Амьсгалахуйд-суурилсан бясалгал нь АНУ-ын Цэргийн алба хаагчдын /PTSD/ сэтгэл зүйн гэмтлийн дараах стрессийн эмгэгийг багасгаж бууруулдаг

Хавсралт 6–2, Journal of Traumaticstress
2014, 8 сар, 27,397–405
Page 1 of 10
Амьсгалахуйд-суурилсан бясалгал нь АНУ-ын Цэргийн
алба хаагчдын сэтгэл зүйн гэмтлийн дараах стресс,
сэтгэцийн эмгэгийг багасгаж бууруулдаг:
Санамсаргүй түүврийн, хяналтат
урт хугацааны судалгаа
Emma M. Sepp¨al¨a,1 Jack B. Nitschke,2,3 Dana L. Tudorascu,4 Andrea Hayes,5 Michael R.
Goldstein,6 Dong T. H. Nguyen,1 David Perlman,2,5 and Richard J. Davidson2,3
1АНУ-ын Калифорни, Станфорд, Станфордын Их сургууль, Анагаах ухааны сургуулийн Энэрэл нигүүлсэл, сайн үйлс судлал
боловсролын төв
2АНУ-ын Висконсин, Мадисон, Висконсин-МадисонийИх сургуулийн Сэтгэлзүйн тэнхим
3АНУ-ын Висконсин, Мадисон, Висконсин-МадисонийИх сургуулийн Сэтгэцийнэмгэг судлал
4АНУ-ын Пеннсилвани, Питтсбург, Питсбургийн Их сургуулийн насанд хүрэгчдийн эмнэлэгийн тэнхим, Виостатистик судлал
хөгшрөлтийн сэтгэцийн эмгэг судлал, мэдрэлийн системийн дүрслэл оношлогооны лаборатори
5АНУ-ын Висконсин, Мадисон, Висконсин-МадисонийИх сургуултийнтархиныдүрслэлоношлогоозан үйлийн Вайсманылаборатори
6АНУ-ын Аризона, Таксон,Аризоныих сургуулийн Сэтгэлзүйнтэнхим
Ажиллагаанд оролцож Сэтгэлийн зүйн гэмтэлийн дараах стрессийн эмгэг PTSD-/Post Traumatic Stress
Disorder/-тэй гэж оношлогдсон Цэргийн алба хаагч /ЦАХ/нарт зориулсан уламжлалт эмчилгээний үр дүн
хязгаарлагдмал байгаа нь өөр бусад арга зам, судалгаагаар хангахад хүргэж байна. Бид PTSD илрэн гаралт
нь харилцан адилгүй Ирак эсвэл Афганистаны ажиллагаанд оролцсон, АНУ-ын эрэгтэй алба хаагчид дээр
Сударшан крия нэртэй амьсгалахуйд-суурилсан бясалгалын судалгааг явуулсан. Бид санамсаргүй түүврээс
21 алба хаагчийг сонгож, бясалгалд суух бүлэг (n=11) буюу бусадыг нь хяналтат(n=11) бүлэг болгон
хуваасан. Лабораторийн хэмжилтээр нүдний цавчиж анивчих, цочироо өгөх байдал болон амьсгалын хэмжээ
зэргийг судалгааны өмнө болон дараа авсан, түүнчлэн өөрсдийн шинж тэмдэгийн талаарх тайланг авсан,
мөн 1 сарын дараа болон 1 жилийн дараа нүдний цавчилт, цочилт болон амьсгалын хэмжээг хэмжсэн.
Бясалгалд хамрагдсан бүлэг PTSD багасаж буурсан үзүүлэлт, түгшүүрийн шинж тэмдэг болон амьсгалын
хэмжээнд d = 1.16, 95% CI [0.20, 2.04],-ээр үзүүлсэн бол, хяналтат бүлэгт ийм үзүүлэлт байхгүй байсан.
Судалгааны дараахан хэт мэдрэг өдөөлтийн шинж тэмдэг багассантай холбоотой анивчих нь багассан (r =
.93, p < .001) нэг жилийн дараа практик дадалын дараа (r = .77, p = .025) энэ хөндлөнгийн оролцоот судалгаа
нь PTSD-д СКАЙ нь маш бодитой эмнэлгийн арга хэрэгсэл байж болох юм.
“Тогтвортой эрх чөлөө” ажиллагаа (Афганистан дайн) буюу “Иракийн эрх чөлөө” ажиллагаа (Иракийн дайн)
–зэргээс олон цэргийн албан хаагчид сэтгэл зүйн гэмтлийн дараах үеийн стрессийн эмгэг (PTSD)-ээр
шаналж, амиа хорлох ноцтой үр дагаварт (Panagioti, Gooding,& Tarrier, 2009; Sher, Braquehais,&Casas, 2012;
U.S. Department ofVeteran Affairs, 2012) хүргэж байна. PTSD-д нотолгоонд суурилсан эмчилгээ (Cukor,
Olden, Lee, & Difede, 2010) нь дэвшилттэй ирээдүйтэй хэдий ч эмчилгээ завсардалт нь PTSD-тэй хүмүүст 54
хувийн өндөр үзүүлэлттэй (Brown, 2012; Schottenbauer, Glass, Arnkoff, Tendick, & Gray, 2008) байхад,
Афганистан болон Иракын дайнд оролцсон албан хаагчдад 62,4 гаруй хувь өндөр (e.g., Harpaz-Rotem &
Rosenheck, 2011) байна. Цаашлаад Эм зүйн эмчилгээний үр дүнгүүдтэй хавсарсан эмчилгээ (Alderman,
McCarthy, & Marwood, 2009), сэтгэл заслын эмчилгээний дараа ч хожмын шинж тэмдэг нь хэвээр (Bradley,
Greene, Russ, Dutra, & Westen, 2005) байгаа зэрэг нь PTSD-ыг эмчилж илааршуулах өөр бусад нэмэлт
зорилтуудыг боловсруулах нэн чухал эрэлт хэрэгцээг санал болгоход хүргэдэг.
Энэхүү өсөн нэмэгдэж байгаа нотлох баримт нь бясалгалд суурилсан судалгаа нь шинж тэмдгүүдийг
багасгаж бууруулах, сайн сайхан амьдралын чанарыг сайжруулах боломж бололцоотой хэмээн зөвлөдөг(see
Marchand, 2013 for review; Mitchell et al., 2014). PTSD тэй алба хаагч нарыг эмчилэхэд бясалгалыг ашиглах
тухай судалгааг өмнө нь хангалттай хэмжээгээр хийж байгаагүй (Lang et al., 2012; U.S. Department of Veteran
Affairs, 2011). Амьсгалахуйд суурилсан бясалгалыг хийх нь хэт их мэдрэг шинжээр илэрдэг сэтгэцийн
хямрал, автономит үйл ажиллагааны алдагдал, сөрөг нөлөө болон сэтгэлээ хянаж удирдах хүндрэл зэргийг
бий болгодог PTSD-ийн эмгэг шинжүүдийг илааршуулахад онцгой ач тустай байж болох юм (American
Psychiatric Association, 2013; Sack, Hopper, & Lamprecht, 2004). Амьсгал сэтгэл хөдлөлийн хооронд харилцан
нөлөөтэй, нягт уялдаатай процес (Boiten, Frijda, & Wientjes, 1994; Philippot, Chapelle, & Blairy, 2002) бөгөөд
амьсгалын талаарх хөндлөнгийн судалгаанууд эрүүл хүн амд сэтгэлийн хөдөлгөөнөө зохицуулах үйл явц
хэмээн дэмждэг (Arch & Craske, 2006). Тэд нар мөн PTSD ээс болж шаналаагүй сэтгэлийн түгшүүртэй хүн
амд (Asmundson & Stein, 1994; Kaushik, Kaushik, Mahajan, & Rajesh, 2006; Salkovskis, Jones, & Clark, 1986),

