3. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR
(KKD)
Aleve dayanıklı uzun eldivenler
Baret
Çelik burunlu sert topuklu ayakkabılar
Deri önlük
Yüz koruyucu
Aleve dayanıklı koruyucu elbise
Güvenlik gözlüğü
Güvenlik maskesi
3
4. TOZALTI KAYNAĞI
• KAFAYI FAZLA ÖNE-GERİ ALMAK
Merkez
Kafayı geri almak
Kafayı öne almak
Nüfuziyet azalır, daha
geniş bir kaynak
banyosu oluşur
Nüfuziyet artar, daha
dar ve şişkin bir kaynak
banyosu oluşur
Nüfuziyet artar, daha
dar ve şişkin bir kaynak
banyosu oluşur
Merkez
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
Nüfuziyet azalır, daha
geniş bir kaynak
banyosu oluşur
5. TOZALTI KAYNAĞI
• VOLT’UN KAYNAK GEOMETRİSİNE ETKİSİ
Sabit amperde,Sabit hızda ve Sabit Tel yüksekliğinde Volt değişiminin kaynak
geometrisine etkisi aşağıdaki gibidir.
Yükek Volt’da toz sarfiyatı artar
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
8. TOZALTI KAYNAĞI
• SERBEST TEL MESAFESİNİN GEOMETRİSİNE ETKİSİ
Serbest tel mesafesi azalırsa
nüfuziyet artar
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
9. TOZALTI KAYNAĞI HATALARI
• LASER VE TELLERİ HİZALAMA
DC ve AC telleri ile laserin aynı hizada
olması çok önemlidir
Aynı hizada olmayan teller ve laser
nüfuziyetsizliğe ve başka problemlere
neden olur.
Laser
Telin değdiği ver
laserden faklı
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
Video eklenecek
10. TOZALTI KAYNAĞI HATALARI
• LASERİ TOZUN BİTTİĞİ YERE YAKIN TUTMA
Laseri ne kadar uzağa
hizalarsan laser ile tellerin
hizalama hatası o kadar
artar.
Bu nedenden dolayı laser
flux’ın döküldüğü yerin
hemen yanına hizalanacak!
Laser
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
Video eklenecek uzak
iken takibin riskli olacağı
anlatılacak
11. TOZALTI KAYNAĞI HATALARI
• BASKI MAKARASI BASINÇ AYARI
Baskı makarası ayarı iyi yapılmazsa kontak
memesinden çıkan tel laserin gösterdiği yerden
başka yere doğru vurarak emişmemezliğe neden
olabilir
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
Video eklenecek
12. TOZALTI KAYNAĞI HATALARI
• TEL BOYUNUN NÜFUZİYETE ETKİSİ
-Kontak memesi ile iş parçası ile
arasındaki mesafe artınca
nüfuziyet azalır
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
13. TOZALTI KAYNAĞI HATALARI
• SIRT ÇIKARMA
-Bu tip durumlarda hemen
amper düşürülecek veya kafa 0
da ise 1-2 cm öne alınacak
-Dışarıdan yanlardan ve ortadan
iç bükey bir kaynak olana dek
taşlama yapılacak
-Kızarmayan yerler içeriden
taşlanacak
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
14. TOZALTI KAYNAĞI HATALARI
• TOPUK KAÇIKLIKLARINI TAŞLAMA
Dıştan ve İçten Kaynak Öncesi
Taşlama Yapılması Gerek
Nüfuziyetsizlik Riski Yüksek
İç
Dış
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
Video eklenecek
İçerdende
taşlanacak
15. TOZALTI KAYNAĞI HATALARI
• 30 mm ÜSTÜ KAPALI FIT-UP LARI VE KESİLEN
BÖLGELERİ DIŞARDAN TAŞLAMA
Topuklar kesilmeden uygun bir
fit-up örneği
Kesim sonrası topuklarda genişleme olur ve
dıştan taşlanması gerekir ayrıca dış kökten
sonra kızarma olmadığı zamanlarda içerden de
gazaltı kökünü taşlamak gerekir
4 mm
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
Video eklenecek
16. TOZALTI KAYNAĞI HATALARI
• KIZARMAYAN YERLERİ İŞARETLEYİP İÇERDEN
TAŞLAMA
Kızarmayan yerler işaretlenip içerden
gazaltı kaynağının taşlanması gerekir.
