseminatus)
Military Medical University 
dù phßng ngé ®éc nÊm ®éc 
 Nh÷ng bÊt cËp trong tuyªn truyÒn: 
- ThiÕu tranh, tê r¬i, b¨ng h×nh 
- Tranh nÊm ®éc cha ®iÓn h×nh, cha hiÖu qu¶
Military Medical University
H· y t h Ën t r ä n g ! 
n Êm ®é c c hÕt n g ­ê 
i 
NÊm ®éc Tr ¾ng h×nh nãn (Amanita virosa) 
Tª n kh¸ c: Nμng tiª n giÕt ng­êi 
trong rõng, Thiª n thÇn huû diÖt, ThÇn chÕt) 
Military Medical University 
®Æc ®iÓm nhËn d¹ ng: 
NÊm mäc trª n mÆt ®Êt trong rõng. Toμn th©n cã mμu tr¾ng. Mò nÊm lóc cßn non h×nh b¸ n cÇu, sau në ra thμnh h×nh nãn, ®­êng 
kÝnh mò 
4 - 10 cm. Cuèng nÊm ph×nh d¹ ng cñ ë ch©n, cã bao gèc h×nh ®μi hoa, cã vßng cuèng d¹ ng mμng ë phÝa trª n s¸ t mò nÊm. 
NÊm ®éc t ¸ n t r ¾ng (Amanita verna) 
Tª n kh¸ c: Nμng tiª n giÕt ng­êi 
trong rõng, Thiª n thÇn huû diÖt, ThÇn chÕt) 
®Æc ®iÓm nhËn d¹ ng: 
NÊm mäc trª n mÆt ®Êt trong rõng. Toμn th©n cã mμu tr¾ng. H×nh d¸ ng, kÝch th­í 
c nÊm gÇn gièng ví i nÊm ®éc tr¾ng h×nh nãn. Mò nÊm lóc 
tr­ëng 
thμnh th­êng 
tr¶i ph¼ng. Ch©n nÊm còng ph×nh d¹ ng cñ, cã bao gèc h×nh ®μi hoa vμ cã vßng cuèng d¹ ng mμng. 
®Æc ®iÓm t ¸ c dông: 
NÊm ®éc tr¾ng h×nh nãn vμ nÊm ®éc t¸ n tr¾ng cã ®éc tè t¸ c dông muén. Trung b×nh tõ 10 - 12 giê sau ¨ n nÊm (nhiÒu khi sau 24 giê) mí i xuÊt 
hiÖn triÖu chøng ®Çu tiª n (n«n möa, Øa ch¶y, ®au bông). Sau ®ã ®éc tè g©y ho¹ i tö tÕ bμo gan dÉn tí i suy gan. Tû lÖtö vong trung b×nh lμ 
50%, tr­êng 
hî p nÆng tû lÖtö vong tí i gÇn 100%. T¹ i Cao B»ng tõ 2003 ®Õn 2009 ®· cã 17 ng­êi 
bÞ tö vong do ¨ n ph¶i hai loμi nÊm ®éc nμy. 
NÊm mò khÝa n©u x¸ m(Inocybe fastigiata hoÆc Inocybe rimosa) 
®Æc ®iÓm nhËn d¹ ng: 
NÊm mäc trª n mÆt ®Êt trong rõng. Mò nÊm h×nh nãn ®Õn h×nh chu«ng, ®Ønh nhän, cã c¸ c sî i t¬ mμu tõ vμng ®Õn n©u táa ra tõ ®Ønh mò xuèng 
mÐp mò nÊm. Khi giμ ®«i khi mÐp mò nÊm bÞ xÎ ra thμnh c¸ c tia riª ng rÏ . § ­êng 
kÝnh mò 2 - 8 cm. PhiÕn nÊm (mÆt d­í 
i mò) lóc non mμu h¬i 
tr¾ng vμ khi giμ cã mμu x¸m hoÆc n©u. Cuèng nÊm: Mμu tõ h¬i tr¾ng ®Õn vμng n©u, dμi 3 - 9 cm, kh«ng cã vßng cuèng. 
®Æc ®iÓm t ¸ c dông: 
§ éc tè cña nÊm mò khÝa n©u x¸m g©y t¸ c dông nhanh. ChØ15 - 30 phót sau ¨ n nÊm ®· xuÊt hiÖn m¾t mê, sï i bät mÐp, co th¾t khÝ phÕ qu¶n, t¨ ng 
tiÕt ®­êng 
h« hÊp lμm ng¹ t thë, suy h« hÊp vμ cã thÓbÞ tö vong. V×vËy, cÇn g©y n«n ngay t¹ i gia ®×nh vμ chuyÓn nhanh bÖnh nh©n ®Õn c¬ së y tÕ 
gÇn nhÊt. T¹ i Cao B»ng ®· cã gia ®×nh ë huyÖn B¶o L¹ c bÞ ngé ®éc do ¨ n loμi nÊm nμy. 
Chó ý: - TuyÖt ®èi Kh¤ng ®­î 
c ¨ n nÊm l ¹ , kh«ng t hö ¨ n nÊm 
- Khi bÞ ngé ®éc nÊm ®éc cÇn nhanh chãng ®­a 
bÖnh nh©n ®Õn c¬ së y tÕ ®Ó®iÒu t r Þ 
H· y t h Ën t r ä n g v íí ii n Êm ®é c ! 
NÊm « t ¸ n t r ¾ng phiÕn xa nh (Chlorophyllum molybdites) 
- Mũ nấm: Lóc non h×nh b¸ n cÇu dμi mμu vμng nh¹ t, cã v¶y nhá mμu vμng. Khi tr­ëng 
thμnh mò h×nh « hoÆc tr¶i ph¼ng, mμu tr¾ng, trª n mò 
cã nhiều vảy mμu vμng n©u, vμng thẫm ë ®Ønh mò. § ­êng 
kÝnh 5 - 15 cm. Phiến nÊm: Lóc non vμ trưởng thμnh mμu trắng, khi giμ cã ¸ nh 
mμu h¬i xanh hoÆc xanh x¸ m. T¹ i mét sè n¬i ë Cao B»ng mò nÊm bÞ xÎ ra thμnh c¸ c m¶nh riª ng rÏ . 
- Cuèng nÊm: dμi 10 - 30 cm, mμu tr¾ng hoÆc tr¾ng x¸m, cã vßng cuèng mμu tr¾ng 
NÊm xè p g©y n« n (Russula emetica) 
- Mò nÊm: Mμu ®á t­ 
¬i hay ®á n©u, ®«i khi mμu vμng nh¹ t. MÆt 
nh½n bãng, ®­êng 
kÝnh 5 - 10 cm. 
- Phiến nÊm: Mμu tr¾ng. 
- Cuèng nÊm: mμu tr¾ng ®Õn h¬i hång, dμi 5 - 7 cm, khi non r¾n 
ch¾c, khi giμ mÒm, xèp, rÊt dÔ g· y. 
- ThÞt nÊm: Mμu tr¾ng, gißn, dÔ g· y, vÞ cay. 
NÊm xè p t hè i (Russula foetens) 
- Mũ nÊm: lóc ®Çu h×nh b¸ n cÇu, mμu vμng n©u, sau xoÌ réng 
thμnh ph¼ng vμ lâm ë gi÷a, mμu nh¹ t dÇn, ®­êng 
kÝnh 5 - 15 cm. 
