2. Η ΕΤΡΩΠΗ ΠΡΙΝ ΣΟ 1940

3. Η ΕΤΡΩΠΗ ΠΡΙΝ ΣΟ 1940
΢ηε
Γεξκαλία
παίξλεη ηελ
εμνπζία ν
Αδόιθνο
Χίηιεξ θαη
ζηελ Ιηαιία
ν Μπελίην
Μνπζνιίλη

4. Πξηλ από 80 ρξόληα
νη λαδί έθαςαλ βηβιία
Σν βξάδπ ηεο 10εο Μαΐνπ ηνπ 1933, 70.000 άλζξσπνη
καδεύηεθαλ ζηελ πιαηεία ηεο Όπεξαο ηνπ Βεξνιίλνπ
όπνπ θνηηεηέο κε θάξα θαη θνξηεγά θνπβαινύζαλ ρηιηάδεο
βηβιία, κεηαμύ απηώλ έξγα επηθαλώλ γεξκαλώλ
ζπγγξαθέσλ, πνηεηώλ θαη θηινζόθσλ γηα λα ηα θάςνπλ.

5. Μπζρτολτ
Μπρεχτ
Όηαλ δηαηαγή έβγαιε ην θαζεζηώο λα θανύλε
ζε δεκόζηεο πιαηείεο ηα βηβιία πνπ
πεξηθιείλνπλ ηδέεο αλαηξεπηηθέο,
θη από παληνύ θεληξίδαλε ηα βόδηα
λα ζέξλνπλ θάξα νιόθιεξα
κε βηβιία γηα ηελ ππξά, έλαο εμνξηζκέλνο
πνηεηήο, έλαο απ’ ηνπο θαιύηεξνπο,
δηαβάδνληαο ησλ βηβιίσλ ηνλ θαηάινγν,
κε θξίθε ηνπ είδε πσο ηα δηθά ηνπ
ηα είραλε μεράζεη. Χύκεμε ζην γξαθείν ηνπ
κε ηηο θηεξνύγεο ηεο νξγήο, θη έγξαςε ζηνπο
ηπξάλλνπο έλα γξάκκα:
«Κάςηε κε!» έγξαθε κε πέλα αθξάηεηε, « θάςηε
κε!
Μ’ αθήζαηε έμσ! Δε κπνξείηε λα κνπ ην θάλεηε
απηό, εκέλα!
Τελ αιήζεηα δελ έγξαθα πάληα ζηα βηβιία κνπ; Καη
ηώξα
κνπ θεξλόζαζηε ζαλ λα’ καη ςεύηεο! Σαο δηαηάδσ:
Κάςηε κε!»

6. Η ΕΛΛΑΔΑ ΠΡΙΝ ΣΟ 1940
΢ηελ Διιάδα ην 1936,
ηελ εμνπζία αλαιακβάλεη
ν Ισάλλεο Μεηαμάο
εγθαζηδξύνληαο
ζηξαηησηηθή δηθηαηνξία.
Πξνρσξά ζε ακπληηθέο
νρπξώζεηο ζηα
ειιελνβνπιγαξηθά
ζύλνξα.

7. ΣΑ ΢ΤΝΝΕΦΑ ΣΟΤ ΠΟΛΕΜΟΤ
1939-1940
Ο Χίηιεξ έρεη
πξνζαξηήζεη ηελ
Απζηξία θαη ηελ
Σζερνζινβαθία.
Σελ 1ε ΢επηεκβξίνπ
1939 επηηίζεηαη θαηά
ηεο Πνισλίαο.
Η Αγγιία θαη ε Γαιιία θεξύζζνπλ
ηνλ πόιεκν ζηε Γεξκαλία.
Ο Μνπζνιίλη έρεη πξνζαξηήζεη ηελ
Αιβαλία.
Ο Γεύηεξνο Παγθόζκηνο πόιεκνο
είλαη πιένλ πξαγκαηηθόηεηα.

8. ΣΑ ΢ΤΝΝΕΦΑ ΣΟΤ ΠΟΛΕΜΟΤ
Η πξώηε πξόθιεζε έξρεηαη ηνλ Γεθαπεληαύγνπζην
ηνπ 1940, ζηελ Σήλν: ηνξπηιίδεηαη
απξνεηδνπνίεηα, ηελ ώξα ηεο κεγάιεο γηνξηήο, ε
θξεγάηα «Έιιε». Όινη γλσξίδνπλ πσο πίζσ από
απηή ηελ άλαλδξε πξάμε θξύβεηαη ν Μνπζνιίλη.

