1. Kabanata I
Kaisipan – Kung sino ang may kapangyarihan at yaman siyang higit na pinahahalagahan.
ang isang pulitiko ay mayroong yaman na maipagmamalaki sa kanyang kapangyarihan na
isawalat sa taong bayan. Pinahahalagahan ang taong ito sa angking galing o pakikisalamuha nya sa
tao upang siya’y makilala. Ang bawat tulong na ibigay nya ay mahalaga sa mga tao na kanyang
nasasakupan o natutulungan. Ang mga taong kanyang natutulungan ay pinahahalagahan sya at
nakikilala sya ng marami.
Kabanata II
Kaisipan - Ang uri ng tao ay makikilala sa kanyang pananalita, kalagayan sa buhay at pakikisalamuha
sa kapwa.
Ang isang taong may pinag-aralan ay makikilala sa kanyang kasuotan at kilos. Kapagang
isang tao na may galang at may kilos na mahinahon ito ay may takot sa Diyos. Ang bawat salita na
kanyang binibitawan ay may pag-galang at sa mahinahon na pananalita ito ay edukadong tao na
gumagalang sa kanyang kausap. Makikita mo sa kanyang pananamit nang malinis at maayos ang
ginhawa sa kanyang buhay.
Kabanata III
Kaisipan – Anumang karanasan sa buhay, Masaya o malungkot ay nakapagpapalawak ng pag-iisip
at gabay sa pakikipamuhay.
Ang isang karanasan sa buhay nang isang tao na may saya at lungkot ay ang pagkakaroon ng
sariling pamilya. Masarap ang magkaroon ng sariling pamilyana may kasamang lungkot kung hindi
mo maibibigay ang pangangailangan na mabigyan nang magandang kinabukasan ang iyong mga
anak. Ito ang magbibigay sayo ng malawak at gabay sa pamumuhay. Pagsisikapanmo na maiahon
sila sa hirap at mabigyan nang magandang kinabukasan.
Kabanata IV
Kaisipan - Kung may katwiran, ipaglaban mo.
Kapag alam mo ang katotohanan, dapat mo itong ipaglaban at sabihin sa iba ang
katotohanan. Alam mo ang tama at mali kaya’t kung ikaw ay tama ipagpilitan mo ang lahat huwag ka
lang masira sa ibang tao, ngunit kung ika’y mali itigil mo ang iyong kasakiman, dahil ito ang mag
papahamak sa iyo bandang huli. “nasa huli ang pag-sisisi”,bandang huli magsisisi ka kung hindi mo
ito pinaglaban.
Kabanata V
Kaisipan - Maging responsable sa anumang gagawin upang maging handa sa dumarating na
suliranin.
Ang maging isang responsible sa buhay mahalaga. Ang magtrabaho kasa isang kumpanya ay
responsable mong ayusin. Ang bawat kilos na iyong ginagawa ay may kaakibat sa responsable. At
kung sakaling mabigyan ka nang pagsubok ika’y handa na, alam mo na ang iyong gagawin at para
ito’y maitama.

2. Kabanata VI
Kaisipan – Ang di marunong magbata, di makakamit-ginhawa.
ang isang taong masikap ay magkakaroon nang ginhawa sa buhay. Mahalin at ingatan ang
bawat ginagawa mo. Mag-ipon ka upang hindi ka kapusin, pagyamanin pa ang mga naumpisahan
napinagsikapan na umunlad.
Kabanata VII
Kaisipan – Ang hiram na wikaay saksi ng hiram na kalayaan.
ang hiram na wika ay ang kalayaan mo na makabalik sayong sariling wika. Ang pangingibang
bansa ay kailangan mong gumamit nang kanilang wika upang magkaroon ka nang kalayaan
magpahayag ng iyong damdamin at magkaroon ka nang puhunan sa iyong pakikipagsapalaran sa
kanilang bayan. Huwag mo lang talikuran ang ating sariling wikang pambansa.
kabanata VIII
Kaisipan – Ang taong nagigipit, kahit sa patalim kumakapit.
Ang isang taong nagigipit gagawin ang lahat kahit labag sa kalooban. Gagawin niya ito
maaring may naghihintay sa kanyang pag uwi na mahal sa buhay. Mahirap man itong gawin dahil
nga sa kahirapan ito’y kanyang susuongin maging buhay man ang kapalit makuha lang ang kanyang
naisin o hangarin.
Kabanata IX
kaisipan – Maghirap na ang katawan, huwag lamang ang kalooban.
Magtrabaho nang magtrabaho pagod man ang katawan, huwag lang bibigyan nang
masamang sasabihin na ikakasama nang kalooban. Pakisamahan mo nang maayus at buong puso
kang tumulong at balang araw sila’y magsisisi at ikaw naman ang tutulungan pagdating ng tamang
panahon. Huwag mong saktan ang iyong damdamin ito ang hihila sayo pababa.
