SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  28
Télécharger pour lire hors ligne
Suudi Arabistan Paketlenmiş
    Gıda Ürünleri Pazarı:
 Türkiye İçin Pazara Giriş ve
   Derinleşme Stratejileri




         www.isbahar.com




       Kasım 2011 İstanbul
İçindekiler                  Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan   © İşbahar Danışmanlık




                                                                    Rapor Uzmanı:
                                                                    M. Şerafettin ÖZSOY
Yönetici Özeti
                                                                    İşbahar Danışmanlık
1.Bölüm:Neden Suudi Arabistan?
                                                                    Yönetici Ortak
     Bir Bakışta Suudi Arabistan
     Suudi Arabistan’da İş Yapma Ortamı
2.Bölüm:Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı
     Rekabet Alanı
     Tüketici Ekseni
     Perakende Ekseni

3.Bölüm:Öneriler
Yönetici Özeti                    Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan   © İşbahar Danışmanlık



YÖNETİCİ ÖZETİ


   Paketlenmiş gıda ürünleri pazarı açısından Körfez Bölgesinde en büyük pazar Suudi
Arabistan’a aittir. Yaklaşık 14 milyar Amerikan Doları büyüklüğüne sahiptir.
   Yerel üreticilerin pazarda hakimiyeti bulunmaktadır.
   Tüketicilerin Yaşam ve Yemek Yeme Alışkanlıkları büyük bir hızla değişmektedir.
     Modern perakende kanalları paketlenmiş gıda sektörü satışlarının büyümesini tetikleyen
en önemli etkenlerdendir. Geniş depolama ve soğutma imkanları, daha çekici ve geniş raf
alanları büyük marketlerin cazibesini arttırmaktadır.
     Arap dünyasında uzun yıllardır süren olumsuz Türkiye algısı 2002 yılından itibaren
ilişkilerin normalleşmesiyle birlikte gözle görülür bir şekilde olumlu bir hale gelmiştir.
     Suudi Arabistan ülke nüfusu 2030’a kadar istikrarlı bir şekilde büyüyecektir.
     Bütün Arap ülkelerini 2011 başından beri etkileyen “Arap Baharı”’nın Suudi Arabistan’ın
siyasi durumunu da yakın gelecekte şekillendirebilme etkisi yüksektir.
   Mekan temelli fiyatlama zaman temelli fiyatlamadan daha önemlidir.
   Türkiye’nin rekabetteki büyük avantajı İslami pazarlamadır.
   Orta vadede pazarın büyüme oranları dikkate alınmalıdır.
   Paketlenmiş gıda üreticileri Türk dizi yapımcılarıyla iş birliği yapabilir.
Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan   © İşbahar Danışmanlık




Yönetici Özeti
1.Bölüm:Neden Suudi Arabistan?
     Bir Bakışta Suudi Arabistan
     Suudi Arabistan’da İş Yapma Ortamı
2.Bölüm:Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı
     Rekabet Alanı:
     Tüketici Ekseni
     Perakende Ekseni

3.Bölüm:Öneriler
Neden Suudi Arabistan ?           Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan   © İşbahar Danışmanlık



1.BÖLÜM:NEDEN SUUDİ ARABİSTAN?



 25 milyonluk büyük bir nüfus
 İthalata dayalı bir tüketim pazarı
 Petrol gelirine dayalı bir ekonomi
 Gelişen ve yenilikçi ürün talep eden bir gıda tüketim
pazarı
 Türkiye ile gelişen siyasal ve ekonomik ilişkiler
Neden Suudi Arabistan ?                                 Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan           © İşbahar Danışmanlık



BİR BAKIŞTA SUUDİ ARABİSTAN


     Geniş bir coğrafyaya yayılan topraklarında Körfez bölgesinin en büyük nüfusu
     yaşamaktadır.
     Dünyanın en önemli petrol ihracatçılarından birisidir.
     Gelirlerinin önemli bölümü petrol satışlarından kaynaklanmaktadır.

    Nüfus                                                                                 25,391,100
    Yüz Ölçümü (km²)                                                                       2.149.690
    Resmi Dil                                                                               Arapça

    Para birimi                                                                                 Riyal

    Başkent                                                                                     Riyad

    GSMH-Nominal (Milyar USD)                                                               375,8

    Kişi Başı Milli Gelir (USD)                                                                 17,7

    İhracat (Milyar USD)                                                                        192

    İthalat (Milyar USD)                                                                         96

    İşsizlik (Toplam İşgücüne oranı) (%)                                                         5,4

    İş Yapma Kolaylığı Sıralaması                                                                11


                                           Kaynak: Dünya Bankası & Dünya Ticaret Örgütü
Neden Suudi Arabistan ?                                  Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan           © İşbahar Danışmanlık



SUUDİ ARABİSTAN İŞ YAPMA ORTAMI


Suudi Arabistan , iş yapma ortamı açısından oldukça uygun bir ülkedir. Fakat bu uygunluk
ihracattan daha çok ülkede yatırım yapıldığı durumdaki bir uygunluktur.
Sorunun büyük çoğunluğu karşı tarafın sözleşmeye aykırı davranması ve bu aykırılığa karşın Suudi
Arabistan yetkili mercileri tarafından problemlerin çözümünde adil bir hukuki yaptırımın
uygulanmamasıdır.
                                    Suudi Arabistan İş Yapma Ortamı Göstergeleri

             Kilit Alanlar                 2011 Sırası              2010 Sırası   Değişiklik
             şirket kurma                            13                 13               Değişim yok
             inşaat ruhsatlarının                    14                 30            16 basamak yukarı
             alınması
             mülkiyet devri                              1               1               Değişim yok
             kredi alma                              46                 69            23 basamak yukarı
             yatırımcıların korunması                16                 16               Değişim yok
             vergi ödeme                                 6               7            1 basamak yukarı
             sınır ötesi ticaret                     18                 19            1 basamak yukarı
             sözleşmelerin uygulanması               140                139            1 basamak aşağı
             şirket kapatma                          65                 60             5 basamak aşağı
             Genel                                   11                 12            1 basamak yukarı


                                    Kaynak: Dünya Bankası, Doing Business 2011 Saudi Arabia
Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan   © İşbahar Danışmanlık




Yönetici Özeti
1.Bölüm:Neden Suudi Arabistan?
     Bir Bakışta Suudi Arabistan
     Suudi Arabistan’da İş Yapma Ortamı
2.Bölüm:Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı
     Rekabet Alanı
     Tüketici Ekseni
     Perakende Ekseni

3.Bölüm:Öneriler
Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı           Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan           © İşbahar Danışmanlık



    SUUDİ ARABİSTAN PAKETLENMİŞ GIDA ÜRÜNLERİ PAZARININ MEVCUT DURUMU


   Suudi Arabistan’da yaklaşık 52 milyar riyallik (yaklaşık 14 milyar USD) bir paketlenmiş gıda ürünleri
   pazarı mevcuttur.


                                                         Değer Bazında Alt                Suudi Arabistan Ürün
                                                        Sektörler Tahmini Büyüme         Satışları ( Milyon Riyal)
                                                        (%)
                                                        2010-2015                   2009              2010
               Şekerli Ürünler                          20,5                        3,264.5           3,520.5
               Unlu Mamüller                            19,4                        13,992.3          15,110.6
               Dondurma                                 30,8                        1,134.3           1,307.8
               Süt ve Süt Ürünleri                      34,5                        11,432.3          12,479.6
               Tatlı ve Tuzlu Atıştırmalık ürünler      26,9                        1,398.2           1,469.2
               Atıştırmalık Çerezler                    47                          47.5              54.6
               Aperatifler                              41,8                        10.6              12.0
               Hazır Yemekler                           33,6                        33.5              35.8
               Çorbalar                                 32,5                        124.2             130.4
               Makarna                                  29,6                        225.8             237.7
               Noodles                                  30,9                        370.7             394.1

                                                     Kaynak: Euromonitor International
Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı               Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan          © İşbahar Danışmanlık



