Değerli WM Dergi okuyucuları, dopdolu bir içeriğe sahip olan 11. sayımız ile karşınızda olmaktan mutluluk duyuyoruz. Bu ay aramıza dahil olan yeni yazarlarımız ile çok daha fazla konuya yer veriyoruz ve sizlere zengin bir makale içeriği sunuyoruz. Bu ay, BursadaBugün genel yayın yönetmeni ve yazı işleri müdürü; Barbaros Koçanalı ile BursadaBugün, online basın ve yayıncılık üzerine bir röportaj gerçekleştirdik ve BursadaBugün’ün gelecek planlarına da değindik.

3. 3

4. İNDEX
YAŞANAN ALAN ADI KITLIĞI
Alan adı alırken, en sık
karşılaşılan sıkıntılardan biri
BLOGUNUZA YAZACAK KONU
MU BULAMIYORSUNUZ?
M.Burak İşçi’nin özel makalesi
PHP Mİ, ASP Mİ?
İbrahim Hızlıoğlu’nun özel
makalesi
YENİ HTML5 VE KULLANIM
ALANLARI
Yunus Başşahan’ın özel makalesi
BARBAROS KOÇANALI - ÖZEL
RÖPORTAJ
BursadaBugün özel röportaj
İÇERİK LİNKLEME VE SEO
Kaan Gülten’in özel makalesi
DERİNLEMESİNE DNS
Sertaç Bayır’ın özel makalesi
NİSAN 2013
WM Dergi içeriğinden öne çıkan başlıklar
6
24
26
28
30
42
44
NEDEN WORDPRESS?
Oğuzhan Temiz’in özel makalesi 52
62
PHP FUSİON NEDİR?
Atakan Türk’ün özel makalesi

5. GENEL YAYIN YÖNETMENİ
Emin Doğu
emindogu@wmdergi.com
Twitter : /emindogu
GRAFİK & DÜZENLEME
Merve Odabaşı
merveodabasi@wmdergi.com
İÇERİK SORUMLUSU
Erdal Tuna
erdaltuna@wmdergi.com
YAZARLAR
İbrahim Hızlıoğlu
ibrahimhizlioglu@wmdergi.com
Mehmet Burak İşçi
mbisci@wmdergi.com
Yunus Başşahan
ybassahan@wmdergi.com
Oğuzhan Temiz
otemiz@wmdergi.com
Atakan Türk
aturk@wmdergi.com
Sertaç Bayır
sertac@isimtescil.net
Kaan Gülten
kaangulten@webtures.com
İLETİŞİM & RÖPORTAJ
info@wmdergi.com
REKLAM & KAMPANYA
reklam@wmdergi.com
www.wmdergi.com
WM DERGİ
Değerli WM Dergi okuyucuları, dopdolu bir
içeriğe sahip olan 11. sayımız ile karşınızda
olmaktan mutluluk duyuyoruz.
Bu ay aramıza dahil olan yeni yazarlarımız ile
çok daha fazla konuya yer veriyoruz ve sizlere
zengin bir makale içeriği sunuyoruz.
Bu ay, BursadaBugün genel yayın yönetmeni
ve yazı işleri müdürü; Barbaros Koçanalı ile
BursadaBugün, online basın ve yayıncılık
üzerine bir röportaj gerçekleştirdik ve
BursadaBugün’ün gelecek planlarına
da değindik.
Ayrıca sizlerden yoğun ilgi gören,
Mehmet Burak İşçi’nin WordPress
konulu yepyeni makalelerini de bu
sayımızda yer vermeye devam ediyoruz.
BuayaramızayenikatılanYunusBaşşahan’ın
HTML 5 konulu makalesini ve Atakan
Türk’ün PHP Fusion konulu makalesini
okuyabilirsiniz.
Ayrıca siz de WM Dergi’de yazar
olmak isterseniz veya makalelerinizin
yayınlanmasını isterseniz; blog.wmdergi.
com adresindeki başvuru formunu
doldurabilirsiniz.
Bizi izlemeye devam edin...
Teşekkürler...
Emin Doğu
Genel Yayın Yönetmeni
DAHA FAZLA KONUVE KONUKYAZAR
5

6. 6
Yaşanan alan adı kıtlığı
Bir web projesi
planlıyorsunuz ve bu konuda
çalışmalar yürütüyorsunuz.
Tabii bu çalışmalar arasında
en önemli olanlardan biri de
alan adınız.
Ancak o da ne, projenize
uygun alan adı dolu,
araştırıyorsunuz satılık
da değil, mevcut bir yayın
da yok ama dolu.Sonra
başlıyorsunuz alan adı
türetmeye, asıl aklınızdaki
projenizi en doğru ve
direk ifade eden alan adını
alamadığınız için türevlerini
denemeye başlıyorsunuz her
ne kadar sizi mutlu etmese
ve ilk andaki gibi sade ve
net olsa da.Ama o türevler
de dolu...Moraliniz ve
sinirleriniz bozuluyor doğal
olarak.
Siz bir konuda proje
üreterek bunu hayata
geçirecekken alan adını
alamıyorsunuzama herhangi
bir proje üretmeyen, mevcut
yayını olmayan bir şekilde
o alan adı ve türevleri daha
önceden alınmış ve öylece
boş boş duruyor.Bu durum
karşısında yaşadığınız
gerginlik sonrası alan
adı sahibi ile iletişime
geçmeyi düşünüyorsunuz.
Madem aktif olarak
değerlendirilmiyor ben satın
almayı talep edeyim ve bu
alan adı ile işimi yapayım
diyorsunuz.Ancak alan adı
sahibi ile iletişime geçmeniz
sonrası ilgili alan adı onun
gözünde bir anda değere
biniyor, ee ne de olsa biri
satın almak istemiş, bu da o
alan adını kıymete bindirir
doğal olarak.İletişime
geçtikten sonra ikinci bir
şok yaşamaya hazır mısınız?
Değilseniz kendinizi buna
hazırlamanızı tavsiye ederim.
Emin DOĞU
Webmaster Dergi
Genel Yayın Yönetmeni
Twitter: /emindogu
emindogu@wmdergi.com

7. 7
Çünkü benim ve birçok
sektörden tanıtığımın başına
gelmiş olan durum sizin de
başınıza gelebilir.Alan adını
aktif olarak kullanmayan
sahibi, sizin satın alma
talebinize öyle bir rakam
ile dönüş yapar ki yok artık
dersiniz...Projeyi, adını
veya planlarınızı tamamen
değiştirmek daha akıl karı
gelir o anda...
Ben, tematik özelliği
olmayan ve öyle yemek.
com gibi çok da jenerik
olmadığı halde sırf aktif
olarak kullanmıyorsanız ben
alayım da projemi hayata
geçireyim talebi sonrası o
örnek verdiğim tematik alan
adları seviyesinde 100.000
TL’lere varan ödeme talepleri
olduğunu biliyorum.
İşte o anda hangimiz
isyan etmedi? Yapacağı proje
ile ilgili hevesi kırılmadı veya
karamsarlığa kapılmadı?
Alan adı ticareti sebebiyle
ve özellikle Godaddy gibi
yabandı alan adı kayıt
şirketlerinin sık sık yaptığı
1$,2$ gibi fiyat kampanyaları
sebebiyle öylesine alınan
bir çok alan adı mevcut ve
bunların bir çoğu hedeflenen
satış rakamları elde
edilememesiveyaoalanadını
değerlendirebilecek projenin
yapılamaması sebebiyle öyle
boş boş duruyorlar.
Bazen öyle seviyelere
gelebiliyorkibudurum,almak
istediğiniz alan adının dolu
olmasını geçtim, artık saçma
veya anlamsız denebilecek
seviyelere varan türevlerinin
de ve hatta .com dışında
.net ve .org uzantılarının
dahi kayıt edildiğini
görebiliyor ve ayrıca bir şok
daha yaşayabiliyorsunuz.
Bu durumda eğer ciddi
bir yatırım gücünüz yok
ise bazen ya mecburen
.co, .in gibi diğer alan adı
uzantılarına kayıyorsunuz
ya da projenizin adını tekrar
gözden geçirerek değişiklik
yapmayı düşünmeye
başlıyorsunuz.
Günümüzde alan adları ve
özellikle kısa alan adlarında
yaşanan tükenme ile birlikte
bir de bu durum eklenince ne
kadar çok gereksiz harcama
ile işe yaramayacağı halde
alınmış alan adları olduğu
göze çarpıyor ve bu durum
bazen bahsettiğim konularda
üzücü ve sinir bozucu
boyutlara gelebiliyor.
Peki ne yapmalıyız da
bunun önüne geçmeliyiz?
Öncelikle ihtiyacımız
olmayan veya proje hayata
geçirmeyeceğimiz, işimize
yaramayacak alan adlarını
boşu boşuna almamalıyız.
Tabii bu yanlış anlaşılmasın,
alan adı ticareti için
alınabilecek gerçekten güzel
ve iyi gelir getirebilecek alan
adlarından bahsetmiyorum.
Hani 5 TL‘ye alıp da 100 TL
etmeyecek bir alan adını
yanlış öngörü ve harcamalar
ile 1 yıl gereksiz yere bloke
etmenin mantığı olduğunu
açıkçası düşünmüyorum.
Alan adı ticaretinde dikkat
edilmesi gereken konular ve
tercihlerin nasıl yapılması
gerektiği genelde zaman
içerisinde oluşan tecrübe
ile gelişmektedir ancak yine
de alan adı alımlarında bir
kere daha düşünmenizi ve
kendinize; “bu alan adını
ne yapacağım” sorusunu
sormanızı tavsiye ediyorum.
Çünkü birçoğuna ne bir
site kuruluyor ne de 10 TL’ye
dahi satılabiliyor.1 yıl sonra
süresi dolup düştüğünce
geride gereksiz yapılmış
harcamalar kalıyor.

8. 8
MaestroPanel’in“Kaç Kişiyi Plesk’ten Kurtadık”projesi
İkinci sayımızda
MaestroPanel hakkında,
geliştiricisi Oğuzhan Yılmaz
ile yaptığımız röportajı
yayınlamıştık.Ö dönemden
bu yana çalışmalarını takip
ettiğimiz MaestroPanel’in
yenibirwebsitesiyayınagirdi.
kackisiyiplesktenkurtar
dik.com alan adı ile yayın
yapan web sitesinde, Plesk
panel’den MaestroPanel’e
geçiş yapan kişi ve kurumları
yayınlıyorlar.Bu makaleyi
hazırlarken mevcut sayı
59 kişiydi.Plesk paneli terk
ederek MaestroPanel’e
geçenler arasında ciddi
boyutta kurumlar da mevcut.
Bunlar: Türk Ekonomi
Bankası, Ordu Üniversitesi,
Final Dergisi Dershaneleri,
Net-Sis İnternet Hizmetleri,
Kale Hosting, İnteger Yazılım
vb.
Kaç kişiyi pleskten
kurtardık isimli web
sitelerinde kurtardıkları
kişi ve kurumların neden
plesk paneli terkettikleri
konusunda kısa bilgiler de
yer alıyor.Buna birkaç örnek
verecek olursak;
Türk Ekonomi Bankası
Kullandıkları panelde
güvenlik açıkları çıkınca özel
bir MaestroPanel sürümü ile
kurtardık
Final Dergisi Dershaneleri
Son yaptığımız çalışma
sonucu çok komplike
sitelerini MaestroPanel’e göç
ettirerek kurtardık.
Ordu Üniversitesi
Yerli malı, yurdun malı
herkes onu kullanmalı
mantığını her zaman
benimseyen üniversitemizi
de kurtardık.
Siz de kurtarılmak
istiyorsanız “Bizi de Kurtar”
butonu ile ulaşabilirsiniz.

9. 9
Genç yeteneklerin
ülkemizin benzersiz doğal
güzelliklerini anlatan veya
tarihi ve turistik yerlerini
konu alan Doodle’larını
tasarlayarak yarışmaya
katılabildiği yarışmada son
başvuru tarihi 1 Nisan 2013.
Milli Eğitim Bakanlığı ve
Kültür ve Turizm Bakanlığı
destekliyarışmadaDoodle’lar
1-4ve5-8.Sınıflarolmaküzere
iki ayrı grup kategorisinde
değerlendirilecek.
“Türkiye’nin Harikaları”
temasıylaülkemizinbenzersiz
doğal güzellikleri ile tarihi
ve turistik yerlerini anlatan
en iyi Doodle’ın sahibi olan
öğrenci 10.000 TL tutarında
burs almaya hak kazanırken,
öğrencinin okuluna da
15.000 TL değerinde ayni
teknoloji teşviği sağlanacak.
Siz de Doodle’ınızı
bir gün boyunca google.
com.tr sayfasında görmek
istiyorsanız yarışma ile ilgili
detaylı bilgi için www.google.
com.tr/doodle4google
adresini tıklayın.
Google,“Türkiye’nin Harikaları”logo tasarım yarışması
YouTube, resmi blog
sayfasından 20 Mart’ta
yaptığı duyuru ile 8.yılında
aylık bir milyar tekil ziyaretçi
rakamına ulaştıklarını
açıkladı.Duyurunun detayları
şu şekildeydi;
Yaptığı açıklamada çarpıcı
örnekler kullanan YouTube,
bir milyar ziyareti, ülke
olsaydık Çin ve Hindistan’dan
sonra dünya’nın en büyük
üçüncü ülkesi olurduk
şeklinde yorumladı.İnternet’e
giren neredeyse her iki
kişiden birinin YouTube’u
ziyaret ettiğine dikkat
çekerek, büyük markaların
neredeyse tamamının reklam
çalışmalarında YouTube’u
tercih ettiği vurgulanıyor.
YouTube aylık bir milyar ziyaretçi’ye ulaştı!