- PhiÕn nÊm: mμu tr¾ng ®Õn vμng nhạt. 
- Cuèng nÊm: mμu tr¾ng, dμi 5 - 7 cm. 
- Thịt nÊm: mμu tr¾ng ®Õn h¬i vμng vμ xèp, khi giμ cã mï i thèi. 
NÊm phiÕn ®en c h©n vμng (Agaricus xanthodermus) 
- Mò nÊm: khi non cã h×nh b¸ n cÇu dÑt hoÆc h¬i vu«ng, mμu tr¾ng 
®ôc nh­v 
«i, ®­êng 
kÝnh mò: 5 - 15 cm. 
- PhiÕn nÊm: Khi non mμu tr¾ng, khi tr­ëng 
thμnh cã mμu hång vμ 
khi giμ cã mμu n©u ®en (mμu s«c«la). 
- Cuèng nÊm: Mμu tr¾ng, khi cä s¸ t th×chç cä s¸ t hoÆc vÕt bÎ cña 
cuèng sÏ chuyÓn thμnh mμu vμng. Trª n cuèng cã vßng mμu tr¾ng. 
NÊm mùc (Coprinus atramentarius) 
- Mò nÊm: Mμu x¸ m nh¹ t ®Õn n©u x¸ m. Khi cßn non h×nh oval dμi, 
khi tr­ëng 
thμnh mò nÊm xße ra thμnh h×nh nãn låi, ®­êng 
kÝnh 3 
– 7 cm. PhiÕn nÊm: mμu tr¾ng lóc cßn non vμ mμu ®en khi giμ. 
Khi tμn phiÕn nÊm r÷a ch¶y tan ra mμu ®en nh­mùc. 
- Cuèng nÊm: Trßn, cã mét vßng mμu tr¾ng, dÔ rông. 
NÊm mùc chØg©y ngé ®éc khi ¨ n nÊm cã kÌ m theo uèng r­î 
u, 
cμng uèng nhiÒu r­î 
u cμng bÞ ngé ®éc nÆng. 
Chó ý: - TuyÖt ®èi kh«ng ®­î 
c ¨ n nÊm l ¹ , kh«ng t hö ¨ n nÊm 
NÊm t r øng vμng vá c øng (Scleroderma citrinum) 
D¹ ng nÊm: ThÓqña, h×nh gÇn trßn hoÆc h×nh trøng mÐo, nhiÒu 
khi cã b­í 
u. Vá nÊm dμy, cøng, cã v¶y sÇn sï i, mμu vμng n©u 
hoÆc x¸ m. Khi giμ vá nÊm cã thÓbÞ vì ra vμ ®Ólé lâi nÊm phÝa 
trong r¾n ch¾c, mμu ®en x¸ m. 
Loμi nÊm nμy kh«ng cã cuèng. MÆt d­í 
i cña nÊm cã c¸ c sî i t¬ 
b¸ m vμo gç môc hoÆc b¸ m xuèng ®Êt nh­rÔ 
c©y. 
NÊm mùc nhá mä c c ôm(Coprinus disseminatus) 
- Mò nÊm: khi non h×nh oval, mÇu tr¾ng. Khi tr­ëng 
thμnh h×nh 
chu«ng, mμu x¸m nh¹ t hoÆc n©u x¸ m, ®­êng 
kÝnh 0,5 - 1,5cm, cã 
c¸ c r· nh n«ng tõ mÐp mò tí i ®Ønh. PhiÕn nÊm: khi non mμu tr¾ng vμ 
khi giμ mμu ®en. Khi tμn phiÕn r÷a ch¶y tan ra mμu ®en nh­mùc. 
- Cuèng nÊm: trßn mμu tr¾ng, cao 1,5-4cm, ®­êng 
kÝnh 1-2mm. 
NÊm mùc nhá mäc côm chØg©y ngé ®éc khi ¨ n nÊm cã kÌ m theo 
uèng r­î 
u, cμng uèng nhiÒu r­î 
u cμng bÞ ngé ®éc nÆng. 
- Khi bÞ ngé ®éc cÇn ph¶i g©y n«n ngay t ¹ i gia ®×nh, sau ®ã nhanh chãng ®­a 
bÖnh nh©n ®Õn c¬ së y tÕ ®Ó®iÒu t r Þ
Military Medical University
Military Medical University  CÇn b¸c bá mét sè quan niÖm sai lÇm: 
- NÊm ®éc thêng cã mμu sÆc sì. Sai 
- NÊm cã c«n trïng, s©u ¨n lμ nÊm kh«ng ®éc. Sai 
- Thö cho gμ, chã, chuét,... ¨n tríc nÕu kh«ng chÕt lμ 
nÊm kh«ng ®éc. NhiÒu loμi ®éng vËt kh«ng nh¹y 
c¶m víi ®éc tè nÊm ®éc hoÆc chÕt muén. 
- Thö nÊm b»ng b¹c (th×a, ®òa, d©y truyÒn). Sai
Military Medical University 
NÊm ®éc nhng s©u bä vÉn ¨n
Military Medical University 
§Ò XUÊT M¤ H×NH PHßNG CHèNG NGé §éc nÊm 
cho tØnh th¸I nguyªn
 CÇn thiÕt ph¶i cã ®Ò tμi NCKH vÒ nÊm ®éc ë TN. 
Military Medical University 
 ý nghÜa KT – XH: 
 Quy m«: 
- §T nÊm t¹i mét sè huyÖn ®¹i diÖn ®Ó XD c«ng cô 
TT. 
- TriÓn khai can thiÖp t¹i 1 x· ®iÓm ë tÊt c¶ c¸c huyÖn, 
tõ ®ã nh©n réng ra c¸c x· kh¸c (KP YT). 
 C¸ch tiÕp cËn: 
- Néi dung chØ giíi h¹n vÒ nÊm vμ N§ nÊm. 
- TiÕp thu KQ c¸c §T, KN cña c¸c chuyªn gia. 
- Phèi hîp gi÷a Chi côc ATVSTP, TTYT víi c¸c BV. 
- XD c¸c phiÕu §T (CBYT vμ ngêi d©n) phï hîp.
Military Medical University  §¸nh gi¸ HQ tríc vμ sau can thiÖp. 
 C¸c bé c«ng cô: 
- §Üa video (phim), tranh, tê r¬i vÒ nÊm ®éc mäc t¹i 
TN. 
- Tμi liÖu HD dù phßng, xö trÝ cÊp cøu vμ §T N§ nÊm 
- Hép test ph¸t hiÖn nhanh amatoxin g©y chÕt ngêi. 
- PhiÕu ®iÒu tra nÊm ®éc 
- PhiÕu §T kiÕn thøc cña CBYT vÒ nÊm ®éc vμ N§ 
nÊm 
- PhiÕu §T nhËn thøc cña ngêi d©n vÒ nÊm ®éc vμ N§
Military Medical University 
 §Þa chØ liªn hÖ: 
PGS.TS Hoμng C«ng Minh 
Nguyªn chñ nhiÖm Bé m«n §éc häc 
Trung t©m phßng chèng nhiÔm ®éc, HVQY 
§T: 0912620876 
E-mail: hcminhk20@yahoo.com 
Xin tr©n träng c¶m ¬n

