Oop 0

Lập trình hướng đối tượng
Object-oriented Programming

Giảng viên: Nguyễn Thị Minh Huyền
nguyenthiminhhuyen@hus.edu.vn
Đỗ Thanh Hà
dothanhha@hus.edu.vn
OOP -
2009-2010 http://mim.hus.edu.vn/elearning 1

Môn học OOP
 2 tín chỉ: 30 tiết
 Nghe giảng lý thuyết trên lớp: 15t
 Thực hành tại phòng máy: 12t x 2
 Tự học: 3t
 Đề cương môn học

2009-2010 OOP - http://mim.hus.edu.vn/elearning 2

Tổ chức học tập
 Giờ lí thuyết + thực hành: Phòng máy B (502-T5)
 Lịch học: Chiều thứ Hai hàng tuần, một số buổi sáng
thứ Tư (xem lịch cụ thể kèm theo)
 Ghép nhóm 2-3 người: lên danh sách (cuối giờ)
 Bài tập thực hành:
 Chuẩn bị chương trình ở nhà
 Phân tích, chữa bài tập, chạy chương trình tại phòng máy
 Kiểm tra kiến thức:
 Kiểm tra thường xuyên (bài tập về nhà theo nhóm 2 người)
 Kiểm tra giữa kì
 Bài tập lớn (nhóm 4-5 người) + trả lời câu hỏi trên giấy


Nhập môn
 Giới thiệu
 Các khái niệm cơ bản của lập trình
hướng đối tượng
 Giới thiệu ngôn ngữ lập trình Java


Giới thiệu (1)
 Công nghệ phần mềm (software engineering):
 Đặc tả yêu cầu (requirements): làm gì?
 Phân tích (analysis): làm thế nào?
 Thiết kế (design): tổ chức ra sao?
 Lập trình (coding): viết mã chương trình
 Dò lỗi (debugging): sửa lỗi
 Kiểm tra (testing): đảm bảo chương trình chạy đúng
 Phân phối (deployment): đưa vào sử dụng
 Bảo trì (maintenance): tiếp tục hoàn thiện, phát triển, giữ
phần mềm hoạt động


Giới thiệu (2)
 Phân loại ngôn ngữ lập trình:
 Ngôn ngữ máy, hợp ngữ
 Ngôn ngữ lập trình bậc cao
 Lập trình thủ tục: Pascal, C, v.v.
 Lập trình hàm: Lisp, CML, v.v.
 Lập trình mô tả (lôgic): Prolog, v.v.
 Lập trình hướng đối tượng: C++, Java, C# v.v.


Giới thiệu (3)
 Lập trình hướng đối tượng:
 Ý tưởng: Mô hình hóa các thực thể thành các đối
tượng độc lập, có thể tương tác bằng cách trao đổi
thông báo cho nhau
 Lịch sử:
 1967: ngôn ngữ Simula triển khai khái niệm lớp (class)
 1976: ngôn ngữ Smalltalk triển khai khái niệm đóng gói,
thừa kế, đa hình – các khái niệm cơ bản của lập trình hướng
đối tượng
 Các ngôn ngữ khác: C++, Objective-C, Eiffel, Java, C#,
Visual Basic.NET, Python, Ruby, v.v.


Nhập môn
 Giới thiệu


Đối tượng (object)
 Biểu diễn trừu tượng của các thực thể (vật thể
hay phi vật thể)
 Mô tả đối tượng:
 Thuộc tính (attribute): mô tả đặc điểm đối tượng
 Phương thức, còn gọi là hàm thành viên (method,
member function): mô tả các hành vi có thể của đối
tượng
 Lập trình: thuộc tính – biến, phương thức – hàm
 Tập hợp giá trị hiện thời của các thuộc tính: trạng
thái của đối tượng


Chương trình hướng đối tượng

Object Object communication

Function 1 Function 2
Object 1 Message

Function Function
6
DATA 3 Object 3

Function 5 Function 4 Object 2


Đối tượng – Ví dụ (1)
 Ô tô
 Thuộc tính:
 Biển số
 Loại xe
 Màu sơn
 ...
 Phương thức:
 Tăng tốc độ
 Bóp còi
 ...


