Instrumenty walki z przestępczością zorganizowaną w opinii funkcjonariuszy CB...
Sposoby Finansowania Terroryzmu
1. Konferencja
Europejskiego Stowarzyszenia Studentów Prawa
ELSA Białystok
„Terroryzm – czy jesteśmy bezpieczni?”
7.-9. kwietnia 2006 r. Białystok
SPOSOBY
FINANSOWANIA TERRORYZMU
dr Wojciech Filipkowski
Wydział Prawa
Uniwersytet w Białymstoku
2. Plan wykładu:
I. Kwestie definicyjne – regulacje prawne:
1. Konwencja Nowojorska ONZ – 1999 r.
2. Prawo polskie
II. Typologia metod finansowania terroryzmu:
1. Źródła finansowania terroryzmu
2. „Lista wydatków”
3. Rola organizacji pozarządowych (NGO)
4. Jak fundusze są zbierane?
5. Jak fundusze są przemieszczane?
III.Wybrane przykłady:
1. Skimming
2. Szkółka przyświątynna
3. Palestyński Islamski Dżihad (PIJ) 2
4. System Hawala
3. I.1 Konwencja Nowojorska ONZ – 1999 r.
Finansowanie terroryzmu jest to zachowanie polegające na
tym, iż sprawca jakimikolwiek środkami (sposobami),
pośrednio lub bezpośrednio, bezprawnie i umyślnie,
udostępnia lub gromadzi fundusze z zamiarem ich
wykorzystania, lub też mając świadomość, że zostaną one
wykorzystane, w całości lub części, do dokonania
enumeratywnie wymienionych tam przestępstw
Funduszami będącymi przedmiotem tego czynu są
wszelkiego rodzaju aktywa, materialne i niematerialne,
będące ruchomościami lub nieruchomościami, uzyskane w
dowolny sposób, oraz prawne dokumenty w dowolnej
formie, w tym elektronicznej i cyfrowej, potwierdzające tytuł
prawny do takich aktywów lub korzyści z nich płynące -
kredyty bankowe, czeki podróżne, czeki bankowe,
przekazy pieniężne, akcje, papiery wartościowe, obligacje,
weksle oraz akredytywy 3
4. I.2 Prawo polskie
1. brak jest odrębnego typu czynu zabronionego dotyczącego
finansowania terroryzmu!
2. z „terroryzmu” mamy zdefiniowane jedynie pojęcia
przestępstwo o charakterze terrorystycznym (art. 115 §20
KK) oraz akt terrorystyczny (art. 2 pkt 7 ustawy z 16.
listopada 2000 r.) → ale tylko częściowo się pokrywają
3. można próbować wykorzystać następujące instytucje
prawa karnego:
a). pomocnictwo do czynu innych osób np. udział w
zorganizowanej grupie bądź związku terrorystycznym
(art. 258 §2 KK) ?
b). przygotowanie do własnego czynu (o ile jest karalne) ?
c). branie udziału w zorganizowanej grupie bądź związku
mających na celu popełnienie przestępstwa o
charakterze terrorystycznym (art. 258 §2 KK) – wg 4
podziału zadań osoba zapewnia finanse ?
5. II.1 Źródła finansowanie - legalne
1. Legalna działalność gospodarcza:
➢ darowizny na rzecz organizacji lub bezpośrednio OT,
➢ datki z firm należących do sympatyków lub osób
aktywnie wspierających OT,
➢ od sympatyków zasiadający w radach nadzorczych firm,
➢ sympatycy jako managerowie lub „cisi wspólnicy”.
2. Działalność organizacji pozarządowych:
➢ religijnych, społecznych, filantropijnych, charytatywnych
– sympatycy są ich członkami.