Contenu connexe

En vedette

Comunicación no verbal
Comunicación no verbalComunicación no verbal
Comunicación no verbalLoreto Donoso
 
Prezentacija būsto pardavėjams 2013
Prezentacija būsto pardavėjams 2013Prezentacija būsto pardavėjams 2013
Prezentacija būsto pardavėjams 2013karolismmm
 
Heart diseases & dietary intervention & recommendations
Heart diseases & dietary intervention & recommendationsHeart diseases & dietary intervention & recommendations
Heart diseases & dietary intervention & recommendationsDr vinayak hiremath
 
Key board interface
Key board interface Key board interface
Key board interface sree deepika
 
input and output organisation
input and output organisation input and output organisation
input and output organisation sree deepika
 

En vedette (7)

Comunicación no verbal
Comunicación no verbalComunicación no verbal
Comunicación no verbal
 
Subarachnoid hemorrhage
Subarachnoid hemorrhageSubarachnoid hemorrhage
Subarachnoid hemorrhage
 
Prezentacija būsto pardavėjams 2013
Prezentacija būsto pardavėjams 2013Prezentacija būsto pardavėjams 2013
Prezentacija būsto pardavėjams 2013
 
Heart diseases & dietary intervention & recommendations
Heart diseases & dietary intervention & recommendationsHeart diseases & dietary intervention & recommendations
Heart diseases & dietary intervention & recommendations
 
Udl project
Udl projectUdl project
Udl project
 
Key board interface
Key board interface Key board interface
Key board interface
 
input and output organisation
input and output organisation input and output organisation
input and output organisation
 

Similaire à Hoi thao đh y thai nguyen 2014

Benh ngoai phu khoa - dao tao bs yhct
Benh ngoai   phu khoa - dao tao bs yhctBenh ngoai   phu khoa - dao tao bs yhct
Benh ngoai phu khoa - dao tao bs yhctThanh Đặng
 
03 benhhoc ngoai phu yhct
03 benhhoc ngoai phu yhct03 benhhoc ngoai phu yhct
03 benhhoc ngoai phu yhctTS DUOC
 
ĐỘNG MẠCH CẢNH - ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒN
ĐỘNG MẠCH CẢNH - ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒNĐỘNG MẠCH CẢNH - ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒN
ĐỘNG MẠCH CẢNH - ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒNTín Nguyễn-Trương
 
Viêm màng não mủ - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
Viêm màng não mủ - 2019 - Đại học Y dược TPHCMViêm màng não mủ - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
Viêm màng não mủ - 2019 - Đại học Y dược TPHCMUpdate Y học
 
Khang sinh du phong va dieu tri lien quan den phau thuat BV Da nang 05 2018.pptx
Khang sinh du phong va dieu tri lien quan den phau thuat BV Da nang 05 2018.pptxKhang sinh du phong va dieu tri lien quan den phau thuat BV Da nang 05 2018.pptx
Khang sinh du phong va dieu tri lien quan den phau thuat BV Da nang 05 2018.pptxTrinhThanh25
 
Nội khoa Đông Tây Y
Nội khoa Đông Tây YNội khoa Đông Tây Y
Nội khoa Đông Tây YTS DUOC
 
Hướng dẫn điều trị dinh dưỡng cho bệnh nhân nặng.pdf
Hướng dẫn điều trị dinh dưỡng cho bệnh nhân nặng.pdfHướng dẫn điều trị dinh dưỡng cho bệnh nhân nặng.pdf
Hướng dẫn điều trị dinh dưỡng cho bệnh nhân nặng.pdfSoM
 
Roi loan nhip_xoang
Roi loan nhip_xoangRoi loan nhip_xoang
Roi loan nhip_xoangdoctorviet
 
Vi sinh ký sinh trùng
Vi sinh ký sinh trùngVi sinh ký sinh trùng
Vi sinh ký sinh trùngTS DUOC
 
Tài liệu vi sinh ký sinh trùng - Bộ Y Tế
Tài liệu vi sinh ký sinh trùng - Bộ Y TếTài liệu vi sinh ký sinh trùng - Bộ Y Tế
Tài liệu vi sinh ký sinh trùng - Bộ Y TếĐiều Dưỡng
 
Giáo Trình Bệnh Học Ngoại Phụ Y Học Cổ Truyền
Giáo Trình Bệnh Học Ngoại Phụ Y Học Cổ Truyền Giáo Trình Bệnh Học Ngoại Phụ Y Học Cổ Truyền
Giáo Trình Bệnh Học Ngoại Phụ Y Học Cổ Truyền nataliej4
 
Chuyên đề kháng sinh tiêm truyền và pha thuốc KS vào dung dịch tiêm truyền
Chuyên đề kháng sinh tiêm truyền và pha thuốc KS vào dung dịch tiêm truyềnChuyên đề kháng sinh tiêm truyền và pha thuốc KS vào dung dịch tiêm truyền
Chuyên đề kháng sinh tiêm truyền và pha thuốc KS vào dung dịch tiêm truyềnHA VO THI
 
Hội chứng xuất huyết
Hội chứng xuất huyếtHội chứng xuất huyết
Hội chứng xuất huyếtThanh Liem Vo
 
HVQY | Sinh lý bệnh | Viêm
HVQY | Sinh lý bệnh | ViêmHVQY | Sinh lý bệnh | Viêm
HVQY | Sinh lý bệnh | ViêmHồng Hạnh
 