10. 10
Kadın günü sebebiyle, 7
Mart sabahı GittiGidiyor eBay,
kadın çalışanlarına özel bir
kahvaltı sürprizi hazırladı.
Kahvaltı esnasında eBay
Inc’ten ziyarete gelen eBay
Global Pazaryeri Genel Başkan
Yardımcısı : Lynda Talgo,
eBay’de kadın lider olmanın
inceliklerini çalışanlarla
paylaştı; beden dilinden tutun
çalışma ve aile hayatında
birbirlerine nasıl daha fazla
destekolabilecekleriniveeBay
Kadın Girişimi Ağı’nı anlattı.
GittiGidiyor Blog sayfasından
alıntı yaptığımız haber.
eBay Kadın Girişim Ağı
(eWIN) nedir?
Dünyadaki tüm eBay kadın
çalışanlarını kapsayan Women
Initiative Network (eWIN)
adlı bu girişim, kadınların
kariyerlerinde kalıcı başarıyı
yakalamalarıiçinonlaradestek
olurken, kadınların daha fazla
öğrenmesi ve kendilerini
geliştirmeleri için fırsatlar
sunuyor. Bu girişim, eBay
CEO’su John Donahoe ve İnsan
Kaynakları Kıdemli Başkan
Yardımcısı Beth Axelrod
tarafından destekleniyor.
Toplantıda, eBay Türkiye’de
bununla ilgili ileride nasıl
aksiyon alınabileceği
konuşuldu ve sonrasında
çalışanlar çalışanlar
birbirlerini özgürce eleştirdi.
Acaba birbirimizle rekabet
etmeyi mi yoksa destekolmayı
mı seçiyoruz? eBay’de çalışan
bireyler olarak ve kadın
kimliğimizle şirkette nasıl
bir fark yaratıyoruz? Peki bu
özgür ortamı eBay gerçekten
bize sunuyor mu? gibi soruları
kadın çalışanlar yanıtladı.Bu
sorulara verilen yanıtlar şu
şekildeydi;
Banu Betül Güler – Marka,
Halkla İlişkiler & İletişim
Yöneticisi: “eBay’de çalışmak
en stresli zamanlarda bile çok
huzurlu burada hem kadın
olarak hem insan olarak değer
gördüğümü hissediyorum.
GittiGidiyor eBay’in kadın çalışanlarına sürprizi

11. 11
Bu şirketin bir parçası
olmak ufku geniş ve vizyon
sahibi insanlar ile çalışmak
bana her gün yeni bir şey
katıyor.“
CeylanAran–GrafikTasarım
Yetkilisi: “Herkes birbirine
insan odaklı yaklaştığı için
doğal olarak daha huzurlu
bir ortam yaratıldığını
düşünüyorum.”
Gizem KatKat – Satış
Operasyon Uzmanı: “eBay
Genel Başkan Yardımcısı
LyndaTalgo ile dün yaptığımız
kahvaltıda, şirket, kadın
çalışanlarına verdiği değeri
bir kez daha göstermiş oldu.
eBay’inözgürdüşünmeye,yeni
fikir ve önerilere açıkbir şirket
olması ve verdiği sözleri adım
adım yerine getirmesi çalışan
olarak beni motive ediyor.Son
olarak kadınlar her alanda var
olmalı diyorum.”
Gülşah Şahin – Grafik
Tasarım Yetkilisi: “eBay’de
kadın çalışanlara verilen
değeri her an hissetmenin
mutluluğunu yaşıyorum;
birlikte çalıştığımız
arkadaşlarımız bize karşı her
zaman çok nazik oldular.”
Halime Öney – Kıdemli
Kategori Uzmanı:
“Ekibim çoğunlukla erkek
çalışanlardan oluşuyor;
müşteri ve tedarikçilerimiz
de çoğunlukla erkek olunca
bazen onların dilinden
konuşmak durumunda
kalıyoruz. Buna rağmen genel
olarak GittiGidiyor eBay’de
kadın çalışan olarak çok
rahat ediyorum; hatta bizlere
yönelik pozitif ayrımcılıktan
yararlandığım durumlar da
oldu.”
Işıl Özkan – Grafik Tasarım
Uzmanı: ”Şu zamana kadar
çalıştığım yerler içinde en
çok evimde hissettiğim yer
GittiGidiyor eBay oldu. Bu
olumlu atmosfere katkısı olan
herkese teşekkürler.”
Özlem Bengi – İnsan
Kaynakları Entegrasyon
Lideri: “Cinsiyet ayırımı
hissetmeden çalışabildiğim
bir organizasyon. Özellikle
eBay’in başarılı kadın
liderlerini tanıma fırsatı
bulup, örnek alabildiğim için
şanslı hissettiğim bir işyeri.”
Selen Kurt - Bütçe ve
Raporlama Yöneticisi:
”Kadın ya da erkek ayrımını
hissetmediğim, güleryüzlü,
anlayışlı insanlarla dolu,
çalışan olarak aidiyet
duygusunu hissedebildiğim
ve parçası olmaktan keyif
aldığım bir organizasyon.”
Beril Koçoğlu – Kıdemli
Editör: ”GittiGidiyor’da
yazılım mühendisinden
tutun, web arayüz uzmanı,
grafik tasarımcı ve proje
yöneticisine kadar kilit
pozisyonlarda çalışan pek çok
kadın görebilirsiniz. Çünkü
burası kadın ve erkeklerin
homojen bir şekilde dağıldığı
nadir teknoloji şirketlerinden
biri.”
Aysel Yıldız – İdari İşler
Görevlisi: “Konumumuz
ne olursa olsun; aile ve iş
hayatında; siyasette, sanatta
ve bunun gibi her alanda
başarılarımızı gösterebiliriz.
Yeterkikararlıvecesurolalım.”

12. 12
Natro ve Garanti işbirliği ile yeni ödeme seçeneği
Natro, Mart ayı başında,
müşterilerine yeni bir ödeme
kanalı oluşturduklarını
duyurdu.Garanti bankası
ile yaptıkları anlaşma ile
kullanıcıların kredi kartı
alışverişleri dışındaki
ödemelerde ödeme bildirimi
yapmalarına gerek kalmadı.
Buna göre artık Natro
müşterileri, Garanti bankası
internet şubesi ve mobil
şubesi, Ödemeler menüsü
üzerinden fatura öder
gibi, müşteri numaralarını
girerek ödemeleri gereken
tutarları görüntüleyebilecek
ve anında ödeme
gerçekleştirebilecek.Ypılan
ödeme sonrası herhangi
bir işlem yapmaya gerek
kalmadan, sistem otomatik
olarak ödeme ve sipariş
onayını gerçekleştirecek.
Aylık 55$’dan başlayan fiyatlarla sunucu sahibi olabilirsiniz
Yeniden değerlendirme
kapsamındaki sunucuları
inanılmaz fiyatlarla
müşterilerine sunan Natro,
aylık sadece 55$‘a Intel E
serisi, 80$‘a Intel Q serisi,
85$‘a Intel I3 işlemci ve
95$‘a Intel I5 işlemcili bir
sunucuya sahip olmanızı
sağlıyor.Kampanya, %100
Natro donanım garantisi
altında olan, son 6 ay içinde
müşterilerine tahsis edilmiş,
daha sonra sözleşmesi
iptal edilmiş ya da farklı
bir modele geçiş yapılmış
donanımlardan oluşturulan
sunuculardan oluşuyor.

13. 13
Radore veri merkezi, IPv6 omurgasına bağlandı
Radore veri merkezi, mart
ayının sonlarına doğru IPv6
omurgasına geçiş yaptığını
duyurdu.2011 yılı itibarıyla
IPv6’ya geçiş için çalışmalara
bağlayan Radore, 1 Kasım
2011 itibariyle kendi ağında
IPv6 kullanmaya başladı.
Turk Telekom ana
omurgasının da IPv6’ya hazır
olması ile birlikte 11 Mart
2013 itibariyle Türk Telekom
ile IPv6 haberleşebiliyor.
Artık IPv6’yı talep eden
müşterilerine de hizmet
sunabilecek altyapıya sahip
olan Radore Veri Merkezi,
IPv6 omurgasına bağlanarak,
hizmet üretmeye devam
ediyor.
IPv6 nedir?
IPv6, 32 bitlik bir adres
yapısına sahip olan IPv4’ün
adreslemede artık yetersiz
kalması ve ciddi sıkıntılar
meydana getirmesi üzerine
geliştirilmiştir.
IPv4 oluşturulmaya
başlandığında İnternet’in
bu kadar ilerleyeceği
hesap edilmemişti. Şimdi
adresleme sıkıntısı oluşunca
128 bitlik adres yapısı olan
IPv6’ya geçilmesi kaçınılmaz
olmuştur. Bu sefer gelecek
fazlasıyla düşünülerek
oluşturulmuş bir adres
yapısıdır. Yeni adreslemede
sınırsız denebilecek bir adres
aralığı olacaktır. IPv6’da
olan trafik işgal edici paket
başlıkları kaldırılarak bir hız
arttırımına gidilmiştir. Ayrıca
yeni eklenen şifreleme
sistemleriyle daha güvenli
iletimler sağlanmaktadır.
Uçlar arasında şifreli iletimi
kolaylaştıran AH ve ESP
başlıkları mevcuttur. AH
ve ESP başlıkları uçlar
arasındaki tüm veri iletimini
şifreleyen IPSec protokolünü
desteklemek amaçlı
kullanılmıştır.
Ayrıca şu anda IPv4’ün,
QoS eklentisiyle idare
ettiği ama tam olarak
destekleyemediği görüntü ve
ses iletimi sıkıntısı IPv6 ile
çözülecektir. (Alıntı : Vikipedia)

14. ICANN, İstanbul’a dağıtım merkezi kuracak
Geçtiğimiz Mart ayı
ortalarında Ulaştırma
Bakanı: Binali Yıldırım’ın
yaptığı basın açıklamasında
ICANN’ın Amerika merkezli
yapısını değiştirme kararı
aldığı ve ikinci yönetim
merkezinin İstanbul
olacağını belirtti.
ICANN’ın 3 küresel
merkeze bölünme kararı
aldığını ve bu kapsamda
2.merkez’in İstanbul olacağı,
3.merkez’in ise Singapur’da
yeralacağınısözlerineekledi.
Aprupa, Ortadoğu ve Afrika
bölgeleri için alan adları ve
sayılarının tahsisi konusunda
İstanbul merkez olacak.
Her türlü bilgi Türkiye’de
depolanacak ve İstanbul’dan
çevre ülkelere trafik
sağlanacak.Singapur’daki
merkez Asya bölgesini,
Amerika’daki merkez ise
kuzey ve güney Amerika alan
adları’nı yönetecek.
14
MSN Messenger, 8 Nisan Pazartesi kapatılıyor
Aylardır gündemde
olan MSN Messenger’in
kapanmasına artık sayılı
günler kaldı.8 Nisan’da
tamamen kapatılacak olan
MSN Messenger, yerini
Skype’a bırakacak.
Bir süredir kullanıcılara
Skype’ageçmelerikonusunda
sürekli hatırlatmaları ve
duyuruları yapıldığını
biliyoruz.Eğer henüz Skype
kullanmaya başlamadıysanız
hemen geçiş yapmanızı
tavsiye ediyoruz.Son gün
yaşanabilecektekniksorunlar,
yoğunluk veya son günlerde
bahsi geçen siber saldırıların
gerçekleşmesi halinde
olumsuz etkilenmemeniz
şimdiden Skype’a
alışabilmeniz için artık MSN
Messenger’e veda etmenin
zamanı geldi.Bakalım
yıllardır MSN kullananlar
Skype’a alışabilecekler mi...

15. 15
Şubat sayımızda
röportajına yer verdiğimiz
Alan Adları, geçtiğimiz ay
açık arttırma sistemini
kullanıma açtı.Şu an
önceden belirlenmiş olan
açık arttırma takvimine göre
yapılan satışlara ilgi büyük.
Bununla birlikte kısa
bir süre sonra da “Teklifli
Hemen Al” tipi satışları da
açıldı.Bu satış tipinde alan
adınızı hemen al fiyatı ile
satışa çıkartıyorsunuz ancak
tekliflere de açık olduğunuz
mesajını verebiliyorsunuz.
Alan Adları’nda siz de
alan adınızı açık arttırmaya
sunmak isterseniz bunun
için sunulmuş olan 2 yol
bulunuyor;
1- Tematik açık arttırma
duyurularımızı takip ederek
belirlediğimiz koşullara uyan
alan adlarınızla başvuru
yapmanız.
2 - A l a n A d l a r i . c o m
üzerinden teklif aldığınız bir
alan adınızın pazarlık sayfası
olan “Satıcı Paneli”nizden
“Açık Arttırmaya Çıkart”
buttonunu tıklamanız ve
elbete açıkarttırma şartlarını
kabul etmeniz.
Yanialanadınızaherhangi
bir teklif gelmediyse veya
teatik bir alan adı değilse
şu an için açık arttırma
sistemine çırtmanız mümkün
değil.Yapılan açık arttırma
satışlarına baktığımızda
genelde minimum teklif
tutarlarının 99 TL ve
üstü şeklinde belirlenmiş
olduğunu görüyoruz.99 TL
altında teklif veremiyor
veya ilgili alan adını satın
alamıyorsunuz.Tabii bu fiyat
limiti sizi yanıltmasın çünkü
açık arttırmaya sunulan
alan adları şartlar sebebiyle
oldukça kaliteli veya tematik
oluyor ve 99 - 100 TL fiyat
çok uygun bir hal alıyor.
Platformda en son satılan
alan adlarını sıralayacak
olursak :
buarada.com -100 TL
yenitrendim.com -500 $
trabzonpidesi.com -100 TL
mobilucak.com -100 TL
vlkn.net -250 TL
guliz.com -2.000 TL
karahan.org -1.500 TL
takisepeti.com -4.400 TL
AlanAdları, açık arttırma ile satışlara başladı

16. Webrazzi kurucusu Arda
Kutsal tarafından duyurusu
yapılan Webrazzi PRO,
sektörde ihtiyaç duyulan
veri eksikliğini gidermek
amacıyla hazırlanan ve çok
yakında hizmete başlayacak
olan bir platform.
Arda Kutsal bu platformu,
herkesin ihtiyaç duyabileceği
verileri birarada bulunduran,
bu sebeple sisteminde kayıtlı
bir sürü grafik olan, dönem
dönem de sektöre özel daha
detaylı analiz, araştırma
ve raporlar sunacakları bir
servis olarak ifade ediyor.
Yıllık uygun bir üyelik
ücreti ile kullanılabilecek
olan Webrazzi PRO, şu
anda şirket içerisinde test
ediliyormuş.Herhangi bir
problem çıkmaması halinde
çok kısa bir süre içerisinde
ilk üyelerini alacaklarını
belirten Arda Kutsal, eğer
Webrazzi PRO açıldığında
ilk haberdar olanlardan
olmak isterseniz ve açılışa
özel sunacağımız üyelik
ücretinden herkesten önce
haberdar olup faydalanmak
isterseniz pro.webrazzi.com
adresine e-posta adresinizi
bırakabileceğinizi de ekliyor.
Ayrıca çeşitli şirketler
ile “Data Partner” olarak
işbirliklerine gittiklerini de
ekleyen Kutsal, araştırma
şirketleri ve özellikle mobil
alanda ciddi veri sahibi
olup bunları dönem dönem
paylaşmak isteyen firmalar
ya da Monitera gibi sahip
olduğu sosyal medya verisini
analiz edip sunmak isteyen
şirketler ile işbirliklerine açık
olduklarını belirtti.
Bu konuda görüşmek
için: pro@webrazzi.
com adresinden iletişim
kurabilirsiniz.
Webrazzi PRO, çok yakında yayına başlıyor
16

17. 17

18. 18
“WM Dergi ‘nin her sayısında bu
sayfalarda İnternet, Web Dünyası,
Sosyal Medya ‘nın doğuşu, şekillenişi,
bunları gerçekleştiren kişiler ve en büyük
web şirketleri hakkında derlediğimiz çok
özel makale ve bilgilere yer vereceğiz.”
Bugün kullanmakta olduğumuz internet,
web teknolojileri ve web siteleri nasıl
doğdu, kimler temelini attı ve gelişimine
öncülük etti?
WMDergi3.sayısıitibariyleoluşturduğumuz
WMDB sayfalarında her ay bu teknolojiler
ve kişiler hakkında derlediğimiz bilgi,
makale ve hikayelerini yayınlayacağız.Bu
sayede,belkidehiçbilmediğinizilginçbilgi
ve hikayeler okuyacak, bir web teknolojisi
veya web sitesinin doğuşuna tanıklık
edecek, mimarını
tanıyacaksınız.
WMDB sayfalarında yer
alan bilgi ve hikayeler
internet ortamında
çeşitli kaynaklardan
derlenerek bir
araya getirilmekte ve
hazırlanmaktadır.İlgili
bilgi ve hikayelerin
doğruluğu garanti
edilmemekte, mümkün
olduğunda temiz ve
net bilgiler sunulmaya
çalışılmaktadır.
WMDB

19. 19
AltaVista’nın tarihçesi
Altavista, dünyanın önde
gelenaramamotorlarındanbir
tanesidir. Digital Equipment
Corporation firması tarafından
kurulmuştur.
Altavista’nın İlk başta
sadece internet üzerindeki
dosyalara kolayca erişim
sağlaması düşünülüyordu.
Fakat Michael Burrows ve
Louis Monier ikilisinin başını
çektiği ekip, internette
dizin oluşturmayı sağlayan
bir yazılım geliştirdi.
Araştırmacılar tüm
hazırlıklarını tamamladı ve
15 Kasım 1995 tarihinde
a l t a v i s t a . d i g i t a l . c o m
adresinde yayın hayatına
başladı.
1996 yılında Yahoo’nun
arama sonuçlarının tek
sağlayıcısıoldu.İlerikiyıllarda
Dijital Compaq şirketine
satıldı. Jack Marshall elinde
bulunan altavista.com alan
adı için $3.300.000 değerinde
ödeme yapıldı ve site bu
isim üzerinde yayın hayatına
devam etmeye başladı.
Compaq Dijital Haziran
2009 döneminde CMGI
internet yatırım şirketine
Altavista’nın çoğunluk
hissesini sattı. Nisan 2000
geldiğinde halka arz eden ilk
internet şirketi olma şansı
kazanan Altavista bu hayalini
gerçekleştiremedi. Bunun
akabinde çeşitli streteji
hatalarından dolayı pazardaki
üstünlüğünü Google’ye
kaptırdı.
Özellikle babelfish
uygulaması zamanı için web
tabanlı çeviri hizmetlerinin
öncüsüydü.

