This document describes about poultry farms

2. ]ddoSa
 ku@kuTpalanaa ivaYayaI laaokaMnaa maaihtI
pTvauna doNao .

3. P`astavanaa :
Aaja ku@kuTpalanaa ivaYayaI laaokaMcao mat badlalao Aaho tsaoca sarkarnao yaaMcyaakDo
laxa koMndIt kolao Aaho.trI saudQaa ha vyavasaaya caagaMlaa Aaho , Asao saMagauna
caalaNaar naahI. tr yaa vyaavasaayaa ivaYayaI laaokaMcyaa manaat jyaa caukIcyaa maahItI
Aahot. %yaa kaZuna Taklyaa pahIjao.trca ku@kuuTpalana vyavasaayaacao p`saar
vaaZola. 30 to 35 vaYaa- puvaI- ha vyavasaaya hlaka samajalaa jaat Asao prMtu saQyaa
yaa vyavasaayaat Amaulaaga` badla GaDt caaMlalaa Aaho.AiQak ]%padna doNaa­yaa
sauQaarIt jaatI raoga p`itkark AaOYaQao navaIna tM~&ana AaQaunaIk vyavasqaapna
pdQat va ]%padna maalaacaI ivaik`` yaa sava- gaaoYTI isqar JaalyaamauLo ha vyavasaaya
Aaplyaa doSaat caagaMlyaa p`karo p`saarIt haovau laagalaa.sarkar va ba^ka yaaMnaI
saudQaa yaa QaMdyaacyaa vaaZIsaazI AiQak p`maanaat kja- doNyaasa saurvaat kolaI Aaho.
yaa vyavasaayaat BaaMDvalaacaI prt foD Sa@ya Asalyaanao t$na yaa vyavasaayaat
yaotat.

4. ­ ù kaobaMDyaacyaa jaatI va vagaI-krna
A ¥vaNa-naanausaar kolaolao vagaI-krna
1´ hla@yaa jaatI 2´ BaarI jaatI
A´ vha[-T laogaha^na- A´ vha[-T r^ak
ba ´baa]na laogaha^na ba´­haoD AayalaMD
k´nyau h^mpSaayar

5. ba¥ ]pyua@tonausaar kolaolao vagaI-krNa
1´ AMDI doNaarI kaobaMDI
: laoga ha^na-cyaa sava- jaatI
2´maaMsa doNaarI pxaI
: baa^`yalar
3´ duhorI ]ddoSaIya jaatI
: ­haoD AayalaMD

6. 1´hla@yaa jaatI
: vajanaaMnaI hlakI Asalyaanao %yaanaaM hla@yaa jaatI mhNatat.AMDyaacao p`maana
230 to 260 naga vaaYaI-k sarasarI Asauna Barpur p`maanaat AMDI dotat. yaa jaatI naajaUk
Asalyaanao raogaalaa lavakr baLI pDtat.%yaasaazI %yaanaa vaoLovar lasaIkrna kravao laagato.jaast
pavasaacyaa BaagaamaQyao iTkU Sakt naahI. yaa jaatIcyaa kaobaMDyaacaI AMDI paMZrI SauBa` Asalyaanao
%yaanaa Barpur maaganaI Aaho.
AMDI doNyaacao p`maana vaYaa-laa 250 naga.

7. vaOiSaYTyao
• A´ vha^[-T laoga ha^na- :
• 1´ DaOladar ¸ capL.
• 2´nar eoT DaOladar idsatao.
• 3´ maadIcyaa va naracyaa Dao@yaavar laala tura Asatao.
• 4´ payaaMcaa rMga ipvaLa Asatao.
• 5´ AMDI doNyaacao p`maana vaYaa-laa 250 naga.

