Zie http://www.projectgroepbibliotheken.nl/?p=83

1. Eenvoudige toegang Datawarehouse
Projectgroep
bibliotheekinnovatie
Digitale leeskringen Sectorinstituut

2. De digitale bibliotheek
Projectgroep
bibliotheekinnovatie
Eerste resultaten en hoe nu verder
26 juni 2009

3. De digitale bibliotheek
Programma
• Inleiding
• Eenvoudige toegang tot de digitale bibliotheek
• Digitale leeskringen
• Het nieuwe sectorinstituut
• Vragen en afronding
• Borrel

4. De digitale bibliotheek
overzicht doelen
Vitale openbare bibliotheek met een grote
Einddoel maatschappelijke meerwaarde
Hoofddoelen Groter bereik van Beter aanbod &
2011-2012 publiek dienstverlening
Tussendoelen Personeel vertaalt vanuit Moderne digitale Aantrekkelijke digitale Sterke (digitale)
Beter Inzicht in missie bibliotheken producten/diensten content infrastructuur
2010-2011 klantbehoeften/-gedrag klantvraag naar (digitale)
diensten en collectie
bibliotheek
Middelen Conti- Sluit aan
Verbeter Ontwikkel Creëer 1 op
2009 -2010 Ontwikkel nueer en Orga-
en Investeer in nieuwe Investeer simpele landelijke
collectieve evalueer digitale niseer
intensiveer lerende in digitale toegang Infor-
marketing
CRM huidige diensten collectie voor matie
landelijk
organisatie
oplossing digitale leenver-
activiteit. (3b) (3a) publiek architec-
(1d) diensten (2b) keer (1 e)
(3c) (1c) tuur
(2a) (1a/1b/1f)

5. De digitale bibliotheek
It’s the customer, stupid!

6. De digitale bibliotheek
De gebruiker
centraal

7. De digitale bibliotheek
Zoek de gebruiker op

8. De digitale bibliotheek
Stand van zaken innovatieprogramma
• In december hebben OCW, IPO en VNG
afgesproken het budget in 2009 helemaal in te
zetten voor digitale infrastructuur, innovatie van
digitale diensten en innovatie van collectiebeleid
• In april zijn regiegroep en projectgroep ingesteld
• Aan de Tweede Kamer is 11 juni een
Voortgangsrapport verzonden

9. De digitale bibliotheek
Centrale uitgangspunten voor het
innovatieprogramma
• Gebruiker centraal: aansluiten bij wat deze zoekt
• Meerwaarde ten opzichte van bestaande
(commerciële) digitale diensten
• Toegankelijkheid via meerdere platforms, binnen
en buiten de bibliotheek.
• Scherpe keuzes in dienstverlening, doelgroepen
en kernfuncties.
• Realistische aanpak en bewezen technologieën.
• Interactiviteit en inbreng gebruikers (web 2.0).

10. De digitale bibliotheek
Uitvoering
• Het innovatieprogramma is uitgewerkt in 80
deelprojecten
• Per deelproject is het bijpassende
financieringsinstrument gekozen: opdracht of
subsidieregeling
• We hebben gekozen voor het geven van een
opdracht als marktpartijen de beste prijs
kwaliteit kunnen leveren voor een specifiek
resultaat
• We hebben gekozen voor een subsidieregeling
als partijen uit het bibliotheekveld specifieke
kennis kunnen inbrengen en deze ook kunnen
helpen formuleren wat het beste bijdraagt aan de
bibliotheekinnovatie
• Het programma voorziet in zo’n € 8 miljoen aan

11. De digitale bibliotheek
Voorbeelden van opdrachten
• federative search zoeken in diverse
bibliotheeksystemen en andere bronnen
• Aansluiting op wereldwijde informatie-
architectuur
• Bouw datawarehouse
• Ontwikkelen CRM systeem