2014, 8 сар, 27,397–405
Page 2 of 10
түгшүүрээс үүдэлтэй бий болсон эрүүл хүн амд (Sakakibara & Hayano, 1996) парасимпатик ажиллагааг нь
хэвийн болгоход хэрэглэсээр л байна.
Ийм учраас бид амьсгалахуйд суурилсан бясалгал Сударшан крия йогийн үр нөлөөг Афганистан, Иракт
үүргээ гүйцэтгэсэн PTSD-ийн эмгэг шинжтэй алба хаагчдыг оролцуулан, судалгаа явуулсан. Цунами
гамшигаас аврагдагсадын PTSD-ийн эмгэг шинжүүдийг үр дүнтэй багасгасан учраас(Descilo et al., 2009),
коллежийн оюутнууд өөрийгөө өөдрөгөөр тайлагнаж, сайн сайхан амьдралын чанар нэмэгдсэн болохоор
Kjellgren, Bood, Axelsson, Norlander, & Saatcioglu, 2007), түгшүүрийн хямралтай хүмүүсийн түгшүүр
багассаныг өөрийн тайлагнасан(Katzman et al., 2012), Меланхолик сэтгэл гутралтай хүмүүсийн өөрсдийн
хэлснээр сэтгэл гутрал багассан (Janakiramaiah et al., 2000), архинаас хамааралт өвчтөнүүдэд үзүүлсэн эерэг
нөлөө (Vedamurthachar et al., 2006) зэрэг үр дүнгүүдээс үүдэн бид Сударшан крия йог/СКАЙ/-ийг сонгож
авсан. СКАЙ нь иогоор хичээлэгдэгсэдийн сэтгэлийн хөдлөлөө зохицуулахыг сайжруулдаг (Gootjes,
Franken, & Van Strien, 2011), томчуудад үүсч өдөөгддөг зан үйлийг багасгадаг (Ghahremani, Oh, Dean,
Mouzakis, Wilson, & London, 2013), тамхиний хэрэглээг хазаарлаж хорт хавдартай өвчтөнд дархлааны үйл
ажиллагааг нь сайжруулдаг (Kochupillai et al., 2005), СКАЙ хийгчийн цусан дах сүүн хүчлийн хэмжээг
цөөлж, анти-оксидантийн түвшинг нэмэгдүүлдэг (Sharma et al., 2003), хэвтэн бус эмчлүүлэгчдийн гений
илэрхийллийн огцом өсөлтийг нэмэгдүүлдэг (Qu, Olafsrud, Meza-Zepeda, & Saatcioglu, 2013) зэрэг нь
судалгаагаар харагджээ.
Сударшан крия Йогийг үр дүнг үнэлж тооцохын тулд энэ судалгаанд өөрт мэдрэгдсэн шинж тэмдэгийн
асуулга тайлангийн аргаар хэмжих, болон сэтгэл зүй физиологийн тест авах зэрэг олон талт аргыг
ашигласан. Бид энд PTSD, сэтгэл түгшүүр, физиологийн цочролын хариу зэрэгт бууралт багасал байсан гэж
таамаг дэвшүүлсэн. Амсгалахуйд суурилсан бясалгал болон түгшүүртэй хүмүүст удаан хэмнэлт амьсгалын
нэгэн ижил судалгаа агуулах тоон мэдээ зэргийг ашиглаж бид голчлон амьсгалын хэмжээг хэмжиж нэг
долоо хоногийн дараа судалгааг дагалдуулан 2 удаагийн давтамжтай хийсэн.
Арга
Оролцогч
Оролцогчид судалгааны талаар сурталчилгааны хуудас, цэргийн алба хаагч, цэргийн байгууллагууд,
урьдчилан сорилт туршлагад утсаар, лабораторитой холбогдох гэх зэрэг замуудаар олж мэдсэн. Сонгон
шалгаруулалтын болзолтой тохирч нийцсэн хүмүүсийг биечлэн шалгаруулалтад урьсан. Висконсин-
Медисоний Их сургуулийн Хүрээлэнгийн хяналтын зөвлөлөөс баталсан протокол, бичгээр мэдэгдсэн
зөвшөөрлийг өгсөн.
Судалгаанд оруулах шалгуур, эрэгтэй хүйсийн (хүйсийн нөлөөлөлийг хянах), 18 нас болон түүнээс дээш,
англи хэлийг бүрэн эзэмшсэн, Афганистан болон Иракт алба хаасан албан хаагч байв. Оролцогч бодисоос
хамааралтай, сэтгэцийн өөрчлөлттөй, сайкофизиологийн эмчилгээнээс үүдсэн хөндлөнгийн оролцооноос
болж альфа бета-хориглох эмийн эмчилгээ ашигладаг гэж мэдээлсэн бол оролцогчдыг хасах байсан.
Холбогдсон 38 албан хаагч холбогдсоны 25 биечлэн сорилтод орж, 21 нь шалгуурт тэнцсэн. (Зураг 1)
Хүн ам зүй судалгааг нь манай стандарт хэрэглээ журмын нэг хэсэг болгон, оруулах шалгуурыг үнэлэх,
бүлэгийн сонгон шалгаруулалтын өмнө цуглуулсан. Биостатистикч компьютерийн үүсгэсэн санамсаргүй
жагсаалтыг ашиглан энгийн санамсаргүй түүврийн журмаар оролцогчийг тодорхойлно. Үүний дараа
судалгааны зохицуулагч санамсаргүй жагсаалтын дагуу эрх бүхий бүлэг оролцогчдыг Сударшан крия йог
хийгч бүлэг (N = 11), эсвэл хяналтат бүлэг (N = 10) зэргээр хувиарлаж оноосон.
Анхан шатны бүх үр дүнгийн хэмжүүр нь санамсаргүй дараах хуваарилалтаар хийгдсэн.
Санамсаргүй түүврийн журам үр дүнтэй гэж нотлогдсон:
Бүлэгүүд насны хувьд адил, (бясалгалын бүлэг: М=28.09, SD=2.91: хяналтат бүлэг SD=6.66),
яс үндэс (бясалгалын бүлэг: 9 Европоос гаралтай цагаан арьстан, 2 өөр бусад; хяналтат бүлэг: есөн
Европоос гаралтай цагаан арьстан, нэг бусад), гэр бүлийн байдал (бясалгалын бүлэг: дөрөв гэрлэсэн, долоо
нь гэрлээгүй, буюу салсан, хяналтат бүлэг дөрөв нь гэрэлсэн зургаа нь гэр бүлгүй буюу салсан), боловсрол
(бясалгалын бүлэг: найм нь 4 доошгүй жилийн коллежийн боловсролтой, гурав нь 4 жилийн коллежийн
түвшний боловсролтой буюу түүнээс дээш, хяналтат бүлэг: долоо нь 4 доошгүй жилийн коллежийн
боловсролтой, гурав нь 4 жилийн коллежийн түвшний боловсролтой буюу түүнээс дээш) болон цэргийн
албанд зүтгэсэн жил (бясалгалын бүлэг: M = 7,05 жил, SD = 2.60, хяналтат бүлэг: M = 9,26, SD = 7.29).
Дайнаас олж авсан сэтгэл зүйн гэмтэл согогын нэрвэгдэл өртөмжийг байх хэвийнээс ноцтой эсэхийг үнэлж
дүгнэдэг. Дайны нэрвэгдэлийг хэмжих хэмжүүрээр (Keane et al., 1989) хэмжиж үзэхэд бүлэгүүд дайнд
нэрвэгдэж өртсөн байдал нь төстэй (бясалгалын бүлэг: M = 17,91, SD = 6.47, хяналтат бүлэг: M = 16,70, SD =
7.65) байсан. PTSD-ыг тогтоох цэргийн хэмжүүр буюу Checklist-Military scale (Blanchard, Jones-Alexander,
Buckley, & Forneris, 1996; Bliese et al., 2008)-ээр дамжуулан нийт PTSD-ын авсан оноо нь бясалгалын болон