Kabanata X
Kaisipan – Buhay ang dulot ng matuwid na pamumuhay, ngunit ang buhay ay winawasak ng
karahasan.
Ang isilang ka nang maayus, binigyan ka ng magandang buhay at masilayan mo ang ganda
ng daigdig. Sa pamumuhay nang iyong pamilya na kinagisnan na mahirap ay magkakaroon nang
karahasan na magalit ka sa mga pamilya na nakaaangat sa buhay. Sa iyong pamilya magmumula
ang magandang buhay kung matuwid ang tamang pagpapalaki sayo.
Kabanata XI
kaisipan – Sa salita’t gawa nababadya, tunay na layunin sa kapwa.
Ang pakikipag-usap mo sa kapwa at pakikisalamuha mo sa mga tao ay nag papakita nang
iyong katauhan. Sa pasasalita mo nang magalang at mahinahon ay nagpapakita nang iyong layunin
sa iyong ugali. Sa tema ng inyong pag-uusapan ay makikita sa iyong opinyon ang iyong tunay na
layunin sa buhay.

3. Kabanata XII
Kaisipan – Ang panahong lumipas kailan may di maibabalik.
Ang nakaraan na ay din a maibabalik. Ang isang masakit na kahapon gamitin man nang ilang
beses o balik-balikan mo man ito’y di nababalik. Tulad kung ika’y may alagang hayop na iyong
minahal, inalagaan, binigyan ng pangalan at ito’y nasagasaan at siya’y namatay, di mo na maibabalik
ang kanyang buhay ikaw man ay magsisisi ng ilang ulit.
Kabanata XIII
kaisipan – Ang ibinabait ng bata, sa matanda nag mumula.
Ang nag alaga sayong matanda ay nagpapakita nang kagandahang asal at nagturo sayo
nang kabutihan tiyak na iyong matutunan. Kung ano ang ipinapakita mong ugali at ang iyong pagkilos
at pananalita ay nakita mo sa bahay na iyong ginagalawan.
Kabanata XIV
Kaisipan – Ang duwag nakipagsapalaran hindi makatatawid sa karagatan.
Ang takot sa iyong dibdib ay hindi maaalis kung hindi mo susubukan na gawin. Ang
kailangan mo ay iyong pag-aralan. Kapag iyong napag-aralan na madali mo na itong mapupuntahan
ang lugar na nais mong puntahan. Ang kaalaman ang iyong puhunan para mawala ang iyong takot
na marating ang iyong hangarin.
Kabanata XV
Kaisipan – Ang paglapit sa may katungkulan ang nararapat kung ito ay para sa kabutihan ng marami.
Ang makakita ka ng mga magnanakaw ay dapat mo itong sabihin sa mga pulis. Ang isang
taong may magandang hangarin na makatulong sa nakararami ay dapat na ipahayag sa
pamahalaan. Ang iyong daing pag-napakinggan nang namumuno ang boses mo, nakatulong ka sa
tao at nakararami.
Kabanata XVI
kaisipan – Ang taong nais umasenso, kailangang magbanat ng buto.
May nais ka sa buhay mo na makuha ay dapat mo itong pagtrabahuhan. Pagsikapan
mong makapagtapos nang pag-aaral upang maging maayos ang iyong buhay at makamit mo ang
iyong hangarin. “matuto kang magsaing kung gusto mo kumain”.
Kabanata XVII
Kaisipan – Ang pagdiriwang ay di maiiwasan pagkat bahagi ito n gating kultura.
Ang iyong kaarawan ay taon-taon dumarating sa iyong buhay ito ay di mo maiiwasan na di
mo maalala. Ang pagsapit ng pasko at bagong taon ay sumasapit taon-taon na di mo makalilimutan
dahil ito ay bahagi na nang ating kinagisnang kultura.
Kabanata XVIII
Kaisipan – Bawat yugto ng buhay ay may karanasang kapupulutan mo ng aral.
Ang buhay ng isang sikat na tao ay nakikilala dahil naipapahayag sa lahat ang kanyang
buhay. Ang kanyang karanasan ay kapupulutan mo nang aral o hindi kung iyong pag-aaralan ang
pangyayari. Ang kanyang karanasan sa buhay ay magbibigay sayo nang hamon na magsikap para
din a maulit ang lahat ng nangyari na hindi kanais nais.

4. Kabanata XIX
Kaisipan – Huwag padalos-dalos sa pagdedesisyon sa gitna ng matinding galit, pakalmahin ang
damdamin upang luminaw ang pag-iisip.
