Recommandé
Recommandé
Contenu connexe
Tendances
Tendances (16)
En vedette
En vedette (20)
Similaire à ιεραρχες
Similaire à ιεραρχες (20)
Plus de vaggeliskyriak
Plus de vaggeliskyriak (20)
ιεραρχες
- 1. Ἀ πολυτί κιον Ἦ χος α' Τοὺ ς τρεῖ ς μεγί στους φωστῆ ρας τῆ ς τρισηλί ου Θεό τητος, τοὺ ς τὴ ν οἰ κουμέ νην ἀ κτῖ σι δογμά των θεί ων πυρσεύ σαντας∙ τοὺ ς μελιρρύ τους ποταμοὺ ς τῆ ς σοφί ας, τού ς τὴ ν κτί σιν πᾶ σαν θεογνωσί ας νά μασι καταρδεύ σαντας∙ Βασί λειον τὸ ν μέ γαν, καὶ τὸ ν Θεολό γον Γρηγό ριον, σὺ ν τῷ κλεινῷ Ἰ ωά ννῃ , τῷ τὴ ν γλῶ τταν χρυσορρή μονι∙ πά ντες οἱ τῶ ν λό γων αὐ τῶ ν ἐ ρασταί , συνελθό ντες ὕ μνοις τιμή σωμεν∙ αὐ τοὶ γὰ ρ τῇ Τριά δι, ὑ πὲ ρ ἡ μῶ ν ἀ εὶ πρεσβεύ ουσιν.
- 2. 1. Μεγάλοι δάσκαλοι και παιδαγωγοί. Προστάτες των ελληνικών γραμμάτων.
- 3. Οι Ιεράρχες ως σπουδαστές στο πορπύργιο των κλασσικών γραμμάτων (Αθήνα 351μ.Χ.)
- 4. Παίδευσιν τῶν παρ’ ἡμῖν ἀγαθῶ ν εἶναι τό πρῶτον. (Γρηγόριος Θεολόγος)
- 6. “Πρός τούς νέους ὅπως ἄν ἐξ ἑλληνικῶν ὠφελοῖντο λόγων” (M. Βασίλειος)
- 7. Ἦπου καθάπερ φυτοῦ οἰκεία μέν ἀρετή τῷ καρπῷ βρύειν ὡραίῳ , φέρει δέ τινα κόσμον καί φύλλα τοῖς κλάδοις περισειόμενα οὕτω δή καί ψυχῇ προηγουμένως μέν καρπός ἡ ἀλήθεια, οὐκ ἄχαρί γε μήν οὐδέ τήν θύραθεν σοφίαν περιβεβλῆσθαι, οἷόν τινα φύλλα σκέπην τε τῷ καρπῷ καί ὄψιν οὐκ ἄωρον παρεχόμενα.
- 8. Ἀλλ’ ἐκεῖνα αὐτῶν μᾶλλον ἀποδεξόμεθα, ἐν οἷς ἀρετή ἐπήνεσαν ἢ πονηρίαν διέβαλον.
- 9. Δή οὖν τῶν μελιττῶν τήν εἰκόνα τῶν λόγων ὑμῖν μεθεκτέον. Ἐκεῖναί τε γάρ οὔτε ἅπασι τοῖς ἄνθεσι παραπλησίως ἐπέρχονται, οὔτε μήν οἷς ἄν ἐπιπτῶσιν ὅλα φέρειν ἐπιχειροῦσιν, ἀλλ’ ὅσον αὐτῶν ἐπιτήδειον πρός τήν ἐργασίαν λαβοῦσαι, τό λοιπόν χαίρειν ἀφῆκαν.
- 10. Καθάπερ τῆς ροδωνιᾶς τοῦ ἄνθους δρεψάμενοι τάς ἀκάνθας ἐκκλίνομεν, οὕτω καί ἐπί τῶν τοιούτων λόγων ὅσον χρήσιμον καρπωσάμενοι, τό βλαβερόν φυλαξώμεθα.
- 11. Ὃτι τραχεῖα μέν πρῶτον καί δύσβατος, καί ἱδρῶτος συχνοῦ καί πόνου πλήρης, ἡ πρός ἀρετήν φέρουσα και ἀνάντης ὁδός. (Ησίοδος)
- 12. Πᾶσα μέν ἡ ποίησις τῷ Ὁμήρῳ ἀρετῆς ἐστιν ἒπαινος.
- 13. ….. ἀρετή ἒμπεδον αἰεί, χρήματα δ’ ἀνθρώπων ἄλλοτε ἄλλος ἔχει. Σόλων
- 15. Ἀλλ’ οὐκ ἒστιν ὁ μᾶλλον φευκτέον τῷ σωφρονοῦντι, τοῦ πρός δόξαν ζῇν, καί τά τοῖς πολλοῖς δοκοῦντα προσκοπεῖν, καί μή τόν ὀρθόν λόγον ἡγεμόνα ποιεῖσθαι.
- 16. Αιωνιότητα Αἰσχρόν γάρ τόν παρόντα καιρόν προεμένους, ὕστερόν ποτ’ ἀνακαλεῖσθαι τό παρελθόν, ὅτε οὐδέν ἒσται πλέον ἀνιωμένοις.
- 17. Παράδειγμα 1ο Μίμηση του Περικλή Συγχωρητικότητα
- 18. Παράδειγμα 2ο Μίμηση του Σωκράτη Πραότητα - Σύνεση
- 19. « ο νέος όταν προγυμναστεί στα καλά παραδείγματα των αρχαίων, δε θα δυσπιστήσει στα χριστιανικά, λέγοντας ότι δήθεν είναι ακατόρθωτα.»