8. vha^[-T laoga ha^na-

9. ba´baa`]na laoga ha^na- :
1´ kaobaDI idsaNyaasa AakYa-k .
2´ naracao SaopuT kaLyaa rMgaacao.
3´ ipsaacaa rMga tpkIrI.
4´ sarasarI AMDyaacao p`maana vaYaa-laa 280 to 300 naga

10. baa`]na laoga ha^na-

11. ba´BaarI jaatI :
vajanaalaa BaarI maa~ hI kaobaDI ]%padnaalaa kmaI Asato.
yaa kaobaMDyaacao vajana jaast Asalyaanao hI maaMsa ]%padnaasaazI vaaprtat.
A´vha[-T ra^k
1´ paMZrI SauBa` Asauna ipsao AKuD.
2´ tura AKuD va KrbaDIt Asatao.
3´katDIcaa rMga ipvaLa Asatao.
4´ naracao vajana sarasarI 4 iklaao.
5 ´maaidcao vajana sarasarI 2.5 iklaao.
6´ AMDyaacao p`maana sarasarI 80 to 90 naga Aaho.

13. ba´ ­haoD AayalaMD roD
1´ prdoSaatuna Aayaat.
2´ SarIr BaarI Barpur maaMsa ]%padna Aga`osar sava- ]pyaaogaasaazI caaMgalaI Aaho.
3´ rMga camakdar kaLa ikMvaa laala.
4´ paya ipvaLyaa rMgaacao Asatat.
5´ naracao vajana 3.8 iklaao.
6´ maaidcao vajana 2.9 iklaao.
7´ pMKavar kaLo inaSaana Asato.

14. ­haoD AayalaMD roD

15. k´ nyau h^mpSaayar :
1´ hI jaat kaoNa%yaahI hvaamaanaat iTkUna rahto.
2´ ipsaaMcaa rMga ipvaLa Asauna %yaavar ek p`karcaI cakakI Asato.
3 ´kana taMbaDyaa rMgaacao Asatat.
4´ AMDyaacaa Aakar maaoza Asatao.
5´ sarasarI ]%padna 90 to 200 naga.
6´ naracao vajana 3 to 4 iklaao.
7´ va maaidcao vajana 3 to 3.5 iklaao Asato.

16. nyau h^mpSaayar

17.  ku@kuT palaNaacyaa pdQatI
1¥maaokaT pdQat
: yaa pdQatIt kaobaMDyaavar baMQana nasato. yaa idvasa
Bar Saotat ikMvaa maaokLyaa jaagaot rahtat.%yaaMnaa raHaI GaramaQyao ikMvaa
TaoplaI KaalaI baMQa kolaI jaato.ASaa pdQatIsa maaokaT pdQat Asao
mhnatat.
fayado: 1´ kaobaDyaaMnaa Kadyaacaa Kca- kmaI Asatao.
2´ yaa kaobaDMyaa raogaalaa baLI pDt naahI.
3´ laxa doNyaasa ivaSaoYa manauYya baL laagat naahI.
4´ BaaMDvalaI Kca- kmaI yaotao.

18. taoTo
1´ yaa kaobaMDyaa ifrt AsalyaamauLo SaotatIla ipkaMcao nauksaana
haoNyaacaI Sa@yata Asato.
2´yaa kaobaMDyaanaa [tr janaavara pasauna hanaI haonyaacaI Sa@yata
Asato.
3´ AMDyaacao p`maaNa A%yaMt kmaI Asato.

19. 2¥AQa-mayaa-dIt pdQat :
:yaa koabaMDyaasaazI laakDI GarTo saaQaarna pNao 12 fuT × 12 fuT
evaZyaa maapacyaa Garat sarasarI 50 kaobaMDyaa rahu Saktat. kaobMaDI Garacyaa puZIla
jaagao BavatI jaaLIcao kuMPana baaQaMtat. AQa-mayaa-idt pdQat mhnajaoca kaobaMDyaacyaa
ihDNyaa ifrNyaavar mayaa-da Asato.
fayado
: 1´ yaa kaobaDyaaMnaa BarpUr sauya- p`kaSa va hvaa ]plabQa haoto.
2´ raogaacao p`maana kmaI rahto.
3´ AMDI ]%padna purosao p`maanaat Asato.
4´ jaMgalaI janaavarapasauna saMvarxana haoto.