9. Η ΕΝΑΡΞΗ ΣΟΤ ΠΟΛΕΜΟΤ
΢ηηο 28 Οθησβξίνπ ηνπ 1940 ε Ιηαιία ζηέιλεη
ηειεζίγξαθν κε ηνλ πξεζβεπηή ηεο Γθξάηζη,
κε ην νπνίν δεηά λα πεξάζνπλ ειεύζεξα ηα
ηηαιηθά ζηξαηεύκαηα από ην ειιεληθό
έδαθνο. Ο Μεηαμάο εξκελεύνληαο ηε
ζέιεζε ηνπ ειιεληθνύ ιανύ, απαληά ΟΧΙ.
Γθξάηζη

10. Σν πξσί ηεο 28εο
Οθησβξίνπ 1940 ν ιαόο
είλαη ζην πόδη.
Με θάζε κέζν νη θαληάξνη
καο θηάλνπλ ζηα ζύλνξα
λα ππεξαζπίζνπλ ηελ
παηξίδα καο.

15. ΟΗ ΜΑΥΔ΢
Γελ είλαη όκσο έλαο εύθνινο πόιεκνο. Ο πην δύζθνινο
ερζξόο είλαη ε πείλα θαη ην θξύν. Σα πόδηα ησλ
πνιεκηζηώλ γεκίδνπλ ρηνλίζηξεο, πνιινί αθξσηεξηάδνληαη.

16. ΟΗ ΜΑΥΔ΢

17. ΟΗ ΜΑΥΔ΢

19. ΟΗ ΓΗΟΗΚΖΣΔ΢ ΣΟΤ
ΔΛΛΖΝΗΚΟΤ ΢ΣΡΑΣΟΤ

20. ΢οφία Βζμπο
Η τραγουδίςτρια του αγώνα

21. Πίζσ ν ιαόο βνεζά ηνπο ζηξαηηώηεο κε θάζε κέζν. Οη γπλαίθεο
πιέθνπλ κάιιηλεο θάιηζεο θαη θαλέιεο. Οη Ηπεηξώηηζζεο
γπλαίθεο αλνίγνπλ δξόκνπο κέζα ζηα ρηόληα θαη θνξησκέλεο
θνπβαινύλ πνιεκνθόδηα ζηνπο θαληάξνπο καο.

23. Σηες ηζηορίας ηο δηάζειο όρζηος ο γηος
ποιέκαγε
θη ε κάλα θράηαε ηα βοσλά, όρζηος λα
ζηέθεη ο γηος ηες,
κπρούληδος, τηόλη θαη ζύλλεθο. Κη
ατοιόγαγε ε Πίλδος
ζαλ λα' τε ο Δηόλσζος γηορηή. Τα
θαράγγηα θαηέβαδαλ
ηραγούδηα θη αλαπήδαγαλ ηα έιαηα θαη
τορεύαλ
οη πέηρες. Κη όια θώλαδαλ: "Ίηε παίδες
Ειιήλωλ ..."
Κη οη κάλες ηα θοθηά γθρεκλά ζαλ
Παλαγηές η' αλέβαηλαλ
Με ηε εσθή ζηολ ώκο ηοσς θαηά ηο γηο
παγαίλαλ….
ΝΗΚΖΦΟΡΟ΢ ΒΡΔΣΣΑΚΟ΢

24. «Γξάκκαηα από ην κέησπν»
“Μάλα, ηνλ ήιην εδώ ζθεπάδνπλ ίζθηνη
θη αλαπακό πνηέ ε θαξδηά δε βξίζθεη
….
Μάλα, καο ηξώεη ε ιάζπε, ε ςείξα, ε
βξώκα
ιίγλεςε θαη θακπνύξηαζε ην ζώκα,
καο ηξώεη ηα ζπιάρλα ν θόβνο ηνπ
ζαλάηνπ…
Μεηέξα κνπ, όηαλ θηάζακε εδώ πέξα
ζηε θσηηά, ζηελ αληάξα, ζηε θνβέξα
θαζέλαο καο θη από ‘λα θπιαρηό
θξαηνύζε θξεκαζκέλν ζηελ θαξδηά ηνπ
θη αθήλακε ην ζηήζνο αλνηρηό
ζηα ππξσκέλα λύρηα ηνπ ζαλάηνπ.
ν πνηεηήο Γηάλλεο Ρίηζνο