- 20. Βασίλειος ο Μέγας Γρηγόριος Θεολόγος Ιωάννης Χρυσόστομος Μεγάλοι δάσκαλοι και παιδαγωγοί Προστάτες των ελληνικών γραμμάτων του κλασσικού πολιτισμού.
- 21. Δόξα... Ἦ χος πλ. β' Ὁ τὴ ν χάριν τῶ ν θαυμάτων οὐ ρανόθεν κομισάμενος, καὶ τὴ ν πλάνην τῶ ν εἰ δώλων στηλιτεύσας ἐ ν τοῖ ς δόγμασιν, Ἀ ρχιερέων ὑ πάρχεις δόξα καὶ ἑ δραίωμα, παμμακάριστε Βασίλειε, καὶ πάντων τῶ ν Πατέρων διδασκαλίας ὑ πόδειγμα. Παρρησίαν ἔ χων πρὸ ς Χριστόν, αὐ τὸ ν ἱ κέτευε, σωθῆ ναι τάς ψυχὰ ς ἡ μῶ ν.
- 22. • Δόξα... Ἦ χος πλ. β' • Ὁ τὴ ν χάριν τῶ ν θαυμάτων οὐ ρανόθεν κομισάμενος, καὶ τὴ ν πλάνην τῶ ν εἰ δώλων στηλιτεύσας ἐ ν τοῖ ς δόγμασιν, • Ἀ ρχιερέων ὑ πάρχεις δόξα καὶ ἑ δραίωμα, • παμμακάριστε Βασίλειε, • καὶ πάντων τῶ ν Πατέρων διδασκαλίας ὑ πόδειγμα. Παρρησίαν ἔ χων πρὸ ς Χριστόν, αὐ τὸ ν ἱ κέτευε, σωθῆ ναι τάς ψυχὰ ς ἡ μῶ ν • Δόξα... Ἦ χος πλ. β' • Εσύ που έφερες τη χαρά των θαυμάτων από τον ουρανό, και την πλάνη των ειδώλων πολέμησες με τα δόγματα της πίστης μας, • των αρχιερέων είσαι καύχημα και θεμέλιο σταθερό, ευλογημένε Βασίλειε, • και υπόδειγμα διδασκάλου ανάμεσα σε όλους τους Πατέρες. • Έχοντας θάρρος απέναντι στο Χριστό, • ικέτευε τον, να σώσει τις ψυχές μας
- 24. Τοῦ πεινόντος ἐστί ὁ ἄρτος, ὅν σύ κατέχεις, τοῦ γυμνητεύοντος τό ἱμάτιον ὅ σύ φυλάττεις ἐν ἀποθήκαις, του ἀνυπόδητου τό ὑπόδημα ὅ παρά σοί κατασήπεται, τοῦ χρήζοντος τό ἀργύριον ὅ κατορύξας ἒχεις. Ὥστε τοσούτους ἀδικεῖς, ὅσους παρέχειν ἠδύνασο.
- 25. ως πότε πλουτώντας θα είναι παντοδύναμο το χρήμα; ως πότε θα κυβερνά ο πλούτος η αιτία όλων των πολέμων, για τον οποίο κατασκευάζονται τα όπλα;
- 26. Βασιλειάδα Η πόλη της φιλανθρωπίας : νοσοκομείο λεπροκομείο γηροκομείο ορφανοτροφείο στέγη απόρων συσσίτια χώρος αλληλεγγύης, ανθρωπιάς, κοινωνικής δικαιοσύνης.
- 27. «δουλεία.... ὕστερον ἐπεισῆλθε τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων.... ὁ πλάσας ἀπ΄ ἀρχῆς τόν ἄνθρωπον, ἐλεύθερον ἀφῆκε καί αὐτεξούσιον..»
- 28. «Ὁ ἀφαιρούμενος γάρ, φησίν, ἐμβίωσιν τόν πλησίον αὐτοῦ καί ἄρτον, φονεύει αὐτόν».
- 29. Παντός γάρ βόρβορου πλεονεξία χείρων. Ψυχή γάρ, οὐ σῶμα μολύνει.
- 30. «Πενία καί πλοῦτος ὕστερον ἐπεισῆλθον τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων ὥσπερ ἀρρωστήματα καί τό τῆς φύσεως εὐγενές, πλεονεξία κατέτεμε, προσλαβοῦσα καί νόμον, τῆς δυναστείας ἐπίκουρον».
- 31. Ὥσπερ ἄν εἰ τίς, ἐν θεάτρῳ θέαν καταλαβών, εἴτα ἐξείργοι τούς ἐπεισιόντας ἴδιον ἑαυτοῦ κρίνων τό κοινῶς πᾶσι κατά τήν χρῆσιν προκείμενον· Τοιοῦτοι εἰσί καί οἱ πλούσιοι.
- 32. «τά γάρ κοινά προκατασχόντες, ἴδια ποιοῦνται διά τήν πρόληψιν».
- 33. Ἐμόν τό ἀργύριον καί ἐμόν τό χρυσίον Τοιαύτη γάρ ἡ τοῦ διαβόλου κακουργία ὀλέθρια εἰσάγειν δόγματα.