20. taoTo :
1´ Kaadyaacaa Kca- vaaZtao.
2´ saaf safa[-saazI manauYya baL kravao laagato.
3´ saurvaatIlaa BaaMDvalaI Kca- gauMtvaavaa laagatao.

21. M3´mayaa-idt pdQat :
yaa kaobaMDyaaMnaa satt Garatca rahavao laagat
Asalyaanao %yaacyaaM Kadyaacao va ipNyaacao paNaI %yaacaI saaoya
GaramaQyaoca kolaI jaato.yaa GaramaQyao daona to tIna majalao
Asatat. P`a%yaok majalyaavar kaobaMDyaa Asatat.kaobaDyaanaaM
sauya- p`kaSa va hvaa rahIla yaMacaI dxata GaotlaI Asato.p`%yaok
kaobaMDIlaa 4 caaOrsa fuT jaagaa rahIla evaZyaaca kaobaMDyaa
zovatat. kaobaMDI Gar Akaranao 25 to 30 fuT $Md va GaracaI
laaMbaI 50 to 200 fuT AsaavaI.

22. fayado :
1´ qaaoDyaa jaagaot Barpur kaobaMDyaa basatat.
2´ AMDI ]%padna Barpur imaLto.
3´ sava- kaobaDMyaavar kmaI p`maanaat laxa dyaavao laagato.

23. taoTa :
1´ sauya- p`kaSa va KoLtI hvaa na imaLalyaanao kaobaDyaa raogaavar
baLI pDtat.
2´ Kadya va [tr Kca- vaaZt rahtao.
3´ inaYkaLjaIpNaa mauLo raogaacao p`maana vaaZu Sakto.

24. 4´ipjara pdQat : yaa pdQatI maQyao ipMja­yaacao SaoD tyaar kolaolao
Asato.ipMja­yaatIla SaoD 1¸ 2¸ 3 majalaI k$na ipMja­yaamaQyao pxaI zovalaolao
Asatat. GaracaI idSaa puva- piScama zovatat. sauya-p`kaSa va KoLtI hvaa
rahIla yaaMcaI dxata GaotlaI jaato.qaaoDyaa jaagaot BarpUr pxaI zovalao
jaatat. pxaI svatM~ ipMja­yaamaQyao AsalyaamauLo vyavasqaIt laxa dota
yaoto.yaaMcao puiZla pdQatInao Gar baaMQaavao.
1´ jaimana Tnak AsaavaI.
2´ Garo baaMQatanaaM puva- piScama baaMQaavaIt.
3´ iBaMtI ]Mca zovaavyaat.
4´gavatacao CPpr ikMvaa isaMmaoTcaI p~o vaapravaI.
5´ kaobaMDyaacyaa Gara maQyao ivajaocaI saaoya AsaavaI.
6´ p`%yaok pxaasa tIna caaOrsa fuT jaagaa zovaavaI.

25. ipjaMra pdQat

26. taoTo : 1´ p`%yaok pxaavartI svatHaM laxa dota yaota.
2´ p`%yaok pxaasaazI sarasarI AMDI ]%patna kaZta yaoto.
3´ kmaI jaagaot Barpur pxaI paLta yaotat.
4´ AMDyaacao AiQak ]%padna imaLt
fayado : 1´ BaaMDvalaI Kca- jaast yaotao.
2´ vyavastapnaamaQyao cauk Jaalyaasa taoTa haoNyaacaI Xa@yata Asato.
3´ ihXaaoba va naaoMd vahI vyavasqaIt na zovalyaasa taoTa haotao.

27. 5´pirsaratIla pdQat :
: yaa maQyao Garacyaa pazImaagaIla baajausa saMgaaopna
kolao jaato. ra~I kaoMbaDyaanaa GaramaQyao zovatat va idvasaa Garacyaa maaigala
baajausa saaoDlao jaato. yaa pdQatI maQyao Kca- kmaI yaotao. kaobaMDyaaMnaa
Takavau pdaqaa-caa ]pyaaoga Kadya mhNuana kolaa jaatao .

