THU VIEN SACH CO KHI – THOA SUC KHAM PHA • http://www.youtube.com/user/vinamanic Youtube : Thư viện video về các phần mềm cơ khí • http://www.slideshare.net/vinamanic • http://thuviensachcokhi.blogspot.com/ Slideshare, blogspot : Thư viện tài liệu, giáo trình, sách về cơ khí. • http://facebook.com/thuviensachcokhi : Thư Viện của những trải nghiệm và cơ hội kiếm thêm thu nhập Rất mong được sự đóng góp và giúp đỡ của các bạn để trang ngày một lớn mạnh và phục vụ cộng đồng một cách tốt hơn đem lại những giá trị khác cho cuộc sống Email : thuviencokhi@gmail.com

1. http://www.ebook.edu.vn Baøi giaûng: "Ñieàu khieån khí neùn"
Chöông 2: Maùy neùn khívaø thieát bò xöû lyù khí neùn. 15
Chöông 2. MAÙY NEÙN KHÍ VAØ THIEÁT BÒ XÖÛ LYÙ KHÍ NEÙN
2.1. MAÙY NEÙN KHÍ:
AÙp suaát ñöôïc taïo ra töø maùy neùn, ôû ñoù naêng löôïng cô hoïc cuûa ñoäïng cô ñieän hoaëc
cuûa ñoäng cô ñoát trong ñöôïc chuyeån ñoåi thaønh naêng löôïng khí neùn vaø nhieät naêng.
2.1.1. Nguyeân taéc hoaït ñoäng vaø phaân loaïi maùy neùn khí:
a/ Nguyeân taéc hoaït ñoäng
- Nguyeân lyù thay ñoåi theå tích
Khoâng khí ñöôïc daãn vaøo buoàng chöùa, ôû ñoù theå tích cuûa buoàng chöùa seõ nhoû laïi.
Nhö vaäy theo ñònh luaät Boy - Mariotte, aùp suaát trong buoàng chöùa seõ taêng leân. Caùc loïai
maùy neùn khí hoaït ñoäng theo nguyeân lyù naøy nhö kieåu pit - toâng, baùnh raêng, caùnh gaït...
- Nguyeân lyù ñoäng naêng
Khoâng khí ñöôïc daãn vaøo buoàng chöùa, ôû ñoù aùp suaát khí neùn ñöôïc taïo ra baèng
ñoäng naêng baùnh daãn. Nguyeân taéc hoaït ñoäng naøy taïo ra löu löôïng vaø coâng suaát raát lôùn.
Maùy neùn khí hoaït ñoäng theo nguyeân lyù naøy nhö maùy neùn khí kieåu ly taâm.
b/ Phaân loaïi:
- Theo aùp suaát:
* Maùy neùn khí aùp suaát thaáp p ≤ 15 bar.
* Maùy neùn khí aùp suaát cao p ≥ 15 bar.
* Maùy neùn khí aùp suaát raát cao p ≥ 300 bar.
- Theo nguyeân lyù hoaït ñoäng:
* Maùy neùn khí theo nguyeân lyù thay ñoåi theå tích:
Maùy neùn khí kieåu pít - toâng, maùy neùn khí kieåu caùnh gaït, maùy neùn khí kieåu root,
maùy neùn khí kieåu truïc vít.
* Maùy neùn khí tua - bin:
Maùy neùn khí kieåu ly taâm vaø maùy neùn khí theo chieàu truïc.
c/ Phaïm vi öùng duïng cuûa caùc loaïi maùy neùn khí:
Thoâng soá kyõ thuaät ñeå choïn maùy neùn khí laø aùp suaát p vaø löu löôïng Q.
0,4
0,063
0,01
p
4
Q
1,0
160
MPa
m /h
1,6-10
5
1,6*10
3
6
0,16
2,5
Hình 2.1. Phaïm vi öùng duïng cuûa maùy neùn khí.

2. http://www.ebook.edu.vn Baøi giaûng: "Ñieàu khieån khí neùn"
Chöông 2: Maùy neùn khívaø thieát bò xöû lyù khí neùn. 16
2.1.2. Maùy neùn khí kieåu pít - toâng:
Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maùy neùn khí kieåu pít - toâng moät caáp ñöôïc bieåu dieãn
trong hình 2.2.