2014, 8 сар, 27,397–405
Page 3 of 10
хяналтат бүлэгт төстөй (бясалгалын бүлэг: M = 36.55, SD = 11.44; хяналтат бүлэг: M = 32.40, SD = 13.34)
байсан ба үүнийг (2012 оны АНУ-ын Цэргийн албан хаагчдын асуудал хариуцсан PTSD-ын үндэсний төв)-
ийн дэвшүүлдэг голдоч оноотой 30-35-ыг харьцуулбал. Бид журмын хэсэгт тодорхойлсон өөрийн асуулга
тайлангийн хэмжүүрээс гадна эмнэлгийн сэтгэл зүйн гэмтлийн төсөөтэй байдлыг албан ёсоор үнэлж
дүгнэсэнгүй. Бясалгалын бүлэгийн 10 оролцогчийн хоёр нь хяналтат бүлэгийн, 10 оролцогчийн нэг нь
судалгаанаас өмнө наад зах нь 3 сар бие физиологийн эмчилгээнд орж байсан бол бүлэг бүрийн нэг оролцогч
түгшүүр, сэтгэл гутралын эсрэг эмийн эмчилгээний эмчлүүлэгч байсан. Бид эдгээр оролцогчдыг одоогийн
эмчилгээгээ үргэлжлүүлэхийг санал болгосон.
Журам
Бясалгалын бүлэгт бүх субъектив болон объектив лабораторийн үнэлгээг 1 долоо хоногийн дотор (1 буюу
эхний удаа) өмнө нь 1 долоо хоногийн дараа (2 дахь удаа) 7 өдрийн судалгааг явуулсан. Улирал болон
цагийн нөлөөг барьж хянахын тулд хяналтат бүлэг адил сар ( 2010 оны 11 сар)-ын турш лабарторийн
шинжилгээнд орсон. Урт хугацааны үр дүн сард (3удаа ) өөрт тавигдах онлайн асуулгаар, судалгааны дараа
жилдээ 4 удаа тус тус үнэлүүлсэн. Бүх 21 оролцогч бие физиологийн болон өөрийн асууж тайлагнах
үнэлгээг 1 удаа бөглөсөн. Бясалгалын бүлэгт байсан нэгэн оролцогч 3 дах өдрийн дараа судалгаа
таалагдаагүй учраас орхиж явсан.
Бүлэг болгоноос 10 оролцогч 2 дахь удаагийн үнэлгээг бөглөж дуусгасан. Бүлэг бүрээс 8 оролцогч 3 дахь
удаагийн (1 сарын судалгааны дараа )үнэлгээг бөглөснөөс бясалгалын бүлэгийн 9 оролцогч хяналтат
бүлэгийн 8 оролцогч 4 дэх удаагийн (1 жилийн судалгааны дараа ) үнэлгээг бөглөсөн. хяналтат бүлэгийн 8
оролцогчоос 3 нь 3 дах болон 4 дэх удаагийн судалгааны хооронд Сударшан крияаг йогыг авсан учир 4 дэх
удаагийн тэдний мэдээлэлийг арилгав. Аль нэг бүлэгт нь аюултай болон санаандгүй үр дүнгүүд
мэдээлэгдсэнгүй.
Сударшан Крия Йог нь сунгалтын болон ярьж тайлбарлах цаг хугацаатай, хэд хэдэн төрлийн амьсгалын
дасгал дээр төвлөрдөг бүлэгт чиглэсэн, гарын авлагад суурилсан, амьсгалиа хөндлөнгийн удирдлага,
оролцоотой хийгддэг бясалгал юм. Дасгал техник нь нүдээ аниастай суух зураа (see Brown and Gerbarg,
2005a for details) энгийн амьсгалтай цуг холилдсон 4 үе шат хэлбэртэй тусгай хэмнэлт амьсгалын бүрдэлийг
багтаадаг. Өдөрт 3 цаг, 7 хоногт 21 цагийн цагаар бүлэгийн уулзалттай. Зааварлагч ОУ-ын Хүний үнэт
зүйлсийн холбооны (www.iahv.org) төслийн “Гэртээ тавтай морил цэргүүдээ” төслөөс (WWW.PWHT.ORG)
орсон.
Хэвлэгдсэн цэргийн албан хаагчийн тодорхой цочролын парадайм (Grillon, Morgan, Davis, & Southwick,
1998)-ийг ашиглаж, бид лабораторийн өрөөнд гэрэлтэй харанхуйн хооронд 4 шалгах хэрэгсэл (эхний
гэрэлтэй харанхуй үеийн 18-25секундэд ямар шалгах хэрэгсэл үгүй) бүрийг асааж гэрэлтүүлэгээр 24 акустик
цочроох шалгах хэрэгсэлд(50 миллсекунд [ms], 107 децибилийн чимээ 18-25 секундын давтамжтайгаар
чихний хэнгэргээр агшин зуурын өсөлт бууралтайгаа чимээг өгдөг) нүдний анивчих, хариу үйлдэлийг бичиж
авсан. Гэрэлтүүлэгийн өөрчлөлт нь харанхуйд (Grillon et al., 1998) өндөр цочиролын хариу үйлдэл үзүүлэхэд
чиглэгддэг нь илэрхий. Мөнгөний хлорид EL254 BIOPAC маркын електродуудыг (BIOPAC Systems, Inc.,
Goleta, CA) зүүн баруун нүдний дор (акустик эсэргүүцэл < 20 kilohm [k_]) байрлуулж нүдний зовхины
orbicularis oculi булчингуудаас електромиограф бичлэг хийсэн.
Бид оролцогчдын чээжнээс доош өрцний орчим BIOPAC системийн RSP100C маркын өсгөгчтэй холбогдсон
BIOPAC амьсгалын бүсийг ашиглаж амьсгалыг нь бичиж авсан. Амьсгалын хэмжээг үндсэндээ 5 минутын
хугацааны туршид тоолсон. Уг тоо мэдээ цонх бүрт амьсгалын хэмнэлийг гарын авлагын дагуу тоолсон ба 2
харанхуй тусдаа хэмжигчтэй 50 цонхонд дотроо хуваагдсан. Хэмжигчтэй эс нийцэх цонхуудыг задлан
шинжлэхүйгээс (400 цонхын 23)-ыг арилгаж, хүчин төгөлдөр цонхуудын 5 минутын үндсэндээр дундаж
үзүүлэлтийг гаргасан.

2014, 8 сар, 27,397–405
Page 4 of 10
Хэмжигдхүүнүүд
PTSD-ыг гурван дэд оноо хэмжээс Reexperiencing, Avoidance, and Hyperarousal -ээс бүрдэх- (PCL-M;
Blanchard et al., 1996) PTSD-ын цэргийн хувилбарт зориулан шалгах хуудсаар үнэлж тогтоосон. Зан ааш
болон түгшүүрийн шинж тэмдэгүүдийн асуулга буюу Mood and Anxiety Symptoms Questionnaire (MASQ;
Watson et al., 1995) нь 4 дэд хэмжээс: Ерөнхий сэтгэлийн зовуурь түгшүүр, түгшүүр өдөөгч, ерөнхий
сэтгэлийн зовуурь гутрал үүсгэгч, Анхедоник гутрал зэргээр ерөнхий болон оногдох сэтгэлийн түгшүүр
гутралын бүрэлдэхүүнийг үнэлж тооцсон. 4 удаагийн товлож хийсэн хэмжээ тус бүрд бүх дэд хэмжээсүүд
болон нийт хэмжээсүүдийн хоорондын дотоод уялдаа холбоог дундаас дээд рүү (PCL-М: Cronbach-ын α =
.76-аас 95 руу; MASQ: α= .70- аас 97 руу) байхаар жагсаасан.
Мэдээллийн дүн шинжилгээ
Эхний шатнаас гарсан үр дүнгийн хэмжигдхүүн өөрийн бөглөж мэдээлсэн PTSD оноолт байсан. Хоёрдогч
шатнаас гарсан үр дүнгийн хэмжигдхүүн өөрийн түгшүүр болон сэтгэл гутрал, цочролд хариу үзүүлэх
сайкофизиологийн хэмжигдхүүн болон амьсгал хэмнэл хэмжээ бөглөж мэдээлсэн оноолт байв.
Орхигдож, ашиглагдах боломжгүй болсон мэдээлэлийн хүндрэлтэй асуудалд хандах зорилгоор хамгийн их
утгыг илэрхийлэл болох тооцоолуурыг ашиглан intent-to-treat analysis дүн шинжилгээний аргыг
хэрэгжүүлсэн. Холимог загварын арга нь судалгаанд оролцогч судалгаандаа бүрэн хамрагдаж дуусгаагүй
үед оролцогчийг арилгалгүйгээр бүх байгаа өгөгдөлийг ашигладаг учир цомхон мэдээллийн багцад энэ арга
оновчтой юм (Littell, Milliken, Stroup, Wolfinger, & Schabenberger, 2006; Pinheiro & Bates, 2000).
Сонгон шалгаруулалт
Утсаар шалгаруулсан(n-38)
Биечлэн уулзажшалгаруулсан (n-25)
Оруулах
Санамсаргүйтүүвэрлэх (n-21)
Хувиарлалт
Давтан: 2 дах удаа (хөтөлбөрийн
дараа) 3 дах удаа(1 сарын дараа)
4 дэх удаа (1 жилийн дараа)
Бясалгалхийх бүлэгт(n-11)
хувиарлагдсан
1 нь орхисон
Хяналтат бүлэг (n-10)
Орхисон хүн байхгүй.
Дүн шинжилгээ
2 дах удаагийн давтанд(1-нь
шалтгаангүй орхисон)
4 дэх удаагийн давтанд(1-нь
4 дэх удаагийн давтанд(2-нь
Дүн шинжилгээ хийсэн:
2 дах удаагийн давтанд(n-10)
4 дэх удаагийн давтанд(n-9)
Дүн шинжилгээ хийсэн:
4 дэх удаагийн давтанд(n-9)
(n-13) хасагдсан. Орох
шалгуурт нийцээгүй.
(n-4) хасагдсан.Орох
шалгуурт нийцээгүй.