25. Ο πνηεηήο Οδπζζέαο Διύηεο
θαληάξνο ζην Αιβαληθό κέησπν

26. Ο πρώτοσ νεκρόσ αξιωματικόσ
Αλζξανδροσ Διάκοσ
Ήηαν γενναίο παιδί.
Με
ηα
θαμπόσπςζα
κοςμπιά και ηο πιζηόλι ηος
Με ηον αέπα ηος άνηπα
ζηην πεππαηηζιά
Και με ηο κπάνορ ηος,
γςαλιζηεπό ζημάδι.
Βπόνηηξαν ηα βοςνά ηηρ
Αλβανίαρ.
Γεν έκλαταν.
Γιαηί να κλάτοςν;
Ήηαν γενναίο παιδί!

27. 6 Απξηιίνπ 1941
Η Γεξκαλία ρηππά ηελ Διιάδα. Ο ειιεληθόο ζηξαηόο, κεηά
από εξσηθή αληίζηαζε αλαγθάδεηαη λα ππνθύςεη ζηελ
ζπληξηπηηθή ππεξνπιία ησλ Γεξκαλώλ.

28. Ζ ΜΑΥΖ ΣΩΝ
ΟΥΤΡΩΝ
΢ηα νρπξά Ρνύπει
γξάθνληαη λέεο ζειίδεο
δόμαο. Όηαλ νη Γεξκαλνί
απαίηεζαλ παξάδνζε ησλ
νρπξώλ νη Έιιελεο
απάληεζαλ: «Σα νρπξά
δελ παξαδίλνληαη, αιιά
θαηαιακβάλνληαη»

29. Ο γεξκαληθόο ζηξαηόο εηζέξρεηαη ζηε Θεζζαινλίθε

30. Ζ ΚΑΣΟΥΖ
27 Απξηιίνπ 1941
Οη Γεξκαλνί εηζέξρνληαη ζηελ Αζήλα. Παξειαύλνπλ
ζηνπο έξεκνπο δξόκνπο θάησ από ηα αδηάθνξα
βιέκκαηα ειάρηζησλ δηαβαηώλ. Η θαηνρή έρεη
αξρίζεη.

31. Ζ ΜΑΥΖ ΣΖ΢
ΚΡΖΣΖ΢
Η κάρε ζπλερίδεηαη ζηελ
Κξήηε σο ηελ 1ε Ινπλίνπ
1941.
Γηα ηελ θαηάιεςή ηεο
ζπζηάζηεθαλ εθιεθηά
ηκήκαηα ηνπ γεξκαληθνύ
ζηξαηνύ θαη θπξίσο
θαζπζηέξεζε ε εηζβνιή ησλ
Γεξκαλώλ ζηε Ρσζία κε
απνηέιεζκα λα ράζνπλ ηνλ
πόιεκν.
Ο ίδηνο ν Χίηιεξ είπε όηη,
«…. ε λίθε ζηελ Κξήηε ήηαλ
θαηαζηξνθηθή»

32. Γεξκαληθή
θαηνρή
Ηηαιηθή
θαηνρή
Βνπιγαξηθή
θαηνρή

33. Ζ ΚΑΣΟΥΖ
Οη θαηαθηεηέο, θαη ηδίσο νη Γεξκαλνί θαη νη Βνύιγαξνη, όρη κόλν
ζπληεξνύληαη από ηελ ειιεληθή παξαγσγή αιιά ππνρξεώλνπλ ηελ
Διιάδα λα θαηαβάιεη θαη κεγάια ρξεκαηηθά πνζά γηα ηνλ ίδην ιόγν.
Λεειαηείηαη νιόθιεξε ε γεσξγηθή παξαγσγή, ηα αγαζά θαη ν θπζηθόο
πινύηνο ηεο ρώξαο.
Η πξνκήζεηα
ηξνθίκσλ θαη εηδώλ
πξώηεο αλάγθεο
γίλεηαη πξνβιεκαηηθή
γηα ηνλ ειιεληθό ιαό
από ηελ πξώηε
ζηηγκή. Ζ κεγάιε
πείλα έρεη αξρίζεη.