Chu kyø neùn vaø ñaåyChu kyø huùt
Khoâng khí Khí neùn
Hình 2.2. Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maùy neùn khí kieåu pít - toâng 1 caáp.
Maùy neùn khí kieåu pít - toâng moät caáp coù theå huùt ñöôïc löu löôïng ñeán 10 m3
/phuùt
vaø aùp suaát neùn töø 6 ñeán 10 bar. Maùy neùn khí kieåu pít - toâng hai caáp coù theå neùn ñeán aùp
suaát 15 bar. Loaïi maùy neùn khí kieåu pít - toâng moät caáp vaø hai caáp thích hôïp cho heä
thoáng ñieàu khieån baèng khí neùn trong coâng nghieäp. Maùy neùn khí kieåu pít - toâng ñöôïc
phaân loaïi theo caáp soá neùn, loaïi truyeàn ñoäng vaø phöông thöùc laøm nguoäi khí neùn. Ngoaøi
ra ngöôøi ta coøn phaân loaïi theo vò trí cuûa pít - toâng.
* Öu ñieåm : Cöùng vöõng, hieäu suaát cao, keát caáu, vaän haønh ñôn giaûn
* Khuyeát ñieåm : Taïo ra khí neùn theo xung, thöôøng coù daàu, oàn.
2.1.3. Maùy neùn khí kieåu caùnh gaït
a/ Nguyeân lyù hoaït ñoäng (hình 2.3):
Khoâng khí ñöôïc huùt vaøo buoàng huùt (treân bieåu ñoà p - V töông öùng ñoaïn d - a).
Nhôø roâto vaø stato ñaët leäch nhau moät khoaûng leäch taâm e, neân khi roâto quay theo chieàu
sang phaûi, thì khoâng khí seõ vaøo buoàng neùn (treân bieåu ñoà p - V töông öùng ñoaïn a - b).
Sau ñoù khí neùn seõ vaøo buoàng ñaåy (treân bieåu ñoà p - V töông öùng ñoaïn b - c).
Löu löôïng tính theo coâng thöùc sau:
60
1
0
n
qQv λ= (2.1)
Trong ñoù:
δ [m]: Chieàu daøy caùnh gaït.
Z: Soá caùnh gaït.
n(v/ph): Soá voøng quay roâto.
λ: Hieäu suaát.
e[m]: Ñoä leäch taâm.
D[m]: Ñöôøng kính stato.
b[m]: Chieàu roäng caùnh gaït.

3. http://www.ebook.edu.vn Baøi giaûng: "Ñieàu khieån khí neùn"
Chöông 2: Maùy neùn khívaø thieát bò xöû lyù khí neùn. 17
e2e
a
b
c
d
b
a
c
d
V
p
Buoàng ñaåy
Buoàng huùt
Ñoä leäch taâm töông ñoái:
R
rR
R
e −
==ε
Hình 2.3. Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maùy neùn khí kieåu caùnh gaït.
b/ Caáu taïo maùy neùn khí kieåu caùnh gaït moät caáp
Caáu taïo maùy neùn khí kieåu caùnh gaït moät caáp (hình 2.3) bao goàm: thaân maùy (1),
maët bích thaân maùy, maët bích truïc, roâto (2) laép treân truïc. Truïc vaø roâto (2) laép leäch taâm e
so vôùi baùnh daãn chuyeån ñoäng. Khi roâto (2) quay troøn, döôùi taùc duïng cuûa löïc ly taâm caùc
caùnh gaït (3) chuyeån ñoäng töï do trong caùc raõnh ôû treân roâto (2) vaø ñaàu caùc caùnh gaït (3)
töïa vaøo baùnh daãn chuyeån ñoäng. Theå tích giôùi haïn giöõa caùc caùnh gaït seõ bò thay ñoåi.
Nhö vaäy quaù trình huùt vaø neùn ñöôïc thöïc hieän.
Ñeå laøm maùt khí neùn, treân thaân maùy coù caùc raõnh ñeå daãn nöôùc vaøo laøm maùt. Baùnh
daãn ñöôïc boâi trôn vaø quay troøn treân thaân maùy ñeå giaûm bôùt söï hao moøn khi ñaàu caùc
caùnh töïa vaøo.