20. 20
İlk arama motoru, işlevleri
çalışma şekli ve tarihçesi
İlk arama motoru 1990
yılında bir üniversite öğrencisi
olan Alan Emtage tarafından
Archieadıyla kuruldu.İngilizce
“archive” kelimesinden
türemişti.
Bu arama motoru
insanların aradıkları dosyaları
bulmaya çalışıyordu.Popüler
olmaya başladığında
Minnesota Üniversitesi’nden
Mark P. McCahill,“www.archie.
com”un karşısına 1991’de
Veronica (Very Easy Rodent-
Oriented Net-wide Index to
Computerized Archives)’yı
çıkardı. Çok geçmeden aynı
amaçla Jughead (Jonzy’s
Universal Gopher Hierarchy
Excavation And Display) de
kuruldu.İkisi de Dosya aktarım
iletişim kuralı çerçevesinde
çalışıyordu.Haziran 1993’te
Massachusetts Teknoloji
Enstitüsü’nden Matthew Gray,
bir indeks adı oluşturmak için
kullanılan ve “Wandex” adıyla
anılan ilk internet botunu
üretti. Sonra Kasım 1993’te
kurulan ve internet botu
olmayanAliwebaramamotoru,
web sitelerinin bilgilerini
kullanarak oluşturulmuş ilk
arama motoru oldu.Aralık
1994’te web sayfalarını
bulmak amacıyla kendi
içerisinde dizin oluşturan ve
tasarlanan sorgu programına
arayüzve bir web formu olarak
kullanılabilen JumpStation
arama motoru oluşturuldu.
Bir ilk olan“tam metin”(full
text) tarayıcı arama motoru
olan WebCrawler, 1994
yılında görücüye çıktı. Önceki
arama motorlarının aksine;
herhangi bir web sayfasını,
her kelimesi için herhangi
bir kullanıcının aramasına
izin veriliyordu. Ayrıca yine
1994 yılında Carnegie Mellon
Üniversitesi’nden Dr. Michael
Mauldini tarafından üretilip
satışa çıkan Lycos, büyük
bir ticari çaba oldu. Kısa bir
süre sonra; Magellan, Excite,
Infoseek, Inktomi, Northern
Light ve AltaVista dahil pek
çok arama motoru internet
ortamında görücüye çıktı
ve popülerlik için birbiriyle
yarıştı.

21. Ancak bunların içinde
bulunan, David Filo ve
Jerry Yang’ın kurduğu
Yahoo!, insanların ilgisini
diğerlerinden çok çekerek web
sayfaları bulmanın en popüler
yolu olarak kullanılan arama
motorları arasında yer aldı.
Arama motorlarına 1990’ların
sonlarına kadar büyük çapta
bir yatırım yapılmadı.Ancak
o yıllardan itibaren büyük
şirketler ortaya çıkan bu yeni
arama motorlarından kazanç
elde etmeye başladı. 1998
yılında Google’ı kuran Larry
Page ve Sergey Brin,PageRank
adlı teknolojilerini satmak
istediler ancak alıcı çıkmadı.
İnternet ağındaki her sayfayı
puanlayanbusistem;osayfaya
ne kadar çok link verildiyse
ve link veren yerlerin puanı
ne kadar çoksa, söz konusu
sayfaya da o kadar çok puan
verme mantığına dayanıyordu.
Google’ın sahipleri bu
teknolojiyi satamayınca
büyüme kararı aldılar ve 35
milyon dolar yatırım kredisi
de alınca 1999’da Google
Search’ü kurdular. 2000’li
yıllarda öne çıkan Google
arama motoru’nun ardından
kısa sürede gelişip 2000
yılında Google Araç Çubuğu
çıkaran ekip, 2004 yılında
kütüphanelerdeki binlerce
kitabı Google Book Search
adıyla aramaya açtı ve 1 GB
kapasite ile Google Mail yani
Gmail hizmetini başlattı.
Google 2007’in sonları
itibariyle, en popüler web
arama motoru olarak dünya
çapında tanınıyordu.
İşlevleri ve çalışma şekli
Robot internet üzerinde
bulunan web sitelerini,
sitelerin birbirlerine verdiği
bağlantıları kullanarak
otomatik olarak gezer ve bu
sayfa içeriklerini saklar. Bu
içerikdahasonraindekslenerek
hızlı bir şekilde aranabilir hale
getirilir. Kullanıcı arabirimi
ise bu oluşturulan indeksin
aranmasını sağlar.
Bazı Arama Motorlarına
site sahipleri, sitelerinin
var olduğunu bunlara kayıt
yaparak bildiriler. Bu işlem,
sitelerin arama motorlarında
daha kolay bulunmasını
ve indekslenmesini sağlar.
Bunlara ek olarak İnternet’te
milyonlarca Web sayfası
içinde aranan bir bilgiyi
bulmayı kolaylaştırmak
için çok hızlı ve çok yüksek
kapasiteli sunucularla Web
sayfalarındaki metinleri
endeksleyen servisler (Web
siteleri) bulunur. Bunların
arama dizini (directory),
arama motoru (search engine)
veya metasearch gibi farklı
türleri olabilir. Arama dizini
bilgileri kategoriler halinde
sıralar, seçme bilgiler vardır,
site sahiplerinin gönderdiği
özet bilgi içinde arama
yapılır. Arama motoru, aranan
sözcükleri içermesi koşuluyla
her tür siteyi kullanıcı
karşısına getirir. Metasearch,
birden fazla arama motorunda
arama yapan sitelere verilen
addır.
Bu arama sayfalarında,
Arama (Search) satırına
istenen bilgileri bulmakta
kullanılacak kilit sözcükler
girilerek ve Search (Ara)
düğmesine tıklanılarak; bu
sözcüklerin geçtiği Web
sitelerinin adresleri liste
halinde ekrana gelir. Ancak bu
arama motorları da kullanıcı
karşısına bu sözcüklerin
geçtiği ilgili veya ilgisiz
binlerce sayfa getirebilir.
Arama motoru
teknolojisinde günümüzde
genel amaçlı arama
motorlarının yanında belli
bir alana yoğunlaşmış arama
motoruörnekleritüremektedir.
Belli bir alana yoğunlaşmış
arama teknolojisine Dikey
arama adı verilmektedir.
Kaynak; Wikipedia
21

22. Sunucu güvenliği,1995 yılında Verisign ile
daha sağlam bir hale getirildi.
biliyor musunuz?

23. 23
Twitter’ın Kuruluşu veTarihi
2006 yılında Jack Dorsey
tarafından geliştirilmesinden
bu yana Twitter, dünya
çapındaki popülaritesini
gün geçtikçe arttırmış ve
içerdiği uygulamaların
programlama arayüzünün
kısa mesaj gönderim ve alımı
konusundaki olanaklarıyla
internet dünyasının SMS’i
olarakanılmaya başlamıştır.25
Nisan2011tarihindenitibaren
Türkçeolarakkullanılabilirhale
gelmiştir. Twitter üzerindeki
kullanıcıların etkisinin takipçi
sayısından ziyade kullanıcının
tweetlerine gelen retweetlere
bağlıolduğuortayakonmuştur.
Twitter logosunda yer alan
meşhur kuş bir erkektir ve adı
Larry’dir.Eskiden daha sert ve
göze kaba gelen kuş logosu
artık daha yumuşak ve güzel
bir hale getirilmiştir.2008’deki
ABD seçimlerinde özellikle
Barack Obama tarafından
sıklıkla kullanılan Twitter’dan
Türkiye’deki son yerel
seçimlerde de yararlanılmıştır.
AyrıcaTwitter,sosyalmedyanın
en popüler araçlarından biri
olarak gösterilmektedir.
Facebooktaki gibi
arkadaş sistemi değil de
takipçi sistemiyle çalışması
popülaritesini arttırmaktadır.
Sosyal medyada Facebook’un
yarattığı dev tahtın yerini artık
twitter’ın almaya başladığı
söylenmektedir.
Oldukça büyük bir reklam
kaynağı olan Twitter ünlülere
para da kazandırmaktadır.
Twitter’da 16 milyondan fazla
takipçisi olan Amerikalı ünlü
TV yıldızı Kim Kardashian,
markalarla anlaşmalı olarak
attığı her tweet başına 8 bin
dolar almaktadır.
Günümüzde Twitter’da her
dakika ortalama yaklaşık 98
bin tweet atılmaktadır.Yapılan
bazı araştırmalara göre
Twitter’da profilleri bulunan
dev markaların; Google,
Twitter, YouTube takipçilerinin
%33’ü,Facebook takipçilerinin
ise %44’ünün sahte veya spam
profillerden oluştuğu tespit
edildi.

24. Blogunuza yazacak konu mu bulamıyorsunuz?
Hemen hemen tüm
webmasterların yaşadığı
sorunların başında gelir,
bloglarına yazacakları
yazıların konularını
bulamamak.
Genellikle tüm
webmasterların aklına
bilgisayar dışında herhangi
bir işle uğraşırken yazacak
onlarca konu gelsede,
bilgisayar başına geçtiğinde
webmasterlar malesef bu
konuları hatırlamazlar.
Düzenli olarak blogunuza
içerik girmek size hem takipçi,
ziyaretçi açısından hemde
istatistiksel açıdan birçok
getiri sağlar ancak blogunuza
yazacak konu bulamıyorsanız,
düzenli olarak blog tutma fikri
siziniçinsadecebirdüşüncede
kalır. Bu yazımda ise sizlere
blogunuza yazacağınız
yazılar için konu bulmanıza
yardım edecek birkaç öneride
bulunacağım.
Takip edin! Blogunuzla
aynı kategoride ki rakip
blogları takibinize alın,
onların yazdığı yazıları
inceleyin ve içlerinden en çok
ilgi görenleri belirleyin. Bu
sırada okuyacağınız onlarca
makale size, blogunuza yazı
yazabileceğiniz birkaç konu
hakkında fikir sağlar.
Bir şeyler okuyun!
Blogunuzun konusuyla alakalı
bulabildiğiniz kitapları,
dergileri vs. okumaya özen
gösterin. Okuma esnasında
ilginizi çeken konuları daha
sonra blogunuza yazmak
üzere bir kağıda ya da not
defterine not alın.
Bu sayede blogunuza
yazabileceğiniz konular
bulabilirsiniz.
24
Mehmet
Burak İşçi
www.burakisci.com
mbisci@wmdergi.com

25. Örneğin yemek tarifleri
yazdığınız bir blogda
yazacak tarif konusunda
sıkıntı yaşarsanız, bu konuda
yazılmış kitapları, gazete
eklerini inceleyebilirsiniz ya
da annenizin gizli yemek tarifi
kitabına göz atabilirsiniz :)
Soruları cevaplayın! Eğer
takipçisi çok, ziyaretçisi bol
bir bloga sahipseniz büyük
ihtimalle iletişim sayfanızdan
size günde birkaç tane soru
gelmektedir. Bu soruları
mail ile cevaplamak yerine,
blogunuza sorunun çözümünü
yazarak cevaplayın. Bu
sayede yazacak konu sıkıntısı
yaşamazsınız.
Takipçilerinize sorun!
Çeşitli anketler düzenleyerek
veya direk konu açarak,
takipçilerinizin sizden hangi
konularda yazı yazmanızı
istedikleri konuları hakkında
bilgi sahibi olabilir, gelen
yorumlar sayesinde de
yazacak konular hakkında fikir
elde edebilirsiniz.
Popüler yazılarınızı
inceleyin! Blogunuza
yazdığınız ve ziyaretçileriniz
tarafından fazla ilgi gören
yazılarını belirleyip, bu
yazıların konuları hakkında
daha ayrıntılı, daha derin yeni
yazılar yazabilirsiniz.
Site içi arama
istatistiklerinizebakın!Siteiçi
arama istatiktiklerinizi kontrol
ederek, ziyaretçilerinizin
sitenizde neleri aradığını
görebilirsiniz.Busayedehenüz
yazı yazmadığınız konuları
kolaylıkla belirleyebilirsiniz.
Arşivleri inceleyin! İlk
maddede sizlere blogunuzla
alakalı blogları takip
etmenizi önermiştim, şimdi
ise bu blogların arşivlerini
incelemenizitavsiyeediyorum.
Bu sayede gözünüzden
kaçmış, daha önce makale
yazmadığınız konuları tespit
edebilirsiniz.
Konuk yazarlar! Her şeyi
yaptınız ancak hala yazacak
konular bulamıyor musunuz?
O halde blogunuzu güncel
tutmak adına blogunuza
misafir yazarlar alabilirsiniz.
Yukarıda ki maddeler tüm
bloglar için uygulanabilir
maddelerdir, şimdi ise kişisel
blog sahiplerine yukarıda ki
maddelere ek olarak birkaç
öneride bulunacağım.
Anılarınızı anlatın!
Aklınıza hakkındayazıyazacak
herhangi bir konu gelmiyorsa,
anılarınızı takipçilerinizle
paylaşabilirsiniz, bu
takipçilerinizi de sevindirir.
Listeler oluşturun!
Ziyaretçilerinize önerilerde
bulunduğunuz listeler
hazırlayın ve onları
blogunuzda paylaşın. Örneğin
şuan da benim bu yazıyı
yazmam gibi.
İncelemeler yapın!
Herhangi bir program,
elektronik alet, kitap vs. gibi
aldığınız veya kullandığınız
ürünlerin incelemelerini
yapabilir ve bu incelemeleri
blogunuzda paylaşabilirsiniz.
Eleştirin! Gündemde ki
bir konuyu, bir blogu, bir
programı, bir düşünceyi vs.
eleştirmek adına blogunuzda
yazılar yazabilirsiniz.Ancak bu
durumlar da eleştirilerinizin
dozunu fazla kaçırmamanızı
öneririm.
25

26. 26
Php mi? Asp mi?
Sosyal Medya yokken
zamanının büyük bölümünü
forumlar da geçiren kişilere
bu yazının başlığı eminim
çok tanıdık gelecektir.
Yıllarca Webmaster, Yazılım
forumlarında “PHP mi? ASP
mi? hangisi daha iyidir,
hangisini kullanmalıyım?”
soruları soruldu. Bu soruların
altında iki dilin avantaj ve
dezavantajlarını objektif
biçimde paylaşan kullanıcılar
da vardı, kendi bildiği dili
fanatikçe savunup diğer
dili yerin dibine sokmaya
çalışanlarda... Çoğunluk ne
yazık ki “Açtı ağzını, yumdu
gözünü” deyiminin hakkını
fazlasıyla vererek, takım tutar
gibi bir dili desteklemeye
çalışıyordu.
Forumlar da dil
tartışmalarından geçip kafası
allak bullak olan yazılımcı
adaylarından kimisi Php,
kimisi Asp, kimisiyse Java
vb. başka bir dili seçerek
ilerleme kararı aldı. Bu
dönem de tercihini ASP’den
yana kullananları, ilerleyen
yıllar da kötü bir sürpriz
karşılayacaktı. Bildiğiniz gibi
ASP Microsoft tarafından
geliştirilen,Açık Kaynak (Open
Source) olmayan bir dildi.
Dolayısıyla bu dili kullananlar
Microsoft’a hem dilin gelişimi
konusunda bağımlıydılar,
hem de .asp dosyalarını
çalıştırabilmek için işletim
sistemi (Windows) vb. zorunlu
ihtiyaçlara lisans ücreti
ödemek durumundaydılar.
İbrahim
Hızlıoğlu
ibrahimhizlioglu.com
ihizlioglu@wmdergi.com