   SUUDİ ARABİSTAN PAKETLENMİŞ GIDA ÜRÜNLERİ PAZARININ MEVCUT DURUMU




                                                           Değer Bazında Alt              Suudi Arabistan Ürün
                                                           Sektörler Tahmini             Satışları ( Milyon Riyal)
                                                           Büyüme (%)
                                                           2010-2015                   2009           2010
               Konserve Gıdalar                            31,3                        1,246.7        1,307.4
               Dondurulmuş Gıdalar                         30,7                        900.4          951.9
               Kurutulmuş Gıdalar                          12,6                        6,792.9        7,273.9
               Soğutulmuş Gıdalar                          48,9                        385.3          414.0
               Bitkisel ve Hayvansal Yağlar                43,7                        3,039.5        3,410.1
               Soslar,Baharatlı ve Çeşnili Karışımlar      31,2                        1,475.4        1,547.3
               Bebek Mamaları                              62,3                        2,167.4        2,566.3
               Sürülebilir Gıdalar                         26,3                        721.2          785.1
               Anlık Atıştırmalık ürünler                  21,6                        12,304.9       13,344.7
               Besleyici Ürünler                           29,2                        31,514.2       34,454.8
               Takviye Gıdalar                             32,8                        4,201.5        4,423.5
               Toplam Paketlenmiş Gıda                     27,6                        48,008.6       52,210.4
                                                   Kaynak: Euromonitor International
Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı           Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan   © İşbahar Danışmanlık



   REKABET ALANI


     Sektörde yerli ve uluslararası şirketler arasında ciddi bir rekabet vardır.
     Şirket bazında pazar payları incelendiğinde pazar dağılımının homojen bir şekilde gerçekleştiği
     söylenebilir.
     Yerel üreticilerin pazarda hakimiyeti bulunmaktadır. Hakimiyetin başlıca nedenlerinden biri, Al
     Safi Danone ve Almarai gibi yerel üretici devlerinin geniş üretim kapasitesi nedeniyle ölçek
     ekonomisinden yararlanarak maliyetlerini çok iyi şekilde kontrol altına alabilmeleridir.
      Genel olarak yerel markaların başarısının altında yatan etkenlerin ; iyi oturmuş marka
     isimleri, geniş üretim kapasitesi ve güçlü dağıtım kanalları olduğu düşünülmektedir.
     Uluslararası markalar daha niş pazarlarda liderlik gösterebilmektedir. Örneğin; Master Foods
     Middle East FZE şekerleme alanında, Wyeth-Ayerst International bebek maması alanında,
     Kellogg Co da kahvaltı gevrekleri alanında pazar lideridir.
                                S.Arabistan Pazarındaki En Büyük Oyuncular
                                Almarai Co Ltd
                                Nestlé SA
                                Danone, Groupe
                                Abdul-Kadir Al Muhaidib & Sons Group
                                Mars Inc
                                Savola Group
                                Kraft Foods Inc
                                Saudi Dairy & Foodstuff Co Ltd (SADAFCO)
Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı      Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan   © İşbahar Danışmanlık



   TÜKETİCİ EKSENİ: TÜKETİCİLERİN YAŞAM VE YEMEK YEME ALIŞKANLIKLARI


    Arap tüketiciler eti, pilavı ve ekmeği çok
  sevmektedirler.
    Eskiden alışverişe sadece aile reisi giderken
  süpermarketlerin ve hipermarketlerin artmasıyla (2009 yılı
  rakamlarıyla 510 süper ve 148 hipermarket mevcuttur)
  tüm aile birlikte alışverişe gitme alışkanlığı yayılmaktadır.
    Online alışveriş ve sadakat kartı kullanımı çok düşüktür.
    Suudi tüketiciler hazır yemekleri sağlıksız olarak
  algılamaktadırlar
    Çalışan Arap kadınların çoğu eğitim sektöründe yer
  almakta ve mesai saatleri öğleden sonra sona ermektedir.
  Böylelikle evlerine erken gelip yemek yapmak için yeterli
  zamana sahip olmaktalar ve bu nedenle hazır yemeklere
  fazla ilgi göstermemektedirler.
    Genç tüketiciler klasik Arap kültüründen çok daha farklı
  bir yaşam tarzına doğru kaymaktadırlar. Batı kaynaklı
  dizileri izleyen, müzikleri dinleyen, kot pantolon giyen ve
  fastfood seven bir genç tüketici grubu ortaya çıkmaktadır.
Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı     Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan   © İşbahar Danışmanlık



   TÜKETİCİ EKSENİ: TÜKETİCİLERİN YAŞAM VE YEMEK YEME ALIŞKANLIKLARI




     Suudi Arabistan nüfusunun %31’i göçmendir. 8.1 milyon
   göçmenin çok önemli bir çoğunluğu Hindistan, Bangladeş,
   Pakistan kökenli olup düşük gelirli çalışan bekarlardır.
     Son yıllarda Suudi Arabistan’da sağlığa verilen önem giderek
   artmaktadır. Özellikle şeker hastalığı ve obezitenin yükseliş trendi
   bu önemi pekiştirmektedir.
     Geçmişte yemekler sadece evde yenirken özellikle eğitimli ve
   düzenli gelir sahibi olan genç çiftler, çocuklarıyla birlikte dışarıda
   yemek yeme alışkanlığı edinmişlerdir.
     Suudi Arabistan çok sıcak olduğu için insanlar alışverişe gece
   saatlerinde çıkmaktadır ve mağazaların önemli bir kısmı gece
   1.00-2.00 sularına kadar açık olmaktadır.
Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı       Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan    © İşbahar Danışmanlık



   KUTU 1 - ARAP DÜNYASI DEĞERLERİ




      Arap dünyasında başarılı ticari faaliyetler gösterebilmek için Arap tüketicilerin daha yakından
   tanınmasında büyük fayda vardır. Bu tüketicilerin ise daha yakından tanınabilmesi için onların
   davranışlarına yön veren Arap değerlerin bilinmesi ve buna göre strateji geliştirilmesi kaçınılmazdır.

   Arap Değerleri Nelerdir?
     Saygınlık, onur, ün, cömertlik, kahramanlık, sabır ve dayanıklılık önemli değerleri arasındadır.
     Araplarda arkadaşlıklara çok fazla değer verilmekte, aile ve akrabaların onuru her şeyin üzerinde
   tutulmaktadır.
     Ataerkil ve hiyerarşik aile yapısına sahiptirler. Geniş aile kavramı içerisinde yaşlı üyelere çok daha fazla
   saygı gösterilmelidir.
     Misafirperverlik önemli değerleri arasındadır. Görüşmelerde misafire hemen bir içecek sunulacaktır.
   Teklif misafir tarafından kabul edilmeli ve fincan sağ elle tutulmalıdır.
     İslam dini kuralları ve normları kutsal ve uyulması gereken yasalar olarak kabul edilmektedir.
     Arap kültüründe onur konuklarına ve misafirlere çok önem verilmektedir. Misafirin rahat etmesi için
   ellerinden gelen bütün çaba gösterilecektir. Herkesin doyması için aşırı miktarlarda yiyecek servisi
   yapılmaktadır.
Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı                   Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan       © İşbahar Danışmanlık



   PERAKENDE EKSENİ: DAĞITIM/SATIŞ KANALLARI

       Modern perakende kanalları paketlenmiş gıda sektörü satışlarının büyümesini tetikleyen en
       önemli etkenlerdendir.
       Geniş depolama ve soğutma imkanları, daha çekici ve geniş raf alanları büyük marketlerin
       cazibesini arttırmaktadır.