12. De digitale bibliotheek
Voorbeelden van subsidies
• Ontwikkelen themadossiers en etalages
• Voortzetting muziekweb
• Provinciale ondersteuning ‘De G!ds’
• Collectiebeleid op provinciaal niveau
• Lokale en provinciale implementatie

13. De digitale bibliotheek
Wie werken bij de projectgroep?
Bart Drenth Wilfried Hoffman Peter van Eijk Michiel Laan
Programmamanager Programmacoördinator Programmacoördinator Programmacoördinator
digitale infrastructuur Innovatie digitale producten Innovatie digitale producten
en diensten en diensten
Thomas van Annemarie Marte Lalleman
Dalen Lotterman Projectsecretaris
Adviseur sectorinstituut Juridisch adviseur

14. De digitale bibliotheek
Vragen en opmerkingen

15. Case Zeeuwse Bibliotheek
Eenvoudige toegang tot de
digitale bibliotheek
Irmgard Bomers, hoofd Publieksdiensten - Koninklijke Bibliotheek
Enno Meijers, informatiemanager - Zeeuwse Bibliotheek

16. Case Zeeuwse Bibliotheek
Inhoud
• Wat willen we de gebruiker bieden?
• Wat moet daarvoor gebeuren?
• Wat doen we dit jaar?
• Wat kan mijn bibliotheek daar mee?

17. Case Zeeuwse Bibliotheek
Wat willen we de gebruiker bieden?
basispakket
Innovatierapport online toegang
•Een laagdrempelige Digitale
toegang voor alle leden Collectie
Nederland
van bibliotheken
•Pilot waarin OB-leden
toegang krijgen tot
digitale bestanden KB
(inclusief krantenbank) +
toegang
tot alle
bibliotheken
van Nederland

18. Case Zeeuwse Bibliotheek
Wat moet daarvoor gebeuren?
2. Laagdrempelige online toegang:
– samenbrengen van gebruikers en content
– extra diensten op bestaande lenerspas
– bouwen van een “plug&play” infrastructuur
• voor alle bibliotheken
• eenvoudig te koppelen
• platform voor nieuwe diensten

19. Case Zeeuwse Bibliotheek
model “plug&play” infrastructuur
aanbieder
bibliotheek
Bibliotheek
aanbieder
bibliotheek federatie
bibliotheek
aanbieder

20. Case Zeeuwse Bibliotheek
Wat moet daarvoor gebeuren?
2. Aansluiting van dienstaanbieders
– eerste koppeling met de KB
– toestemming rechthebbenden
– login via nationale bibliotheekkaart

21. Case Zeeuwse Bibliotheek
Wat doen we dit jaar?
• bouw prototype
- ZB koppelen aan federatie (SURFnet)
- KB koppelen aan federatie (SURFnet)
- toegang leden ZB tot content KB
- direct online regelen
- uittesten met andere bibliotheken

22. Case Zeeuwse Bibliotheek
Wat doen we dit jaar?
2. ontwerpen van Bibliotheekfederatie
- architectuurrapport uitgangspunt
- stapsgewijs opbouwen
- aansluiten bij :
- externe ontwikkelingen DigiD, OpenID
- andere bibliotheeknetwerken
- blauwdruk voor aansluiting bibliotheken en
aanbieders

23. Case Zeeuwse Bibliotheek
Wat kan mijn bibliotheek daarmee?
Laagdrempelige toegang
- Gebruiker hoeft slechts één maal in te
loggen voor alle diensten
- Gebruiker heeft keuze tussen verschillende
‘pakketten’ bestanden/mogelijkheden
- Potentiële toegang tot KB bestanden en
andere digitale content