28. 6´iDpilaTr pdQat
: yaa pdQatI maQyao Baatacaa Bausaa SaogaacaI Trplao [tr yaaMcao
jaimanaIvar AcCadna kolaolao Asato. tyaar kolaolao AcCadnaasa gaaid pdQat
mhNatat. yaa GaramaQyao KadyaacaI va paNyaacaI BaaMDI jaimanaIvar zovalaolaI
Asatat. ikMvaa SaoDlaa tar baaMQauna tI Kadya KaNyaasaazI va paNaI
ipNyaasaazI ADkvalaolaI Asatat. kaobaDyaacaI ivaYTa gaaidvar pDt
Asalyaanao iDpilaTr satt hlavauna kaorDo kravao.ho iDpilaTr qaMDIcyaa
idvasaat ]badar va ]nhaLyaat qaMD raht Asalyaanao pxaaMnaa %yaavar Aarama
imaLtao. jar ho iDpilaTr Aaolao raht gaolao tr %yaaMnaa raogaacaa p`aduBaa haovau
Saktao. yaasaazI dr saha maihnyaanao ikvaa iDpilaTr Aaolao Jaalyaavar
badlauna Takavao. iDpilaTr GaracaI idSaa puva- piScama AsaavaI.va hvaa
KoLtI rahNyaasaazI ]%tr dixana baajausa jaaLyaa basavaavyaat.

29. • iDp ilaTr pdQat

30.  fayado
: 1.ek manauYya sava- pxaacao vyaavastapna k$ Xaktao.
2.AMDI ]%padna Barpur p`maanaat imaLto.
3.raogara[-cao p`maana A%yaMt kmaI.
4.vyaavastapna va d`uYTIkaonaatuna hI pQadt caagaMlaI Aahoo.
 taoTa
:1 saurvaatIlaa BaaMDvalaI Kca- jaast yaotao.
2 Kadyaacaa Kca- jaast yaotao.

31. ku@kuTpalana fayadoSaIr haoNyaasaazI Kaliala
gaaoYTIcaI maahItI k$na GaNao AavaSa@yata Asato.
1.gaavazI kaobaMDyaa sarasarI AMDI ]%padna 60 to 80 AMDI
2.vhD-T laogaha^na- kaobaMDyaa sarasarI AMDI ]%padna 180 to 210 AMDI
3.­haoD Aayala^D roD sarasarI AMDI ]%padna 170 to 180 AMDI

32. lasaIkrna krtanaa GyaavayaacaI kaLjaI.
1´ lasa inaraogaI pxaaMnaaca dyaavaI.
2´ lasa TaocaNyaaAgaaodr daona idvasa va TaocalyaanaMtr daona idvasa pxaaMnaa jaIvanasa%vao dyaavaI.
3´ lasa AanataMnaa tsaoca vaapr saMpopya-t bafa-t zovaa
4´ lasa yaaogya vayaat yaaogya p`maanaat va yaaogya pdQatInao dyaavaI.
5´ lasa tyaar kolyaanaMtr tI 3 to 4 tasaat saMpavaI.

33. R kaobaDyaaMcao raoga va %yaaMcaI laxaNao.
1¥ ranaI Kot :
1´ Svaasa GaoNyaasa ~asa haoNao.
2´ qarqar kap haoNao.
3´ ADKLNao.
4´ pMK va paya lauLo pDNao.
5´ halacaalaIt badla haoNao.

34. 2¥ r%kI hgavana :
1´ pxaaMcaa tura kmajaaor haotao.
2´ pxaI poMgaLtat.
3´ pxaaMcao KaNao kmaI haoto.
4´ AMDI ]%padna kmaI haoto.
5´ ASa@tpNaa yaotao.
6´ pxaaMcao marNyaavao p`maana vaaZto .