2014, 8 сар, 27,397–405
Page 5 of 10
Холимог үр дүнгийн шугаман загварууд нь (Эхний удаа, 2 дах удаа, 3дах удаа, 4 дэх удаа) хугацаа болон
бүлэгийн гол үр дүн нөлөөг хянах бүх хувилбарыг хэрэглэдэг ба бүлэг цаг хугацааны харилцан үйлчлэл
мөн сувьектуудын хоорондын хамааралыг тайлбарлах зорилгоор ашигладаг. Сувьективуудийн хүчин зүйл
хоорондох нэг (бүлэг) болон Сувьективуудийн хүчин зүйл доторх нэг (цаг хугацаа) тэдний хоорондын
харилцан хамааралыг тогтсон үр дүнгээр тодорхойлж үздэг. Сувьектын санамсаргүй нөлөөллөөр
тодорхойлсон.
Сувьектууд доторх харилцан хамааралын тоймын дараа нийлмэл тэгш хэмт бүтэцтэй өөрийгөө мэдээлсэн
хэмжигдхүүнд зориулан таамаг гаргасан. Бие физиологийн цочрол, амьсгал, PTSD-ийн эмгэг шинж
тэмдгүүдийн хоорондохыг таамагласан харьцааг шалгах, харилцан хамааралуудыг бий болгосон. Хяналтат
бүлэгт өөрчлөлтөөс дээгүүр болон өөрчлөлтийн хажуугаар эхний удаад хамааралтай бясалгалын бүлэгийн
хөндлөнгийн оролцооны нөлөөллийн ач холбогдолыг тооцохын тулд, бүлэг хооронд Cohen’s d нөлөөллийн
хэмжээ бүлэг бүрт харилцан адилгүй өгөгдөлүүдийг ашиглан тооцоолж гаргасан (Cohen, 1992). Дүн
шинжилгээг SAS (SAS Institute Inc., SAS Campus drive, Cary, NC)-д 2 тестүүд SPSS 20.0, and STATISTICA
10 (StatSoft Inc., Tulsa, OK) зэргийг ашиглан явуулсан.
Үр дүнгүүд
Бүх хэмжигдхүүний хувьд эхний удаад бүлэгт өөрчлөлт байхгүй илтгэх ба бүлэгийг сонгохдоо санамсаргүй
түүврийн журмаар сонгосон нь амжилттай болсон. PTSD эмгэг шинжтэй холбогдуулан аливаа нэг бүлэг цаг
хугацааны хамааралыг PCL–M, F(3, 44.92) = 4.52, p = .007 –д мөрдөж явуулсан. Бясалгалын бүлэг 2 дах
удаагийнхдаа t(45.08) = 4.39, p < .001, 3 удаагийнх t(45.22) = 3.17, p = .003, болон 4 дэх удаагийнх t(45.15) =
4.54, p < .001 нь эхний удаагийнхтай харьцуулбал илүү цөөн шинж тэмдэг үзүүлсэн (Хүснэгт 1).
Бид Reexperiencing F(3, 45.11)=2.89, p=.045, болон Hyperarousal, F(3, 44.7)= 6.51, p < .001, хувьд аливаа нэг
бүлэг цаг хугацааны хамааралыг олсон харин Avoidance, F(3, 45.6) = 1.74, p = .171-д олоогүй. Reexperiencing
тэй холбогдуулан бясалгалын бүлэг 2 дах удаагийнхдаа , t(45.28)=2.11, p=.040 4 дэх удаагийнхдаа, t(45.36) =
3.13, p = .003 эхний удаагийнхтай харьцуулбал илүү цөөхөн шинж тэмдэг харуулсан.
Hyperarousal-тай холбогдуулан бясалгалын бүлэг 2 дах удаагийнхдаа, t(44 .88) = 5.45, p < .001, 3 дах
удаагийнхдаа, t(45) = 4.53, p < .001, 4 дэх удаагийнхдаа, t(44.93) = 5.06, p < .001 эхний удаагийнхдаа
харьцуулахад илүү цөөхөн шинж тэмдэг үзүүлсэн. Бид хяналтат бүлэгийн PCL-M дэд хэмжээсээс эхний
удаагийнхаас ямар нэг өөрчлөлт ажиглагдсангүй. Бүлэгийн үр нөлөөний хэмжээнүүдийн хооронд дунджаас
их рүү эхний гарах үр дүнгийн хэмжигдхүүнийг ажигласан (Хүснэгт 2-ыг үз).
Нийт зан төлөв болон түгшүүр (MASQ) нь аливаа нэг бүлэг х цаг хугацааны хамаарал F(3, 45.6) = 4.47, p =
.008 –ыг харуулсан. Бясалгалын бүлэг 2 дах удаагийнхдаа, t(45.63) = 4.19, p < .001, 3 дах удаагийнхдаа,
t(46.02) = 3.83, p < .001, 4 дэх удаагийнхдаа t(45.82) = 3.31, p = .002 эхний удаагийнхтай харьцуулбал илүү
цөөхөн шинжийг харуулсан (Хүснэгт 1).
Түгшүүр арилахад бид ерөнхий сэтгэлийн зовуурь-түгшүүрийн F(3, 45) = 9.47, p < .001, түгшүүрийн
өдүүлэлт F(3, 46.6) = 4.57, p = .006 дэд хэмжээст аливаа нэг бүлэг х цаг хугацааны хамааралыг олж харсан ба
харин Anhedonic гутрал, F(3, 45.3) = 2.65, p = .060, эсвэл Ерөнхий сэтгэлийн зовуурь-гутрал , F(3, 46.5) =
1.62, p = .198 зэрэгийн гутралын дэд хэмжээст олж харсангүй. Ерөнхий сэтгэлийн зовуурь-түгшүүртэй
холбогдуулан бясалгалын бүлэг 2 дах удаагийнхдаа, t(45.12) = 3.31, p = .001, 3 дах удаагийнхдаа, t(45.31) =
3.68, p < .001 байгаа бол харин хяналтат бүлэгт Ерөнхий сэтгэлийн зовуурь-түгшүүрийг 3 дах удаагийнхдаа,
t(44.76) = −3.45, p = .001, 4 дэх удаагийнхдаа, t(45.31) = −3.56, p < .001, эхний удаагийнхтайгаа харьцуулбал
илүү их үзүүлсэн. Түгшүүрийн өдүүлэгтэй холбогдуулан бясалгалын бүлэг 2 дах удаагийнхдаа t(46.51) =
2.69, p = .009, 3 дах удаагийнхдаа, t(47.12) = 3.76, p < .001, 4 дэх удаагийнхдаа, t(46.8) = 3.16, p = .002, эхний
удаагийнхтайгаа харьцуулбал илүү цөөхөн шинжийг харуулсан.
Хүснэгт 1
2 бүлэгийн 4 удаагийн мэдээлэл дэх арга стандарт хэлбэлзэл
Давтамж
Хяналтат бүлэг
1 (n = 10) 2 (n = 10) 3 (n = 8) 4 (n = 5)
Хэмжигдхүүн M SD M SD M SD M SD
PCL-M
Reexperiencing 8.00 4.16 8.60 5.21 7.63 5.07 10.00 5.34
Avoidance 13.40 5.97 12.80 4.73 11.50 4.17 15.00 4.53