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
Video eklenecek
17. TOZALTI KAYNAĞI HATALARI
• BİNDİRME HATALARI
Kök üstü atılan bindirme
pasolarında, 650 A altı 2. bindirme
pasolarında işaretli bölgede
emişmemezlik riski kaynak ağızının
darlığı yüzünden yüksek olur.
3
2
1
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
Video eklenecek
18. TOZALTI KAYNAĞI HATALARI
• KESİLEN YERLERİ, TOPUK KAÇIKLIKLARINI,
KIZARMAYAN YERLERİ VE CURUF ALAN YERLERİ
TAŞLAMADA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Taşlama yaparken dik ve derin olarak taşlama yerine açılı olarak taşlama yapıp kaynak
ağızı açısını bozmamalıyız
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
Video eklenecek
21. GAZALTI KAYNAĞI
Volt Ayarı
Krater Çatlağı Önleme
Amper Ayarı
Serbest tel boyu ayarı
2 zamanlı kaynak
4 zamanlı kaynak
Yavaş Başlama
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
22. GAZALTI KAYNAĞI
• SERBEST TEL BOYU AYARI
‘’Serbest Tel Boyu’’ ayarı, kaynak arkını
kestikten sonra kontak memesinden
çıkan telin boyunu ayarlar
Çok kısa ‘’Serbest Tel Boyu’’ zamanı
ayarlarsanız kaynak bitiminde çok uzun
serbest tel mesafesi elde etmiş
olursunuz.Hatta kalan tel kaynak
banyosuna yapışır.
Çok uzun bir ‘’Serbest Tel Boyu’’
zamanı ayarlarsanız kaynak bittiğinde
çok kısa serbest tel mesafesi elde etmiş
olursunuz hatta teliniz kontak
memesine yapışır.
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
23. GAZALTI KAYNAĞI
• KRATER ÇATLAĞI ÖNLEME AYARI
Krater Çatlağı Önleme ayarı kaynak
bitiminde oluşan kraterin oluşmasını
engellemeye yarar.
Eğer Krater Çatlağı Önleme düğmesi
çevrilirse kaynak bitiminde ark
kesildiğinde otomatik olarak düşük
amperde kaynak devam eder ve krater
çatlağı doldurulur
Krater Çatlağı Önleme düğmesi ne
kadar çok çevrilirse kaynak kesildikten
sonra o kadar süre düşük amperde
krater doldurma devam eder
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
24. GAZALTI KAYNAĞI
• 2 ZAMANLI KAYNAK
1.Zaman:Torçtaki düğmeye basılır ve
basılı tutulur.Koruyucu gaz ,tel elektrot
ve elektrik akımı aynı anda açılır.
2.Zaman:Düğme bırakılır.Koruyucu gaz
,tel elektrot ve akım şiddeti aynı anda
kapanır
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
25. GAZALTI KAYNAĞI
• 4 ZAMANLI KAYNAK AYARI
1.Zaman: Torcdaki düğmeye basılır Koruyucu Gaz açılır.
2.Zaman: Düğme bırakılır - Tel elektrot
ve Akımı Açılır.
3.Zaman: Torçtaki düğmeye basılır - Tel
elektrot ve Akımı durur.
4.Zaman: Düğme bırakılır - Koruyucu
Gaz akışı durur.
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
26. GAZALTI KAYNAĞI
• YAVAŞ BAŞLAMA AYARI
Tel sürmeden torca verilen ayarlanan tel hızından
ayrı olarak tetiğe bastığınızda tel hızının düşük hızda
başlayıp telin iş parçası ile elektriksel kontağına
kadar düşük hızda ilerlemesi ve iş parçası ile
temastan sonra ayarlanan tel hızına ulaşmasını
sağlayan bir sistem
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
28. EĞİMİN KAYNAK NÜFUZİYETİNE
ETKİSİ
Nüfuziyet azalır, daha
geniş bir kaynak
banyosu oluşur
Nüfuziyet artar,
daha dar ve şişkin bir
kaynak banyosu oluşur
Düz,Eğimsiz Kaynak
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
29. KISA ARK’TA VOLTAJIN ETKİSİ
Kısa arkta Voltaj Kaynak
Banyosunun akışkanlığını arttırır.