3. Sponsoring państwowy:
➢ ukrywanie, szkolenie, pomoc logistyczna, materialna,
➢ wykorzystywanie służb wywiadowczych i
dyplomatycznych
5
OT – organizacja terrorystyczna
6. II.1 Źródła finansowanie - nielegalne
Używają przemocy (popełniają przestępstwa) w celu
zdobycia funduszy
jako środek do osiągania „wyższych celów”.
Powiązania pomiędzy zorganizowanymi grupami
przestępczymi i organizacjami terrorystycznymi.
1. Porwania lub wymuszenia – okazjonalne lub stałe źródło
dochodu
2. Przemyt ludzi i towarów
3. Oszustwa – np. z kartami kredytowymi, wyłudzenia
świadczeń socjalnych, itp.
4. Wykorzystywanie organizacji pozarządowych
5. Narkotyki – produkcja, przemyt, sprzedaż
6. Fałszerstwa pieniędzy, towarów, dokumentów (ważne z
punktu widzenia ochrony członków ugrupowań i
przemieszczania się ich) 6
7. II.2 „Lista wydatków”
1. Realizowanie „zasadniczych” działań terrorystycznych
2. Działania logistyczne – wynajem mieszkań,
pomieszczeń, jedzenie, ubrania, szkolenie, fałszywe
dokumenty, itp.
3. Werbunek nowych członków, sympatyków, osób
wspierających
4. Działania propagandowe w mediach – dostarczanie opinii
publicznej zdjęć, filmów, oświadczeń – kreowanie poczucia
lęku, werbunek, uzasadnianie swojego istnienia →
osiąganie celów bez użycia siły militarnej.
Każda strona robi użytek z propagandy!
5. Zdobywanie poparcia politycznego – korupcja, nielegalne
finansowanie partii politycznych i wyborów → w celu
zalegalizowania swojego istnienia w przyszłości
6. Działalność pro-społeczna – zakładanie i finansowanie
szkół, świątyń, innych wydarzeń społecznych, żeby sobie
7
ich zjednać
8. II.3 Rola organizacji pozarządowych
Powód: organizacje te cieszą się szczególnym statusem
prawnym nadanym mu przez państwo ze względu na
szczytne cele ich funkcjonowania
→ terroryści to wykorzystują!
1. Tworzenie NGO (NPO) – od początku jej podstawowym
celem jest zbieranie i zarządzanie funduszami terrorystów
2. Przejmowanie kontroli nad istniejącymi NGO (NPO) –
poprzez infiltrację organizacji przez członków, sympatyków,
osoby wspierające grupy terrorystyczne → wykorzystanie
dobrego imienia, sponsorów, defraudowanie datków,
kanałów finansowych i logistycznych podmiotu
3. Współpraca pomiędzy terrorystami a NGO (NPO) – za
wynagrodzenie, prowizję albo osiąganie wspólnego celu.
NGO wykorzystuje swoją działalność do maskowania
operacji finansowych terrorystów.
8
NGO – organizacja pozarządowa NPO – organizacja non-profit
9. II.4 Jak fundusze są zbierane?
1. Zbiórki w ramach stowarzyszeń, partii, NGO – składki
członkowskie
2. Subskrypcja lub sprzedaż gazet, czasopism, zinów,
książek, płyt CD, nagrań, etc.