1
23
Hình 2.4. Caáu taïo maùy neùn khí kieåu caùnh gaït.
* Öu ñieåm : keát caáu goïn, maùy chaïy eâm, khí neùn khoâng bò xung
* Khuyeát : hieäu suaát thaáp, khí neùn bò nhieãm daàu
2.1.4. Maùy neùn khí kieåu truïc vít:
Maùy neùn khí kieåu truïc vít hoaït ñoäng theo nguyeân lyù thay ñoåi theå tích. Theå tích
khoaûng troáng giöõa caùc raêng seõ thay ñoåi khi truïc vít quay. Nhö vaäy seõ taïo ra quaù trình
huùt (theå tích khoaûng troáng taêng leân), quaù trình neùn (theå tích khoaûng troáng nhoû laïi) vaø
cuoái cuøng laø quaù trình ñaåy.

4. http://www.ebook.edu.vn Baøi giaûng: "Ñieàu khieån khí neùn"
Chöông 2: Maùy neùn khívaø thieát bò xöû lyù khí neùn. 18
Maùy neùn khí kieåu truïc vít goàm coù hai truïc: truïc chính vaø truïc phuï. Soá raêng (soá
ñaàu moái) cuûa truïc xaùc ñònh theå tích laøm vieäc (huùt, neùn). Soá raêng caøng lôùn, theå tích huùt
neùn cuûa moät voøng quay seõ giaûm. Soá raêng (soá ñaàu moái) cuûa truïc chính vaø truïc phuï
khoâng baèng nhau seõ cho hieäu suaát toát hôn.
ÑaåyHuùt
Hình 2.5. Nguyeân lyù hoïat ñoäng maùy neùn khí kieåu truïc vít
Löu löôïng tính theo (2.1), ta coù:
60
1
0
n
qQv λ= . (2.2)
Trong ñoù:
q0 [m3
/voøng]:Löu löôïng / voøng.
λ: Hieäu suaát.
n1 [v/ph]: Soá voøng quay truïc chính.
Hieäu suaát λ phuï thuoäc vaøo soá voøng quay n, víduï:
n λ
4500
5000
6000
0,8
0,82
0,86
Löu löôïng q0 ñöôïc xaùc ñònh nhö sau:
th
1210 .)(
lo
lo
V
V
ZLAAq = .
Trong ñoù:
L[m]: Chieàu daøi truïc vít.
A1 [m]: Dieän tích cuûa truïc chính.
A2 [m]: Dieän tích cuûa truïc phuï.
Z1: Soá ñaàu moái truïc chính.
thlo
lo
V
V
: Tæ soá giöõa theå tích cuûa khe hôû theo thöïc teá. Tæ soá naøy phuï thuoäc
vaøo goùc xoaén ϕ cuûa truïc vít.
* Öu ñieåm : khí neùn khoâng bò xung, saïch; tuoåi thoï vít cao (15.000 ñeán 40.000
giôø); nhoû goïn, chaïy eâm.
* Khuyeát ñieåm : Giaù thaønh cao, tyû soá neùn bò haïn cheá.

5. http://www.ebook.edu.vn Baøi giaûng: "Ñieàu khieån khí neùn"
Chöông 2: Maùy neùn khívaø thieát bò xöû lyù khí neùn. 19
Daàu bò nung noùng
Rô - le nhieät
Hoãn hôïp daàu
vaø khí neùn
Daàu boâi trôn ñöôïc laøm nguoäi
Doøng khí neùn
Hình 2.6. Sô ñoà heä thoáng maùy neùn khí kieåu truïc vít coù heä thoáng daàu boâi trôn.
2.1.5. Maùy neùn khí kieåu Root.
Maùy neùn khí kieåu root goàm coù hai hoaëc ba caùnh quaït (pít - toâng coù daïng hình soá
8). Caùc pít - toâng ñoù ñöôïc quay ñoàng boä baèng boä truyeàn ñoäng ôû ngoaøi thaân maùy vaø
trong quaù trình quay khoâng tieáp xuùc vôùi nhau. Nhö vaäy khaû naêng huùt cuûa maùy phuï
thuoäc vaøo khe hôû giöõa hai pít - toâng, khe hôû giöõa phaàn quay vaø thaân maùy.