Aşağıdaki gibi kaynaklarda yüksek
Voltajla kaynak yapılamaz
Eğer Voltaj azaltılırsa kaynak
banyosunun akışkanlığı azalır ve
aşağıdaki pozisyonlarda daha rahat
kaynak yapılır
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
30. SPREY ARKTA AMPER SABİT İKEN
VOLTUN ARTTIRILMASI
Sabit bir Amper/Voltaj ile
sprey arkta görülen
kaynak geometrisi, ark
boyu ve nüfuziyet
derinliği
Amper sabit iken Volt
arttırınca;
Amper sabit iken Volt
daha da arttırınca;
-Ark boyu uzar
-Nüfuziyet artar
-Kaynak geometrisinin
genişlemesine neden olur
-Ark boyu daha da uzar ve
duman artar(Gözenek
riski artar
-Nüfuziyet azalır
-Kaynak geometrisinin
daha da genişlemesine ve
undercut’a neden olur
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
31. KONTAK MEMESİ İLE İŞ PARÇASI
ARASINDAKİ MESAFENİN ETKİLERİ
Kontak memesi ile iş parçası
arasındaki mesafe artarsa;
-Amper azalır
-Gerilim düşmesi artar
-Nüfuziyet azalır
-Daha fazla sıçrantı oluşur
-Kontak memesi ısınması azalır
Kontak memesi ile iş parçası
arasındaki mesafe artarsa;
-Amper artar
-Gerilim düşmesi azalır
-Nüfuziyet artar
-Daha az sıçrantı oluşur
-Kontak memesi ısınması azalır
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
32. VOLT İLE BERABER AMPER
ARTTIRMANIN ETKİLERİ
Sabit bir Amper/Voltaj ile
görülen kaynak
geometrisi, ark boyu ve
nüfuziyet derinliği
Volt ile beraber amperi
arttırınca;
-Ark boyu sabit kalır
-Nüfuziyet artar
-Kaynak geometrisinin
genişlemesine neden olur
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
Volt ile beraber amperi daha
da arttırınca;
-Ark boyu sabit kalır
-Nüfuziyet daha da artar
-Kaynak geometrisinin daha
da genişlemesine neden olur
33. VOLT SABİT İKEN AMPERİ
ARTTIRMANIN ETKİLERİ
Sabit bir Amper/Voltaj ile
görülen kaynak
geometrisi, ark boyu ve
nüfuziyet derinliği
Voltu sabit tutarak amperi
arttırmak;
-Ark boyunun kısalmasına
-Nüfuziyetin artmasına
-Kaynak geometrisinin
daralması ve şişmesine
neden olur
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
Voltu sabit tutarak amperi
daha da arttırmak;
-Ark boyunun daha da
kısalmasına
-Nüfuziyetin kısmen azalmasına
-Kaynak geometrisinin daha da
daralması ve şişmesine neden
olur
-Sıçrantı artar
34. NOZUL EĞİMİNİN VE İTEREK-ÇEKEREK
KAYNAK YAPMANIN ETKİLERİ
Torcu iterek kaynakta
nüfuziyet azdır ancak geniş
bir kaynak geometrisi
ortaya çıkar
Torcu dik tutarak yapılan
kaynakta nüfuziyet iterek
kaynak yapmaya göre daha
fazladır ve daha dar bir
kaynak geometrisi ortaya
çıkar
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
Çekerek yapılan kaynakta
nüfuziyet diğer yöntemlere
göre daha fazladır.Kaynak
geometrisi daha dar ve
yüksektir
35. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• KRATER ÇATLAĞI
Kaynak uygun bir biçimde bitirilmemişse aşağıda görüldüğü gibi kaynak
sonunda krater çatlağı oluşur
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
36. GAZALTI KAYNAK HATALARI
KRATER ÇATLAĞINI ÖNLEMEK İÇİN 1. YÖNTEM
-4 zamanlı kaynak moduna geç
-Kaynağın bitim noktasında 1-2 sn bekledikten sonra
önce arkı sonlandırmak tetiğe bas(basılı tut) arkı
sonlandır sonra 1-2 sn bekle ve tetiği bırakarak torcu
kaldır
-Veya Kaynağın sonunda 1 cm geri geldikten sonra
tetiğe bas(basılı tut) arkı sonlandır sonra 1-2 sn bekle