                                Paketlenmiş Gıda Tüketimine Yön Veren Büyük Market Zincirleri
                                                                                                                   Mağaza
            Firma                             Orjin          Markalar                   Format
                                                                                                                   Sayısı
            Al-Azizia Panda United (Savola)   S.Arabistan    Al-Azizia panda            Süpermarket                64
                                                             Hyper Panda                Hipermarket                15
                                                             Geant                      Süpermarket                11
                                                             Giant Stores                Hipermarket/Süpermarket   19
                                                                                                                       Toplam:109
            Al Othaim Commercial Group        S.Arabistan    Al Othaim                  Hipermarket                76
            Carrefour MAF                     Fransa/BAE     Carrefour MAF              Hipermarket                9
            Farm Superstores                  S.Arabistan    Farm Superstores           Süpermarket                15

            Al Raya Supermarkets              S.Arabistan    Al Raya                     Hipermarket/Süpermarket   14

            Bin Dawood                        S.Arabistan    Bin Dawood                  Hipermarket/Süpermarket   13
                                                             Danube                     Hipermarket                8

                                                                                                                       Toplam:21
                                                      Kaynak: Business Monitor International
Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı           Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan      © İşbahar Danışmanlık



   KUTU 2 - SON YILLARDA ARAP DÜNYASININ TÜRKİYE ALGISINI DEĞİŞTİREN OLAYLAR

    Arap dünyasında uzun yıllardır süren olumsuz Türkiye algısı 2002 yılından itibaren ilişkilerin normalleşmesiyle
     birlikte gözle görülür bir şekilde olumlu bir hale gelmiştir. Böylelikle ikili ticaret hacmi genişlemiş ve Türkiye
                                 bölge ülkelerine ihracatını arttırma fırsatını yakalamıştır.


                                  2000                   Arap-İsrail barış sürecinin bozulması ve Filistin
                                                         sorununun daha da kötüleşmesi


                                                         Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) Martta
                                                         ABD ile Irak’ta işbirliği yapmayı reddetme kararı
                                  2003
                                                         Amerika’nın Irak’ı işgali, İran’ın bölgesel bir güç
                                                         olarak ortaya çıkması

                                  2004                   Aralıkta Avrupa Birliği (AB) ile üyelik
                                                         müzakerelerinin başlaması


                                  2009                   Türkiye’nin Gazze savaşı konusunda gösterdiği
                                                         tepki ve son olarak Davos’ta yaşanan olay
Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan   © İşbahar Danışmanlık




Yönetici Özeti
1.Bölüm:Neden Suudi Arabistan?
     Bir Bakışta Suudi Arabistan
     Suudi Arabistan’da İş Yapma Ortamı
2.Bölüm:Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı
     Rekabet Alanı
     Tüketici Ekseni
     Perakende Ekseni

3.Bölüm:Öneriler
Öneriler                              Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan        © İşbahar Danışmanlık



 DÜNYA ÜZERİNDE İKLİM DEĞİŞİKLERİNİN YAŞANMASI TARIMSAL ÜRÜN ÜRETİMİNİ
                            ZORLAŞTIRMIŞTIR
Dünya genelinde yakın zamanda gerçekleşen bu sorunları Suudi Arabistan içerisinde yer aldığı coğrafya
nedeniyle uzun zamandır yaşamaktadır. Zira ülkenin tarımsal hammadde üretme sorunları nedeniyle gıda
üreticilerinin yüksek oranda dışarıya bağımlı oldukları bilinmektedir. Bu nedenle Türk “paketlenmiş gıda” ürün
grubu ihracatçılarının Suudi Arabistan pazarına başarılı ve sürdürülebilir ihracat yapabilmeleri için Türkiye’nin
güçlü üreticisi olduğu ham maddelerden yola çıkarak ürün geliştirme ve üretim planlama çalışmaları yapmaları
önerilmektedir.

                       Buğday, Mısır ve Soya Fasülyesi Fiyat Değişimleri (1990-2010)




                                            Buğday            Mısır            Soya Fasülyesi
Öneriler                            Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan    © İşbahar Danışmanlık



SUUDİ ARABİSTAN ÜLKE NÜFUSU 2030’A KADAR İSTİKRARLI BİR ŞEKİLDE BÜYÜYECEKTİR

Fakat bunun yanında özellikle de doğum oranın aynı hızda artmaması nedeniyle 50 yaş üstü nüfusta çok
ciddi bir yoğunlaşma beklenmektedir. Artan nüfus ve yaşlanma Suudi Arabistan paketlenmiş gıda
tüketim eğilimlerini “sağlıklı”, “doğal” ve “hafif” konseptleri üzerine oturtması beklenmekte ve Türk
ihracatçıların ürün karmalarını bu alanlarda yoğunlaştırmaları tavsiye edilmektedir.




                          Suudi Arabistan 2010-2030 Nüfus Değişimi (000)

                                 Düşük Varyans           Orta Varyans           Yüksek Varyans
                  Yıl          Durumundaki Nüfus      Durumundaki Nüfus       Durumundaki Nüfus
                 2010                27 448                 27 448                  27 448
                 2015                30 250                 30 538                  30 827
                 2020                32 717                 33 535                  34 353
                 2025                34 713                 36 226                  37 739
                 2030                36 263                 38 481                  40 702
Öneriler                        Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan   © İşbahar Danışmanlık



YATIRIM MI İHRACAT MI?

                                                                     Suudi Arabistan’a gelen
                                                                     doğrudan yabancı yatırımların
                                                                     en önemli iki kalemi
         Bütün Arap ülkelerini 2011 başından beri etkileyen          petrokimya sektörü ve alt yapı
         “Arap Baharı”nın Suudi Arabistan’ın siyasi durumunu da projeleridir. Ülkede tarımsal
         yakın gelecekte şekillendirebilme etkisi yüksektir.         altyapı ve ürün yetiştirmenin
                                                                     zayıf olması ve
                                                                     sanayileşmenin yeterince
                                                                     gelişmemesinden dolayı son
         Suudi Arabistan’da yüzyıldır süren diktatoryal rejimin      kullanıcıya yönelik
         otoritesinin zayıflayacağı ve demokratik uygulamaların      paketlenmiş gıda ürünleri için
         Suudi Arabistan siyaset dünyasını etkileyebileceği açıktır. kota konusu ayrı
                                                                     tutulduğunda Suudi
                                                                     Arabistan’da gıda yatırımı
         Mevcut kralın yaşlı ve sağlık sorunları bulunmasının        yapmaktansa ihracat kanalıyla
         yanında, ardında bekleyen 5 ailenin çekişmesine sahne       kısa ve orta vadeli çözüm
         olacak olan hakimiyet mücadelesinin de ülkenin siyasi       yolları geliştirilmesi Türk gıda
         istikrarını ciddi bir şekilde tehdit ettiği açıktır.        üreticileri için daha iyi bir
                                                                     seçenek olarak
                                                                     gözükmektedir.
Öneriler                             Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan    © İşbahar Danışmanlık



SUUDLU TÜKETİCİLERİN GIDA HARCAMALARININ YAKLAŞIK %28’İ ET ÜRÜNLERİNDE
GERÇEKLEŞMEKTEDİR.
Arap kültüründe misafire sunulacak en güzel ikram et ürünleri olarak kabul edilmektedir. Fakat
çoğunluğu dana etine dayanan Türk et ürünlerinin pazarda çok fazla şansı yoktur. Buradan yola
çıkarak et yemeklerinde kullanılabilecek soslar, baharatlı ve çeşnili karışımların bölge insanının
damak tadına uygun düzenlemelerle birlikte sunulması bir fırsat pazarı oluşturabilir.

                        Gıda Harcamaları Dağılımı (2009 Sabit Değerleriyle - Milyon Riyal)
                                                                                    Toplam Gıda Harcamaları
                                                 Harcama Değeri (Milyon Riyal)
                                                                                    İçindeki Payı(%)
    Ekmek ve Tahıl ürünleri                      11320                              13
    Et                                           24087                              28
    Balık ve Deniz Ürünleri                      7009                               8
    Süt,Peynir ve Yumurta                        2179                               2
    Yağlar                                       2143                               3
    Meyve                                        3592                               4
    Sebze                                        8007                               9
    Şeker ve Şekerli Ürünler                     5770                               7
    Diğer Gıdalar                                22142                              26
    Toplam                                       86250                              100

                                               Kaynak: Euromonitor International
Öneriler                                       Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan            © İşbahar Danışmanlık



MEKAN TEMELLİ FİYATLAMA ZAMAN TEMELLİ FİYATLAMADAN DAHA ÖNEMLİ

Eğer zaman temelli bir strateji uygulanacaksa dikkat edilmesi gereken iki nokta vardır. Birincisi hac dönemi en
fazla hac turistinin ülkeye geldiği dönemdir. Fakat Hac turistlerinin vizeleri sadece Mekke-Medine ve Cidde
içerisinde geçerlidir ve bu bölgenin dışına giriş çıkışları yasaktır. Bu yüzden burada üç şehrin özellikleri ve
çoğunluklu nüfusun da yabancı olduğu dikkate alınarak yabancılara yönelik bir strateji uygulanmalıdır