27. 27
Bir müddet sonra
Microsoft “Artık ASP diline
destek vermeyeceğiz ve
geliştirmeyeceğiz. Artık .net
platformunun gelişimi için
çalışacağız”açıklamasını yaptı.
Asp.Net tamamen nesneye
dayalı programlamayı
benimsemiş, Visual Basic,
C# gibi dilleri kullanarak
yazılım geliştirilebilen
bambaşka bir ortamdı. (-ki
bence .Net platformu Object
Oriented standartların
yaygınlaşmasında olumlu bir
katkı sağlamıştır) O yüzden
ASP dilini kullanarak proje
geliştirenlerin .Net diline
geçişi pek kolay olmadı.
Yıllarca ASP ile proje
geliştirmiş ve “Senior”
seviyesine gelmiş kişiler
Microsoft’un Asp’yi
geliştirmeyi bırakması
nedeniyle mecburen başka bir
dile geçmek zorunda kaldılar.
Bunlardan kimi Microsoft’un
yeni platformu .Net ortamında
yazılım geliştirmeye başladı,
kimidephp,javavb.açıkkaynak
başka dillere yöneldiler.
Bir yazılım dilinde uzman
olabilmek için bir çok proje
içerisinde yer almak ve
deneyim kazanmak gerekiyor.
Her proje de farklı problemler
yaşayıp bunları çözdükçe
deneyim ve bilgi birikimi
artıyor. Bir başka proje de
aynı problem oluştuğunda
“Ben bunu zaten daha önce
yaşamıştım” diyerek hızlı
çözüm üretebiliyorsunuz ya
da projeye daha başlamadan
olası problemler için
öngörü de bulunup önlem
alabiliyorsunuz.
Yanibirdildeuzmanlaşmak
ciddi zaman ve mesai
gerektiren zorlu bir süreci
beraberinde getiriyor. Bir dili
öğrenmek kolaydır ama bir
dil de uzmanlaşmak oldukça
meşakkatlidir.
Zamanında “Php mi? Asp
mi?” sorusunda tercihi ASP
olanlarbaşkabirdiliöğrenerek
herşeye baştan başlamak
zorunda kalırken, php dilini
tercihedenlertecrübelerinden
birşeykaybetmedi,platformun
yeniliklerine ayak uydurdu
(OOP vb.) ve hala bu dili
kullanmaya devam ediyorlar.
Geçmişte yaşanan bu
süreçle ilgili, Facebook
sayfamızda içerik
paylaştığımızda; Asp ile Asp.
Net’in farklı platformlar
olduğunu bile bilmeyen
kullanıcılar da dahil olmak
üzere bir kesim direk
savunmaya geçti. Sanki böyle
birşeyhiçyaşanmamışta,amacı
Microsoft’a çamur atmak olan
birileri kafalarından senaryo
uydurmuş gibi. Geçmişte
forumlarda yaşadığımız
takım tutar gibi dil tutma
alışkanlığımız devam ediyor
sanırım.:)
Bir işletmeye bağlı ticari
olarak gelişen diller ile open
source dillerin en belirgin
farklarından birini bu yazı
vurgulamıştır sanıyorum.
Amacım “Açık kaynak olmayan
dil, kötü dildir” demek değil.
Böyle iddialı bir cümleyi
söylemek benim haddime de
değil zaten.
Aksine .Net platformunun
nesnetabanlıprogramlamanın
dibine vurabileceğiniz,
tümleşik bir yazılım
geliştirme ortamı olduğunu
düşünüyorum. Geçmişte
küçük çaplı da olsa .Net ile
geliştirdiğim projeler oldu.
Hatta o dönemde C#
ve Visual basic ile ilgili
paylaştığım video dersler
de oldu. Bence bir dilin
fanatikliğini yapmadan,
platformların artı ve eksilerini
karşılaştırarak, ihtiyaçlar
doğrultusunda hangi
teknolojileri kullanacağımıza
karar vermemiz gerekir.

28. Yeni HTML5 ve kullanım alanları
Gelişen teknoloji web
tabanlı uygulamalara
erişilebilirliği de arttırdı.
Bundan 5 yıl öncesine
gidecek olursak genellikle
kullandığımız uygulamalar
kurulabilen uygulamalardı,
günümüzde ise mobil
cihazların kullanım oranı
arttıkça kullanıcıların
ihtiyaçları da farklı yönlerde
gelişti.
Birbiri ardına üretilen
akıllı telefonlar, tablet
bilgisayarlar, ChromeOS,
Windows 8 gibi işletim
sistemleri kullanıcıların
tüm işlerini seyahatte, evde,
okulda, işte kısacası her
yerde görmelerini sağladı.
Peki tüm bu söylediklerimiz
nasıl oldu?
Sormamız gereken nasıl
oldu sorusunun tek cevabı;
flash gibi browser tabanlı
geliştirme ortamlarının
eskimesi,yerineHTML5,CSS3
ve JavaScript’in uygulama
geliştiricilerin tabağına
konulması ve popüler işletim
sistemleri için HTML5 ile
uygulama geliştirme olanağı
sunulması oldu.
HTML5 her ne kadar
da metin işaretleme dili
olan xHTML in gelişmiş
bir versiyonu olsa da,
günümüzde kullandığımız
tüm son teknoloji cihazlarda
bir tutam kullanılıyor,
beraberinde getirdiği yeni
input type’lar kullanıcıdan
veri almak için en ideal
hale indirgenmiş bknz:
type=”email”,type=”date”.
Yunus
Başşahan
yunusbassahan.com
ybassahan@wmdergi.com
28

29. HTML5 ile web
uygulamaları geliştirirken
klasik html sayfa yapısından
fazla bir farkı olmayan bir
kod bloğu kullanıyoruz,
kullandığımız sayfa yapı
kodları div etiketleri
yerine daha belirgin ve
okunaklı birçok etiket ile
değişiyor bknz: <section>,
<article>, <nav>’, <footer>.
Kullandığımız bu yapısal
etiketlerkodunokunaklılığını
artırırken arama motoru
örümceklerinin de sayfamızı
daha kolay okumasına ve
sınıflandırmasına olanak
tanıyor.
Günümüzde HTML5
standartları henüz tam
olarak oluşturulmadığı
için tarayıcılar kullanılan
tüm etiket ve komutları
tanıyamıyor. Webkit
tabanlı tarayıcılar diye
adlandırdığımız tarayıcılar
daha iyi bir kullanıcı
deneyimi sunmak için sürekli
gelişmektedir.
Fakat Internet Explorer
neden hala geri kalmakta
ısrar ediyor henüz anlamış
değiliz. Konunun uzmanları
HTML5 in standartlarının
oturması ve tüm tarayıcıların
tam desteğini vermesinin
2015 yılını bulacağını
söylüyor. Ama bu süre
zarfında tarayıcı savaşlarında
neler olacağı ve HTML5 in ne
gibi revizyonlara uğrayacağı
konusu hala muamma.
BirsonrakiHTML5tarayıcı
desteği yazımızda görüşmek
üzere.
29

31. BursadaBugün
ÖZEL RÖPORTAJ
Barbaros bey, öncelikle bize kısaca
kendinizden bahseder misiniz?
Uludağ Üniversitesi, İşletme bölümü
mezunuyum ama pek çok kendi bölüm
mezunlarım gibi hayatın getirdiği farklı
meslek akışlarına yöneldim.Uzunca bir süre
geleneksel medyada, Olay Medya’da çalıştım
ve gazetecilik yaptım.Doğal olarak geleneksel
gazeteci ve geleneksel medya gazetecisi
kökenliyim.Ama daha başlar başlamaz zaten
internete ve bilgisayar teknolojilerine olan
yoğun ilgim dolayısıyla Olay Medya’nın
internet sayfalarını hazırlamaya başladım.12
yıl önce orada başladığımda tabii çok yeni bir
şeydi,çok yeni bir sektördü.
Site, under construction durumdaydı ve
elimizde sadece bir domain vardı.O zamanın
admin panellerini yada sayfa dizaynı yaparken
gerçekten her şeyi kendimiz düşünüyorduk.Bir
haberin nasıl girilmesi, fotoğrafın nereden
ve nasıl girilmesi gerektiği konusunda.Bu
yüzden söylüyorum, şu anda her şeyin hazır
bir paneli var.Yani internette araştırdığınızda
şimdiki 100 TL’lik paneller bile bizim o zaman
kendi yaptıklarımıza göre çok gelişmiş.Örneğin;
resimleri optimize ediyor, yazıları optimize
ediyor vs.Bu gibi süreçlerden geçerek 12 yıldır
bu işi yapıyorum.
Online yayıncılık ve basın sektöründe 10 yılı
aşkın yayın yönetmenliği tecrübeniz var.Bize
bu süreçten bahsedebilir misiniz?
Elbette bu sektörde Bursa’da ilk insan olma
gibi bir şansım vardı.Bu biraz önce bahsettiğim
zorluk gibi gözüken her şeyi bizim bulma
zorunluluğumuz,bir yandan da işin temeline çok
hakim olmakgibi büyükbir şans getirdi.Bildiğim
her şeyi Olay Medya’da öğrendim diyebilirim.
Lakinşimdiulusalbasınabaktığımızdahaber
sitelerinde en önde olanlar gazetelerinve büyük
medyaların haber siteleri.Çünkü onlar, yıllar
önce internet medyasının geldiğini gördüler ve
çok büyük yatırımlar yaptılar. Sektörde de örn.
hurriyet.com.tr, milliyet.com.tr gibi zaten 2 dev,
diğerleri onların arkasından geliyor.
Bir tek bu konuda farklı olan HaberTürk
vardır,internet sitesinden medyaya geçiş yaptı.
Buaykiözelröportajımızda,WMDergiGenelYayınYönetmeni:Emin
Doğu soruyor, BursadaBugün Genel Yayın Yönetmeni ve Yazı İşleri
Müdürü : Barbaros Koçanalı yanıtlıyor...
31

32. Yani sadece internet sitesiyken bir medya
şirketi oldu ama şunu da biliyoruz, sadece
internet sitesiyken tirajları daha iyiydi,
medyaya da geçtikten sonra kırmızı çizgiler
arttığı için tirajlarında düşüş oldu.
Bursa için şunu söyleyebilirim, Bursa
medyası çok sıcak bakmıyor internet
medyasına ve biraz daha geriden geliyorlar.
Yani neredeyse hiç yatırım yapmıyorlar,
bir sitemiz var mı, var durumundalar hala.
Bunun gelecek olduğunu göremiyorlar.Bu da
bursadabugun.com için çok büyük bir avantaj
oldu.
Ben 1 yıl önce buraya geçiş yaptığımda biz
sadece internet’te ilerleyeceğiz dediler bana
ve bu da çok güzel bir şey oldu.İnternette
ilerliyoruz ve şu anda Bursa’da çok yıllara
dayanan ve marka değerleri olan medyaların
habersitelerininönünegeçmekgibibirşansımız
oldu bu sayede.
Bursadabugün’e geçişiniz nasıl oldu?
Yani dediğim gibi orada yapmak istediğim
çok şey vardı ama bir şekilde geleneksel medya
mantığıveyöneticileribununönündeduruyordu.
Buranın sahibiyle de konuştuğumuzda, ben
sadece internette ilerlemek istiyorum dedi ve
bu konuda ne yatırım yapılması gerekiyorsa
(teknik, yazılım, personel) ki bu işin en önemli
kısmı istihdamdır,yapacağım dedi ve bir şekilde
ikna etti beni.
Aslında başta çok sıcak bakmadım ama
sonrasında şu anda diyorum ki, iyi ki böyle bir
adım atmışım, sadece internetten ilerleyince
çok önümüz açıldı.
32

33. Bursadabugün, agresif bir reklam ve
tanıtım kampanyası ile oldukça hızlı bir
şekilde Bursa’nın ilk akla gelen haber
portalı haline geldi.Bu süreç hakkında
değerlendirmelerinizi alabilir miyiz?
Yaptığımız bir iş var, bu işi de tanıtıp halka
duyurmamız gerekiyor çünkü internet çok
ciddi bir rekabet, hatta şöyle ki internette
yalın olmak zor.Çünkü gazete alan biri ya yerel
gazete alır, ya ulusal gazete alır yada yerel ve
ulusal alır.Ama internette sizin rakipleriniz,
sadece Bursa’dakiler değil aynı zamanda
ulusal dev rakipleriniz de var. Yani Milliyet
de rakip çünkü bursadabugun.com’a nasıl
ulaşıyorda milliyet.com.tr’ye de aynı şekilde
ulaşıyor.
Doğal olarak farklı bir şeyler yapmanız
gerekiyor ve bu konuda marka olmak da biraz
zor.Şimdi eskiden internette iyi bir fikir ve iyi
bir domainin yanında tek başına çok güzel
ve başarılı işler yapabilirdiniz ama şu anda
şunu söylemek zorundayım, arkasında iyi de
bir sermaye olması lazım.Bir şekilde destek
almanız lazım tek başına birçok arkadaşımız
çabalıyor ama bir yerlere gelmek çok kolay
olmuyor.Çünkü o kadar çok site var ve o kadar
çok çetrefilleşti ki işte sosyal medyası, google
zaten başlı başına sadece arama motoru değil
bu işin tamamiyle motoru oldu.Herkes google
üzerinden oynuyor.Bütün yazılımlarımızı,
haber başlıklarımızı, her şeyimizi ona göre
şekillendiriyor ve resmen bizi yönlendiriyor.
Buna ben bile uyum sağlamakta çok zorluk
çekiyorum, çok farklı bir boyuta geldi ve bu
durumda iyi bir tanıtıma ihtiyacımız vardı.
Outdoor da kullandığımız önemli
mecralardan bir tanesi ama şöyle söyleyeyim
outdoor hiçbir zaman tek başına trafik getirmez
siteye.Outdoor sizin marka değeriniz ve
bilinirliğiniz konusunda tavan yaptırıyor.Onun
haricinde yaptığınız ürün de iyiyse ki iyi, çok
geniş bir ekiple çalışıyoruz çünkü.İnsanlar da
karşılığını veriyor.
Günlük tekil ziyaretçi sayınız hakkında bilgi
alabilir miyiz?
Günlük tekil ziyaretçi sayısı (26.03.2013
tarihinde): 54.200 kişi.Ortalama 50 – 55.000
aralığında gidiyor.Bazen bu artıyor, mesela
geçenlerde100.000’inüzerineçıktı,haftasonları
40.000’lerde oluyor ama genel ortalamada
50 – 55.000 tekil’in altına düşmüyoruz.(Ayda
ortalama 1,5 milyon tekil ziyaretçi)
En çok ziyaret alan ilk 3 haber kategoriniz
hangileri?
Biz yerel haber sitesi olduğumuz için bir
kere 1.Bursa haberleri, daha sonra 2.sırada
Bursaspor ve spor haberleri (şehrin takımına
sahip çıkmasından dolayı) 3.sırada ise Magazin
diyebilirim çünkü internet sitelerinde de
görüyoruz ki halkımızın magazin’e çok yoğun
bir ilgisi var.
Bursadabugün hangi datacenter’da
barınıyor?
Vital Teknoloji’de host ediyoruz.
Bursadabugün bünyesinde kaç kişi çalışıyor?
21kişiçalışıyortoplam.(Satış,muhabirlerimiz,
web tv ekibi vb.)
B TV adında internet yayınınız var.Bu konuda
detaylı bilgi alabilir miyiz?
Haber sitesi olmanın yanında farklı bir takım
açılımlar yapıyoruz.
33