2014, 8 сар, 27,397–405
Page 6 of 10
Hyperarousal 11.00 4.69 11.10 5.80 10.63 6.44 13.80 6.61
Нийт дүн 32.40 13.34 32.50 15.01 29.75 15.24 38.80 15.12
MASQ
GDA 15.90 3.98 17.30 4.11 19.25 6.14 22.40 4.16
AA 21.30 3.65 20.60 2.59 22.25 6.25 25.80 7.05
GDD 21.60 7.34 19.40 4.79 20.13 6.81 24.20 6.53
AD 66.10 12.68 64.10 13.07 62.63 12.37 68.00 12.39
Нийт дүн 124.90 17.51 121.40 19.40 124.25 22.41 140.40 18.37
Цочрол
Гэрэл 32.26 36.80 29.24 27.16
Харанхуй 35.08 32.02 31.46 27.46
Амьсгал 10.03 2.05 11.16 2.23
Давтамж
Бясалгалын бүлэг
1 (n = 11) 2 (n = 10) 3 (n = 8) 4 (n = 9)
Хэмжигдхүүн M SD M SD M SD M SD
PCL-M
Reexperiencing 9.27 3.23 7.70 2.26 8.88 3.72 7.11 1.69
Avoidance 14.45 6.52 10.10 3.14 10.50 4.41 10.22 3.83
Hyperarousal 12.82 4.71 8.20 2.53 9.25 3.73 8.22 2.59
Нийт дүн 36.55 11.44 26.00 6.91 28.63 10.68 25.56 6.58
MASQ
GDA 19.64 5.50 16.00 4.27 16.00 4.41 18.44 6.41
AA 27.00 7.84 22.70 4.74 20.75 2.49 21.67 6.40
GDD 23.00 8.04 18.10 5.17 17.38 5.37 18.78 7.82
AD 59.64 17.23 44.60 15.36 49.00 12.62 47.11 17.60
Нийт дүн 129.27 32.47 101.40 26.60 103.13 22.65 106.00 35.96
Цочрол
Гэрэл 82.04 104.45 61.37 68.95
Харанхуй 94.40 103.08 66.11 65.12
Амьсгалa 10.20 2.12 9.07 2.81
Note. PCL-M = Posttraumatic Stress Disorder Checklist-Military Version Сэтгэл зүйн гэмтлийн хямралын эмгэгийг шалгах цэргийн
хувилбар; MASQ = MoodandAnxiety Symptoms Questionnaire зан ааш түгшүүрийн шинж тэмдгийн асуулга; GDA = General Distress-
AnxietyЕрөнхий сэтгэлийн зовуурь-Түгшүүр; AA = Anxious Arousal түгшүүрийнөдөөлүүр; GDD = General Distress-Depressive Ерөнхий
сэтгэлийн зовуур -гутрал; AD = Anhedonic Depression Анхедоник гутрал.
AЭхний удаагийнхдаа техникийн хүндрэлээс үүдэн n = 10 оролцогч нарт байдаг.
Хүснэгт 2
Бүлэгийн нөлөөний хэмжээ эхний удаагийнх хооронд
Time
2 (n = 10) 3 (n = 8) 4 (n = 9)
Measure d 95%CI d 95% CI d 95% CI
PCL-M
Reexperiencing 0.81 [−0.11, 1.67] 0.34 [−0.53, 1.19] 0.91 [−0.03, 1.77]
Avoidance 0.55 [−0.34, 1.40] 0.52 [−0.37, 1.37] 0.58 [−0.32, 1.43]
Hyperarousal 1.40 [0.39, 2.29] 1.49 [0.47, 2.39] 1.06 [0.10, 1.92]
Нийт дүн 1.16 [0.20, 2.04] 0.94 [0.00, 1.80] 1.00 [0.05, 1.86]
MASQ
GDA 1.55 [0.52, 2.46] 1.98 [0.87, 2.93] 1.30 [0.31, 2.19]
AA 0.64 [−0.27, 1.49] 1.23 [0.25, 2.11] 1.07 [0.12, 1.94]
GDD 0.40 [−0.48, 1.25] 0.51 [−0.38, 1.36] 0.43 [−0.45, 1.28]
AD 0.93 [0.00, 1.79] 0.74 [−0.17, 1.59] 0.87 [−0.06, 1.72]
Нийт дүн 0.96 [0.02, 1.82] 1.11 [0.15, 1.98] 0.99 [0.05, 1.86]
Цочрол
Гэрэл 0.51 [−0.38, 1.35]
Харанхуй 0.63 [−0.27, 1.48]
Амьсгал 1.22 [0.25, 2.10]

2014, 8 сар, 27,397–405
Page 7 of 10
Note. CI = confidence interval итгэлцлийн интервал; PCL-M = Posttraumatic Stress Disorder Checklist-Military Version Сэтгэл зүйн
гэмтлийн хямралын эмгэгийгшалгахцэргийн хувилбар; MASQ = MoodandAnxietySymptoms Questionnaireзан ааштүгшүүрийн шинж
тэмдгийн асуулга; GDA = General Distress-AnxietyЕрөнхийсэтгэлийнзовуурь-Түгшүүр; AA = Anxious Arousal түгшүүрийн өдөөлүүр;
GDD = General Distress-Depressive Ерөнхий сэтгэлийн зовуур -гутрал; AD = Anhedonic Depression Анхедоник гутрал
Сайкофизиологийн хэмжүүрээр аливаа нэг бүлэг цаг хугацааны хамаарал амьсгалын хэмжээ F(1, 18) = 7.93,
p = .011, бясалгалын бүлэгт эхний удаагийнхтай хамааралтай 2 дах удаагийнхад амьсгалын хэмжээ багассан
нь харагдсан. Харилцан хамааралын дүн шинжилгээ нь амьсгалын хэмжээ болон өөрийн тайлагнасан
хэмжээ хооронд холбоо илэрсэнгүй.
Цаг хугацааны шалихгүй нөлөө гэрэл харанхуй хосолсон нөхцөлд F(1, 17) = 3.48, p = .079, d = 0.59, 95% CI
[−0.30, 1.44] харанхуй нөхцөлд зөвхөн , F(1, 17) = 3.84, p = .067, d = 0.63, 95% CI [−0.27, 1.48], цочролоор
ажиглагдсан иймд бясалгалын бүлэгт цочролд үзүүлэх хариу багассан нь харагдсан. Гэсэн хэдий ч бүлэг
эсвэл бүлэг хугацаанд ямар ч нөлөө нүд анивчих цочролд ажиглагдсангүй (all ps > .138).
Цочрол PTSD эмгэг шинжийн хооронд таамагласан холбоог эхний удаагийнхад (Эхний болон 2 дах
удаагийнх)-д судалгааны нөлөөг тус тус үнэлж дүгнэсэн.
(Эхний болон 2 дах удаагийнх)-д судалгааны нөлөөний хувьд PTSD-ийн эмгэг шинжийн багасал
бясалгалын бүлэг аль алинд нь r = .59, p = .096 (гэрэлтэй: r = .54, p = .134; харанхуй: r = .60, p = .085)
гэрэлтэй харанхуй үед үзүүлэх цочролын хариу үйлдэлтэй харилцан холбоогүй байсан. Гэсэн боловч хэт
цочмог байдал бясалгалын бүлэг аль алинд нь r = .93, p < .001 (light: r = .91, p = .001; dark: r = .89, p = .001),
гэрэлтэй харанхуй үед үзүүлэх цочролын хариу үйлдэлтэй цочролын багасал харилцан холбоотой байсан
бол хяналтат бүлэгт тйимгүй байсан. (Зураг 2).
Харилцан хамааралын ач холбогдолыг бүлэгээр нь харуулав (Fisher’s z = 2.76, p = .006).Бясалгалын бүлэгт
(Эхний болон 2 дах удаагийнх)-д судалгааны үр
нөлөөнөөс үүдэн цочролд хариу үзүүлэх нь багасдаг
ба таамагласан буурсан багасалт PTSD, Hyperarousal,
r = .77, p = .025, болон Reexperiencing, r = .73, p =
.041, 1 жилийн үргэлжлэх хугацаанд (4 өөс эхний даа
хүртэл)Түүнчлэн Ерөнхий сэтгэлийн зовуурь-
түгшүүр, r = .77, p = .015 байв.
Нэг жилд үнэлж дүгнэсэн бясалгалын бүлэг дэх
цэргийн албан хаагчдын 7 нь СКАЙ-ийг
үргэлжлүүлэн хийсэн байсан ба (хоёр нь өнгөрсөн
сард 1 удаа хийсэн, 2 өнгөрсөн сард хэдэн удаа, нэг нь
1 долоо хоногт хэдэн удаа болон өдөр бүр хийсэн).
Ямар ч харилцан хамаарал үгүй ч үргэлжүүлэн хэр их
хийж байгаа PTSD, түгшүүр зэрэгт өөрийн
тайлагнасан өөрчлөлтийг олж үзэж болно. Зураг 2. PTSD-ээс үүдсэн хэт мэдрэг цочмогэмгэгшинжийн бууралт
цочрол хариу үйлдэл үзүүлэх нь багассан зэрэг нь
Сударшан Крия Йог дагалдуулан хийсэнтэй холбоотой юм.
Хэлэлцүүлэг
Афганистан болон Иракт алба хаасан цэргийн албан хаагчдад зориулан явуулсан анхны санамсаргүй
түүврийн судалгаа юм. Үр дүн гэвэл PTSD-ын эмгэг шинж, түгшүүрт амьсгалын хэм хэмжээн багасаж
буурсан байна. Бясалгалын бүлэгт цочих нь багассан ч онц чухал бус хэдий ч хэрвээ өөрийн тайлагнасан
хэмжигдхүүнийг хангалттай үндэслэлтэй овьектив хэмжигдхүүн гэж үзвэл өөрийн тайлагнасан хэт цочмог
мэдрэг эмгэг шинж буурахад харилцан хамааралтай юм. Бясалгалын бүлэгт орсон алба хаагчдын 90 хувь нь
судалгаагаа дуусгаж, Афганистан эсвэл Иракид алба хаасан албан хаагчдын амьдралын чанарыг сайжруулах
сэтгэл зүйн оролцоонд Сударшан Крия Йог нь өндөр баталгаатай гэж санал болгож байна.
Сударшан Крия Йог hyperarousal and reexperiencing эмгэг шинжэд хамгийн их нөлөө үзүүлж байгаа нь
харагдсан ба hyperarousal мөн ерөнхий түгшүүр болон хэт мэдрэг шинж тэмдэгт тогтмол сайжрал үзүүлж
байна. Эдгээр ШУ-ны баримт нь эргэн ирж байгаа алба хаагчдын амьдралын чанартай нь холбоотой эрүүл
мэндэд хамгийн хүчтэй нөлөөг PTSD –ийн 3 эмгэг шинж, хэт цочмог байдалд үр дүнгээ өгч байгаа нь
өгөгдсөн баримтаас харагддаг(Doctor, Zoellner, & Feeny, 2011). PTSD-тэй хүмүүст зориулсан 1 долоо хоног
Сударшан Крия Йогын хөтөлбөрийн дараа, цаашлаад дасгал техникийг үргэлжлүүлэн хийх холбоо хамаарал
сул байгаагаас PTSD дэх эмгэг шинж, түгшүүрийн симптом дах өөрчлөлтүүд, шинж тэмдэгүүдийн үлдэцийн
тэсвэрт байдал нь бие даан байнгын үргэлжлүүлэн хийх дасгал техниктэйтэй холбоотой гэж зөвлөж байна.
Янз бүрийн сэтгэл зүйн хямралд Сударшан крия Йогийн үзүүлэх мэдээлэл өсөн нэмэгдэж байгаа нь үр
дүнтэй гэж тайлбарлаж болох онолуудын асуултыг нэмэгдүүлдэг. Браун Гербер (2005a) Сударшан крия