                           2006-2010 Hac Turizmiyle Suudi Arabistan’a Gelen Turist Sayısı
                     Yıl                 Yerli Turist (Hacı)              Yabancı Turist (Hacı)             Toplam
                    2006                      724229                            1654407                    2378636

                    2007                      746511                            1707814                    2454325

                    2008                      679008                            1729841                    2408849

                    2009                      699313                            1613965                    2313278

                    2010                      989798                            1799601                    2789399

              Kaynak: Suudi Arabistan Krallığı Ekonomi ve Planlama Bakanlığı İstatistik ve Enformasyon Ana Departmanı



Diğer önemli bir zaman dilimi ise Ramazan ayıdır. Bu ayda hac turistlerinin giriş izni olmadığı bölgelerden en
önemli iki şehir Riyad ve Dammam dikkate alınmalıdır. Burada ise sadece iş vizesiyle turist gelebildiği için
planlama suudlu tüketicilere göre yapılmalıdır.
Öneriler                            Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan        © İşbahar Danışmanlık



SUUDİ ARABİSTAN ŞEHİR YAPISI

 Suudi Arabistan’da büyükşehirler arasındaki mesafeler çok fazla ve çöl etkisindedir. Ayrıca büyükşehirler
arasında büyük ölçekli başka yerleşim birimleri de bulunmamaktadır. Bu nedenle Suudi Arabistan’a ihracat
yapmayı planlayan Türk girişimcilerinin bu faktörü dikkate alarak, daha şehir odaklı çalışmaları faydalı olacaktır.
Ürün ve fiyat konumlandırmalarında, yoğunlaşacakları şehri öncelikli olarak belirleyerek ilerlemelidirler.



            En Önemli Şehirlerin Nüfusları (000)                              Şehirler Arası Uzaklıklar

 Şehirler             2010     2020          2030
                                                                                    Mesafe (Km)       Seyir süresi
 Riyad                4,848    5,809         7,482
                                                               Riyad-Cidde          962               8 saat 58 dk.
 Cidde                3,234    3,868         4,67
                                                               Riyad -Mekke         873               8 saat 5 dk.
 Mekke                1,484    1,789         2,119             Mekke-Medine         434               4 saat 1 dk.
                                                               Cidde-Mekke          83                54 dk.
 Medine               1,104    1,351         1,741
                                                               Cidde-Medine         408               3 saat 49 dk.
 Dammam               902      1,109         1,448
                                                               Riyad-Dammam         415               3 saat 54 dk.


    Kaynak: UN,World Urbanization Prospects: The
                  2009 Revision
Öneriler                              Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan      © İşbahar Danışmanlık



   TÜRKİYE’NİN REKABETTEKİ BÜYÜK AVANTAJI: İSLAMİ PAZARLAMA


Paketlenmiş Gıda Ürünlerinin İslam Dini İçindeki Konumu         Türkiye , halkının büyük bir çoğunluğunun müslüman
                                                                olmasından dolayı İslam dini düşüncelerinin ve kurallarının
                                                                insan hayatına, yaşam stiline, yemek yeme tarzına ne tür
                                                                etkiler yapabildiğini herhangi bir pazar araştırması
                                                                öncesinde de empatik duygularla kavrayabilir ve hızlı bir
                                                                şekilde ürün geliştirme, pazarlama çalışması gibi pazara
                                                                giriş ve derinleşme için stratejik faaliyetler kapsamında
                                                                dünya devleri ile rekabet edebilirler. Bu nedenle Türk
                                                                üreticiler Suudi Arabistanlı tüketicilerin kültürel
                                                                özellikleriyle İslam dininin kendine has çizgilerini
                                                                birleştirerek yenilikçi ürünler çıkarmalı, pazara bu
                                                                doğrultuda kendi markalarıyla girmeyi düşünmelidirler.

                                                                          Seçilmiş Ülkelerde Müslüman Nüfus

                                                                                                          Müslüman Nüfusun
                                                                Ülke                Müslüman Nüfus      Toplam Ülke Nüfusuna
                                                                                                                    Oranı (%)
                                                              Endonezya                 202,867,000                      88,2
                                                                Mısır                     78,513,000                     94,6
                                                               Nijerya                    78,056,000                     50,4
                                                               Türkiye                   73,619,000                       98
                                                           Suudi Arabistan               24,949,000                       97
                                                               Malezya                    16,581,000                     60,4
                                                               Ürdün                       6,202,000                     98,2

        Kaynak: Handbook of Islamic Banking, s. 403                            Kaynak: Pew Research 2009
Öneriler                                  Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan   © İşbahar Danışmanlık



 ORTA VADEDE PAZARIN BÜYÜME ORANLARI DİKKATE ALINMALI


Önümüzdeki 4 yıllık dönemde Suudi Arabistan paketlenmiş gıda sektöründe en fazla büyüme
beklenen ürün grupları; bebek mamaları, Soğutulmuş Gıdalar ve Atıştırmalık Çerezlerdir. Bu
beklentiler ışığında Türkiye paketlenmiş gıda ürünleri sektöründeki oyuncuların Türkiye pazarında
küçülen ve Suudi Arabistan pazarında büyüyen alt sektörleri dikkate alarak alt ürün grubu
yoğunlaşmalarına gitmelerinin yararlı olacağı sonucu çıkarılabilir.


              Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı 2010-2015 Değer Bazında Tahmini Büyüme (%)

            Türkiye                                 %        Suudi Arabistan                    %
            Dondurma                               3,5       Bebek Mamaları                    62,3

            Bitkisel ve Hayvansal Yağlar           2,5       Soğutulmuş Gıdalar                48,9

            Besleyici Ürünler                      -0,7      Atıştırmalık Çerezler             47

            Bebek Mamaları                         -3        Bitkisel ve Hayvansal Yağlar      43,7

            Unlu Mamüller                          -6,6      Aperatifler                       41,8

            Dondurulmuş Gıdalar                   -14,5      Süt ve Süt Ürünleri               34,5

            Makarna                               -21,5      Hazır Yemekler                    33,6

                                           Kaynak: Euromonitor International
Öneriler                                   Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan           © İşbahar Danışmanlık



    KUTU 3 - PAKETLENMİŞ GIDA ÜRETİCİLERİ DİZİ YAPIMCILARIYLA İŞ BİRLİĞİ YAPABİLİR

    Bölgede Türk dizileri ve oyuncuları çok yakından takip edilmekte ve tüketiciler üzerinde çok yönlendirici bir etkiye
    sahiptirler. Paketlenmiş gıda ürünleri sektörü de bu popülariteden faydalanarak Suudi Arabistan’a gerçekleştirdiği
    ihracatı ciddi bir şekilde artırabilir. Özellikle Ortadoğu ve Suudi Arabistan’da ilgi çekebilecek projelerde daha yapım
    aşamasındayken yapımcı şirketlerle irtibata geçerek proje boyunca sponsorluk desteği sağlanarak Türk paketlenmiş gıda
    ürünlerinin tüketimini artıracak şekilde senaryo ve karakterlere yön verilmesi sağlanabilir.
                                            En Fazla Takip Edilen Türk Dizileri ve Oyuncuları




                                                                                                Necati Şaşmaz
                                                                      Kıvanç Tatlıtuğ



                   Tuğba Büyüküstün
                                                                                Gümüş                                Beren Saat

                                                                          Ihlamurlar Altında
         Haber başlıkları                                                                                          Kıvanç Tatlıtuğ
•       Türk dizileri Arap turist sayısını artırdı                            Gönülçelen
•       Türk dizileri Arap kadına hayvanlarını                                                                    Tuğba Büyüküstün
        sattırdı                                                             Kurtlar Vadisi
•       Türk dizileri Arabistan`ı karıştırdı                                                                        Necati Şaşmaz
                                                                             Aşk-ı Memnu
•       Suudi Arabistan'da Türk dizileri için baskın!
Öneriler                              Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan     © İşbahar Danışmanlık



PAKETLENMİŞ GIDA ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNÜ PETROL GELİRLERİ YÖNLENDİRECEK


Ham petrole olan talebin arzdan daha da fazla gelişeceği beklenmekte, fakat buna rağmen petrolün geleceği ve
buna bağlı olarak Suudi Arabistan’ın petrol gelirleri hakkında uzun vadede net tahminler yapılamamaktadır.
Petrol gelirlerine sıkı sıkıya bağlı olan Suudi Arabistan paketlenmiş gıda ürünlerinin geleceği hakkında da bu
nedenle çok uzun vadeli tahminler geliştirmek güçleşmektedir. Bu nedenle Suudi Arabistan’a paketlenmiş gıda
ürünü ihraç edecek Türk firmalarının petrol fiyatlarının değişimlerini yakından takip etmeleri önerilmektedir.