Nghiên cứu đặc điểm dịch tễ học lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhi nhiễm cúm A H...
Nghiên cứu đặc điểm dịch tễ học lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhi nhiễm cúm A H...Nghiên cứu đặc điểm dịch tễ học lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhi nhiễm cúm A H...
Nghiên cứu đặc điểm dịch tễ học lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhi nhiễm cúm A H...Luanvanyhoc.com-Zalo 0927.007.596
 
Đóng góp của ngành Công nghệ sinh học Việt Nam vào nền kinh tế tri thức: Thực...
Đóng góp của ngành Công nghệ sinh học Việt Nam vào nền kinh tế tri thức: Thực...Đóng góp của ngành Công nghệ sinh học Việt Nam vào nền kinh tế tri thức: Thực...
Đóng góp của ngành Công nghệ sinh học Việt Nam vào nền kinh tế tri thức: Thực...Kien Thuc
 

Similaire à Hoi thao đh y thai nguyen 2014 (20)

Benh ngoai phu khoa - dao tao bs yhct
Benh ngoai   phu khoa - dao tao bs yhctBenh ngoai   phu khoa - dao tao bs yhct
Benh ngoai phu khoa - dao tao bs yhct
 
03 benhhoc ngoai phu yhct
03 benhhoc ngoai phu yhct03 benhhoc ngoai phu yhct
03 benhhoc ngoai phu yhct
 
ĐỘNG MẠCH CẢNH - ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒN
ĐỘNG MẠCH CẢNH - ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒNĐỘNG MẠCH CẢNH - ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒN
ĐỘNG MẠCH CẢNH - ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒN
 
Viêm màng não mủ - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
Viêm màng não mủ - 2019 - Đại học Y dược TPHCMViêm màng não mủ - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
Viêm màng não mủ - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
 
Khang sinh du phong va dieu tri lien quan den phau thuat BV Da nang 05 2018.pptx
Khang sinh du phong va dieu tri lien quan den phau thuat BV Da nang 05 2018.pptxKhang sinh du phong va dieu tri lien quan den phau thuat BV Da nang 05 2018.pptx
Khang sinh du phong va dieu tri lien quan den phau thuat BV Da nang 05 2018.pptx
 
Nội khoa Đông Tây Y
Nội khoa Đông Tây YNội khoa Đông Tây Y
Nội khoa Đông Tây Y
 
Hướng dẫn điều trị dinh dưỡng cho bệnh nhân nặng.pdf
Hướng dẫn điều trị dinh dưỡng cho bệnh nhân nặng.pdfHướng dẫn điều trị dinh dưỡng cho bệnh nhân nặng.pdf
Hướng dẫn điều trị dinh dưỡng cho bệnh nhân nặng.pdf
 
Roi loan nhip_xoang
Roi loan nhip_xoangRoi loan nhip_xoang
Roi loan nhip_xoang
 
Vi sinh ký sinh trùng
Vi sinh ký sinh trùngVi sinh ký sinh trùng
Vi sinh ký sinh trùng
 
Tài liệu vi sinh ký sinh trùng - Bộ Y Tế
Tài liệu vi sinh ký sinh trùng - Bộ Y TếTài liệu vi sinh ký sinh trùng - Bộ Y Tế
Tài liệu vi sinh ký sinh trùng - Bộ Y Tế
 
Giáo Trình Bệnh Học Ngoại Phụ Y Học Cổ Truyền
Giáo Trình Bệnh Học Ngoại Phụ Y Học Cổ Truyền Giáo Trình Bệnh Học Ngoại Phụ Y Học Cổ Truyền
Giáo Trình Bệnh Học Ngoại Phụ Y Học Cổ Truyền
 
Chuyên đề kháng sinh tiêm truyền và pha thuốc KS vào dung dịch tiêm truyền
Chuyên đề kháng sinh tiêm truyền và pha thuốc KS vào dung dịch tiêm truyềnChuyên đề kháng sinh tiêm truyền và pha thuốc KS vào dung dịch tiêm truyền
Chuyên đề kháng sinh tiêm truyền và pha thuốc KS vào dung dịch tiêm truyền
 
Nghiên cứu y học
Nghiên cứu y họcNghiên cứu y học
Nghiên cứu y học
 
Hội chứng xuất huyết
Hội chứng xuất huyếtHội chứng xuất huyết
Hội chứng xuất huyết
 
Cach lam benh an nhi khoa
Cach lam benh an nhi khoaCach lam benh an nhi khoa
Cach lam benh an nhi khoa
 
HVQY | Sinh lý bệnh | Viêm
HVQY | Sinh lý bệnh | ViêmHVQY | Sinh lý bệnh | Viêm
HVQY | Sinh lý bệnh | Viêm
 
Nghiên cứu đặc điểm dịch tễ học lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhi nhiễm cúm A H...
Nghiên cứu đặc điểm dịch tễ học lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhi nhiễm cúm A H...Nghiên cứu đặc điểm dịch tễ học lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhi nhiễm cúm A H...
Nghiên cứu đặc điểm dịch tễ học lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhi nhiễm cúm A H...
 
Noikhoa
NoikhoaNoikhoa
Noikhoa
 
Đóng góp của ngành Công nghệ sinh học Việt Nam vào nền kinh tế tri thức: Thực...
Đóng góp của ngành Công nghệ sinh học Việt Nam vào nền kinh tế tri thức: Thực...Đóng góp của ngành Công nghệ sinh học Việt Nam vào nền kinh tế tri thức: Thực...
Đóng góp của ngành Công nghệ sinh học Việt Nam vào nền kinh tế tri thức: Thực...
 
Luận án: Độc tính và tác dụng trên chức năng sinh sản của OS35
Luận án: Độc tính và tác dụng trên chức năng sinh sản của OS35Luận án: Độc tính và tác dụng trên chức năng sinh sản của OS35
Luận án: Độc tính và tác dụng trên chức năng sinh sản của OS35
 