35. 3¥ dovaI :
1´ipsao nasalaolyaa Baagaavar ipvaLo faoD yaotat.
2´ naMtr daona to tIna idvasaanaI faoDavar KplaI yaoto.
3´ pxaaMcaI Bauk maMdavato
4´ naakatuna d`vya pdaqa- vaahtao.
5´ taMoDat icagaT pdaqa- tyaar haotao.

36. 4¥ maro@sa :1´ ivaYTa patL pDto .
2´ pMK¸ paya¸ maana lauLI pDto.
3´ vajana kmaI haoNao .
4´ Svaasaanaasa ~asa haoNao.
5´ ipsaaMcyaa mauLaSaI sauja yaoNao.

37. 5¥ gaMbaaora :
1´ pxaI pogatat
2´ pxaI ADKLtat
3´ patL paMZrI hgavana haoto.
4´ ipsao ivaYTo mauLo Kraba haotat.

38. 6¥ DaoLyaaMcao ivakar : 1´ naaka DaoLyaatuna paNaI yaoto .
2´ DaoLo saujato.
3´ DaoLyaacaa dah haotao.
4´ DaoLyaat paMZra pdaqa- saacatao.
5´ vaaZ kmaI haoto.
6´ pxaI ASa@t haotat.

39. AMDI doNaa­yaa kaobaMDyaasaazI p`itbaMQak lasa
A.na. Paxaacao vaya p`itbaMQak lasa lasa TaocaNyaacaI pdQat
1. 1 idvasa ma^ro@sa payaacyaasqaayaumaQyao
2. 5 to 7 idvasa laasaaoTa naakatuna ikMvaa DaoLyaatuna
3. 7 idvasaanaMtr caaocaI kapNao caaocaIcaa SaoMDa kapNao.
4. 4 AazvaDo [-nafoksaIyasa DaoLyaat daona qaMoba .
5. 5 AazvaDo laasaaoTa ipNyaacyaa paNyaatuna doNao.
6. 6 AazvaDo doivacaI lasa pMKacyaa AatIla baajausa
7. 7 AazvaDo raiNa Kot pMKacyaa AatIla baajausa

40. 8. 10 to 12AazvaDo caaocaI kapNao. vaaZlaolyaa caaocaI kapNao va Daga doNao.
9. 18 AazvaDo doivacaI lasa pMKaacyaa AatIla baajausa lasa TaocaNao.
10. 20 AazvaDo raiNa Kot pMKaacyaa AatIla baajausa lasa TaocaNao.

41. kaobaMDyaanaa laagaNaarI jaagaa .
A na. vaya basaNyaacaI jaagaa paNyaacaI BaaMDI KadyaacaI
zovaNyaacaI jaagaa BaaMDI
1. 0 to 6 AazvaDo 0.50 caaOrsa fuT 1À4 [-ca 2 [-ca
2. 7 to 12 AazvaDo 1.50 caaOrsa fuT 1À2 [-ca 3 [-ca
3 12to 17 AazvaDo 1.50 caaOrsa fuT 1À4 [-ca 4 [-ca
4 17 AazvaDyaacao 1.75 caaOrsa fuT 1 [-ca 5 [-ca

42. kaobaMDyaanaa Kadya doNyaacao p`maaNa³100´pxaasaazI
A na vaya AazvaDyaat vaya AazvaDyaat
AazvaDyaat laagaNaaro Kadya AazvaDyaat laagaNaaro Kadya
1. 1 7 iklaao. 10 52 iklaao.
2. 2 13 iklaao. 11 55 iklaao.
3. 3 19 iklaao. 12 57 iklaao.
4. 4 26 iklaao. 13 59 iklaao.
5. 5 32 iklaao. 14 63 iklaao.
6. 6 40 iklaao. 15 65 iklaao.
7. 7 45 iklaao. 16 67 iklaao.
8. 8 48 iklaao. 17 77 iklaao.
9. 9 50 iklaao.