2014, 8 сар, 27,397–405
Page 8 of 10
Йогийн явуулж байгаа нерофизиологийн зүй тогтолын онолыг дэвшүүлдэг. Товчхондоо тэд парасимпатик
болон симпатик тогтолцоог идэвхжүүлэх замаар амьсгалын дасгал сонор соргог мөн тайван байдлыг бий
болгож болох юм хэмээн тайлбарласан байдаг (Chang, Dusek, & Benson, 2011).
Дараах тоймоос Браун болон Гербер нар (2005b) (Айдас түгшүүр, гутрал, бодис хэтрүүлэн хэрэглэх гэх мэт)
зэрэг эмнэлгээр хэвтүүлэн эмчлүүлж байгаа хүмүүст стандарт эмчилгээ нэмэлт байдлаар оруулахад
Сударшан крия Йогийн ач тустай үр нөлөөний талаар нотолгоогоор хангадаг.
Сэтгэл хөдлөлийн үйл явцын онолоор (Rauch & Foa, 2006) өдөөлөг болон нөхцөлт айдаст өгөх хариу үйлдэл
хоорондын харилцааг тасалдуулж болох илрүүлэлтээр дамжуулан зуршилт байдлыг бий болгодог. Үүнтэй
адил Сударшан крия Йог нь айдаст өгөх хариу үйлдэлээс өдөөлөг(өөрөөр ой санамж гэдэг)-ийг таслах
замаар уг гэмтлийг багасгаж бууралдаг байж болох юм. Оролцогч ахин дахин амсаж мэдэрч байгаа сэтгэл
зүйн гэмтлийн ой санамжуудын талаар тайлагнахдаа амьсгалд хандсанаар физиологийн түвшинд тайвширал
авдаг. Уг судалгааны дараа эдгээр сэтгэл зүйн гэмтэл нь тэдэнд хүчтэй нөлөөлөхөө больсон.
Mindfulness meditation буюу ‘Диян’ төвлөрөх бясалгалын ач тусын талаарх олон судалгаа байдаг. Харин
амьсгалын техник дээр явуулсан судалгаа цөөн Сударшан Крия Йог төвлөрөх бясалгалаас илүү давуу талтай
байж болох юм. Төвлөрөх бясалгалын талаарх Мета дүн шинжилгээ судалгаа түүний түгшүүрт үзүүлэх үр
нөлөө нь бага, тодорхойгүй хяналтат бүлэгийн хийж байгаатай (Goyal et al., 2014; Toneatto & Nguyen, 2007)
адилавтай нөлөөтэй нь харагджээ. Учир нь уламжлалт бясалгал буюу Диян бясалгалын үед анир дуугүй
суух нь бие физиологийн мэдрэг байдал өндөр, хэт түгшүүртэй хүмүүст хүч ухаан шаардсан зүйл бөгөөд
харин амьсгалахуй илүү дээр байж болох ба учир нь оролцогчийг ажиглагдахуйц тайвшруулах нөлөөлөл
рүү шууд дагуулах (амьсгалаа хянах гэх мэт) бүтэцийн дараалалтай үйл ажиллагаанд татагдан оруулдаг
(Brown&Gerbarg, 2005b).
Амьсгал дах харилцан адилгүй өөрчлөлтүүдээр хангах нь сэтгэл хөдлөлийг хувиргах боломжтой(Boiten et
al., 1994; Philippot et al., 2002), бөгөөд амьсгалиа удирдаж, түгшүүрийг хянаж болох цаашлаад айдас
түгшүүртэй хүн амд амьсгалд тулгуурласан хөтөлбөрийг хэрэглэх боломжийг онцолсон (Arch & Craske,
2006; Asmundson & Stein, 1994; Kaushik et al., 2006; Salkovskis et al., 1986).
Хүн ам зүйн цөөхөн төлөөллөөр энэ нь хязгаарлагдаж байгаа ч цаашдын судалгаа нь хүйс, яс үндэс, цэргийн
анги бүлэг, PTSD шинж тэмдэгийн хүнд байдал, судалгаанд хамрагдаж байгаа хүмүүсийн бүлэгийн дасан
зохицолын нөлөөг шалгах зэргийг оруулж үнэлэх нь зүйтэй юм (MacCoon et al., 2012). Албан ёсны нэмэлт
болзошгүй хямралыг үнэлж дүгнэх нь симптомын өөрчлөлтийг эгэл бус байдлыг тогтооход тустай байж
болно. Зүй тогтолд чиглэсэн судалгаа нь сэтгэл зүйн гэмтэл (тархиний үйл ажиллагааны өөрчлөлтөд)
Сударшан крия ямар ач тустайг тодорхойлж болох юм.
Эдгээр хягаарыг үл ажран судалгаа нь хөндлөнгийн оролцоот шинэ судалгааны хоосон орон зайнд олон
төрлийн аргачлал: хяналтат бүлэг, санамсаргүй түүвэр, intention to- treat буюу зорьж хандах дүн шинжилгээ
гарах үр дүн харилцан адилгүй (өөрийн тайлагнасан сайкофизиологийн) дагалдах үнэлэлт (нэг сар болон
жилээр ) дүгнэлтүүд зэрэг шинэ судалгааг багтаан оруулав.
Эргэн ирж байгаа цэргийн албан хаагчдын PTSD-ын хүч тамир тэнхээг нь барсан нөлөөлөл энэ хүмүүст
зориулсан өнөөгийн үр дүн муутай хөндлөнгийн оролцоонуудаас энд байгаа амьдралыг сайжруулах өөр
бусад оролцооны төрөл зүйлийг олшруулж, тэлж томруулах хэрэгцээ энд бий. Энэ судалгаа нь амьсгалд
суурилсан бясалгал сайкофизиологийн болон симптомын хэмжигдхүүнд сайн үр дүн үзүүлсэнийг олж
тогтоосон. Нэг долоо хоногийн хугацаатай Сударшан Крия Йогийн урт хугацааны үр дүн нь эргэн ирж буй
цэргийн алба хаагчдын PTSD болон амиа хорлолтыг багасгахад ач тустай алтернатив нэмэлт техник
найдвар төрүүлэхүйц байгаа нь харууллаа.