Hoi thao đh y thai nguyen 2014

  • 1. Military Medical University Häc viÖn Qu©n y Trung t©m phßng chèng nhiÔm ®éc KINH NGHIÖM PHßNG CHèNG ngé ®éc nÊm RõNG T¹I VIÖT NAM Vμ §Ò XUÊT M¤ H×NH phßng chèng ngé ®éc NÊM §éc t¹i tØnh th¸I nguyªn PGS.TS Hoμng C«ng Minh
  • 2. Military Medical University Thùc tr¹ng ngé ®éc thùc phÈm hiÖn nay  Gia t¨ng N§ ®éc tè TN (nÊm, vi nÊm, TV, §V) víi tû lÖ tö vong cao.  N§TP cÊp tÝnh do hãa chÊt cã xu híng gi¶m.  VÊn ®Ò bøc xóc cña Côc ATTP, Bé YT: - N§ nÊm ®éc víi nhiÒu ngêi TV ë mét sè tØnh. - N§ b¸nh ng« víi tû lÖ TV cao t¹i Hμ Giang - N§ rîu methanol cã nhiÒu ngêi TV ë nhiÒu tØnh - N§TPHL t¹i bÕp ¨n tËp thÓ KCN liªn tôc x¶y ra.
  • 3. Military Medical University §Ò tμi vÒ nÊm ®éc ®· vμ ®ang NC  2007 – 2008: NC nÊm ®éc t¹i Hμ Giang  2009 – 2010: NC nÊm ®éc, thùc vËt ®éc t¹i Cao B»ng  2011 – 2012: NC nÊm ®éc t¹i B¾c K¹n  2013 – 2015: NC nÊm ®éc t¹i S¬n La  Môc tiªu: - X¸c ®Þnh mét sè ®Æc ®iÓm sinh häc, ®éc tÝnh c¸c loμi nÊm ®éc trªn ®Þa bμn tØnh. - §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ngé ®éc, XD c¸c gi¶i ph¸p can thiÖp nh»m lμm gi¶m sè ngêi bÞ N§ vμ tû lÖ tö vong.
  • 4.  C¸c s¶n phÈm chÝnh cña §T: - B¸o c¸o ®Æc ®iÓm c¸c loμi nÊm ®éc cña tØnh - B¸o c¸o vÒ ®éc tÝnh vμ TD cña nÊm ®éc trªn §V. - B¸o c¸o vÒ thùc tr¹ng ngé ®éc nÊm - XD c¸c gi¶i ph¸p can thiÖp: Military Medical University + B¨ng h×nh (phim) vÒ h×nh th¸i c¸c loμi nÊm ®éc trªn ®Þa bμn tØnh vμ c¸ch xö trÝ cÊp cøu. + Tranh (Poster) + Tê r¬i + Tμi liÖu dïng cho tËp huÊn CBYT (ph¸c ®å CC-§T) + Hép test ph¸t hiÖn nhanh amatoxin g©y chÕt ngêi.
  • 5. Military Medical University Thùc tr¹ng Ngé ®éc nÊm TØnh Thêi gian TK Sè vô Sè m¾c Tö vong Hμ Giang 2004 - 2007 33 165 24 Cao B»ng 2003 - 2009 29 81 17 Bắc K¹n 2004 - 2011 28 94 14 Sơn La 2003 - 2013 55 181 12 Tæng sè 145 521 67
  • 6. Military Medical University TØnh Thêi gian TK Sè vô Sè ngêi m¾c Tö vong Lμo Cai 2005 - 2011 13 36 8 L¹ng S¬n 2001 - 2008 20 81 8 Tæng số 52 192 23 N§ nÊm t¹i Phó Thä, Yªn B¸i, Lai Ch©u, Bắc Giang, Tuyªn Quang, Hμ Néi,…
  • 7. Military Medical University HIÖU QU¶ CAN THIÖP TØnh Tríc can thiÖp Sau can thiÖp Sè vô M¾c Tö vong Sè vô M¾c Tö vong Hμ Giang (4 n¨m) 33 165 24 9 39 (4,2 lÇn) 3 (8 lÇn) Cao B»ng (TB/n¨m) (2003-2009) (2011-2013) 4,1 11,5 2,4 1,6 1,57 (7,3 lÇn) 0
  • 8. Military Medical University KQ ®iÒu tra nÊm ®éc:  Hμ Giang: 9 loμi nÊm ®éc (2 loμi g©y N§)  Cao B»ng: 13 loμi nÊm ®éc (4 loμi g©y N§)  B¾c K¹n: 10 loμi nÊm ®éc (5 loμi g©y N§)  S¬n La: 10 loμi nÊm ®éc (5 loμi g©y N§)
  • 9. Military Medical University Ph©n lo¹i nÊm ®éc theo ®éc tè 1. Amatoxin: A. phalloides, A. verna, A. virosa,.... 2. Gyromitrin: G. esculenta, G. infula,... 3. Orellanin: Cortinarius orellanus 4. Muscarin: NÊm thuéc chi Clitocybe,Inocybe 5. Ibotenic acid vμ Muscimol: A.muscaria,A. pantherina 6. Coprin: Coprinus atramentarius, C. disseminatus 7. Psilocybin vμ Psilocin: Psilocybe, Panaeolus, Conocybe vμ Gymnopilus 8. C¸c chÊt g©y rèi lo¹n tiªu hãa: Chi Agaricus, Amanita, Boletus, Chlorophyllum molybdites....
  • 10. Military Medical University NÊm ®éc cã chøa amatoxin
  • 11. Military Medical University NÊm ®éc cã amatoxin:  NÊm ®éc t¸n tr¾ng (Amanita verna)  NÊm ®éc tr¾ng h×nh nãn (Amanita virosa)  NÊm ®éc xanh ®en (Amanita phalloides)  NÊm ®éc mò vμng chanh v¶y dÇy (Amanita citrina)  C¸c loμi thuéc chi Galerina, lepiota
  • 12. Military Medical University NÊm ®éc t¸n tr¾ng (Amanita verna) NÊm ®éc tr¾ng h×nh nãn (Amanita virosa) ThÇn chÕt Thiªn thÇn hñy diÖt Nμng tiªn giÕt ngêi trong rõng
  • 13. Military Medical University NÊm ®éc tr¾ng h×nh nãn (Amanita virosa) t¹i B¾c K¹n nÊm non bÞ chÎ ®«i
  • 14. Military Medical University NÊm ®éc tr¾ng h×nh nãn (Amanita virosa) t¹i Cao B»ng
  • 15. Military Medical University NÊm ®éc tr¾ng h×nh nãn khi nhá KOH cho mμu vμng MÉu nÊm B¾c K¹n
  • 17. Military Medical University NÊm ®éc xanh ®en (A. phalloides) ë níc ngoμi