24. Case Zeeuwse Bibliotheek

25. Case Zeeuwse Bibliotheek
Vragen en opmerkingen

26. Datawarehouse
Datawarehouse
Silvia Groenewegen - ProBiblio

27. Datawarehouse: onze gebruikers

28. Datawarehouse
De gebruiker

29. Datawarehouse
Mijn…

30. Datawarehouse
Ken de gebruiker
Soort object
Frequentie Leeftijd
Duur Duur
Lenen
Reservering Geslacht
Aanvragen
Leden
Ouder leent object voor kind
Samenstelling gezin
IBL Lid leent object voor partner / gezinsslid
Afname
Inname
Balie
Uitlening
Transacties
Inname
Zelfbediening
Uitlening Postcode / huisnummer
Geografie
Vestiging
Soort abonnement Database marketing
Kas
Bibliotheken
OLA Contributie
Reservering
Incasso Financieel
Bezoek Catalogus
Website
Kasinkomsten Zoek & boek
Boetes Mijn gegevens
Overige inkomsten
Internet Basis
Games Vestiging
Bibliotheek
Leeskring Diensten Steunpunt / Servicepunt
... Bibliobus
...

31. Datawarehouse
Datawarehouse
Analyses Rapportages
Bicat PB
Bicat S A
Datamart
Datawarehouse
Concerto
Vubis
CBS Mosaic Blinker

32. Datawarehouse: analyses
Inschrijvingen per week 2007
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52
Weeknummer
Nat. v oorleesdagen Boekenweek Alle boeken gratis
Kinderboekenweek Nederland leest

33. Datawarehouse: analyses

34. Datawarehouse
Vragen en opmerkingen

35. Leeskringen
Leeskringen
Wilfried Hoffman

36. Leeskringen

37. Leeskringen

38. Leeskringen
Resultaten

39. Leeskringen
• Leesclubs zijn veelal hechte sociale clubs met een lange bestaansduur en weinig
verloop:
‘Mensen zijn vaak zo lang lid dat ze op een gegeven moment niet meer mee
kunnen doen vanwege hun leeftijd’
Verfrissing & inspiratie
• Belangrijkste uitdaging:
– Hoe hou je elkaar en de club fris en geï nspireerd?
‘Naarmate een club langer bestaat glijd je af naar het sociale’
• Voor aspirant lezers zijn bestaande leesclubs daardoor ook weinig toegankelijk:
– In de eerste plaats: ‘De meeste clubs zitten vol, zitten niet te springen om
nieuwe leden’
– En als er al een plek vrijkomt: ‘ We hebben het nooit gehad over het invullen
van die plek’
– Bovendien: ‘ Je wil niet bij mensen die al 20 jaar samen zijn, dan blijf je
altijd een buitenstaander’
• Belangrijkste uitdagingen: Vinden van de juiste partner(
– Niet het vinden, maar het starten van een kring
– Niet het vinden van geï nteresseerden, maar het vinden van de juiste
mensen die bij jou en jouw ambities passen.

40. Leeskringen
De leeskring is een Elke leeskring wil graag verrast en
sociale activiteit naast geï nspireerd worden. De é é n heeft het
het werk of anderszins meer nodig dan de ander, de é é n kan dit
drukke werkzaamheden. voor zichzelf beter organiseren dan de
’Werk uit handen nemen’ ander.
biedt een belangrijke
meerwaarde. Verrassing
& inspiratie
Tijd & gemak
Mijnlee
skring.n
l
Toegang tot
Vakkundigheid
informatie
/expertise
Ze noemen zichzelf De beschikbare informatie
‘amateurs’ voor wie wordt vaak als te beperkt of
professionele te eenzijdig gezien.
ondersteuning Aanvullingen op wat er nu
welkom is. beschikbaar is via het net, is
gewenst.
Ondersteuningsbehoefte

41. Leeskringen
Ander profiel – ander aanbod
Invulling van de ondersteuning is afhankelijk van het profiel
van de doelgroep.
Verschillende profielen vragen om een verschillend aanbod

42. Leeskringen

43. Leeskringen

44. Leeskringen
Vragen en opmerkingen

45. Sectorinstituut
sectorinstituut voor
bibliotheken
26 juni 2009
Thomas van Dalen

46. Sectorinstituut
agenda
1. achtergrond ontvlechting
2. analyse sector
3. inrichting sectorinstituut
4. eerste ideeën bibliotheek.nl
5. vervolgtraject