2014, 8 сар, 27,397–405
Page 9 of 10
References
Alderman, C. P., McCarthy,L. C.,&Marwood, A. C. (2009). Pharmacotherapy for post-traumatic stress disorder. Expert Review of Clinical
Pharmacology, 2,77–86.doi:10.1586/17512433.2.1.77
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic andstatistical manual of psychiatric disorders. (5thed.). Washington, DC: Author.
Arch, J. J., & Craske, M. G. (2006).Mechanisms ofmindfulness: Emotion regulation followinga focusedbreathinginduction. Behaviour
Research andTherapy,44,1849–1858. doi:10.1016/j.brat.2005.12.007
Asmundson, G. J. G., & Stein, M. B. (1994).Vagal attenuationin panic disorder: An assessment ofparasympathetic nervous system function and
subjective reactivitytorespiratorymanipulations. Psychosomatic Medicine, 56, 187–193.Retrievedfrom
http://www.psychosomaticmedicine.org/ content/56/3/187.long
Blanchard, E., Jones-Alexander, J., Buckley, T., & Forneris, C. (1996). Psychometric properties ofthe PTSD Checklist (PCL). Behavior
Research and Therapy,34,669–673. doi:10.1016/0005-7967(96)00033-2
Bliese, P. D., Wright, K. M.,Adler, A. B., Cabrera,O., Castro,C. A., & Hoge,C.W.(2008).Validatingthe primarycare posttraumatic stress
disorder screen andthe posttraumaticstress disorderchecklist with soldiers returning from combat.Journal of Consultingand Clinical
Psychology, 76, 272–281. doi:10.1037/0022-006X.76.2.272
Boiten, F. A., Frijda, N. H., & Wientjes, C. J. E. (1994). Emotionandrespiratory patterns: A reviewandcritical analysis.InternationalJournal of
Psychophysiology, 17, 103–128.doi:10.1016/0167-8760(94)90027-2Bradley, R., Greene,J., Russ, E., Dutra, L.,& Westen, D. (2005).A
multidimensional meta-analysis of psychotherapyfor PTSD. AmericanJournal of Psychiatry, 162,214–227. doi:10.1176/appi.ajp.162.2.214
Brown, P. A. (2012). Traumaresearchandtreatment of combat veterans: An evidence-basedintegrative literature review (Unpublisheddoctoral
dissertation).CaliforniaInstitute of Integral Studies, San Francisco, CA. Retrieved from
http://search.proquest.com/docview/1017861314?accountid=14026
Brown, R. P., & Gerbarg, P. L. (2005a). Sudarshan kriya yogic breathingin the treatment ofstress, anxiety, anddepression: Part I–
Neurophysiologic model.The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 11, 189– 201. doi:10.1089/acm.2005.11.189
Brown, R. P., & Gerbarg, P. L. (2005b). Sudarshan kriyayogic breathingin thetreatment of stress, anxiety, anddepression: Part II–Clinical
applications andguidelines. The Journal of AlternativeandComplementary Medicine, 11, 711–717. doi:10.1089/acm.2005.11.711
Chang, B.-H., Dusek, J. A., & Benson, H. (2011). Psychobiological changes fromrelaxationresponse elicitation: Long-termpractitioners vs.
novices. Psychosomatics, 52, 550–559.doi:10.1016/j.psym.2011.05.001
Cohen, J. (1992). A power primer.Psychological Bulletin, 112, 155–159. Retrievedfromhttp://psycnet.apa.org/journals/bul/112/1/155.pdf
Cukor, J., Olden, M., Lee, F., & Difede, J. (2010).Evidence-basedtreatments for PTSD, newdirections, andspecial challenges. Annals of the
New York Academy of Sciences, 1208,82–89.doi:10.1111/j.1749-6632.2010.05793.x
Delgado, L. C., Guerra, P., Perakakis, P.,Vera, M. N., Reyes del Paso, G., & Vila, J. (2010). Treatingchronic worry: Psychological and
physiological effects of a trainingprogrammebasedon mindfulness. Behaviour Research andTherapy,48,873–882.
doi:10.1016/j.brat.2010.05.012
Descilo, T., Vedamurtachar, A., Gerbarg, P.L., Nagaraja, D.,Gangadhar, B. N., Damodaran, B., . . . Brown, R. P. (2009). Effects of a yoga
breath interventionalone andin combination withan exposuretherapy forpost-traumaticstress disorder anddepression in survivors of the2004
South-East Asia tsunami.ActaPsychiatricaScandinavica, 121,289–300. doi:10.1111/j.1600-0447.2009.01466.x
Doctor,J. N., Zoellner, L. A., & Feeny, N. C. (2011).Predictors of healthrelated quality-of-life utilities amongpersons withposttraumatic stress
disorder. Psychiatric Services, 62, 272–277.doi:10.1176/appi.ps.62.3.272 Ghahremani, D. G., Oh, E. Y., Dean, A. C., Mouzakis, K., Wilson, K.
D., & London, E.D. (2013).Effects of theyouthempowerment seminar on impulsive behavior in adolescents. Journal of Adolescent Health, 53,
139–141. doi:10.1016/j.jadohealth.2013.02.010
Gootjes, L., Franken, I. H. A.,& Van Strien, J. W.(2011).Cognitive emotion regulation in yogic meditative practitioners—Sustainedmodulation
of electrical brainpotentials. Journal of Psychophysiology,25,87–94.doi:10.1027/0269-8803/a000043
Goyal, M., Singh, S., Sibinga, E. M. S., Gould, N. F., Rowland-Seymour, A., Sharma, R., . . . Haythornthwaite, J. A. (2014). Meditation
programs forpsychological stress andwell-being: A systematic reviewandmeta-analysis. Journal of AmericanMedical AssociationInternal
Medicine, 174, 357–368.doi:10.1001/jamainternmed.2013.13018
Grillon, C., Morgan, C. A., Davis, M., & Southwick, S. M. (1998). Effect ofdarkness on acousticstartle in Vietnam veterans with
PTSD. AmericanJournal of Psychiatry, 155, 812–817. Retrievedfromhttp://ajp.psychiatryonline.org/article.aspx?articleid=172868
Harpaz-Rotem,I., & Rosenheck,R. A. (2011).Servingthose who served: Retentionof newly returningveterans fromIraqand
Afghanistanin mental health treatment.PsychiatricServices,62,22–27.doi:10.1176/appi.ps.62.1.22
Janakiramaiah,N., Gangadhar, B. N., Murthy, P. J. N. V., Harish, M. G., Subbakrishna, D. K., & Vedamurthachar, A. (2000). Antidepressant
efficacy of Sudarshan Kriya yoga (SKY) in melancholia: A randomizedcomparison with electroconvulsive therapy(ECT)andimipramine.
Journal of Affective Disorders, 57,255–259. doi:10.1016/S0165-0327(99)00079-8
Katzman,M. A., Vermani,M., Gerbarg, P.L., Brown,R. P., Lorio, C., Davis, M., . . . Tsirgielis, D. (2012). A multicomponent yoga-based,
breath intervention program as an adjunctive treatment in patients sufferingfrom generalizedanxietydisorder with orwithout comorbidities.
International Journal of Yoga,5, 57–65. doi:10.4103/0973-6131.91716
Kaushik, R. M., Kaushik, R., Mahajan, S. K., & Rajesh, V. (2006). Effects of mental relaxation andslowbreathingin essential hypertension.
ComplementaryTherapies in Medicine, 14, 120–126. doi:10.1016/j.ctim.2005.11.007