  • 18. Military Medical University BN §ång Yªn - B¾c Quang - HG
  • 22. Military Medical University MÌ V¨n Chung, ChiÒng Khoi, Yªn Ch©u, SL
  • 23. Military Medical University Lý Minh Khôi Lý Thị Thơm Lý Thị Thùy Vũ Thị Hồi Triệu Nho Phú BN Liên Minh, Võ Nhai, Thái Nguyên
  • 24. Military Medical University Đặng Hữu Thuận Triệu Thị Hoa Triệu Phúc An Triệu Văn Thọ Đặng Phúc Quý BN Phú Thượng, Võ Nhai, Thái Nguyên
  • 25. Military Medical University NÊm ¨n ®îc mμu tr¾ng dÔ nhÇm víi nÊm ®éc t¸n tr¾ng t¹i Hμ Giang
  • 26. Military Medical University NÊm ¨n ®îc mμu tr¾ng dÔ nhÇm víi nÊm ®éc t¸n tr¾ng hoÆc nÊm ®éc tr¾ng h×nh nãn t¹i Cao B»ng
  • 27. Military Medical University NÊm ¨n ®îc mμu tr¾ng dÔ nhÇm víi nÊm ®éc tr¾ng h×nh nãn t¹i B¾c K¹n
  • 28. Military Medical University Sù kh¸c biÖt gi÷a nÊm cã mμu tr¾ng ¨n ®îc vμ nÊm ®éc
  • 34. Military Medical University - BS Bastien (Ph¸p): §· cøu sèng 15 BN. - 1974: tù ¨n 65 g nÊm (2 LD100); 1981: ¨n 70 g. Ph¶i ®iÒu trÞ sím tríc khi gan bÞ ho¹i tö.
  • 35. Military Medical University Häc viÖn Qu©n y Trung t©m phßng chèng nhiÔm ®éc NÊm ®éc cã chøa muscarin
  • 36. Military Medical University  NÊm ®éc cã chøa muscarin: - NÊm ®éc mò khÝa n©u x¸m (Inocybe rimosa hoặc Inocybe fastigiata) - NÊm ®éc mò khÝa n©u ®á (Inocybe patouilardi)
  • 37. Military Medical University NÊm ®éc mò khÝa n©u x¸m (Inocybe fastigiata hoÆc Inocybe rimosa)
  • 38. Military Medical University NÊm ®éc mò khÝa n©u ®á (Inocybe patouilardi)
  • 39. Military Medical University G§ chÞ NguyÔn ThÞ HoÌ - CB
  • 40. Military Medical University §inh Ngäc ChuyÓn vμ Hoμng ThÞ Nô - BK
  • 41. Military Medical University Häc viÖn Qu©n y Trung t©m phßng chèng nhiÔm ®éc NÊm ®éc cã chøa ®éc tè g©y rèi lo¹n tiªu ho¸
  • 42. Military Medical University  C¸c loμi nÊm g©y rèi lo¹n tiªu ho¸: - NÊm « t¸n tr¾ng phiÕn xanh (Chlorophyllum molybdites) - NÊm xèp thèi (Russula foetens) - NÊm ma (Omphalotus nidiformis) - NÊm xèp g©y n«n (Russula emetica) - NÊm trøng vμng vá cøng (Scleroderma citrinum) - NÊm phiÕn ®en ch©n vμng (Agaricus xanthodermus) - NÊm vμng lu huúnh (Hypholoma fasciculare) - NÊm phiÕn ®en v¶y n©u (Agaricus placomyces)
  • 43. Military Medical University NÊm « t¸n tr¾ng phiÕn xanh (Chlorophyllum molybdites)  G©y ra nhiÒu vô N§ nhÊt ë HG, CB, BK, SL  §Æc ®iÓm h×nh th¸i: - Mò: (tªn nÊm) - Cuèng:
  • 48. Military Medical University MÉu nÊm §iÖn Biªn (7 N§)
  • 49. Military Medical University Ph©n biÖt víi nÊm « t¸n tr¾ng phiÕn tr¾ng (nÊm parasol)
  • 50. Military Medical University Hoμng V¨n TÊt, B¾c Quang, HG-14 N«ng V¨n S¬n, H¹ Lang, HG-5 L©m V¨n Cõ, B¹ch Th«ng, BK-3 Lß ThÞ Tiªn, Mêng La, SL-6
  • 51. Military Medical University NÊm ma (Omphalotus nidiformis) §éc tè lμ Iludin – chÊt ph¸t quang
  • 52. Military Medical University Lß ThÞ Viªng, Lß ThÞ í, Mêng La, SL-15 (10 kg 2 nhμ) §Æng ThÞ Hêng, Nμ R×, BK-2
  • 53. Military Medical University NÊm xèp thèi (Russula foetens)
  • 55. Military Medical University Bμn V¨n Sinh, Bμn V¨n Th«ng, Ng©n S¬n, BK-6 Vi V¨n Hïng, CÇm ThÞ Viªn Mai S¬n, SL-5
  • 56. Military Medical University NÊm xèp g©y n«n (Russula emetica)
  • 57. Military Medical University Lß V¨n Doan, Lß thÞ Ný, ThuËn Ch©u, SL
  • 58. Military Medical University NÊm ®éc cã chøa psilocybin vμ psilocin (G©y rèi lo¹n t©m thÇn)
  • 59. Military Medical University  C¸c loμi nÊm cã chøa Psilocybin vμ Psilocin: - NÊm phiÕn ®èm xanh (Panaeolus cyanescens) - NÊm vμng Cuba (Psilocybe cubensis) - NÊm phiÕn ®èm bím (Panaeolus papilionaceus) - NÊm phiÕn ®èm chu«ng (Panaeolus campanulatus hoÆc Panaeolus sphinctrinus) - NÊm phiÕn ®èm v©n líi (Panaeolus retirugis) - NÊm phiÕn hång mò x¸m (Pluteus salicinus)
  • 60. Military Medical University NÊm phiÕn ®èm bím (Panaeolus papilionaceus)
  • 61. Military Medical University NÊm phiÕn ®èm chu«ng (Panaeolus campanulatus hoÆc Panaeolus sphinctrinus)