3. Opłaty za organizowane wycieczki, pielgrzymki,
wydarzenia społeczne i kulturalne
4. Zbiórki publiczne, kwesty, chodzenie pod domach – od
drzwi do drzwi
5. Zwracanie się z prośbą do bogatych członków
wspólnoty, społeczności, diaspory, etc. o datki
6. Darowizna pewnego kwoty będącej pewnym procentem
od miesięcznych (tygodniowych) dochodów,
wynagrodzenia – metoda bardzo popularna w
społecznościach etnicznych czy religijnych, służy
zwiększaniu poczucie jej wewnętrznej solidarności
9
10. II.5 Jak fundusze są przemieszczane?
1. Gotówka – zapewnia anonimowość, dużą płynność, brak
śladu audytorskiego, w przypadku dolarów amerykańskich
(tzw. twarda waluta) – akceptowana wszędzie na świecie
(podobnie – kamienie szlachetne, diamenty, złoto + łatwo je
przemycić)
2. Tradycyjne instytucje finansowe – banki, banki inwestycyjne,
domy maklerskie, fundusze inwestycyjne, venture capital – ze
względu na ilość operacji i zakres oferowanych usług
3. Banki Islamskie – funkcjonujące na podstawie prawa
islamskiego (np. bez pobierania odsetek od kapitału)
4. Kantory wymiany walut – ważne w sytuacji, gdy lokalna
waluta nie jest wymienialna, a należy ją przemycić do
innego kraju
5. Nieformalne Systemy Transferu Wartości Majątkowych
– alternatywne systemy transferu, bankowość równoległa, podziemna
– Hawala, Hundi, Black Market Peso Exchange – zaufanie,
10
efektywność, dostępność i poufność
11. II.5 Jak fundusze są przemieszczane?
Darowizny od osób fizycznych i prawnych
Depozyty gotówkowe lub czekami na rachunkach bankowych
„Wielkie” NGO, akcje humanitarne, etc.
SWIFT, transfery elektroniczne
Lokalne, „małe” NGO bądź oddziały, filie dużych NGO
System Hawala
Organizacje terrorystyczne (np. sympatycy lub osoby je wspierające)
Przemyt gotówki - kurierzy
Terroryści
12. II.5* Związki z praniem pieniędzy (a)
gotówka,
operacje bankowe,
nieformalne system
Czarna transferu wartości Czarna
skrzynka majątkowych, skrzynka
przekazy SWIFT,
??? raje podatkowe, ???
fałszywe dane,
mieszanie dochodów,
spółki krzaki, NGOs
Źródła Metody Cel
13. II.5* Związki z praniem pieniędzy (b)
Finansowanie
legalne
Przestępcy i terroryści terroryzmu
wykorzystują
te same lub zbliżone
instrumenty finansowe
i metody przemieszczania
funduszy Przestępczość
nielegalne zorganizowana
Źródła Metody Cel
14. III.1 Skimming
Kraj A Kraj B
gotówka
kopiowanie
danych podrobione
Sklep 1
z kart karty
Bankomat 1
Exchange OT
Skimming office
Sklep 2 Bankomat 2
przemyt
gotówki
gotówka
Bankomat 1
Sklep 3
gotówka
Ogranizacja
Terrorystyczna
16. III.2 Szkółka przyświątynna (b)
Kraj A Kraj B
Fundacja 1
Kraj C
Stowarzyszenie
BANK
Fundacja 2 rachunek Fundacja 3
Świątynia
OT
Organizacja religijna
Społeczność lokalna
17. III.3 Palestyński Islamski Dżihad (PIJ)
Zbiórki
w meczetach
Państwa -
Ambasada
Sponsorzy
Firmy należące
do sympatyków
gotówka
BANK BANK BANK BANK
rachunek rachunek rachunek rachunek
Palestyński Islamski Dżihad (PIJ)
Bliski Wschód przekazy USA
Palestyna przemyt gotówki telegraficzne Liban
terroryści z PIJ sympatycy PIJ
21. III.4 System Hawala (b1)
Kody transakcji Kraj A Kraj B
Sklep A
Hawaladar
Sklep B
Sklep C
gotówka Hawaladar
22. III.4 System Hawala (b2)
Kody transakcji Kraj A Kraj B
Sklep A
Hawaladar
Sklep B
Sklep C
gotówka Hawaladar
“Zbieracz” instrumenty
finansowe
gotówka
Instytucja
finansowa 1
Instytucja
finansowa 2
Smurfy Instytucja Kurierzy
finansowa 3
23. Dziękuję za uwagę ...
dr W o j c i e c h F i l i p k o w s k i
fwojtek@uwb.edu.pl
http://prawo.uwb.edu.pl