Pag-aralan muna o pakinggan ang saloobin ng iba. Huwag basta-basta maniniwala sa sabi-
sabi. Pag-isipan mo muna bago mo ito bigyan ng kahulugan. “huwag kang pupunta sa gera kung
wala kang dalang armas” at “huwag papasok sa lugar na di mo kabisado ang paglabas, alamin mo
muna ang lugar bago puntahan”.
Kabanata XX
kaisipan – Kapag pinangatawanan, tiyak makakamtan.
Ang inumpisahan ay kailangan mong tapusin nang makamit mo ang tagumpay. Ang isang
mag-aaral dapat ay nag-aaral ng mabuti upang makamit ang hinahangad na tagumpay. Tulungan
ang iyong sarili makaangat sa buhay. Tulungan ang iyong pamilya umunlad ang pamumuhay. Huwag
mong talikuran ang lahat sila ang mag dadala sayo sa tagumpay.
Kabanata XXI
kaisipan – Habang pinagbabawalan, laong nanggigigil.
Kung ano ang pinagbabawal sya naman ang iyong pinagpipilitan. Huwag kang susuway
s autos kung di alam mong mapapahamak ka. Huwag kang susuway sa utos kung alam mo ito’y mali.
Kahit ilang beses mo itong ipag pilitan mali pa rin ang iyong hangarin na sumuway.
Kabanata XXII
Kaisipan – Ang pagbabalat kayo’y panandalian pagkat katotohanan laging nangingibaw.
Wag ipilit ang hindi tama, sapagkat bandang huli ito’y iyong pagsisisihan. Sa bandang
huli matutunton din nila ang katotohanan at ang pagkakamali mo ay hindi mo na ito maibabalik dahil
ito’y nakaraan na nang iyong buhay at ika’y nagkamali na.
Kabanata XXIII
kaisipan – Ang tadhana’y sadyang mapagbiro, kaya dapat maging handa.
Ang biglang pagkamatay nang isang mahal sa buhay ay dapat mo itong tanggapin na ito’y
dumarating sa buhay ng tao. Ang pagsubok na ito ng Diyos ang dapat maging daan para makamit
ang hangarinsa buhay. Tanggapin mo ito upang maging maluwag ang iyong kalooban.
Kabanata XXIV
Kaisipan – Kailangang may pangarap ang isang tao upang umunlad ang buhay.
Ang isang taong may pangarap pinagsisikapan niya itong makamit. Upang kanyang makuha,
pagbubutihan niya ng makamit ang kanyang naisin upang gumanda ang kanyang buhay at kanyang
pagyayamanin.
Kabanata XXV
kaisipan – Sa kabiguan, may aral na matututunan.
Ang kabiguan nya sa buhay ay nagbibigay nang isang halimbawa upang di na maulit sa
kanyang buhay. Pagsisikapan nitong huwag ng maulit ang bigong nangyayari sa kanyang buhay.
Wag mong isipin na hindi ka tinulungan ng Diyos dahil “nasa tao ang gawa, nasa Diyos ang awa”

5. Kabanata XXVI
kaisipan – Ang taong walang sala’y walang kinakatakutan.
Ang taong walang kasalan ay hindi natatakot, sapagkat alam niya ang katotohanan na siya ay
walang kasalanan di sya takot na lumabas ang katotohan. Malaya ka kung saan mo nais pumunta.
Malaya ka na makikisalamuha sa iba dahil alam mo na di ka gumagawa ng kasalanan na labag sa
iyong kalooban at labag sa utos ng Diyos.
Kabanata XXVII
kaisipan - Kung may katwiran, ipaglaban mo.
Kapag alam mo ang katotohanan, dapat mo itong ipaglaban at sabihin sa iba ang
katotohanan. Alam mo ang tama at mali kaya’t kung ikaw ay tama ipagpilitan mo ang lahat huwag ka
lang masira sa ibang tao, ngunit kung ika’y mali itigil mo ang iyong kasakiman, dahil ito ang mag
papahamak sa iyo bandang huli. “nasa huli ang pag-sisisi”,bandang huli magsisisi ka kung hindi mo
ito pinaglaban.
Kabanata XXVIII
Kaisipan – Ang naniniwala sa sabi-sabi, walang bait sa sarili.
Ang maniwala agad-agad ay di dapat alamin mo muna ang katotohanan. Ang isang panig
ang pakinggan muna bago making sa ibang tao. Tingnan mo muna kung sino ang nagsabi nito at
kung dapat bas yang paniwalaan. Dahil ito’y labag sa karapatang pantao o kasiraang puri nang isang
taong pinag-iisipan nang masama.
Kabanata XXX
kaisipan – Ang taong nagigipit,kahit sa patalim kumakapit lalo pa’t ito’y para sa iniibig.