- 34. « Πολλοί μιαροί καί γόητες καί ἀκόλαστοι και οὐδέ τόν ἣλιον τοῦτον ὁρᾶν ἄξιοι, οὔτε ζῆν, οὔτε ἀναπνεῖν, πολλῆς ἀπολαύουσιν εὐπορίας, ἀνατρέποντες πάντα, οἰκίας χηρῶν ἁρπάζοντες, ὀρφανούς λυμαινόμενοι, τῶν καταδεεστέρων ἐπαιρόμενοι».
- 35. Τί ὡφελεῖς, πολλούς πτωχούς ποιῶν, καί ἓνα παραμυθούμενος; Εἰ μή πλῆθος ἦν τοκιστῶν, οὐκ ἄν ἦν τό πλῆθος τῶν πενομένων.
- 36. «Ἀλλ΄ ἐπειδή πολλοῖς πλουσίοις πλοῦτος συνείλεκται ἐξ ἁρπαγῆς καί πλεονεξίας, κακῶς μέν, φησί, καί οὐκ ἐχρῆν σε οὔτω συλλέξαι τά χρήματα».
- 37. «Οὐ τά ἁλλότρια ἁρπάζειν μόνον, ἀλλά καί τά ἑαυτῶν μή μεταδιδόναι ἑτέροις καί τοῦτο ἁρπαγή καί πλεονεξία καί ἀποστέρησις ἐστίν».
- 38. Τίμα τόν Κύριον ἀπό σῶν δικαίων πόνων... Εἰ γάρ ἐξ ἀδικίας καί ἁρπαγῆς μέλλεις προσφέρειν τῷ Θεῷ κάλλιον μήτε κτήσασθαι τοιαύτην κτῆσιν, μήτε προσφέρειν ἐξ αὐτῆς. Καί πάλιν, εἰ κτώμενος ἐκ δικαίων πόνων μή προσφέροις Θεῷ προσφοράς ἀφ’ ὧν τρέφονται πένητες, ἁρπαγή λογισθήσεταί σοι.
- 39. Οὐ γάρ κοινωνήσει πλεονεξίᾳ Θεός, οὐδέ ληστῶν καί ἁρπακτῶν κοινωνός ὁ Κύριος.
- 40. Καί ποῦ τό ὄνομα τοῦ πλουσίου; Οὐδαμοῦ, ἀνώνυμος γάρ ἐστί.... Ἀπώλεσε τήν εὐγένειαν τῇ δυσγενείᾳ τῆς πονηρίας.
- 41. Τό σόν και τό ἐμόν, τοῦτο δή τά πάντα ἀνατρέπον.
- 42. Βασίλειος ο Μέγας Γρηγόριος Θεολόγος Ιωάννης Χρυσόστομος κοινωνικοί μεταρρυθμιστές διάκονοι στην υπηρεσία του ανθρώπου
- 43. Δό ξα... Ἦ χος πλ. δ‘ Ἡ γρή γορος γλῶ σσά σου πρὸ ς διδασκαλί αν, ἐ ν τοῖ ς ὠ σὶ τῶ ν καρδιῶ ν ἐ νηχοῦ σα, τὰ ς τῶ ν ῥ αθύ μων ψυχὰ ς διανί στησι· καὶ θεοφθό γγοις ῥή μασι, κλῖ μαξ εὑ ρί σκεται τού ς ἐ κ γῆ ς πρὸ ς οὐ ρανὸ ν ἀ ναφέ ρουσα. Διὸ Γρηγό ριε Θεολό γε, μὴ παύ σῃ πρεσβεύ ων Χριστῷ τῷ Θεῷ , ἐ κ κινδύ νων σωθῆ ναι τὰ ς ψυχὰ ς ἡ μῶ ν.
- 44. • Δό ξα... Ἦ χος πλ. δ' • Ἡ γρή γορος γλῶ σσά σου πρὸ ς διδασκαλί αν, ἐ ν τοῖ ς ὠ σὶ τῶ ν καρδιῶ ν ἐ νηχοῦ σα, τὰ ς τῶ ν ῥ αθύ μων ψυχὰ ς διανί στησι· καὶ θεοφθό γγοις ῥή μασι, κλῖ μαξ εὑ ρί σκεται τού ς ἐ κ γῆ ς πρὸ ς οὐ ρανὸ ν ἀ ναφέ ρουσα. • Διὸ Γρηγό ριε Θεολό γε, μὴ παύ σῃ πρεσβεύ ων Χριστῷ τῷ Θεῷ , ἐ κ κινδύ νων σωθῆ ναι τὰ ς ψυχὰ ς ἡ μῶ ν. • Δόξα… Ήχος πλ. δ’ • Η γρήγορη γλώσσα σου στη διδασκαλία, στα αυτιά των καρδιών αντηχεί και τις ψυχές των οκνηρών ξεσηκώνει. Και με τα θεϊκά της λόγια σαν σκάλα παρουσιάζεται που μεταφέρει αυτούς που βρίσκονται στη γη στον ουρανό. • Γι’ αυτό Γρηγόριε Θεολόγε, μη σταματήσεις να παρακαλάς το Χριστό το Θεό να σώσει τις ψυχές μας από τους κινδύνους.