ve tetiği bırakarak torcu kaldır
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
Video ekle
37. GAZALTI KAYNAK HATALARI
KRATER ÇATLAĞINI ÖNLEMEK İÇİN 2. YÖNTEM
Eğer Krater Çatlağı Önleme düğmesi çevrilirse
kaynak bitiminde ark kesildiğinde otomatik
olarak düşük amperde kaynak devam eder ve
krater çatlağı doldurulur
Video ekle
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
Video ekle
38. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• ÇOK PASOLU KAYNAKLARDA YAPILAN BİNDİRME
HATALARI
Çok pasolu kaynaklarda yandaki gibi bir kaynak
dizilimi nüfuziyetsizlik problemine neden
olabilir
Bu tip durumlarda taşlama yapılmalıdır ve
doğru torç açısında kaynak yapılmalıdır
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
40. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• HIZIN NÜFUZİYETE ETKİSİ
1-)Çok yavaş kaynak hızlarında kaynak
banyosu arkın önüne akarak minimum
nüfuziyet sağlanır
2-)Normal kaynak hızlarında
maksimum nüfuziyet sağlanır
3-)Çok hızlı kaynak hızlarında
minimum nüfuziyet sağlanır
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
41. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• UNDERCUT(YANMA OLUĞU) NEDENLERİ
PA Alın Kaynağında Undercut Nedenleri;
-Volt çok yüksek(Ark çok uzun)
-Kaynak hızı çok yüksek
-Torç salınımı çok fazla
-Torç açısı bir tarafa çok yatık
PC Alın Kaynağı ve Köşe Kaynağında Undercut Nedenleri;
-Amper çok yüksek
-Volt çok yüksek(Ark çok uzun)
-Amper çok düşük
-Kaynak hızı çok yavaş veya kaynak çok kalın
-Torç açısı bir tarafa çok yatık
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
PF Alın Kaynağında Undercut Nedenleri;
-Amper çok yüksek
-Volt çok yüksek
-Salınım çok dar
-Dikiş kenarında bekleme süresi çok kısa
-Arksız torç yönü yukarı doğru
-Kaynak hızı çok fazla
42. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• BASINÇLI HAVA KULLANMADAN KİRLİ
YÜZYLERE KÖK VE PUNTA ATMA
Yağ, kir, pas ve tozdan arındırılmamış yüzeylere
kaynak yapmak gözeneğe neden olur
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
43. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• YETERSİZ GAZ DEBİSİNDE KAYNAK
Yetersiz gaz debisinde yapılan
kaynakta, kaynak banyosu
koruma gazı ile yeteri kadar
korunamaz ve kaynakta gözenek
oluşur
Gaz debisi torcun ucundan ve
tüpteki basınç düşürücüden
ölçülmelidir
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
Video ekle
44. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• GEREĞİNDEN UZUN ARK
Girilen ampere göre gereğinden fazla voltaj
kullanılırsa çok uzun ark boyu oluşur ve arkın
kirlenmesine yol açarak kaynakta gözenek oluşturur
Ayrıca bu tip durumlarda aşırı bir kaynak dumanı
oluşur
Bu tip durumlarda voltajı düşürmek gerekir
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
45. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• YANLIŞ TORÇ AÇISI VE YÖNLENDİRME
Nozul hatalı olarak yandaki gibi
konumlandırılmışsa kaynakta nüfuziyetsizlik
problemi olur
Tel kontak memesinden yamuk çıkıyorsa
nüfuziyetsizlik problemi olur
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
46. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• HAVA AKIMI
Eğer kaynak esnasında hava akımı varsa
koruyucu gaz kaynak banyosunu
koruyamaz ve kaynakta gözenek oluşur.