34. Bununla ilgili de düşündükve şunu gördük,
insanlarokumaktançokizlemeyiseviyorlar.Çok
da aklım almıyor ama yani kendi sağlığınızla
ilgili, ben yazı okurum ama insanlar örneğin
uzmantv ‘de birinin anlatmasını ve izlemeyi
tercih ediyorlar. Uzmantv’nin başarısı da
ortada.Çok enteresan bir proje çünkü ilk
çıktığında, kardeşim neden insanlar oturup
konuşan birini dinlesinler ve vakit harcasınlar
dedik ama hayır, dinliyorlar.Video’lar da bu
işin çok önemli bir boyutu olmaya başladı
yani eğlenceli videolar olsun, spor ile ilgili
videolar olsun,çok takip edildiğini gördük.Biz
de bir video portalı kurmayı düşündük.Video
portalı kurarken, baktık ki; sonuçta ben şunu
söyleyebilirim, biz Bursa’daki büyük medya
kuruluşlarına rakibiz hatta Bursa’nın en
büyük medya kuruluşu olma hedefindeyiz ki
gerçekten olacağız da, bunun için tv ve radyo
ile ilgili ama sadece internet üzerinden yayın
yapan oluşumlarımızı da yapacağız.
Televizyon için web tv’yi kurduk, kendi
stüdyomuzu kurduk şu andaki donanımımız
24 saat canlı yayın yapacak boyutta ama
bunun bir zamanı var ve çok da uzun değil,
6 ay veya 1 yıl içerisinde muhakkak 24 saat
yayına başlamış oluruz.Kendi programlarımızı
yapıyoruz, önemli konuklarımız oluyor (İş
dünyasından, sanat dünyasından, Bursa’yı
yöneten kişiler ve önemli siyasetçiler olsun)
burada stüdyomuzda bir takım programlar
yapıyoruz ve görüyoruz ki insanlar izlemeyi
seviyorlar.Doğal olarak web tv bizim için de
çok iyi bir atılım oldu.
24 saat yayın yapan dediniz.Bu bir tv
kanalı formatında yayın mı olacak ve nasıl
izlenebilecek,detay bilgi alabilir miyiz?
Önümüzdeki 6 ay ay içerisinde sürekli yayın
yapan bir tv kanalı olacak.Uydu tarafında yer
almayacakancakinternetüzerindenyayınyapan
Tivibu ve benzeri platformlarda yer alacak.
Gündem hakkında sürekli halk ile söyleşiler
gerçekleştiriyor ve Bursa halkının fikir
ve yorumlarını alarak yayınlıyorsunuz.Bu
konuda neler söyleyebilirsiniz?
Halka dokunmak bu işin önemli bir kısmı.
Zaten gazeteciliğin temelinde de bu var.Halka
dokunduğunuz zaman sonuç alabilirsiniz.Biz
de evet, olabildiğince çok insana dokunmak
istiyoruz yani 3 tane muhaberimiz var, sürekli
dışarıda.Kendimize ait özel haberler var.
Anadolu Ajansı, DHA, İHA, hepsinin
abonesiyiz ama aslında baktığınızda bütün
haber siteleri aynı haberleri giriyor, çok ufak
yorum farklılıkları var ki internet sitelerinde bu
yorumlara da vaktiniz olmuyor çünkü zamana
karşı yarışıyorsunuz.Bu durumda sizi farklı
yapabilecek şey, sizin özel haberleriniz.İnternet
sitesinin muhabirlerini yönetirken de yine
geleneksel basından farklı olarak, herkese yani
insanlara dokunacak haberler yapmak lazım.Bu
durumda, yani bir maç ile ilgili olur, biber fiyatı
ile ilgili olur bir şekilde halka gündemdeki
gelişmeleri soruyoruz ve olabildiğince çok
insandan yanıt almaya çalışıyoruz.Öyle olunca
da o insanlar bir süre sonra bakıyoruz ki bizim
düzenli okuyucumuz haline geliyor.
Başka hangi kanallarda ne tür çalışmalar
yapıyorsunuz?
Çeşitli projelerimiz var ve dediğim gibi biz
Bursa’nın en büyük medyası olmayı planlıyoruz.
34

35. İnternet radyosu projemiz var öncelikle.
Onun haricinde de gazelerde olan her şey ile
ilgili bir takım plan ve projelerimiz var.Yani
şöyle söyleyebilirim, salt Bursa’lılar için değil
ama Bursa’daki herkesin her konuda arayadığı
şeyi bulacağı bir platform olmaya çalışıyoruz.
Çok iyi bir etkinlik sayfası hazırlıyoruz, çok iyi
bir ilan sayfası hazırlıyoruz, yazılım süreçleri
tahmin edersiniz ki uzun sürüyor. Tasarım
süreci de bizim için aynı şekilde çünkü çok
zor beğeniyoruz, gerçekten en basit bir şey
için bile 15-20 tane tasarım yaptığımız
oluyor kafamızdaki şeye ulaşmak için.Ama
sitenin başarısı biraz da bununla ilgili ve hem
yazılımsal hem de tasarımsal olarak çok iyi bir
sitemiz var.
Tabii bizim en büyük artımız kendi
yazılımcımız ile burada çalışıyor olmak.Yıllarca
ben hep dışarıdan yazılımcılarla çalıştım ama
böyle bir şey yokmuş.Çünkü anlık değişiklikler
olması gerekiyor ve bu durumlara karşılık
verebilecek kendi yazılımcınız olmak zorunda.
Bu konuda çok hata yapılıyor, bu işin temel
noktası orada oturan bir yazılımcı.
Bursa ve Türkiye online yayıncılık, basın
sektörü hakkında değerlendirmeleriniz
nelerdir?
En genel karşılaştığımız soru, geleneksel
medyayı, internet medyası yok edecek mi?
Online basın deyince akla bu geliyor ve hep
bu soru soruluyor bize. Buna aslında vereceğim
örnek, hep de verdiğim örnek; televizyon
çıktığında radyolar için “kardeşim artık bunun
görüntülüsü var,kim dinler radyoyu”diyorduk.
35

36. Çünkü radyo o zaman tiyatroydu, haberdi,
müzikti, bilgi yarışmasıydı, her şeydi…
Sonrasında televizyon radyoları yok etmedi
amaradyolarfarklılaştı.Yaniozamanınradyosu
ile şu andaki radyo mantığı gerçekten çok
farklı.Bir de branşlaştı,radyoların hepsi temalı
oldu.Aradığınız şeyi bulduğunuz radyolar
haline dönüştü ama radyoları yok etmedi.
İnternet medyasının da geleneksel medyayı
yok edeceğini, öldüreceğini düşünmüyorum
ama başkalaştıracak. Çünkü, baskı maliyetleri
gerçekten çok ciddi rakamlara çıktı, tirajlar
düşüyorgörüyoruz,hergeçenyıleriyenbirtiraj
göstergesi var. Yalnız geleneksel medyanın
hala internet medyasına göre bir avantajı
var, elinde tuttuğu en önemli şey; kamuoyu
yaratma gücü hala geleneksel medyada çok
dahafazla.Yanikamuoyuyaratmagücüderken,
siyası olabilir,ekonomikolabilir,istedikleri pek
çok konuda.Medya patronlarının da sanıyorum
en çok istedikleri şey,kamuoyu yaratma gücüne
sahip olmak ki kimse para kazanmak için medya
işine girmez çünkü.Yani para kazandıran bir iş
değil zaten bu.Doğal olarak geleneksel medya
hala revaçta,gözde.Ama her gün kan kaybediyor,
internet medyası ve online yayıncılık her gün
artıyor.
Benim tahminim, 5 yıl sonrasında yayıncılık
anlamında çok farklı bir Türkiye olacak.
Sektör hakkında getirilmesi gereken
düzenlemeler veya yapılması gereken
çalışmalar sizce nelerdir?
Bir kere bizim internet gazeteciliğimiz ile
ilgili kanun hala çıkmadı.Biz bununla ilgili
Bursa’da bir dernek de kurduk; Aktif İnternet
Medyası adı altında.
36

37. Yani sayın bakanımız Bülent Arınç’la da
defalarca konuşuyoruz o da her seferinde
Mart’ta çıkacak, Haziran’da çıkacak
şeklinde dönüş yapıyor.Birkaç yıldır artık
oyalandığımızı düşünüyoruz.Çıkmadı yani ve
internet gazetecileri,gazeteci sınıfına ne yazık
ki alınmıyor.Bu aslında şu anlamda da kötü,
çok denetlenemez bir internet yayıncılığı var.
Bunların her biri kendini mecra olarakgörüyor,
bakıyoruz biz bir takım reklam anlaşmaları
yaptığımızda diyorlar ki blogu olanlar bile
geliyorlar bize reklam ver diye.
Habercilik, online basın böyle bir iş değil,
bu iş ciddi bir iş, ciddi bir yayıncılık ama bir
kere her şeyden önce yasanacak bir yasa
istiyoruz.En önemli şey bu.
İkincisi, reklam anlamında özellikle ulusal
basın’da her şey tık bazlı biliyorsunuz.Tık bazlı
oluncabizeençokgeleneleştirilerdenbirtanesi
şu, “kardeşim bu kadın fotoğraflarını neden
koyuyorsunuz?” Bazılarına, kardeşim bu kadın
fotoğraflarını neden tıklıyorsunuz? diyoruz.O
yüzden koyuyoruz çünkü, anormal bir tık alıyor.
Gerçekten sitenin hacmini çok büyütüyor.Biz
BursadaBugün olarak çok fazla koymamaya
çalışıyoruz,hiç koymuyoruz dersem yalan olur.
Ama galeri mantığı var yani ulusalların
yanında çok düşük olarak.Bir de öyle bir hale
geldi ki bu foto galeriler, ulusal orta siyasi
çizgideki gazetelerin hepsinde çıplak kadın
fotoğrafları dolu, sağ veya sol noktalarda olan
sitelerde yok sadece, her iki tarafta da yok.Yani
şöyle söyleyeyim, OdaTV ‘de ve İşçi Partisi’nin
Ulusal Kanalı’nda da bulamazsınız, Zaman ve
Haber 7’de de bulamazsınız.
37

38. Bu durumda biz ortada imajı vermek için
bu kadın fotoğraflarını koymaya zorunlu
hissetmeye başladık kendimizi.Zorunlu
hissederken tabii ki tıklanma hacimleri ve
google analytics’e yansıması çok hoşnutluk
verici oluyor, bunun dozajını ayarlamaya
çalışıyoruz ama bu iyi bir şey değil, bundan
nasıl çıkılır bilmiyorum.
Mobil taraf ile ilgili ne gibi çalışmalar
yapıyorsunuz?
1.5 sene önce kullanıcılarımızın %5’i mobil
cihazlar ile ziyaret ediyorlardı.Bu sene %20’ye
çıktı.Müthiş bir talep var,insanlar haberi,hatta
videoyu, facebook’u, sosyal medya konusunda
mobile kaymaya başladı çok hızlı bir şekilde.
Cep telefonundan ve tabletten takip ediyorlar.
Bu durumda, bizim gibi kurumlar için de çok
önemli bir alan haline geliyor.
Önce mobil sitelerimizi yaptık, yetmedi
iPhone için uygulama yaptık, o da yetmedi
Android için uygulama yaptık.Sonrasında
şöyle bir sıkıntı doğmaya başladı; reklamların
gösterilmesi bizim için en önemli şey ama
bunlarda reklam gösterilmiyor ve gerçekten
ciddi bir tehlike bu.
Rakam arttıkça gelen insan sayısı ve biz
de reklamların gösterimi başına para alıyoruz,
küçücük bir telefonun içerisindeki uygulamada
ne kadar reklam gösterebilirsiniz? Bu bizim için
bir soru işareti,kara kara düşünüyoruz onu nasıl
yaparız diye ama biliyorum ki facebook falan da
kara kara düşünüyor bunu, umarız onlar bizden
önce bir çözüm bulurlar biz de peşlerinden
seve seve koşarız.Facebook da gösteremiyor
reklamları ve çok kötü bir şey onlar açısından
da.
Sosyal medya’ya bakış açınız ve kullanım
oranınız nasıl?
Önce facebook.Sosyal medya deyince ilk
aklıma gelen ve tercihim facebook.Facebook bir
devrimdir internette.
38

39. Şöyle ki, facebook çıkana kadar hepimiz
nickname ile internette yer alıyorduk, ben de
kendi ismimi vermezdim hiçbir yerde isim-
soyad olarak.ICQ’da, mIRC’de, Messenger’da
hiç kimse gerçek kişi değildi yada çok az
insan gerçek kişiydi.Facebook’tan sonra
gerçek kişiler, gerçek isimleri ve soyadları
ile oraya kayıt yaptılar. Yetmezmiş gibi kendi
fotoğraflarını koydular.O da yetmezmiş gibi
bütün arkadaşlarının kimler olduğu, nerede
çalıştığı, o anda nerde bulunduğu, akrabaları,
çocuğu, eşi, sevgilisi vs. gibi bütün hayatlarını
sosyal medya’ya taşıdılar.Daha doğrusu
dijital ortama taşıdılar, olabildiğince gerçek.O
anlamda facebook bir devrimdir, ne kadar
kullanıyorum, tabii işimiz bu olduğu için
mecburenkullanıyorumamaçoksıkıldım.Hatta
nefret ediyorum bile diyebilirim, bu boyutta.
Fakat işimizin önemli bir parçası sosyal medya
ve bununla ilgili bir sürü yatırımlar yapıyoruz.
Facebook’tan sonraTwitter başladı,daha farklı
daha kaliteli bir kitle var şu anda Twitter’da.
Ama yıllar bana şunu gösterdi; internet
uygulamaları konusunda, “vay be, efsane”
dediğimiz şeyler bile bir gün unutuluyor.
Yahoo bizim arama motorumuzdu ve
Altavista.Google çıktığı zaman hatırlıyorum
bakmıştık, “bu ne hiç bir şey yok, bomboş bir
sayfa, bir kutu yapmışlar.Bunlar nerden para
kazanacak?” şimdi görüyoruz Türkkiye’deki
internet pastasının %49’unu Google alıyor.
Yani reklamlarını yayınlasak da hepimiz
Google bir miktar para veriyoruz açıkçası.
Müthiş bir şekilde piyasayı götürdüler ve
Yahoo için şu anda gençlere, “Yahoo bir
arama motoruydu” diye söylediğimde “aaa”
diyorlar.Bilmiyor çünkü herkes, halbuki bizim
arama motorumuzdu ve biz vazgeçtik ondan.
ICQ, telefon numaramız gibi ezbere biliyorduk,
tamamiyle silindi.mIRC diye bir şey çıkmıştı,
kimse kullanmıyor.Messenger boğazımıza
bastırıyor Skype’a dönün diye (8 Nisan,son güne
kadar direneceğim ben).
Bir şekilde eski alışkanlıklarımız gidiyor.
Sosyal medya, facebook ve twitter için de
aynı şeyin olacağından hiç şüphem yok.Çünkü
facebook’un çıktığı zamanlardaki mantığını
düşündüğümüzde şimdi acayip bir oyun ve
adventorial bir alana dönüştü.O oyun ve
adventorial’dan bir sonraki adım artık çöplük
olması.İnsanlar sıkılacaklar, yeni bir şey
çıkacak ve birkaç yıl sonra facebook’u insanlar
hatırlamayacak.
BursadaBugün ziyaretçileri ve WM Dergi
okuyucularına iletmek istediğiniz mesajlar
var mıdır?
BursadaBugün çok özel bir proje ve
gerçekten çok emek verdiğimiz bir proje.
Çalışmamızın karşılığını da okuyuculardan aldık,
öyle söyleyebilirim. Google analytics ve çeşitli
veri raporlarını incelediğimizde ve Bursa küçük
yer olduğu için kıyaslama şansı da buluyoruz,
tartışmasız gerçekten 1 numaralı haber sitesi
olma yolunda ilerliyor.
Türkiye’nin de en çok ziyaret edilen ilk 350
sitesi arasındayız.Çok büyük yerel yayınların
bile önünde bir trafiğe sahibiz haber sitesi
olarak fakat hedefimiz çok daha yukarı çıkmak.
Biz yaptığımız işten çok bütyük zevk alıyoruz
ama okuyucularımız da bizim sitemize girip
bizi tıklayarak bu zevki katlıyorlar, onlara da
teşekkür ediyorum.
39