- 45. Ο Μέγας Βασίλειος σε μικρογραφία του 15ου αιώνα. Μονή Διονυσίου. Άγιον Όρος
- 46. • Εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γήν. • Η δε γή ήν αόρατος και ακατασκεύαστος, και σκότος επάνω της αβύσσου, και πνεύμα Θεού επεφέρετο επάνω του ύδατος. Και είπεν ο Θεός γεννηθήτω φώς και εγένετο φώς. Και είδεν ο Θεός το φώς, ότι καλόν και διεχώρισεν ο Θεός ανά μέσον του φωτός και ανά μέσον του σκότους. Και εκάλεσεν ο Θεός το φώς ημέραν και το σκότος εκάλεσεν νύκτα. και εγένετο εσπέρα και εγένετο πρωϊ ημέρα μία.
- 47. • Βυζαντινό χειρόγραφο, το φως χωρίζεται από το σκοτάδι
- 48. • Και είπεν ο Θεός εξαγαγέτω τα ύδατα ερπετά ψυχών ζωσών και πετεινά πετόμενα επί της γής κατά το στερέωμα του ορανού. και εγένετο ούτως. Και εποίησεν ο Θεός τα κήτη τα μεγάλα και πάσαν ψυχήν ζώων ερπετών, ά εξήγαγε τα ύδατα κατά γένη αυτών, και πάν πετεινόν πτερωτόν κατά γένος. και είδεν ο Θεός, ότι καλά.
- 49. • Και είπεν ο Θεός εξαγαγέτω τα ύδατα ερπετά ψυχών ζωσών και πετεινά πετόμενα επί της γής κατά το στερέωμα του ορανού. και εγένετο ούτως. Και εποίησεν ο Θεός τα κήτη τα μεγάλα και πάσαν ψυχήν ζώων ερπετών, ά εξήγαγε τα ύδατα κατά γένη αυτών, και πάν πετεινόν πτερωτόν κατά γένος. και είδεν ο Θεός, ότι καλά. Και ευλόγησεν αυτά ο Θεός, λέγων αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και πληρώσατε τα ύδατα εν ταίς θαλάσσαις, και τα πετεινά πληθυνέσθωσαν επί της γής. Και εγένετο εσπέρα και εγένετο πρωϊ, ημέρα πέμπτη.
- 50. • Και είπεν ο Θεός εξαγαγέτω η γή ψυχήν ζώσαν κατά γένος, τετράποδα και ερπετά και θηρία της γής κατά γένος. και εγένετο ούτως. Και εποίησεν ο Θεός τα θηρία της γής κατά γένος, και τα κτήνη κατά γένος αυτών και πάντα τα ερπετά της γής κατά γένος αυτών. και είδεν ο Θεός, ότι καλά.
- 51. καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὰ κήτη τὰ μεγάλα καὶ πᾶσαν ψυχὴν ζῴων ἑρπετῶν, ἃ ἐξήγαγε τὰ ὕδατα κατὰ γένη αὐτῶν, καὶ πᾶν πετεινὸν πτερωτὸν κατὰ γένος. καὶ εἶδεν ὁ Θεός, ὅτι καλά.
- 54. • Γεν. 2,7 καὶ ἔ πλασεν ὁ Θεὸ ς τὸ ν ἄ νθρωπον, χοῦ ν ἀ πὸ τῆ ς γῆ ς, καὶ ἐ νεφύσησεν εἰ ς τὸ πρόσωπον αὐ τοῦ πνοὴ ν ζωῆ ς, καὶ ἐ γένετο ὁ ἄ νθρωπος εἰ ς ψυχὴ ν ζῶ σαν.
- 55. • Γεν. 2,8 Καὶ ἐ φύτευσεν ὁ Θεὸ ς παράδεισον ἐ ν Ἐ δὲ μ κατὰ ἀ νατολὰ ς καὶ ἔ θετο ἐ κεῖ τὸ ν ἄ νθρωπον, ὃ ν ἔ πλασε. Γεν. 2,9 καὶ ἐ ξανέτειλεν ὁ Θεὸ ς ἔ τι ἐ κ τῆ ς γῆ ς πᾶ ν ξύλον ὡ ραῖ ον εἰ ς ὅ ρασιν καὶ καλὸ ν εἰ ς βρῶ σιν καὶ τὸ ξύλον τῆ ς ζωῆ ς ἐ ν μέσῳ τοῦ παραδείσου καὶ τὸ ξύλον τοῦ εἰ δέναι γνωστὸ ν καλοῦ καὶ πονηροῦ .