34. Ζ κεγάιε
πείλα
300.000 άλζξσπνη
πεζαίλνπλ ηνλ
ηξνκεξό ρεηκώλα
ηνπ ’41-’42 ζηελ
Διιάδα. Αλάκεζά
ηνπο πνιιά παηδηά.

37. Ζ ΑΝΣΗ΢ΣΑ΢Ζ
Μπξνζηά ζ’ απηό ην
άγξην ηνπίν ηεο
θαηαζηξνθήο ηεο
θνηλσλίαο ν ειιεληθόο
ιαόο νξγαλώλεη ηελ
αληίζηαζή ηνπ.
Σα ιατθά ζπζζίηηα
είλαη ε πξώηε
απζόξκεηε
αληηζηαζηαθή πξάμε.

38. Σν κάδεκα ησλ λεθξώλ από ηνπο δξόκνπο κε
θνξηεγά θαη θάξα ήηαλ θαζεκεξηλή εηθόλα ζηνπο
δξόκνπο ηεο Αζήλαο.

39. Άζκα αζκάησλ
Τι ωπαία πος είν' η αγάπη μος
με ηο καθημεπνό ηηρ θόπεμα
κι ένα σηενάκι ζηα μαλλιά.
Κανείρ δεν ήξεπε πωρ είναι ηόζο
ωπαία.
Κοπέλερ ηος Άοςζβιηρ,
ηος Νηασάος κοπέλερ,
μην είδαηε ηην αγάπη μος;
Την είδαμε ζε μακπινό ηαξίδι,
δεν είσε πιά ηο θόπεμά ηηρ
ούηε σηενάκι ζηα μαλλιά.
Την είδαμε ζηην παγεπή πλαηεία
μ' ένα απιθμό ζηο άζππο ηηρ ηο
σέπι,
με κίηπινο άζηπο ζηην καπδιά.
Ηάθσβνο Κακπαλέιιεο

40. Ζ ζπγγξαθέαο Άιθε Εέε

41. Ο Γλζηοσ & ο ΢άντασ κατεβάηουν τθν
γερμανικι ςβάςτικα ςτθν Ακρόπολθ

42. Σα αληίπνηλα
ησλ Γεξκαλώλ
Η
αληίζηαζε
ζηελ
ύπαηζξν
θνξπθώλεηαη
θαη
απειεπζεξώλνληαη νιόθιεξεο πόιεηο. Όκσο ηα αληίπνηλα
ησλ Γεξκαλώλ είλαη ζθιεξά. Δθηεινύλ καδηθά άκαρν
πιεζπζκό θαη θαίλε νιόθιεξα ρσξηά.

43. ΣΟΠΟΗ ΘΤ΢ΗΑ΢
Ο ηόπνο ηνπ
καξηπξίνπ
΢ηα Καιάβξπηα , ζηηο 13 Γεθεκβξίνπ 1943,
εθηέιεζαλ όινπο ηνπο άλδξεο από 14 ρξνλώλ θαη
πάλσ. Ππξπόιεζαλ θαη ιεειάηεζαλ ηελ πόιε.

44. ΣΟΠΟΗ ΘΤ΢ΗΑ΢
΢ην καξηπξηθό ρσξηό Ληγθηάδεο
Ησαλλίλσλ ηα γεξκαληθά ζηξαηεύκαηα
θαηνρήο, ζθόησζαλ 34 βξέθε θαη
παηδηά, 37 γπλαίθεο ειηθίαο 30 έσο 64
εηώλ θαη 11 ειηθησκέλνπο.
΢ηάρηε έγηλαλ 43 ζπίηηα, θαζώο θαη 57
ππνζηαηηθά, ζηάβινη θαη θαιύβεο.
Ήηαλ 3 Οθησβξίνπ ηνπ 1943.

45. ΓΟΡΓΟΠΟΣΑΜΟ΢
Παξ’ όια απηά ε αληίζηαζε θαηά ησλ θαηαθηεηώλ
ζπλερηδόηαλ ακείσηε. Κνξπθαία αληηζηαζηαθή πξάμε ήηαλ
ε αλαηίλαμε ηεο γέθπξαο ηνπ Γνξγνπόηακνπ.

46. Ζ ΑΠΔΛΔΤΘΔΡΩ΢Ζ
Η Γεξκαλία θαη νη
ζύκκαρνί ηεο ληθήζεθαλ.
Η Διιάδα
απειεπζεξώζεθε ηνλ
Οθηώβξην ηνπ 1944.