40. Hotwired.com,1994 yılında dünyanın ilk banner
reklamını sitesinde yayınmıştır..
biliyor musunuz?

42. İçerik linkleme ve SEO
Kaan GÜLTEN
Webtures Web Girişimleri
CEO Manager
www.webtures.com.tr
kaan.gulten@webtures.com
Dahaöncekicevaplarımda
Google’ın bir insanın
yaşayışını ve algısını taklit
ederek hareket ettiğini
örnekleriyle belirtmiştim.
Sizin bu kitabı soldan sağa
doğru ve sonrasında satırları
atladıkça yukarıdan aşağı
doğru okumanız gibi Google
da web sitelerini soldan sağa
ve yukarıdan aşağıya doğru
okumaktadır.
42

43. Yan sayfada yer alan
resimdegörüldüğüüzere,tüm
siteyi ve makaleyi bu şekilde
okuyarak bu içerikteki tüm
unsurları yerleşimlerine göre
değerlendirip Seo sonucuna
etki göstermektedir.
Örneğin, bir makale
giriş, gelişme ve sonuç
bölümlerinden oluştuğunu
düşünecek olursak, girişi
bölümündeki kelimeler
makale hakkındaki ilk
izlenimleri vermektedir.
İlk cümlede geçen
kelimelerin genel olarak o
makalede hangi konudan
bahsedileceği hakkında
fikir verir. Bu sebeple
makalelerinizdeki ilk
cümleler veya daha özel
kalıpla ilk 100 kelimenizde
anahtar kelimenizi
bulundurmanız, içeriğinizin
o anahtar kelimedeki
önemini ve seo sıralamasını
arttıracaktır. Aynı şekilde, ilk
satırlardaki linklerin değeri
de son satırlardaki linklerin
değerine göre daha fazla
olmaktadır.
Bu sebeple bir linkin seo
anlamındaki etki düzeyini o
linkin bulunduğu konumla
da ilişkilendirmemiz
mümkündür. Son zamanlarda
footer (sitenin en alt bölümü)
linklerinetkisininminimumda
kalmasının sebebi budur.
Bir sitedeki linkinizin
konumu yükseldikçe ve sol
tarafa yaklaştıkça Google
bu linki daha önemli hale
getirmektedir.
Bu bilgiden yola çıkarak,
aşağıdaki resim üzerinden
de örnek verecek olursak,
bir menüdeki linklerin sırası
bile o linklerin önem sırasını
Google’a bildirecektir.
Daha üst sıralarda
olmasını istediğiniz ve
ziyaretçiler tarafından daha
fazla görünmesini istediğini
sayfaları menüde sola yakın
tutmanız seo ve ziyaret
anlamında büyük katkı
sağlayacaktır.
Diğer bir örnekle,
sitemizin en üstünden “A
Sitesine”, sitemizin en alt
bölümünden de “B Sitesine”
link verdiğimizi düşünelim.
Aynı siteden link
verilmesine rağmen, sitedeki
linklerin konumlandırılması
bizim o linklere verdiğimiz
önemin ve ayrıcalığın farklı
olduğunu gösterecek ve
A sitesine etkisini daha
fazla yapacaktır.Özetle, yazı
içlerindeki linkleme işlemleri
için, linkin konumunu
tamamıyla link vereceğiniz
sayfaya göre tanımlamanızda
fayda vardır.
Eğer linkvereceğinizsayfa
önemliyse olabildiğince
makalenin ilk bölümlerinden,
link vereceğiniz sayfa gibi
onlarca sayfanızvar ve bunun
pek bir ayrıcalığı yoksa
makaleninsonbölümlerinden
link vermeniz daha doğrudur.
Unutulmamalıdır ki, her link
çıkışı da, link çıkışı yaptığınız
sayfanın değerini bir nebze
olsun azaltmaktadır.
Bu sebeple,link verdiğiniz
sayfanın önemine göre, bu
değerin azalmasını tercih
edip etmemek ve buna
göre de linkin konumunu
belirlemek gerekir.
43

44. Derinlemesine DNS
DNS (Domain Name
System), yüzeysel olarak
network üzerinde bulunan
bilgisayarların, IP adreslerine
alternatif olarak bir isim
ile daha kolay ulaşılmasını
sağlayan servistir.
Kısa bir örnek ile
açıklayacak olursak, wmdergi.
com yazarak ulaştığımız
aslında bağlı olduğumuz
sunucu üzerinde şu anda
kullanılan 178.211.38.162
IP adresidir. Tarayıcımızdan
çağırdığımız isim, DNS
sunucuları yardımı ile, ilgili
IP adresinde ki servislere
ulaşmamızı sağlar.
Domain ile DNS Sunucu
Bağlantısı
DNS servisinin Active
Directory gibi kullanıldığı
spesifik alanlar mevcut ancak
bugün biz, Domain ( Alan
adı ) ile DNS servislerinin
etkileşiminivetemelkayıtların
görevlerini inceliyor olacağız.
Bir alan adının kayıtlarının
hangi DNS sunucusundan
öğrenileceğini, “Nameserver”
(Alt isim sunucuları ) belirler.
wmdergi.com üzerinden
örnekleyecekolursak,sitemizin
DNS sorgularına ns12.sayfa.
net ve ns13.sayfa.net alt isim
sunucuları yanıt verecektir.
Tarayıcımıza adresimizi
yazdığımızda belirlenen alt
DNS sunucularından verilen
bilgiye göre yönleneceğimiz
sunucuya karar verilecektir.
Kısaca ihtiyacımız olan
kayıtların neler olduğunu ve
nasıl işlediğini inceleyelim.
Sertaç Bayır
İsim Tescil A.Ş
Sistem Yöneticisi
Twitter: /msbayir
sertac@isimtescil.net
44

45. 45
SOA ( Start Of Authority )
Bir DNS sunucusunun
sorgulanan kayıttan sorumlu
olduğunu belirten ve temel
bilgileri tutan ilk kayıttır.
A Kayıtları ( Host Record )
AsılçözümlenecekIPadresi
Akaydı olarak belirlenir ayrıca
ping atılan kayıtta bu kayıttır.
İlk çözümlenecek kök domain
içinIPadresibelirlenmesinive
kaydın buraya yönleneceğini
belirler. Daha sonra “blog.
wmdergi.com”gibi açacağımız
alternatif kayıtlar için de ayrı
IP adresleri belirleyebilmemiz
mümkündür.
MXKayıtları(MailExchanger)
Alan adının mail
servislerinin çalışacağı mail
sunucularını belirler. Bu kayıt
sayesinde, mail sunucuları
gelen mail isteklerini
nereye yönlendireceklerini
öğrenirler. wmdergi.com
MX kayıtları mail.wmdergi.
com şeklinde belirlenmiş
durumdadır. Ek parametre
olarak MX kayıtlarında öncelik
belirleyebiliriz.
Birden fazla IP adresi ile
mail karşılayacaksak, 5 10 15
gibi öncelik belirleyebiliyoruz.
Burada önceliği en az olan
servis gelen talebi alacaktır.
Şayet öncelikli sunucu isteğe
yanıt vermiyorsa, diğer
sunuculara alternatif olarak
talepler iletilecektir.
PTR Kayıtları (Point Recorder)
Günümüzde Reverse DNS,
Reverse Kayıt olarakta anılan
PTR kayıtları, A kaydının
tam tersi işlemi yapar. A
kaydı, alan adının çözeceği
IP adresini bildirirken, PTR
kayıtları IP adresinin bağlı
olduğu alan adını iletir. Bu
kayıt IPyöneticileri tarafından
gerçekleştirilebilmektedir.
Bir çok mail sağlayıcısı,
spam kontrollerine PTR
kayıt kontrollerini de dahil
eder. Örneğin, mail.wmdergi.
com 1.1.1.1 IP adresini
çözümlerken, 1.1.1.1 PTR
sorgusu mail.wmdergi.com
sonucunu dönmüyorsa, risk
olarak algılanabilir.
AAA Kayıtları ( IPv6 )
A kayıtlarının IPv6 için
kullanılan türüdür.
CNAME ( Canoncial Name )
Takma isim olarak
kullanılan yönlendirme
kaydıdır. Sık olarak “WWW”
kayıtlarının kök kayıda
gitmesi için kullanılır. DNS ile
ilgili bilinmesi gerekeler;

46. TTL ( Time to live )
Kaydın, ne kadar süre
ile yaşam döngüsünde
kalacağını belirler. DNS
sunucularında performans
için,sabit kayıtların TTL süresi
yüksek tutulur. Bunun amacı,
örnek olarak 9600 olarak
belirlenen TTL süresi için, ilk
çekilen sorgunun ardından
kullanıcılar için her girişte
DNS sorgusu gönderilmez.
Ancak 9600 saniye
sonunda sorgu durum
kontrolü için yeniden talep
gelir.
Komut Satırı
Bilgisayarınızın komut
satırından ;
ipconfig /displaydns
Komutunu uygulayarak,
aldığınız tüm kayıtların
durumlarını anlık olarak
görebilirsiniz. Kayıtlar aynı
zamanda TTL süresi dahilinde
önbelleğe aldığınız kayıtları
görüntüleyecektir.
ipconfig /flushdns
Komutuile,bilgisayarınızın
DNS önbelleğini
temizleyebilirsiniz.
nslookup wmdergi.com
Komutu ile, hangi DNS
sunucusundan, hangi IP
adresini öğrendiğimizi
görebiliriz.
C:UsersSertac>nslookup
wmdergi.com
Server: google-public-
dns-a.google.com
Address: 8.8.8.8
Non-authoritative answer:
Name: wmdergi.com
Address: 178.211.38.162
Ek Bilgiler :
• B i l g i s a y a r ı n ı z ı n
(Windows Sistemler için) c:
windowssystem32drivers
etc dizininde bulunan
host dosyasını kullanarak,
istediğiniz alan adını
kendi bilgisayarınız için
ihtiyacınız olan IP adresine
yönlendirebilirsiniz. Örnek
satır içerisinde mevcut olup ;
o 178.211.38.162
www.wmdergi.com
olarak kullanılabilir.
• DNS kayıt sorgulama
işlemleriniinternetüzerinden
Türk menşeili http://dnsbil.
com ya da uluslararası
kullanılan http://intodns.
com benzeri adreslerden
gerçekleştirebilirsiniz.
46

47. 97
23
05
TIKLA
HEMEN ABONE OL!
a b o n e . w m d e r g i . c o m
WM
Dergi‘ye
ABONE OL
http://abone.wmdergi.com
WM Dergi,
Her Ay
E-Mail’ine
Gelsin

48. 60 25

50. 66
WordPre

51. ess
Bu ay WordPress özel bölümümüzde, çeşitli WordPress
eklenti ve tanıtımlarına yer veriyoruz...
Eklenti
Tema
Makale

52. 52
WordPress, her zaman
yardım etmeye hazır büyük
bir blog topluluğu ile ücretsiz
açık kaynak yazılım olarak bir
blog alt yapısını oluşturan
nacizhane bir platformdur.
İşte blogunuz için
WordPress’i seçmeden önce
dikkat etmeniz gereken bazı
noktalar vardır.
1. HTML bilgisine ihtiyacınız
yok!
WordPress HTML bilmeyen
kullanıcıları için özel bir editör
oluşturmuştur. Bu editör
Microsoft Word tarzı bir editör
tabanına sahiptir. Bu editör
sayesinde hiç HTML bilgisi
bilmeyen bir kişi HTML’de
ne işlem yapabiliyorsa aynı
işlemleri kolay arayüz ile
gerçekleştirebilmekte.
2.Esnek tasarım
WordPress yazıları içeriği
etkilemeden istediğiniz
zaman tasarım değiştirmenize
olanak sağlayan bir yapısı
vardır. Tasarım değiştiğinde
yazılarınız silinmez veyahut
kaybolmaz.
3.Sınırsız mesaj yazmak
WordPress veritabanı
tabanlı programı olarak çok
güçlü bir yazılıma sahiptir. Bu
sayede barındırma alanınıza
göre blogunuza sınırsız sayıda
mesaj yazabilirsiniz.
4.Bedava temalar
İşte benim en sevdiğim
özellik, bedava tema sayısının
çok fazla olması. Ve isterseniz
kendinize özel temada
yapabiliyor ve WordPress’e
uyarlayabiliyorsunuz.
5.Arama motoru dostu
WordPress blogcularının
en çok istediği şey sitesine
organik hit gelmesidir. Yani
Google tarafından gönderilen
ziyaretçiler.
NedenWordPress?
Oğuzhan Temiz
www.bipixel.net
otemiz@wmdergi.com

53. WordPress sistemi
otomatik Seo altyapısı ile
arama motorları tarafından
daha kolay indexlenmekte ve
organik hiti arttırmaktadır.
6.Sosyal Ağ ekleyebilmek
Çeşitli eklentileri
yükleyerek Twitter, Facebook
vb. gibi sosyal ağ siteleri
aracılığıyla arkadaşlarınıza ve
müşterilerinize blogunuzdaki
içerikleri paylaşabilirsiniz.
Son günlerde en önemli
özelliklerden birisi ola
gelmiştir sosyal ağlar. Sosyal
ağ ile sitenize bir marka algısı
yaratabilirsiniz.
7. WordPress topluluğu’ndan
destek
WordPress acemileri de
düşünmüş. WordPress’in
Türkçe forumu bulunmakta.
Bu forumda her türlü yardıma
muhtaçinsanlara yardım eden
bilgin WordPress uzmanları
bulunmakta. WordPress web
kullanımda büyük tek CMS
veya İçerikYönetim Sistemidir.
53
Gravatar (Globally
Recognized Avatar) , dünya
çapında tanınan avatar
anlamına gelmektedir.
Esasında bloglar için
düşünülmüş bir sistem,
kendimize bir gravatar alarak
bu sisteme sahip bloglarda
aynı e-posta adresiyle yorum
yapınca yorumumuzun
yanında avatarımız görünüyor.
Ve bu geliştirilmiş en güzel
sistemlerden birisi.
Nasıl üye olabilirim ? http://
site.gravatar.com/signup
adresine gidip e-posta
adresimizi ve gravatar
hesabımız için istediğimiz
bir şifreyi iki kere girip
onaylıyoruz.
Hesabı aktifleştirmek için
adresimize gelen bağlantıya
tıklıyoruz. Çıkan sayfada
“Upload your avatar now”
diyerek istediğimiz bir resmi
yüklüyoruz. Tahminen 4-5
saat içinde avatar onaylanıyor,
adresimize onaylandığına
dair bir posta geliyor. Artık
bu blogda ve gravatar
sisteminin bulunduğu
diğer bloglarda gravatara
kayıt olurken kullandığımız
e-posta adresiyle yaptığımız
yorumlarda avatarımız
yorumumuzun yanında
görünecek.
Gravatar ne işe yarar,
özellikleri nedir, neye dikkat
etmeliyiz?
- Öncelikle bu sistem
tamamen Ücretsizdir.
Avatardaaslındanickname
(lakap, kullanıcı adı) gibi
bir nevi farklılık, ayırt edici
unsurdur.
Yazıların altında
yorumların yanında farklı
resimler görünür,hoş olur.
Gravatara yüklediğimiz
avatarlar 80×80 boyutlarına
çevrilir, eklediğimiz resmin
mümkün olduğunca kare
olmasına dikkat etmeliyiz.
Yoksa resimde bozulmalar
olabilir.
İnternetteki herhangi
bir resmin adresini girerek
gravatar olarak belirleyebiliriz,
veya kendi bilgisayarımızdan
bir grafiği yükleyebiliriz.
Resmimizi yükledikten sonra
resmin türünü seçiyoruz,
normal bir resimse “G” türünü
seçmeliyiz. Ek olarak, Gravatar
yüklediğimiz grafiğin boyutu
büyükse kırpma yapmamıza
imkan veriyor.
Gravatar sistemi olan
bloglarda avatarımızın
görünmesi için yorum
yaparken gravatara kayıt
olurken aldığımız e-posta
adresini kullanmamız gerekir.
Gravatar nedir, nasıl kayıt olunur, faydaları nedir?