47. Sectorinstituut
achtergrond ontvlechting

48. Sectorinstituut
waarom ontvlechten?
• in andere sectoren al doorgevoerd, loopt goed
• duidelijk onderscheiden verantwoordelijkheden
• rijksmiddelen worden doelmatig en doelgericht
ingezet
• sectorinstituut betaald door het rijk
• branchevereniging: geen geld van het rijk

49. Sectorinstituut
analyse sector

50. Sectorinstituut
bijzonderheden bibliotheeksector
• grootste culturele sector
• sterk gedecentraliseerd
• rijk heeft fundamentele verantwoordelijkheid
• rijk brengt relatief weinig middelen in
• technologische ontwikkelingen veranderen
verhouding lokaal – centraal

51. Sectorinstituut
besteltaken sectorinstituut
bibliotheken
• afstemming en coördinatie
• (inter)nationale vertegenwoordiging en
promotie van de sector
• educatie, informatie en reflectie
• instandhouding voorziening voor
leesgehandicapten

52. Sectorinstituut
inrichting sectorinstituut

53. Sectorinstituut
uitgangspunten toegevoegd
• heldere verdeling verantwoordelijkheden
• sectorinstituut: geen uitvoerende taken

54. Sectorinstituut
uitgangspunten definitiefase
• stelselverantwoordelijkheid centraal : bewaakt
sector als geheel
• sectorinstituut: = ‘uitkijkpost’ en overziet
(inter)nationale ontwikkelingen
• kernwaarden: visionair, vernieuwend en
verbindend
• in praktijk: nadruk op versterking en innovatie

55. Sectorinstituut
missie
• bewaak en bevorder de kernfuncties lezen, leren
en informeren in het bibliotheekstelsel en
investeer daartoe in die zaken die alleen op
landelijk niveau gerealiseerd kunnen worden
(denk aan: digitale bibliotheek, certificering,
opleidingen, leesgehandicapten, promotie etc.)

56. Sectorinstituut
het sectorinstituut wordt voor
Rijk/OCW
haar taken gesubsidieerd door
OCW
sectorinstituut
private
partijen
stichting bibliotheek.nl het sectorinstituut realiseert
haar doelen door vooral
stichting certificering openbare bibliotheken andere rechtspersonen te
subsidiëren en/of opdrachten
stichting loket aangepast-lezen te verstrekken

57. Sectorinstituut
taakclusters
• bijdragen aan een sterk stelsel
• visieontwikkeling, kennis en promotie
• vertegenwoordiging

58. Sectorinstituut
organigram

59. Sectorinstituut
governance
• model directeur-bestuurder met Raad van
Toezicht
• Raad van Toezicht met 7 mensen
• 3 leden met directe binding met openbare
bibliotheek
• 3 experts uit aanpalende sectoren:
wetenschap, lokaal bestuur, ict,
internationaal, programmering etc.
• samenbindend voorzitter

60. Sectorinstituut
eerste ideeën bibliotheek.nl
de bibliotheken op internet

61. Sectorinstituut
waarom aparte club?
• grootste opgave stelsel = digitale bibliotheek
• zonder rijksgelden en centrale regie gaat ‘t niet
lukken
• sectorinstituut: geen uitvoerende taken
• branchevereniging: geen geld van het rijk
• ‘landingsbaan’ (beheer en doorontwikkeling)
nodig voor digitale diensten
innovatieprogramma
• directe betrokkenheid (financieel en anderszins)
van lokale bibliotheken is een voorwaarde voor
succes

62. Sectorinstituut
proces
• synchroon aan planning ontvlechting
• ontwikkelen inrichtingsplan en functieprofielen
• werkgroep bibliotheek.nl speelt rol
62

63. Sectorinstituut
Vragen en opmerkingen
63

64. De digitale bibliotheek
Planning

65. De digitale bibliotheek
Vragen en opmerkingen