                               Dünya Petrol Arz ve Talep Tahmini 2010-2030 (mb/d)
                                             2010        2015        2020          2025     2030


                Dünya Petrol Talebi          85,50       91,00       96,20         100,90   105,50


                OPEC Harici Petrol Arzı      51,90       53,90       55,70         56,60    57,50


                OPEC Petrol Arzı             29,30       30,80       33,20         36,00    38,70



                                            Kaynak: OPEC, World Oil Outlook 2010
İletişim                     Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan   © İşbahar Danışmanlık



DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN




                  Vali Konağı Cad. Hacı Mansur Sk. Aycibin Pasajı No:5/61
                               Nişantaşı / İstanbul - Türkiye
                                     Tel: 0212 234 34 31
                                   iletisim@isbahar.com




                                       www.isbahar.com

Contenu connexe

En vedette

Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsKurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summarySpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentLily Ray
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best PracticesVit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementMindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...RachelPearson36
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Applitools
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at WorkGetSmarter
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...DevGAMM Conference
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationErica Santiago
 
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellGood Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellSaba Software
 

En vedette (20)

Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy Presentation
 
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellGood Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
 

Suudi arabistan paketlenmiş gıda ürünleri pazarı türkiye i̇çin pazara giriş ve derinleşme stratejileri