54. 54
Hep WordPress’in
dünyanın en kaliteli, Google
tarafından en çok sevilen,
SEO ile uyumluluğunun en
üst seviye olduğunu iddia
ederiz. Ancak işler pek de
sanıldığı gibi değildir. Çoğu
acemi arkadaşımız bloglarına
sadece WordPress kurarak
başarıya ulaşabileceklerini
zannediyorlar. Hatta durum
o kadar ileriye gitmiş ki bazı
arkadaşlar forumlara “Siteme
WordPress kurdum, hala
sıralamalarda bir değişim
yok!” şeklinde konular
açıyorlar.WordPress size
doğrudan SEO ayarlamaları
tamamlanmış, sırtınızı
duvara yaslayarak paracıklar
kazanmanızı sağlayacak bir
sistem sunmaz. WordPress
size SEO çalışmalarınızdan
en fazla verimi alacağınız
bir sistem sunar. WordPress,
üzerinde ki birkaç ayarlama
ve eklenti ile sitenizi arama
motorlarında gerçekten çok iyi
yerlere getirmenize yardımcı
olur.
Şimdi sizlere bazı
önerilerde bulunacağım,
bu önerileri uygulayarak
WordPress ile başarıya
ulaşma şansınızı olabildiğince
yükseltebilirsiniz. Başlangıç
seviyesinde SEO bilgisine
sahip olduğunuzu düşünerek
bazı maddeleri atlıyorum.
• Ön yargılarınızdan
kurtulun.SEO işlerini yapanlar
bu işi çalışarak, deneyerek
öğrendiler. Sizinde SEOyu
öğrenmeniz konusunda hiçbir
engeliniz yoktur.
• Yukarı da dediğim
gibi SEO deneme yanılma
yöntemiyle öğrenilir bu
yüzden yeni öğrendiğiniz
yöntemleri siteniz üzerinde
deneyin.
WordPress İçin SEO İpuçları
Mehmet
Burak İşçi
www.burakisci.com
mbisci@wmdergi.com

55. 55
• WordPress SEO
öğrenmek için muhakkak
takip ettiğiniz bloglar olmalı
ama öyle her bilgiyi kontrol
etmek için farklı farklı
bloglara girmeyin. Her zaman
yazarına güvendiğiniz birkaç
tane sağlan blog takip edin.
• Anahtar kelimelerinizi
iyi belirleyin. Daha önceden
yazdığım “Anahtar Kelime
Saçmalığı” isimli yazımda
belirttiğim gibi tek kelimeden
oluşan anahtar kelimeler
kullanmayın. Kendinizi
ziyaretçilerinizin yerine
koyarakanahtarkelimelerinizi
belirleyin. Örneğin ben
“android” aramasını yapmak
yerine “android uygulamalar”
aramasını yaparım.
• Kendinizi hep zorlu
kelimelerle zorlamayın,
araştırmalar yaparak rekabet
düzeyi düşük bol ziyaretçi
getirecek anahtar kelimeler
belirleyin.
• Daha önce ki
yazılarımda belirttiğim gibi
kendinize rakip gördüğünüz
blogları takip edin, ne
yazıp çiziyorlar, nerelerden
backlink kazanıyorlar onların
analizlerini iyi yapın. Bu
bloglara yorumlar yazarak,
backlink elde etmeye de
çalışın.
• Yazılarınızı çok
uzatacağım diye uğraşmayın,
önemli olan yazılarınızın
kopya yerine özgün olmasıdır.
• Sitenizde 10
taneden fazla anahtar
kelime kullanmamaya,
site açıklamanızın 160
karakterden az olmasına
ve site başlığınızın 70
karakterden az olmasına
dikkat etmelisiniz.
• Bütün yazılarınızda
anahtar kelime, başlık ve
açıklama bulundurma önem
verin. Bu konuda daha önce
size anlatımını yaptığım
All in One SEO eklentisini
kullanabilirsiniz.
• Sitenizi zaten bu
zamana kadar arama
motorlarınakayıtetmişsinizdir,
bundan sonrasında ise
sitenizi arama motorlarının
webmaster araçlarına
eklemelisiniz. Son olarak da
webmaster araçlarına site
haritanızı kaydetmelisiniz.
Site haritanızı Google
XML Sitemaps eklentisi ile
oluşturabilirsiniz.
• Sitenizi fazla
yavaşlatmamak adına
gereksiz görsel, video, flash
içerikler eklemekten kaçının.
Olabildiğince site dışından
veri çekmemeye özen
gösterin.
• Arama sonuçları
arasında dikkat çekecek,
kendiniöneçıkaracakbaşlıklar
kullanmalısınız. Seçtiğiniz
başlıklar olabildiğince
etkileyici olmalıdır.
• Belirli aralıklarla
sitenize içerik ekliyorsanız
içeriğiniz250 kelimeden fazla
olmalıdır ancak günlük içerik
girecekseniz yazılarınızın
uzunluğunu fazla problem
etmeyin.
• Y a z ı l a r ı n ı z ı
ziyaretçilerinizi yorum
yapmaya teşvik edecek
şekilde bitirmelisiniz. Artık
arama motorları yazıların
güncelliğine dikkat ediyor.
Bu güncelliği ise yazılarınıza
gelecek yorumlar sayesinde
sağlayabilirsiniz.
• Her gördüğünüz yere
sitenizin linkini eklemeyin,
aldığınız her backlink size
yarar sağlamaz. Bu konuda
ki ayrıntılı düşüncelerime
“Fazla Backlink Yerine
Kaliteli Backlink Alın!” yazımı
okuyarak ulaşabilirsiniz.

56. • F o r u m l a r d a
olabildiğince yardım
isteyen arkadaşlara
yardımcı olmalısınız böyle
tanınırlığınızı arttırabilirsiniz,
bu sayede de doğal
backlinkler elde edersiniz.
• Sosyal ağlarda
blogunuza ait hesaplar
açarak, bu hesaplarda aktiflik
göstermelisiniz. Bundan
önce yazdığım “Sosyal
Medya mı SEO mu?” isimli
yazımı okuyarak, sosyal
medyanın önemini daha iyi
kavrayabilirsiniz.
• İndex hızınızı iyi bir
konuma getirene kadar
yeni yazılarınızı imleme
sitelerinde imletmelisiniz.
• Y a z ı l a r ı n ı z d a
site içi linklemeye özen
göstermelisiniz. Bu sayede
eski yazılarınızı arama
motorlarına unutturmamış
olursunuz. Site içi linkleme
yaparken “buraya tıklayın”
şeklinde kelimeler kullanmak
yerine, üst maddelerde de
kullandığım şekilde yazı
başlığına link vermelisiniz.
• Eklediğiniz resimlerin
alt=”kelime” etiketi olmasına
özen göstermelisiniz. Resim
boyutlarınızı olabildiğince
düşük tutmalısınız.
• Eğer uzun
yazılar yazacaksanız,
okuyucularınızın yazıyı
okurken sıkılmaması için
yazılarınızı bir sohbet
havasında yazmalısınız diğer
yandan paragraf aralarına
da resimler veya videolar
ekleyerek yazıyı biraz
renklendirebilirsiniz.
• Y a z ı l a r ı n ı z d a
kullandığınız anahtar
kelimeleri yazı içerisinde
kalın veya renkli olarak
gösterebilirsiniz. Yine bu
kelimeleri yazınızın ilk
cümlelerinde kullanmaya
özen göstermelisiniz. Bu
arada yazı içerisinde ki
anahtar kelime yoğunluğunu
%5’ten yukarı çıkarmamaya
özen gösterin.
• Yazılarınızda yazım
kurallarına uymaya özen
göstermelisiniz. Noktalama
işaretlerindensonradaboşluk
bırakmayı asla unutmayın!
BirsonrakiyazımdaSEO’da
yapılan önemli hatalar ve
bunların çözümleri hakkında
bilgiler paylaşacağım. Bu
yazı hakkında ki görüş veya
sorularınızı bana mail ile
iletebilirsiniz.
56

57. #wmdergi
takipte kal

58. WP EKLENTİ TANITIMLARI
WordPress sitenizi geliştirebileceğiniz ve ektra özellikler ekleyebileceğiniz çeşitli
ve ücretsiz eklenti tanıtımlarını her ay bu sayfalarımızda bulabilirsiniz...
58
UberMenu - WordPress Mega
WMD Puanı
Special Recent Posts PRO
Sitenizi görsel ve işlevsel bir menü ile
zenginleştirmek istiyorsanız bu eklen-
tiyi denemenizi tavsiye ederiz.
Demo : Tıklayınız
Download : İndirmek İçin Tıklayınız
Blogunuzda klasik wordpress son mesajlar
kısmından sıkıldıysanız bu eklentiyi den-
emenizde fayda var. 60+ fazla özelleştirme
seçeneği ile blogunuza farklı bir boyut
kazandırın.
Demo : Yok
Download : İndirmek İçin Tıklayınız
WMD Puanı
Social Image Hover
SocialImageHover,eklentisiileblogunu-
za önemli bir özellik kazandıracaksınız.
Sayfanızdaki resimleri kolayca sosyal
paylaşıma açabilirsiniz.
Demo : Yok
Download : İndirmek İçin Tıklayınız
RoyalSlider - Touch Content
Bu eklenti ile, web sitenizdeki içeriğe bir-
çok slider eklemeniz mümkün. Kullanım
arayüzüde çok kullanışlı olan bu eklentiyi bu
ay size tavsiye ediyoruz.
Demo : Tıklayınız
Download : İndirmek İçin Tıklayınız
WMD Puanı
WMD Puanı
5
WMDP

59. WP TEMA TANITIMLARI
Çeşitli WordPress temalarını sizler için değerlendiriyoruz.Her ay en güzel ve
çeşitli tema tanıtım ve değerlendirmelerini bu sayfalarımızda bulabilirsiniz...
BigFeature Cherry - Responsive News &
Sade ve şık bir haber blogu oluşturmak
için BigFeature teması öne çıkıyor.
Minimal ve sadelikten yanayım diyenler
için.
Demo : Tıklayınız
Download : İndirmek İçin Tıklayınız
Responsive yapıya sahip bu haber blog
teması HTML5 ve CSS3 ile tasarlanmış.
Demo : Tıklayınız
Download : İndirmek İçin Tıklayınız
WMD Puanı
WMD Puanı
Made - Responsive Review/Mag-
WMD Puanı
Etkileyici bir inceleme blogum olsun
diyorsanız bu temayı mutlaka deneyin.
Ayrıca tema responsive özelliğe de
sahip.
Demo : Tıklayınız
Download : İndirmek İçin Tıklayınız
5
WMDP
59
ExtraNews - News and Magazine
ExtraNews teması, inceleme sayfaları,
responsive yapısı, video ve resim slide
özellikleri, 3 farklı inceleme sayfası stili
ile göz dolduruyor.
Demo : Tıklayınız
Download : İndirmek İçin Tıklayınız
WMD Puanı

60. 74
62
Ayın Blog Site
Pc Dünyam
Güncel teknoloji haberleri, pro-
gramlar, Aplle ve Android bölüm-
leri ve ayın bilgisayar önerisine
yer veren blog’a göz atmalısınız.
www.pcdunyam.com
Siz de blog sitenizi, bs@wmdergi.com ‘a iletin her ay
bu bölümde okuyucularımızla paylaşalım...
Yepuu
1 yılını dolduran Yepuu, güncel
konuları yorumlayan, tasarım
içerikli paylaşımlar yapan, spor
ve teknolojiye değinen bir blog.
www.yepuu.com

61. eleri
71
İlgi çekici, işlevsel, yaratıcı web siteleri
her ay, Site Tanıtımları sayfalarımızda...
Dursun Tokgöz’ün program-
lama, kodlama, tasarım ve
teknoloji konuları üzerine yazılar
yayınladığı kişisel blog sitesi.
www.dursuntokgoz.net
Dursun Tokgöz
İçimdeki Dünya
Tugay Keşt blog’unda, hikaye,
yazı,fotoğraf,tiyatro,oyun tavs-
iyeleri paylaşıyor.Sanat’a ilgi
duyuyorsanız ziyaret etmelisiniz.
www.icimdekidunya.com

62. 62
Php Fusion başta türkiye
olmak üzere bir çok ülkede
sürekli geliştirlen ücretsiz açık
kaynak kodlu içerik yönetim
sistemidir.
PHP Fusion herkesin
katkıda bulunabileceği gibi
bu içerik yönetim sistemi
özgür yazılım fonu (Free
Softwaree Foundation)
tarafından yayımlanan AGPL
Lisansına uygun gelştirilebilir
ve dağıtabilirsiniz.
PHP Fusion için Nelere
ihtiyacım var?
PHP Fusion için öncelikle
bir Linux Alt yapısına sahip
sunucuya ihtiyacınız var.
Sadece test etmek için
kullanacaksanız ücretsiz alan
sağlayan firmalar yeterli
olacaktır.Tabi ki bundan önce
php fusion kurmadan önce
sunucu özelliklerini gözden
geçirmekte fayda var. PHP
Fusion sunucu için en az
PHP5 ve Mysql 4 deesteği
sunmalidir ki sorunsuz olarak
çalışabilsin ;)
Php Fusion’ı nereden
indirebilirim ?
PHP Fusion en son
sürümü resmi destek sitesi
phpfusion.co.uk adresinden
indirebileceğiniz gibi,
Türkiye Destek sitesi
olan www.fusiontr.com
ve phpfusionturkiye.
com adresinden’de
indirebilirsiniz.
Yalnız Kurulum paket
indirdikden sonra Türkçe
dil paketini indirmeyi
unutmayınız!
PHP Fusion Nasıl
Kullanabilirim?
İçerik Yönetim
Sistemlernn içerisinde
kurulumu en basit
sistemlerinden birisidir.
PHP Fusion nedir?
Atakan Türk
PHP Fusion Destek
Ekibi Yönetici
aturk@wmdergi.com

63. 63
Kurulum basit olduğu
gibi sadece dosyaları
sunucuya yükleyerek ve Mysql
ayarlarınızı girerek kurulumu
bitirebilirsiniz.
Böylece PHP Fusion ile
kolayca Portal oluşturabilir
veya köy,dernek ve şirket
siteleri kurabilirsiniz. Tema
için Oldukça fazla geniş tema
çeşitleri olmasını işlerinizi
hayli kolaylaştıracaktır.
PHP Fusion Kurulum
Aşamaları
Öncelikle indirdiğimiz
Dosyaları Sunucuya aktarmak
içinFTPistemcisineihtiyacımız
var.Sizlere Tavsiye edeceğim
Açık Kaynak Kodlu Filezilla
FTP istemcisini kullanmanızı
öneririm. Filezilla FTP
istemcisini http://filezilla-
project.org/ adresinden temin
edebilirsiniz.
FTP istemici kurulumu
sonrası FTP bilgilerinizi
girerek Sunucuya PHP Fusion
Dosyalarını yükleyerek ilk
aşamayı başarılı bir şekilde
bitirelim ;)
Sunucuya dosyaları
yüklemeden önce kök
klasörde ki “ _config.php
dosyasını config.php “ olarak
değiştirmeyi unutmayın.
Ardından Türkçe Dil
Paketini yükleyiniz.
PHP Fusion’ı yerel
sunucuya yani localhost’a
kurmayacaksanız aşağıdaki
klasörlerin CHMOD değerini
777 olarak değiştirmeniz
gerekmektedir.
Bazı sunucuların CH Mod
değerinin 777 olmasına izin
vermemektedir, bu durum
ile karşılaşırsanız CH MOD
değerini 755 yaparak bu
sorunu çözebilirsiniz.
CH MOD 777 Olacak klasör
dizini :
a d m i n i s t r a t i o n / d b _
backups/
downloads/
downloads/images/
downloads/submissions/
downloads/submissions/
images/
forum/attachments/
ftp_upload/
images/
images/imagelist.js
images/articles/
images/avatars/
images/news/
images/news/thumbs/
images/news_cats/
images/photoalbum/
images/photoalbum/
submissions/
forum/attachments/
config.php
Bunların değerlerini
Filezilla ile dosyanın üzerine
gelerek sağ tuşa tıklayın ve
Dosya izinlerine tıklyarak 777
yapabilirsiniz.