- 56. • Καὶ ἐ κά λεσεν ᾿ Αδὰ μ ὀ νό ματα πᾶ σι τοῖ ς κτή νεσι καὶ πᾶ σι τοῖ ς πετεινοῖ ς τοῦ οὐ ρανοῦ καὶ πᾶ σι τοῖ ς θηρί οις τοῦ ἀ γροῦ · τῷ δὲ ᾿ Αδὰ μ οὐ χ εὑ ρέ θη βοηθὸ ς ὅ μοιος αὐ τῷ . (Γεν. 2 : 20)
- 57. • Μὴ οὖ ν ἄ ναρχα φαντά ζου, • Σύμφωνα με τις απόψεις της ἄ νθρωπε, τὰ ὁ ρώ μενα, μηδὲ , νεότερης κοσμολογίας και της ἐ πειδὴ κυκλό σε περιτρέ χει θεωρίας της γενικής τὰ κατ' οὐ ρανὸ ν κινού μενα, σχετικότητας το σύμπαν είναι ἡ δὲ τοῦ κύ κλου ἀ ρχὴ τῇ ένα τρισδιάστατο πεπερασμένο προχεί ρῳ αἰ σθή σει ἡ μῶ ν σφαιροειδές του οποίου εμείς δεν οὐ κ εὔ ληπτος, ἄ ναρχον εἶ ναι μπορούμε με τις περιορισμένες νομί σῃ ς τῶ ν κυκλοφορικῶ ν αισθήσεις μας να αντιληφθούμε σωμά των τὴ ν φύ σιν. Οὐ δὲ την αρχή και το τέλος , χωρίς γὰ ρ ὁ κύ κλος οὗ τος, τὸ όμως αυτό να σημαίνει ότι είναι ἐ πί πεδον λέ γω σχῆ μα τὸ άπειρο. Σε οποιαδήποτε θέση του ὑ πὸ μιᾶ ς γραμμῆ ς σύμπαντος και αν κινηθούμε θα περιεχό μενον, ἐ πειδὴ επιστρέψουμε στο σημείο της διαφεύ γει τὴ ν ἡ μετέ ραν αφετηρίας μας. Ας θαυμάσουμε αἴ σθησιν, καὶ οὔ τε ὅ θεν το γεγονός ότι τον 4ο μ. Χ. αιώνα ἤ ρξατο ἐ ξευρεῖ ν δυνά μεθα, ο Μ. Βασίλειος έλεγε ακριβώς τα οὔ τε εἰ ς ὃ κατέ ληξεν, ἤ δη ίδια. καὶ ἄ ναρχον αὐ τὸ ν ὀ φεί λομεν ὑ ποτί θεσθαι.
- 58. • ῍ Η τά χα διὰ τὸ ἀ καριαῖ ον καὶ ἄ χρονον • Η σύγχρονη τῆ ς δημιουργί ας εἴ ρηται κοσμολογία συμφωνεί τὸ , ᾿ Εν ἀ ρχῇ ἐ ποί ησεν, απολύτως με την ἐ πειδὴ ἀ μερέ ς άποψη του Μ. • τι καὶ ἀ διά στατον ἡ Βασιλείου. Ο χώρος, οι ἀ ρχή . ῾ Ως γὰ ρ ἡ ἀ ρχὴ διαστάσεις και ο χρόνος τῆ ς ὁ δοῦ οὔ πω ὁ δὸ ς, δημιουργήθηκαν μαζί καὶ ἡ ἀ ρχὴ τῆ ς οἰ κί ας με το σύμπαν κατά τη οὐ κ οἰ κί α, οὕ τω καὶ ἡ μεγάλη έκρηξη (Big τοῦ χρό νου ἀ ρχὴ οὔ πω Bang). χρό νος, ἀ λλ' οὐ δὲ μέ ρος αὐ τοῦ τὸ ἐ λά χιστον.
- 59. • Τοιαύ τη δέ τις καὶ τῶ ν γινομέ νων ἡ φύ σις, ἢ αὐ ξανομέ νη πά ντως, ἢ φθί νουσα, τὸ δὲ ἱ δρυμέ νον καὶ στά σιμον οὐ κ ἐ πί δηλον ἔ χουσα. ῎ Επρεπεν οὖ ν τοῖ ς ζῴ ων τε καὶ φυτῶ ν σώ μασιν, οἱ ονεὶ ῥ εύ ματί τινι πρὸ ς ἀ νά γκην ἐ νδεδεμέ νοις, καὶ τῇ πρὸ ς γέ νεσιν ἢ φθορὰ ν ἀ γού σῃ κινή σει συνεχομέ νοις, ὑ πὸ τῆ ς τοῦ χρό νου φύ σεως περιέ χεσθαι, συγγενῆ τοῖ ς ἀ λλοιουμέ νοις κεκτημέ νου τὴ ν ἰ διό τητα. • Εδώ βλέπουμε το Μεγάλο Βασίλειο να ενστερνίζεται τις απόψεις του Ηρακλείτου για την αέναη μεταβολή των υλικών όντων. Γνωρίζοντας πολύ καλά τις απόψεις των Ιώνων φυσικών φιλοσόφων θεωρεί ότι ο χρόνος ως μία από τις θεμελιώδεις διαστάσεις του υλικού σύμπαντος εμφανίζεται σε αυτό μέσα από την συνεχή μεταβολή και εξέλιξή του. Αυτές οι απόψεις είναι απολύτως σύμφωνες με τις σύγχρονες απόψεις της αστροφυσικής και της θεωρίας της εξέλιξης των εμβίων στη βιολογία και δεν έχουν καμία σχέση με τις σκοταδιστικές μυθολογίες περί ακινησίας της γης ως κέντρο του σύμπαντος που εμφανίστηκαν στην μεσαιωνική δυτική Ευρώπη πολύ αργότερα.