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
47. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• NOZULUN İÇİ KİRLİ İKEN KAYNAĞA ETKİSİ
Eğer nozul içi fazla kirli ve sıçrantı ile
dolu ise koruyucu gaz girdap oluşturur
ve kaynak banyosunu koruyamaz ve
banyoda gözenek oluşur.
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
48. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• BASKI MAKARASININ KAYNAĞA ETKİSİ
Eğer baskı makarası ayarı iyi yapılmamışsa
tel kontak memesinden yamuk çıkar ve
ark gaz koruması dışında kaynak yapar ve
gözenek oluşur
Eğer kontak memesi gevşek veya diş
kaptırılarak takılmışsa aşağıdaki gibi
yamuk bir şekilde kaynak yapılabilir.
Kaynak banyosunda gözenek oluşur
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
49. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• BASKI MAKARASI AYARI
Video ekle
Fig 1 de görüldüğü gibi 5 mm mesafeden tahta veya benzeri bir yüzeye teli dayayıp tel
sürmeyi devreye aldığımızda tel sürme makaralarının teli kaydırması gerekir.
Fig 2 de görüldüğü 50 mm mesafeden tahtaya doğru tel beslenirse tel dışarı doğru
bükülmeli ve baskı makaraları patinaj çekmemelidir.
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
51. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• NOZUL EĞİMİNİN KORUYUCU GAZ A ETKİSİ
Eğer torcun eğimi gereğinden
fazla ise kaynak banyosunda
gerekli gaz koruması
gerçekleşemez ve gözenek oluşur.
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
52. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• NOZUL YÜKSEKLİĞİ
Nozul yüksekliği çok fazla ise
kaynakta gözenek oluşumuna
sebebiyet verir.
-14 mm iç çapındaki nozullarda
yükseklik max. 11 mm olmalı
-16 mm iç çapındaki nozullarda
yükseklik max. 13 mm olmalı
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
53. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• KAYNAK BANYOSUNUN ÖNE AKMASI SONUCU
ÇIKAN NÜFUZİYETSİZLİK
Kaynak banyosunun öne akması sonucu
oluşan nüfuziyetsizliğin nedenleri;
-Çok yavaş kaynak hızı
-Kaynağın aşağı akmasına yol açacak eğim
-Yığma oranı ve kaynak havuzu hacmi çok
fazla
-İterek kaynakta torcu gereğinden fazla
eğmek
-Kaynak pasoları çok geniş ve fazla kalın
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
54. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• ELEKTROT BESLEME MEKANİZMASINDA
KARŞILAŞILABİLECEK HATALAR
TEL KILAVUZ HORTUMU BOYU ÇOK KISA /ÇOK UZUN!!
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
55. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• ELEKTROT BESLEME MEKANİZMASINDA
KARŞILAŞILABİLECEK HATALAR
AKIM KONTAK MEMESİ ÇAPI / KONUMU UYGUN DEĞİL!
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
56. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• ELEKTROT BESLEME MEKANİZMASINDA
KARŞILAŞILABİLECEK HATALAR
MAKARA HIZI UYGUN DEĞİL!
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
60. TEL MAKARASI DOĞRU KULLANMA
Eğer 1,2 mm çapında tel
kullanıyorsak, 1,2 S2 yazısını
okumamız gerekli!!!
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
61. GAZALTI KAYNAK HATALARI
• ŞASE BAĞLANTISININ YANLIŞ YAPILMASI
Şase pensesini paslı bir yere veya gevşek bağlanırsa
ark sıçraması meydana gelebilir
Şase pensesini bağladığımız yerde pas olmamalı ve
bağlantıyı çok iyi bir şekilde sıkmalıyız
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
62. KÖŞE KAYNAĞI
İki Yüzeye de nüfuziyet sağlamış bir
köşe kaynağı örneği
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
67. WPS OKUMA
WPS İSMİ
KAYNAK
YÖNTEMİ
BW=Alın Kaynağı
FW=Köşe Kaynağı
HAZIRLAYAN:Umut KARANFİL
111=Elektrot Kaynağı
135=Çıplak Tel ile Gazaltı
136=Özlü Tel ile Gazaltı
121=Tek Tel ile Tozaltı
123=Tandem ile Tozaltı