Maùy neùn khí kieåu Root taïo ra aùp suaát khoâng phaûi theo nguyeân lyù thay ñoåi theå
tích, maø coù theå goïi laø söï neùn töø doøng phía sau. Ñieàu ñoù coù nghóa laø: khi roâto quay ñöôïc
1 voøng thì vaãn chöa taïo ñöôïc aùp suaát trong buoàng ñaåy, cho ñeán khi roâto quay tieáp ñeán
voøng thöù 2, thì doøng löu löôïng ñoù ñaåy vaøo doøng löu löôïng thöù 2, vôùi nguyeân taéc naøy
tieáng oàn seõ taêng leân.
a b
R
r
Buoàng huùt
Buoàng ñaåy
Hình 2.7: Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maùy neùn khí kieåu root.
Löu löôïng ñöôïc tính theo coâng thöùc sau:
60
2
n
qQ othv λ= .
Trong ñoù:
q0th [m3
/voøng]: Löu löôïng theo lyù thuyeát / voøng.
λ: Hieäu suaát.
n1 [v/ph]: Soá voøng quay.

6. http://www.ebook.edu.vn Baøi giaûng: "Ñieàu khieån khí neùn"
Chöông 2: Maùy neùn khívaø thieát bò xöû lyù khí neùn. 20
2.2. THIEÁT BÒ XÖÛ LYÙ KHÍ NEÙN:
2.2.1. Yeâu caàu veà khí neùn:
Khí neùn ñöôïc taïo ra töø nhöõng maùy neùn khí chöùa ñöïng raát nhieàu chaát baån theo
töøng möùc ñoä khaùc nhau. Chaát baån bao goàm buïi, hôi nöôùc trong khoâng khí, nhöõng phaàn
töû nhoû, caën baõ cuûa daàu boâi trôn vaø truyeàn ñoäng cô khí. Khí neùn khi mang chaát baån taûi
ñi trong nhöõng oáng daãn khí seõ gaây neân söï aên moøn, ræ seùt trong oáng vaø trong caùc phaàn
töû cuûa heä thoáng ñieàu khieån. Vì vaäy, khí neùn ñöôïc söû duïng trong heä thoáng khí neùn phaûi
ñöôïc xöû lyù. Tuøy thuoäc vaøo phaïm vi söû duïng maø xaùc ñònh yeâu caàu chaát löôïng cuûa khí
neùn töông öùng cho töøng tröôøng hôïp cuï theå.
Caùc loïai buïi baån nhö haït buïi, chaát caën baõ cuûa daàu boâi trôn vaø truyeàn ñoäng cô
khí ñöôïc xöû lyù trong thieát bò goïi laø thieát bò laøm laïnh taïm thôøi, sau ñoù khí neùn ñöôïc daãn
ñeán bình ngöng tuï hôi nöôùc. Giai ñoaïn naøy goïi laø giai ñoaïn xöû lyù thoâ. Neáu thieát bò xöû
lyù giai ñoaïn naøy toát thì khí neùn coù theå ñöôïc söû duïng cho nhöõng duïng cuï duøng khí neùn
caàm tay, nhöõng thieát bò ñoà gaù ñôn giaûn. Khi söû duïng khí neùn trong heä thoáng ñieàu khieån
vaø moät soá thieát bò ñaëc bieät thì yeâu caàu chaát löôïng khí neùn cao hôn.
Heä thoáng xöû lyù khí neùn ñöôïc phaân thaønh 3 giai ñoaïn :
- Loïc thoâ: duøng boä phaän loïc buïi thoâ keát hôïp vôùi bình ngöng tuï ñeå taùch hôi nöôùc.
- Phöông phaùp saáy khoâ: duøng thieát bò saáy khoâ khí neùn ñeå loïai boû haàu heát löôïng
nöôùc laãn beân trong. Giai ñoaïn naøy xöû lyù tuøy theo yeâu caàu söû duïng cuûa khí neùn.
- Loïc tinh : loïai boû taát caû caùc loïai taïp chaát, keå caû kích thöôùc raát nhoû.