43. AMDI doNyaacao p`maaNa kaobaMDyaacao vajana va vaya
1. eka pxaacao eka vaYaa-cao ]%padna 210 to 220
2. 12 AazvaDyaacao ]%padna imaLvaNyaakrta
laagaNaaro Kadya 1.30 to 1.81 iklaao
3. 20 AazvaDyaacao kaobaMDyaacao vajana 1.13 to 1.30 iklaao
4. 72 AazvaDyaat kaobaMDyaacao vajana 1.80 to 1.95 iklaao
5. pihlao AMDI imaLvaNyaacyaa vaoLI kaobaMDyaacao vaya 130 to140 idvasa

44. maTnaacyaa kaobaMDyaa
: kaobaMDyaacaI iplao eka idvasaapasauna
8 to 10 AazvaDyaapya-t vaazvauna %yaa kaobaMDyaanaa maTNaasaazI
]pyaaoga krtat.yaa kaobaMDyaanaa ba`a^yalar mhNatat.yaa kaobaMDyaa
Jaaomaanao vaaZtat.va %yaaca p`maana o%yaa jaovaZyaa Aaitla p`maaNaat
Kadyaacao $paaMtr maaMsaamaQyao kolao jaato .%yaamauLo ASaa
kaobaMDyaacao vajana7 to 8 AazvaDyaat 1200 to 1400ga`ma haoto.

45. maTnaacyaa kaobaMDyaa vaaZvaNyaasaazI daona p`karcaI Kaadya vaaprlaI
jaatat.
1. ba`ayalar sTaT-r ma^Sa Ä1 to 30 idvasaapya-t 1 iklaao.
2. ba`ayalar ifinaSar Ä 31 to 60 idvasaapya-t 2 to 3 iklaao.

46. maTnaacyaa kaobaMDyaasaazI lasa TaocaNyaacaa kaya-k`ma
A. na. Paxaacao vaya P`aitbaQMak ]paya lasa TaocaNyaacaI pdQat
1. 1 idvasa ma^ro@sa Payaacyaa sqaayaumaQyao doNao.
2. 5to 7 idvasa laasaaoTa naakatuna daona qaoMba.
3. 5 vaa AazvaDa laasaaoTa paNyaatuna doNao.

47. kaobaMDyaacao mah%vaacao raoga p`saar AaaNI
]pcaar
A´ jaIvaanaumauLo haoNaar raogao .
ba´ Ait sauxmaivaYaaNaapasauna.
k´ ek poSaIya jaMtupasauna.
.

48. kaobaMDyaacao mah%vaacao raoga p`saar AaaNI ]pcaar
A´ ijavanaamauLo haonaaro raoga
1´ ka^lara : pxaI Acaanak marnao ikMvaa tap yaoNao.
]paya Ä salamaoT saariK AaOYaQao Kadyaatuna va paNyaatuna doNao.
2´ vaaZtI hgavana : lahana iplaacaa raoga ikMvaa paoT duKNao
]paya Äma^@Tina saarKI AaOYaQao paNyaatuna doNao.
3´ inaLa tura : maaozyaa pxaManaa haotao.tap yaoNao.
]paya Ä sToklaIna AaOYaQa paNyaatuna doNao.

49. ba´Ait sauxmaivaYaaNaapasauna
1´raiNa Kot : maana vaakDI haonao Svaasaasa ~asa haoNao.
]paya Ä naahI .
2´ doiva : tap yaoNao .
]paya Ä doivacaI lasa TaocaNao.
3´ ma^ro@sa : 1 to 15 idvasaacyaa iplaaMnaa raoga .
]paya Ä iplaaMnaa yaa raogaacaI lasa TaocaNao.

50. • [-´ AMt-gat baahya kITanaupasauna
• 1´paoTatIla jaMtumauLo pxaaMcaI Bauk madaMvato.
• ]paya Ä maihNyaatuna ekda jaMtunaaSak AaOYaQao paNyaatuna
doNao.
• 2´gaaocaID Ê]vaa kaobaMDyaacyaa pMKavar.
• ]paya Ä kaobaMDyaacyaa pMKalaI baI.eca.saI.pavaDr
TakavaI.