  • 1. Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı: Türkiye İçin Pazara Giriş ve Derinleşme Stratejileri www.isbahar.com Kasım 2011 İstanbul
  • 2. İçindekiler Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık Rapor Uzmanı: M. Şerafettin ÖZSOY Yönetici Özeti İşbahar Danışmanlık 1.Bölüm:Neden Suudi Arabistan? Yönetici Ortak Bir Bakışta Suudi Arabistan Suudi Arabistan’da İş Yapma Ortamı 2.Bölüm:Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı Rekabet Alanı Tüketici Ekseni Perakende Ekseni 3.Bölüm:Öneriler
  • 3. Yönetici Özeti Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık YÖNETİCİ ÖZETİ Paketlenmiş gıda ürünleri pazarı açısından Körfez Bölgesinde en büyük pazar Suudi Arabistan’a aittir. Yaklaşık 14 milyar Amerikan Doları büyüklüğüne sahiptir. Yerel üreticilerin pazarda hakimiyeti bulunmaktadır. Tüketicilerin Yaşam ve Yemek Yeme Alışkanlıkları büyük bir hızla değişmektedir. Modern perakende kanalları paketlenmiş gıda sektörü satışlarının büyümesini tetikleyen en önemli etkenlerdendir. Geniş depolama ve soğutma imkanları, daha çekici ve geniş raf alanları büyük marketlerin cazibesini arttırmaktadır. Arap dünyasında uzun yıllardır süren olumsuz Türkiye algısı 2002 yılından itibaren ilişkilerin normalleşmesiyle birlikte gözle görülür bir şekilde olumlu bir hale gelmiştir. Suudi Arabistan ülke nüfusu 2030’a kadar istikrarlı bir şekilde büyüyecektir. Bütün Arap ülkelerini 2011 başından beri etkileyen “Arap Baharı”’nın Suudi Arabistan’ın siyasi durumunu da yakın gelecekte şekillendirebilme etkisi yüksektir. Mekan temelli fiyatlama zaman temelli fiyatlamadan daha önemlidir. Türkiye’nin rekabetteki büyük avantajı İslami pazarlamadır. Orta vadede pazarın büyüme oranları dikkate alınmalıdır. Paketlenmiş gıda üreticileri Türk dizi yapımcılarıyla iş birliği yapabilir.
  • 4. Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık Yönetici Özeti 1.Bölüm:Neden Suudi Arabistan? Bir Bakışta Suudi Arabistan Suudi Arabistan’da İş Yapma Ortamı 2.Bölüm:Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı Rekabet Alanı: Tüketici Ekseni Perakende Ekseni 3.Bölüm:Öneriler
  • 5. Neden Suudi Arabistan ? Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık 1.BÖLÜM:NEDEN SUUDİ ARABİSTAN? 25 milyonluk büyük bir nüfus İthalata dayalı bir tüketim pazarı Petrol gelirine dayalı bir ekonomi Gelişen ve yenilikçi ürün talep eden bir gıda tüketim pazarı Türkiye ile gelişen siyasal ve ekonomik ilişkiler
  • 6. Neden Suudi Arabistan ? Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık BİR BAKIŞTA SUUDİ ARABİSTAN Geniş bir coğrafyaya yayılan topraklarında Körfez bölgesinin en büyük nüfusu yaşamaktadır. Dünyanın en önemli petrol ihracatçılarından birisidir. Gelirlerinin önemli bölümü petrol satışlarından kaynaklanmaktadır. Nüfus 25,391,100 Yüz Ölçümü (km²) 2.149.690 Resmi Dil Arapça Para birimi Riyal Başkent Riyad GSMH-Nominal (Milyar USD) 375,8 Kişi Başı Milli Gelir (USD) 17,7 İhracat (Milyar USD) 192 İthalat (Milyar USD) 96 İşsizlik (Toplam İşgücüne oranı) (%) 5,4 İş Yapma Kolaylığı Sıralaması 11 Kaynak: Dünya Bankası & Dünya Ticaret Örgütü
  • 7. Neden Suudi Arabistan ? Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık SUUDİ ARABİSTAN İŞ YAPMA ORTAMI Suudi Arabistan , iş yapma ortamı açısından oldukça uygun bir ülkedir. Fakat bu uygunluk ihracattan daha çok ülkede yatırım yapıldığı durumdaki bir uygunluktur. Sorunun büyük çoğunluğu karşı tarafın sözleşmeye aykırı davranması ve bu aykırılığa karşın Suudi Arabistan yetkili mercileri tarafından problemlerin çözümünde adil bir hukuki yaptırımın uygulanmamasıdır. Suudi Arabistan İş Yapma Ortamı Göstergeleri Kilit Alanlar 2011 Sırası 2010 Sırası Değişiklik şirket kurma 13 13 Değişim yok inşaat ruhsatlarının 14 30 16 basamak yukarı alınması mülkiyet devri 1 1 Değişim yok kredi alma 46 69 23 basamak yukarı yatırımcıların korunması 16 16 Değişim yok vergi ödeme 6 7 1 basamak yukarı sınır ötesi ticaret 18 19 1 basamak yukarı sözleşmelerin uygulanması 140 139 1 basamak aşağı şirket kapatma 65 60 5 basamak aşağı Genel 11 12 1 basamak yukarı Kaynak: Dünya Bankası, Doing Business 2011 Saudi Arabia
  • 8. Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık Yönetici Özeti 1.Bölüm:Neden Suudi Arabistan? Bir Bakışta Suudi Arabistan Suudi Arabistan’da İş Yapma Ortamı 2.Bölüm:Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı Rekabet Alanı Tüketici Ekseni Perakende Ekseni 3.Bölüm:Öneriler
  • 9. Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık SUUDİ ARABİSTAN PAKETLENMİŞ GIDA ÜRÜNLERİ PAZARININ MEVCUT DURUMU Suudi Arabistan’da yaklaşık 52 milyar riyallik (yaklaşık 14 milyar USD) bir paketlenmiş gıda ürünleri pazarı mevcuttur. Değer Bazında Alt Suudi Arabistan Ürün Sektörler Tahmini Büyüme Satışları ( Milyon Riyal) (%) 2010-2015 2009 2010 Şekerli Ürünler 20,5 3,264.5 3,520.5 Unlu Mamüller 19,4 13,992.3 15,110.6 Dondurma 30,8 1,134.3 1,307.8 Süt ve Süt Ürünleri 34,5 11,432.3 12,479.6 Tatlı ve Tuzlu Atıştırmalık ürünler 26,9 1,398.2 1,469.2 Atıştırmalık Çerezler 47 47.5 54.6 Aperatifler 41,8 10.6 12.0 Hazır Yemekler 33,6 33.5 35.8 Çorbalar 32,5 124.2 130.4 Makarna 29,6 225.8 237.7 Noodles 30,9 370.7 394.1 Kaynak: Euromonitor International
  • 10. Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık SUUDİ ARABİSTAN PAKETLENMİŞ GIDA ÜRÜNLERİ PAZARININ MEVCUT DURUMU Değer Bazında Alt Suudi Arabistan Ürün Sektörler Tahmini Satışları ( Milyon Riyal) Büyüme (%) 2010-2015 2009 2010 Konserve Gıdalar 31,3 1,246.7 1,307.4 Dondurulmuş Gıdalar 30,7 900.4 951.9 Kurutulmuş Gıdalar 12,6 6,792.9 7,273.9 Soğutulmuş Gıdalar 48,9 385.3 414.0 Bitkisel ve Hayvansal Yağlar 43,7 3,039.5 3,410.1 Soslar,Baharatlı ve Çeşnili Karışımlar 31,2 1,475.4 1,547.3 Bebek Mamaları 62,3 2,167.4 2,566.3 Sürülebilir Gıdalar 26,3 721.2 785.1 Anlık Atıştırmalık ürünler 21,6 12,304.9 13,344.7 Besleyici Ürünler 29,2 31,514.2 34,454.8 Takviye Gıdalar 32,8 4,201.5 4,423.5 Toplam Paketlenmiş Gıda 27,6 48,008.6 52,210.4 Kaynak: Euromonitor International
  • 11. Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık REKABET ALANI Sektörde yerli ve uluslararası şirketler arasında ciddi bir rekabet vardır. Şirket bazında pazar payları incelendiğinde pazar dağılımının homojen bir şekilde gerçekleştiği söylenebilir. Yerel üreticilerin pazarda hakimiyeti bulunmaktadır. Hakimiyetin başlıca nedenlerinden biri, Al Safi Danone ve Almarai gibi yerel üretici devlerinin geniş üretim kapasitesi nedeniyle ölçek ekonomisinden yararlanarak maliyetlerini çok iyi şekilde kontrol altına alabilmeleridir. Genel olarak yerel markaların başarısının altında yatan etkenlerin ; iyi oturmuş marka isimleri, geniş üretim kapasitesi ve güçlü dağıtım kanalları olduğu düşünülmektedir. Uluslararası markalar daha niş pazarlarda liderlik gösterebilmektedir. Örneğin; Master Foods Middle East FZE şekerleme alanında, Wyeth-Ayerst International bebek maması alanında, Kellogg Co da kahvaltı gevrekleri alanında pazar lideridir. S.Arabistan Pazarındaki En Büyük Oyuncular Almarai Co Ltd Nestlé SA Danone, Groupe Abdul-Kadir Al Muhaidib & Sons Group Mars Inc Savola Group Kraft Foods Inc Saudi Dairy & Foodstuff Co Ltd (SADAFCO)