2.2.2. Boä loïc
Trong moät soá laõnh vöïc, ví duï: nhöõng duïng cuï caàm tay söû duïng truyeàn ñoäng khí
neùn, nhöõng thieát bò, ñoà gaù ñôn giaûn hoaëc moät soá heä thoáng ñieàu khieån ñôn giaûn duøng
khí neùn… thì chæ caàn söû duïng moät boä loïc khoâng khí. Boä loïc khoâng khí laø moät toå hôïp
goàm 3 phaàn töû: van loïc, van ñieàu chænh aùp suaát, van tra daàu.
a/ Van loïc:
Van loïc coù nhieäm vuï taùch caùc thaønh phaàn chaát baån vaø hôi nöôùc ra khoûi khí neùn.
Coù hai nguyeân lyù thöïc hieän:
- Chuyeån ñoäng xoaùy cuûa doøng aùp suaát khí neùn trong van loïc.
- Phaàn töû loïc xoáp laøm baèng caùc chaát nhö: vaûi daây kim loaïi, giaáy thaám öôùt, kim
loaïi theâu keát hay laø vaät lieäu toång hôïp.
Khí neùn seõ taïo chuyeån ñoäng xoaùy khi qua laù xoaén kim loaïi, sau ñoù qua phaàn töû
loïc, tuøy theo yeâu caàu chaát löôïng cuûa khí neùn maø choïn loaïi phaàn töû loïc coù nhöõng loaïi töø
5 μm ñeán 70 μm. Trong tröôøng hôïp yeâu caàu chaát löôïng khí neùn raát cao, vaät lieäu phaàn
töû loïc ñöôïc choïn laø sôïi thuûy tinh coù khaû naêng taùch nöôùc trong khí neùn ñeán 99%. Nhöõng
phaàn töû loïc nhö vaäy thì doøng khí neùn seõ chuyeån ñoäng töø trong ra ngoaøi.

7. http://www.ebook.edu.vn Baøi giaûng: "Ñieàu khieån khí neùn"
Chöông 2: Maùy neùn khívaø thieát bò xöû lyù khí neùn. 21
Laù chaén kim loaïi
Phaàn töû loïc
Taám ngaên caùch
Phaàn chöùa nöôùc
Phaàn xaû nöôùc
Kyù hieäu
Van coù cöûa xaû
nöôùc baèng tay
Van loïc coù cöûa xaû
nöôùc töï ñoäng
Van khoâng coù
cöûa xaû nöôùc
Hình 2.8. Nguyeân lyù laøm vieäc cuûa van loïc vaø kyù hieäu.
Khí ñöôïc loïcPhaàn töû loïcKhí chöa loïc
Lôùp chaát xoáp boïc ngoaøi
Phaàn töû loïc
Voû töïa
Khí chöa loïc
Khí ñöôïc loïc
Hình 2.9. Phaàn töû loïc.
b/ Van ñieàu chænh aùp suaát
Van ñieàu chænh aùp suaát coù coâng duïng giöõ cho aùp suaát khoâng ñoåi ngay caû khi coù
söï thay ñoåi baát thöôøng cuûa taûi troïng laøm vieäc ôû phía ñöôøng ra hoaëc söï dao ñoäng cuûa aùp
suaát ñöôøng vaøo. Nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa van ñieàu chænh aùp suaát (hình 2.10): khi
ñieàu chænh truïc vít, töùc laø ñieàu chænh vò trí cuûa ñóa van, trong tröôøng hôïp aùp suaát cuûa
ñöôøng ra taêng leân so vôùi aùp suaát ñöôïc ñieàu chænh, khí neùn seõ qua loã thoâng taùc duïng leân
maøng, vò trí kim van thay ñoåi, khí neùn qua loã xaû khí ra ngoaøi. Ñeán khi aùp suaát ôû ñöôøng
ra giaûm xuoáng baèng vôùi aùp suaát ñöôïc ñieàu chænh, kim van trôû veà vò trí ban ñaàu.

8. http://www.ebook.edu.vn Baøi giaûng: "Ñieàu khieån khí neùn"
Chöông 2: Maùy neùn khívaø thieát bò xöû lyù khí neùn. 22
Kyù hieäu
Khí neùn vaøo Khí neùn ra
Kim van
Loø xo
Truïc vít ñieàu
chænh löïc loø xo
Loã thoâng
Maøng
Cöûa xaû khí
b/. Van ñieàu chænh aùp suaát coù cöûa xaû khí
b/.a/.