Đối tượng – Ví dụ (2)
 Mô tả một điểm trong mặt phẳng tọa
độ Oxy
 Thuộc tính: x, y (tung độ, hoành độ)
 Hành vi của các đối tượng điểm:
 setX(m), setY(n)
 getX(), getY()
 printXY()


Đặc điểm LT hướng đối tượng
 Chương trình hướng đối tượng:
 Mô tả các đối tượng (thuộc tính, phương
thức)
 Chương trình chính: tạo các đối tượng, gửi
thông báo yêu cầu thực hiện các hành vi nào
đó (gọi hàm)


 Trừu tượng dữ liệu (abstraction): chương trình chỉ quan
tâm đến các đặc tính của đối tượng (gồm có gì, làm gì),
bỏ qua các tiểu tiết (làm như thế nào).
 Đóng gói dữ liệu (encapsulation): Cơ chế đảm bảo môi
trường bên ngoài chỉ có thể tác động vào đối tượng
thông qua các dịch vụ (phương thức) cho bởi người viết
mã chương trình => tính toàn vẹn dữ liệu
 Tính đa hình (polymorphism): cùng một thông báo, mỗi
đối tượng “phản ứng” khác nhau
 Kế thừa (inheritance): Cho phép đối tượng này lấy lại
(kế thừa) những đặc tính sẵn có của đối tượng khác


 Hệ quả:
 Người sử dụng chỉ cần biết đặc tả của đối
tượng
 Thay đổi mã bên trong đối tượng không ảnh
hưởng gì đến chương trình bên ngoài sử
dụng đối tượng
 Ưu điểm: tính tái sử dụng cao, tăng năng
suất, đơn giản hóa độ phức tạp khi bảo
trì/mở rộng phần mềm


Lớp
 Lớp (class): cấu trúc (“kiểu dữ liệu”) của đối
tượng. Mỗi đối tượng sinh ra nhờ việc thực thể
hóa (instanciation) một lớp.
 Thuộc tính: dữ liệu biểu diễn trạng thái đối tượng
 Phương thức (hàm): thao tác áp dụng được cho các
đối tượng. Đặc biệt:
 hàm dựng (constructor) – cài đặt giá trị ban đầu, đăng kí bộ
nhớ, v.v.,
 hàm hủy (destructor) – thực hiện các thao tác cần thiết khi
hủy bỏ 1 đối tượng


Đóng gói dữ liệu
 Định nghĩa các mức truy cập khác nhau
tới các thuộc tính/phương thức của một
đối tượng:
 Công khai (public): biến/hàm truy cập được
từ tất cả các lớp khác
 Bảo vệ (protected): biến/hàm chỉ truy cập
được trong nội bộ hoặc các lớp con của nó
 Riêng (private): biến/hàm chỉ có thể truy cập
được trong nội bộ lớp


Kế thừa
 Tạo một lớp mới (lớp con - subclass) từ
một lớp đã có (lớp cha – parent class)
 Lớp mới kế thừa tất cả các thuộc
tính/phương thức của lớp cha
 Có thể bổ sung các thuộc tính/phương thức
mới
 Ví dụ: Lớp “xe tải” kế thừa từ lớp “ô tô”
 Một số ngôn ngữ cho phép kế thừa bội
(vd: C++)

Đa hình
 Các loại đa hình:
 Tải bội (overloading): cùng một tên hàm, chức năng
tương tự nhưng bản chất thực hiện khác nhau (ví dụ:
phép cộng - số, xâu).
 Định nghĩa chồng (overriding): Cho phép định nghĩa
lại hàm thuộc lớp cha thành hàm mới trong lớp con
(ví dụ: định nghĩa hàm di chuyển cho các lớp con
của lớp Quân Cờ)
 Tham biến (template): cùng một tên hàm trong một
lớp, nhưng số lượng tham biến khác nhau hoặc kiểu
các tham biến khác nhau.