  • 12. Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık TÜKETİCİ EKSENİ: TÜKETİCİLERİN YAŞAM VE YEMEK YEME ALIŞKANLIKLARI Arap tüketiciler eti, pilavı ve ekmeği çok sevmektedirler. Eskiden alışverişe sadece aile reisi giderken süpermarketlerin ve hipermarketlerin artmasıyla (2009 yılı rakamlarıyla 510 süper ve 148 hipermarket mevcuttur) tüm aile birlikte alışverişe gitme alışkanlığı yayılmaktadır. Online alışveriş ve sadakat kartı kullanımı çok düşüktür. Suudi tüketiciler hazır yemekleri sağlıksız olarak algılamaktadırlar Çalışan Arap kadınların çoğu eğitim sektöründe yer almakta ve mesai saatleri öğleden sonra sona ermektedir. Böylelikle evlerine erken gelip yemek yapmak için yeterli zamana sahip olmaktalar ve bu nedenle hazır yemeklere fazla ilgi göstermemektedirler. Genç tüketiciler klasik Arap kültüründen çok daha farklı bir yaşam tarzına doğru kaymaktadırlar. Batı kaynaklı dizileri izleyen, müzikleri dinleyen, kot pantolon giyen ve fastfood seven bir genç tüketici grubu ortaya çıkmaktadır.
  • 13. Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık TÜKETİCİ EKSENİ: TÜKETİCİLERİN YAŞAM VE YEMEK YEME ALIŞKANLIKLARI Suudi Arabistan nüfusunun %31’i göçmendir. 8.1 milyon göçmenin çok önemli bir çoğunluğu Hindistan, Bangladeş, Pakistan kökenli olup düşük gelirli çalışan bekarlardır. Son yıllarda Suudi Arabistan’da sağlığa verilen önem giderek artmaktadır. Özellikle şeker hastalığı ve obezitenin yükseliş trendi bu önemi pekiştirmektedir. Geçmişte yemekler sadece evde yenirken özellikle eğitimli ve düzenli gelir sahibi olan genç çiftler, çocuklarıyla birlikte dışarıda yemek yeme alışkanlığı edinmişlerdir. Suudi Arabistan çok sıcak olduğu için insanlar alışverişe gece saatlerinde çıkmaktadır ve mağazaların önemli bir kısmı gece 1.00-2.00 sularına kadar açık olmaktadır.
  • 14. Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık KUTU 1 - ARAP DÜNYASI DEĞERLERİ Arap dünyasında başarılı ticari faaliyetler gösterebilmek için Arap tüketicilerin daha yakından tanınmasında büyük fayda vardır. Bu tüketicilerin ise daha yakından tanınabilmesi için onların davranışlarına yön veren Arap değerlerin bilinmesi ve buna göre strateji geliştirilmesi kaçınılmazdır. Arap Değerleri Nelerdir? Saygınlık, onur, ün, cömertlik, kahramanlık, sabır ve dayanıklılık önemli değerleri arasındadır. Araplarda arkadaşlıklara çok fazla değer verilmekte, aile ve akrabaların onuru her şeyin üzerinde tutulmaktadır. Ataerkil ve hiyerarşik aile yapısına sahiptirler. Geniş aile kavramı içerisinde yaşlı üyelere çok daha fazla saygı gösterilmelidir. Misafirperverlik önemli değerleri arasındadır. Görüşmelerde misafire hemen bir içecek sunulacaktır. Teklif misafir tarafından kabul edilmeli ve fincan sağ elle tutulmalıdır. İslam dini kuralları ve normları kutsal ve uyulması gereken yasalar olarak kabul edilmektedir. Arap kültüründe onur konuklarına ve misafirlere çok önem verilmektedir. Misafirin rahat etmesi için ellerinden gelen bütün çaba gösterilecektir. Herkesin doyması için aşırı miktarlarda yiyecek servisi yapılmaktadır.
  • 15. Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık PERAKENDE EKSENİ: DAĞITIM/SATIŞ KANALLARI Modern perakende kanalları paketlenmiş gıda sektörü satışlarının büyümesini tetikleyen en önemli etkenlerdendir. Geniş depolama ve soğutma imkanları, daha çekici ve geniş raf alanları büyük marketlerin cazibesini arttırmaktadır. Paketlenmiş Gıda Tüketimine Yön Veren Büyük Market Zincirleri Mağaza Firma Orjin Markalar Format Sayısı Al-Azizia Panda United (Savola) S.Arabistan Al-Azizia panda Süpermarket 64 Hyper Panda Hipermarket 15 Geant Süpermarket 11 Giant Stores Hipermarket/Süpermarket 19 Toplam:109 Al Othaim Commercial Group S.Arabistan Al Othaim Hipermarket 76 Carrefour MAF Fransa/BAE Carrefour MAF Hipermarket 9 Farm Superstores S.Arabistan Farm Superstores Süpermarket 15 Al Raya Supermarkets S.Arabistan Al Raya Hipermarket/Süpermarket 14 Bin Dawood S.Arabistan Bin Dawood Hipermarket/Süpermarket 13 Danube Hipermarket 8 Toplam:21 Kaynak: Business Monitor International
  • 16. Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık KUTU 2 - SON YILLARDA ARAP DÜNYASININ TÜRKİYE ALGISINI DEĞİŞTİREN OLAYLAR Arap dünyasında uzun yıllardır süren olumsuz Türkiye algısı 2002 yılından itibaren ilişkilerin normalleşmesiyle birlikte gözle görülür bir şekilde olumlu bir hale gelmiştir. Böylelikle ikili ticaret hacmi genişlemiş ve Türkiye bölge ülkelerine ihracatını arttırma fırsatını yakalamıştır. 2000 Arap-İsrail barış sürecinin bozulması ve Filistin sorununun daha da kötüleşmesi Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) Martta ABD ile Irak’ta işbirliği yapmayı reddetme kararı 2003 Amerika’nın Irak’ı işgali, İran’ın bölgesel bir güç olarak ortaya çıkması 2004 Aralıkta Avrupa Birliği (AB) ile üyelik müzakerelerinin başlaması 2009 Türkiye’nin Gazze savaşı konusunda gösterdiği tepki ve son olarak Davos’ta yaşanan olay
  • 17. Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık Yönetici Özeti 1.Bölüm:Neden Suudi Arabistan? Bir Bakışta Suudi Arabistan Suudi Arabistan’da İş Yapma Ortamı 2.Bölüm:Suudi Arabistan Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı Rekabet Alanı Tüketici Ekseni Perakende Ekseni 3.Bölüm:Öneriler
  • 18. Öneriler Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık DÜNYA ÜZERİNDE İKLİM DEĞİŞİKLERİNİN YAŞANMASI TARIMSAL ÜRÜN ÜRETİMİNİ ZORLAŞTIRMIŞTIR Dünya genelinde yakın zamanda gerçekleşen bu sorunları Suudi Arabistan içerisinde yer aldığı coğrafya nedeniyle uzun zamandır yaşamaktadır. Zira ülkenin tarımsal hammadde üretme sorunları nedeniyle gıda üreticilerinin yüksek oranda dışarıya bağımlı oldukları bilinmektedir. Bu nedenle Türk “paketlenmiş gıda” ürün grubu ihracatçılarının Suudi Arabistan pazarına başarılı ve sürdürülebilir ihracat yapabilmeleri için Türkiye’nin güçlü üreticisi olduğu ham maddelerden yola çıkarak ürün geliştirme ve üretim planlama çalışmaları yapmaları önerilmektedir. Buğday, Mısır ve Soya Fasülyesi Fiyat Değişimleri (1990-2010) Buğday Mısır Soya Fasülyesi
  • 19. Öneriler Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık SUUDİ ARABİSTAN ÜLKE NÜFUSU 2030’A KADAR İSTİKRARLI BİR ŞEKİLDE BÜYÜYECEKTİR Fakat bunun yanında özellikle de doğum oranın aynı hızda artmaması nedeniyle 50 yaş üstü nüfusta çok ciddi bir yoğunlaşma beklenmektedir. Artan nüfus ve yaşlanma Suudi Arabistan paketlenmiş gıda tüketim eğilimlerini “sağlıklı”, “doğal” ve “hafif” konseptleri üzerine oturtması beklenmekte ve Türk ihracatçıların ürün karmalarını bu alanlarda yoğunlaştırmaları tavsiye edilmektedir. Suudi Arabistan 2010-2030 Nüfus Değişimi (000) Düşük Varyans Orta Varyans Yüksek Varyans Yıl Durumundaki Nüfus Durumundaki Nüfus Durumundaki Nüfus 2010 27 448 27 448 27 448 2015 30 250 30 538 30 827 2020 32 717 33 535 34 353 2025 34 713 36 226 37 739 2030 36 263 38 481 40 702
  • 20. Öneriler Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık YATIRIM MI İHRACAT MI? Suudi Arabistan’a gelen doğrudan yabancı yatırımların en önemli iki kalemi Bütün Arap ülkelerini 2011 başından beri etkileyen petrokimya sektörü ve alt yapı “Arap Baharı”nın Suudi Arabistan’ın siyasi durumunu da projeleridir. Ülkede tarımsal yakın gelecekte şekillendirebilme etkisi yüksektir. altyapı ve ürün yetiştirmenin zayıf olması ve sanayileşmenin yeterince gelişmemesinden dolayı son Suudi Arabistan’da yüzyıldır süren diktatoryal rejimin kullanıcıya yönelik otoritesinin zayıflayacağı ve demokratik uygulamaların paketlenmiş gıda ürünleri için Suudi Arabistan siyaset dünyasını etkileyebileceği açıktır. kota konusu ayrı tutulduğunda Suudi Arabistan’da gıda yatırımı Mevcut kralın yaşlı ve sağlık sorunları bulunmasının yapmaktansa ihracat kanalıyla yanında, ardında bekleyen 5 ailenin çekişmesine sahne kısa ve orta vadeli çözüm olacak olan hakimiyet mücadelesinin de ülkenin siyasi yolları geliştirilmesi Türk gıda istikrarını ciddi bir şekilde tehdit ettiği açıktır. üreticileri için daha iyi bir seçenek olarak gözükmektedir.