Hình 2.10. Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa van ñieàu chænh aùp suaát vaø kyù hieäu.
d/ Van tra daàu:
Ñeå giaûm löïc ma saùt, söï aên moøn vaø söï ræ seùt cuûa caùc phaàn töû trong heä thoáng ñieàu
khieån baèng khí neùn, trong thieát bò loïc coù theâm van tra daàu. Nguyeân taéc tra daàu ñöôïc
thöïc hieän theo nguyeân lyù Ventury: (hình 2.11).
D
Δp
d
H
Hình 2.11. Nguyeân lyù tra daàu Ventury.
Theo hình 2.11: ñieàu kieän ñeå daàu coù theå qua oáng Ventury laø ñoä suït aùp Δp phaûi
lôùn hôn aùp suaát coät daàu H.
Phaïm vi tra daàu phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá, trong ñoù coù löu löôïng cuûa khí neùn.
2.2.3. Caùc phöông phaùp xöû lyù khí neùn:
Trong nhöõng laõnh vöïc ñoøi hoûi chaát löôïng khí neùn cao, heä thoáng xöû lyù khí neùn
ñöôïc phaân ra laøm 3 giai ñoaïn:
a/ Loïc thoâ:
Khí neùn ñöôïc laøm maùt taïm thôøi khi töø trong maùy neùn khí ra ñeå taùch chaát baån.
Sau ñoù khí neùn ñöôïc ñöa vaøo bình ngöng tuï ñeå taùch hôi nöôùc. Giai ñoaïn loïc thoâ laø giai
ñoaïn caàn thieát nhaát cho vaán ñeà xöû lyù khí neùn.

9. http://www.ebook.edu.vn Baøi giaûng: "Ñieàu khieån khí neùn"
Chöông 2: Maùy neùn khívaø thieát bò xöû lyù khí neùn. 23
b/ Phöông phaùp saáy khoâ:
- Bình ngöng tuï laøm laïnh baèng khoâng khí:
Khí neùn ñöôïc daãn vaøo bình ngöng tuï. Taïi ñaây khí neùn seõ ñöôïc laøm laïnh vaø phaàn
lôùn löôïng hôi nöôùc chöùa trong khoâng khí seõ ñöôïc ngöng tuï vaø taùch ra.
Laøm laïnh baèng khoâng khí, nhieät ñoä khí neùn trong bình ngöng tuï seõ ñaït ñöôïc
trong khoaûng töø 300
C ñeán 350
C. Laøm laïnh baèng nöôùc (nöôùc laøm laïnh coù nhieät ñoä laø
100
C) thì nhieät ñoä khí neùn trong bình ngöng tuï seõ ñaït ñöôïc laø 200
C.
Bình ngöng tuï:
1/.Van an toaøn.
2/. Heä thoáng oáng daãn nöôùc laøm laïnh.
3/. Ñöôøng nöôùc laøm laïnh vaøo
4/. Khí neùn sau khí ñöôïc laøm laïnh.
5/. Taùch nöôùc chöùa trong khí neùn.
6/. Nöôùc laøm laïnh ñi ra.
7/. Khí neùn ñöôïc daãn vaøo.
7
1
4 5
6
2
3
Hình 2.12. Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa bình ngöng tuï baèng nöôùc.
- Thieát bò saáy khoâ baèng chaát laøm laïnh
Nguyeân lyù cuûa phöông phaùp saáy khoâ baèng chaát laøm laïnh laø: khí neùn ñi qua boä
phaän trao ñoåi nhieät khí – khí. Taïi ñaây, doøng khí neùn vaøo seõ ñöôïc laøm laïnh sô boä baèng
doøng khí neùn ñaõ ñöôïc saáy khoâ vaø xöû lyù töø boä ngöng tuï ñi leân.
Sau khi ñöôïc laøm laïnh sô boä, doøng khí neùn vaøo boä phaän trao ñoåi nhieät khí –
chaát laøm laïnh. Quaù trình laøm laïnh seõ ñöôïc thöïc hieän baèng caùch cho doøng khí neùn
chuyeån ñoäng ñaûo chieàu trong nhöõng oáng daãn. Nhieät ñoä hoùa söông taïi ñaây laø 20
C. Nhö
vaäy löôïng hôi nöôùc trong doøng khí neùn vaøo seõ ñöôïc ngöng tuï.