- 60. • Πό σα τό τε γέ νη φυτῶ ν ἐ πανέ δραμε, τὰ μὲ ν ἔ γκαρπα, τὰ δὲ ἐ ρέ ψιμα, ἄ λλα πρὸ ς ναυπηγί αν ἐ πιτή δεια, ἄ λλα πρὸ ς καῦ σιν; Πῶ ς τὰ μὲ ν αὐ τῶ ν βαθύ ρριζα, τὰ δὲ ἀ κρό ρριζα· καὶ τὰ μὲ ν ὀ ρθοφυῆ καὶ μονοστέ λεχα, τὰ δὲ χαμαί ζηλα καὶ εὐ θὺ ς ἀ πὸ τῆ ς ῥί ζης εἰ ς πολλὰ ς ἐ κφύ σεις διῃ ρημέ να. Πῶ ς ὅ σων μὲ ν οἱ κλά δοι προμή κεις ἐ πὶ πολὺ τοῦ ἀέ ρος ἐ κτεταμέ νοι, τού των καὶ αἱ ῥί ζαι βαθεῖ αι, ἐ πὶ πλεῖ στον ἐ ν κύ κλῳ διανεμό μεναι, οἷ ον θεμελί ους τινὰ ς ἀ ναλογοῦ ντας τῷ βά ρει τῶ ν ἄ νωθεν ὑ ποτιθεί σης τῆ ς φύ σεως. Πό σαι τῶ ν φλοιῶ ν αἱ διαφοραί ; Τὰ μὲ ν γὰ ρ λειό φλοια τῶ ν φυτῶ ν, τὰ δὲ ῥ ηξί φλοια· καὶ τὰ μὲ ν μονό λοπα αὐ τῶ ν, τὰ δὲ πολύ πτυχα. ῝ Ο δὲ θαυμαστὸ ν, ὅ τι καὶ τῆ ς ἀ νθρωπί νης νεό τητος καὶ τοῦ γή ρως εὕ ροις ἂ ν καὶ ἐ ν τοῖ ς φυτοῖ ς παραπλή σια τὰ συμπτώ ματα. • Οι γνώσεις βοτανικής και φυσιολογίας των φυτών του αγίου δεν διαφέρουν και πολύ σε αυτά τα επιστημονικά πεδία από αυτές ενός σύγχρονου επιστήμονα .
- 61. • Πό σα τό τε γέ νη φυτῶ ν ἐ πανέ δραμε, τὰ μὲ ν ἔ γκαρπα, τὰ δὲ ἐ ρέ ψιμα, ἄ λλα πρὸ ς ναυπηγί αν ἐ πιτή δεια, ἄ λλα πρὸ ς καῦ σιν; Πῶ ς τὰ μὲ ν αὐ τῶ ν βαθύ ρριζα, τὰ δὲ ἀ κρό ρριζα· καὶ τὰ μὲ ν ὀ ρθοφυῆ καὶ μονοστέ λεχα, τὰ δὲ χαμαί ζηλα καὶ εὐ θὺ ς ἀ πὸ τῆ ς ῥί ζης εἰ ς πολλὰ ς ἐ κφύ σεις διῃ ρημέ να. Πῶ ς ὅ σων μὲ ν οἱ κλά δοι προμή κεις ἐ πὶ πολὺ τοῦ ἀέ ρος ἐ κτεταμέ νοι, τού των καὶ αἱ ῥί ζαι βαθεῖ αι, ἐ πὶ πλεῖ στον ἐ ν κύ κλῳ διανεμό μεναι, οἷ ον θεμελί ους τινὰ ς ἀ ναλογοῦ ντας τῷ βά ρει τῶ ν ἄ νωθεν ὑ ποτιθεί σης τῆ ς φύ σεως. Πό σαι τῶ ν φλοιῶ ν αἱ διαφοραί ; Τὰ μὲ ν γὰ ρ λειό φλοια τῶ ν φυτῶ ν, τὰ δὲ ῥ ηξί φλοια· καὶ τὰ μὲ ν μονό λοπα αὐ τῶ ν, τὰ δὲ πολύ πτυχα. ῝ Ο δὲ θαυμαστὸ ν, ὅ τι καὶ τῆ ς ἀ νθρωπί νης νεό τητος καὶ τοῦ γή ρως εὕ ροις ἂ ν καὶ ἐ ν τοῖ ς φυτοῖ ς παραπλή σια τὰ συμπτώ ματα. • Οι γνώσεις βοτανικής και φυσιολογίας των φυτών του αγίου δεν διαφέρουν και πολύ σε αυτά τα επιστημονικά πεδία από αυτές ενός σύγχρονου επιστήμονα .