  • 21. Öneriler Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık SUUDLU TÜKETİCİLERİN GIDA HARCAMALARININ YAKLAŞIK %28’İ ET ÜRÜNLERİNDE GERÇEKLEŞMEKTEDİR. Arap kültüründe misafire sunulacak en güzel ikram et ürünleri olarak kabul edilmektedir. Fakat çoğunluğu dana etine dayanan Türk et ürünlerinin pazarda çok fazla şansı yoktur. Buradan yola çıkarak et yemeklerinde kullanılabilecek soslar, baharatlı ve çeşnili karışımların bölge insanının damak tadına uygun düzenlemelerle birlikte sunulması bir fırsat pazarı oluşturabilir. Gıda Harcamaları Dağılımı (2009 Sabit Değerleriyle - Milyon Riyal) Toplam Gıda Harcamaları Harcama Değeri (Milyon Riyal) İçindeki Payı(%) Ekmek ve Tahıl ürünleri 11320 13 Et 24087 28 Balık ve Deniz Ürünleri 7009 8 Süt,Peynir ve Yumurta 2179 2 Yağlar 2143 3 Meyve 3592 4 Sebze 8007 9 Şeker ve Şekerli Ürünler 5770 7 Diğer Gıdalar 22142 26 Toplam 86250 100 Kaynak: Euromonitor International
  • 22. Öneriler Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık MEKAN TEMELLİ FİYATLAMA ZAMAN TEMELLİ FİYATLAMADAN DAHA ÖNEMLİ Eğer zaman temelli bir strateji uygulanacaksa dikkat edilmesi gereken iki nokta vardır. Birincisi hac dönemi en fazla hac turistinin ülkeye geldiği dönemdir. Fakat Hac turistlerinin vizeleri sadece Mekke-Medine ve Cidde içerisinde geçerlidir ve bu bölgenin dışına giriş çıkışları yasaktır. Bu yüzden burada üç şehrin özellikleri ve çoğunluklu nüfusun da yabancı olduğu dikkate alınarak yabancılara yönelik bir strateji uygulanmalıdır 2006-2010 Hac Turizmiyle Suudi Arabistan’a Gelen Turist Sayısı Yıl Yerli Turist (Hacı) Yabancı Turist (Hacı) Toplam 2006 724229 1654407 2378636 2007 746511 1707814 2454325 2008 679008 1729841 2408849 2009 699313 1613965 2313278 2010 989798 1799601 2789399 Kaynak: Suudi Arabistan Krallığı Ekonomi ve Planlama Bakanlığı İstatistik ve Enformasyon Ana Departmanı Diğer önemli bir zaman dilimi ise Ramazan ayıdır. Bu ayda hac turistlerinin giriş izni olmadığı bölgelerden en önemli iki şehir Riyad ve Dammam dikkate alınmalıdır. Burada ise sadece iş vizesiyle turist gelebildiği için planlama suudlu tüketicilere göre yapılmalıdır.
  • 23. Öneriler Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık SUUDİ ARABİSTAN ŞEHİR YAPISI Suudi Arabistan’da büyükşehirler arasındaki mesafeler çok fazla ve çöl etkisindedir. Ayrıca büyükşehirler arasında büyük ölçekli başka yerleşim birimleri de bulunmamaktadır. Bu nedenle Suudi Arabistan’a ihracat yapmayı planlayan Türk girişimcilerinin bu faktörü dikkate alarak, daha şehir odaklı çalışmaları faydalı olacaktır. Ürün ve fiyat konumlandırmalarında, yoğunlaşacakları şehri öncelikli olarak belirleyerek ilerlemelidirler. En Önemli Şehirlerin Nüfusları (000) Şehirler Arası Uzaklıklar Şehirler 2010 2020 2030 Mesafe (Km) Seyir süresi Riyad 4,848 5,809 7,482 Riyad-Cidde 962 8 saat 58 dk. Cidde 3,234 3,868 4,67 Riyad -Mekke 873 8 saat 5 dk. Mekke 1,484 1,789 2,119 Mekke-Medine 434 4 saat 1 dk. Cidde-Mekke 83 54 dk. Medine 1,104 1,351 1,741 Cidde-Medine 408 3 saat 49 dk. Dammam 902 1,109 1,448 Riyad-Dammam 415 3 saat 54 dk. Kaynak: UN,World Urbanization Prospects: The 2009 Revision
  • 24. Öneriler Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık TÜRKİYE’NİN REKABETTEKİ BÜYÜK AVANTAJI: İSLAMİ PAZARLAMA Paketlenmiş Gıda Ürünlerinin İslam Dini İçindeki Konumu Türkiye , halkının büyük bir çoğunluğunun müslüman olmasından dolayı İslam dini düşüncelerinin ve kurallarının insan hayatına, yaşam stiline, yemek yeme tarzına ne tür etkiler yapabildiğini herhangi bir pazar araştırması öncesinde de empatik duygularla kavrayabilir ve hızlı bir şekilde ürün geliştirme, pazarlama çalışması gibi pazara giriş ve derinleşme için stratejik faaliyetler kapsamında dünya devleri ile rekabet edebilirler. Bu nedenle Türk üreticiler Suudi Arabistanlı tüketicilerin kültürel özellikleriyle İslam dininin kendine has çizgilerini birleştirerek yenilikçi ürünler çıkarmalı, pazara bu doğrultuda kendi markalarıyla girmeyi düşünmelidirler. Seçilmiş Ülkelerde Müslüman Nüfus Müslüman Nüfusun Ülke Müslüman Nüfus Toplam Ülke Nüfusuna Oranı (%) Endonezya 202,867,000 88,2 Mısır 78,513,000 94,6 Nijerya 78,056,000 50,4 Türkiye 73,619,000 98 Suudi Arabistan 24,949,000 97 Malezya 16,581,000 60,4 Ürdün 6,202,000 98,2 Kaynak: Handbook of Islamic Banking, s. 403 Kaynak: Pew Research 2009
  • 25. Öneriler Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık ORTA VADEDE PAZARIN BÜYÜME ORANLARI DİKKATE ALINMALI Önümüzdeki 4 yıllık dönemde Suudi Arabistan paketlenmiş gıda sektöründe en fazla büyüme beklenen ürün grupları; bebek mamaları, Soğutulmuş Gıdalar ve Atıştırmalık Çerezlerdir. Bu beklentiler ışığında Türkiye paketlenmiş gıda ürünleri sektöründeki oyuncuların Türkiye pazarında küçülen ve Suudi Arabistan pazarında büyüyen alt sektörleri dikkate alarak alt ürün grubu yoğunlaşmalarına gitmelerinin yararlı olacağı sonucu çıkarılabilir. Paketlenmiş Gıda Ürünleri Pazarı 2010-2015 Değer Bazında Tahmini Büyüme (%) Türkiye % Suudi Arabistan % Dondurma 3,5 Bebek Mamaları 62,3 Bitkisel ve Hayvansal Yağlar 2,5 Soğutulmuş Gıdalar 48,9 Besleyici Ürünler -0,7 Atıştırmalık Çerezler 47 Bebek Mamaları -3 Bitkisel ve Hayvansal Yağlar 43,7 Unlu Mamüller -6,6 Aperatifler 41,8 Dondurulmuş Gıdalar -14,5 Süt ve Süt Ürünleri 34,5 Makarna -21,5 Hazır Yemekler 33,6 Kaynak: Euromonitor International
  • 26. Öneriler Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık KUTU 3 - PAKETLENMİŞ GIDA ÜRETİCİLERİ DİZİ YAPIMCILARIYLA İŞ BİRLİĞİ YAPABİLİR Bölgede Türk dizileri ve oyuncuları çok yakından takip edilmekte ve tüketiciler üzerinde çok yönlendirici bir etkiye sahiptirler. Paketlenmiş gıda ürünleri sektörü de bu popülariteden faydalanarak Suudi Arabistan’a gerçekleştirdiği ihracatı ciddi bir şekilde artırabilir. Özellikle Ortadoğu ve Suudi Arabistan’da ilgi çekebilecek projelerde daha yapım aşamasındayken yapımcı şirketlerle irtibata geçerek proje boyunca sponsorluk desteği sağlanarak Türk paketlenmiş gıda ürünlerinin tüketimini artıracak şekilde senaryo ve karakterlere yön verilmesi sağlanabilir. En Fazla Takip Edilen Türk Dizileri ve Oyuncuları Necati Şaşmaz Kıvanç Tatlıtuğ Tuğba Büyüküstün Gümüş Beren Saat Ihlamurlar Altında Haber başlıkları Kıvanç Tatlıtuğ • Türk dizileri Arap turist sayısını artırdı Gönülçelen • Türk dizileri Arap kadına hayvanlarını Tuğba Büyüküstün sattırdı Kurtlar Vadisi • Türk dizileri Arabistan`ı karıştırdı Necati Şaşmaz Aşk-ı Memnu • Suudi Arabistan'da Türk dizileri için baskın!
  • 27. Öneriler Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık PAKETLENMİŞ GIDA ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNÜ PETROL GELİRLERİ YÖNLENDİRECEK Ham petrole olan talebin arzdan daha da fazla gelişeceği beklenmekte, fakat buna rağmen petrolün geleceği ve buna bağlı olarak Suudi Arabistan’ın petrol gelirleri hakkında uzun vadede net tahminler yapılamamaktadır. Petrol gelirlerine sıkı sıkıya bağlı olan Suudi Arabistan paketlenmiş gıda ürünlerinin geleceği hakkında da bu nedenle çok uzun vadeli tahminler geliştirmek güçleşmektedir. Bu nedenle Suudi Arabistan’a paketlenmiş gıda ürünü ihraç edecek Türk firmalarının petrol fiyatlarının değişimlerini yakından takip etmeleri önerilmektedir. Dünya Petrol Arz ve Talep Tahmini 2010-2030 (mb/d) 2010 2015 2020 2025 2030 Dünya Petrol Talebi 85,50 91,00 96,20 100,90 105,50 OPEC Harici Petrol Arzı 51,90 53,90 55,70 56,60 57,50 OPEC Petrol Arzı 29,30 30,80 33,20 36,00 38,70 Kaynak: OPEC, World Oil Outlook 2010
  • 28. İletişim Paketlenmiş Gıda – Suudi Arabistan © İşbahar Danışmanlık DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN Vali Konağı Cad. Hacı Mansur Sk. Aycibin Pasajı No:5/61 Nişantaşı / İstanbul - Türkiye Tel: 0212 234 34 31 iletisim@isbahar.com www.isbahar.com