Nhập môn
 Giới thiệu


Phân loại ngôn ngữ lập trình
 Biên dịch hoàn toàn ra mã máy (C++,
Eiffel, v.v.): hiệu năng cao hơn
 Biên dịch ra mã byte chạy bởi máy ảo
(Smalltalk, Java, v.v.): chương trình ổn
định, chạy trong mọi môi trường
 Thông dịch hoặc ngôn ngữ script (Ruby,
Python, JavaScript, v.v.)


Ngôn ngữ thực hành: Java
 Phiên bản: J2SE 5.0 (JDK 5.0)
 http://java.sun.com


Java – tổng quan (1)
 Lịch sử:
 Do hãng Sun Microsystems triển khai năm 1991
 Dự án Green: chế tạo điều khiển từ xa vạn năng chứa hệ điều
hành có thể điều khiển toàn bộ các đồ điện tử trong nhà
 Cần một ngôn ngữ lập trình tích hợp trong các đồ điện tử gia dụng
để điều khiển và cho phép chúng tương tác/trao đổi với nhau:
ngôn ngữ hướng đối tượng
 C++: phức tạp, kém tính mang được (portable)
 James Gosling: định nghĩa ngôn ngữ lập trình mới mang tên Oak,
sau đổi tên là Java: cơ bản dựa trên C++, chương trình đơn
giản/gọn nhẹ hơn, có tính mang được
 Java được đánh giá là thích hợp cho web: chương trình nhỏ
gọn, chạy trên mọi máy
 1994: Trình duyệt HotJava cho phép chạy Java applets. Từ cuối
1995: Java phát triển mạnh với sự hỗ trợ của Netscape

 So sánh Java và C++:
 Cú pháp Java gần như C++
 Java không có các đặc tính phức tạp (dễ gây lỗi lập
trình) của C++:
 Không dùng con trỏ
 Không dùng thừa kế bội
 Giải phóng bộ nhớ tự động
 Kiểu xâu kí tự và mảng được tích hợp trong ngôn ngữ
 Java chạy chậm hơn C++ (đổi lại tính mang được)
 Các phiên bản của Java:
 1.0, 1.1, v.v., 1.5 (Java 5), 1.6 (Java 6)


 Chương trình Java:
 Biên dịch: tệp mã nguồn ASCII (*.java) => tệp mã
bytecode (*.class)
 Chạy chương trình: máy ảo Java (JVM: Java Virtual
Machine)
 Ứng dụng (application) và ứng dụng con
(applet):
 Ứng dụng: chương trình thông thường chạy trên máy
 Ứng dụng con nhúng vào trình duyệt Internet: có
tính năng giới hạn (để đảm bảo tính an toàn) dùng
cho ứng dụng web


 Phát triển phần mềm bằng Java:
 Bộ công cụ hỗ trợ JDK (Java Development Kit), miễn
phí
 javac: trình biên dịch (*.java -> *.class)
 java: máy ảo thực hiện ứng dụng
 appletviewer: máy ảo thực hiện applet
 jdb: debugger
 javap: trình dịch ngược (*.class -> *.java)
 javadoc: bộ sinh tài liệu chương trình
 jar: trình nén các tệp bytecode
 Các phiên bản của JDK: phiên bản Java + môi
trường (Windows, Linux, Unix) – jdk1.6


Tài liệu tham khảo
 Học liệu: BigJava
http://www.horstmann.com/bigjava2.html
 Giáo trình Lập trình Java
(laptrinh_java.pdf)


Phần tiếp theo...
 Học liệu: BigJava
http://www.horstmann.com/bigjava2.html
 27 chương
 Tự đọc các chương: 5, 10, 12, 14, 16,
18, 19, 24, 25, 26, 27


Oop 0

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (20)

En vedette

En vedette (10)

Similaire à Oop 0

Similaire à Oop 0 (20)

Plus de Thai Hoc Vu

Plus de Thai Hoc Vu (9)

Dernier

Dernier (20)

Oop 0