- 62. • ᾿ Εξαγαγέ τω τὰ ὕ δατα ἑ ρπετὰ ψυχῶ ν ζωσῶ ν κατὰ γέ νος. • ῎Αλλου γέ νους ἐ στὶ τὰ ὀ στρακό δερμα προσαγορευό μενα· οἷ ον κό γχαι, καὶ κτέ νες, καὶ κοχλί αι θαλά σσιοι, καὶ στρό μβοι, καὶ αἱ μυρί αι τῶ ν ὀ στρέ ων διαφοραί . ῎ Αλλο πά λιν παρὰ ταῦ τα γέ νος, τὰ μαλακό στρακα προσειρημέ να, κά ραβοι, καὶ καρκῖ νοι, καὶ τὰ παραπλή σια τού τοις. ῞ Ετερον παρὰ ταῦ τα γέ νος ἐ στὶ τὰ μαλά κια οὕ τω προσαγορευθέ ντα, ὅ σων ἡ σὰ ρξ ἁ παλὴ καὶ χαύ νη· πολύ ποδες, καὶ σηπί αι, καὶ τὰ ὅ μοια τού τοις. Δρά κοντες γὰ ρ καὶ μύ ραιναι καὶ ἐ γχέ λυες, αἱ κατὰ τοὺ ς ἰ λυώ δεις ποταμοὺ ς καὶ λί μνας γινό μεναι. ῎ Αλλο γέ νος τὸ τῶ ν ὠ οτοκού ντων, καὶ ἄ λλο τὸ τῶ ν ζωοτοκού ντων. Ζωοτοκεῖ δὲ τὰ γαλεώ δη καὶ οἱ κυνί σκοι, καὶ ἁ παξαπλῶ ς τὰ σελά χη λεγό μενα. Καὶ τῶ ν κητῶ ν τὰ πλεῖ στα ζωοτό κα· δελφῖ νες, καὶ φῶ και. ῞ Ετερον γέ νος τὸ κητῶ δες, καὶ τὸ τῶ ν λεπτῶ ν ἰ χθύ ων ἕ τερον. • Η περιγραφή της θαλάσσιας ζωής από το Μεγάλο Βασίλειο δεν διαφέρει από αυτή που θα μας έδινε ένα σύγχρονος θαλάσσιος βιολόγος. Ας θαυμάσουμε άλλη μια φορά την επιστημοσύνη του
- 67. Δό ξα... Ἦ χος δ‘ (Γερμανοῦ) Πά τερ Χρυσό στομε, ὡ ς ποταμὸ ς θεό βρυτος, ἐ κ τῆ ς Ἐ δὲ μ μυστικῶ ς ἐ ξερχό μενος, εἰ ς ἀ ρχὰ ς τέ σσαρας διαδραμώ ν, σοῖ ς λό γοις τῆ ς γῆ ς τὰ πέ ρατα, πά ντα πιστὸ ν κατή ρδευσας, τῇ παγχρύ σῳ διδασκαλίᾳ σου, διὸ τὴ ν ἐ πά νοδον, σοῦ τῶ ν θεί ων λειψά νων, ἡ μῖ ν σαφῶ ς πολιτογραφή σας, πρεσβεύ εις σωθῆ ναι, τὰ ς ψυχὰ ς Ἰ ωά ννη, τῶ ν ἀ νυμνού ντων σε.
- 68. • Δό ξα... Ἦ χος δ' Γερμανοῦ • Πά τερ Χρυσό στομε, ὡ ς ποταμὸ ς θεό βρυτος, ἐ κ τῆ ς Ἐ δὲ μ μυστικῶ ς ἐ ξερχό μενος, εἰ ς ἀ ρχὰ ς τέ σσαρας διαδραμώ ν, σοῖ ς λό γοις τῆ ς γῆ ς τὰ πέ ρατα, πά ντα πιστὸ ν κατή ρδευσας, τῇ παγχρύ σῳ διδασκαλίᾳ σου, διὸ τὴ ν ἐ πά νοδον, σοῦ τῶ ν θεί ων λειψά νων, ἡ μῖ ν σαφῶ ς πολιτογραφή σας, πρεσβεύ εις σωθῆ ναι, τὰ ς ψυχὰ ς Ἰ ωά ννη, τῶ ν ἀ νυμνού ντων σε. • • Δόξα… Ήχος δ’ Γερμανού • Πατέρα Χρυσόστομε όπως ο ποταμός που αναβρύζει από το Θεό και βγαίνει μυστικά απ’ τον κήπο του Παραδείσου, οδηγώντας τα νερά του στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, με τους λόγους σου στα πέρατα της Γης κάθε πιστό ξεδίψασες, με την ολόχρυση διδασκαλία σου, γι’ αυτό αφού μας αξίωσες να δεχτούμε πάλι για να μείνουν ανάμεσά μας τα αγιασμένα σου λείψανα μεσιτεύεις Ιωάννη να σωθούν οι ψυχές αυτών που σε ανυμνούν.
- 69. 4. Θεμελιωτές της σύζευξης Ελληνισμού –Χριστιανισμού.
- 70. Κάτοχοι της θύραθεν παιδείας και της Χριστιανικής αποκάλυψης.
- 71. Διωγμοί μέχρι το 313μ.Χ.
- 72. Διάταγμα του 392 μ.Χ. Κανένας απολύτως, να μην προσφέρει θυσία σε αναίσθητα είδωλα.... Αν κάποιος τολμήσει, να θεωρείται ένοχος εσχάτης προδοσίας. ( Θεοδοσιανός κώδικας)
- 73. Ανιχνευτές του “κοινού τόπου” Ελληνισμού και Χριστιανισμού.
- 74. Αφομοίωση – μεταμόρφωση - καταξίωση…. 1. Η θεοκεντρικότητα “διερχόμενος γάρ εὗρον καί βωμόν ἐν ᾦ ἐπεγέγραπτο, ἀγνώστῳ Θεῷ .”
- 75. 2. Η ηθική του ανθρωπισμού. _ “ᾞ χαρῆεν ἄνθρωπος , ὅταν ἄνθρωπος ᾖ .” ( Μαίνανδρος ) -- “Πᾶσα ἡ ποίησις Ὁμήρου ἀρετῆς ἐστιν ἒπαινος”. (Μ. Βασίλειος) -- “πάντα ἰσχύῳ ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντι με Χριστῷ ”. (Παύλος)
- 76. 3. Η συνείδηση της ενότητας και καθολικότητας της ζωής. - Από τη διάπλαση του όλου ανθρώπου…. ….στον αγιασμό του όλου ανθρώπου.