2014, 8 сар, 27,397–405
Page 10 of 10
Keane, T. M.,Fairbank, J. A., Caddell, J. M., Zimering, R. T.,Taylor, K. L., & Mora, C. A. (1989).Clinical evaluationofa measure toassess
combat exposure.Psychological Assessment,1, 53–55. Retrievedfrom http://psycnet.apa.org/journals/pas/1/1/53.pdf
Kjellgren, A.,Bood, S. A.,Axelsson, K.,Norlander,T.,&Saatcioglu, F. (2007). Wellness through a comprehensiveyogic breathingprogram—A
controlledpilot study. BMC Complementary and Alternative Medicine, 7(43),1–8. doi:10.1186/1472-6882-7-43
Kochupillai, V., Kumar, P., Singh, D., Aggarwal, D., Bhardwaj, N., Bhutani, M., & Das, S. N. (2005). Effect ofrhythmicbreathing(Sudarshan
Kriya andpranayam) onimmune functions andtobaccoaddiction. Annals of the New York Academyof Sciences, 1056, 242–252.
doi:10.1196/annals.1352.039
Lang, A. J., Strauss, J. L., Bomyea, J., Bormann, J. E., Hickman, S. D., Good, R. C., & Essex, M. (2012). The theoretical andempirical basis for
meditation as an interventionforPTSD. Behavior Modification, 36, 759–786. doi:10.1177/0145445512441200
Littell, R. C., Milliken,G. A., Stroup, W.W.,Wolfinger, R. D., & Schabenberger, O. (2006).SASfor mixedmodels. (2nd ed.). Cary, NC: SAS
Institute.
MacCoon, D. G., Imel,Z. E., Rosenkranz,M. A., Sheftel, J. G., Weng, H. Y.,Sullivan, J. C., . . . Lutz, A. (2012). The validationof an active
control interventionfor mindfulness basedstress reduction (MBSR). Behaviour ResearchandTherapy, 50, 3–12. doi:10.1016/j.brat.2011.10.011
Marchand,W. R. (2013).Mindfulness meditation practices as adjunctive treatments forpsychiatric disorders. Psychiatric Clinics of North
America, 36, 141–152. doi:10.1016/j.psc.2013.01.002
Mitchell, K. S.,Dick,A. M.,DiMartino,D. M., Smith, B.N.,Niles, B.,Koenen, K. C., & Street, A. (2014).A pilot study ofa randomized
controlledtrial of yoga as an intervention for PTSD symptoms inwomen. Journal of Traumatic Stress, 27, 121–128. doi:10.1002/jts.21903
Panagioti, M.,Gooding, P., & Tarrier, N. (2009). Post-traumatic stress disorder andsuicidal behavior: A narrative review. Clinical Psychology
Review, 29, 471–482.doi:10.1016/j.cpr.2009.05.001
Philippot, P., Chapelle, G., & Blairy, S. (2002). Respiratoryfeedback in the generation ofemotion. Cognitionand Emotion,16,605–627.
doi:10.1080/02699930143000392
Pinheiro, J. C., & Bates,D. M. (2000). Mixed-effects models in S and S-PLUS. NewYork, NY: Springer-Verlag.
Qu, S., Olafsrud, S. M., Meza-Zepeda, L. A., & Saatcioglu, F. (2013). Rapidgene expressionchanges in peripheral bloodlymphocytes upon
practice ofa comprehensive yoga program. PLoS ONE,8, e61910. doi:10.1371/journal.pone.0061910
Rauch, S., & Foa, E. (2006). Emotional processingtheory(EPT) andexposure therapyfor PTSD. Journal of Contemporary Psychotherapy, 36,
61–65.doi:10.1007/s10879-006-9008-y
Sack, M., Hopper,J. W., & Lamprecht,F. (2004).Lowrespiratory sinus arrhythmia andprolongedpsychophysiological arousal in posttraumatic
stress disorder: Heart ratedynamics andindividual differences in arousal regulation. Biological Psychiatry, 55, 284–290. doi:10.1016/S0006-
3223(03)00677-2
Sakakibara, M., & Hayano, J. (1996).Effect of slowedrespiration oncardiac parasympatheticresponse tothreat. Psychosomatic Medicine, 58,
32–37.Retrievedfromhttp://www.psychosomaticmedicine. org/content/58/1/32.full.pdf
Salkovskis, P. M., Jones, D. R., & Clark, D. M. (1986). Respiratorycontrol in the treatment ofpanic attacks: Replicationandextension with
concurrent measurement of behavior andpCO2. TheBritish Journal of Psychiatry, 148,526–532. doi:10.1192/bjp.148.5.526
Schottenbauer, M. A.,Glass, C. R., Arnkoff, D. B., Tendick, V., & Gray, S. H. (2008). Nonresponse anddropout rates in outcome studies on
PTSD: Reviewandmethodological considerations. Psychiatry,71,134–168. doi:10.1521/psyc.2008.71.2.134
Sharma, H., Sen, S., Singh, A., Bhardwaj, N. K., Kochupillai, V., & Singh, N. (2003).Sudarshan Kriyapractitioners exhibit better antioxidant
status andlower bloodlactate levels. Biological Psychology, 63, 281–291.doi:10.1016/S0301-0511(03)00071-1
Sher, L., Braquehais,M. D.,&Casas,M. (2012). Posttraumatic stress disorder, depression, andsuicide in veterans. Cleveland ClinicJournal of
Medicine, 79,92–97.doi:10.3949/ccjm.79a.11069
Toneatto, T.,&Nguyen, L. (2007).Doesmindfulness meditationimprove anxiety andmoodsymptoms? A reviewof the controlledresearch. The
CanadianJournal of Psychiatry, 52, 260–266. Retrievedfromhttp://publications.cpaapc.org/media.php?mid=361
U.S. Department of VeteranAffairs. (2011).PTSD andcomplementary alternative medicine—Research opportunities. Retrieved
from http://www.research.va.gov/news/research_highlights/ptsd-cam-051711.cfm
U.S. Department of VeteranAffairs. (2012).Suicide data report.Retrieved fromhttp://www.va.gov/opa/docs/Suicide-Data-Report-2012-final.pdf
U.S. Department of VeteranAffairs National Centerfor PTSD. (2012). Usingthe PTSD Checklist. Retrievedfrom
http://www.ptsd.va.gov/professional/pages/assessments/assessment-pdf/PCL-handout.pdf
Vedamurthachar, A.,Janakiramaiah,N., Hegde, J. M., Shetty, T. K., Subbakrishna, D. K., Sureshbabu, S. V., & Gangadhar, B. N. (2006).
Antidepressant efficacyandhormonal effects ofSudarshana Kriya Yoga (SKY) in alcohol dependent individuals. Journal of AffectiveDisorders,
94, 249–253. doi:10.1016/j.jad.2006.04.025
Watson,D., Weber, K.,Assenheimer, J. S., Clark, L. A., Strauss, M. E., & McCormick, R. A. (1995).Testinga tripartite model: 1. Evaluatingthe
convergent anddiscriminant validity ofanxietyanddepression symptom scales. Journal of Abnormal Psychology, 104, 3–14. doi:10.1037/0021-
843X.104.1.3
Zope, S. A., & Zope, R. A. (2013). Sudarshan kriya yoga: Breathingforhealth. International Journal of Yoga, 6,4–10. doi:10.4103/0973-
6131.105935Journal of Traumatic Stress DOI 10.1002/jts. Publishedon behalfof the International Societyfor Traumatic Stress Studies.

Амьсгалахуйд-суурилсан бясалгал нь АНУ-ын Цэргийн алба хаагчдын /PTSD/ сэтгэл зүйн гэмтлийн дараах стрессийн эмгэгийг багасгаж бууруулдаг

Recommended

Recommended

More Related Content

Featured

Featured (20)

Амьсгалахуйд-суурилсан бясалгал нь АНУ-ын Цэргийн алба хаагчдын /PTSD/ сэтгэл зүйн гэмтлийн дараах стрессийн эмгэгийг багасгаж бууруулдаг