  • 62. Military Medical University NÊm phiÕn ®èm v©n líi (Panaeolus retirugis)
  • 63. Military Medical University NÊm phiÕn ®èm xanh (Panaeolus cyanescens)
  • 64. Military Medical University NguyÔn Thi Gan, 75 t NguyÔn V¨n Bun, 50 t NguyÔn ThÞ MÕn, 50 t ThuËn Thμnh - B¾c Ninh
  • 65. Military Medical University NÊm vμng Cu Ba mäc t¹i Phó Xuyªn-Hμ Néi g©y N§ cho 6 ngêi
  • 66. Military Medical University B¹ch ThÞ Kim Ng©n vμ TrÇn ThÞ Minh Nh©m Phó Xuyªn-Hμ Néi N§ nÊm vμng Cu Ba
  • 67. Military Medical University NÊm ®éc cã chøa coprin
  • 68. Military Medical University  C¸c loμi nÊm cã chøa coprin: - NÊm mùc (Coprinus atramentarius) - NÊm mùc nhá mäc côm (Coprinus disseminatus)
  • 70. Military Medical University NÊm mùc nhá mäc côm (Coprinus disseminatus)
  • 71. Military Medical University dù phßng ngé ®éc nÊm ®éc  Nh÷ng bÊt cËp trong tuyªn truyÒn: - ThiÕu tranh, tê r¬i, b¨ng h×nh - Tranh nÊm ®éc cha ®iÓn h×nh, cha hiÖu qu¶
  • 73. H· y t h Ën t r ä n g ! n Êm ®é c c hÕt n g ­ê i NÊm ®éc Tr ¾ng h×nh nãn (Amanita virosa) Tª n kh¸ c: Nμng tiª n giÕt ng­êi trong rõng, Thiª n thÇn huû diÖt, ThÇn chÕt) Military Medical University ®Æc ®iÓm nhËn d¹ ng: NÊm mäc trª n mÆt ®Êt trong rõng. Toμn th©n cã mμu tr¾ng. Mò nÊm lóc cßn non h×nh b¸ n cÇu, sau në ra thμnh h×nh nãn, ®­êng kÝnh mò 4 - 10 cm. Cuèng nÊm ph×nh d¹ ng cñ ë ch©n, cã bao gèc h×nh ®μi hoa, cã vßng cuèng d¹ ng mμng ë phÝa trª n s¸ t mò nÊm. NÊm ®éc t ¸ n t r ¾ng (Amanita verna) Tª n kh¸ c: Nμng tiª n giÕt ng­êi trong rõng, Thiª n thÇn huû diÖt, ThÇn chÕt) ®Æc ®iÓm nhËn d¹ ng: NÊm mäc trª n mÆt ®Êt trong rõng. Toμn th©n cã mμu tr¾ng. H×nh d¸ ng, kÝch th­í c nÊm gÇn gièng ví i nÊm ®éc tr¾ng h×nh nãn. Mò nÊm lóc tr­ëng thμnh th­êng tr¶i ph¼ng. Ch©n nÊm còng ph×nh d¹ ng cñ, cã bao gèc h×nh ®μi hoa vμ cã vßng cuèng d¹ ng mμng. ®Æc ®iÓm t ¸ c dông: NÊm ®éc tr¾ng h×nh nãn vμ nÊm ®éc t¸ n tr¾ng cã ®éc tè t¸ c dông muén. Trung b×nh tõ 10 - 12 giê sau ¨ n nÊm (nhiÒu khi sau 24 giê) mí i xuÊt hiÖn triÖu chøng ®Çu tiª n (n«n möa, Øa ch¶y, ®au bông). Sau ®ã ®éc tè g©y ho¹ i tö tÕ bμo gan dÉn tí i suy gan. Tû lÖtö vong trung b×nh lμ 50%, tr­êng hî p nÆng tû lÖtö vong tí i gÇn 100%. T¹ i Cao B»ng tõ 2003 ®Õn 2009 ®· cã 17 ng­êi bÞ tö vong do ¨ n ph¶i hai loμi nÊm ®éc nμy. NÊm mò khÝa n©u x¸ m(Inocybe fastigiata hoÆc Inocybe rimosa) ®Æc ®iÓm nhËn d¹ ng: NÊm mäc trª n mÆt ®Êt trong rõng. Mò nÊm h×nh nãn ®Õn h×nh chu«ng, ®Ønh nhän, cã c¸ c sî i t¬ mμu tõ vμng ®Õn n©u táa ra tõ ®Ønh mò xuèng mÐp mò nÊm. Khi giμ ®«i khi mÐp mò nÊm bÞ xÎ ra thμnh c¸ c tia riª ng rÏ . § ­êng kÝnh mò 2 - 8 cm. PhiÕn nÊm (mÆt d­í i mò) lóc non mμu h¬i tr¾ng vμ khi giμ cã mμu x¸m hoÆc n©u. Cuèng nÊm: Mμu tõ h¬i tr¾ng ®Õn vμng n©u, dμi 3 - 9 cm, kh«ng cã vßng cuèng. ®Æc ®iÓm t ¸ c dông: § éc tè cña nÊm mò khÝa n©u x¸m g©y t¸ c dông nhanh. ChØ15 - 30 phót sau ¨ n nÊm ®· xuÊt hiÖn m¾t mê, sï i bät mÐp, co th¾t khÝ phÕ qu¶n, t¨ ng tiÕt ®­êng h« hÊp lμm ng¹ t thë, suy h« hÊp vμ cã thÓbÞ tö vong. V×vËy, cÇn g©y n«n ngay t¹ i gia ®×nh vμ chuyÓn nhanh bÖnh nh©n ®Õn c¬ së y tÕ gÇn nhÊt. T¹ i Cao B»ng ®· cã gia ®×nh ë huyÖn B¶o L¹ c bÞ ngé ®éc do ¨ n loμi nÊm nμy. Chó ý: - TuyÖt ®èi Kh¤ng ®­î c ¨ n nÊm l ¹ , kh«ng t hö ¨ n nÊm - Khi bÞ ngé ®éc nÊm ®éc cÇn nhanh chãng ®­a bÖnh nh©n ®Õn c¬ së y tÕ ®Ó®iÒu t r Þ H· y t h Ën t r ä n g v íí ii n Êm ®é c ! NÊm « t ¸ n t r ¾ng phiÕn xa nh (Chlorophyllum molybdites) - Mũ nấm: Lóc non h×nh b¸ n cÇu dμi mμu vμng nh¹ t, cã v¶y nhá mμu vμng. Khi tr­ëng thμnh mò h×nh « hoÆc tr¶i ph¼ng, mμu tr¾ng, trª n mò cã nhiều vảy mμu vμng n©u, vμng thẫm ë ®Ønh mò. § ­êng kÝnh 5 - 15 cm. Phiến nÊm: Lóc non vμ trưởng thμnh mμu trắng, khi giμ cã ¸ nh mμu h¬i xanh hoÆc xanh x¸ m. T¹ i mét sè n¬i ë Cao B»ng mò nÊm bÞ xÎ ra thμnh c¸ c m¶nh riª ng rÏ . - Cuèng nÊm: dμi 10 - 30 cm, mμu tr¾ng hoÆc tr¾ng x¸m, cã vßng cuèng mμu tr¾ng NÊm xè p g©y n« n (Russula emetica) - Mò nÊm: Mμu ®á t­ ¬i hay ®á n©u, ®«i khi mμu vμng nh¹ t. MÆt nh½n