- 77. “Θεόν νοῆσαι χαλεπόν, φρᾶσαι δέ ἀδύνατον.” ( Πλάτωνας) 4. Η κατανόηση των ορίων του λόγου. Ω, πάντων επέκεινα… Πώς να Σε ανυμνήσω; Μόνε άφραστε… Μόνε άγνωστε… Πανώνυμε, Πώς να Σε ονομάσω; (Γρηγόριος Θεολόγος)
- 78. “ Όταν μοιραζόμαστε τα πράγματα, τότε ζούμε αληθινά.” (Ηράκλειτος) 5. Η κοινωνική αντίληψη. “εἶχον ἅπαντα κοινά καί τά κτήματα καί τάς ὑπάρξεις καί διεμέριζον αὐτά πᾶσι καθότι ἄν τις χρείαν εἶχε.” (Πράξεις)
- 79. “Καί μᾶλλον Ἓλληνες καλεῖσθαι τούς τῆς παιδεύσεως τῆς ἡμετέρας μετέχοντας.” (Ισοκράτης) “ ἐν 6. Η προσληπτική τους δύναμη. παντί ἒθνει ὁ ἐργαζόμενος δικαιοσύνην δεκτός ἐστί τῷ Θεῷ .” “Οὐκ ἒνι Ἰουδαῖος, οὐδέ Ἕλλην” (Παύλος)
- 80. Η σύζευξη Ο Ελληνισμός πρόσφερε: 1. 2. 3. 4. 5. Τη γλώσσα. Φιλοσοφικούς όρους στη διατύπωση δογμάτων. Την τέχνη, ως μέσο έκφρασης της θεολογίας. Τη δημοκρατική οργάνωση. Μια ανεπτυγμένη θρησκευτικότητα. 6. Την πνευματικότητα της ελληνικής αγωγής.
- 81. Η σύζευξη Ο Χριστιανισμός πρόβαλλε: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Το Θεό ως στοργικό πατέρα. Τον άνθρωπο ως κατ΄εικόνα Θεού ον. Τον προσανατολισμό της Ιστορίας στην εσχατολογική Βασιλεία. Τον άνθρωπο ως προστάτη και κυρίαρχο του κόσμου. Την επέκταση των αρετών , εκκεντρισμένων στην αγάπη. Την επέκταση της ισότητας σε δούλους και γυναίκες.
- 82. Παράδειγμα 1ο Ελληνισμός: φυσιοκεντρικός και ενδοκοσμικός. -- Ταύτιση Θεού και κόσμου. -- Αδυναμία εξόδου από τα όρια του κόσμου. Άρα: Αδυναμία για προσωπική λύτρωση. Χριστιανισμός: -- Ο Θεός είναι υπερβατικός. -- Η Ενανθρώπηση του Υιού αποτελεί την ένωση του κτιστού με το Άκτιστο. Άρα: Δυνατότητα προσωπικής λύτρωσης ( κατά χάρη).
- 83. Παράδειγμα 2ο -- Πολυθεϊστικό μοντέλο. -- Ιεραρχημένος πολυθεϊσμός: « Ζεύς, πατήρ θεῶν τε και ἀνδρῶν τε». ( Όμηρος) -- Μονοθεϊσμός: « Εἷς θεός ἐν τοῖς θεοῖς καί ἀνθρώποις μέγιστος...» ( Ξενοφάνης)
- 85. 4ος αι. μ.Χ Τρεις Ιεράρχες Βασίλειος ο Μέγας, επίσκοπος Καισάρειας. Γρηγόριος ο θεολόγος, αρχιεπίσκοπος Κων/λης. Ιωάννης ο χρυσόστομος, αρχιεπίσκοπος Κων/λης. παιδαγωγοί κοινωνικοί εργάτες επιστήμονες Οραματιστές της συμπόρευσης και δημιουργοί της σύζευξης Ελληνισμού και Χριστιανισμού.
- 87. • Δό ξα... Ἦ χος β’ • Σή μερον αἱ ψυχαί , τῶ ν γηγενῶ ν ὑ ψοῦ νται ἐ κ γηΐ νων. Σή μερον οὐ ρά νιοι γί νονται, τῶ ν Ἁ γί ων ἐ ν τῇ μνή μῃ · αἱ γὰ ρ πύ λαι τῶ ν οὐ ρανῶ ν ἐ παί ρονται, καὶ ἡ μῖ ν τὰ τοῦ Δεσπό του γνωρί ζονται. Οἱ λό γοι τοὺ ς λό γους κηρύ ττουσι, καὶ αἱ γλῶ σσαι τὰ θαύ ματα μέ λπουσιν∙ ἡ μεῖ ς δέ , πρὸ ς τὸ ν Σωτῆ ρα βοῶ μεν. Δό ξα σοι Χριστῷ τῷ Θεῷ , τοῖ ς γὰ ρ Πιστοῖ ς εἰ ρή νη, διὰ τού των ἐ γεγό νει. • Δό ξα... Ἦ χος β’ Σήμερα οι ψυχές των κατοίκων της Γης ανυψώνονται πάνω από τα γήινα και γίνονται ουράνιες τιμώντας τη μνήμη των αγίων. Σήμερα ανοίγουν των ουρανών οι πύλες και μας φανερώνεται ο Θεός. Οι λόγοι κηρύττουν τους λόγους και οι γλώσσες τραγουδούν τα θαύματα, και εμείς προς το Σωτήρα φωνάζουμε. Δόξα σε σένα το Χριστό το Θεό, γιατί με τη βοήθεια των τριών Ιεραρχών ειρηνεύουν των πιστών οι καρδιές.
- 88. Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος και Γρηγόριος ο Θεολόγος, έργο Θεοφάνους του Κρητός, μονή Σταυρονικήτα, Άγιον Όρος
- 89. Βυζαντινή εικόνα 16ος αι. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος ανάμεσα στους Αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