Daàu, nöôùc, chaát baån sau khi ñöôïc taùch ra khoûi doøng khí neùn seõ ñöôïc ñöa ra
ngoaøi qua van thoaùt nöôùc ngöng tuï töï ñoäng (4). Doøng khí neùn ñöôïc laøm saïch vaø coøn
laïnh seõ ñöôïc ñöa ñeán boä phaän trao ñoåi nhieät (1), ñeå naâng nhieät ñoä leân khoaûng töø 60
C
ñeán 80
C, tröôùc khi ñöa vaøo söû duïng.
Chu kyø hoaït ñoäng cuûa chaát laøm laïnh ñöôïc thöïc hieän baèng maùy neùn ñeå phaùt chaát
laøm laïnh (5). Sau khi chaát laøm laïnh ñöôïc neùn qua maùy neùn, nhieät ñoä seõ taêng leân, bình
ngöng tuï (6) seõ coù taùc duïng laøm nguoäi chaát laøm laïnh ñoù baèng quaït gioù. Van ñieàu chænh
löu löôïng (8) vaø rôle ñieàu chænh nhieät ñoä (7) coù nhieäm vuï ñieàu chænh doøng löu löôïng
chaát laøm laïnh hoaït ñoäng trong khi coù taûi, khoâng taûi vaø hôi quaù nhieät.

10. http://www.ebook.edu.vn Baøi giaûng: "Ñieàu khieån khí neùn"
Chöông 2: Maùy neùn khívaø thieát bò xöû lyù khí neùn. 24
1
3
4
2
7
8
6 5
7/. Rô le ñieàu chænh nhieät ñoä
8/. Van ñieàu chænh löu löôïng chaát laøm laïnh
5/. Maùy neùn cuûa boä phaän laøm laïnh
4/. Van thoaùt nöôùc ngöng tuï töï ñoäng
2/. Boä phaän trao ñoåi nhieät Khí - Chaát laøm laïnh
1/ Boä phaän trao ñoåi nhieät Khí - khí
6/. Bình ngöng tuï
3/. Boä phaän keát tuûa
Hình 2.13. Saáy khoâ baèng chaát laøm laïnh.
- Thieát bò saáy khoâ baèng haáp thuï
* Quaù trình vaät lyù
Chaát saáy khoâ hay goïi laø chaát haùo nöôùc seõ haáp thuï löôïng hôi nöôùc ôû trong khoâng
khí aåm. Thieát bò goàm 2 bình. Bình thöù nhaát chöùa chaát saáy khoâ vaø thöïc hieän quaù trình
huùt aåm. Bình thöù hai taùi taïo laïi khaû naêng haáp thuï cuûa chaát saáy khoâ. Chaát saáy khoâ
thöôøng ñöôïc söû duïng : silicagen SiO2, nhieät ñoä ñieåm söông –500
C; taùi taïo töø 1200
C ñeán
1800
C.
Khí neùn töø
maùy neùn ra
Chaát saáy khoâ
Quaù trình taùi taïo
Quaù trình saáy khoâ
Khí noùng
Khí neùn ñöôïc saáy khoâ
Khí noùng baõo hoøa
Hình 2.14. Saáy khoâ baèng haáp thuï
* Quaù trình hoùa hoïc:
Thieát bò goàm 1 bình chöùa chaát haáp thuï (thöôøng duøng laø NaCl). Khoâng khí aåm
ñöôïc ñöa vaøo cöûa (1) ñi qua chaát haáp thuï (2). Löôïng hôi nöôùc trong khoâng khí keát hôïp
vôùi chaát haáp thuï taïo thaønh gioït nöôùc laéng xuoáng ñaùy bình. Phaàn nöôùc ngöng tuï ñöôïc
daãn ra ngoaøi baèng van (5). Phaàn khoâng khí khoâ seõ theo cöûa (4) vaøo heä thoáng.
1
2
3
4
5

11. http://www.ebook.edu.vn Baøi giaûng: "Ñieàu khieån khí neùn"
Chöông 2: Maùy neùn khívaø thieát bò xöû lyù khí neùn. 25
Hình 2.15. Saáy khoâ baèng hoùa chaát.