bãng, ®­êng kÝnh 5 - 10 cm. - Phiến nÊm: Mμu tr¾ng. - Cuèng nÊm: mμu tr¾ng ®Õn h¬i hång, dμi 5 - 7 cm, khi non r¾n ch¾c, khi giμ mÒm, xèp, rÊt dÔ g· y. - ThÞt nÊm: Mμu tr¾ng, gißn, dÔ g· y, vÞ cay. NÊm xè p t hè i (Russula foetens) - Mũ nÊm: lóc ®Çu h×nh b¸ n cÇu, mμu vμng n©u, sau xoÌ réng thμnh ph¼ng vμ lâm ë gi÷a, mμu nh¹ t dÇn, ®­êng kÝnh 5 - 15 cm. - PhiÕn nÊm: mμu tr¾ng ®Õn vμng nhạt. - Cuèng nÊm: mμu tr¾ng, dμi 5 - 7 cm. - Thịt nÊm: mμu tr¾ng ®Õn h¬i vμng vμ xèp, khi giμ cã mï i thèi. NÊm phiÕn ®en c h©n vμng (Agaricus xanthodermus) - Mò nÊm: khi non cã h×nh b¸ n cÇu dÑt hoÆc h¬i vu«ng, mμu tr¾ng ®ôc nh­v «i, ®­êng kÝnh mò: 5 - 15 cm. - PhiÕn nÊm: Khi non mμu tr¾ng, khi tr­ëng thμnh cã mμu hång vμ khi giμ cã mμu n©u ®en (mμu s«c«la). - Cuèng nÊm: Mμu tr¾ng, khi cä s¸ t th×chç cä s¸ t hoÆc vÕt bÎ cña cuèng sÏ chuyÓn thμnh mμu vμng. Trª n cuèng cã vßng mμu tr¾ng. NÊm mùc (Coprinus atramentarius) - Mò nÊm: Mμu x¸ m nh¹ t ®Õn n©u x¸ m. Khi cßn non h×nh oval dμi, khi tr­ëng thμnh mò nÊm xße ra thμnh h×nh nãn låi, ®­êng kÝnh 3 – 7 cm. PhiÕn nÊm: mμu tr¾ng lóc cßn non vμ mμu ®en khi giμ. Khi tμn phiÕn nÊm r÷a ch¶y tan ra mμu ®en nh­mùc. - Cuèng nÊm: Trßn, cã mét vßng mμu tr¾ng, dÔ rông. NÊm mùc chØg©y ngé ®éc khi ¨ n nÊm cã kÌ m theo uèng r­î u, cμng uèng nhiÒu r­î u cμng bÞ ngé ®éc nÆng. Chó ý: - TuyÖt ®èi kh«ng ®­î c ¨ n nÊm l ¹ , kh«ng t hö ¨ n nÊm NÊm t r øng vμng vá c øng (Scleroderma citrinum) D¹ ng nÊm: ThÓqña, h×nh gÇn trßn hoÆc h×nh trøng mÐo, nhiÒu khi cã b­í u. Vá nÊm dμy, cøng, cã v¶y sÇn sï i, mμu vμng n©u hoÆc x¸ m. Khi giμ vá nÊm cã thÓbÞ vì ra vμ ®Ólé lâi nÊm phÝa trong r¾n ch¾c, mμu ®en x¸ m. Loμi nÊm nμy kh«ng cã cuèng. MÆt d­í i cña nÊm cã c¸ c sî i t¬ b¸ m vμo gç môc hoÆc b¸ m xuèng ®Êt nh­rÔ c©y. NÊm mùc nhá mä c c ôm(Coprinus disseminatus) - Mò nÊm: khi non h×nh oval, mÇu tr¾ng. Khi tr­ëng thμnh h×nh chu«ng, mμu x¸m nh¹ t hoÆc n©u x¸ m, ®­êng kÝnh 0,5 - 1,5cm, cã c¸ c r· nh n«ng tõ mÐp mò tí i ®Ønh. PhiÕn nÊm: khi non mμu tr¾ng vμ khi giμ mμu ®en. Khi tμn phiÕn r÷a ch¶y tan ra mμu ®en nh­mùc. - Cuèng nÊm: trßn mμu tr¾ng, cao 1,5-4cm, ®­êng kÝnh 1-2mm. NÊm mùc nhá mäc côm chØg©y ngé ®éc khi ¨ n nÊm cã kÌ m theo uèng r­î u, cμng uèng nhiÒu r­î u cμng bÞ ngé ®éc nÆng. - Khi bÞ ngé ®éc cÇn ph¶i g©y n«n ngay t ¹ i gia ®×nh, sau ®ã nhanh chãng ®­a bÖnh nh©n ®Õn c¬ së y tÕ ®Ó®iÒu t r Þ
  • 75. Military Medical University  CÇn b¸c bá mét sè quan niÖm sai lÇm: - NÊm ®éc thêng cã mμu sÆc sì. Sai - NÊm cã c«n trïng, s©u ¨n lμ nÊm kh«ng ®éc. Sai - Thö cho gμ, chã, chuét,... ¨n tríc nÕu kh«ng chÕt lμ nÊm kh«ng ®éc. NhiÒu loμi ®éng vËt kh«ng nh¹y c¶m víi ®éc tè nÊm ®éc hoÆc chÕt muén. - Thö nÊm b»ng b¹c (th×a, ®òa, d©y truyÒn). Sai
  • 76. Military Medical University NÊm ®éc nhng s©u bä vÉn ¨n
  • 77. Military Medical University §Ò XUÊT M¤ H×NH PHßNG CHèNG NGé §éc nÊm cho tØnh th¸I nguyªn
  • 78.  CÇn thiÕt ph¶i cã ®Ò tμi NCKH vÒ nÊm ®éc ë TN. Military Medical University  ý nghÜa KT – XH:  Quy m«: - §T nÊm t¹i mét sè huyÖn ®¹i diÖn ®Ó XD c«ng cô TT. - TriÓn khai can thiÖp t¹i 1 x· ®iÓm ë tÊt c¶ c¸c huyÖn, tõ ®ã nh©n réng ra c¸c x· kh¸c (KP YT).  C¸ch tiÕp cËn: - Néi dung chØ giíi h¹n vÒ nÊm vμ N§ nÊm. - TiÕp thu KQ c¸c §T, KN cña c¸c chuyªn gia. - Phèi hîp gi÷a Chi côc ATVSTP, TTYT víi c¸c BV. - XD c¸c phiÕu §T (CBYT vμ ngêi d©n) phï hîp.
  • 79. Military Medical University  §¸nh gi¸ HQ tríc vμ sau can thiÖp.  C¸c bé c«ng cô: - §Üa video (phim), tranh, tê r¬i vÒ nÊm ®éc mäc t¹i TN. - Tμi liÖu HD dù phßng, xö trÝ cÊp cøu vμ §T N§ nÊm - Hép test ph¸t hiÖn nhanh amatoxin g©y chÕt ngêi. - PhiÕu ®iÒu tra nÊm ®éc - PhiÕu §T kiÕn thøc cña CBYT vÒ nÊm ®éc vμ N§ nÊm - PhiÕu §T nhËn thøc cña ngêi d©n vÒ nÊm ®éc vμ N§
  • 80. Military Medical University  §Þa chØ liªn hÖ: PGS.TS Hoμng C«ng Minh Nguyªn chñ nhiÖm Bé m«n §éc häc Trung t©m phßng chèng nhiÔm ®éc, HVQY §T: 0912620876 E-mail: hcminhk20@yahoo.com Xin tr©n träng c¶m ¬n