64. 64

65. Dosyada cron.php yazıyor
onu dikkate almayın başka
sunucudan gösterdiğim için ;)
Ardından tarayıcıdan
www.siteniz.com/setup.php
girerek kurulum işlemlerine
başlayabiliriz.Kurulum
aşamasında ilk olarak dil
seçeneği gelecektir karşımıza.
Türkçeseçtiktensonranext
butonuna basınız. Ardından
Klasör ve Dosyaların izin
testi bölümünü göreceksiniz
buradan izinlerin eksiksiz
olduğunu göreceksiniz.
65

66. Kontrolleri yaptıktan sonra Veritabanı bilgilerini girelim.
Veritabanı bağlantısı başarıyla oluşturuldu ve Yönetici Kullanıcı adı ve şifresini belirleyelim.
66

67. İleri butonuna tıklayarak kurulumu bitirelim.
Not : CHMOD Ayarlanızı tekrar 644 yapmayı unutmayınız. Konumuzun Devam bir sonraki sayıda
;) Tema Yükleme,Modül Yükleme,Temel ayarlar konularına değineceğiz.
67

68. Kullandığınız yazılım
diliyle ilgili örnek projeleri,
kodları incelerken bazen
bir fonksiyon görürsünüz ve
“Aaa ben bu işlemi yapmak
için bir sürü kod yazıyordum,
zaten hazır fonksiyonu
varmış” dersiniz. Ben bu
başlığı yazı dizisi haline
getirerek fazla bilinmeyen
ama bazı durumlarda işimizi
kolaylaştıracak fonksiyonları
tanıtmaya çalışacağım.
Makale içerikleri temel
seviyeye hitap ediyor olacak.
Daha ileri seviyeye sahip Php
geliştiricileri için unuttuklarını
hatırlama, gözden
kaçırdıklarını öğrenme gibi
pozitif etkileri olabileceğini
söyleyebilirim. Lafı daha fazla
uzatmadan http_build_query
fonksiyonunu anlatmaya
başlayayım.
http_build_query :
Hazırladığımız veya
varolan diziyi / nesneyi query
string formatına dönüştürmek
için bu fonksiyonu
kullanabiliriz. Fonksiyona 3
parametre gönderebiliyoruz.
İlk parametreye tek boyutlu
veya çok boyutlu dizi (array)
/ nesne (object) atamamız
gerekiyor. İkinci parametre;
dizininindexdeğerindesayısal
tanımlar varsa bunların önüne
bir ifade ekleyebilmemizi
sağlıyor. (user1,user2 vb.) 3.
parametre ise query string’te
parametreleri ayrıştırmaya
yarayan & işaretinin yerine
herhangi bir başka değer
atamımızı sağlıyor.
Örnek olarak http
request üzerinden çalışan
web servisimiz olduğunu
düşünelim. Bu servise istek
göndermemiz gereken adres
ve parametlerin olması
gerekiyor.
Fazla Bilinmeyen Php fonksiyonları 1
İbrahim
Hızlıoğlu
ibrahimhizlioglu.com
ihizlioglu@wmdergi.com
68

69. Eğer yazılımcının http_
build_query fonksiyonundan
haberi yoksa aşağıda ki koda
benzer bir şey yapmaya
çalıştığını göreceğiz. - Aslında
benzer bir koda denk geldiğim
için bu makaleyi yazıyorum :)
Burada gereksiz bir döngü
içerisine girdik. Ardından $i
değişkeni ile & operatörünün
ilk parametrenin önününe
gelmemesiiçinifkoşuluyazdık
ve $query_string değişkeninin
değerini güncelledik.
Aynı işlemi http_build_
query fonksiyonu ile yapmayı
denersek;
Her iki kod aynı çıktıyı
vermesine rağmen http_
build_query fonksiyonu ile
hem döngüden kurtuluyoruz
hem de daha temiz ve düzenli
kod yazımı gerçekleştiriyoruz.
Ayrıca burada $base_url ve
$query_string değişkenlerinin
değerini nokta operatörüyle
birleştirmek yerine sprintf
fonksiyonu ile birleştirdik.
69

70. 70
Geçtiğimiz ay
yayınladığımız 13 web
uygulamasısizlerdenoldukça
güzelbirilgigörüncebunubir
adım ileriye taşımak ve her
ay, webmaster araçları’ndan
oluşan programları sizler
için derleyerek yayınlamaya
karar verdik.
Bu ay, tamindir ‘in desteği
ile hazırladığımız webmaster
araçları sayfalarımızda,
»
» Metin editörleri
»
» Veritabanı yazılımları
»
» SEO yazılımları
»
» Tasarım araçları
»
» Optimizasyon aracı
»
» PDF aracı
»
» Analiz yazılımları
gibi birçok konuda işlerinizi
kolaylaştıracak, bir adım
ileriye taşıyacak ve belki
de bilgi sahibi olmadığınız
konularda size yardımcı
olacak ve çalışmalarınızı
geliştirmenizi sağlayacak
programları derleyerek bir
araya getirdik.
Sizler de bu sayfalarda
yayınlanmasını istediğiniz
yazılımvearaçlarıbizeinfo@
wmdergi.com adresinden
iletebilirsiniz.
Webmaster araçları ile
çalışmalarınızı geliştirin

71. 71
WYSIWYG Web Builder
WYSIWYGWebBuilder,temelinternetsiteleri
oluşturmak için bilinmesi gereken kodlama dili
olan HMTL’e gerek kalmaksızın, her seviyede
kullanıcının internet sitesi oluşturabilmesini
sağlıyor.Birkaç fare ve klavye hareketiyle,
sürükle bırak mantığıyla çalışan WYSIWYG Web
Builder ile herkes internet sitesi oluşturabilir.
WYSIWYG Web Builder’in bünyesinde yer
alan hazır temalardan yola çıkarak, bu temaları
istediğiniz gibi düzenleyebilir ve bir internet
sitesi oluşturabilirsiniz.
WYSIWYG Web Builder programını Türkçe
kullanmak için buradan Türkçe dil paketini
indirebilirsiniz.
İşletim Sistemi: Win8/Win7/Vista/WinXP
MySQL
MySQL,küçükinternetsitelerinden,sektörün
devlerine kadar çok geniş bir alan kullanılan
veritabanı yönetim programıdır.
Sahip olduğu teknik özelliklerle veritabanı
boyutu ne kadar büyük olursa olsun kararlı bir
şekilde çalışabilme özelliğini korumaktadır.
Açık kaynak kodlu olma özelliğini de
taşıyan MySQL, sürekli güncellenerek gücünü
korumaktadır.
Ortamda var olan çok büyük veritabanlarını
bölerek performansı ve yönetimi güçlendirme
ileKritikticaretuygulamalarıiçinACIDişlemleri
özelliğine sahiptir.
İşletim Sistemi: Win7/Vista/WinXP

72. 72
ERank Booster
ERank Booster farklı coğrafi konumlardan
web sitenize ziyaretler sağlayarak sayfanızın
popüleritesini arttırmak için tasarlanmış
gelişmiş bir SEO programıdır.
ERank Booster içerisinde kullanılabilecek
farklı 12 SEO programını barındırmaktadır.
İçerisindebulunanyararlıuygulamalarsayesinde
arama motorlarında üst sıralara yükselmenize,
web sayfanızın trafiğini arttırmanıza, kolayca
web analizi gerçekleştirmenize ve diğer SEOsal
işlemlerinize yardımcı olacaktır.
Sonuç olarak ERank Booster ile kolayca
anahtar kelimelerinizi optimize edebilir ve web
sitenizin trafiğini arttırabilirsiniz.
İşletim Sistemi: Win8/Win7/Vista/WinXP
SiteXposure
SiteXposure programı web sitenizin
içeriğinin kalitesini kontrol etmenizi ve web
sitenizi daha rahat bir şekilde takip etmenizi
sağlayan ücretsiz bir program.
Siteniz hakkında sadece istatistik
veriler sunmayan program aynı zamanda
içeriklerinizdeyeralandeğişiklikleri,hacklenme
bilgilerini veya beklenmedik arızaları da tespit
edebiliyor ve sizi bilgilendiriyor.İçeriklerinizde
yer alan kırık linkleri bulabilen, zararlı sitelere
verdiğiniz linkleri tespit edebilen, güvenlik
açıklarına karşı önlenler alabilen ve SEO yani
arama motoru optimizasyonu konusunda da
önerilerde bulunan programı her webmasterın
kullanmasını öneriyorum.
İşletim Sistemi: Win8/Win7/Vista/WinXP

73. 79
87
23
05
TIKLA
HEMEN SİPARİŞ VER!
http://www.isimtescil.net/hosting/hazir-script/en-ucuz-e-ticaret-hosting.aspx
İsimtescil
E-Ticaret’te
%50 İNDİRİM
KUPONU
E-Ticaret %50 İndirim Kuponu, 1 - 30 Nisan 2013 arası geçerlidir.
Kupon Kodu:
nUiuFu7sb3

74. 74
Database .NET
Database .NET, yenş nesil çoklu veritabanı
yönetim programıdır.
Desteklediği veritabanları arasında hızlı
bir şekilde sorgular çalıştırabilir, sonuçları
çıktılayabilir ve bunları görsel olarak
sunabilirsiniz.
At çalıştır özelliğe sahip olması sayesinde
kurulum dosyasına ihtiyaç duymaz.
Sisteminizden kaldırmak istediğiniz ise
dosyaları silmeniz yeterlidir.
Programın düzgün şekilde çalışabilmesi
için sisteminizde .NET Framework 4.0 ‘ın yüklü
olması yeterlidir.
İşletim Sistemi: Win7/Vista/WinXP
Adobe Muse
Güncel web standartlarına uygun HTML
web siteleri tasarlamak için hazırlanmış olan
Adobe Muse ile profesyonel ve tasarımsal
açıdan güçlü web siteleri tasarlarken kod
yazma mecburiyetini kaldırmayı amaçlayan
yazılım, güçlü araçlarla tanıtıldı.Adobe
AIR ortamında geliştirilen Muse, web site
araçlarıyla tasarımsal açıdan kısıtlanmadan
çalışmanızı sağlıyor. Hazırlanması kolay ve
hızlı düzenlenebilir bir site haritasıyla web
site tasarımına başlatan Adobe Muse, pek çok
farklı tasarım alternatifine imkan sağlıyor.
Muse günümüzün olmazsa olmazı haline gelen
interaktif araçları unutmamış. Google Maps,
sosyal medya butonları,beslemeler,slayt şovlar
web sitelerine kolayca entegre edilebiliyor.
İşletim Sistemi: Win7/Vista/WinXP

75. 75
Traffic Travis - Ücretsiz SEO Aracı
Arama motoru optimizasyonu ile uğraşan
tüm kullanıcılar için yararlı araçlarla doluTraffic
Travis ücretsiz olarak kullanıma sunuluyor.
Traffic Travis öne çıkmak istediğiniz
anahtar kelimeleri belirlemede ve rakiplerinizi
tanımada işleri pratikleştiriyor. 200 binden
fazla kullanıcı tarafından tercih edilen yazılım
sade bir arayüzle kolay kullanım sağlıyor.
Program rakiplerinizi tanımanıziçin SEO ve PPC
stratejilerini sizin için analiz ediyor. Böylece
rakiplerinizin başarılı oldukları ve yetersiz
kaldığı stratejilerle ve en güçlü rakiplerle
tanışmış oluyorsunuz.Anahtar kelimeleri doğru
belirlemede yetersiz kalıyorsanız program yine
imdadınıza yetişiyor.
İşletim Sistemi: Win7/Vista/WinXP
WebSite Auditor - SEO Analiz Programı
Site analizini çok kısa sürede yapan yazılım,
sitenin her sayfası için detaylı raporlamalar
yapabiliyor. Program sadece analiz yapmakla
kalmıyor, bu analizler üzerinden yapılması
gerekenleri de önerilerle kullanıcıya sunuyor.
Örn.eğin; her sayfanın ayrı ayrı page rank
değerleri listelenerek düşük değerli sayfalarda
yapılması gerekenler görüntülenebilir.Tüm
arama motorlarının seveceği bir site yaratmak
için ihtiyaç duyulan tüm temel gereksinimler de
program kullanıcılarına sunuluyor.
Hatalı linkler, kopya içerikler, uzun veya
kısa meta açıklamaları, HTML hataları, arama
motorlarının indekslemediği sayfalar listeler
halinde önünüze dökülüyor.
İşletim Sistemi: Win7/Vista/WinXP/Win2000

76. 92
İNTERNETTEN
PARA KAZANIN

77. 77
Sitenizin trafiğinden veya
sosyal ağ hesaplarınızdan
para kazanın, Natro Satış
Ortaklığı programına
katılarak, sunduğumuz
hosting çözümlerinin
tanıtımını yapın, yüksek
komisyon oranları ile gelir
elde etmeye başlayın!
Birkaç dakika içerisinde
satış ortağımız olup,
gerekli banner ve linkleri
yayınlayarakpara kazanmaya
başlayabilirsiniz. Ziyaretçi
kitlenizi, Natro’nun kaliteli
hizmet anlayışı ile tanıştırın
hem onlar kazansın hem siz
kazanın!
Komisyon kazançları,
hakkedişi takip eden bir
sonraki ayın 20. günü sanal
karta yatırılır. Sanal kartdaki
bakiye ister Natro üzerinden
yapılacak alışverişlerde
kullanabiliryadakendibanka
hesabınıza aktarılabilir.
Ödeme alabilmek için
profil bilgilerinin eksiksiz ve
doğrubirşekildedoldurulmuş
olması gerekmektedir. Profil
bilgilerinin eksik, yanlış,
farklı ya da hatalı verilmiş
olmasından dolayı Natro
sorumluluk kabul etmez.
Fatura kesemeyen yayıncılar
bakımından %10 Stopaj
kesildikten sonra kalan ücret
hesabınıza yatırılmaktadır.
Yapılacak ödemelerde alt
ödeme limiti 50.00 TL’dir.
Natro, iş ortaklığı kazandırmaya devam ediyor