Ang isang taong nagigipit gagawin ang lahat kahit labag sa kalooban. Gagawin niya ito
maaring may naghihintay sa kanyang pag uwi na mahal sa buhay. Mahirap man itong gawin dahil
nga sa kahirapan ito’y kanyang susuongin maging buhay man ang kapalit makuha lang ang kanyang
naisin o hangarin. Lalo na kung ang taong ito’y umiibig sapagkat lahat hahamakin maibigay lang ang
nais nang kanyang kasintahan.
Kabanata XXXI
Kaisipan- Ang tanggulan ng masama ay gumuguhong parang buhangin, ngunit ang tuntungan ng
matuwid ay hindi magmamaliw.
Ang gumagawa ng daya sa laro ay matatapos ng di matibay. Ang sumunod nang tama ay
matatapos nang matibay at maasyos nang tama.
Kabanata XXXII
Kaisipan – Huwag magpilit kung di kaya, magkasya na lang kung ano ka.
Kung ano ang mayroon ka pagkasyahin mo. “maigsi man ang iyong kumot, matuto kang
mamaluktot”. Huwag ng maghangad pa nang malaki kung hindi ka magsisikap upang makamit ang
hinahangad mong napakalaki.

6. Kabanata XXXIII
Kaisipan – Ang isang pagkakamali ay di maiwawasto ng isa pang pagkakamali.
Nakagawa ka nang kasalanan na iyong pinagsisihan. Sa iyong pagsisisi ay itama ang iyong
nagawa. Kung ikaw ay napagalitan na wag magkalat pulutin mo na ito, upang hindi na ito maging
sanhi pa ng panibagong kasalanan at ng panibagong away.
Kabanata XXXIV
Kaisipan – Ang taong may direksyon ay may hahantungang destinasyon.
Ang taong sumusunod sa patakaran ng pagmamaneho tiyak na siya ay ligtas na
makararating sa kanyang paroroonan. Sa pag-aaral kung ika’y nagsisikap ika’y may kapupulutan
nang aral at tiyak na makakatapos ka makatatapos ka ng pag-aaral at magandang kinabukasan.
Kabanata XXXV
Kaisipan – kailanman ang kasamaan ay di mangingibabaw sa kabutihan.
Ang gumagawa ng krimen, ikaw ay tutugisin ng iyong sarili wala man ang nakakita sayo,
pagdating ng panohon Diyos ang maniningil ng pagkakamaling iyong nagawa. At habang ika’y nasa
lupa pa hindi mapapanatag ang iyong kalooban dahil sa konsensya na iyong dinadala habang ika’y
nabubuhay pa.
Kabanata XXXVI
Kaisipan – Maging matapat sa iyong salita, nang makamit ang pagtitiwala.
kapag ika’y nagbitaw ng isang pangako o salita. Ang pangakong iyong binitawan o salita ay
dapat mong tinutupad, upang ika’y pagkatiwalaan nang isang tao at hindi masira ang pangalan na
iyong iniingatan. Maaring maging sanhi nang pangakong napako ay pagkawala ng kaibigan at
makasakit ng damdamin ng ibang taong pinahahalagahan mo ngunit sinaktan mo, mahirap maibalik
ang tiwala ng tao kung sila’y nasaktan mo na.
Kabanata XXXVII
kaisipan – May tenga ang lupa, may pakpak ang balita.
May nagkukuwentuhang dalawang dao at ika’y nakinig sa kanila. At ito’y kinuwento mo sa
iba. Hanggang sa ito’y kumalat na hanggang sa ibang lugar. Huwag mong ikalat ang kuwento kung
hindi mo ito nakita nang harapan at hindi ka pa sumasangguni sa taong inyong pinag uusapan.
Huwag kang gagawa ng ikasisira ng ibang tao.
Kabanata XXXVIII
Kaisipan – Pagkaisipan muna ang gagawin para walang pagsisihan bandang huli.
Kung ikaw ang magdedesisyon nang pang sarili, humingi ka muna ng opinyon sa iba at pag-
aralan at pag-isipan bago magdesisyon na iyong ikapapahamak at pagsisisihan mo bandang huli.
Kabanata XXXIX
kaisipan – Hindi natin dapat isisi sa iba an gating mga kasawian at pagkakamali.
Ang pagkakamali mo ay huwag mong ibunton sa iba, nagkamali ka sa ginawa mo huwag mo
nang ituro sa iba ang pagkakamali mo, dapat ito iyong itama at huwag mo nang ituto ang iba upang
hindi na lumaki pa ang pagkakamaling iyong ginawa at di na mapahamak pa ang ibang taong walang
kinalaman sa iyong ginawa.